Khó-ài ê Siû-jîn_05
|
可愛 ê 仇人_05 |
| Lōa Jîn-seng |
賴仁聲 |
|
13. Chhàm-hóe Ê Seng-oa̍h.
|
第十三章 懺悔 ê 生活 |
|
Lân-hiong tò-khì, chi̍t bīn chin kiàn-siàu, chin lóe-chì; koh chi̍t bīn chin siong-sim, iā chin chhàm-hóe chêng ê sit-chhò. Só͘-í lóng m̄-káⁿ chhut lâi kìⁿ-lâng. Sî-ji̍t teh kòe chin-kín, bián lōa-kú, keh-nî ê chhun-thiⁿ, tng i 24 hòe nî thâu, tùi Chheng-chôaⁿ só͘ siū ê gia̍t-thai kàu goe̍h lah, chiū siⁿ chi̍t ê eⁿ-á, sī cha-po͘--ê. Phīⁿ ti̍t koh chiam, ba̍k-chiu tōa-lúi koh têng-sûn, ē-táu hûi-hûi, chit kúi-tiám chin sêng in lāu-bú; thian-pêng khoah, ba̍k-bâi chho͘, chhùi tōa-ê chin sêng in lāu-pē, chin-chiàⁿ sī kiáⁿ bē thau-seⁿ tit, chi̍t pòaⁿ chin sêng pē, chi̍t pòaⁿ chin sêng bó. Éng-hok hiaⁿ khòaⁿ sun-á chhut-thâu, koh sī cha-po͘--ê, in-ūi lāi-bīn lóng bô cha-po͘-sun, koh seⁿ-chòe chin-súi. Só͘-í chi̍t bīn sui-jiân sī siū-khì, chóng-sī chi̍t bīn iā-sī chin hoaⁿ-hí. Chiàu Lân-hiong ê ì-sù, kā i hō miâ kiò “Siú-gī” (守義). Chia̍h lāu-bú ê sìⁿ, só͘-í kiò i chòe “Lí Siú-gī.” Án-chóaⁿ ē hō án-ni ê miâ? Sī Lân-hiong chin koat-sim, àn-sǹg i it-seng bô beh koh kè. In-ūi i ê sim í-keng chin kiaⁿ, koh iàm-hūn lâm-sèng ê bô tiong-si̍t. Koh chi̍t bīn siūⁿ kóng chhò chi̍t pái, tek-khak m̄ koh chhò tē-jī pái. Beh piáu-bêng i ê chì-khì, lâi sé-khì i it-sî chhò-gō͘ ê kiàn-siàu. Só͘-í hō kiáⁿ ê miâ chòe Siú-gī.
|
蘭香倒去，一面真見笑，真餒志；koh一面真傷心，也真懺悔前 ê 失錯。所以攏m̄敢出來見人。時日teh過真緊，免偌久隔年 ê 春天，當伊二十四歲年頭，tùi 清泉所受 ê 孽胎夠月--lah，就生一個嬰仔，是查甫 ê。鼻直koh尖，目珠大蕊koh重巡，下斗hûi-hûi,這幾點真成 in老母；天平闊，目眉粗，嘴大個真成 in老父，真正是子 bē偷生tit，一半真成父，一半真成母。永福兄看孫仔出頭koh是查甫 ê,因為內面攏無查甫孫，koh生做真súi,所以一面雖然是受氣，總是一面也是真歡喜。照蘭香 ê 意思，kā伊號名叫「守義」。食老母 ê 姓，所以叫做「李守義」。Án-chóaⁿ會號án-ni ê名？是蘭香真決心，按算伊一生無beh koh嫁。因為伊 ê 心已經真驚，koh厭恨男性 ê 無忠實。Koh一面想講既然錯一擺，的確m̄ koh錯第二擺。Beh 表明伊 ê 志氣，來洗去伊一時錯誤 ê 見笑。所以號子 ê 名做守義。 |
|
Siú-gī chhut-sì ê tē-jī nî, A-kong hut-jiân jiám-tio̍h hì-eng ê pēⁿ, m̄-káⁿ hō͘ lâng khui-to, thâu-bóe thoa chit nn̄g goe̍h-ji̍t sòa kòe-sin khì, chin phah-sńg, i sí hit nî chiah 55 hòe. Lâng iáu chin-ióng, hut-jiân jiám-tio̍h chiū bô i. Ke-lāi tāi-ke chin iu-būn, hit sî sè-hàn sió-moāi Lân-jî iā kè liáu lah. Siāng khó-liân chiū Lân-hiong khan-kiáⁿ tī lāi-bīn. Lāu-pē tī-teh bóng thun-lún kòe-ji̍t, Lāu-pē kah bô tī-teh, sǹg sī óa a-ché chia̍h, si̍t-chāi chin pháiⁿ-sè. Tùi gín-ná chhut-sì liáu-āu, koh ho̍k-tò i ê sìn-gióng, koh jia̍t-sim kèng-pài Siōng-tè. Siōng-tè iā lîn-bín--i, koh hō͘ i chiū-kīn sèng-chhan, tùi hit sî í-āu, i chiū koh pang-chān Chú-ji̍t-o̍h, sèng-koa pan.
|
守義出世 ê 第二年，阿公忽然染著肺eng ê 病，m̄敢hō͘人開刀，頭尾拖一、兩月日煞過身去，真扑損，伊死hit年才五十五歲。人猶真勇，忽然染著就無醫。家內大家真憂悶，hit時細漢小妹蘭兒也嫁了--lah。上可憐就蘭香牽子tī內面。老父tī-teh罔吞忍過日，老父kah無tī-teh，算是倚阿姊食，實在真歹勢。Tùi 囝仔出世了後，koh復到伊 ê 信仰，Koh熱心敬拜上帝。上帝也憐憫伊，koh hō͘伊就近聖餐。Tùi hit時以後，伊就koh幫贊主日學，聖歌班。 |
|
Koh chi̍t-bīn, tī seng-oa̍h hong-bīn, i ū chòe sán-pô, iā kā lâng chòe-saⁿ, ū-sî kàu hn̂g-ni̍h pang-bâng ché-hu ê kang-tiâⁿ. Án-ni ba̍k chi̍t-ni̍h, chiū keng-kòe 5, 6 nî. Ūi-tio̍h i kòe-thâu ê thoa-bôa, tì-kàu seng khu sòa bô kàu gōa ióng. Koh i chi̍t bīn teh siūⁿ Siú-gī í-keng 6 hòe lah. Kiám-thang hō͘ i chòe soaⁿ-lāi gín-ná. Só͘-í sim ū ì-hiòng ài chhut-lâi to͘-chhī khiā-khí. Ǹg-bāng tùi gín-ná ê kàu-io̍k ē khah hó.
|
Koh一面，tī生活方面，伊有做產婆，也kā人做衫，有時到園--ni̍h幫贊姊夫 ê 工程，án-ni 目一ni̍h，就經過五、六年。為著伊過頭 ê 拖磨，致到身軀煞無到外勇。Koh伊一面teh想守義也已經六歲--lah，kiám thang hō͘伊做山內囝，所以心有意向愛出來都市企起。向望對囝 ê 教育，會較好。 |
|
Tú-gū ū chi̍t ê ki-hōe, i chiū chhut-lâi Tâi-lâm, tit-tio̍h chi̍t ūi bó-hōe soan-kàu-su ko͘-niû ê thé-thiap, chiū koh iōng i tī lán kàu-hōe ê i-īⁿ lâi ho̍k-bū. Chit pái i chin-chiàⁿ sī jīn-chin, un-khûn, sî-sî kî-tó, kín-sīn i ê seng-oa̍h, chin-chiàⁿ sī kiâⁿ tī chhàm-hóe sèng-kiat ê seng-oa̍h. Só͘-í chē-chē hoān-chiá tùi i lâi tit-tio̍h chin tōa ê lī-ek. Koh i siông-siông kóng tō-lí hō͘ lâng thiaⁿ, iā thòe lâng kî-tó. Só͘ chòe ê kang put-chí êng-iāu Chú.
|
Tú 遇著有一個機會，伊就出來台南，得著一位某會宣教師姑娘體貼，就koh用伊tī咱教會 ê 醫院來服務。這擺伊真正是認真、殷勤，時時祈禱，謹慎伊 ê 生活，真正是行tī懺悔聖潔 ê 生活。所以濟濟患者 tùi 伊來得著真大 ê 利益。Koh伊常常講道理hō͘人聽，也替人祈禱。所做 ê 工不止榮耀主。 |
|
Siōng-tè iā hō͘ Siú-gī chin koai, tng 8 hòe ê sî chiū ji̍p kok-bîn ha̍k-hāu. Tī koh-bîn ha̍k-hāu ta̍k-nî to͘ thâu-miâ. Chit-hāng thang chòe Lân-hiong chin tōa ê an-ùi. Āu-lâi tī chiàn-cheng tiong lán kàu-hōe ê i-īⁿ chi̍t sî ū thêng-pān. (Siāng tī chit sî, Tâi-oân tùi ji̍t-pún ê thóng-tī ōaⁿ chòe Tiong-hôa Bîn-kok ê thóng-tī). Hit-sî i hut-jiân seⁿ-chhut chi̍t hāng tui-bō͘ chhin-lâng ê sim, hit nî Siú-gī tú 11 hòe, kok-bîn ha̍k-hāu 3 liân, i chiū chhōa i chòe-hóe kòe-khì Hoa-liân. I ê ì-sù sī lāu-pē (Éng-hok-hiaⁿ) í-keng kòe-sin. Beh tò-khì Soaⁿ-pà chhōe a-ché iā bô ì-sù. Kiám chin-chiàⁿ sè-kan Siú-gī ē chòe bô i-óa, bô chhin bô chhek ê ko͘-jî. I chin m̄-goān, chiū koh chi̍t pái chhōa i ê kiáⁿ kàu Hoa-liân, tī hia lâi chhōe thâu-lō͘, koh tī hia beh chiâm-sim lâi chhōe Siú-gī ê a-kong, koh kiám-chhái ē chhōe-tio̍h i ê lāu-pē. In-ūi i m̄-chai Chheng-chôaⁿ èng-tiàu khì chòe Ji̍t-kun ê thong-e̍k. I chí-ū kan-ta iáu sī gōng-sìn Chheng-chôaⁿ sī Hoa-liân ê lâng. Só͘-í i chiū koat-sim chhōa kiáⁿ khì hia chhōe thâu-lō͘.
