首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有18個段落,51個語句,1165個語詞,1670個音節
An-lo̍k ke_01 安樂街_01
Bô chù-bêng 無注明
Tē it Chiuⁿ 第一章
Tùi kó͘-chá í-lâi khîm ū chē-chē khoán. Chi̍t- hō sī tôaⁿ--ê ; chit-hō tôaⁿ--ê tio̍h lâng gâu, ē bat hit-ê khîm-tiāu, chiah ē-hiáu-tit tôaⁿ. Iáu ū chi̍t- hō sī tńg--ê; chit-hō sī chhin-chhiūⁿ sè ê khiā-tû chit-iūⁿ, koh piⁿ-á ū chi̍t ki pèⁿ thang hō͘ lâng choān, choān-liáu chiū ū hit-ê khek-tiāu; só͘-í lâng-lâng lóng ē hiáu choān. Chóng-sī tiāⁿ-tio̍h ū sī gō͘ tè nā-tiāⁿ, bē -ē chhut-chāi lâng ê ì-sù ōaⁿ pa̍t mi̍h khek-tiāu. 對古早以來琴有濟濟款。一號是彈--ê;這號彈--ê 著人gâu,會bat hit個琴調,才會曉得彈。Iáu有一號是轉--ê;這號是親像細個企櫥這樣,koh 邊--仔有一支柄thang hō͘ 人轉,轉了就有hit個曲調;所以人人攏會曉轉。總--是tiā°著有4、5塊nā-tiāⁿ,bē會出在人ê 意思換別物曲調。
In-ūi án-ni-siⁿ tī goán gōa-kok ê só͘-chāi,ū-sî lâng bô pa̍t-ê thâu-lō͘ thang thàn-chia̍h, í-ki̍p bē- hiáu-tit chò kang ê lâng, ū-ê chiong chit-hō khîm ji̍t-ji̍t tòa khì ke-lō͘ choān hō͘ lâng thiaⁿ, ǹg-bāng lâng thiaⁿ-liáu hoaⁿ-hí tām-po̍h chîⁿ hō͘ i. 因為 án-ni-siⁿ tī 阮外國 ê 所在,有時人無別個頭路thang趁吃,以及 bē曉得做工 ê 人,有ê 將這號琴日日 tòa 去街路轉 hō͘ 人聽,向望人聽了歡喜淡薄錢 hō͘ --伊。
Taⁿ chiông-chiân tī Eng-kok kiaⁿ-siâⁿ-lāi ū chi̍t- keng ê kheh-tiàm. Tiàm sī chi̍t-chō ê koân-lâu, ū kúi-nā chàn. Só͘ khiā-khí lóng sī kiông-khó͘ ê 1 lâng. Tī chit-ê lâu-téng,lâu-thui-kak ê só͘-chāi ū chi̍t keng ke̍k-sè pâng. Lāi-bīn ū chi̍t-ê lāu- lâng leh tòa; i-ê miâ kiò chò Tok-hui,bīn ū tài- chhiò-iông ê khoán-sit. Tī leh choān-khîm ū im- tiāu chhut-lâi hóng-hut sī khek ê siaⁿ-im,chhin- chhiūⁿ teh kóng,Góa ê ke chiū-sī An-lo̍k ê ke, bô tè thang pí-phēng góa ê ke.” 今從前 tī 英國京城內有一間 ê 客店。店是一座 ê 懸樓,有幾若層。所企起攏是窮苦 ê 人。Tī 這個樓頂,樓梯角ê所在有一間極細 ê房。內面有一個老人 teh tòa;伊 ê名叫做 Tok-hui,面有帶笑容 ê 款式。Tī teh 轉琴有音調出來彷彿是曲 ê 聲音,親像teh講:「我ê街就是安樂 ê 街,無tè thang比並我ê 街。」
Nā-sī chit-ê khîm-tiāu só͘ tńg ê An-lo̍k-ke bô kap chit-ê lâu-téng sio-siāng; in-ūi chit-ê lâu- téng sī kiông-khó͘ ê só͘-chāi,e̍h-e̍h,bô khoan- khòaⁿ, o͘-àm bē kng; chū-jiân tòa tī-hia bô khòaⁿ- oa̍h, bô chhin-chhiūⁿ tī ke-lāi ê lī-piān. 若是這個琴調所轉 ê 安樂街無佮這個樓頂相像;因為這個樓頂是窮苦 ê 所在,隘隘,無寬khòaⁿ,黑暗bē 光;自然 tòa tī-hia 無快活,無親像 tī 街內 ê 利便。
