Tang-pō͘ thoân-tō kiàn-bûn-kì_02
|
東部傳道見聞記_02 |
| Tân Kàng-Siông |
陳降祥 |
|
Jia̍t-Sim ê Tâng-Kang
|
熱心ê同工 |
|
Khì Lo̍k-iá pò͘-tō-só͘, chí-ū khòaⁿ-kìⁿ kia-á téng chi̍t-keng tek-á chhù, í-gōa bô sím-mi̍h, tī chia ū chi̍t ūi lí-hoat-tiàm ê hiaⁿ-tī, siū kau-tāi kàu-hōe ê só-sî, í-gōa ê hōe-iú lóng sì-sòaⁿ tī soaⁿ-téng, chit keng kàu-hōe sī Koan-san bó-hōe lâi siat ê, múi lé-pài ē-po͘ Koan-san kàu-hōe ê Chhî kàu-su lâi teh chò kang, chū-hōe ū 30 miâ chó-iū, Chhî kàu-su lé-pài chá-khí tio̍h hū-chek Koan-san kàu-hōe ê Chú-ji̍t-o̍h kap káng-tō, kàu ē-po͘ sî bô thang hioh-tàu, tio̍h sûi-sî lâi Lo̍k-iá pò͘-tō-só͘, tùi Chú-ji̍t-o̍h khai-sí kàu tī káng-tō liáu chiah tńg-khì Koan-san, si̍t-chāi sī chi̍t-ê chin phah-piàⁿ chò kang ê tâng-kang. Góa tī Lo̍k-iá chò kang chi̍t lé-pài kú, i múi ē-po͘ lâi, àm-sî khì soaⁿ-téng pò͘-tō, pò͘-tō soah tio̍h koh chē 12 tiám gōa ê hóe-chhia tńg-khì Koan-san, chi̍t lé-pài kú lóng bô khoat-se̍k, koh góa khì Koan-san chi̍t lé-pài kú, i iā sī jia̍t-sim tâng-kang, hō͘ góa chin kám-kek. Tī Koan-san ū Sun bo̍k-su-niû siat ê san-tē pó-bó ha̍k-hāu, ū 40 miâ ê ha̍k-seng múi àm lâi chham-ka pôe-lêng-hōe, tit-tio̍h Ô͘ bo̍k-su ê chhian-kim thòe góa thong-e̍k kok-gú, i ê thong-e̍k hui-siông ê ki-tì lêng-bín, hō͘ káng-tō ê lâng lóng bô kám-kak ū sím-mi̍h bô chū-iû. Í-chêng tī Tiō-chiu kàu-hōe, ū chi̍t ūi Tân-sió-chiá, iā sī chin gâu thong-e̍k, taⁿ góa só͘ o-ló ê chit 2 ūi sió-chiá lóng kè thoân-kàu-chiá, chin chiàⁿ sī Chú hó ê soán-tiàu. Goān Chú sù-hok in gâu pang-chān tiōng-hu tī kàu-hōe it-chhè ê kang.
|
去鹿野佈道所，只有看見kia-á頂一間竹仔厝，以外無甚mi̍h，tī chia有一位理髮店ê兄弟，受交代教會ê鎖匙，以外ê會友攏四散tī 山頂，這間教會是關山母會來設--ê,每禮拜e晡關山教會ê徐教師來teh做工，聚會有30名左右，徐教師禮拜早起著負責關山教會ê主日學kap講道，到e晡時無thang 歇晝，著隨時來鹿野佈道所，tùi主日學開始到tī 講道了才轉去關山，實在是一個真扑拚做工ê同工。我tī 鹿野做工一禮拜久，伊每e晡來，暗時去山頂佈道，佈道煞著koh坐12點外ê火車轉去關山，一禮拜久攏無缺席，koh我去關山一禮拜久，伊也是熱心同工，hō͘ 我真感激。Tī 關山有孫牧師娘設ê山地保母學校，有40名ê學生每暗來參加培靈會，得著胡牧師ê千金替我通譯國語，伊ê通譯非常ê機智靈敏，hō͘ 講道ê人攏無感覺有甚mi̍h無自由。以前tī 潮州教會，有一位陳小姐，也是真gâu通譯，今我所o-ló ê這2位小姐攏嫁傳教者，真正是主好ê選召。願主賜福in gâu幫贊丈夫tī教會一切ê工。 |
|
Lâm Thoân-tō Tio̍h Hū-chek Hū-jîn-hōe
|
男傳道著負責婦人會 |
|
Tī Tang-pō͘ ê kàu-hōe, tû-khì kúi keng khah jia̍t-sim chū-hōe ê kàu-hōe, lé-pài téng ē-po͘ í-gōa, lóng sī lé-pài siōng-ngó͘ kap àm-sî, só͘-í chōe-chōe sìn-tô͘ chí-ū lé-pài chi̍t po͘, Góa tī Tang-pō͘ 13 ji̍t kú chò kang, nā tī ē-po͘ sî bô lé-pài ê kàu-hōe, kak-tit chin koh-iūⁿ ê khoán-sit, chiàu góa pún-sin ê kám-kak, iā sī lé-pài téng ē-po͘ khah hó, khah ū chi̍t ê choân-siú lé-pài-ji̍t ê ì-gī, chóng-sī tī Tang-pō͘ lé-pài ē-po͘ bô chò lé-pài ê kàu-hōe lóng ū hū-jîn-hōe, sin siat ê kàu-hōe iā ū cho͘-chit. Góa khì Ti-pún kàu-hōe, in chí-ū siat 2 nî gōa, kàu-hōe iáu chin iù-tī, chóng-sī iā ū hū-jîn-hōe, tī hia ê Phoaⁿ thoân-tō sī chi̍t ê to̍k-sin chiá, chóng-sī hū-jîn-hōe lóng i teh chú-chhî chū-hōe, hiah ê lâi hù-hōe ê chí-bē lóng sī sin hōe-iú, bōe hiáu chú-lí, Phoaⁿ thoân-tō tio̍h hū-chek chú-lí, hùn-liān in tha̍k Sèng-keng, kî-tó. Phoaⁿ sian-siⁿ chò chit ê kang, góa siūⁿ chiong-lâi beh soán sian-siⁿ-niû, ōe-thang chò chin hó ê chham-khó. Tī chia ū kúi ūi hōe-iú, sī tùi Oán-tong kui-chú Koa bo̍k-su lâi pò͘-tō tit-tio̍h tō-lí ê, in iáu chin siàu-liām Koa bo̍k-su. Chú bat kóng “Pháiⁿ lâng tiong ū chi̍t lâng hoán-hóe. Chiū tī thiⁿ-n̍i̍h iā beh ūi tio̍h i hoaⁿ-hí,” só͘-í lán chò Chú ê kang m̄ thang ià-siān, “Tio̍h chīn-la̍t tī Chú ê kang, tio̍h-bôa m̄ sī khang-khang.”
