首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有35個段落,222個語句,3327個語詞,4663個音節
Khó-ài ê Siû-jîn_04 可愛 ê 仇人_04
Lōa Jîn-seng 賴仁聲
10. Ài Khàu Bô Ba̍k-sái. 第十章 愛哭無目屎
Chin-chiàⁿ sī ài khàu bô ba̍k-sái, sim ná-chún beh piak-li̍h8 ê kan-khó͘, hīn bē-tit chek-sî chhah-si̍t poe kàu ài-jîn ê sin-piⁿ. Pêng-sî m̄-bat khì kàu tang-pō͘, chū ta̍h-chhut pīⁿ-īⁿ ê kha kín cháu kàu chhia-chām, khì bé chi̍t tiuⁿ khoài-chhia-phiò, kàu Tâi-pak to͘ í-keng kòe-tàu āu lah. Tùi hia koh choán chhia kàu So͘-ò͘. Tī lō͘-tiong ū Ku-soaⁿ ê kéng-tì, iân-lō͘ chin súi, se̍k-iông chiò tī hái-bīn, hōng-hun kui-phâng ê hî-chûn ê bí-kéng, tùi tī i lóng bô ì-gī lah. Sim cha̍t thóng-thóng, siông-siông thau lâu ba̍k-sái. Kàu So͘-ò͘ í-keng àm lah, So͘-Hoa kong-lō͘ ê khì-chhia í-keng kòe sî-kan, tio̍h tán-hāu bîn-á chá-khí chiah ū koh hoat-chhia. Taⁿ beh cháiⁿ-iūⁿ, ka-kī chi̍t ê cha-bó͘ gín-ná-lâng m̄-bat pòaⁿ ê lâng, chin chhiⁿ-so͘, m̄-bat chhut-gōa chiah hn̄g. Nā siūⁿ beh khì hioh lú-siā, iū siūⁿ tio̍h nn̄g-goe̍h gōa ji̍t chêng tī Tâi-tiong Ka-pin lú-siā ê sū. Jī-hō-pâng ê khoán-sit, ná-chún tī ba̍k-chêng hiān-hiān, siūⁿ liáu put-kak sim koh pho̍k-pho̍k-chhéng chin kiaⁿ. Só͘-í m-káⁿ siūⁿ beh khì hioh lú-siā, kiâⁿ lâi kiâⁿ khì chin ià-siān, āu-lâi khì chhia-chām chē. Chē kàu chin àm, ka-kī chi̍t ê kiaⁿ, che iā m̄-sī pān-hoat. Āu-lâi ū chi̍t ê kéng-chhat lâi, chiah pài-thok i chhōa i khì pài-tn̂g keh-mî. 真正是愛哭無目屎,心那準beh piak裂 ê 艱苦,恨 bē得即時插翅飛到愛人 ê 身邊。平時m̄-bat去到東部,自踏出病院 ê 腳緊走到車站,去買一張快車票,到台北to已經過晝後--lah, tùi hia koh轉車到蘇澳。Tī路中有龜山 ê 景緻,沿路真súi,夕陽照tī海面,黃昏歸帆 ê 漁船 ê 美景,tùi tī伊攏無意義,心cha̍t-thóng-thóng,常常偷流目屎。到蘇澳已經暗--lah,蘇花公路 ê 汽車已經過時間,著等候明仔早起才有koh發車,今beh 怎樣,家己一個查某囡仔人,m̄ bat半個人,真生疏,m̄ bat出外chiah遠,若想beh 去歇旅社,又想著tī兩月外日前tī台中嘉賓旅社 ê 事,二號房 ê 款式,那準tī目前現現,不覺心koh pho̍k-pho̍k-chhéng,真驚,所以m̄敢想beh去歇旅社,行來行去,真厭siān,後來去車站坐。坐到真暗,家己一個活驚,che也m̄是辦法。後來一個警察來,才拜託伊chhōa伊去教堂過暝。
Keh chá-khí bô khòa chia̍h-pn̄g, chiū khì chhia-chām, bo̍k-su-niû lâu i chia̍h-pn̄g, i hui-siông ê kheh-khì, āu-lâi tī chhia-thâu bé mī-pau chí-ki, chū chhut-mn̂g kàu chá-khí chiah chia̍h. Āu-lâi chē chhia. So͘-Hoa kong-lō͘ ê chhia, sui-jiân sī khì-chhia (chū-tōng-chhia) iáu-kú ná hóe-chhia lè, khioh kui pang chiah hoat, ū-sî chi̍t pang 7, 8 tâi chhia, chi̍t tâi chē iok 50 lâng. In-ūi lō͘ e̍h, chi̍t bīn soaⁿ, chi̍t bīn hái, hái sī Thài-pêng-iûⁿ, hit ê kéng-tì hui-siông súi. Te̍k-pia̍t lō͘-tiong ū keng-kòe Chheng-chúi toān-gâi (清水斷崖), ū-sî hái-bīn tà-bū ū khēng, chhia oán-jiân cháu tī hûn-bū ê khēng-téng, chin-chiàⁿ ū “Ú-hòa teng-sian” (羽化登仙) ê kám-khài. Ná-chún hoat-si̍t poe chiūⁿ thiⁿ ê chhù-bī. Sui-jiân sī chiah súi ê kéng-tì, Lân-hiong lóng bô kám-kak. Chin-chiàⁿ sī sim cha̍t-cha̍t, chí-ū Chheng-chôaⁿ ê bīn-iáⁿ, kap Jī-hō-pâng ê chêng-hêng. Loân-ài, loān-ài (戀愛,亂愛) tàu-tí sī tiⁿ, á-sī khó͘ ah? Siông-siông the̍h chhiú-kin-á khí lâi thau chhit ba̍k-sái. 隔早起無khòa食飯,就去車站,牧師娘留伊食飯,伊非常 ê 客氣,後來tī車頭買麵包止飢,自出門到早起才食。後來坐車,蘇花公路 ê 車,雖然是汽車(自動車)猶kú那火車lè,拾到歸班才發,有時一班七、八台車,一台坐約五十人。真因為路隘(e̍h),一面山,一面海,海就是太平洋,hit ê 景緻非常súi。特別路中有經過「清水斷崖」,有時海面罩霧有虹,車宛然走tī雲霧 ê 虹頂,真正有「羽化登仙」 ê 感慨。那準發翅飛上天 ê 趣味。雖然是chiah súi ê 景緻,蘭香攏無感覺。真正是心cha̍t-cha̍t,只有清泉 ê 面影,kap二號房 ê 情形。戀愛,亂愛,到底甜抑是ah?常常提手巾仔起來偷拭目屎。