Tī lâu-ē kúi-chàn khiā-khí ê lâng,ū-ê tī phòa- Chhn̂g téng, pòaⁿ-khùn, pòaⁿ-chhéⁿ, thiaⁿ-kìⁿ chit-ê khîm ê kheh,siūⁿ-khí ka-tī ê ke,ia̍h bat hióng- hok hit-hō hó-chhù. Nā-sī lī-khui ke-lāi tú-tio̍h kan-khó͘ ê kéng-hóng. Kàu mê-chhim ê sî-chūn, teng-hóe teh-beh hoa, hóe-lô͘ ê hóe teh-beh kòe, chit-ê lāu-lâng iáu-kú teh choān-khîm. Tī 樓下幾層企起 ê 人,有ê tī 破床頂,半睏,半醒,聽見這個琴 ê 曲,想起家己ê街,亦bat享福hit號好處。若是離開街內抵著艱苦 ê 景況。到瞑深 ê 時陣,燈火teh -beh hoa,火爐ê 火teh-beh 過,這個老人 iáu-kú teh 轉琴。
Goân-lâi Tok-hui tī lâu-téng teh tòa, toaⁿ-sin ko͘-khó͘,bô chhin-chhek thang khò,bô pêng-iú thang kiû. Hoān só͘ chhin-ài ê lâng lóng-chóng sí-liáu,pēng-bô chi̍t-lâng sim-būn kì-liām i-ê khó͘-chhó͘. I ia̍h bô sim-koaⁿ keng-êng bô͘- oa̍h, ta̍k-ji̍t choān-khîm nā-tiāⁿ; ū-sî siū thiaⁿ- khîm ê lāu thài-thài kap ko͘-niû tām-po̍h chîⁿ hō͘ i, chiū-sī chiong chiah-ê chîⁿ khì bé chia̍h,í-gōa bô pa̍t-mi̍h sim-ài ê mi̍h-kiāⁿ thang an-ùi i, chit-ê choān-khîm sī i chi̍t-sì-lâng só͘ ài--ê. 原來 Tok-hui tī 樓頂 teh tòa,單身孤苦,無親戚thang靠,無朋友 thang求。凡所親愛 ê 人攏總死了,並無一人心悶紀念伊 ê 苦楚。伊亦無心肝經營謀活,逐日轉琴nā-tiāⁿ;有時受聽琴 ê 老太太佮姑娘淡薄錢 hō͘ 伊,就是將 chiah-ê 錢去買食,以外無別物心愛 ê 物件thang安慰伊,這個轉琴是伊一世人所愛--ê。
Chit-ê khîm kap i-ê hòe-siū chha-put-to; só͘ tńg chhut--lâi ê khek-tiāu m̄-sī sî-sit--ê,sī kó͘- chá--ê. Gín-ná tāi-ke thiaⁿ kah ià,to m̄ hoaⁿ-hí thiaⁿ; lāu Tok-hui siūⁿ kàu i ka-tī hō͘ lâng khòaⁿ- khin, liān khîm ia̍h chit-ê khoán. Pêng-ji̍t sui-jiân ē jím-nāi-tit, nā-sī mê-sî sim- lāi khiok kham-bē-tiâu. Koh tú-tio̍h chi̍t-chūn ê léng-hong, kôaⁿ kàu bīn ē thiàⁿ chhin-chhiūⁿ to teh siah chi̍t-poaⁿ-iūⁿ. I-ê in-chiûⁿ ko͘-toaⁿ chi̍t- niá po̍h- po̍h, seng-khu hoat-tiō, chhiú, bīn, lō͘- chhut chheⁿ-kin, sán kàu chi̍t têng phôe nê chi̍t- têng kut, chhin-chhiūⁿ hîn-gông, liân chit-ê khîm ê siaⁿ-im ia̍h sòa loān-loān khì. 這個琴佮伊 ê 歲壽差不多;所轉--出來 ê 曲調 m̄是時式--ê,是古早--ê。囡仔大家聽到厭,就 m̄歡喜聽;老Tok-hui 想到伊家己 hō͘ 人看輕,連琴亦這個款。平日雖然會忍耐得,若是瞑時心內卻 kham-bē-tiâu。Koh抵著一陣ê 冷風,寒到面會痛親像刀teh 削一般樣。伊 ê 衣裳孤單一領薄薄,身軀發抖,手、面,露出青筋,瘦到一層皮nê 一層骨,親像暈gông,連這個琴ê 聲音亦續亂亂去。
