An-lo̍k ke_02
|
安樂街_02 |
| Bô chù-bêng |
無注明 |
|
Tē jī Chiuⁿ
|
第二章 |
|
Téng-chiuⁿ sī kóng thiaⁿ-khîm ê gín-ná tùi hit ê-hng chiū put-chí ài hit-ê kheh-tiàm, ta̍k-ji̍t chioh tòa tī hit lāi-bīn khiā-khí, kàu ji̍t àm khì thiaⁿ i-ê lāu-bó só͘ teh chhiùⁿ hit tè khîm-tiāu.
|
頂章是講聽琴 ê 囡仔對hit e昏就不止愛hit個客店，逐日借 tòa tī hit內面企起，到日暗去聽伊 ê老母所 teh 唱hit塊琴調。 |
|
Hit-ê lâu-chú chiū-sī lāu hū-jîn-lâng, khòaⁿ-kìⁿ Lī-su-tē ta̍k-ji̍t lâi, sī siōng- siōng tiàm--teh ê lâng-kheh, in-ūi i nî-hòe put-chí chió,iū-koh ū tām-po̍h khó-liân ê khoán-sit; ū-sî the̍h chhun ê lân-san mi̍h hō͘ i chò tiám-sim chia̍h. Tok-hui àm-sî teh choān-khîm, Lī-su-tē tòa mn̂g-gōa teh thau thiaⁿ.
|
Hit個樓主就是老婦人人，看見Lī-su-tē 逐日來，是常常tiàm--teh ê人客，因為伊年歲不止少，iú-koh有淡薄可憐 ê款式；有時提偆 ê零星物 hō͘ 伊做點心食。Tok-hui暗時 teh 轉琴，Lī-su-tē tòa門外 teh偷聽。 |
|
Ū chi̍t mê hit-ê khîm-tiāu iáu-bōe liáu hut-jiân soah--khì; iū-koh thiaⁿ-kìⁿ lāi-bīn ū poa̍h-tó ê siaⁿ; thêng chi̍t-táu-kú-á lóng bô tōng-chēng, chiū sak-khui-mn̂g khì khòaⁿ; khòaⁿ-kìⁿ lāi-bīn o͘- o͘ àm-àm, hóe-lô͘ ê hóe teh-beh hoa. Hó-tit thang-á mn̂g-téng ū goe̍h-kng chiò--ji̍p-lâi, khòaⁿ- kìⁿ lāu-lâng poa̍h-tó tī thô͘-kha,liân hit-ê khîm ia̍h tó tī i sin-piⁿ.
|
有一暝 hit個琴調 iáu-bōe 了忽然煞--去；又koh 聽見內面有跋倒 ê聲；停一táu久仔攏無動靜，就 sak開門去看；看見內面烏烏暗暗，火爐 ê 火 teh-beh hoa。好得窗仔門頂有月光照--入-來，看見老人跋倒 tī 塗腳，連hit個琴亦倒tī 伊身邊。 |
|
Lī-su-tē khiā tī piⁿ-á khû--lo̍h-khì,ēng chhiú kā i bong;bong-tio̍h i-ê chhiú léng-chhìn chhin- chhiuⁿ chúi, phah-sǹg i í-keng sí. Siūⁿ beh khì kā lâu-chú kóng; tú-tú beh peh--khí-lâi,Tok-hui ū lio̍h- lio̍h-á teh tín-tāng chhin-chhiūⁿ chhéⁿ lah, sè-á siaⁿ teh mn̄g, "Sī sím-mi̍h tāi-chì ? sím-mi̍h lâng ji̍p--lâi ?
|
Lī-su-tē 企 tī邊--仔khû--落去，用手kā 伊摸；摸著伊 ê手冷凊親像水，打算伊已經死。想beh 去kā 樓主講；抵抵beh peh--起來，Tok-hui 有略略仔teh 振動親像醒 lah，細仔聲 teh 問：「是啥物事誌？啥物人入--來？」 |
|
Lī-su-tē ìn kóng, "Tok-hui lāu-peh ah, sī góa leh, góa tī mn̂g-gōa thiaⁿ-khîm,thiaⁿ-kìⁿ lí poa̍h- tó, khîm ia̍h ka-la̍uh, kóa-kín ji̍p--lâi khòaⁿ-khòaⁿ-- leh; taⁿ chím-má lí ū khah hó bô ?"