Pēⁿ-īⁿ sî-chit khì, it-sim beh chhōe chêng-jîn, kàu hit mńg-po͘ chiah kàu Hoa-liân. Hit ē-tàu bô chia̍h, iā m̄-chai iau. Lo̍h-chhia chek-sî kiò saⁿ-lián-chhia lâi chē, chhiáⁿ i kā i thoa khì Tiong-chèng-lō͘ 35 hō. Kàu-ūi lo̍h-chhia, taⁿ-thâu chi̍t ê khòaⁿ, m̄-sī phôe-ê tiàm, sī sé-saⁿ-á tiàm. Tio̍h chi̍t kiaⁿ kā thoa-chhia--ê kóng, Lí kiám thoa tio̍h ūi? I kóng bô chhò. Chiū lo̍h khì mn̄g hit keng sé-saⁿ-á tiàm ê láu-pán kóng, “Lín chia kiám m̄-sī Tiong-chèng-lō͘ 35 hō?” “Sī.” “Kiám m̄-sī Hoa-bí phôe-ê tiàm?” “M̄-sī.” “Bô, lín chia kiám ū Hoa-bí phôe-ê tiàm?” “Bô.” Lân-hiong sòa gāng-gāng, ná-chún hō͘ tiān tiān--tio̍h chi̍t-iūⁿ, tiām-tiām khiā tit hó-kú, chiah koh mn̄g kóng, “Lín chia ū chi̍t ê kiò-chòe Tân Chìn-sêng á-bô?” Hit ê lâng ìn kóng, “Bô.” “Iā in kiáⁿ kiò-chòe Tân Chheng-chôaⁿ lín bat thiaⁿ-kìⁿ--bô?” “M̄-bat.” Kàu-chia Lân-hiong kha lóng nńg chi̍t koe̍h lah. Khòaⁿ lâi kàu chiah hn̄g, m̄-bat pòaⁿ-ê lâng, tē-hng, lâng-bīn lóng chhiⁿ-so͘, chai oân-choân hō͘ Chheng-chôaⁿ phiàn-khì lah. Chin-chiàⁿ sī ài sí bē tn̄g-khùi. Khòaⁿ chi̍t ê lâng hó hó m̄ chòe, sī pēⁿ-īⁿ só͘ tùi-tiōng ê hō͘-sū pan-tiúⁿ, sī Ki-tok-kàu ka-têng ê lú-chú. Lâi thiaⁿ chi̍t ê bē io̍h-á cháu kang-ô͘ ê lâng ê chhùi. Bô thàm-thiaⁿ, bô mn̄g pē-bó, bô bó mā iáu-ū pē. Bô kî-tó, kan-taⁿ thiaⁿ tiⁿ-bi̍t ê ōe, ná-chún ho͘-sîn chí-ū khòaⁿ tio̍h thn̂g, m̄-chai kóng kiâⁿ-ji̍p ho͘-sîn-tng ê lāi-bīn, ē cháu bē tit chhut--lâi. 病院辭職去,一心beh chhōe情人,到hit 晚晡才到花蓮,hit下晝無食,也m̄知枵。落車即時叫三輪車來坐,請伊kā拖去中正路三十五號,到位落車,擔頭一下看,m̄是皮鞋店,是洗衫仔店,著一驚kā拖車 ê 講:你敢拖著位?伊講無錯。就落去問hit間洗衫店 ê 老板講:「Lín chia敢m̄是中正路三十五號?」「是」「敢m̄是華美皮鞋店?」「m̄是」「無,lín chia敢有華美皮鞋店?」「無」蘭香煞gāng-gāng那準hō͘電電著一樣,恬恬企tit好久,才koh問講:「Lín chia有一個叫做陳進成抑無?Hit ê 人應講:「無」「也 in子叫做陳清泉lín bat聽見無?」「M̄-bat」到chia來蘭香腳攏軟一koe̍h lah。看來到chiah遠,m̄-bat半個人,地方、人面攏生疏,知完全hō͘清泉騙去lah,真正是愛死 bē斷氣。看一個人好好m̄做,是病院所tùi重 ê 護士班長,是基督教家庭 ê 女子。來聽這個賣藥仔走江湖 ê 人 ê 嘴。無探聽,無問父母,無母mā猶有父。無祈禱,干單聽甜蜜 ê 話,那準胡蠅只有看著糖,m̄知講行入(胡蠅當)hô͘-sîn-tng ê 內面,會走bē tit出--來。
Mn̄g lóng bô, chin kiàn-siàu, iā khì, iā kiaⁿ, iā sit-bāng, bān-kám kau-chi̍p. Chin-chiàⁿ sī ài khàu bô ba̍k-sái. Ba̍k-sái lóng kiân lo̍h-khì, ba̍k-kho͘ âng-âng, chū án-ni pháiⁿ-sè, pháiⁿ-sè, bīn kín oa̍t piⁿ-á kiâⁿ lī-khui hit-keng sé-saⁿ-á tiàm. Hit-sî ji̍t iáu kng-kng, m̄ kam-goān, ná siáu cha-bó͘ leh, ēng kiâⁿ--ê, chhiú kōaⁿ chi̍t-sut-á tán-lō͘, beh hō͘ bī-lâi ê ta-koaⁿ, kōaⁿ teh tōng-tōng-hìⁿ, cháu-piàn Hoa-liân-chhī beh jīn-chin kā i chhōe khòaⁿ ū Hoa-bí phôe-ê tiàm á-bô, khah-chhōe to͘ chhōe bô. Chhōe kàu àm, nn̄g-ki kha ngē khok-khok, kha-té lóng phòng-phā. Ū kúi-nā pái kiâⁿ tùi pài-tn̂g chêng kòe, nā-sī kàu chia iā bô hit hō ióng-khì thang ji̍p-khì mn̄g bo̍k-su. Kàu chia sin-thé sim-sîn lóng chin ià-siān lah. Chū án-ni thoa tîm-tāng ê kha, bān-bān ǹg pak-pêng ê tōa-lō͘ bóng kiâⁿ. Sî iā bô chá lah, tùi hia koh khì chiū-sī Bí-lūn. Kàu Bí-lūn kiô-téng (美崙橋) chē tiàm hia háu chi̍t khùn. Hut-jiân siūⁿ khí chá-ji̍t kam-tiⁿ ê bí-kéng, Chheng-chôaⁿ só͘ bat chhiùⁿ hō͘ i thiaⁿ ê liû-hêng koa. 問攏無,真見笑,也氣,也驚,也失望,萬感交集。真正是愛哭無目屎。目屎攏堅落去,目箍紅紅,自án-ni歹勢歹勢,面緊越邊仔行離開hit間洗衫仔店。Hit時日猶光光,m̄甘願,那痟查某--leh,用行 ê,手kōaⁿ一屑仔等路,beh hō͘未來 ê ta官,kōaⁿ teh動動hìⁿ,走遍花蓮市,beh 認真kā伊chhōe看有『華美皮鞋店』抑無,較chhōe to chhōe無。Chhōe到暗,兩支腳硬khok-khok,腳底攏phòng-phā。有幾nā擺行 tùi 拜堂前過,但是到chia也無hit號勇氣thang入去問牧師。到chia身體心神攏真厭siān--lah。就án-ni 拖沈重 ê 腳,慢慢向北爿 ê 大路罔行。時也無早--lah,tùi hia koh去就是美侖。到美侖橋頂坐tiàm hia哮一睏。忽然想起早日甘甜 ê 美景,清泉所bat唱hō͘伊聽 ê 流行歌。
“Hian lí ê bīn-phè khí--lâi.” 「掀(hian)你 ê 面帕(phè)起來」
1. Chhiáⁿ hian lí ê bīn-phè khí--lâi,
Hō͘ góa khòaⁿ lí ê ba̍k-bâi,
Lí ê ba̍k-bâi sè koh tn̂g ah!
Ná-chún chhiū téng hit ê sin-goe̍h.
一、請掀你 ê 面帕起來,
Hō͘我看你 ê 目眉,
你 ê 目眉細koh長ah!
若準樹頂hit-ê新月。
(lú) Góa ê ba̍k-bâi sè koh tn̂g ah!
Chin-chiàⁿ ná-chún chhiū téng sin-goe̍h.
(女)我 ê 目眉細koh長ah!
真正若準樹頂新月。
2. Chhiáⁿ hian lí ê bīn-phè khí--lâi,
Hō͘ góa khòaⁿ lí ê ba̍k-chiu,
Lí ê ba̍k-chiu o͘ koh kim ah!
Ná-chún chin-chu ê hiah-ni̍h súi!