|
上帝也hō͘守義真乖，當八歲 ê 時就入國民學校。Tī國民學校逐年to頭名。這項thang做蘭香真大 ê 安慰。後來tī戰爭中咱教會 ê 醫院一時有停辦（Siāng tī hit時，台灣對日本 ê 統治換做中華民國 ê 統治）。 Hit時伊忽然生出一項追慕親人 ê 心，hit年守義tú十一歲，國民學校三年，伊就chhōa伊做伙過去花蓮。伊 ê 意思是老父永福兄已經過身，beh 倒去山壩chhōe阿姊也無意思。敢真正世間守義會做無依倚，無親無戚 ê 孤兒？伊真m̄願，就koh一擺chhōa伊 ê 子到花蓮，tī hia來chhōe頭路，koh tī hia beh 潛心來chhōe守義 ê 阿公，koh kiám-chhái會chhōe著伊 ê 老父。因為伊m̄知清泉應調去做日軍 ê 通譯。伊只有干單猶是憨信清泉是花蓮 ê 人。所以伊就決心chhōa子去hia chhōe頭路。 |
|
14. Bô-ì-tiong Ê Kìⁿ-bīn.
|
第十四章 無意中 ê 見面 |
|
Kàu Hoa-liân ê sî chiū khì kàu-hōe pài-hāu bo̍k-su. Tân Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû hui-siông ê chhin-chhiat, chi̍t-ē thiaⁿ-tio̍h i ê chhám-kéng, cha̍p-hun tông-chêng i ê kéng-gū, chek-sî chio i kūi-lo̍h lâi kiû Chú thòe i khui-lō͘. Hit àm lâu i tī kàu-hōe keh-mî. Keh-ji̍t Tân Bo̍k-su thè i khì chhōe thâu-lō͘. Kai-chài, bān-sū Chú bô m̄ ūi-tio̍h kèng-pài I ê lâng lâi an-pâi.
|
到花蓮 ê 時，就去教會拜候牧師。陳牧師kap牧師娘非常 ê 親切。一下聽著伊 ê 慘境，十分同情伊 ê 境遇，即時招伊跪落來求主替伊開路。Hit暗留伊tī教會隔瞑。隔日陳牧師替伊去chhōe頭路，佳哉，萬事主無m̄為著敬拜伊 ê 人安排。 |
|
Si-phian 25: 1－3 kóng, “Iâ-hô-hoa ah, góa ê sim-sîn gióng-bōng Lí, m̄-thang hō͘ góa kiàn-siàu. M̄-thang hō͘ góa ê tùi-te̍k in-ūi iâⁿ góa lâi khoa-kháu. Kìⁿ-nā thèng-hāu Lí ê tek-khak bô kiàn-siàu.”
|
詩篇25：1-3講：「耶和華ah，我 ê 心神仰望你，m̄-thang hō͘我見笑。M̄-thāng hō͘我 ê 對敵因為贏我來誇口。見若聽候你 ê 的確無見笑」。 |
|
Chin-chiàⁿ sī án-ni. “Iâ-so͘ Ki-tok chā-ji̍t kin-á-ji̍t tâng chi̍t-iūⁿ, ti̍t kàu tāi-tāi” (Hi-pek-lâi 13: 8).
|
真正是án-ni，「耶穌基督昨日今日同一樣，直到代代」（希伯來13：8）。 |
|
Koh Si-phian 56: 8 kóng, “Góa ê liû-lo̍k, Lí lóng kì-siàu; kiû Lí chiong góa ê ba̍k-sái siu tī Lí ê phê-lông; che kiám bô lóng kì tī Lí ê chheh mah?”
|
Koh詩篇56：8也講：「我 ê 流落，你攏記數；求你將我 ê 目屎收tī你 ê 皮囊；這敢無攏記tī你 ê 冊嘛？」 |
|
Hiaⁿ-tī chí-mōe, chin-chiàⁿ sī án-ni. Iâ-hô-hoa Siōng-tè I m̄-bat pàng sìn I, khò I ê lâng chòe bô pē ê kiáⁿ. I hoaⁿ-hí hō͘ lâng chhōe-tio̍h, I beh chhun I ê sèng-chhiú khan kìⁿ-nā su-iàu I ín-chhōa ê lâng. Chá I chhōa Í-sek-lia̍t peh-sìⁿ kòe Âng-hái, hō͘ bô lō͘ chiâⁿ-chòe ū lō͘; hō͘ bô thang chia̍h pìⁿ-chòe ū thang chia̍h. I iúⁿ-chhī I ê peh-sìⁿ, ēng chúi, ēng bah hō͘ in boán-chiok, keng-kòe chē-chē chhì-liān, hō͘ in ha̍k-si̍p sìn-sim, khiam-pi, sūn-ho̍k, kàu bóe chiū chhōa in kàu Ka-lâm. Chhin-chhiūⁿ án-ni, Chú ê sèng-chhiú kap koan-sim, bô m̄ siông-siông tī Lân-hiong ê téng-bīn. Chòe kiaⁿ chiū-sī lâng ēng kha-chiah ǹg Siōng-tè, tì-kàu Siōng-tè kóng, “Góa bat kiò lín, lín kì-jiân m̄ thiaⁿ-thàn góa, chiū lín kiû kiò góa, góa iā m̄ thiaⁿ.”
|
兄弟姊妹，真正是án-ni。耶和華上帝伊m̄-bat放信伊、靠伊 ê 人做無父 ê 子。伊歡喜hō͘人chhōe著，伊beh 伸伊 ê 聖手牽見若需要伊引-chhōa ê 人。早伊chhōa以色列百姓過紅海，hō͘無路成做有路；hō͘無通食變做有通食。伊養飼伊 ê 百姓，用水，用肉hō͘ in滿足，經過濟濟試練，hō͘ in學習信心，謙卑，順服，到尾就chhōa in到迦南。親像án-ni，主 ê 聖手kap關心，無m̄時常tī蘭香 ê 頂面。最驚就是人用腳脊向上帝，致到上帝講：「我bat叫lín,lín 既然m̄聽趁我，就lín 求叫我，我也m̄聽。 |
|
Chú ín-chhōa Tân Bo̍k-su thè i khì Bí-lūn lâi thàm-mn̄g lán kàu-hōe siat ê pēⁿ-īⁿ khòaⁿ ū khiàm-oân á-bô? Chin tú-hó, chin su-iàu chi̍t ūi ū keng-giām, jî-chhiáⁿ jia̍t-sim ê chí-mōe lâi tam-tng sán hū-jîn-kho ê hō͘-sū pan-tiúⁿ. Chek-sî chhiàⁿ i khì hia ho̍k-bū. Pēⁿ-īⁿ khòaⁿ i ê láu-liān, jia̍t-sim khiân-sêng, koh sī tiong-liân ê chí-mōe, chai i m̄ koh kè, thang ho̍k-bū khah kú tī pēⁿ-īⁿ, chiū hui-siông ê tiōng-iōng i.
|
主引chhōa陳牧師替伊去美侖來探問咱教會設 ê 病院看有歉員抑無？真tú 好，真需要一位有經驗，而且熱心 ê 姊妹來擔當產婦人科 ê 護士班長。即時請伊去hia服務。病院看伊 ê 老練，熱心虔誠，koh是中年 ê 姊妹，知伊m̄-koh嫁，會當服務較久tī病院，就非常重用伊。 |
|
Sî-ji̍t teh kè chin kín, u̍t chi̍t--ê Siú-gī í-keng pit-gia̍p Hoa-liân kok-bîn ha̍k-hāu, jî-chhiáⁿ í-keng chìn-ji̍p Hoa-liân Séng-li̍p Chho͘-tiong, iā chin hó sêng-chek tha̍k kàu saⁿ liân lah.