|
Tī東部ê教會，除去幾間較熱心聚會ê教會，禮拜頂e晡以外，攏是禮拜上午kap暗時，所以濟濟信徒只有禮拜一晡，我tī 東部13日久做工，若tī e晡時無禮拜ê教會，覺得真各樣ê款式，照我本身ê感覺，也是禮拜頂e晡較好，較有一個全守禮拜日ê意義，總是tī東部禮拜e晡無做禮拜ê教會攏有婦人會，新設ê教會也有組織。我去知本教會，in只有設2年外，教會iáu真幼稚，總是也有婦人會，tī hia-e潘傳道是一個獨身者，總是婦人會攏伊teh主持聚會，hiah-e來赴會ê姊妹攏是新會友，bōe曉主理，潘傳道著負責主理，訓練in讀聖經，祈禱。潘先生做這個工，我想將來beh選先生娘，會thang做真好ê參考。Tī chia有幾位會友，是tùi遠東歸主柯牧師來佈道得著道理--ê,in iáu真數念柯牧師。主bat講「歹人中有一人反悔。就tī天--n̍i̍h也beh為著伊歡喜，」所以咱做主ê工m̄ thang厭siān,「著盡力tī主ê工，著磨m̄是空空。」 |
|
Eⁿ-á Kàu-hōe
|
嬰仔教會 |
|
Sù-tô͘ Pó-lô bat siá phoe hō͘ Ko-lîm-to kàu-hōe kóng, Lín ū chia̍h-leng ê eⁿ-á kàu-hōe. Goán lâi Sin-siâⁿ thâu chi̍t-pái khòaⁿ-tio̍h eⁿ-á kàu-hōe, chit keng kàu-hōe sī Hoa phok-sū lâi pò͘-tō, sòa chū-chi̍p bō͘-tō-iú lâi sêng-li̍p ê kàu-hōe, ū khoah-khoah tú-hó ê thô͘-tōe, iā khí chi̍t-keng chin hó-sè ê pài-tn̂g, chóng-sī chò lé-pài ê lâng chí-ū 20 gōa lâng, sìn-tô͘ tùi tō-lí bat bô jōa-chōe, in-ūi kàu-hōe chí-ū siat pòaⁿ nî kú nā-tiāⁿ. Tī chia Tè thoân-tō chū-chāi chò kang, i kap sian-siⁿ-niû lóng sī tùi bī-sìn-chiá ê ka-têng hō͘ Chú ho͘-tiàu chhut-lâi chò Chú ê kang ê, chin thang hoaⁿ-hí. In bat tú-tio̍h só͘ thiàⁿ ê sòe-kiáⁿ (tióng-lâm) poa̍h lo̍h chúi-khut sí ê chhì-liān, chóng-sī hu-hū ū tùi bô mê bô ji̍t ê kî-tó, lâi iâⁿ kòe chit ê tōa chhì-liān, kèng-ka bô hoe-sim, ūi Chú jia̍t-sim thoân hok-im, thang chò tú-tio̍h chhì-liān ê hiaⁿ-ché chin hó ê kó͘-lē. Sin-siâⁿ sī So͘-hoa kong-lō͘ ê ji̍p-kháu, iā sī tang-sai Hoâiⁿ-koàn kong-lō͘ ê ji̍p-kháu. Lī Sin-siâⁿ bô jōa hn̄g, ū chhut-miâ ê Thài-ló͘-kok, hong-kéng chin súi, hù-kīn iā ū chhut-miâ ê Chi-oán (????) kì-liām lé-pài-tn̂g, hiān-chāi kiàn-tio̍k tiong, thiaⁿ kóng ōe khí chin súi, thang kì-liām chi̍t-ūi san-tē chí-mōe ūi Chú ê hok-im cháiⁿ-iūⁿ bô hiâm lô-khó͘, si̍t-chāi chin ū ì-gī.
|
使徒保羅bat寫批hō͘ 哥林多教會講：「Lín有食乳ê嬰仔教會。」阮來新城頭一擺看著嬰仔教會，這間教會是花博士來佈道，續聚集慕道友來成立ê教會，有闊闊tú好ê塗地，也起一間真好勢ê拜堂，總是做禮拜ê人只有20外人，信徒tùi道理bat無偌濟，因為教會只有設半年久nā-tiāⁿ。Tī chia tè傳道駐在做工，伊kap先生娘攏是tùi未信者ê家庭hō͘主呼召出來做主ê工ê,真thang歡喜。In bat tú著所疼ê細子（長男）跋落水窟死ê試煉，總是夫婦有tùi無暝無日ê祈禱，來贏過這個大試煉，更加無灰心，為主熱心傳福音，thang做tú著試煉ê兄姐真好ê鼓勵。新城是蘇花公路ê入口，也是東西橫貫公路ê入口。離新城無偌遠，有出名ê太魯閣，風景真súi,附近也有出名ê Chi-oán(????）紀念禮拜堂，現在建築中，聽講會起真súi,thang紀念一位山地姊妹為主ê福音怎樣無嫌勞苦，實在真有意義。 |
|
Ū Chiau-thāi-só͘ Thang Tòa
|
有招待所Thang Tòa |
|
Siūⁿ kàu Í-lī-sa kiâⁿ kàu Su-liām, ū chi̍t ê hó-gia̍h ê hū-jîn-lâng, kiàn-gī i ê tiōng-hu khí chi̍t keng sòe keng liâu hō͘ Í-lī-sa tòa, chit ê kò͘-sū hō͘ chò kang ê lâng chin him-siān, chóng-sī góa chit pái khì Kong-ho̍k chò kang, ū Chiu chip-sū siat-hoat tī thn̂g-chhiúⁿ ê chiau-thāi-só͘ hō͘ góa tòa, it-chhè ê siat-pī iâⁿ-kòe lú-siā, kang-lâng iā chin chhin-chhiat. Chiu chip-sū sī thn̂g-chhiúⁿ ê chóng-bū khò-tiúⁿ, choân-ke sìn Chú iáu bô jōa kú, chóng-sī i tī chit-bū koan-hē ōe-thang kó͘-bú thn̂g-chhiúⁿ ê tông-sū lâi thiaⁿ tō-lí.
|
想到以利沙行到思念，有一個好額ê婦人人，建議伊ê丈夫起一間細間寮hō͘以利沙tòa,這個故事hō͘ 做工ê人真欣羨，總是我這擺去光復做工，有周執事設法tī 糖廠ê招待所hō͘ 我tòa,一切ê設備贏過旅社，工人也真親切。周執事是糖廠ê總務課長，全家信主iáu無偌久，總是伊tī 職務關係會thang鼓舞糖廠ê同事來聽道理。 |
|
Tī chit keng kàu-hōe, koh ū chi̍t ūi chin khó-chhú ê Tân tiúⁿ-ló, sī bōe thang bô kóng ê, i chin jia̍t-sim pang-chān kàu-hōe it-chhè ê kang, lūn keng-giām, jia̍t-sim, thiàⁿ-sim i sī chi̍t ê Chú tiong-sim ê kang-lâng. Góa mn̄g i chò sím-mi̍h sū-gia̍p, i kā góa kóng, goán sī teh chò hu-hū chē tùi-siòng ê kang-chok, góa mn̄g kóng thái ū hit khoán chit-gia̍p? I kóng ū, goán teh chò mî-phōe, m̄ sī kó͘-chá sek ēng phah--ê, sī ēng Bí-kok sek chhia--ê, tio̍h hu-hū chē tùi-bīn saⁿ-kap ēng chiam-chhia chò, chi̍t ji̍t ōe thang chò kúi nā pah niá mî-phōe (chiū-sī kiù-chè ê phōe hit khoán ê), só͘-í ū chū-iû ê sî-kan thang pang-chān kàu-hōe. Tī pò͘-tō sî-kan chin gâu kó͘-bú lâng lâi thiaⁿ, tì-kàu liân pài-tn̂g gōa iā chin chē lâng, hō͘ góa kám-kak pò͘-tō m̄ nā káng-su gâu kóng chin iàu-kín, chiū-sī sìn-tô͘ tāi-ke jia̍t-sim hun ha̍p-chok koh khah sī iàu-kín.
|
Tī這間教會，koh有一位真可取ê陳長老，是bōe thang無講--ê,伊真熱心幫贊教會一切ê工，論經驗、熱心、疼心伊是一個主忠心ê工人。我問伊做甚mi̍h事業，伊kā我講，阮是teh做夫婦坐對相ê工作，我問講thái有hit款職業？伊講有，阮teh做棉被，m̄ 是古早式用扑--ê,是用美國式chhia--ê,著夫婦坐對面相kap 用針車做，一日會thang做幾若百領棉被（就是救濟ê被hit款--ê)，所以有自由ê時間thang幫贊教會。Tī 佈道時間真gâu鼓舞人來聽，致到連拜堂外也真濟人，hō͘我感覺佈道m̄若講師gâu講真要緊，就是信徒大家熱心分合作koh較是要緊。 |
|
Bo̍k-su Hiàn Hō͘ Lâng Tòe
|
牧師獻Hō͘人Tòe |
|
Tang-tiong tē-it tōa keng ê sī Hoa-liân kàu-hōe, góa tī 6 nî chêng bat siū chhiáⁿ tī chia chò 8 ji̍t kú ê kang, só͘-í chia ê tióng-chip, chheng-liân, hōe-iú ū it-bīn ê siong-se̍k, Tân bo̍k-su tī chia léng-tō cha̍p-nî-kú, kàu-hōe ê liōng kap chit lóng ū chhiong-si̍t, múi-tn̂g ê pôe-lêng-hōe ū 300 lâng chó-iū, pò͘-tō ū koh ke kiû-tō-chiá lâi, chóng-sī bô 6 nî chêng 4, 5 pah lâng ê sēng-hóng, thiaⁿ Tân bo̍k-su kóng chit 6 nî lâi kok kàu-hōe chin chia̍p pò͘-tō, só͘-í hōe-gōa ê lâng khah koàn-sì lah, án-ni chiàu khòaⁿ ū sî tio̍h tì-ì tī hōe-lāi ê chō-chiū, koh khah ū lī-ek.