Choān-khîm ê khek-tiāu ū sì khoán; tē it khoán,o-ló Siōng-tè; tē jī,thó͘-khùi chiú-kóaⁿ- lâng; tē saⁿ, o-ló Tāi-eng-kok hô-kia̍t hù-kùi ê lâng; tē sì, him-bō͘ An-lo̍k-ke. Chit kúi-ê khek-tiāu Tok-hui kài ài sī tē sì tiàu, múi-ji̍t choān-khîm kàu hit tiāu,chiū tio̍h ū sim-ì bān-bān teh tńg, ná choān ná kau-hèng; chóng-sī in-ūi thiⁿ-sî thàu hong lóng bô pòaⁿ lâng beh chhap--i,lâi thiaⁿ i-ê khîm, chí-ū kúi-ê gín-ná kan-ta ài thiaⁿ sin ê khek-tiāu. Nā-sī sin-ê Tok-hui liân miâ ia̍h m̄-bat thiaⁿ-khí-káng. 轉琴 ê 曲調有四款;第一款,o-ló 上帝;第2,吐氣守寡人;第3, o-ló 大英國豪傑富貴 ê人;第4,欣慕安樂街。這幾個曲調 Tok-hui kài愛是第4調,每日轉琴到hit調,就著有心意慢慢 teh 轉,那轉那高興;總--是因為天時透風攏無半人beh chhap--伊,來聽伊 ê琴,只有幾個囡仔kan-ta 愛聽新 ê 曲調。若是新--ê Tok-hui 連名亦m̄-bat 聽起講。
Ū chi̍t-ê lāu-lâng tùi lâu-thang-lāi kah i tio̍h kín-kín khí,m̄-chún i iân-chhiân tī chit-ê só͘-chāi. Tok-hui thiaⁿ-kìⁿ chit-kù-ōe chiū cháu, cháu kàu chi̍t-tiâu tōa ke-lō͘, sûn-lō͘ ê lâng kóng i gāi--tio̍h ke-lō͘, kóaⁿ i pa̍t só͘-chāi khì. 有一個老人對樓窗內 kah伊著緊緊去,m̄准伊 iân-chhiân tī 這個所在。Tok-hui 聽見這句話就走,走到一條大街路,巡路 ê 人講伊礙--著街路,趕伊別所在去。
Tok-hui tùi chá-khí-thâu kàu hit-chi̍t-sî bô chia̍h chi̍t-tiám-mi̍h, chha-put-to gō kàu teh-beh bē tín-tāng. Kai-chài chhàu-khiáu gū-tio̍h chi̍t- ê choh-chhân ê hū-jîn-lâng beh ji̍p siâⁿ bé mi̍h, khòaⁿ-kìⁿ i,ū khó-liân i ê sim hō͘ i kúi ê chîⁿ,chiū kàu ê-hng bô lâng koh hō͘ i. Tok-hui 對早起頭到hit一時無食一點物,差不多餓到teh-beh bē 振動。佳哉chhàu-khiáu 遇著一個做田 ê 婦人人 beh 入城買物,看見伊,有可憐伊ê 心 hō͘ 伊幾個錢,就到e昏無人koh hō͘伊。
Ji̍t í-keng teh-beh àm lah, i ài-beh tò-tńg-khì lâu--n̍i̍h,chiū tī lō͘--n̍i̍h bé chi̍t tè piáⁿ,bān-bān teh kiâⁿ, kiâⁿ kàu lâu-thui-kak ê só͘-chāi. Hit- chi̍t-sî ji̍t-àm,hong tōa; i siūⁿ--tio̍h kū-sî bé khîm ê sî-chūn put-chí ū hèng-thâu, khîm-téng ê tiû ia̍h chin súi; khîm ê khek-tiāu lâng-lâng to ài thiaⁿ; m̄-nā gín-ná o-ló hó, chiū tōa-lâng ia̍h chheng-ho͘ put-chí kî-koài; kàu kin-á-ji̍t lóng tùi-hoán, chai bē chiàu chêng ê ì-sù. 日已經 teh-beh 暗 lah,伊愛beh 倒轉去樓--n̍i̍h,就 tī 路--ni̍h 買一塊餅,慢慢teh 行,行到樓梯角 ê 所在。Hit一時日暗,風大;伊想著舊時買琴ê 時陣不止有興頭,琴頂 ê 綢亦真súi;琴 ê 曲調人人都愛聽;m̄-nā 囡仔 o-ló好,就大人亦稱呼不止奇怪;到今仔日攏對反,知bē 照前 ê 意思。