|
時日teh過真緊，守義已經畢業花蓮國校，而且已經進入花蓮省立初中，也真好成績讀到三年lah。 |
|
Ū chi̍t-ji̍t Tân bo̍k-su ū chhōa chi̍t-ê hoān-chiá lâi pīⁿ-īⁿ beh ji̍p-īⁿ. Chit-ê pīⁿ-lâng sī chin khó-lîn, kin-nî la̍k-cha̍p-peh hè, sìⁿ Tân, miâ A-sêng, chit-gia̍p sī liâm phê-ôe. I sī ko͘-khó͘ bô thang i-óa ê lāu-tōa-lâng. I tī nî-gōa chêng, tùi chi̍t-ê tùi Bí-kok lâi ê pò͘-tō-thoân lâi Hoa-liân pò͘-tō ê sî lâi ji̍p sìn-gióng ê. Hit-sî i kám-kak nî-lāu lah, chiah-ni̍h pháiⁿ-miā, tī sè-kan iáu ū sím-mi̍h thang ǹg-bāng. I siūⁿ-tio̍h i ê chōe, koh it-seng keng-kè khó͘-chhám só͘ ǹg-bāng chīn-le̍k chai-pôe ê kiáⁿ, kì-jiân siū-tiàu chòe Ji̍t-pún-kun ê thong-e̍k, kàu-taⁿ thâu-bé óa cha̍p-chhit, cha̍p-peh nî lah, thâu-á saⁿ, sì nî ū siau-sit, taⁿ cha̍p-gōa nî bô siau-sit lah. Só͘-í i tī sè-kan sī choa̍t-bāng, i ê sim chin kan-khó͘, chin ià-sè.
|
有一日陳牧師有chhōa一個患者來病院beh 入院。這個病人是真可憐，今年是六十八歲，姓陳，名阿成，職業是砧皮鞋。伊是孤苦無thang依倚 ê 老大人。伊tī年外前，tùi 一個對美國來 ê 佈道團來花蓮佈道 ê 時來入信仰 ê。Hit時伊感覺年老lah，chiah-ni̍h歹命，tī世間伊猶有甚物通向望。伊想著伊 ê 罪，koh一生經過苦慘所向望盡力栽培 ê 子，既然受調做日本軍 ê 通譯，到今頭尾倚十七、八年lah，頭仔三、四年有消息，今十外年無消息lah。所以伊tī世間是絕望，伊 ê 心真艱苦，真厭世。 |
|
Hit sî lâi thiaⁿ tō-lí sī tùi ē-bīn chit saⁿ kù ōe lâi ji̍p-sìn.
|
Hit時來聽道理是 tùi 下面這三句話來入信 ê。 |
|
1. “In-ūi Siōng-tè chiong to̍k-siⁿ ê Kiáⁿ siúⁿ-sù sè-kan, hō͘ kìⁿ-nā sìn I ê lâng bōe tîm-lûn, ōe tit-tio̍h éng-oa̍h; I thiàⁿ sè-kan kàu án-ni” (Iok-hān 3:16).
|
一、「因為上帝將獨生 ê 子賞賜世間，hō͘見若信伊 ê 人 bē沉淪，會得著永活；伊疼世間到án-ni。」（約翰3：16） |
|
I thiaⁿ bo̍k-su tha̍k khí Siōng-tè ê ōe, i kám-kek kàu lâu ba̍k-sái. I siūⁿ kóng góa sī chiah m̄ chiâⁿ-mi̍h ê lâng, tī Siōng-tè ê bīn-chêng móa-móa ê chōe-ok, Siōng-tè thái ē thiàⁿ góa kàu án-ni.
|
伊聽牧師讀起上帝話，伊感激到流目屎。伊想講我是chiah m̄成物 ê 人，tī上帝 ê 面前滿滿 ê 罪惡，上帝thái會疼我到án-ni。 |
|
2. I koh thiaⁿ kóng, “Lín kìⁿ-nā tio̍h-bôa taⁿ tāng-tàⁿ ê, tio̍h chiū-kūn góa; góa beh hō͘ lín an-hioh” (Má-thài 11:28).
|
二、伊koh聽講：「Lín 見若著磨擔重擔 ê,著就近我；我beh hō͘ lín 安歇。」（瑪太11：28） |
|
Ah! Che sī i it-seng tī khó͘-chhám tiong só͘ m̄-bat thiaⁿ-tio̍h ê siau-sit. Sè-kan tī tó-ūi ū hit hō lâng ōe thòe lâng taⁿ tāng-tàⁿ, jîⁿ-chhiáⁿ ōe hō͘ lâng tit-tio̍h pêng-an an-hioh ah?
|
Ah！這是伊一生tī苦慘中所m̄-bat聽著 ê 消息，世間tī佗位有hit號人會替人擔重擔，而且會hō͘人得著平安安歇ah？ |
|
3. Tē saⁿ kù i thiaⁿ-tio̍h kóng, “Koh ka-kī jīn tī tōe-chiūⁿ chòe lâng-kheh, chòe chhut-gōa ê. In-ūi án-ni kóng ê, sī piáu-bêng in teh chhōe chi̍t ê chó͘-ke. In nā siàu-liām só͘ tùi hia chhut-lâi ê tōe, chiū ū thang tò-khì ê ki-hōe. Chóng-sī taⁿ in him-bō͘ koh-khah hó ê, chiū-sī tī thiⁿ-ni̍h ê. Só͘-í Siōng-tè chheng-chòe in ê Siōng-tè, bô lia̍h-chòe kiàn-siàu; in-ūi í-keng thòe in pī-pān chi̍t ê siâⁿ” (Hi-pek-lâi 11: 13－16).
|
三、第三句伊聽著講：「Koh家己認tī地上做人客，做出外 ê。因為án-ni 講 ê,是表明 in teh chhōe一個祖家。 in若數念所 tùi hia出來 ê 地，就有thang倒去 ê 機會總是今 in欣慕koh較好 ê,就是tī天--ni̍h ê。所以上帝稱做 in ê 上帝，無掠做見笑，因為已經替 in備辦一個城。」（希伯來11：13—16） |
|
A-sêng-peh thiaⁿ-tio̍h chiah ê Siōng-tè ê ōe, sim tōa kám-kek, i kám-kak i pêng-seng só͘ tui-kiû ê chiū-sī chiah ê. Taⁿ i m̄-sī bô pē ê kiáⁿ lah, in-ūi Siōng-tè sī i ê Thiⁿ-pē. Koh i tī sè-kan m̄-sī bô i-óa lah, in-ūi Chú beh thòe i taⁿ tāng-tàⁿ. Koh i m̄-sī bô ke khó-kui ê lōng-jî (無家可家的浪兒). I chai i ê chó͘-ke sī tī thiⁿ-ni̍h, i í-keng ū kui-siok lah (歸宿). Só͘-í i ê jîn-seng hut-jiân tùi o͘-àm lâu ba̍k-sái ê soaⁿ-kok choán-ji̍p êng-kng Sek-an ê tōa-lō͘. Só͘-í tùi hit sî khí, i chiū bô làng lé-pài lâi siú lé-pài. Só͘-í tī iok pòaⁿ nî chêng, chiū siū chiap-la̍p ji̍p sèng-hōe. Nā-sī chin khó-sioh, chiah kú sin-thé put-chí khah lám, put-chí kāu la̍p-kha̍p. Só͘-í bo̍k-su chhōa i lâi lán kàu-hōe ê pēⁿ-īⁿ ji̍p-īⁿ.
|
阿成伯聽著chia-ê 上帝 ê 話，心大感激，伊感覺伊平生所追求 ê 就是chia ê。今伊m̄是無父 ê 子--lah，因為上帝是伊 ê 天父。Koh伊tī世間m̄是無依倚lah，因為主beh替伊擔重擔。Koh伊m̄是無家可歸 ê 浪兒，伊知伊 ê 祖家是tī天ni̍h，伊已經有歸宿--lah。所以伊 ê 人生忽然對黑暗流目屎 ê 山谷轉入榮光「錫安」 ê 大路。所以對hit時起，伊就無làng禮拜來守禮拜。所以tī約半年前就受接納入聖會。但是真可惜，chia久身體不止較lám,不止較la̍p-kha̍p。所以牧師chhōa伊來咱教會 ê 病院入院。 |
|
Ah! Siōng-tè ê liap-lí chin-chiàⁿ sī ò-biāu ah! Tng Lân-hiong koh lâi Hoa-liân ê sî, kap kiáⁿ chò-hóe kiâⁿ, siū bo̍k-su àn-nāi chò-hóe beh khì Bí-lūn, beh khì Ki-tok-kàu pīⁿ-īⁿ chiū-chit,tng i kòe Bí-lūn kiô ê tong-sî, kiàn-kéng seng-chêng, siūⁿ-kìⁿ i iok 12 nî chêng, hit sî Siú-gī-á iáu tī pak-tó͘ lāi nn̄g goe̍h gōa ji̍t ê sî, thiàu Bí-lūn kiô bô sí. Kin-á-ji̍t chhōa kiáⁿ 11 hòe lâi kòe chit ê kiô, chin-chiàⁿ sī kám-khài bû-liōng. Bē kìm-tit iân-lō͘ kiâⁿ iân-lō͘ lâu ba̍k-sái, chū-jiân bo̍k-su kiâⁿ tī thâu-chêng m̄ chai-iáⁿ, kiáⁿ Siú-gī kiâⁿ tī Sin-piⁿ m̄-chai ì-sù.