二、請掀你 ê 面帕起來,
Hō͘我看你 ê 目珠,
你 ê 目珠烏koh金ah!
若準珍珠 ê hiah-n̍i̍h súi。
(lú) Góa ê ba̍k-chiu o͘ koh kim ah!
Chin-chiàⁿ chhin-chhiūⁿ chin-chu hiah-ni̍h súi.
(女)我 ê 目珠烏koh金ah!
真正親像珍珠hiah-n̍i̍h súi。
3. Chhiáⁿ hian lí ê bīn-phè khí--lâi,
Hō͘ góa khòaⁿ lí ê chhùi-tûn.
Lí ê chhúi âng koh sè-ê ah!
Ná-chún gō͘-goe̍h ê sió eng-thô.
三、請掀你 ê 面帕起來,
hō͘我看你 ê 嘴唇,
你 ê 嘴紅koh細ah!
若準五月 ê 小櫻桃。
(lú) Góa ê chhùi âng koh sè-ê ah!
Chin-chiàⁿ ná gō͘-goe̍h sió eng-thô.
(女)我 ê 嘴紅koh細ah!
真正那五月 ê 小櫻桃。
4. Chhiáⁿ hian lí ê bīn-phè khí--lâi.
Hō͘ góa khòaⁿ lí ê bīn-māu,
Lí ê bīn âng hún koh îⁿ ah!
Ná-chún âng pîn-kó kàu chhiu-thiⁿ.
四、請掀你 ê 面帕起來,
Hō͘我看你 ê 面貌,
你 ê 面紅粉koh圓ah!
若準紅蘋果到秋天。
(lú) Góa ê bīn âng hún koh îⁿ ah!
Chin-chiàⁿ ná pîn-kó kàu chhiu-thiⁿ.
(女)我 ê 面紅粉koh圓ah!
真正若蘋果到秋天。
Siūⁿ kàu chia, hóng-hut hit mńg-po͘ tī Tâi-tiong kong-hn̂g koh kiâⁿ kàu Chúi-goân-tē, āu-lâi chē tī chúi-thah ê ē-bīn chhau-po͘-á téng, lâm-hong bî-bî-á chhoe--lâi, thâu-mn̂g sió-khóa sàm-sàm tī bīn-ni̍h tín-tāng hit sî, Chheng-chôaⁿ chhiùⁿ chit tiâu koa, hit ê siaⁿ-liōng ê súi, thiám-mī ê khoán-sit, chit sî lóng chiâⁿ-chòe chiù-chó͘, chhim-ian Mô͘-kúi ê kiò siaⁿ. Hit sî chhiùⁿ liáu chit tiâu koa, nn̄g ê chē sio kheh, Lân-hiong phēng-óa Chheng-chôaⁿ ê heng-chêng, taⁿ thâu, niàu-khí ba̍k-chiu khòaⁿ Chheng-chôaⁿ, bīn bún-chhiò. Chheng-chôaⁿ ēng chiàⁿ-chhiú khin-khin bong i ê thâu-chang, thè i chéng-lí sûi lo̍h-lâi tī bīn-ni̍h ê thâu-mn̂g, kā i kóng, “Góa só͘ thiàⁿ--ê, lán tī-chia kóng-ōe bô lī-piān, bān-it nā hō͘ se̍k-sāi lâng khòaⁿ-tio̍h chin pháiⁿ-sè, lán koh lâi-khì.” Kóng liáu hû i khí--lâi, khan i ê chhiú nn̄g lâng saⁿ-pâi chò-hóe kiâⁿ, ti̍t-ti̍t kàu Ka-pin lú-siā 4 lâu thâu-téng tē 2 hō pâng. 想到chia,彷彿hit 晚晡tī台中公園koh行到水源地,後來坐tī水塔 ê 下面草埔頂,南風微微仔吹來,頭毛小可散散tī面--ni̍h teh振動hit時,清泉唱這條歌,hit-ê聲量 ê súi,諂媚 ê 款式,這時攏成做咒詛,深淵魔鬼 ê 叫聲。Hit時唱了這條歌,兩個坐相kheh,蘭香phēng倚 (phēng-óa)清泉 ê 胸前,擔頭,niàu起目珠看清泉,面bún笑,清泉用正手輕輕摸伊 ê 頭鬃,替伊整理垂落來tī面--ni̍h ê 頭毛,kā伊講:「我所疼 ê,咱tī chia講話無利便,萬一若hō͘熟似人看著真歹勢,咱koh來去。」講了扶伊起來,牽伊 ê 手兩人相排做伙行,直直到嘉賓旅社四樓頭等第二號 ê 房。
Ah! Chōe-ok ah! Chhiong-móa ù-òe, khi-phiàn, kan-hiám, ká-mō͘, gūi-siān, khang-hi, o͘-àm ê sè-kài. Tī tó-ūi ū thiàⁿ, tī tó-ūi ū sêng-si̍t? Sī lâng á-sī kúi ah? Thang chiù-chó͘ ê Jī-hō pâng, thang kiaⁿ-hiâⁿ ê sè-kan. Í-keng ū sin-īn nn̄g goe̍h gōa-ji̍t lah. Cháu-thâu bô lō͘, kiám iáu ū bīn thang tò-khì kìⁿ tông-sū, kiám ū bīn thang tò-khì kóng hō͘ lāu-pē thiaⁿ. Pak-tó͘ chi̍t-ji̍t chi̍t-ji̍t ná tōa-ê. Seng-khu-piⁿ iā bô chin liōng-siōng ê chîⁿ, siūⁿ liáu koh khui siaⁿ háu chi̍t khùn. Lâi kàu chia bān-sū soah lah. Kin-tú koh oa̍h lo̍h-khì iā bô sim-sek, chiū khiā--khí-lâi, chhek chi̍t ê sè-bīn, siūⁿ beh thiàu tùi Bí-lūn kiô-ē lo̍h-khì. Tú-tú hāⁿ chi̍t kha kòe kiô-niû hit pêng ............ Ah!罪惡ah!充滿了污穢、欺騙、奸險、假冒、偽善、空虛、黑暗 ê 世界。Tī佗位有疼,tī佗位有誠實?是人抑是鬼ah?Thang咒詛 ê 二號房,thang驚惶 ê 世間。已經有身孕兩月外日lah,走頭無路,敢猶有面thang倒去見同事,敢有面thang倒去講hō͘老父聽。腹肚一日一日那大個。身軀邊koh也無真量尚 ê 錢,想了koh開聲哮一睏。來到chia萬事煞--lah。Kin-tú koh活落去也無心適,就企起來,測一個勢面,想beh 跳 tùi 美侖橋下落去。Tú-tú hāⁿ一腳過橋樑hit爿…。