|
東中第一大間--ê是花蓮教會，我tī 6年前bat受請tī chia做8日久ê工，所以chia-e長執、青年、會友有一面ê相熟，陳牧師tī chia領導十年久，教會ê量kap質攏有充實，每堂ê培靈會有300人左右，佈道有koh加求道者來，總是無6年前4、5百人ê盛況，聽陳牧師講這6年來各教會真捷佈道，所以會外ê人較慣勢lah，án-ni照看有時著致意tī會內ê造就，koh較有利益。 |
|
Taⁿ chit keng kàu-hōe koat-tēng àn 60 bān kho͘ í-siōng beh sin khí pài-tn̂g, chîⁿ í-keng ū 3 hūn 2 í-siōng piān lah, in beh khí chi̍t-keng Tang-pō͘ chòe tōa keng ê pài-tn̂g, bo̍k-su khek-kí ka-kī ê seng-oa̍h, hiàn chi̍t-bān kho͘, chiū 2 cha̍p lâng tòe i hiàn 1 bān kho͘, ū ê koh khah chōe, chin kám-siā Chú, ū hit hō bo̍k-su chiū ū hit hō sìn-tô͘. Góa siong-sìn tī Tâi-oân ê kàu-hōe, nā chhut chōe-chōe í-sin chok-chek ê thoân-kàu chiá, ún-tàng chōe-chōe kàu-hōe beh tit-tio̍h ho̍k-heng, khó-sioh ū ê sī ūi-tio̍h pn̄g-óaⁿ, ū ê sī ūi-tio̍h lī-kí, m̄-goān sóa-ūi, tì-kàu kàu-hōe ná sang-sòaⁿ, soe-bî, ū ê sīm-chì kiat-tóng hun-pêng, si̍t-chāi chin thang siong-sim. Pó-lô siông-siông tùi hōe-iú kóng, “Hiaⁿ-tī ah, lín tio̍h o̍h góa, chhin-chhiūⁿ góa o̍h Ki-tok,” lán thoân-tō lâng iā tio̍h án-ni, káng-tō ê sî kiò sìn-tô͘ hiàn 10 hūn 1 hō͘ Siōng-tè, ka-kī bô si̍t-hêng, lí siūⁿ hōe-iú kiám ū lâng beh hōng-hiàn 10 hūn 1 mah? Só͘-í lán tio̍h o̍h Tân bo̍k-su ê bô͘-hoān lâi thiàⁿ Chú. Tī chia tē 8 mê chū-hōe, góa ū te̍k-pia̍t ê káng-ián, tê-ba̍k sī “Tông-sìn kiat-hun Būn-tê” lâi hù-hōe ê hiaⁿ-tī chí-mōe, iok ū 300 miâ chó-iū, chōe-chōe chò pē-bú ê kóng in tùi chú-lú ê kiat-hun būn-tê, chin thâu thiàⁿ, che sī hiān-chāi kok kàu-hōe só͘ tú-tio̍h ê sū-si̍t, ǹg-bāng kàu-kài ū choan-bûn ê chí-tō-chiá chhut-lâi chí-tō hōe-lāi ê chheng-liân, ū lí-sióng ê kiat-hun lâi kiàn-siat Ki-tok-hòa ka-têng.
|
今這間教會決定àn 60萬箍以上beh新起拜堂，錢已經有3份2以上便--lah，in beh起一間東部做大間ê拜堂，牧師克己家己ê生活，獻一萬箍，就20人tòe伊獻1萬箍，有--ê koh較濟，真感謝主，有hit號牧師就有hit號信徒。我相信tī台灣ê教會，若出濟濟以身作則ê傳教者，穩當濟濟教會beh得著復興，可惜有ê是為著飯碗，有ê是為著利己，m̄願徙位，致到教會那鬆散、衰微，有--ê甚至結黨分爿，實在真thang傷心。保羅常常對會友講：「兄弟ah！Lín著學我，親像我學基督，」咱傳道人也著án-ni，講道ê時叫信徒獻10份1 hō͘上帝，家己無實行，你想會友kiám有人beh奉獻10份1--mah？所以咱著學陳牧師ê模範來疼主。Tichiā第8暝聚會，我有特別ê講演，題目是「同信結婚問題」來赴會ê兄弟姊妹，約有300名左右，濟濟做父母ê講in 對子女ê結婚問題，真頭疼，che是現在各教會所tú著ê事實，向望教界有專門ê指導者出來指導會內ê青年，有理想ê結婚來建設基督化家庭。 |
|
Kiaⁿ Liáu Bōe Kóng Tō-Lí
|
驚了Bōe講道理 |
|
Chhut-gōa chò kang, sim tē-it kan-khó͘ ê sī tú-tio̍h phòa-pīⁿ, in-ūi bōe thang chiàu só͘ kè-ōe ê khì chò, koh hō͘ só͘ chhiáⁿ ê kàu-hōe sit-bāng. Kàu Gio̍k-lí chò kang ū tú-tio̍h phòa-pīⁿ, tì-kàu tio̍h chhiáⁿ soan-kàu-su lâi thòe 2 mê ê pôe-lêng-hōe, kàu tē 3 àm góa chiū thoa-miā ka-kī hū-chek, iáu koh ū 3 àm ê pò͘-tō-hōe, koh ka-kī kè-sio̍k káng-tō, lâi oân-sêng só͘ kè-ōe ê kang. Chia ê sian-siⁿ tióng-chip, hōe-iú lóng chin koan-sim góa ê sin-thé, tiúⁿ-ló ū se-i, iā ū hàn-i. Chhòa tiúⁿ-ló ēng se-io̍h kap chù-siā, Lí tiúⁿ-ló sī Kńg-tang lâng, iā sī tiong-i, i iā the̍h hàn-io̍h lâi, ta̍k ji̍t to sī ēng tiong-se lióng-iōng ê io̍h teh kong góa sin-khu ê pēⁿ. Koh ū chi̍t ê lāu chí-mōe khì kap kúi nā pái ê chin-chū hó͘-phek lâi hō͘ góa chia̍h, hō͘ góa kám-kak bô phoe-miā káng-tō tùi Chú tùi lâng lóng bōe tit-kè, sui-jiân sī chhut-gōa, iáu-kú sī tit-tio̍h Thiⁿ-pē kap lâng ê ài-kò͘ móa-móa, kám-siā Chú. Tī chia ê pôe-lêng-hōe múi àm ū chi̍t pah lâng chó-iū, pò͘-tō-hōe pài-tn̂g ê í ū chē kàu bô ūi, chóng-sī chit khoán tōa só͘-chāi bōe thang kóng sī chin hó sêng-chek. Chhòa tiúⁿ-ló kā góa kóng, Gio̍k-lí liâm-piⁿ beh chò-chiò lah, só͘-í ū lâng m̄ káⁿ lâi thiaⁿ tō-lí, kàu góa lâi Hōng-lîm ê sî, Gio̍k-lí chiū chò-chiò, ū kúi nā cha̍p bān lâng khì khòaⁿ lāu-jia̍t, si̍t-chāi sī chin o͘-àm ê só͘-chāi. Góa beh lī-khui Gio̍k-lí ê sî, chia ê hiaⁿ-ché chin chōe lâng lâi chhia-thâu sòng-hêng, tī Tâi-tang, Tong-lí, Hoa-liân téng chò kang liáu, beh lī-khui iā sī án-ni, ná hō͘ góa kám-kak chò Chú ê po̍k-jîn m̄ thang ko͘-hū Chú ê thiàⁿ, kap chèng hiaⁿ-ché ê kî-thāi, chiah ū êng-kng Chú.