|
Lī-su-tē應講：「Tok-hui 老伯--ah，是我leh，我tī 門外聽琴，聽見你跋倒，琴亦ka落，趕緊入--來看看--leh；今 chím-má 你有較好無？」 |
|
Tok-hui kia̍h-thâu sì-kè teh khòaⁿ, Lī-su-tē chiū khan i khí--lâi kàu bîn-chhn̂g hō͘ i tó--teh, iū-koh mn̄g, "Chím-má pí tú-á ū tām-po̍h khah hó bô ?"
|
Tok-hui 舉頭四界 teh 看，Lī-su-tē就牽伊起--來到眠床 hō͘ 伊倒--teh，又koh 問：「Chím-má 比抵仔有淡薄較好無 ？」 |
|
Tok-hui ìn kóng, "Ū khah hó tām-po̍h-á, put- kò sī seng-khu ùi kôaⁿ, góa sī ko͘-toaⁿ kan-khó͘ ê lâng, nî-hòe koh lāu, chit-tia̍p ài-beh khùn." Lī- su-tē ia̍h tòa tī thô-kha teh khùn.
|
Tok-hui應講：「有較好淡薄仔，不過是身軀畏寒，我是孤單艱苦 ê 人，年歲koh老，這tia̍p ài-beh 睏。」Lī-su-tē亦tòa tī 塗腳teh 睏。 |
|
Tùi hit-tia̍p chit-ê lāu-lâng kap gín-ná chhin- Chhiūⁿ chhin-ài, in-ūi lóng sī bô só͘ khò ê lâng. Ta̍k-ji̍t Tok-hui he̍k-sī chhut, he̍k sī ji̍p, Lī-su-tē kā i giâ khîm, ia̍h kā i piàⁿ lāi bīn, thè i khì ke-- n̍i̍h bé mi̍h. Tok-hui kiò chit-ê gín-ná tī lâu-kak khùn, ia̍h kiò i tòa tī hóe-lô͘-piⁿ chē, ta̍k mê-hng thang thiaⁿ khîm. Lī-su-tē nā thiaⁿ kàu tē sì- tiâu chiū sim-būn siūⁿ-tio̍h i-ê lāu-bó teh-beh sí ê sî kap i teh kóng ê ōe.
|
Tùi hit-tia̍p 這個老人佮囡仔親像親愛，因為攏是無所靠ê 人。逐日 Tok-hui 或是出、或是入，Lī-su-tek7a 伊舉琴，亦kā 伊拚內面，替伊去街--n̍i̍h 買物。Tok-hui 叫這個囡仔 tī 樓角睏，亦叫伊 tòa tī 火爐邊坐，逐暝昏thang聽琴。Lī-su-tē 若聽到第4條就心悶想著伊 ê老母 teh-beh死ê 時佮伊teh講 ê 話。 |
|
Ū chi̍t mê-hng Lī-su-tē mn̄g kóng,"Lāu sin- seⁿ ah, An-lo̍k-ke tàu-tí tī tó-lo̍h?"
|
有一暝昏 Lī-su-tē 問講：「老先生--ah，安樂街到底 tī佗落？」 |
|
Tok-hui kia̍h-khí-thâu khòaⁿ téng-bīn ū hō͘-lāu ê hûn-jiah, àⁿ-lo̍h kē chi̍t-ē siòng tē-pán ū chē- chē hiú-nōa, ìn kóng, "Chit-ê só͘-chāi m̄-sī An- lo̍k-ke."
|
Tok-hui 舉起頭看頂面有雨漏 ê 痕跡，àⁿ落低一下 siòng地板有濟濟朽爛，應講：「這個所在 m̄是安樂街。」 |
|
Lī-su-tē ia̍h kóng, "Chit-ê pún-jiân m̄-sī, taⁿ An-lo̍k-ke tàu-tí sī tī sím-mi̍h só͘-chāi, kiaⁿ-liáu lī lán hn̄g-hn̄g."