|
Ah！上帝 ê 攝理真是奧妙ah！當蘭香koh來花蓮 ê 時kap子做夥行，受牧師案內，做伙beh 去美侖，beh去基督教病院就職，當伊過美侖橋 ê 當時，見景生情，想起伊約十二年前，hit時守義仔猶tī腹肚內兩月外日 ê 時，跳美侖橋無死，今仔日chhōa子十一歲來過這個橋，真正是感慨無量。 bē禁得沿路行沿路流目屎，自然牧師行tī頭前m̄知影，子守義行tī身邊m̄知意思。 |
|
Taⁿ kin-á-ji̍t lâi Hoa-liân ba̍k chi̍t-ni̍h iū 6 nî lah, tùi Siú-gī kok-bîn ha̍k-hāu saⁿ nî lâi kàu chho͘-tiong saⁿ nî lah. Hit ji̍t khòaⁿ-tio̍h A-sêng-peh ê ji̍p-īⁿ chhiú-sio̍k, chai i sī Tân A-sêng, sī tiam phôe-ê--ê. Hit ê bīn-hêng chiok sêng Chheng-chôaⁿ ê bīn. Chi̍t sî sim chin giâu-gî.
|
今今仔日來花蓮目一ni̍h又六年lah，對守義國民學校三年來到初中三年lah。Hit日伊看著阿成伯 ê 入院手續，知伊是陳阿成，是砧皮鞋 ê。Hit ê 面形足成清泉 ê 面。一時心真giâu疑。 |
|
15. Sio-jīn
|
第十五 章相認 |
|
A-sêng-peh i m̄-sī sím-mi̍h tāng-pīⁿ, sī ló-soe sim-chōng bô la̍t ê pīⁿ, tùi ji̍p-īⁿ í-lâi tùi i-seng ēng tú-hó ê io̍h-hng kap chu-ióng-phín hō͘ i chia̍h i chiū ná ióng-kiāⁿ. Tng tī i khah khòaⁿ-oa̍h ê sî i chiū siông-siông kap Lân-hiong tâm-lūn kóng-ōe. A-sêng-peh sim-lāi ū chin giâu-gî, Lân-hiong ê kiáⁿ Siú-gī án-chóaⁿ ē hiah sêng in kiáⁿ Chheng-chôaⁿ ê bīn. Jî-chhiáⁿ chhiò ê khoán-sit, kap kóng-ōe ê siaⁿ-im iā ū chin sio-tâng ê só͘-chāi.
|
阿成伯伊m̄是甚物重病，是老衰心臟無力 ê 病，tùi 入院以來tùi醫生有用tú 好 ê 藥方kap滋養品hō͘伊食，伊就ná勇健lah。當tī伊較快活 ê 時，伊就常常kap蘭香談論講話。阿成伯心內有真giâu疑，蘭香 ê 子守義án-chóaⁿ會hiah成 in子清泉 ê 面。而且笑 ê 款式kap講話 ê 聲音也有真相同 ê 所在。 |
|
Ū chi̍t-ji̍t A-sêng-peh kìm bē-tiâu chiū mn̄g Lí Hō͘-sū kóng, “Hō͘-sū sian-siⁿ, chin sit-lé, góa lâi pài-mn̄g lí chi̍t-chân sū, chhiáⁿ lí m̄-thang siū-khì, lí m̄-chai khéng kā góa kóng á-m̄?” Lân-hiong chai A-sêng-peh sī sêng-si̍t ê sìn-tô͘, koh sī lāu-tōa-lâng, koh i ka-kī iā siūⁿ chin ài mn̄g i, só͘-í chiū ìn A-sêng-peh kóng, “Chhiáⁿ lí mn̄g bô iàu-kín, góa nā chai, góa hoaⁿ-hí kā lí kóng, koh kî-si̍t góa iā ū ōe ài pài-hāu lí, iā chhiáⁿ lí kā góa kóng.” A-sêng-peh kóng, “Hó, góa nā ē hiáu-tit, góa iā hoaⁿ-hí kā lí kóng.” Hit-sî sī mńg-po͘ tú khah-êng ê sî.
|
有一日阿成伯禁 bē tiâu就問李護士講：「護士先生，真失禮，我來拜問你一層事，請你m̄-thang受氣，你m̄知肯kā我講抑m̄?」蘭香知阿成伯是誠實 ê 信徒，koh是老大人，koh伊家己也想真愛問伊，所以就應阿成伯講：「請你問無要緊，我若知，我歡喜kā你講，koh其實我也有話愛拜候你，也請你kā我講。」阿成伯講：「好，我若會曉tit，我也歡喜kā你講。」Hit時是晚晡tú 較閒 ê 時。 |
|
A-sêng-peh chiū khui-chhùi mn̄g kóng, “Chin sit-lé, hō͘-sū sian-siⁿ, chū kàu-taⁿ góa siông-siông khòaⁿ chi̍t ê gín-ná chhēng tiong-ha̍k ê chè-ho̍k lâi chhōe--lí, hit ê sī lí ê sím-mi̍h lâng.” “Hit ê sī góa ê kiáⁿ.” “Kin-nî kúi-hòe lah, kúi nî ê?” “17 hòe, chho͘ Tiong 3 nî.” “Góa thái m̄-bat khòaⁿ in A-pa lâi chhōe--lí.” Lân-hiong thiaⁿ A-sêng-peh mn̄g hit-kù, chi̍t-bīn chin kiàn-siàu, chi̍t-bīn chin siong-sim, thâu-khak chū án-ni chhi̍h lo̍h-khì, bīn oa̍t tùi āu-bīn, kìm bē-tiâu ba̍k-sái sòa liàn chhut--lâi, thêng chin kú lóng bô ìn. A-sêng-peh chiap-sòa kóng, “Hō͘-sū sian-siⁿ, góa ē mn̄g lí án-ni, kî-si̍t sī in-ūi góa ê sim múi-pái nā khòaⁿ tio̍h lí ê gín-ná chiū ná chún khòaⁿ tio̍h góa ê kiáⁿ, bô-lūn bīn-hêng, chhiò ê khoán-sit, chhiò ê siaⁿ-im, kóng-ōe ê siaⁿ-im chin hóng-hut sī kap góa ê kiáⁿ siāng-khoán.” “A-peh lí ê kiáⁿ kiò chòe sím-mi̍h miâ?” “Kiò chòe Tân Chheng-chôaⁿ.” “I taⁿ tùi tó ūi khì?”
|
阿成伯就開嘴問講：「真失禮，護士先生，自到今我常常看著一個囝仔穿中學 ê 制服來chhōe你，hit-ê是你 ê 甚物人？」「Hit ê是我 ê 子。」「今年幾歲--lah，幾年 ê?」「十七歲，初中三年。」「我thái m̄-bat看 in阿爸來chhōe你？」蘭香聽阿成伯問hit句，一面真見笑，一面真傷心，頭殼自án-ni chhi̍h-chhi̍h落去，面越 tùi 後面，禁 bē tiâu目屎煞liàn出來，停真久攏無應。阿成伯koh接續講：「護士先生，我會問你án-ni，其實是因為我 ê 心每擺若看著你 ê 囝仔就那準看著我 ê 子，無論是面形、笑 ê 款式、笑 ê 聲音、講話 ê 聲音真彷彿是kap我 ê 子像款。」「阿伯你 ê 子叫做甚物名？」「叫做陳清泉」「伊今人tùi佗位去？」 |
|
“I iok 18 nî chêng hō͘ Ji̍t-pún kun tiàu khì chòe thong-e̍k, chi̍t-khì chū án-ni bô hôe-thâu, khí-thâu khì Hoa-pak, āu-lâi choán-chiàn kàu Hoa-lâm, jiân-āu chai i ū kàu Hui-li̍p-pin, khì 4 nî iáu ū siau-sit, jî-āu kàu taⁿ cha̍p-gōa nî lóng bô siau-sit lah.” “I bōe khì chòe thong-e̍k ê sî, i sī teh chòe sím-mi̍h.” “Sī teh chòe chè-io̍h kong-si ê soan-thoân kóng-kò ê chú-jīm.” “Nā-sī án-ni A-peh lí ê miâ kiám m̄-sī Tân Chìn-sêng. Kiám m̄-sī bat khui Hoa-bí phôe-ê tiàm.” “Sī lah, góa ê hō͘-kháu miâ Tân Sêng, ū-sî lâng kiò góa Chìn-sêng, khui Hoa-bí phôe-ê tiàm sī kó͘-chá tī Tâi-lâm ê sî. Nā-sī lí thái ē chai chiah ê sū?”
|
「伊約十八年前hō͘日本軍調去做通譯一去自án-ni無回頭，起頭去華北，後來轉戰到華南，然後知伊有到菲律賓，去四年猶有消息，然後到今十外年攏無消息lah。」伊beh去做通譯 ê 時，伊是teh做甚物？」「是teh做製藥公司 ê 宣傳廣告 ê 主任」「若是án-ni 阿伯你 ê 名敢m̄是陳進成？敢m̄是bat開華美皮鞋店？」「是--lah，我 ê 戶口名陳成，有時人叫我進成，開華美皮鞋店是古早tī台南 ê 時。但是你thài會知chiah ê 事？」 |
|
Lân-hiong chū án-ni háu chhut--lâi sòa kūi-lo̍h phak tī A-sêng-peh ê pēⁿ chhn̂g chêng, tùi chhiú kā i khan-teh, ba̍k-sái ti̍h-tâm A-sêng-peh ê chhiú, ná kóng ná-háu, ná chheh-khùi, kiò chi̍t-siaⁿ “A-pa,” chū án-ni háu koh-khah chhám-chheh. A-sêng-peh kín peh khí-lâi chē tiàm bîn-chhn̂g-kîⁿ, kóng, “Hō͘-sū sian-siⁿ, lí tàu-tí sī cháiⁿ-iūⁿ kiò góa án-ni?” Hit-sî Lân-hiong chiah chiong-thâu kàu-bóe tāi-lio̍k kóng chi̍t-piàn hō͘ A-sêng-peh thiaⁿ. A-sêng-peh iā khui-siaⁿ háu, tùi án-ni nn̄g ê ta-koaⁿ, sim-pū chiah sio-jīn.
