Kám-siā Chú_O-ló Chú
|
感謝主！O-ló主 |
| Lâu Pó-khiang |
劉Pó-khiang |
|
Góa chêng sī tòa tī Hok-kiàn séng ê Tong-san koān lâng; nā-sī hiān-chāi sī kap góa ê kiáⁿ poaⁿ lâi tòa tī Tâi-tiong Kong-im Io̍k-iù-īⁿ. Lūn Tong-san koān sī chi̍t ê chhut-sán iâm kap hî ê hái-tó, iā sī chi̍t ê sèng-jîn, kun-chú ê chhut-seng-tē; ū chhut chē-chē siù-châi, kí-jîn, kòng-seng, Boán-chheng sî-tāi ê koaⁿ. Góa ê lāu-pē iā sī siù-châi, chi̍t ke ū 100 gōa lâng, lóng sī Pu̍t-kàu-tô͘; lú-chú m̄-káⁿ chhut mn̂g, bô tha̍k chheh, pa̍k sè-kha, chí-ū o̍h chiam-chí siù-hoe. Bîn-kok 4 nî ū siat-kàu kap siat lú ha̍k-hāu. Hit sî ū bo̍k-su-má kap in cha-bó͘-sun siông kàu lâng ê ke, chio-ho͘ cha-bó͘ gín-á chhut-mn̂g tha̍k chheh. Bîn-kok 12 nî ū tháu kha kái thâu.
|
我前是tòa tī 福建省ê 東山縣人；若是現在是kap我ê子搬來tòa tī台中光音育幼院。論東山縣是一個出產鹽kap魚ê海島、也是一個聖人、君子ê 出生地；有出濟濟秀才、舉人、貢生，滿清時代ê官。我ê老父也是秀才，一家有一百外人，攏是佛教徒；女子m̄-káⁿ出門，無讀冊，縛細腳，只有學針黹繡花。民國四年有設教kap設女學校。Hit時有牧師媽kap in查某孫常到人ê 家，招呼查某囡仔出門讀冊。民國12年有tháu腳改頭。 |
|
Ū chi̍t ji̍t, góa kap ta-ke kàu chi̍t ūi chhin-chhek ê ke chò lâng-kheh, tī hia thâu pái thiaⁿ-kìⁿ lé-pài-tn̂g ê cheng-siaⁿ kap gîm-si ê siaⁿ; hit ê siaⁿ chhui-pek góa thau ji̍p lé-pài-tn̂g-thiaⁿ lâi thiaⁿ hok-im ê siaⁿ kóng, “Siōng-tè thiàⁿ lâng sī oân-choân ê thiàⁿ, bô lūn pîn-chiān hù-kùi, koân-kē tōa-sè, I to͘ lóng thiàⁿ.” Iok-hān 3:16, “Siōng-tè chiong to̍k-seⁿ ê Kiáⁿ siúⁿ-sù sè-kan......” chit kù chin-chiàⁿ kám-tōng góa ê sim. Nā-sī tò-khì, ta-ke tōa siū-khì, mē góa bô bīn-phôe, m̄ kiaⁿ kiàn-siàu, khì chia̍h hoan-á-kàu. Tē 2 ji̍t, bo̍k-su-má chhut-lâi mn̄g góa, “Lí chā-ji̍t thiaⁿ sím-mi̍h?” Góa chiàu só͘ thiaⁿ kóng hō͘ i thiaⁿ, i chin hoaⁿ-hí, sàng iân-pit, saⁿ-se chò kì-liām. Āu-lâi i siông lâi thàm-hóng, sòa kap ta-ke saⁿ-bat saⁿ-chhin, ta-ke chiām-chiām hoaⁿ-hí chún góa àm-sî khì chò lé-pài. Khó-sioh ta-ke sí, tiōng-hu