|
出外做工，心第一艱苦--ê是tú著破病，因為bōe thang照所計畫ê去做，koh hō͘所請ê教會失望。到玉里做工有tú著破病，致到著請宣教師來替2暝ê培靈會，到第3暗我就拖命家己負責，iáu koh有3暗ê佈道會，koh家己繼續講道，來完成所計畫ê工。Chia-e先生長執，會友攏真關心我ê身體，長老有西醫，也有漢醫。蔡長老用西藥kap注射，李長老是廣東人，也是中醫，伊也提漢藥來，逐日都是用中西兩用ê藥teh攻我身軀ê病。Koh有一個老姊妹去kap幾若擺ê珍珠琥珀來hō͘ 我食，hō͘ 我感覺無phoe命講道對主對人攏bōe得過，雖然是出外，iáu-kú是得著天父kap人ê愛顧滿滿，感謝主。Tī chia-e培靈會每暗有一百人左右，佈道會拜堂ê椅有坐到無位，總是這款大所在bōe thang講是真好成績。蔡長老kā我講，玉里liâm-piⁿ beh做醮lah，所以有人m̄ káⁿ 來聽道理，到我來鳳林ê時，玉里就做醮，有幾若十萬人去看鬧熱，實在是真烏暗ê所在。我beh離開玉里ê時，chia-e兄姐真濟人來車頭送行，tī 台東、東里、花蓮等做工了，beh離開也是án-ni，那hō͘ 我感覺做主ê僕人m̄-thang辜負主ê疼，kap眾兄姐ê期待，才有榮光主。 |
|
Pîⁿ-Tē Kàu-Hōe San-Tē Hōe-Iú
|
平地教會山地會友 |
|
Kiàn-hô kàu-hōe sī Tâi-tang kàu-hōe ê chi-hōe, thoân-kàu-chiá khì chopèng, kàu-hōe keh-piah ê Siā sian-siⁿ chiām-sî hū-chek káng-tō, chiàu-kò͘ kàu-hōe, i sī chū hoat-tek chò Chú ê kang, chin kám-sim. Khó-sioh chit keng kàu-hōe bô sím-mi̍h pîⁿ-tē lâng lâi chò lé-pài, lóng sī san-pau, si̍t-chāi sī ōaⁿ chò san-tē kàu-hōe khah ū ha̍h. Tī hia káng-tō tio̍h hoan-e̍k chò san-tē, só͘-í chi̍t lé-pài ê pò͘-tō-hōe ū Tâi-tang kàu-hōe A-lân ché lâi chò thong-e̍k, i bat 5, 6 chióng ê hoan-siā ōe, si̍t-chāi chin thang pang-chān san-tē thoân-tō Lâi thiaⁿ pò͘-tō ê lâng múi àm ū 2, 3 pah lâng, tōa-pō͘ hūn lóng sī san-tē lâng. Tī chia khiā-khí ê pîⁿ-tē lâng, iā sī chin ngī-sim, lán eng-kai tio̍h koh khah tì-ì thòe chit só͘-chāi ê lâng kî-tó, kiû Chú hō͘ in ū tit-kiù ê ki-hōe.
|
建和教會是台東教會ê支會，傳教者去做兵，教會隔壁ê謝先生暫時負責講道，照顧教會，伊是自發得做主ê工，真感心。可惜這間教會無甚mi̍h平地人來做禮拜，攏是山胞，實在是換做山地教會較有合。Tī hia講道著翻譯做山地，所以一禮拜ê佈道會有台東教會阿蘭姐來做通譯，伊bat 5、6種ê番社話，實在真thang幫贊山地傳道來聽佈道ê人每暗有2、3百人，大步份攏是山地人。Tī chia企起ê平地人，也是真硬心，咱應該著koh較致意替這所在ê人祈禱，求主hō͘ in有得救ê機會。 |
|
Goán Bô Pài-Tn̂g Thang Lé-Pài
|
阮無拜堂Thang禮拜 |
|
Tāi-bú sī Tâi-tang sòaⁿ iàu-kín ê só͘-chāi, chhia ê chhut-ji̍p, lóng ū tī chia thêng-khùn, ū sî 10 hun, ū sî 30 hun, chit tiâu ke chin lāu-jia̍t, lóng sī seng-lí lâng, tû-khì keng-chio, bo̍k-koe í-gōa, ta̍k-hāng to chin kùi, sī teh kòng chiah ê chhut-ji̍p ê lú-kheh. Tī chia kàu Tâi-tang iáu ū 75 kong-lí í-siōng, khó-sioh bô kàu-hōe. Chia ū chi̍t ūi tùi Tang-káng lâi chò hiong-tiúⁿ ê N̂g sian-siⁿ, i chin ì-ài siat kàu-hōe, sī chi̍t ūi jia̍t-sim ê bō͘-tō-iú, i ài tōe-hng ū Ki-tok-kàu ê sìn-gióng, sui-jiân ke-lāi ê lâng iáu bōe sìn Chú, góa tī hia chò kang ū tòa tī i ê kong-koán, siū in ê chiau-thāi. Thâu chi̍t àm ê pò͘-tō ū chi̍t ūi Éng-hong kàu-hōe poaⁿ khì ê Mái hiaⁿ-tī kap choân-ke ê lâng, kìⁿ tio̍h góa ê bīn hoaⁿ-hí kàu lâu ba̍k-sái Mái thài-thài kóng, góa chi̍t nî khah ke m̄ bat thiaⁿ tio̍h tō-lí, góa mn̄g i, lí m̄ bat khì chò lé-pài mah? I kóng goán bô lé-pài-tn̂g thang lé-pài, góa thiaⁿ liáu chin siong-sim, ài lé-pài ê lâng bô pài-tn̂g thang khì lé-pài. Tâi-tang kàu-hōe ū chīn-la̍t teh siat-hoat, beh khui pò͘-tō-só͘ tī Tāi-bú, nā sī lō͘ hn̄g iáu ū chōe-chōe khùn-lân. N̂g hiong-tiúⁿ kóng nā ōe thang tī hia siat kàu-hōe, thó͘-tē i beh tàu hū-chek. Chhin-ài ê tho̍k-chiá, lán kiám m̄ tio̍h thòe chit só͘-chāi siat kàu-hōe ê sū lâi kî-tó mah?
|
大武是台東線要緊ê所在，車ê出入，攏有tī chia停睏，有時10分，有時30分，這條街真鬧熱，攏是生理人，除去芎蕉、木瓜以外，逐項都真貴，是teh摃chiah-e出入ê旅客。Tī chia到台東iáu有75公里以上，可惜無教會。Chia有一位tùi東港來做鄉長ê黃先生，伊真意愛設教會，是一位熱心ê慕道友，伊ài地方有基督教ê信仰，雖然家內ê人iáu未信主，我tī hia做工有tòa tī 伊ê公館，受in ê招待。頭一暗ê佈道有一位永豐教會搬去ê Mái兄弟kap全家ê人，見著我ê面歡喜到流目屎，Mái太太講：「我一年較加 m̄ bat聽著道理」，我問伊，「你m̄ bat去做禮拜mah？」伊講阮無禮拜堂thang禮拜，我聽了真傷心，ài禮拜ê人無拜堂thang去禮拜。台東教會有盡力teh設法，beh開佈道所tī 大武，若是路遠iáu有濟濟困難。黃鄉長講若會thang tī hia設教會，土地伊beh鬥負責。親愛ê讀者，咱kiám m̄ 著替這所在設教會ê事來祈禱mah？ |
|
Hoān-Lâng Siū Kám-Kek
|
犯人受感激 |
|
2 ge̍h tiong tī Hoa-liân kàu-hōe chò kang ê sî, Khng kàu-su lâi hóng-būn goán, sòa thok góa tī 2 ge̍h 18 ji̍t kàu Hoa-liân kaⁿ-ga̍k thoân-tō, góa chin hoaⁿ-hí, chiū tah-èng i, kàu hit ji̍t siōng-ngó͘ 9 tiám-pòaⁿ, Khng kàu-su chiū lâi chhōa goán khì. Kàu ūi tāi-seng kap tián-ga̍k-tiúⁿ kóng ōe, āu-lâi chiū khai-sí chū-hōe, Khng kàu-su su-hōe, Si sian-siⁿ kà koa, iok 70 gōa ê hoān-lâng tōa-siaⁿ chhiùⁿ “Chì-hó pêng-iú chiū sī Iâ-so͘”, góa chiong chit kù chò tê-ba̍k, thoân “Iâ-so͘ Ki-tok lâi sè-kan sī choân kang beh chò pháiⁿ lâng ê pêng-iú, I chiah thiàⁿ lán, lín kiám m̄ chiap-siū Iâ-so͘ ê thiàⁿ, lâi chò lí chì-hó ê pêng-iú mah?” In tiong-kan kúi-nā lâng siū Chú ê thiàⁿ kám-tōng lâu ba̍k-sái, koat-sim beh chiap-la̍p Iâ-so͘ chò in ê Kiù-chú, Kàu goán beh lī-khui kaⁿ-ga̍k ê sî, in tùi goán kóng, sian-siⁿ chhiáⁿ lín koh lâi, góa ū tah-èng 3 ge̍h tiong ōe koh tī chhī-lāi pa̍t keng kàu-hōe chò kang, só͘-í ōe koh lâi, khó-sioh goán beh khì ê kàu-hōe siá-phoe lâi kóng ū tô͘-ha̍p, goán sòa bô koh khì chhī-lāi ê ki-hōe, iā bô thang koh thoân hok-im hō͘ hiah ê siū koaiⁿ ê pêng-iú thiaⁿ, si̍t-chāi tùi in chin phāu-khiám. Chú bat kóng, “Góa tī kaⁿ-n̍i̍h lín lâi thàm Góa”, chit kù ōe kám-kek góa, tio̍h cháiⁿ-iūⁿ koh khah tì-ì kaⁿ-ga̍k thoân-tō, khó-sioh chin bô ki-hōe, iā bô chīn pún-hūn, ǹg-bāng tī kaⁿ-ga̍k thoân-tō ê tâng-kang m̄ thang ià-siān chit ê sú-bēng, iā lán chia ê sìn-tô͘ tio̍h siông-siông ūi chit ê kang-chok saⁿ thòe kî-tó, thang hō͘ hiah ê pêng-iú tit-tio̍h têng-thâu-siⁿ ê seng-oa̍h, sī só͘ ǹg-bāng. Taⁿ góa siá pîⁿ-tē kàu-hōe ê thoân-tō siau-sit kàu chia kiat-sok, koh lâi beh siá san-tē kàu-hōe ê kiàn-bûn-kì kap kò-jîn siau-sit hō͘ lán chò chham-khó.