11. Kî-si̍t Tàu-tí Sī Cháiⁿ-iūⁿ? 第十一章 其實到底是怎樣?
Kha tú hāⁿ kòe kiô-niû beh thiàu lo̍h-khì, āu-bīn tú gū chi̍t ê kéng-chhat khiâ chū-choán-chhia sûn-lô lâi kàu hia, goân-in sī i tùi hn̄g-hn̄g í-keng thiaⁿ-kìⁿ chit kak-sì ū cha-bó͘ lâng teh khàu ê siaⁿ, jî-chhiáⁿ hit ê siaⁿ sī chin chhiⁿ-chhám, só͘-í i chiah ē sûn tùi chit pêng lâi. Thiàu lo̍h chhia beh kā i giú leh í-keng siūⁿ bān, khiú bô tiâu, āu-bīn ê saⁿ-á-ki giú-phòa li̍h8 chin hn̄g, kiat-kio̍k iû-goân sī poa̍h lo̍h khì. Goân-lâi chit tiâu khe lī hái í-keng chin kīn, koh khì chiū-sī hái-kîⁿ, chúi sè bān, nā-sī siong-tong chhim, kéng-chhat chū án-ni tòe i thiàu lo̍h-khì, chi̍t sî Lân-hiong ū tîm lo̍h-khì, āu-lâi koh phû khí-lâi, kéng-chhat tùi thâu-chang kā i giú leh, siû 5, 6 pō͘ chiū peh chiūⁿ hōaⁿ, kā i giú chiūⁿ hōaⁿ ê sî seng-khu tâm lok-lok, iā chia̍h kúi-nā chhùi chúi; ka-chài hit sî í-keng chin àm, nā bô, lâng ún-tàng ē tòe kui-tīn. I iā tâm, kéng-chhat iā tâm, nn̄g ê sneg-khu lóng tâm lok-lok, ná chún lo̍h-thng-ke chi̍t-iūⁿ. Kéng-chhat chū án-ni tòa i khì phài-chhut-só͘. 腳tú hāⁿ過橋樑beh 跳--落-去,後面tú 遇一個警察騎自轉車巡邏來到hia,原因是伊 tùi 遠遠已經聽見這角勢有查某人teh哭 ê 聲,而且hit-ê聲是真悽慘,所以chiah會巡 tùi 這爿來。跳落車beh kā伊扭--leh,己經傷慢,khiú無tiâu,後面 ê 衫仔裾扭破kah裂真遠,結局猶原是跋落去。原來這條溪離海已經真近,koh去就是海墘,水勢慢,但是相當深,警察自án-ni tòe伊跳--落-去,一時蘭香有沈--落-去,後來koh浮起來,警察 tùi 頭鬃kā伊扭--leh,泅五、六步爬上岸,kā伊扭上岸 ê 時身軀攏tâm漉漉,也食幾若嘴水,佳哉hit時已經真暗,若無,人穩當會tòe歸陣。伊也tâm,警察也tâm,兩個身軀攏tâm漉漉,那準落湯雞一樣。警察就án-ni 帶伊去派出所。
Kéng-chhat hó-ì kiò i ê hū-jîn-lâng chhut-lâi chiap Lân-hiong ji̍p-khì ōaⁿ ta ê saⁿ-khò͘. Kéng-chhat iā khì ōaⁿ saⁿ, ōaⁿ liáu chiah mn̄g i sī ūi sím-mi̍h in-toaⁿ beh thiàu chúi chū-sat; Lân-hiong chiū chiong-thâu kàu-bóe tāi-lio̍k kóng hō͘ i thiaⁿ. Hit sî tú àm-sî ê 11 tiám gōa, hit ê kéng-chhat chū án-ni tòa Lân-hiong kap kháu-keng chòe-hóe khì kéng-chhat-kio̍k. In ūi phài-chhut-só͘ bô tú-hó ê só͘-chāi thang pó-hō͘, kàu kéng-chhat-kio̍k í-keng chiâⁿ pòaⁿ-mî lah, só͘-í liâm-piⁿ siat-hoat hō͘ i tiàm tī hū-lú ê hiu-khé-sek, hō͘ i tī hia keh chi̍t mî, kè-ji̍t koh-chài siông-sè mn̄g kháu-keng, kio̍k-tiúⁿ iok-sok beh thè i tiau-cha. Kio̍k-tiúⁿ hián-bêng cha̍p-hun ê tông-chêng; ji̍t beh àm kéng-chhat the̍h Lân-hiong ka-kī thǹg khí-lâi pha̍k ê saⁿ-khò͘ lâi hō͘ i koh ōaⁿ tò-tńg, koh keh-ji̍t kéng-chhat-kio̍k-tiúⁿ chiū phài hit ê kiù i ê kéng-chhat kā i pó-hō͘, sàng i tò-khì kàu Soaⁿ-pà kau in lāu-pē. 警察好意叫伊 ê 婦人人出來接蘭香入去換乾 ê 衫褲,警察也去換衫,換了才問伊是為甚物因單beh跳水自殺,蘭香就從頭到尾大略講hō͘伊聽,hit時 tú 暗時 ê 十一點外,hit-ê警察自án-ni tòa蘭香kap口供做伙去警察局。因為派出所無tú 好 ê 所在thang保護,到警察局已經成半瞑lah,所以liâm piⁿ 設法hō͘伊tiàm tī婦女 ê 休憩室,hō͘伊tī hia過一瞑,隔日koh再詳細問口供,局長約束beh 替伊調查。局長顯明十分 ê 同情,日beh 暗,警察提蘭香家己褪起來曝 ê 衫褲來hō͘伊koh換倒轉,koh隔日警察局長就派hit-ê救伊 ê 警察kā伊保護,送伊倒去到山壩交in老父。
Chōe-ok ê kang-chîⁿ chiū-sī sí. Lí khòaⁿ, ūi-tio̍h tham-loân chi̍t-sî jio̍k-thé chêng-io̍k ê khoài-lo̍k, lâi tì-kàu cheng-chho siū thún-ta̍h, jiân-āu hō͘ lâng hiat-ka̍k, chit hō sū m̄-sī hiān-sî chiah ū. Lí khòaⁿ kó͘-chá Kū-iok sî-tāi Tāi-pi̍t ê kiáⁿ Àm-lùn ké-pīⁿ, ài Ap-sa-liông ê sió-moāi Tha-má khì khòaⁿ--i, in-ūi i tham-loân Tha-má ê súi, kiò Tha-má the̍h mi̍h khì pīⁿ-chhn̂g hō͘ i chia̍h, kàu kèng-jiân kā i kiông-ù (強污), phah lâ-sâm--i, āu-lâi m̄-ti̍h--i, ngē-ngē kā i kóaⁿ chhut-khì (Ⅱ Sat-bó-jíⁿ 13: 1—19). Àm-lùn kap Tha-má sī siāng pē bô siāng bó ê hiaⁿ-moāi, siōng-chhiáⁿ káⁿ án-ni chòe, hô-hòng chit tia̍p ê lâng, (āu-lâi Àm-lùn hō͘ Ap-sa-liông thâi sí). Lú-sèng ah! Lín tio̍h kéng-séng, tio̍h chhiat-chhiat kì-sim, lín sī chòe sêng-siū ê hong-bīn, lâng thau-chia̍h khì lah, chōe ê chéng-chí sī tiàm tī lí ê chhân, gia̍t-thai àm-kiat, hit sî beh án-chóaⁿ liáu-kio̍k. 罪惡 ê 工錢就是死。你看,為著貪戀一時肉體情慾 ê 快樂,來致到貞操受thún踏,然後hō͘人hiat-ka̍k,chit號事m̄是現時才有。你看古早舊約時代大必 ê 子暗倫假病,愛押沙龍(Ap-sa-liông) ê 小妹Tha-má(他瑪)去看伊,因為伊貪戀Tha-má(他瑪) ê 美,叫Tha-má(他瑪)提物去病床hō͘伊食,到竟然kā伊強污,扑lâ-sâm伊,後來m̄-ti̍h伊。硬硬kā伊趕出去(Ⅱ撒母耳13:1—19)。Àm-lûn(暗倫)kap Tha-má(他瑪)是siāng父無siāng母 ê 兄妹,尚且敢án-ni 做,何況chit tia̍p ê 人(後來暗倫hō͘押沙龍thâi死)。女性ah!Lín 著警醒,著切切記心,lín是做承受 ê 方面,人偷食去lah,罪 ê 種子是tiàm tī你 ê 田,墮胎暗結,hit時beh àn-chóaⁿ了卻。