sòa m̄-chún góa khì. In-ūi bo̍k-su ōaⁿ jīm, chheng-liân thoân-tō tò-jīm, só͘-í tiōng-hu kóng, “Í-āu m̄ chún lí khì, ká-sú khì, tio̍h chū-kak ū khì bô ji̍p.” Góa ê chhùi khiok sī ìn hó, m̄-kú ta̍k pái ê cheng-siaⁿ lóng chhui-pek góa khì thiaⁿ. Jîn-ke cháu lâi kā góa ê tiōng-hu kóng, “Lín bó͘ cháu khì chia̍h hoan-á-kàu lah, lí bô iàu-kín mah?” Tiōng-hu tōa siū-khì, m̄-nā mē, sòa phah; góa chông-tio̍h chàu-kak, hoeh lâu móa bīn. Chú hit sî pang-chān góa hó-táⁿ khui chhùi kiàn-chèng kóng, “In lé-pài lâng chin hó, góa khì sī o̍h hó, bô o̍h pháiⁿ, cháiⁿ-iūⁿ m̄-hó.” Tiōng-hu it-tēng ū siū Chú kám-tōng, chēng-chēng m̄-káⁿ ìn sím-mi̍h. Ū chi̍t pái kiáⁿ-jî phòa-pēⁿ, i khì thiu io̍h-chhiam sī pó͘-io̍h; góa kóng, “M̄-thang hō͘ i chia̍h.” I tōa siū-khì, chiong pn̄g-óaⁿ siak phòa, góa iā m̄-káⁿ siū-khì, ēng hó ōe khó͘-khǹg i. Koh chi̍t pái, i phòa-pēⁿ thiah hàn-io̍h tò-lâi, chin-chiàⁿ siū-khì, phùi nōa tī góa ê bīn, góa iā hoaⁿ-hí chhit khí-lâi, kiû Chú chín-kiù i. Chhin-chhiūⁿ án-ni siông-siông siū i bú-jio̍k. Iū-koh chi̍t pái, i phòaⁿ-pēⁿ tī bîn-chhn̂g teh chhan, góa m̄-chai ji̍p pâng-lāi, i ēng óaⁿ kā góa tìm-lâi, kai-chài tit-tio̍h Chú pó-hō͘ bô siong-hāi. Góa un-jiû khó͘-khǹg i, “Lí m̄-thang kip-sèng, nā bô Chú Iâ-so͘ chiàu-kò͘, bīn lâu hoeh, chī-chūi beh kiò i-seng lâi kô͘.”
|
有一日，我kap ta-ke到一位親戚ê家做人客，tī hia頭擺聽見禮拜堂ê鐘聲kap 吟詩ê聲；hit個聲催迫我偷入禮拜堂廳來聽福音ê聲講：「上帝疼人是完全ê疼，無論貧賤富貴、懸低大細，伊都攏疼。」〈約翰〉3：16，「上帝將獨生ê子賞賜世間…」這句真正感動我ê心。若是倒--去，ta-ke大受氣，罵我無面皮，m̄驚見笑，去食番仔教。第二日，牧師媽出來問我：「你昨日聽甚mi̍h？」我照所聽講hō͘伊聽，伊真歡喜，送鉛筆、衫紗做紀念。後--來伊常來探訪，續kap ta-ke相bat相親，ta-ke漸漸歡喜准我暗時去做禮拜。可惜ta-ke死，丈夫續m̄准我去。因為牧師換任，青年傳道到任，所以丈夫講：「以後m̄准你去，假使去，著自覺有去無入」。我ê嘴卻是應好，m̄-kú逐擺ê鐘聲攏催迫我去聽。人家走來kā我ê丈夫講：「Lín某走去食番仔教--lah，你無要緊--mah？」丈夫大受氣，m̄-nā罵，續扑；我chông著灶角，血流滿面。主hit時幫贊我好膽開嘴見證講：「In禮拜人真好，我去是學好，無學歹，怎樣 m̄好。」丈夫一定有受主感動，靜靜m̄-káⁿ應甚mi̍h。有一擺子兒破病，伊去抽藥籤是補藥；我講：「M̄-thang hō͘伊食」。伊大受氣，將飯碗siak破，我也 m̄-káⁿ受氣，用好話苦勸伊。Koh一擺，伊破病拆漢藥倒--來，真正受氣，唾瀾tī我ê面，我也歡喜拭--起來，求主拯救伊。親像án-ni常常受伊侮辱。又koh一擺，伊破病tī眠床teh 呻，我m̄知入房內，伊用碗kā我tìm--來，佳哉得著主保護無傷害。我溫柔苦勸伊：「你m̄-thang急性，若無主耶穌照顧，面流血，是誰beh叫醫生來糊。」 |