|
Lī-su-tē亦講：「這個本然 m̄是，今安樂街到底是 tī 啥物所在，聽了離咱遠遠。」 |
|
Tok-hui kóng, "Tek-khak ū chi̍t-ê khah hó ê só͘-chāi, nā-sī tī tó-lo̍h liân góa ia̍h m̄-chāi."
|
Tok-hui 講：「的確有一個較好ê 所在，若是tī佗落連我亦m̄知。」 |
|
Lī-su-tē kóng, "Góa lāu-bó bat kóng--kòe ū chi̍t-ê Thian-tông, m̄-chāi sī An-lo̍k-ke á m̄-sī."
|
Lī-su-tē 講：「我老母 bat 講--過有一個天堂，m̄知是安樂街抑m̄是。」 |
|
Tok-hui bē-hiáu--tit, in-ūi bô lâng kā i kóng- khí chit-ê tō-lí. Sui-jiân sī án-ni, kàu tē-jī-ji̍t i chi̍t sim teh choān-khîm, chi̍t sim teh siūⁿ chit- kù-ōe, chhin-chhiūⁿ ū chhim-chhim ê ì-sù.
|
Tok-hui bē曉--得，因為無人 kā 伊講起這個道理。雖然是 án-ni，到第2日伊一心 teh 轉琴，一心 teh 想這句話，親像有深深 ê 意思。 |
|
Hit-chi̍t-ji̍t tò-lâi lâu--n̍i̍h, kha-kut sng-nńg bē kiâⁿ-lō͘. Lī-su-tē pí i tāi-seng kàu, tiám-hóe liáu, ōaⁿ-chúi liáu, chiong só͘ ēng ê pī-pān kàu chê-pī, Tok-hui m̄-ài kóng-ōe, ia̍h m̄-ài chia̍h- pn̄g, kan-ta lim chi̍t-tiám-á tê chiū khì khùn.
|
Hit一日倒來樓--n̍i̍h，腳骨痠軟 bē行路。Lī-su-tē 比伊第先到，點火了、換水了，將所用 ê 備辦到齊備，Tok-hui m̄愛講話，亦m̄愛食飯， kan-ta lim 一點仔茶就去睏。 |
|
Lī-su-tē khòaⁿ-kìⁿ kàu chit-ê kong-kéng put-chí kî-koài, kàu tē-jī-ji̍t Tok-hui tó-teh bē khí--lâi, Lī-su-tē chīn sim su-hāu thé-thiap i, put-chí chiâu-kàu, chhin-chhiūⁿ kiáⁿ-jî ê sim-koaⁿ chi̍t-iūⁿ.
|
Lī-su-tē 看見到這個光景不止奇怪，到第2日 Tok-hui 倒teh bē 起--來，Lī-su-tē 盡心侍候體貼伊，不止齊到，親像子兒ê 心肝一樣。 |
|
Tē saⁿ sì ji̍t ia̍h sī chit-ê khoán-sit; thèng-hāu kàu chia̍h-pn̄g pá, sé-bīn liáu, koh chîⁿ ia̍h bô lah, Tok-hui kap Lī-su-tē kóng, "Che taⁿ beh àn-cháiⁿ- iūⁿ ah? Góa kàu kin-á-ji̍t bē -ē kiâⁿ, ia̍h bē tín-tāng."
|
第3、4日亦是這個款式；聽候到食飯飽，洗面了，koh 錢亦無 lah，Tok-hui 佮 Lī-su-tē 講：「Che 今behàn- cháiⁿ-iūⁿ ah？我到今仔日bē會行，亦bē振動。」 |
|
Lī-su-tē kóng, "Góa chai lí si̍t-chāi bē-ē, chóng- sī lán tio̍h siūⁿ chi̍t-ê chú-ì chiah hó; góa phah- sǹg góa chiūⁿ ke choān-khîm lâi thàn-chîⁿ; lí khòaⁿ ē-chò--tit á-bē ?"