Kéng-chhat pó-hō͘ Lân-hiong kàu-ūi kau-hō͘ in lāu-pē, mn̂g-kháu ûi chi̍t-tīn lâng, ū ê khó-lîn, ū ê thí-chhiò, ū ê bi̍h-chhùi, ū ê phùi-nōa, ū ê thè i lâu ba̍k-sái, ū ê kóng eng-kai, ū ê kóng taⁿ khòaⁿ beh án-chóaⁿ? Kéng-chhat lī-khui liáu-āu, Lân-hoeng chū án-ni kūi lo̍h-khì, in lāu-pē chhiáⁿ lâi khòaⁿ ê lâng lóng chhut-khì, thiaⁿ mn̂g koaiⁿ khí--lâi, khì gû-tiâu gia̍h hit ki pêng-sî teh bu̍t gû ê tîn-tiâu lâi, khan thian-bûn tùi kha-chiah-phiaⁿ siāu 3 ē, lóng o͘-chhiⁿ hàng khí--lâi. Khí chi̍t ē hui̍h hiám-á bū chhut--lâi, kóng, 3 ê chí-moāi-á lí siāng chiâⁿ-mi̍h, chīn ǹg sī lí, lí kin-á-ji̍t m̄-nā bē ǹg-tit, sòa pòe-ò͘ pē-bó kap Siōng-tè ê miâ; lín pâ kap lín lāu-bú sī chèng-keng ê lâng, tùi kong chiū pài Siōng-tè, chòe tiúⁿ-ló, lí chū sè tī lín bó ê pak-tó͘-lāi chiū sìn Chú, lí kin-á-ji̍t káⁿ choechhut3 chit hō bô bīn-phôe sià chó͘-kong ê sū. 警察保護蘭香到位交hō͘ in老父,門口圍一陣人,有 ê 可憐,有 ê 恥笑、有 ê 匿嘴、有 ê phùi瀾,有 ê 替伊流目屎、有 ê 講應該、有 ê 講今看beh án-chóaⁿ?警察離開了後,蘭香自án-ni 跪--落-去,in老父請來看 ê 人攏出去,廳門關起來,去牛tiâu gia̍h hit支平時teh bu̍t牛 ê 藤條來,牽天門 tùi 腳脊骿siāu三下,攏烏青hàng起來。氣一下血險仔bū出來,講:三個姊妹仔to是你上成物,儘向是你,你今仔日m̄-nā bē向得,煞背惡父母kap上帝 ê 名;lín 爸kap lín 母是正經 ê 人,tùi 公就拜上帝,做長老,你自細tī lín 母 ê 腹肚內就信主,你今仔日敢做出這號無面皮卸祖公 ê 事。
Nā-sī Lân-hiong iau-ki koh sit-tǹg, phun-pho chhōe ài-chêng ê siû-jîn (愛情的仇人), thiàu-chúi chū-sat, chhì kéng-chhat-kio̍k liû-tì (留置) ê chu-bī, siū kéng-chhat ê hō͘-sàng, siū lâng phùi-nōa bi̍h-chhùi; kàu chia lâi Lân-hiong chin-chiàⁿ sī sim, sin lóng ià-siān, seng-khu koh ū sin, ná tù in lāu-pē 3 ē tîn-tiâu ē tiâu, chū-té kūi-leh teh háu, siāu 3 ē chū án-ni un lo̍h-khì tó tùi thô͘-kha lo̍h-khì. In a-ché Lân-eng kóaⁿ-kín óa--lâi, tùi a-pa ê chhiú kā i lia̍h-leh; in a-pa khì chi̍t ē chū án-ni the tùi piah-ni̍h lo̍h khì, the tiàm hia chhoán; tōa-ché Lân-eng ti̍t-ti̍t kiò a-pa m̄-káⁿ, thè in sió-moāi kūi a-pa. Sió-moāi Lân-jî khòaⁿ a-ché un-tó tùi thô͘-kha lo̍h khì, kín khì hû in a-ché, háu a-ché, jî-āu Lân-jî iā khui-siaⁿ háu “A-pâ-ah m̄-káⁿ à lah.” Lân-hiohg ka-kī iā háu m̄-káⁿ, peh khí--lâi ēng pê--ê pê kàu in a-pa ê bīn-chêng koh ti̍t-ti̍t kiò m̄-káⁿ, kàu chia i chiah chhim-chhim thòng-kám i ê chōe ê thang kiaⁿ, chi̍t lāi-bīn chhiong-móa thî-khàu ê siaⁿ, 3 ê kiáⁿ lóng kūi-kūi tī bīn-chêng. 但是蘭香枵飢koh失頓,奔波chhōe愛情 ê 仇人,跳水自殺,試警察局留置 ê 滋味,受警察 ê 護送、受人phùi瀾、匿嘴,到chia來蘭香真正是心、神攏厭siān,身軀koh有身,那tú in老父三下藤條會tiâu,自底跪咧teh2哮,siāu三下自án-ni un--落-去,倒 tùi 塗腳--落-去,in阿姊蘭英趕倚來,tùi 阿爸 ê 手kā伊掠leh; in阿父氣一下自án-ni 撐 tùi 壁裏--落-去,撐tiàm hia喘,大姊蘭英直直叫阿爸m̄敢,替 in小妹跪 in阿爸。小妹蘭兒看阿姊un倒 tùi 塗腳--落-去,緊去扶 in阿姊哮阿姊,而後蘭兒也開聲哮:「阿爸ah,m̄敢--à」蘭香家己也哮 m̄敢,就用爬 ê,爬去到 in阿父 ê 面前koh直直叫m̄-敢,到chia伊才深深痛感伊 ê 罪 ê thang驚,一內面充滿啼哭 ê 聲,三個子攏跪跪tī面前。
Éng-hok hiaⁿ iā chhiú-nńg chhôe-á pàng-khì, siūⁿ tio̍h i ê hiân-chhe Chhiu-kùi-ah nā tī-teh, kiáⁿ ê sū, lāu-bó ê chí-tō sī chin iàu-kín, 4 hòe Lân-hiong chiū bô bó, só͘-í tùi cha-bó͘ gín-ná ê khan-kà ū khah bô chiu-chì. Put-ti put-kak Éng-hok hiaⁿ sòa khui-siaⁿ háu in hiân-chhe Chhiu-kùi-ah lâi chá sí, i chòe pē, cha-po͘-lâng bē hiáu léng-tō, chiah ū kin-á-ji̍t ê chhiⁿ-chhám. Hit 3 ê kiáⁿ thiaⁿ in lāu-pē teh khàu hiân-chhe, 3 ê siūⁿ tio̍h sí-khì ê lāu-bú, siūⁿ in kin-á-ji̍t chòe bô bó kiáⁿ ê pháiⁿ-miā, tāi-ke lóng koh khui-siaⁿ háu, chi̍t bīn kiò m̄-káⁿ, chi̍t bīn háu pháiⁿ-miā bô bó, chi̍t bīn m̄-kam hō͘ nî-lāu ê