|
2月中tī花蓮教會做工ê時，康教師來訪問阮，續託我tī 2月18日到花蓮監獄傳道，我真歡喜，就答應伊，到hit日上午9點半，康教師就來chhōa阮去。到位代先kap典獄長講話，後來就開始聚會，康教師思會，施先生教歌，約70外個犯人大聲唱「至好朋友就是耶穌」，我將這句做題目，傳「耶穌基督來世間是全工beh做歹人ê朋友，伊chiah疼咱，lín kiám m̄ 接受耶穌ê疼，來做你至好ê朋友mah？」In中間幾若人受主ê疼感動流目屎，決心beh接納耶穌做in ê救主，到阮beh離開監獄ê時，in 對阮講：先生請lín koh來，我有答應3月中會koh tī 市內別間教會做工，所以會koh來，可惜阮beh去ê教會寫批來講有圖合，阮續無koh去市內ê機會，也無thang koh傳福音hō͘ hiah-e受關ê朋友聽，實在對in真抱歉。主bat講：「我tī監n̍i̍h lín來探我」，這句話感激我，著怎樣koh較致意監獄傳道，可惜真無機會，也無盡本份，向望tī 監獄傳道ê同工m̄ thang厭siān這個使命，也咱chia-e信徒著常常為這個工作相替祈禱，thang hō͘ hiah-e朋友得著重頭生ê生活，是所向望。今我寫平地教會ê傳道消息到chia結束，koh來beh寫山地教會ê見聞記kap個人消息hō͘ 咱做參考。 |
|
San-Tē Kàu-Hōe
|
山地教會 |
|
San-Tē Thoân-Tō ê Si̍t-Chêng
|
山地傳道ê實情 |
|
Lâi Tang-pō͘ ê tâng-kang, tāi-khài lóng ōe chì-goān tī san-tē kàu-hōe thoân hok-im, te̍k-pia̍t lâi kòe Tang-pō͘ ê soan-kàu-su koh khah sī tông-kám. Tang-pō͘ san-tē kàu-hōe ta̍k só͘-chāi ū, sìn-tô͘ chōe, tōa-pòaⁿ ê kàu-hōe sìn-tô͘ chin jia̍t-sim, khó-sioh ū ē-bīn kúi-hāng ê khùn-lân, chiū-sī 1) Chò kang ê lâng chió, (tī Sin-káng hong-bīn 10 keng kàu-hōe chí ū 3 ê thoân-kàu-chiá). 2) Sìn-tô͘ ê keng-chè khùn-lân. 3) Kau-thong tōa put-piān, koh thoân hok-im iā ū giân-gú ê khùn-lân, in-ūi Tâi-tang, Hoa-liân 2 koān ê san-tē lâng ū 7 cho̍k, kóng ōe bô saⁿ-tâng, in beh ǹg pa̍t-cho̍k ê lâng thoân-tō, sī ēng Ji̍t-pún-ōe chò thoân-ta̍t ê kang-kū. Lán pîⁿ-tōe bo̍k-su ū 4 ūi, choan-bûn chò san-tē kàu-hōe sûn-hôe ê kang-chok, iā ū soan-kàu-su, lú thoân-tō kap pîⁿ-tōe kàu-hōe ê bo̍k-su, teh tàu pang-chān san-tē thoân-tō ê kang, in tāi-khài iā sī ēng Ji̍t-gú kap Kok-gú lâi kóng tō-lí. Sui-jiân sī chiah chōe lâng chhut-la̍t teh chò chit ê kang, chóng-sī chiàu góa só͘ khòaⁿ, ná chhin-chhiūⁿ iúⁿ-chúi bô kàu in lim chí-khoah ê khoán, che sī san-tē kàu-hōe ê si̍t-chêng, lán eng-kai tio̍h koh khah ūi-tio̍h san-tē thoân-tō, lâi hōng-hiàn kap kî-tó, chiàu si̍t-chêng lâi khòaⁿ, in ū chin chōe ê khùn-lân, chóng-sī in iā sī tī khùn-lân tiong teh seng tióng. Ē-bīn ài kè-sio̍k pò lán chai chiah ê siau-sit.
|
來東部ê同工，大概攏會志願tī 山地教會傳福音，特別來過東部ê宣教師koh較是同感。東部山地教會逐所在有，信徒濟，大半ê教會信徒真熱心，可惜有下面幾項ê困難，就是 1）做工ê人少，（Tī新港方面10間教會只有3個傳教者）。 2）信徒ê經濟困難。 3）交通大不便，koh傳福音也有言語ê困難，因為台東、花蓮2縣ê山地人有7族，講話無相同，in beh向別族ê人傳道，是用日本話做傳達ê工具。咱平地牧師有4位，專門做山地教會巡會ê工作，也有宣教師，女傳道kap平地教會ê牧師，teh鬥幫贊山地傳道ê工，in大概也是用日語kap國語來講道理。雖然是chiah濟人出力teh做這個工，總是照我所看，那親像舀水無夠in lim止渴ê款，che是山地教會ê實情，咱應該著koh較為著山地傳道，來奉獻kap祈禱，照實情來看，in有真濟ê困難，總是in也是tī困難中teh生長。下面ài繼續報咱知chiah-e消息。 |
|
Bô Niá Sin-súi Ê Kang-lâng
|
無領薪水ê工人 |
|
Ū chi̍t ê sûn-hôe soan-tō-su kā góa kóng, in khu-lāi ū 13 miâ ê tâng-kang, kî-tiong 3 miâ múi-ge̍h niá 3 pah-kho͘, 4, 5 miâ múi-ge̍h niá chi̍t-pah kho͘, kî-thaⁿ ê lâng lóng bô niá, góa mn̄g in beh cháiⁿ-iūⁿ seng-oa̍h, i kóng khì ku̍t-phiâⁿ chèng-chok, á sī chiūⁿ soaⁿ bán chhiū-tîn lâi bōe, kap chhī cheng-siⁿ lâi î-chhî seng-oa̍h, i koh kóng, ji̍t--sî chiūⁿ soaⁿ chò chho͘-kang. Koh bô chîⁿ thang bóe chheh lâi tha̍k, khòaⁿ beh ná ū sím-mi̍h tō-lí thang kóng, chóng-sī in bô in-ūi niá chió, á sī bô sin-súi thang niá chiū pîn-tōaⁿ, in si̍t-chāi chīn-la̍t chò in só͘ ōe chò ê. Chu-ūi tho̍k-chiá, lí kám-kak án-chóaⁿ?