|
Lī-su-tē 講：「我知你實在 bē會，總--是咱著想一個主意才好；我打算我上街轉琴來趁錢；你看會做得抑bē ？」 |
|
Tok-hui sim-lāi chi̍t-sî bô chù-ì, siūⁿ--tio̍h chit- ê khîm sī pêng-sò͘ put-chí ài, beh-thài thang hō͘ pa̍t-lâng the̍h-khì; nā m̄ án-ni-siⁿ beh ēng sím- mi̍h-hòe lâi chia̍h; koh siūⁿ Lī-su-tē sī kín-sīn sió-sim ê gín-ná, chiong chit-ê khîm kau i pí kau pa̍t-lâng khah thò-tòng. Nā m̄ án-ni chò, chi̍t-ê siàu-liân, chi̍t-ê lāu, beh tiàm lâu-téng gō-sí, ia̍h m̄ chiâⁿ; só͘-í chú-ì tiāⁿ-tio̍h chiong chit-ê khîm kau-tāi hō͘ i. Iū-koh hoán-tńg teh siūⁿ tùi chá- khí kàu àm chi̍t-ji̍t ê kang-hu, khîm kap gín-ná lóng bô tī ba̍k-chiu-chêng, ko͘-toaⁿ chi̍t lâng tiàm tī o͘-àm ê lâu-téng, kiám bē ut-būn, chiū bān-bān teh tùi Lī-su-tē kóng, "Khîm thang kau-tāi lí, chóng-sī ài lí sè-jī, m̄-thang kha̍p--tio̍h phah- pháiⁿ."
|
Tok-hui 心內一時無注意，想--著這 個琴是平素不止愛，beh-thài thang hō͘ 別人提去；若 m̄ án-ni-siⁿ beh用甚物貨來食；koh想 Lī-su-tē 是謹慎 小心 ê 囡仔，將這個琴交伊比交別人較妥當。若 m̄ án-ni 做，一個少年，一個老，beh tiàm 樓頂餓死，亦 m̄成；所在注意tiāⁿ著將這個琴交代 hō͘ 伊。Iú-koh反轉 teh 想對早起到暗一日 ê 功夫，琴佮囡仔攏無 tī 目珠前，孤單一人 tiàm tī 烏暗ê 樓頂，敢bē 鬱悶，就慢慢teh 對 Lī-su-tē 講：「琴thang交代你，總--是愛你細膩，m̄-thang kha̍p--著打歹。」 |
|
Lī-su-tē kóng, "Ún-tàng bô phah-pháiⁿ ê tāi- chì, hó-hó tòa--chhut-khì, ia̍h tek-khak hó-hó tòa--tò-lâi."
|
Lī-su-tē 講：「穩當無打歹ê 事誌，好好tòa--出去，亦的確好好tòa--倒來。」 |
|
I ka-tī siūⁿ ē tam-tng chit hāng tōa tāi-chì, hoaⁿ-hí kàu bē-kò͘--tit.
|
伊家己想會擔當這項大事誌，歡喜到bē顧--得。 |
|
Tē-jī-ji̍t pí chêng khah chá khí--lâi, kàu chéⁿ- piⁿ chhiūⁿ-chúi sé-bīn, tò-tńg-lâi lâu-téng, se-thâu, ōaⁿ i-chiûⁿ, chhēng kàu léng-léng lī-lī; hīn bē- tit Tok-hui thàu-chá khí--lâi thang kiò i khì. Thiaⁿ-kìⁿ lâu-ē kúi-chàn ê lâng-kheh lóng cháu chhut-khì lah. Lī-su-tē ka-tī hoân iáu-bōe khí- sin, ná siūⁿ ná kip lún-bē-tiâu, bē thèng-hāu-tit Tok-hui cheng-sîn, chiū khì iô i-ê chhiú. Tok-hui peh-khui ba̍k-chiu khòaⁿ, mn̄g i ài chò sím-mi̍h.