|
蘭香自án-ni 哮出來，續跪落仆tī阿成伯 ê 病床前，tùi手kā伊牽咧，目屎滴tâm阿成伯 ê 手，那講那哮，那chheh氣，叫一聲「阿爸」，自án-ni 哮 koh較慘慼。阿成伯緊pe̍h起來坐tiàm眠床墘講：「護士先生，你到底是怎樣叫我án-ni？」Hit時蘭香才從頭到尾大略講一遍hō͘阿成伯聽。阿成伯也開聲哮，tùi án-ni 兩個ta官新婦才相認。 |
|
Tùi án-ni A-sêng-peh chiah liáu-kái chit ê Hō͘-sū Lân-hiong ê gín-ná hō kiò “Siú-gī” ê ì-sù, kap liáu-kái hit-ê gín-ná ê bīn-hêng, thé-thài, siaⁿ-im kî-só͘-í ē kap in kiáⁿ Chheng-chôaⁿ siāng-khoán ê só͘-í-jiân. Tùi án-ni A-sêng-peh sim hui-siông hoaⁿ-hí, chiū chiām-chiām koh ióng-kiāⁿ. Bô jōa-kú chiū thè-īⁿ. Chit-chân sū sòa chiâⁿ-chòe Hoa-liân kàu-hōe ê bí-tâm, chiū-sī Lân-hiong ê “Siú-gī,” iú-hàu ê cheng-sîn. A-sêng-peh tùi hit-sî khí chiū siūⁿ kóng i oa̍h-teh ū an-ùi, ū bo̍k-tek, chiū khoe-ho̍k kiān-khong. Phôe-ê táⁿ-á taⁿ leh, pí chêng koh-khah piàⁿ-sè lâi chòe kang. Siú-gī kap A-kong sio-jīn liáu-āu iā chin hoaⁿ-hí, pí-chêng koh-khah oa̍h-tāng jīn-chin tha̍k-chheh, bô lōa-kú chiū pit-gia̍p. Pit-gia̍p liáu chiū khì tha̍k Su-hoān ha̍k-hāu. A-kong iā tàu thàn-chîⁿ hō͘ i tha̍k. Siú-gī kap A-kongchòe-hóe tiàm, kàu khì tha̍k Su-hoān ha̍k-hāu chiah khì ha̍k-liâu.
|
Tùi án-ni 阿成伯才了解這個護士蘭香 ê 囝仔號叫「守義」 ê 意思，kap了解hit ê 囝仔 ê 面形、體態、聲音其所以會kap in 子清泉像款 ê 所以然。Tùi án-ni 阿成伯心非常歡喜，就漸漸koh勇健。無偌久就退院。這層事煞成做花蓮教會 ê 美談，就是蘭香 ê 「守義」有孝 ê 精神。阿成伯 tùi hit時起，就想講伊活teh有安慰，有目的，就恢復健康。皮鞋擔仔擔咧，比前koh較拼勢來做工。守義kap阿公相認了後也真歡喜，比前koh較活動認真讀冊，無偌久就畢業。畢業了就去讀師範學校。阿公也鬥趁錢，hō͘伊讀。守義kap阿公做伙tiàm,到去讀師範學校才去學寮。 |
|
Sī ji̍p-tī Tâi-pak Su-hoān, nā hioh-joa̍h tò--lâi chiū saⁿ-ê, ta-koaⁿ, sim-pū, kap sè-kiáⁿ Siú-gī--è saⁿ-ê chin khoài-lo̍k, tī Chú chiâⁿ-chòe chi̍t-ê hó ê Ki-tok-hòa ka-têng. Saⁿ-tāi-lâng chòe-hóe tiàm, hit-ê iú-hàu ê sim-chêng, kám-siā Chú ê hoaⁿ-hí móa-móa, chhiong-móa tī in tiong-kan. Nā-sī hó-kéng bô kú, put-chhek ê chai-hō koh kàu in ê tiong-kan.
|
是入去tī台北師範，若歇熱倒來，就三個，ta官、新婦kap細子守義--è 三個真快樂，tī主成做一個好 ê 基督化家庭。三代人做伙tiàm,hit ê 有孝 ê 心情，感謝主 ê 歡喜滿滿，充滿tī in中間。但是好景無久，不測 ê 災禍koh到in ê 中間。 |
|
16. Kiû Lí Sià-bián Góa.
|
第十六章 求你赦免我 |
|
Lâng chin-chiàⁿ nā m̄-sī hn̄g-hn̄g ê khòa-lū chiū-sī ū kīn-kīn ê hoân-ló. Chai-hō tiông-tia̍p chhin-chhiūⁿ hái-éng, āu-éng jiok chêng-éng, tiông-tiông tia̍p-tia̍p ti̍t-ti̍t kóaⁿ--lâi. Kong sun, bó kiáⁿ, ta-koaⁿ sim-pū chiah hoaⁿ-hí saⁿ-jīn khoài-lo̍k lâi kòe-ji̍t nā-tiāⁿ, chit ê hok-khì kè-sio̍k bô lōa kú kàu tī Siú-gī tha̍k su-hoān ha̍k-hāu ê soah bóe-nî, beh pit-gia̍p ê goe̍h-gōa-ji̍t chêng lāu-kong A-sêng-peh hut-jiân ūi-tio̍h poa̍h-tó, tùi án-ni sòa tì-kàu bē koh khí-chhn̂g, thoa chiâⁿ goe̍h-ji̍t sòa pia̍t-sè. Pia̍t-sè hit nî A-sêng-peh tú-tú sī 71 hòe, ê 6 goe̍h, Siú-gī iā í-keng 20 hòe lah. Tng Chheng-liân, chin eng-chùn, sêng-chek chin hó, i só͘ ài--ê te̍k-pia̍t im-ga̍k-kho, ki-tiong seng-ga̍k, siaⁿ hui-siông súi. Nā koh kā i pôe-iúⁿ khó-lêng ē chòe seng-ga̍k ka. In-toaⁿ tāi-khài sī tùi pē-bú ê ûi-thoân, in-ūi lāu-pē tùi im-ga̍k ū chhù-bī, lāu-bú sī Soaⁿ-pà ê lâng, gōa kong sī sèⁿ Bo̍k, hia ê lâng chin gâu gîm-si, tùi a-má chiū-sī gâu gîm-si.
|
人真正往往若m̄是有遠遠 ê 掛慮，就是有近近 ê 煩惱，災禍重疊親像海湧後湧jiok前湧，重重疊疊直直割來。公孫、母子、ta官新婦才歡喜相認快樂來過日nā-tiāⁿ，這個福氣繼續無偌久，到tī守義讀師範學校 ê 煞尾年，beh 畢業 ê 月外日前，老公阿成伯忽然為著跋倒，tùi án-ni煞致到 bē koh起床，拖成月日，煞別世。別世hit年，阿成伯tú-tú 是71歲 ê 六月，守義也已經二十歲lah。當青年，真英俊，成績真好，伊所愛 ê 特別音樂科，其中聲樂，聲非常súi。若koh kā伊培養可能會做聲樂家。因單大概是 tùi 父母 ê 遺傳，因為老父對音樂有趣味，老母是山壩 ê 人，外公是姓穆hia-ê 人真gâu吟詩，對阿媽就是gâu吟詩。 |
|
Taⁿ Siú-gī pit-gia̍p liáu-āu chiū koh chìn-ji̍p Su-hoān tāi-ha̍k. In-ūi sêng-chek hui-siông hó, só͘-í siū thê-miâ tùi ha̍k-hāu pó-sàng, bián-khó khì seng-ha̍k. I ê lāu-bú hui-siông ê hoaⁿ-hí. Che iā-sī Siōng-tè te̍k-pia̍t ê un-tián, hō͘ Lân-hiong tī iu-būn tiong thang tit-tio̍h tōa ê an-ùi. Phah-sńg a-kong bô thang khòaⁿ kàu Siú-gī sêng-kong chiū pia̍t-sè.
