首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有4個段落,15個語句,340個語詞,483個音節
Lūn Ēng A-phiàn oân ê gûi-hiám 論用鴉片丸ê危險
Phian-chip-sek 編輯室
In-ūi chai tī chit-ê Tâi-oân ū chē-chē lâng ēng A-phiàn oân ài ké A-phiàn , goán lūn chit-ê tāi-chì ài kóng chi̍t-nn̄g hāng. Chi̍t-hāng, chia̍h A-phiàn oân pí chia̍h hun sī khah siong-tiōng . Kiám-chhái ū lâng kóng , Góa tāi -seng chia̍h hun , āu-lâi chia̍h A-phiàn oân lâi ké ; nā-sī kiaⁿ-liáu hán-tit ū án-ni . Nā ài ké A-phiàn ê lâng khah iàu-kín tio̍h chiàu I-koán ê hoat-tō͘, chiū-sī tio̍h lâi tòa I-koán lāi-bīn 21 ji̍t , lóng bô chhut-mn̂g ; I-seng ia̍h khòaⁿ hit-ê lâng ū sím-mi̍h phòa-pīⁿ, ū sím-mi̍h kan-khó͘, chiū chiong eng-kai tī ê io̍h lâi tī i . Lâng nā bô thang lâi I-koán ké , thang tùi I-koán bé ké A-phiàn ê io̍h , ( lóng bô A-phiàn tī lāi-bīn , ) ka-tī thang ké ; m̄-thang phah-sǹg nā bô chia̍h A-phiàn oân chiū bē ké--tit. Chhin-chhiūⁿ Hiong-káng hái-sū sī goán Gōa-kok lâng koán--ê ; tī-hia ū chē-chē Tn̂g-lâng , ū-sî hoān-chōe hō͘ koaⁿ-hú lia̍h-khì koaiⁿ-kaⁿ, nā chia̍h hun ê lâng ko͘-put-chiong tio̍h liâm-piⁿ ké, lóng m̄-bat tit-tio̍h A-phiàn oân , á-sī io̍h-hún thang ûn-ûn-á ké . 因為知tī這個台灣有濟濟人用鴉片丸ài改鴉片,阮論這個代誌愛講一兩項。一項食鴉片丸比食薰是較siong重。Kiám-chhái有人講,我代先食薰,後--來食鴉片丸來解;若是驚了罕tit有án-ni。若ài改鴉片ê人較要緊著照醫館ê法度,就是著來tòa醫館內面21日,攏無出門;醫生亦看hit個人有甚mi̍h破病,有甚mi̍h艱苦,就將應該治ê藥來治伊。人若無thang來醫館改,thang對醫館買改鴉片ê藥(攏無鴉片tī內面),家己thang改。M̄-thang扑算若無食鴉片丸就bē改--tit。親像香港海嶼是阮外國人管ê,tī hia有濟濟唐人,有時犯罪hō͘官府掠去關監,若食薰ê人姑不chiong著liâm-piⁿ改,攏m̄-bat得著鴉片丸,抑是藥粉thang勻勻仔改。
Koh chi̍t-hāng: goán chai ū lâng ēng A-phiàn oân lâi chí-thiàⁿ , kóng sī tē -it hó. Ia̍h chai Kàu-hōe ê lâng ū-sî chiong phiàn oân chò bé-bē, á-sī chò ka-tī el53-ēng . Ia̍h ū thiaⁿ-kìⁿ kóng, chò pē-bó ê lang nā khòaⁿ-kìⁿ i-ê kiáⁿ-jî ū sàu, á-sipak7- tó͘ thiàⁿ, chiū chiong A-phiàn oanh53 i chia̍h , phah-sǹg ē tī i- ê pīⁿ . Taⁿtio̍h chai, chit-ê lóng bô hó-sè , ia̍h bô ún-tàng . Siat-sú gín-ná lām-sám chia̍h m̄-hó ê mi̍h, āu-lâi chiū pak-tó͘ -thiàⁿ , m̄-thang A-phiàn hō͘ i; nā hō͘--i, sui-jiankîam-chhái ē chí -thiàⁿ, iáu-kú sī chiām-sî nā-tiāⁿ , tek-khak bē i-hó--i , hoán-tngkíam-chhái beh hāi i kàu-sí . Khah hó ekhôan-sit , sī ēng tām-po̍h Tō͘ -pi-iû hoūi sià , hō͘ hit-ê m̄-tio̍h ê mi̍h cháu chhut-lâi , gín-ná chiū hó . Koh一項:阮知有人用鴉片丸來止疼,講是第一好。亦知教會ê人有時將鴉片丸做買賣,抑是做家己ê路用,亦有聽見講,做父母ê人若看見伊ê子兒有嗽,抑是腹肚痛,就將鴉片丸hō͘伊食,扑算會治伊ê病。今著知,這個攏無好勢,亦無穩當,設使囡仔lām-sám食m̄好ê物,後--來就腹肚痛,m̄-thang鴉片丸hō͘伊,若hō͘伊,雖然kiám-chhái會止疼,要緊是暫時nā-tiāⁿ,的確bē醫好伊,反轉kiám-chhái beh害伊到死。較好ê款式,是用淡薄杜蓖油 hō͘伊瀉,hō͘ hit個 m̄著ê物走--出來,囡仔就好。
Sui -jiân kóng A-phiàn ê lō͘-ēng chin tōa , m̄-kú tio̍h chò I-seng ê lâng gâu ēng i , chiah ē ū lī-ek tī lâng ; siat-sú nā?-sī chò I-seng ê lâng , kan-ta thiaⁿ-kìⁿ lâng kóng lâi ēng, m̄-nā bô lī-ek, hoán-tńg ū chai-hāi . 雖然講鴉片丸ê路用真大,m̄-kú著做醫生ê人gâu用伊,才會有利益tī人,設使若m̄是做醫生ê人,kan-ta聽見人講來用,m̄但無利益,反轉有災害。
(Tâi-oân Hú-siâⁿ Kàu-hōe-pò tē 49 tiuⁿ, 1889 nî 6 ge̍h) (台灣府城教會報第49張,1889年6月)
回上一頁    清國時代,   1889年,   散文