|
第2日比前較早起--來，到井邊上水洗面，倒轉來樓頂，梳頭、換衣裳，穿到伶伶俐俐；恨bē 得Tok-hui 透早起--來thang叫伊去。聽見樓下幾層 ê 人客攏走出去lah。Lī-su-tē 家己煩iáu-bōe 起身，那想那急忍bē-tiâu，bē 聽候得Tok-hui 精神，就去搖伊 ê手。Tok-hui peh開目珠看，問伊愛做啥物。 |
|
Lī-su-tē ìn kóng, "Chit-tia̍p chiū-sī chá-khí, lí ài-beh khí--lâi mah ?"
|
Lī-su-tē應講：「這tia̍p 就是早起，你ài-beh 起--來mah ？」 |
|
Tok-hui hoan-sin chiū peh-khí-lâi chē kóng, "Hó gín-ná, góa khòaⁿ lí ê bīn í-keng sé kàu chheng-chheng khì-khì; in-chiûⁿ ia̍h í-keng chhēng kàu chê-chê cháⁿ-cháⁿ."
|
Tok-hui 翻身就 peh起來坐講：「好囡仔，我看你ê 面已經洗到清清氣氣；衣裳亦已經穿到齊齊cháⁿ-cháⁿ。」 |
|
Lī-su-tē thiaⁿ-kìⁿ chit-hō ōe móa sim hoaⁿ-hí, chiū tī lâu-téng cháu-lâi cháu-khì, hián-chhut i-ê choān-khîm léng-lī, chiū kóng, "Án-ni lâi kiâⁿ ē- ēng-tit á bē-ēng-tit ?"
|
Lī-su-tē 聽見這號話滿心歡喜，就 tī 樓頂走來走去，顯出伊 ê轉琴伶俐，就講：「Án-ni 來行會用得抑bē用得？」 |
|
Tok-hui kóng, "Khó-í," chiū hoan-hù i tòa khîm chóng-tio̍h sió-sim. Lī-su-tē kóng, "Góa o̍h lí ê kín-sīn." Tok-khui iū-koh hoan-hù i kóng: “Khîm ê ká-chí m̄-thang tńg siuⁿ kín.?
|
Tok-hui 講：「可以，」就吩咐伊tòa琴總著小心。Lī-su-tē 講：「我學你ê 謹慎。」Tok-hui又koh 吩咐伊講：「琴 ê ká-chí m̄-thang轉傷緊。」 |
|
Lī-su-tē ia̍h chiàu i-ê khoán-sit èng-ín i; i iū- koh hoan-hù kóng, "Kàu ke--n̍i̍h tú-tio̍h gín-ná 11 kiáu-jiáu bo̍h-tit chhap i; in sī m̄ kín-sin, m̄ siú kui-kí, tōng-put-tōng ài thiaⁿ sin-tiāu. Chit-ê khîm sī kó͘-chá ê khek, nā ū lâng hì-lāng chhiò-- lí kek--lí, chí-hó tèⁿ chò chhàu-hīⁿ-lâng chò é-káu, chhian-bān bo̍h-tit kap in tó͘-khì.”
|
Lī-su-tē亦照伊 ê款式應允伊；伊又koh 吩咐講：「到街--n̍i̍h抵著囡仔攪擾莫得chhap伊；in 是m̄謹慎，m̄守規矩，動不動愛聽新調。這個琴是古早ê 曲，若有人戲弄笑--你激--你，只好 tèⁿ 做臭耳人做啞口，千萬莫得佮 in 賭氣。」 |
|
Lī-su-tē kóng, “Chiah-ê tāi-chì, góa nā gū-tio̍h, toàn -m̄-káⁿ hoān-tio̍h chit-hō m̄-tio̍h ê sū.”
|
Lī-su-tē 講：「Chiah-ê 事誌，我若遇著，斷m̄敢犯著這號m̄著 ê 事。」 |
|
Kóng-liáu giâ chit-ê khîm khòa tī keng-thâu- téng,chiū kā Tok-hui saⁿ-sî kóng, “Tò--lâi chiah koh siong-hōe.”