|
今守義畢業了後，就koh進入師範大學。因為成績非常好，所以受提名 tùi 學校保送，免考去升學，伊 ê 老母非常 ê 歡喜，這也是上帝特別 ê 恩典，hō͘蘭香tī憂悶中，thang得著大 ê 安慰，扑損，阿公無thang看到著守義成功就別世。 |
|
Lân-hiong it-seng chin-chiàⁿ sī khó͘-chhám, le̍k-chīn it-chhè ê hong-song, kàu chia lâi chi̍t bīn sī thang hoaⁿ-hí, m̄-kú ūi-tio̍h kiáⁿ ê chiong-lâi i ê ló͘-le̍k si̍t-chāi siông-siông sī kòe-thâu ê thoa-bôa, tì-kàu seng-khu chin lám. Tng ta-koaⁿ sí hit-sî sòa siông-siông ài sàu. Sui-jiân tī pīⁿ-īⁿ, iáu-kú ūi-tio̍h bô thang hioh-khùn iā-sī khah-su. Kàu-bóe sàu liáu sòa ē kâⁿ hiuh, chiàu-khòaⁿ sī pìⁿ lô-siong, kàu Siú-gī tāi-ha̍k sòa bóe nî hit nî, Lân-hoeng ê sin-thé chám-jiân soe-jio̍k, só͘-í ū sî-kan tò lâi ka-kī tiau-ióng. Pīⁿ-īⁿ sī chin hó-ì, thé-thia̍p, siông-siông ū i-seng á-sī hō͘-sū lâi kā i khòaⁿ. In-ūi pīⁿ-īⁿ bô keh-lī-sek, só͘-í hō͘ i tiàm-tī pīⁿ-īⁿ piⁿ-á ê chhù.
|
蘭香一生真正是苦慘，歷盡一切 ê 風霜，到chia來一面是thang歡喜，m̄-kú為著子 ê 將來，伊 ê 努力實在常常是過頭 ê 拖磨，致到身軀真膦，當ta官死後hit時煞常常愛嗽。雖然tī病院猶kú為著無thang歇睏也是較輸。到尾嗽了煞會kâⁿ 血，照看是變癆傷，到守義大學煞尾年hit年，蘭香 ê 身體chám然衰弱，所以有時間倒來家己調養。病院是真好意、體貼，常常有醫生抑是護士來kā伊看。因為病院無隔離室，所以hō͘伊tiàm tī病院邊仔 ê 厝。 |
|
Kàu Siú-gī tāi-ha̍k soah-bóe-nî 23 hòe ê 6 goe̍h Lân-hiong ê pēⁿ-sè pìⁿ liáu chin bái, chiàu-khòaⁿ lī-liáu pia̍t-sè ê sî-kî bô hn̄g lah. Nā-sī i chin pek-chhiat kî-tó kiû Siōng-tè hō͘ i ē-tit khòaⁿ tio̍h i sò͘-thiàⁿ ê kiáⁿ Siú-gī sêng-kong chiah lī-khui sè-kan. I-seng kap hō͘-sū-phōaⁿ tāi-ke iā chin kā i an-ùi, chiàu-kò͘, só͘-í pí-kàu-tek chin ū nāi.
|
到守義大學煞尾年二十三歲 ê 六月，蘭香 ê 病勢變了真bái。照看離了別世 ê 時期無遠lah，但是伊真迫切祈禱求上帝hō͘伊會看著伊所疼 ê 子守義成功才離開世間。醫生kap護士伴大家也真kā伊安慰、照顧，所以比較 tek真有耐。 |
|
Kàu 7 goe̍h tiong-sûn Siú-gī í-keng pit-gia̍p tit-tio̍h ha̍k-sū ê bûn-pîn, iā tit-tio̍h lán kàu-hōe siat ê Tiong-ha̍k ê hó-ì, liōng-chá chiū chiau-phèng i beh thang kà lán ê Tiong-o̍h.
|
到七月中旬守義已經畢業，得著學士 ê 文憑，也得著咱教會設 ê 中學 ê 好意，量早就招聘伊beh thang教咱 ê 中學。 |
|
Tú-tú ta̍h ji̍p-mn̂g, chiong hêng-lí pàng lo̍h khì, kiâⁿ kàu pâng-keng ê pēⁿ-chhn̂g chêng beh kā lāu-bú chhéng-an ê sî, hut-jiân ū chi̍t ê chhiⁿ-hūn ê lâng-kheh chhōa chi̍t ê sió-chiá seⁿ-chòe chin-súi tòe āu-bīn ji̍p--lâi.
|
Tú tú 踏入門，將行李放--落-去，行到房間 ê 病床前beh kā老母請安 ê 時，忽然有一個生份 ê 人客chhōa一個小姐生做真súi tòe後面入來。 |
|
Chit ê lâng-kheh tàu-tí sī sím-mi̍h lâng? Chit ê lâng-kheh sī Hôa-kiâu, chit pái beh tò lâi chó͘-kok sī-chhat, khah iàu-kín sī beh tò lâi khòaⁿ sán-gia̍p phok-lám-hōe. I sī tùi Hui-li̍p-pin tò--lâi ê. I m̄-sī tiâu-kang chhut-kok khì chòe seng-lí ê, i sī tē-jī-hôe tāi-chiàn tùi Tâi-oân hō͘ Ji̍t-kun tiàu khì chòe thong-e̍k è, Ji̍t-pún pāi-chiàn āu chū án-ni tiàm tī hia ê lâng. Chi̍t ê lâng m̄-sī pa̍t-lâng, chiū-sī Tân Chheng-chôaⁿ.
|
這個人客到底是甚物人？這個人客是華僑，這擺beh 倒來祖國視察，較要緊是beh 倒來看產業博覽會。伊是 tùi 菲律賓倒來 ê。伊m̄是刁工出國去做生理 ê,伊是第二回世界大戰tùi台灣，hō͘日軍調去做通譯 ê,日本戰敗後自án-ni tiàm tī hia ê 人。這個人m̄是別人，就是陳清泉。 |
|
Tân Chheng-chôaⁿ án-chóaⁿ ē tòe Siú-gi[Siú-gī] ji̍p--lâi, siūⁿ lâi sī chin kî-koài. Chóng-sī che chiū-sī “Jîn-seng hì-kek sèng ê tiûⁿ-bīn” (人生戲劇性的場面). Thiⁿ ē khoah bóng-bóng, éng to͘ ū chit-khoán kî-chek ê chhut-hiān.
|
陳清泉那會tòe守義入來，想來是真奇怪。總是這就是人生戲劇性 ê 場面，天下闊莽莽，永to有這款奇蹟 ê 出現。 |
|
Tng Ji̍t-pún pāi-chiàn ê sî, Chheng-choêⁿ, Chheng-chôaⁿ tô-thoat Ji̍t-kun ê kàm-sī, tô-ji̍p tōa chhiū-nâ, Āu-lâi [āu-lâi]ti̍t-ti̍t cháu lo̍h lâm, cháu kàu chi̍t ê só͘-chāi kiò-chòe Mi-na-nò-tó sī Hui-li̍p-pin kok tē 2 ê tó-sū, chi̍t ê tó tāi-iok ū lán Tâi-oân ê 3 pōe tōa. I ū khì kàu La̍p-báu, khí-thâu tī hia hō͘ lâng chhiàⁿ, in-ūi i sī Tâi-oân-lâng. Kun-ho̍k thǹg hiat-ka̍k, kóng i sī tùi Hok-kiàn khì ê Hoa-kiâu sī chin khoài phiàn. Chin jīn-chin, taⁿ lâi kàu chia ē sí to͘ tio̍h phah-piàⁿ lah. I put-chí gâu chòe seng-lí, i khòaⁿ Iâ-chí-iû, Iâ-chí-hún, chit ê seng-lí ē chòe tit, só͘-í i chiū tùi chit hong-bīn lâi chīn-la̍t, kó-jiân hō͘ i thàn tio̍h chîⁿ. Bô gōa-kú i tī hia chiū koh kiàn-tì ke-āu. Ū seⁿ chi̍t ê cha-bó͘ kiáⁿ kiò-chòe “Lī-ná” (利那). Liáu-āu lóng bô koh siⁿ kàu Lī-ná 18 hòe ê sî i ê siⁿ-bó chiū kòe-sin khì.
|
當日本敗戰 ê 時，清泉逃脫日軍 ê 監視，逃入大樹林。後來直直走落南，走到一個所在叫做「Mi-na-no島」，是菲律賓國第二 ê 島嶼，一個島大約有咱台灣 ê 三倍大。伊有去到「La̍p-báu」，起頭tī hia hō͘人倩，因為伊是台灣人，軍服褪hiah-ka̍k,講伊是tùi福建去 ê 華僑，是真快騙。真認真，今來到chia會死to著扑拼lah。伊不止gâu做生理，伊看椰子油、椰子粉這個生理會做tit，所以伊就 tùi 這方面來盡力，果然hō͘伊趁著錢。無偌久伊tī hia就koh建置家後，有生一個查某子叫做莉娜，了後攏無koh生，到莉娜十八歲 ê 時，伊 ê 生母就過身去。 |
|
Kin-nî 20 hòe lah, chit pái kap in lāu-pē chòe-hóe kòe lâi Tâi-oân, ǹg-bāng thang séng-chhin. Kin-nî Chheng-chôaⁿ iā 50 thóng lah, só͘-í iā bô siūⁿ beh koh chhōa. Koh chi̍t-bīn iā siūⁿ kóng tò lâi Tâi-oân khòaⁿ chit-pêng ê chhin-lâng taⁿ pìⁿ cháiⁿ-iūⁿ, tùi chhut-gōa kàu tò--lâi thâu-bóe 23 nî. Tùi Ki-liông chiūⁿ-lio̍k, chek-sî kóaⁿ kàu Tâi-pak, khì chhōe i ê tiūⁿ-lâng, chiah chai tiūⁿ-lâng sí lah, bó͘ koh tòe lâng khì lah. Chè-io̍h kong-sī[kong-si] tó-pì lah. Thó͘ chi̍t ē khùi, ah! Sè-sū ê to-piàn.