Kàu tò-lâi lâu-téng chia̍h piáⁿ, lim tām-po̍h tê, chiū lio̍h-á ū khah sóng-khoài, koh siūⁿ bô pa̍t- mi̍h ê tāi-chì thang ké sim-būn, chí-ū pâi khîm lâi choān. Khó-sioh Tok-hui m̄-chai ū chi̍t ūi ē an-ùi lâng ê sim--ê. 到倒--來樓頂食餅,lim淡薄茶,就略仔有較爽快,koh 想無別物 ê 事誌thang ké 心悶,只有 pâi 琴來轉。可惜 Tok-hui m̄ 知有一位會安慰人 ê 心--ê。
Tāi-seng lâu-chú m̄ chún i mê--sî choān-khîm, kiaⁿ-liáu chhá-tio̍h pa̍t-lâng bē-khùn-tit. I chiū kóng,ta̍k lé-pài beh ke hō͘ i kúi ê chîⁿ. Lâu-chú thiaⁿ-kìⁿ i kóng án-ni, chiū ín i. 第先樓主m̄准伊暝ê--時 轉琴,聽了吵著別人 bē睏得。伊就講,逐禮拜 beh加hō͘ 伊幾個錢。樓主聽見伊講 án-ni,就允伊。
Hit3-chi̍t-mê teh choān-khîm, mê ná chhim ná kau-hèng, chhin-chhiūⁿ kap khîm chò phōaⁿ chi̍t- poaⁿ-iūⁿ,ka-tī choān,ka-tī thiaⁿ chit-ê khek-tiāu ài ha̍p ka-tī ê ì-sù,m̄-koán pa̍t-ê lâng o-ló,á-sī hiâm,ia̍h m̄-chai tī mn̂g-gōa ū chi̍t-ê sè-hàn cha-po͘ gín-ná miâ-kiò Lī-su-tē, in-chiûⁿ phòa-nōa kàu bē-kham- tit, peh tī mn̂g-bâi-téng àⁿ-hī-khang teh thiaⁿ khîm. Chit-ê gín-ná lâi ê sî-chūn seng kà? lâu-ē chi̍t chàn, tó tī phòa-chhn̂g-téng, liân- liân thiaⁿ-liáu saⁿ tè ê khîm-tiāu lóng bô khòa-ì; thiaⁿ kàu tē sì tè chiū kia̍h-thâu lah, chù-sîn ûn-ûn-á teh thiaⁿ. Thiaⁿ kàu sim-lāi bē-lún-tit,in-ūi i hut-jiân siūⁿ- khí chi̍t hāng tāi-chì--lâi, chiū-sī kúi-goe̍h-ji̍t chêng i-ê lāu-bó tī-teh,kàu beh sí ê sî-hāu bat tó tī bîn-chhn̂g-téng ēng chhiú bong i-ê bīn, chhiùⁿ kóng, “Góa ê ke chiū-sī An-lo̍k ê ke,bô só͘-chāi thang pí-phēng góa ê ke;” siaⁿ-im put-chí hó thiaⁿ, koh kóng, “Góa beh kàu góa ê ke, chiū-sī An-lo̍k-ke”. Kóng soah khùi chiū tn̄g. Hit一暝 teh 轉琴,暝那深那高興,親像佮琴作伴一般樣,家己轉,家己聽這個曲調愛合家己 ê 意思,m̄管別個人o-ló,抑是hiâm,亦m̄知 tī 門外有一個細漢查甫囡仔名叫 Lī-su-tē,衣裳破爛到bē堪得,peh tī 門眉頂 àⁿ耳空 teh 聽琴。這個囡仔來 ê 時陣先到樓下一層,倒tī 破床頂,連連聽了3塊 ê 琴調攏無掛意;聽到第4塊就舉頭 lah,注神勻勻仔teh 聽。聽到心內 bē忍得,因為伊忽然想起一項事誌--來,就是幾月日前伊 ê 老母 tī-teh,到beh 死 ê時候 bat 倒tī 眠床頂用手摸伊 ê面,唱講:「我ê 街就是安樂 ê 街,無所在thang比並我ê 街;」聲音不止好聽,koh 講:「我beh 到我ê街,就是安樂街」。講煞氣就斷。