a-pa siū-khì kàu án-ni. Háu tit chin chhiⁿ-chhám, bē su lāi-bīn sí lâng. Hit sî tú-gū tōa-hàn kiáⁿ-sài tùi chhân-ni̍h tò-lâi, thiaⁿ lāi-bīn háu kàu án-ni, bo̍k-bêng ki-biāu, án-chóaⁿ liân lāu tiūⁿ-lâng iā háu. Tùi thiaⁿ-mn̂g sak bē khui, tùi chàu-kha-mn̂g ngē sak-ji̍p-khì, chiah khòaⁿ tio̍h in 4 ê pē-á-kiáⁿ tī hia khàu choech3…t tui. Iā khòaⁿ tio̍h tîn-tiâu, iā khòaⁿ tio̍h in î-á Lân-hiong chhēng phòaⁿ-saⁿ ji̍p--lâi, tī Bí-lûn-kiô téng hō͘ kéng-chhat giú bô tiâu, giú li̍h8-khì ê saⁿ, koh Lân-hiong ê bīn chin chhiⁿ, koh sán, chin pháiⁿ khòaⁿ, i kám-kak sī ūi Lân-hiong ê sū, kóaⁿ-kín chhah in tiūⁿ-lâng khì pâng-keng bîn-chhn̂g the, tāi-ke chiah háu khah sè-siaⁿ, hit àm tāi-ke bô khóa chú, bô khóa chia̍h. Chng-ni̍h ê lâng, chi̍t chhùi thoân chi̍t chi̍h8, si̍t-chāi chin kiàn-siàu. Lân-hiong tùi tò--lâi lóng m̄-káⁿ chhut-lâi kìⁿ lâng. Taⁿ chia chhiáⁿ àn-hā. 永福兄也手軟chhôe仔放去,想著伊 ê 賢妻—秋桂仔若tī teh,子 ê 事,老母 ê 指導是真要緊。四歲蘭香就無母,所以 tùi 查某子 ê 牽教有較無周至。不知不覺永福兄煞開聲哭 in賢妻秋桂仔來早死,伊做父,查甫人 bē曉領導,才有今仔日 ê 悽慘。Hit三個子聽著 in老父teh哭賢妻,三個想著死去 ê 老母,想 in今仔日做無母 ê 歹命,大家攏koh開聲哮,一面叫m̄敢,一面哮歹命無母,一面也m̄甘hō͘年老 ê 阿爸受氣到án-ni。哮得真淒慘,bē輸內面死人。Hit時tú 遇大漢子婿 tùi 田mni̍h5倒來,聽內面哮到án-ni,莫名其妙,án-chóaⁿ連老丈人也哮。Tùi 廳門sak bē開,tùi 灶腳門硬sak入去;才看著 in四個父仔子tī hia哭做一堆。伊也看著藤條,也看著in姨仔蘭香穿破衫入來,tī美崙僑頂hō͘警察扭無tiâu,扭裂去 ê 衫,koh蘭香 ê 面真青,koh瘦,真歹看,伊感覺是為蘭香 ê 事,趕緊插 in丈人去房間眠床撐,大家才哮較細聲,hit暗大家無khòa煮,無khòa食,庄--ni̍h ê 人一嘴傳一舌,實在真見笑。蘭香 tùi 倒來,攏m̄敢出來見人。今chia且按下。
Taⁿ lâi kóng Chheng-chôaⁿ tàu-tí sī sím-mi̍h hòe? Chheng-chôaⁿ kóng in pâ kiò chòe “Tân Chìn-sêng,” bô-iáⁿ; sī Tân Sêng, lâng lóng kiò i A-sêng-peh. Khui phôe-ê-tiàm sī kó͘-chá ê sū, chá in tiàm Tâi-lâm khui Hoa-bí phôe-ê-tiàm ū-iáⁿ, taⁿ bô lah. In sī Tâi-lâm lâng, thái ē lâi Hoa-liân, kóng--lâi chiū ōe thâu-tn̂g. A-sêng-peh siàu-liân chin gâu khai, chia̍h-chiú hoah-kûn, pau-chhī cha-bó͘ ta̍k hāng to͘ ē. Ta̍k ê bêng chai hoah-kûn ê siaⁿ hóng-hut sī án-ni “Chóng-khai”=10. “Khoài-tâu”=9 (快倒). “Pat-sian”=8 (Sian bô-lō). “Chit-chhiâu”=7 (Chhiâu-lâi chhiâu-khì). “Lak-lián”=6. “Gō͘-gō͘”=5 (Gō͘-tio̍h). “Sí-sí”=4. “Sám-sám”=3. “Liáng-kô”=2. “Tan chi̍t-kô”= 1. Lí khòaⁿ chiah ê siaⁿ sī gōa-ni̍h ê pháiⁿ chhái-thâu, A-sêng chiū-sī chi̍t ê chiú-kúi. Tiàm ná chòe ná liu-bóe, jî-chhiáⁿ koh kap lâng poa̍h bí-kiáu. 今來講清泉到底是甚麼貨?清泉講 in爸叫做「陳進成」,無影;是陳成,人攏叫伊阿成伯。開皮鞋店是古早 ê 事,早 in tiàm台南開「華美皮鞋店」有影,今無lah。In是台南人,thài會來花蓮,講來就話頭長,阿成伯少年真gâu開,食酒喝拳,包飼查某逐項to會。逐 ê 明知喝拳 ê 聲彷彿是án-ni:「總khai」......十。「快倒」......九。「八仙」......八(先無路)。「七chhiâu」......七(Chhiâu來chhiâu去)。「落lián」......六。「Gō͘-gō͘」......五(誤著)。「死死」......四。「Sám-sám」......三(散散)。「Liáng-kô」......二。「單一kô」......一。你看chiah ê 聲是外ni̍h ê 歹彩頭,阿成就是一個酒鬼。店那做那溜尾,而且koh kap人跋米kaiú。
Tī Chheng-chôaⁿ 8 hòe hit nî, châi-sán chiah chòe chi̍t-ē khì, chá tùi “Pó-bí-lâu” (寶美樓) chhōa chi̍t ê tōa-sek gē-tòaⁿ, kiò chòe Hoa-bí-hông (花美紅) chhut--lâi, châi-sán chi̍t ē phòa, lâng m̄-bat--i, chòe i liu. Hoa-bí-hông chū án-ni cháu lâi Hoa-liân, lâi óa ki-lú-īⁿ “Hí-siong-hông” (喜相逢). A-sêng-peh chū án-ni iā pàng bó͘, pàng kiáⁿ jiok kòe-lâi Hoa-liân, só͘-í Chheng-chôaⁿ chiah ē kóng i sī Hoa-liân lâng. In lāu-bó m̄-goān kòe--lâi, ka-kī chi̍t ê tiàm Tâi-lâm khan Chheng-chôaⁿ, kâⁿ kàu Chheng-chôaⁿ kok-bîn ha̍k-hāu pit-gia̍p, hit nî liû-hêng kám-mō͘, in lāu-bú ūi liû-hêng kám-mō͘ chiah sí. Tùi án-ni Chheng-chôaⁿ chiah khì Hoa-liân chhōe in lāu-pē. Hit sî in lāu-pē í-keng bô koh khui phôe-ê-tiàm. I pêng-sî chin gâu chhiùⁿ-khek, chū án-ni iā lâi óa “Hí-siong-hông” chiú-lâu kà gē-tòaⁿ chhiùⁿ-khek. Bô-lūn Lâm-koán, Pak-koán lóng ū siong-tong ê gián-kiù. Chheng-chôaⁿ, in lāu-pē ū hō͘ i khì tha̍k Siong-gia̍p. Tī清泉八歲hit年,財產才做一下去,早 tùi 「寶美樓」chhōa一個大色藝旦,叫做「花美紅」出來,財產一下破,人m̄-bat伊,做伊溜。這個花美紅自án-ni 走來花蓮來倚妓女院「喜相逢」。阿成伯自án-ni 也放某、放子jiok過來花蓮,所以清泉才會講伊是花蓮人。In老母m̄願過來,家己一個tiàm台南牽清泉,kâⁿ到清泉國民學校畢業,hit年流行感冒,in老母為流行感冒才死。Tùi án-ni 清泉才去花蓮chhōe in老父。Hit時 in老父已經無koh開皮鞋店。伊平時真gâu唱曲,自án-ni 也來倚「喜相逢」酒樓教藝旦唱曲,無論南管、北管攏有相當 ê 研究。清泉in老父有hō͘伊去讀商業。