|
講了舉這個琴 khòa tī 肩頭頂，就 kā Tok-hui 相辭講：「倒--來 chiah koh 相會。」 |
|
Chiū lo̍h lâu-thui chhut gōa-kháu hoaⁿ-thâu hí- bīn, āu-piah ū kúi ê gín-ná tòe i kiâⁿ, kóng, “Lí choān chi̍t tè khek hō͘ goán tāi-ke thiaⁿ-thiaⁿ leh.” Lī-su-tē iô-thâu m̄ ìn i, chò thâu-chêng ti̍t-tit kiâⁿ. Gín-ná tāi-ke khòaⁿ-kìⁿ i-ê khoán-sit, chiū ta̍k lâng sòaⁿ--khì.
|
就落樓梯出外口歡頭喜面，後壁有幾個囡仔 tòe 伊行，講：「你轉一塊曲 hō͘ goán 大家聽聽 leh。」Lī-su-tē 搖頭 m̄應伊，做頭前直直行。囡仔大家看見伊 ê款式，就逐人散--去。 |
|
Lī-su-tē pàng-sim hó-táⁿ teh choān-khîm, ū kúi-nā lâng teh thiaⁿ. Chiông-chiâu tī lâu-téng teh choān put-kò sī Tok-hui chi̍t-ê lâng teh thiaⁿ, chóng-sī i hoan-hù tio̍h bān-bān choān; taⁿ kin- á-ji̍t khîm kau-tāi tī i-ê chhiú, thang hō͘ i ka-tī chú-ì, m̄-bián siū lâng khu-sok.
|
Lī-su-tē 放心好膽 teh 轉琴，有幾若人 teh 聽。Chiông-chiâu tī 樓頂 teh 轉不過是 Tok-hui 一個人 teh 聽，總--是伊吩咐著慢慢轉；今今仔日琴交代 tī伊 ê手，thang hō͘ 伊家己注意，m̄免受人拘束。 |
|
Lī-su-tē siūⁿ kóng, ta̍k hāng ê ki-gia̍p bô ū pí chit-ê khah hoaⁿ-hí. Choān kòe kúi tè ê khek- tiāu; éng-éng kàu tē sì tè chiū siūⁿ-khí lāu-bó tī- teh ê sî teh chhiùⁿ chit-ê khek; iū-koh siūⁿ tó-lo̍h thang chhōe-tio̍h An-lo̍k-ke, ū sím-mi̍h hoat- tō͘ thang chai.
|
Lī-su-tē 想講：「逐項 ê基業無有比這個較歡喜。」轉過幾塊 ê 曲調；往往到第4塊就想起老母 tī-teh ê 時 teh 唱這個曲；又koh 想佗落thang chhōe著安樂街，有啥物法度thang知。 |
|
Nā-sī kin-á-ji̍t Siōng-tè khui chit tiâu ê oa̍h-lō͘ thàn tām-po̍h chîⁿ, thang chiàu Tok-hui só͘ khiàm-ēng ê mi̍h bé tò-khì; che sī ke̍k hoaⁿ-hí ê sū, ki̍p-chì kàu lâu-téng chiū tùi Tok-hui kóng-khí kin-á-ji̍t só͘ tú-tio̍h ê tāi-chì. Tok-hui khòaⁿ-kìⁿ Lī-su-tē kap khîm tī chit ba̍k-chiu-chêng, ū nn̄g hāng ê hoaⁿ-hí, chi̍t hāng khòaⁿkhîm lóng bô pāi-hoāi; tē jī hāng khòaⁿ chit-ê gín-ná kó-jiân ē-khò-tit.
|
若是今仔日上帝開這條 ê活路趁淡薄錢，thang照 Tok-hui 所欠用 ê 物買倒-去；che是極歡喜 ê 事，ki̍p-chì 到樓頂就對 Tok-hui 講起今仔日所抵著 ê 事誌。Tok-hui 看見Lī-su-tē 佮琴 tī 這目珠前，有2項 ê 歡喜，一項看琴攏無敗壞；第2項看這個囡仔果然會靠得。 |
|
Lī-su-tē tī piⁿ-á teh chú-pn̄g, Tok-hui teh choān khîm, thiaⁿ kàu chit-ê tē sì-tiâu ê khek-tiāu.
|
Lī-su-tē tī邊--仔 teh 煮飯，Tok-hui teh 轉琴，聽到這個第4條ê曲調。 |