|
今年二十歲lah，這擺kap in老爸過來台灣向望thang省親，今年清泉也五十統lah,所以也無想beh koh娶。Koh一面也想講倒來台灣看這爿 ê 親人今變怎樣，tùi出外到倒來頭尾二十三年。Tùi 基隆上陸，即時趕到台北，去chhōe伊 ê 丈人，才知丈人死去lah,某koh tòe人去lah。製藥公司倒閉lah。吐一下氣，ah！世事 ê 多變。 |
|
Kóaⁿ-kín kóaⁿ kàu Hoa-liân, khì chhōe Hí-siong-hông chiú-ka, í-keng ōaⁿ pa̍t-lâng khui, lāi-bīn bô pòaⁿ-ê se̍k-sāi lâng, bô tàng mn̄g, bô lâng chai in lāu-pē ê siau-sit. Bô pān-hoat chiū khì chhī kong-só͘ (koān-hat chhī) tùi hō͘-chèng-khò tiâu-cha, chiah chai in lāu-pē tī 3 nî chêng, 71 hòe ê 6 goe̍h tiong pia̍t-sè. Koh tī hō͘-kháu-siōng ū ka-cho̍k, sim-pū, sun-á. Sim-pū ê miâ Lí Lân-hiong, sun Siú-gī. Che sī i só͘ siūⁿ bē kàu ê sū, iā kiaⁿ iā hoaⁿ-hí. In-ūi Lân-hiong chiū-sī i só͘ kā lâng thún-ta̍h, āu-lâi kā i hiat-ka̍k ê lú-sèng. Koh ū kiáⁿ, chit ê kiáⁿ sī i ê chéng, i ê kut-jio̍k, hiat-thóng. Phāu chin tōa ê giâu-gî kap ho͘N3-kî ài chai chit ê sū ê hi-si̍t.
|
趕緊趕到花蓮去chhōe喜相逢酒家，已經換人開，內面無半個熟似人，無當問，無人知 in老父 ê 消息。無辦法就去市公所（縣轄市）tùi 戶政課調查，才知老父tī三年前，七十一歲 ê 六月中來別世。Koh tī戶口上有家族，新婦、孫仔。新婦 ê 名李蘭香，孫守義。這是伊所想 bē到 ê 事，也驚也歡喜。因為蘭香就是伊所kā人tún踏後來kā伊hiah-ka̍k ê 女性。Koh有子，這個子是伊 ê 種，伊 ê 骨肉、血統。抱真大 ê giâu疑kap好奇愛知這個事 ê 虛實。 |
|
Tú tùi chhī-kong-só͘ chhut-lâi, tú-tio̍h chi̍t ê chheng-liân chhiú kōaⁿ hêng-lí, hit ê bīn hui-siông chhin-chhiūⁿ i ka-kī, só͘-í i chiū tùi āu-bīn ti̍t-ti̍t kā i tòe. Sim-té àm-àm siūⁿ chit ê kiám sī tī chhī-kong-só͘ hō͘-che̍k-siōng só͘ khòaⁿ kap lāu-pē Tân A-sêng siāng hō͘-lāi ê Lí Lân-hiong ê kiáⁿ. Só͘-í i chiū chhōa Lī-ná tiàm āu-bīn hn̄g-hn̄g kín kā i tòe, nā-sī Siú-gī i lóng m̄-chai.
|
Tú tùi 市公所出來，tú 著一個青年手koaⁿ行李，hia-ê 面非常親像伊家己，所以伊就tùi後面直直kā伊tòe,心底暗暗想這個敢是tī市公所戶藉上所看kap老父陳阿成siāng戶內 ê 李蘭香 ê 子。所以伊就chhoa莉娜 tiàm 後面遠遠緊kā伊tòe,但是守義伊攏m̄知。 |
|
Kàu ūi ji̍p mn̂g, i iā tòe Siú-gī ji̍p-khì. Siú-gī kap lāu-bú chhéng-an āu chhut-lâi thiaⁿ-ni̍h, chiah khòaⁿ-tio̍h nn̄g ê chhiⁿ-hūn lâng-kheh, chiū mn̄g lâng-kheh lín tùi tó-ūi lâi, chhiáⁿ chē. Lâng-kheh ìn kông, “Góa tùi Hui-li̍p-pin lâi.” Pêng-sî Siú-gī bat thiaⁿ a-kong kóng, koh ba̍k-chiu kim-kim kā i siòng, sim-té iā chin kî-koài chit ê lâng-kheh ê bīn-hêng, thé-thài, siaⁿ-im thái ē kap i hiah sio-siāng. Tùi án-ni bô khòa koh kóng-ōe, kín ji̍p-khì kā lāu-bú kóng, “Ma-mah gōa-bīn ū chi̍t ê lâng-kheh, iā hit ê lâng-kheh kóng sī tùi Hui-li̍p-pin lâi ê Hôa-kiâu, i ê bīn-hêng, thé-thài, kóng-ōe ê siaⁿ-im kap góa chin saⁿ-sêng.” Ma-mah kā i kóng, “Lí kā i chhéng-mn̄g i ê tōa-miâ, i nā kóng sī Tân Chheng-chôaⁿ, lí chiah chhiáⁿ i lâi kap a-bú chhéng-an.” Siú-gī chhut-khì mn̄g lâng-kheh ê tōa-miâ, kó-chin sī Tân Chheng-chôaⁿ. Siú-gī chiū chhiáⁿ i ji̍p-khì kóng, “Sian-siⁿ, khah sit-lé, goán ka-bó kóng beh kā lí chhéng-an.” Chheng-chôaⁿ chiū ji̍p-khì. Chi̍t ē khòaⁿ kó-jiân sī Lân-hiong. Lân-hiong sui-jiân sī phòa-pīⁿ, jî-chhiáⁿ chin siong-tiōng, m̄-kú tāi-ke iā sī iáu ē jīn-tit. Tāi-ke tùi-khòaⁿ, bô ōe háu chi̍t khùn, jiân-āu tùi Siú-gī kap Lī-ná ê an-ùi chiah tāi-ke bô koh háu.
|
到位入門， in也tòe守義入去。守義kap老母請安後出來廳--ni̍h,才看著兩個生份人客，就問人客：「Lín tùi 佗位來，請坐。」人客應講：「我 tùi 菲律賓來。」平時守義bat聽阿公講，koh目珠金金kā伊相，心底也真奇怪這個人客 ê 面形、體態、聲音thài會kap伊hiah相像。Tùi án-ni 無khòa koh講話，緊入去kā老母講：「媽媽，外面有一個人客，也hit ê人客講是對菲律賓來 ê 華僑，伊 ê 面形、體態、講話 ê 聲音kap我真相成。」媽媽kā伊講：「你kā伊請問伊 ê 大名，伊若講是陳清泉，你才請伊來kap阿母請安。」守義出去問人客 ê 大名，果真是陳清泉。守義就請伊入去講：「先生，較失禮，阮家母講beh kā你請安。」清泉就入去。一下看果真是李蘭香。蘭香雖然是破病，而且真傷重，不過大家也是猶會認得。大家對看，無話哮一睏，然後 tùi 守義kap莉娜 ê 安慰才大家無koh哮。 |
|
Lân-hiong chiah tùi thâu kàu bóe siông-sè kóng chi̍t piàn hō͘ Chheng-chôaⁿ thiaⁿ. Chheng-chôaⁿ thiaⁿ liáu hui-siông ê kiàn-siáu, chū-chek, iā chin kám-kek, cha̍p-hun ê tông-chêng, koh siong-sim. Chiah chai Lân-hiong ê khó-chhú, siú-chiat, ū chì-khì, iā Siú-gī kó-jiân sī i ê hiat-thóng, kut-jio̍k ê chhin, chin hoaⁿ-hí i ū chhin-siⁿ ê kiáⁿ. Koh chai sī chin chiâⁿ-mi̍h ê kiáⁿ, só͘-í hui-siông hoaⁿ-hí, kám-siā Lân-hiong ê chêng. Jiân-āu Chheng-chôaⁿ iā chhim-chhim jīn-chōe, sòa kóng-khí i kòe-khì ê chêng-hêng, kâm ba̍k-sái khan Lân-hiong ê chhiú kóng, “Lân, kiû lí sià-bián góa.” Nn̄g lâng kóng liáu-āu, tāi-ke koh háu chi̍t khùn, chit pái liân Siú-gī iā háu. Lī-ná khòaⁿ tāi-ke háu, i iā háu. Háu liáu tāi-ke chiah sio jīn.
|
蘭香才 tùi 頭到尾詳細講一遍hō͘清泉聽。清泉聽了非常 ê 慚愧、自責，也真感激，十分 ê 同情，koh真傷心。才知蘭香 ê 可取、守節、有志氣、也守義果然是伊 ê 血統、骨肉 ê 親，真歡喜伊有親生 ê 子，koh知是真成物 ê 子，所以非常歡喜，感謝蘭香 ê 情。然後清泉也深深認罪，煞講起伊過去 ê 情形，kâm目屎牽蘭香 ê 手講：「蘭！求你赦免我。」兩人講了後，大家koh 哮一睏，這擺連守義也哮。莉娜看大家哮，伊也哮，哮了大家才相認。 |
|
Ūi-tio̍h kòe-thâu ê heng-hùn, Lân-hiong hit mî koh chhut chin-chē hui̍h, keh-ji̍t koh khah soe-jio̍k, iā hoat koân-jia̍t. Tùi án-ni Chheng-chôaⁿ tī hia lâi chiâm-sim chiàu-kò͘ i. Siú-gī, Lī-ná iā chin un-khûn tàu kò͘ ma-mah. Nā-sī í-keng siuⁿ bān lah. Keh-ji̍t pài 5 chá-khí 8 tiám, Lân-hiong tī tiōng-hu, kiáⁿ, cha-bó͘-kiáⁿ chiàu-kò͘ ê ē-bīn, pêng-an lâi lī-khui sè-kan. Beh tn̄g-khùi ê sî tùi i ê tiōng-hu Chheng-chôaⁿ kau-tài nn̄g kù ōe.