Tng Lân-hiong khì chhōe hit sî, A-sêng-peh í-keng nî-lāu lah, bô siaⁿ thang koh kà khek, iā bē hong-liû lah. Taⁿ sī taⁿ chi̍t-tàⁿ phôe-ê tàⁿ-á teh pó͘ phôe-ê, koh-chài péng kū-gia̍p, put-sî tī chhī-tiûⁿ piⁿ, hán-tit sóa-ūi, chá-khí sî-á òaⁿ-òaⁿ chiah chhut--lâi, ē-po͘ sî-á chá-chá chiū tò-khì. Só͘-í Lân-hiong chū-jiân sī chhōe-bô. 當蘭香去chhōe hit時,阿成伯已經年老lah,無聲thang koh教曲,也 bē風流lah。今是擔一擔皮鞋擔仔teh補皮鞋,koh再péng舊業,不時tī市場邊,罕得徙位,早起時仔晏晏出來,下晡時仔早早就倒去。所以蘭香當然是chhōe無。
Koh Chheng-chôaⁿ kin-pún m̄-bat tiàm Hoa-liân, in-ūi i lóng sī tiàm Tâi-pak ê chè-io̍h kong-si. Hit ê chū-chí Lân-hiong m̄-chai, in-ūi i m̄ kā Lân-hiong kóng. Tī hia ū chin tōa ê lí-iû leh, sī Lân-hiong gām-bīn, hō͘ lâng khàm tī àng-lāi. 講到清泉根本m̄-bat tiàm花蓮,因為伊攏是tiàm台北 ê 製藥公司。Hit ê 住址蘭香m̄知,因為伊m̄ kā蘭香講。Tī hia 有真大 ê 理由leh,是蘭香gām面,hō͘人蓋tī甕內。
12. Siuⁿ bān lah. 第十二章 傷慢lah
Án-chóaⁿ kóng Lân-hiong sī hō͘ lâng khàm tiàm àng lāi. Án-chóaⁿ Chheng-chôaⁿ phòa-pīⁿ, kong-si ē beh kā i chhut hùi tī-liâu, nn̄g lé-pài chiū ē tit chhut-īⁿ, án-chóaⁿ oān kàu saⁿ lé-pài, kong-si iā bē ke-ōe. Goân-in tī chia, chiū-sī i sī kong-si keng-lí ê bī-lâi ê kiáⁿ-sài, chū chá chiū í-keng tèng-hun lah. Nā-sī án-ni thái ē kap Lân-hiong hiah chhin-jia̍t. He sī chhái-hoe-phang (採花蜂). Bi̍t-phang teh chhái-hoe, chi̍t-lúi hoe kòe chi̍t-lúi hoe ê chhiú-tōaⁿ, bi̍t-phang ūi beh chhái hoe ê bi̍t, ta̍k pái i to͘ sī kap hoe chin chhin-bi̍t, hām sin kap miā ti̍t-ti̍t tùi hoe-sim chǹg lo̍h-khì, bô sioh i kap hoe saⁿ-chim ê chhin-bi̍t. Bi̍t chhái liáu ē koh lâi á-bē? Bē lah, hiat-ka̍k--lí, liân oa̍t-thâu to͘ bô, chòe i khì, thí-si̍t poe hō͘ lí jiok. An-chóaⁿ 講蘭香是hō͘人蓋tiàm甕內。Án-chóaⁿ 清泉破病,公司會kā伊出費治療,兩禮拜就會tit出院,án-chóaⁿ 緩(oān)到三禮拜,公司也無加話。原因tī chia,就是伊是公司經理未來 ê 子婿,自早就已經訂婚了--lah,若是án-ni,thài會kap蘭香hiah親熱。He是「採花蜂」,蜜蜂teh採花,一蕊花過一蕊花 ê 手段,蜜蜂為著beh 採花 ê 蜜,逐擺伊to是kap 花真親密,m̄-管生死,hām身kap命直直tùi 花心鑽落去,無惜伊kap花相chim ê 親蜜,蜜採了會koh來抑bē?Bē lah,hiat-ka̍k-你,連越頭to無,做伊去,thí翅飛hō͘伊jiok。
Chheng-chôaⁿ sim-té ná ū-iáⁿ teh ài Lân-hiong leh. I só͘ phèng-tiāⁿ ê bī-hun-chhe sui-jiân bô Lân-hiong ê súi, m̄-kú ū châi, sè, le̍k; i tī kong-si ê tē-ūi sī khò in bī-lâi ê tiūⁿ-lâng ê sè, in bó͘ ê āu-thâu sī i ê āu-piah-soaⁿ. I ná ū khòaⁿ-tio̍h soaⁿ-lāi ê chhoan-ko͘ (村姑). Chháu-tē ko͘-niû sui-jiân sī tha̍k-kòe chho͘-tiong, tī pēⁿ-īⁿ hiah kú, ū sán-pô, hō͘-sū ê chu-keh. Nā-sī chū sè sìn Chú, pài Siōng-tè, lóng sī kap pài Siōng-tè ê lâng kau-pôe chhut-ji̍p, sêng-si̍t, bô oan-khiau, ti̍t-ti̍t, ta̍k hāng khoài sìn--lâng. Chheng-chôaⁿ ê chhùi bē su kòa siang ê chi̍h8, siàn tit Lân-hiong hī-á phak-phak. Koh ín-iú lú-sek ê láu-chhiú, Lân-hiong chi̍t chiah ná tōa-ti, kúi-kù-á ōe kā i ngiau, kúi-hāng-á mi̍h chòe bí-khng kā i soah lo̍h-khì, chiū tòe lâng ti̍t-ti̍t kiâⁿ. 清泉心底若有影teh愛蘭香,伊所聘定 ê 未婚妻雖然無蘭香 ê súi,m̄-kū有財、勢、力;伊tī公司 ê 地位,是靠 in未來 ê 丈人 ê 勢,in某 ê 後頭是伊 ê 後壁山。伊哪有看著山內 ê 村姑。草地姑娘雖然是讀過初中,tī病院hiah久,有產婆、護士 ê 資格。但是自細信主,拜上帝,攏是kap拜上帝 ê 人交陪出入,誠實,彎khiau,直直,逐項快信--人。清泉 ê 嘴 bē輸掛雙個舌,搧得蘭香這種耳仔phak-phak,koh因為女色 ê 老手,蘭香一隻那大豬,幾句仔話kā伊ngiau,幾項仔物做米糠kā伊撒落去,就tòe人直直行。