|
有一個巡會宣道師kā我講，in區內有13名ê同工，其中3名每月領3百箍，4、5名每月領一百箍，其他ê人攏無領，我問in beh怎樣生活，伊講去掘坪種作，抑是上山挽樹籐來賣，kap飼精牲來維持生活，伊koh講，日--時上山做粗工。Koh無錢thang買冊來讀，看beh那有甚mi̍h道理thang講，總是in無因為領少，抑是無薪水thang領就貧憚，in實在盡力做in所會做--ê。諸位讀者，你感覺án-chóaⁿ？ |
|
Pêng Sìn-tô͘ Hiàn-sin Chò-kang
|
平信徒獻身做工 |
|
Ū chi̍t chá-khí góa khì Sin-káng ê san-tē kàu-hōe hóng-būn, khòaⁿ-kìⁿ tī sin-khí ê pài-tn̂g lāi ū 40 gōa miâ ê lâm-lú teh tha̍k Má-khó hok-im-su, ū chi̍t-ūi 30 gōa hòe ê hiaⁿ-tī liām chi̍t-kù, chèng-lâng tòe chi̍t-kù, sī A-mī-cho̍k ōe, in khòaⁿ góa ji̍p-khì, hit-ūi teh kà ê hiaⁿ-tī chiū lâi kap góa saⁿ chhéng-an, góa mn̄g i sī bo̍k-su mah? I kóng m̄ sī, i sī Chio̍h-kheⁿ-á kàu-hōe (lī Sin-káng iok 27 kong-lí) ê tiúⁿ-ló, hiàn-sin khì ta̍k kàu-hōe hú-tō tha̍k Sèng-keng, in-ūi chit pún A-mī-cho̍k ê Má-khó hok-im-su, tú-chiah hoan-e̍k hó, in ēng ka-kī ê ōe, tha̍k Sèng-keng hui-siông ê hoaⁿ-hí. Góa siūⁿ chit-ūi chheng-liân tiúⁿ-ló hiàn-sin chò chit ê kang, iā sī kóng bōe chhut ê hoaⁿ-hí.
|
有一早起我去新港ê山地教會訪問，看見tī 新起ê拜堂內有40外名ê男女teh讀馬可福音書，有一位30外歲ê兄弟唸一句，眾人tòe一句，是阿美族話，in看我入去，hit位teh教ê兄弟就來kap我相請安，我問伊是牧師mah？伊講 m̄ 是，伊是石坑仔教會（離新港約27公里）ê長老，獻身去逐教會輔導讀聖經，因為這本阿美族ê馬可福音書，tú-chiah翻譯好，in用家己ê話，讀聖經非常ê歡喜。我想這位青年長老獻身做這個工，也是講bōe出ê歡喜。 |
|
Lé-pài Āu Beh Thiah Pài-tn̂g
|
禮拜後Beh拆拜堂 |
|
Lán thiaⁿ tio̍h chit-kù ōe, m̄ thang tio̍h kiaⁿ, tio̍h tàu hoaⁿ-hí. Góa tī Tāi-bú pò͘-tō ê sî, in-ūi hia bô pîⁿ-tōe ê kàu-hōe, só͘-í Tāi-niáu ê soan-tō-su chiū chhiáⁿ góa tī 3 ge̍h 15 ji̍t (1959 nî) ê lé-pài, tī hia káng-tō, hit ê hiuⁿ-siā chin chéng-chôe, kéng-tì chin súi, lán ê kàu-hōe tī kiā-téng. Lán ū Chú-ji̍t-o̍h, Chú-ji̍t-o̍h liáu chiū ū tōa lé-pài, tek-á-chhù ê pài-tn̂g chē 70 gōa lâng tú-hó móa, tāi-ke chù-sîn thiaⁿ káng-tō, góa ēng bô chū-jiân ê Ji̍t-gú, soan-tō-su hoan-e̍k chò Phai-oán-cho̍k ê ōe. Kàu káng-tō soah, soan-tō-su pò-kò, lé-pài āu hōe-iú m̄ thang sòaⁿ, beh thiah pài-tn̂g, góa mn̄g cháiⁿ-iūⁿ beh thiah, i kóng, tī soaⁿ-téng khí chi̍t-keng sin pài-tn̂g, hiān-sî khí kàu thang-téng tio̍h tah kè, bô liāu, só͘-í tio̍h thiah kū pài-tn̂g lâi tah, góa thiaⁿ liáu chin hoaⁿ-hí, chiū kap in khì khòaⁿ sin pài-tn̂g, khòaⁿ liáu bô chhò, tī san-tē nā ū 3 bān kho͘ khí ê pài-tn̂g, sǹg iā bōe sit lâng ê lé lah.
|
咱聽著這句話，m̄ thang著驚，著鬥歡喜。我tī大武佈道ê時，因為hia無平地ê教會，所以大鳥ê宣道師就請我tī 3月15日（1959年）ê禮拜，tī hia講道，hit個鄉社真整齊，景致真súi,咱ê教會tī 崎頂。咱有主日學，主日學了就有大禮拜，竹仔厝ê拜堂坐70外人tú好滿，大家注神聽講道，我用無自然ê日語，宣道師翻譯做排灣族ê話。到講道煞，宣道師報告，禮拜後會友m̄ thang散，beh拆拜堂，我問怎樣beh拆，伊講：「tī山頂起一間新拜堂，現時起到窗頂著搭架，無料，所以著拆舊拜堂來搭。」我聽了真歡喜，就kap in去看新拜堂，看了無錯，tī 山地若有3萬箍起ê拜堂，算也bōe失人ê禮--lah。 |
|
In Bô Mī-hún Chiū Bô Mî-sat
|
In無麵粉就無彌撒 |
|
Tī Tāi-niáu koh hō͘ góa kám-kak chi̍t kù sim-sek ê ōe, chiū-sī Thian-chú kàu-tn̂g sui-jiân khí liáu chin súi, chóng-sī lé-pài-ji̍t chēng-chēng, góa mn̄g soan-tō-su kóng, ná bô khòaⁿ-kìⁿ in teh chū-hōe ah? I kóng in nā ū mī-hún lâi, kàu-iú chiah ū lâi chò mî-sat (??), (mî-sat sī in ê lé-pài) nā bô mī-hún chiū bô mī-sat, góa siūⁿ liáu chin chiàⁿ tio̍h, in-ūi mī-sat (麵虱) sī choan-bûn teh chia̍h mī-hún, nā bô mī-hún mī-sat bô khì pa̍t ūi thó-chia̍h, beh gō sí mah? Kai-chài lán ê sìn-tô͘ bô mī-hún, iā ōe lâi kèng-pài Siōng-tè, goān Chú hō͘ in tit-tio̍h pí mī-hún koh khah tōa ê hok-khì.
|
Tī大鳥koh hō͘我感覺一句心適ê話，就是天主教堂雖然起了真súi,總是禮拜日靜靜，我問宣道師講，那無看見in teh聚會ah？伊講in若有麵粉來，教友才有來做彌撒（??），（彌撒是in ê禮拜）若無麵粉就無麵虱，我想了真正著，因為麵虱是專門teh食麵粉，若無麵粉麵虱無去別位討食，beh餓死mah？佳哉咱ê信徒無麵粉，也會來敬拜上帝，願主hō͘ in得著比麵粉koh較大ê福氣。 |
|
Goán Ū Kàu-hōe Lín Ka-kī Bô Kàu-hōe
|
阮有教會Lín家己無教會 |
|
Koh tī Tāi-bú ê hù-kīn, hóng-būn Lâm-heng kàu-hōe, tī chia ū chi̍t ūi soan-tō-su bat chò hiong-bîn tāi-piáu, i chin chhut-la̍t thoân hok-im, tī chng-n̍i̍h iā siū pún-cho̍k ê lâng hoan-gêng. Tī chia lán ê kàu-hōe kap Thian-chú kàu-tn̂g chhù-piⁿ pâi chò-hóe, sîn-hū ūi-tio̍h Thian-chú kàu-tô͘ khí súi ê pài-tn̂g, in chiū chhiò lán ê sī phòa chháu-liâu, lán ê hōe-iú chiū kā in kóng, goán ê pài-tn̂g sī ka-kī ê, hit keng súi kàu-tn̂g sī sîn-hū khí chioh lín--ê, lín ka-kī bô pài-tn̂g. Āu-lâi lán iā têng-sin khí chi̍t keng sin pài-tn̂g, khai kúi nā bān kho͘, koh siat iù-tī-hn̂g, 2 ūi pó-bó chí-ū hùn-liān pòaⁿ-nî kú, chiū chin gâu kà. Khí-chho͘ iā ū Thian-chú-kàu ê gín-ná lâi tha̍k, āu-lâi sîn-hū chai-iáⁿ, chiū kìm-chí in ê gín-ná lâi tha̍k lán ê iù-tī-hn̂g, si̍t-chāi sī chin choân-koân khó-lîn ê kàu-phài, hō͘ lán kèng-ka jīn-bat Thian-chú-kàu sī sím-mi̍h?