|
為著過頭 ê 興奮，蘭香hit瞑koh出真濟血，隔日koh較衰弱也發高熱。Tùi án-ni 清泉tī hia來潛心照顧伊。守義、莉娜也真殷勤鬥顧媽媽。但是已經傷慢lah，隔日拜五早起八點，蘭香tī丈夫、子、查某仔照顧 ê 下面，平安來離開世間。Beh 斷氣 ê 時，對伊 ê 丈夫清泉交代兩句話。 |
|
1. Chôaⁿ ah, góa hoaⁿ-hí sià-bián lí, nā-sī lí tio̍h hoán-hóe lâi chiap-siū Iâ-so͘, Iâ-so͘ sī lí ê Kiù-chú. Chí-ū tio̍h sìn I, chiah ē tit-tio̍h sià-chōe, thang tit-tio̍h Thiⁿ-pē ê un-tián.
|
一、泉ah！我歡喜赦免你，但是你著反悔來接受耶穌，耶穌是你 ê 救主。只有著信伊才會得著赦免，通得著天父 ê 恩典。 |
|
2. Koh ǹg-bāng lí tio̍h thiàⁿ chit nn̄g ê kiáⁿ, chit-tùi kiáⁿ sī lí ê kut-he̍k, sī lí ê hiat-me̍h.
|
二、Koh向望你著疼這兩個子，這對子是你 ê 骨he̍k,是你 ê 血脈。 |
|
Chheng-chôaⁿ ba̍k-sái hò͘ m̄ khui, kūi tī pēⁿ-chhn̂g chêng, khan Lân-hiong ê chhiú lâi chim kóng, “Góa só͘ thiàⁿ ê Lân, chhiáⁿ lí an-sim, góa tek-khak bô koh ko͘-hū lí ê chêng-gī, cheng-chiat ūi góa lâi khan kiáⁿ, hōng-ióng hū-chhin ê chêng. Góa tek-khak tòe lí ê kha-pō͘, it-seng sìn Chú Iâ-so͘, iā kap kiáⁿ chò-hóe pài Siōng-tè. Lí ê Siōng-tè chiū-sī góa ê Siōng-tè, lí ê kiáⁿ chiū-sī góa ê kiáⁿ. Chhiáⁿ lí an-sim.” Lân-hiong thiaⁿ chiah ê ōe liáu-āu sim chin siū an-ùi, ba̍k-chiu thí-khui oa̍t kòe-lâi khòaⁿ Chheng-chôaⁿ kóng, “Tiōng-hu, Chôaⁿ! Lí chin-chiàⁿ sī góa it-seng khò-ài [khó-ài] ê siû-jîn, hō͘ góa tú-tio̍h chiah tōa ê kan-khó͘. Chóng-sī taⁿ góa ē tit koh kìⁿ lí ê bīn, kiáⁿ iā sêng-kong lah. Taⁿ góa ê sim boán-chiok lah. Lí chhiáⁿ, góa beh lâi-khì lah. Chú kap lín tī-teh.”
|
清泉目屎hò͘ m̄開，跪tī病床前，牽蘭香 ê 手來chim講：「我所疼 ê 蘭，請你安心，我的確無 koh辜負你 ê 情義—貞節為我來牽子奉養父親 ê 情。我的確tòe你 ê 腳步，一生信主耶穌，也kap子做伙拜上帝。你 ê 上帝就是我 ê 上帝，你 ê 子就是我 ê 子。請你安心。」蘭香聽chia ê 話了後心真受安慰，目珠thí開越過來看清泉講：「丈夫，泉！你真正是我一生『可愛 ê 仇人』，hō͘我tú 著chiah大 ê 艱苦。總是今我會tit koh見你 ê 面，子也成功lah。今我 ê 心滿足lah,你請，我beh 來去lah,主kap lín tī--teh。」 |
|
Kóng-soah bīn oa̍t kòe-khì, chhin-chhiūⁿ nâ-âu khì hō͘ thâm kéⁿ-teh ê khoán, ku̍h chi̍t siaⁿ chiū tn̄g-khùi. Hit sî tú sī pài 5 chá-khí 8 tiám 5 hun, it-seng hióng-siū 47 hòe, chit ê chí-moāi chū án-ni lī-khui sè-kan. Chit ê chí-moāi thang kóng it-seng jia̍t-sim ho̍k-sāi Chú, hó phín-hēng, ū chì-khì, ū chêng-gī, iú-hàu, gâu thé-thiap pang-chān lâng. Nā-sī khó-sioh ūi-tio̍h chi̍t sî ê sit-chhò, it-seng lâi siū-tio̍h hiah tōa ê kan-khó͘, chin-chiàⁿ sī it sit-chiok chhian-kó͘ hūn (一失足千古恨). Kiám m̄ sī hō͘ lí, góa thang chòe kàm-kài mah.
|
講煞面越過去，親像嚨喉去hō͘痰kéⁿ teh ê 款，喀一聲就斷氣。Hit時tú 是拜五早起八點五分，一生享壽四十七歲，這個姊妹就án-ni 離開世間。這個姊妹thang講一生熱心服侍主，品行好，有志氣，有正義，有孝，gâu體貼幫贊人。但是可惜為著一時 ê 失錯，一生來受著hiah大 ê 艱苦，真正是「一失足千古恨」，敢m̄是hō͘你、我做鑑戒--mah。 |
|
Lâm lú īⁿ-sèng ê kiû-ài (求愛) sī chhin-chhiūⁿ chu-se̍k (磁石) ê hō͘-siong khip-ín, che sī chō-hòa ê Sîn ê liap-lí, hō͘ i án-ni lâi tì-kàu hō͘ hu-hū ê koan-hē tit-tio̍h bí-móa ê kiàn-li̍p. Nā-sī Siōng-tè ê ōe kóng, “Hun-in lâng-lâng tio̍h chun-tiōng, chhn̂g bô phah lâ-sâm; in-ūi su-thong kiâⁿ-îm ê lâng, Siōng-tè beh sím-phòaⁿ i” (Hi-pek-lâi 13:4).
|
男女一生 ê 求愛是親像磁石，會互相吸引，這是造化 ê 神 ê 攝理， hō͘伊 án-ni 來致到hō͘夫婦 ê 關係得著美滿 ê 建立。但是上帝 ê 話講：「婚姻人人著尊重，床無扑lâ-sâm;因為私通行淫 ê 人，上帝beh 審判伊」（希伯來13:4） |
|
Chheng-chôaⁿ ê só͘ chòe, ēng lú-sèng sûn-chin ê thiàⁿ, khòaⁿ chòe “Sèng-io̍k ê iû-hì” (性慾的遊戲), sèng-io̍k ê thit-thô. Siōng-tè ná ē hoaⁿ-hí leh, só͘-í i it-seng tùi hu-hū kan ka-têng ê khoài-lo̍k, thang kóng chin put-hēng, cheng-sîn ê táⁿ-kek si̍t-chāi chin tōa. Tī pa̍t hāng kiám-chhái ū sêng-kong, nā-sī tī jîn-seng tiong ê lú-phōaⁿ (人生中之旅伴), it-seng ê tâng-phōaⁿ, saⁿ-kap tòa ê khoài-lo̍k, i bêng-bêng sī sit-pāi.
|
清泉 ê 所做，用女性純真 ê 疼，看做「性慾 ê 遊戲。」，性慾 ê thit-thô。上帝哪會歡喜--leh,所以伊一生 tùi 夫婦間家庭 ê 快樂，thang講真不幸，精神 ê 打擊實在真大。Tī別項kiám-采有成功，但是tī人生中 ê 旅伴，一生 ê 同伴，相kap tòa ê 快樂，伊明明是失敗。 |
|
Lân-hiong chi̍t ē sí-lo̍h, Chheng-chôaⁿ kap nn̄g ê kiáⁿ ūi-tio̍h chit ê sū hui-siông ê pi-ai. Te̍k-pia̍t Chheng-chôaⁿ ê sim, chhin-chhiūⁿ hō͘ to chha̍k thàu-kòe ê siong-sim, múi-múi nā koh siūⁿ-tio̍h, to͘ siông-siông ka-kī chek-pī lâi lâu ba̍k-sái, hián-bêng i tùi Lân-hiong ê put-chū, kàu taⁿ to͘ iáu teh m̄-kam. (Oân)
|
蘭香一下過身，清泉kap兩個子為著這個事，非常 ê 悲哀。特別清泉 ê 心親像hō͘刀鑿透過 ê 傷心，每每若koh想著，常常家己責備來流目屎，顯明伊對蘭香 ê 不住，到今to猶teh m̄甘。（完） |