Só-í kin-á-ji̍t i chi̍t-ē thiaⁿ--tio̍h chit tè khîm--tiāu, chhin-chhiūⁿ i lāu-bó phòa-pēⁿ teh-beh sí teh chhiùⁿ ê khoán-sit, chiū hóng-hut chhin-chhiūⁿ i 5 ê lāu-bó tī ba̍k-chiu-chêng. 所以今仔日伊一下聽--著這塊琴調,親像伊老母破病 teh-beh 死 teh唱 ê 款式,就彷彿親像伊ê 老母 tī 目珠前。
Chiàu án-ni lâi khòaⁿ, Lī-su-tē sī tùi in-niâ sí liáu-āu chiū pìⁿ chiâⁿ ko͘-khó͘ ê gín-ná bô lâng thang chiàu-kò͘ i,ia̍h bô lâng thang pang-chān, hû-chhî i. I-ê lāu-bó tī sè-kan ê sî ū hoan-hù i m̄-thang pîn-tōaⁿ. Lī-sū-tē chiàu i-ê lāu-bó só͘ hoan-hù, chò-sū khîn-kín, siông-siông ū teh siūⁿ kóng, “Góa tī tāng-sî ē kàu An-lo̍k-ke ?” Chit ê-hng thiaⁿ-kìⁿ chit-ê khîm, chiū ná siūⁿ ná ài kàu hia. Hit-ê sim-sèng chhin-chhiūⁿ lún-bē-tiâu, thèng-hāu chit saⁿ tè tiāu to lóng liáu, koh-chài ûn-ûn-á thiaⁿ i lāu-bô teh chhiùⁿ hit tè. 照 án-ni 來看,Lī-su-tē 是對 in娘死了後就變成孤苦 ê 囡仔無人thang照顧伊,亦無人thang幫贊,扶持伊。伊 ê老母 tī 世間 ê 時有吩咐伊m̄-thang貧憚。Lī-sū-tē 照伊ê老母所吩咐,做事勤緊,常常有 teh 想講:「我tī 當時會到安樂街 ?」這 e 昏聽見這個琴,就那想那愛到hia。Hit個心性親像忍bē-tiâu,聽候這3塊調都攏了,koh再勻勻仔聽伊老母teh 唱hit塊。
Hit-sî lâng teh koaiⁿ-mn̂g ê siaⁿ, ia̍h ū lâng tōa siaⁿ teh kóng-ōe, chit-ê khîm-tiāu chiū thiaⁿ bē- tit-thang bêng-pe̍k; i chiū kóaⁿ-kín cháu chhut--lâi, àm-bong-sa chhek-óa khì chiū-kīn hit-ê khîm ê siaⁿ,peh tī mn̂g-bâi-téng teh thiaⁿ. Sui-jiân tòa tī lâu-thui-piⁿ ê mn̂g, hit-ê mn̂g-phāng ū hong put-chí léng chhoe--lâi, i ia̍h m̄ cháu, iáu-kú sī teh thiaⁿ. Thiaⁿ kàu khîm ê siaⁿ lóng soah lah; thiaⁿ-kìⁿ lāi-bīn ū giâ khîm khām--tio̍h tī piah-- n̍i̍h ê siaⁿ, i chiū tò-tǹg-khì tó tī phòa-chhn̂g-téng teh khùn, chiū bāng-kìⁿ chi̍t-ê bāng , thiaⁿ-kìⁿ i-ê lāu-bó tī hn̄g-hn̄g teh chhiùⁿ An-lo̍k-ke, kóng, “Góa í-keng kàu-liáu-ke, bô tè thang pí góa ê ke.” Hit時人 teh 關門ê 聲,亦有人大聲 teh 講話,這個琴調就聽 bē-得thang明白;伊就趕緊走出--來,暗摸sa chhek倚去就近hit個琴ê 聲,peh tī 門眉頂 teh 聽。雖然tòa tī 樓梯邊 ê 門,hit個門縫有風不止冷吹--來,伊亦m̄ 走,iáu-kú 是teh 聽。聽到琴 ê 聲攏煞lah;聽見內面有舉琴khām--著tī 壁--n̍i̍h ê 聲,伊就倒轉去倒tī 破床頂teh 睏,就夢見一個夢,聽見伊 ê老母 tī 遠遠 teh 唱安樂街,講 :「我已經到了街,無地thang比我ê 街。」
回上一頁    清國時代,   1890年,   小說