|
Koh tī大武ê附近，訪問南興教會，tī chia有一位宣道師bat做鄉民代表，伊真出力傳福音，tī庄--n̍i̍h也受本族ê人歡迎。Tī chia咱ê教會kap天主教堂厝邊排做伙，神父為著天主教徒起súi ê拜堂，in就笑咱ê是破草寮，咱ê會友就kā in講，阮ê拜堂是家己--ê,hit間súi教堂是神父起借lín--ê,lín家己無拜堂。後來咱也重新起一間新拜堂，開幾若萬箍，koh設幼稚園，2位保母只有訓練半年久，就真gâu教。起初也有天主教ê囡仔來讀，後來神父知影，就禁止in ê囡仔來讀咱ê幼稚園，實在是真全權可憐ê教派，hō͘ 咱更加認bat天主教是甚mi̍h？ |
|
Chúi Sī Tùi Soaⁿ-téng Lâu Lo̍h-lâi
|
水是Tùi山頂流落--來 |
|
Tī pîⁿ-tē thoân hok-im ê sî, siông-siông siū tio̍h san-tē kàu-hōe ê pang-chān, tī Tāi-bú pò͘-tō ū Tāi-niáu, Lâm-heng kap hù-kīn ê kàu-hōe lâi pang-chān, góa tùi in seh-siā ê sî, in chiū kóng “Che sī goán ê pún-hūn, siat-sú nā m̄ sī ū giân-gú ê chó͘-gāi, goán chiū í-keng tùi pîⁿ-tē lâng thoân hok-im, in-ūi in chin khó-lîn, iáu teh pài ngó͘-siōng.” Koh tī Tiông-pin ǹg pîⁿ-tē lâng pò͘-tō ê sî, Tek-ô͘ kàu-hōe siat-hoat beh hō͘ góa tòa lú-siā, chóng-sī hù-kīn ê san-tē kàu-hōe, chhiáⁿ góa khì hioh in hia, chiū sī Chio̍h-kheⁿ-á kàu-hōe. Chit keng kàu-hōe ū 300 chó-iū ê lâng teh chū-hōe, pài-tn̂g tē khoah chéng-lí liáu chin chheng-iu, góa chiū bô kheh-khì tòa in hia, in sûi-sî phài Hū-jîn-hōe kúi-nā ê chí-mōe lâi chú-chia̍h, sóe-saⁿ téng, chiau-thāi. Àm-sî sèng-koa-tūi kap ga̍k-tūi lâi tàu èng-oān pò͘-tō, sèng-koa-tūi chhiùⁿ kok-gú, sì-pō͘ chhiùⁿ chin hó thiaⁿ, bô su to͘-chhī kàu-hōe ê sèng-koa-tūi, ga̍k-tūi ha̍p-chàu iā sī sì-pō͘ ê, si̍t-chāi thian-châi. Tī Tiông-pin ê pò͘-tō hiah-n̍i̍h sēng-hóng, sī choân khò san-tē hōe-iú ê tōa pang-chān, góa kā in kóng, pîⁿ-tē lâng ê pò͘-tō tit-tio̍h lín ê tōa pang-chān chin kám-siā, in kóng “sian-siⁿ, chúi eng-kai sī tùi soaⁿ-téng lâu lo̍h lâi”, ì-sù goán eng-kai tio̍h ǹg pîⁿ-tē lâng thoân hok-im, góa thiaⁿ liáu hui-siông ê kám-kek. Tī hia pò͘-tō ê sî, tú-tn̄g chi̍t àm lo̍h tōa-hō͘, in tong-ti̍t ê tiúⁿ-ló kóng (hia bô thoân-kàu-chiá) sian-siⁿ ē-hng tiàm goán ê kàu-hōe lâi khui pôe-lêng-hōe, góa kóng lo̍h-hō͘ kiám ū lâng beh lâi? I kóng, ū, kàu chū-hōe ê sî ū 2 pah lâng chún-sî lâi chhut-se̍k, chū-hōe soah tiúⁿ-ló tùi hōe-chiòng kóng, lán bîn-á chá-khí 7 tiám koh lâi chū-hōe hó-bô? Tāi-ke chàn-sêng, kàu keh-ji̍t chá-khí 7 tiám chêng chiū ū 140 lâng lâi hù chū-hōe, in ê tiúⁿ-ló kóng, ē-hng nā lo̍h-hō͘ bōe thang khì pò͘-tō, iû-goân beh chū-hōe, chóng-sī hit ji̍t thiⁿ-khì chin hó, chiū koh khì kè-siok khui pò͘-tō-hōe, in chin ǹg-bāng āu-hôe choan-kang ūi-tio̍h in lâi khui pôe-lêng-hōe, in si̍t-chāi sī iau koh chhùi-ta, chóng-sī keng-kè chi̍t-nî kú iáu bōe ūi-tio̍h in chò sím-mi̍h. Tī chia iā sī ū iù-tī-hn̂g, 2 ê pó-bó kà 60 miâ ê gín-ná, chhiùⁿ-koa, iû-hì, chin thian-chin lān-bān, nā chiàu án-ni khòaⁿ, koh bô kúi nî āu, san-tē kàu-hōe tùi tī chong-kàu kàu-io̍k ê hoat-tián ōe iâⁿ-kòe pîⁿ-tē kàu-hōe.
|
Tī平地傳福音ê時，常常受著山地教會ê幫贊，tī大武佈道有大鳥、南興kap附近ê教會來幫贊，我對in說謝ê時，in就講「Che是阮ê本份，設使若 m̄ 是有言語ê阻礙，阮就已經對平地人傳福音，因為in真可憐，iáu teh拜偶像。」Koh tī 長濱向平地人佈道ê時，竹湖教會設法beh hō͘我tòa旅社，總是附近ê山地教會，請我去歇 in hia，就是石坑仔教會。這間教會有300左右ê人teh聚會，拜堂地闊整理了真清幽，我就無客氣tòa in hia，in隨時派婦人會幾若個姊妹來煮食、洗衫等招待。暗時聖歌隊kap樂隊來鬥應援 佈道，聖歌隊唱國語，四部唱真好聽，無輸都市教會ê聖歌隊，樂隊合奏也是四部--ê,實在天才。Tī 長濱ê佈道hiah-n̍i̍h盛況，是全靠山地會友ê大幫贊，我kā in講：平地人ê佈道得著lín ê大幫贊真感謝，in講「先生，水應該是tùi山頂流落來」，意思阮應該著向平地人傳福音，我聽了非常ê感激。Tī hia佈道ê時，tú-tn̄g一暗落大雨，in當值ê長老講（Hia無傳教者）先生e昏tiàm阮ê教會來開培靈會，我講落雨kiám有人beh來？伊講：有。到聚會ê時有2百人準時來出席，聚會煞長老對會眾講，咱明仔早起7點koh來聚會好--無？大家贊成，到隔日早起7點前就有140人來赴聚會，in ê長老講，e昏若落雨bōe thang去佈道，猶原beh聚會，總是hit日天氣真好，就koh去繼續開佈道會，in真向望後回專工為著in來開培靈會，in實在是枵koh嘴礁，總是經過一年久iáu未為著in做甚mi̍h。Tī chia也是有幼稚園，2個保母教60名ê囡仔，唱歌、遊戲，真天真瀾漫，若照án-ni看，koh無幾年後，山地教會對tī宗教教育ê發展會贏過平地教會。 |
|
In-ui tī Koan-san u Sun bo̍k-su-niû siat ê san-tē pó-bó ha̍k-hāu, tùi Tang-pō͘ kok-cho̍k kok kàu-hōe phài lú-chú lâi tha̍k, chia̍h-hùi, ha̍k-hùi lóng ha̍k-hāu hū-tam, pit-gia̍p liáu nā phài khì kàu-hōe sin-súi thiaⁿ kóng iā tùi Sun bo̍k-su-niû, só͘-í ōe chin khoài phó͘-ki̍p chong-kàu kàu-io̍k ê sū-gia̍p. Chú kóng tāi-seng ê chōe-chōe beh chò lō͘-bóe, lō͘-bóe ê iā ū ê beh chò tāi-seng, chin-chiàⁿ ū iáⁿ.