Án-chóaⁿ thang kap lâng iok-sok siong-hōe, án-chóaⁿ thang kap lâm-sèng chē sio-kheh, thâu-khak tī lâm-sèng ê heng-chêng. Koh thang tòe lâng khì lú-siā, káⁿ tòe lâng peh kàu 4 lâu, koh khui pâng-keng, chí-ū nn̄g ê, mn̂g só khí-lâi, só-sî tē tiàm cha-po͘-lâng ê tē-á. Koh khì hit chhut ē chhòng sím-mi̍t? Sī pí khòaⁿ hóe khah bêng. Kai sí, chin-chiàⁿ kai sí. Kàu hia beh cháu bô lō͘ lah. M̄-sī, kàu hit chūn bē siūⁿ beh cháu lah, hit sî ê sim sī chhi-bê chùi-chiú ê chōng-thài, sim bâng--khì lah. Chū thâu tī i-īⁿ ê sî, àm-sî m̄-sī tio̍h i lûn-tio̍h tong-ti̍t, chiū m̄ eng-kai khì kò͘ i, beh khì eng-kai chio phōaⁿ. Chin-chiàⁿ sī hō͘ kúi bê, chúi-kúi teh kiò Pái-sūi chiū-sī án-ni. Án-chóaⁿ thang kap人約束相會,án-chóaⁿ thang kap男性做相khah,頭殼tī男性 ê 胸前。Koh thang tòe人去旅社,敢tòe人peh到四樓,koh開房間,只有兩個,門鎖起來,鎖匙袋tiàm查甫人 ê 袋仔。Koh去hit齣會創甚物?是比看火較明。該死,真正該死。到hia beh走無路lah。M̄是,到hit陣bē想beh走lah,hit時 ê 心是癡迷醉酒 ê 狀態,心茫去lah。自頭tī醫院 ê 時,暗時m̄是著伊輪著當值,就m̄應該去顧伊,beh去應該招伴。真正是hō͘鬼迷,「水鬼teh叫跛瑞(Pái-sūi)」就是án-ni。
Chin-chiàⁿ sī hō͘-hóe siuⁿ bān lah. Chheng-chôaⁿ chhut-īⁿ bô lōa-kú, chiū kap keng-lí ê cha-bó͘-kiáⁿ kiat-hun. Pòaⁿ chio-chhōa, in-ūi sin-niû hit pêng ê sió-tī iáu chin sè-hàn, só͘-í phín hō͘ in chio, kàu sió-tī tōa-hàn chiah chhut-khì, só͘-í it-chhè ê kiat-hun-hùi lóng in tiūⁿ-lâng chi-lí, chin-chiàⁿ sī chhe-ka-châi ê hó-ūn-jî. Chhám ê chí-ū sī pe̍h hō͘ lâng chau-that, lé-chóa, chhù-lú pó-kùi ê sèⁿ-miā hō͘ lâng thiah phòa koh hō͘ lâng hiat-ka̍k, gia̍t-thai koh àm-kiat, sī chhàu-chiān ê kū-hòe, chòe pò͘ ta̍t-chîⁿ, chòe saⁿ m̄-ta̍t chîⁿ. Taⁿ beh án-chóaⁿ? 真正是後悔傷慢lah。清泉出院無偌久,就kap經理 ê 查某子結婚。半招娶,因為新娘hit爿 ê 小弟猶真細漢,所以品hō͘ in招,到小弟大漢才出去,所以一切 ê 結婚費攏 in丈人支理,真正是得妻家財 ê 好運兒。慘 ê 只有是白hō͘人蹧踢、lé-chóa,處女寶貴 ê 生命hō͘人拆破koh hō͘人hiat-ka̍k,孽胎koh暗結,是臭賤 ê 舊貨,「做布值錢,做衫m̄值錢」。今beh án-chóaⁿ?
Kan-ta Chheng-chôaⁿ teh sóng-khoài, teh tit chhe-ka-châi. Nā-sī hó kéng bô kú, Chheng-chôaⁿ kiat-hun bô lōa-kú, Tiong Ji̍t Lô͘-kau-kiô sū-piàn hoat-seng, keh-nî ê 4 goe̍h chhe 5, Chheng-chôaⁿ ê âng-toaⁿ-á kàu lah. Chiū-sī siū Ji̍t-pún chèng-hú ê Lio̍k-kun-séng tiàu i khì chòe thong-e̍k. Tāi-seng khì Hôa-pak (華北), tong-sî kóng hō-chòe Pak Chi (北支), āu-lâi tòe kun ti̍t-ti̍t choán-chiàn kàu Hôa-lâm. Tng Sè-kài tē 2 hôe tāi-chiàn liân-hoat ê sî, chiū choán-chiàn khì Lū-sòng. Khí-thâu tī Ma-ni-lah, āu-lâi iā bat kàu Phek-iâu, hit sî Ji̍t-kun liân-chiàn liân-sèng, tùi jī-téng-peng ti̍t-ti̍t seng, seng kàu chún-ùi (准尉). Sè-thâu chin hó, chhēng kun-chong hip siōng kià tò-lâi hō͘ in bó͘. Ba̍k-chi̍t-ni̍h kòe 5, 6 nî. Sio̍k-gú án-ni kóng, “Chûn-oân kàu ta̍k ê káng-kháu to͘ ū in chhù.” Chheng-chôaⁿ kàu ta̍k só͘-chāi iā-sī án-ni. 干單清泉teh爽快,teh得妻家財,但是好景無久,清泉結婚無偌久,中日蘆溝橋事變發生,隔年 ê 四月初五,清泉 ê 紅單仔到lah,就是受日本政府陸軍省調去做通譯。代先去「華北」,當時號做「北支」,後來tòe軍直直轉戰到「華南」。當世界第二回大戰連發 ê 時,就轉戰去呂宋。起頭tī馬尼拉,後來也bat到碧瑤,hit時日軍連戰連勝, tùi 二等兵直直升,升到准尉。勢頭真好,穿軍服翕像寄倒來hō͘ in某。目一ni̍h過五、六年。俗語án-ni講:「船員到逐個港口to有 in 厝。」清泉到逐所在也是an-ni。
Tong-sî Ji̍t-pún chòe chiàn-sèng-kun ê kun-kí si̍t-chāi chin kiàn-siàu, tò-chhù chhí-tī lêng-jio̍k lâng ê hū-lú. Chóng-sī lí iā m̄-bián siūⁿ i ê hū-jîn-lâng tī chhù-ni̍h sī choa̍t-tùi ê cheng-chiat. Kiat-hun bô chi̍t nî, iáu-bōe khioh gín-ná, tng chheng-chhun, sī sè-sio̍k bô sìn tō-lí ê ka-têng, tī Tâi-pak chhia-hôa ê só͘-chāi, lí siūⁿ i kiám ē tiām-tiām lâi chiú khang-pâng. Só͘-í i iā thau kiâⁿ i ê lō͘. 當時日本做戰勝軍 ê 軍紀實在真見笑,到處chhí-tī、凌辱人 ê 婦女。總是你也m̄免想伊 ê 婦人人tī厝ni̍h是絕對 ê 貞節。結婚無一年,猶未khioh囝仔,當青春,是世俗無信道理 ê 家庭,tī台北奢華 ê 所在,你想伊敢會恬恬來守空房。所以伊也偷行伊 ê 路。
Kàu chiàn-cheng ê hō͘-pòaⁿ, hut-jiân Chheng-chôaⁿ ê siau-sit chū án-ni tn̄g-khì lah, m̄-sī tn̄g tiap-á-kú, sī éng-oán ê tn̄g-khì. Tùi siau-sit tn̄g-khì liáu-āu, koh hiah kú bô tńg-lâi, put-ti put-kak Chheng-chôaⁿ ê hū-jîn-lâng tòe lâng khì lah. In seⁿ-pē iā khòaⁿ-phòa, bô chhap, pàng hō͘ in cha-bó͘-kiáⁿ chū-iû. Taⁿ chia chhiáⁿ àn-hā. Khah iàu-kín lán koh lâi siūⁿ Lân-hiong ê sū. 到戰爭 ê 後半,忽然清泉 ê 消息自án-ni斷去lah,m̄是斷tiap仔久,是永遠 ê 斷去。對消息斷去了後,koh hiah九無轉來,不知不覺清泉 ê 婦人人tòe人去lah。In生父也看破無chhap,放hō͘ in查某子自由。今 chia且按下。較要緊咱koh來想蘭香 ê 事。
回上一頁    終戰後,   1960年,   小說