|
因為tī 關山有孫牧師娘設ê山地保母學校，tùi東部各族各教會派女子來讀，食費、學費攏學校負擔，畢業了若派去教會薪水聽講也tùi孫牧師娘，所以會真快普及宗教教育ê事業。主講代先ê濟濟beh做路尾，路尾--ê也有ê beh做代先，真正有影。 |
|
Kàu-hōe Khí Tùi-siòng
|
教會起對相 |
|
Te̍k-pia̍t tī Sin-káng iân-hái hit tiâu sòaⁿ-lō͘, lí nā chē chū-tōng-chhia ōe siông-siông khòaⁿ-tio̍h pài-tn̂g khí 2 keng tùi-siòng, chiū-sī lán ê kap Chin Iâ-so͘-kàu ê. Tī chit hong-bīn Chin Iâ-so͘-kàu, chin hoat-tián, sui-jiân iâⁿ lán, chóng-sī iā sī m̄ jīn su. Sin-káng ê Chin Iâ-so͘-kàu, sī choân-séng tē-it tōa-keng ê, tī Sin-káng ū 4 keng pài-tn̂g, chiū-sī san-tē Tiúⁿ-ló-hōe, Chin Iâ-so͘-kàu, Thian-chú-kàu, chit 3 keng lóng khí chin tōa-keng koh súi, saⁿ-lī bô jōa hn̄g, chí-ū pîⁿ-tōe ê kàu-hōe tē-it sòe-keng, si̍t-chāi chin bô pí-phēng, ǹg-bāng sìn-tô͘ nā ke-thiⁿ, ōe thang koh khí khah lí-sióng ê. Chhin-chhiūⁿ án-ni, san-tē ê só͘-chāi ū sî m̄-nā pài-tn̂g 2 keng tùi-siòng, ū sî 3 keng chhāi 3 kak hêng chò hóe, góa kóng sī thoân hok-im ê piàⁿ-koán, só͘-í lán nā bô hùn-liān chōe-chōe hó ê kang-lâng, sī bô pān-hoat thang pí pa̍t kàu-phài khah chìn-pō͘.
|
特別tī 新港沿海hit條線路，你若坐自動車會常常看著拜堂起2間對相，就是咱ê kap真耶穌教--ê。Tī 這方面真耶穌教真發展，雖然贏咱，總是也是 m̄ 認輸。新港ê真耶穌教，是全省第一大間--ê,tī新港有4間拜堂，就是山地長老會、真耶穌教、天主教，這3間攏起真大間koh súi,相離無偌遠，只有平地ê教會第一細間，實在真無比並，向望信徒若加添，會thang koh起較理想--ê。親像án-ni，山地ê所在有時 m̄ 但拜堂2間對相，有時3間chhāi 3角形做伙，我講是傳福音ê拚館，所以咱若無訓練濟濟好ê工人，是無辦法thang比別教派較進步。 |
|
Bōe-hiáu Pâi Sūn-sū ( ?????) Ê Bo̍k-su
|
Bōe曉排順序（?????）ê牧師 |
|
Sin-káng ê san-tē kàu-hōe, kiàn-tio̍k khai 20 bān chó-iū, San-tē-chhù pang-chān sió pō͘-hūn, í-gōa lóng sī in ka-kī chhut-la̍t hōng-hiàn khí ê, pài-tn̂g ōe thang tóe iok 400 lâng í-siōng, sī chúi-nî thi̍h-kin khí ê. Góa tī Sin-káng chò kang ê sî, in tú-hó chún-pī beh chò hiàn-tn̂g tn̂g-sek, san-tē lâng ê bo̍k-su lâi pài-thok Lîm bo̍k-su pâi hiàn-tn̂g tián-lé ê sūn-sū, kî-thaⁿ ta̍k-hāng iā lóng khò Lîm bo̍k-su kā in siat-hoat. Chhin-chhiūⁿ án-ni san-tē ê thoân-kàu-chiá sī chiah-n̍i̍h iù-tī, ǹg-bāng San-tē-chhù ōe siông-siông chū-chi̍p in chìn-siu ê ki-hōe lâi kian-kò͘ san-tē thoân-tō ê sū-kang.
|
新港ê山地教會，建築開20萬左右，山地處幫贊小部份，以外攏是in家己出力奉獻起--ê,拜堂會thang tóe約400人以上，是水泥鐵筋起--ê。我tī 新港做工ê時，in tú好準備beh做獻堂堂式，山地人ê牧師來拜託林牧師排獻堂典禮ê順序，其他逐項也攏靠林牧師kā in設法。親像án-ni山地ê傳教者是chiah-n̍i̍h幼稚，向望山地處會常常聚集in進修ê機會來堅固山地傳道ê事工。 |
|
Lín Hoān Lín Goán Hoān Goán
|
Lín凡Lín阮凡阮 |
|
Tī san-tē ū chi̍t ê pháiⁿ si̍p-koàn, chiū-sī chiah ê A-mī-cho̍k ê lâng, (kiám-chhái pa̍t-cho̍k iā ū) nā koah chhek-á liáu, chng-n̍i̍h ê lâng tio̍h liân-ha̍p chò siu-koah-cheh, tāi-ke tio̍h thâi-ti chú chheⁿ-chhau, lim-chiú, thiàu-bú, nā sī choân-chng sìn Chú ê í-keng hòe-chí chit hō pháiⁿ hong-sio̍k, nā ū Thian-chú-kàu, á-sī bô sìn Chú ê lâng, in ōe lâi chio lán ê hōe-iú chham-ka chò-choeh, chóng-sī kúi-nā só͘-chāi, lán ê hōe-iú ū kā in kū-choa̍t. Thian-chú kàu-tô͘ chin ài chia̍h chiú, in ōe kong-kek lán, chóng-sī lán ōe kā in kóng, lín bô sèng-kiat ê seng-oa̍h, goán bōe-thang chham-ka, lín hoān lín, goán hoān goán. Só͘-í múi-chng, nā ū Ki-tok-kàu kap Thian-chú-kàu in lóng ōe saⁿ kong-kek,chúi-hóe put siong-iông, te̍k-pia̍t ū sî chi̍t ka-têng sìn 2 kàu-phài ê, in sui-jiân kāng lāi-bīn chia̍h-pn̄g, iā sī bô kóng ōe, chhin-chhiūⁿ tùi-te̍k chi̍t-iūⁿ. Góa kóng lán m̄ thang oàn-hūn in, bô kap ke-lāi ê lâng kóng ōe, in kóng-khí sìn Thian-chú-kàu ê m̄ kap lán kóng, m̄ sī goán m̄ kap in kóng, Iâ-so͘ bat kóng, “Tùi-te̍k sī tī lí ke-lāi ê lâng” kiám sī teh chí án-ni mah?
|
Tī山地有一個歹習慣，就是chiah-e阿美族ê人，（Kiám-chhái別族也有）若割chhek仔了，庄--n̍i̍h ê人著聯合做收割節，大家著thâi豬煮chheⁿ-chhau，lim酒、跳舞，若是全庄信主--ê已經廢止這號歹風俗，若有天主教，或是無信主ê人，in會來招咱ê會友參加做節，總是幾若所在，咱 ê會友有kā in拒絕。天主教徒真愛食酒，in會攻擊咱，總是咱會kā in講：「lín無聖潔ê生活，阮bōe-thang參加，lín凡lín,阮凡阮。」所以每庄，若有基督教kap天主教in攏會相攻擊，水火不相容，特別有時一家庭信2教派--ê,in雖然kāng內面食飯，也是無講話，親像對敵一樣。我講咱 m̄ thang怨恨in，無kap家內ê人講話，in講起信天主教--ê m̄ kap咱講，m̄ 是阮 m̄ kap in講，耶穌bat講：「對敵是tī 你家內ê人」kiám是teh指án-ni mah？ |