|
Ū chi̍t ji̍t i koh phòa-pēⁿ, ka-kī thó͘-khùi kóng, “I beh cháiⁿ-iūⁿ?” Góa thàn ki-hōe khó͘-khǹg i, “Lí tio̍h sìn Chú Iâ-so͘, it-seng chiah ū ǹg-bāng, nā bô lí ê it-seng ē chò Mô͘-kúi ê lô͘-lē, góa ūi lí siū khó͘ thài chē lah.” Kám-siā Chú! Chú khui i ê sim, hō͘ i kam-goān phòa-tû bê-sìn, hâng-ho̍k tī Chú ê kha-ē. Hit sî tiōng-hu khòa-lū bo̍k-chú, pu̍t-siōng beh cháiⁿ-iūⁿ siat-hoat. Góa kóng thang chhiáⁿ bo̍k-su siat-hoat, āu-lâi kó-jiân chiong bo̍k-chú, pu̍t-siōng the̍h khì an-pâi hòa-sin. Tio̍h kám-siā I, o-ló I ê miâ! Chú ê kiù-un kàu góa ê ke!
|
有一日伊koh破病，家己吐氣講：「伊beh怎樣？」我趁機會苦勸伊：「你著信主耶穌，一生才有向望，若無你ê一生會做魔鬼ê奴隸，我為你受苦太濟--lah」。感謝主！主開伊ê心，hō͘伊甘願破除迷信，降服tī主ê腳下。Hit時丈夫掛慮bo̍k-chú、佛像beh 怎樣設法。我講thang請牧師設法，後--來果然將bo̍k-chú、佛像提去安排化身。著感謝伊，o-ló伊ê 名！主ê救恩到我ê家！ |
|
Jiân-āu góa chi̍t ke poaⁿ kàu Ē-mn̂g, tī hia tú-tio̍h Ji̍t Chi sū-piàn ê khùn-lân, tiōng-hu ū siū Chú kéng-tiàu. Tī īⁿ-tē chheⁿ-so͘ bô khó-khò ê só͘-chāi, kai-chài tùi chi̍t ūi chhin-lâng tit-tio̍h 20 kho͘ lâi chò tiōng-hu ê song-hùi. Chú ê chí-ì tit chiâⁿ, gū-tio̍h Sòng Phok-sū lâi Ē-mn̂g hùn-heng, góa chiū hōng-hiàn beh ūi Chú chò kang, chìn-ji̍p Kó͘-lōng-sū Hū-lú hok-im ha̍k-īⁿ tha̍k 4 nî pòaⁿ; hit sî tú-tio̍h 7. 7 sū-piàn chà Ē-mn̂g, góa chiū tńg-lâi Tong-san kò͘ pài-tn̂g kiam chò thoân-tō. In-ūi bo̍k-su thè-jīm khì Siōng-hái cho͘-kài-tē. Góa chho͘ chhut īⁿ-mn̂g, siā-hōe keng-giām chió, tì-sek chhián-po̍h, só͘-í ū kám-kak tām-po̍h ê hân-sim. Koh tú-tio̍h te̍k-ki siông lâi chà Tong-san óa ū pòaⁿ-nî kú. Tong-san siâⁿ-bîn lóng tô-miā ún-ku khì hiong-chhoan; siâⁿ-lāi chha-put-to bô hóe-hun, hî-bîn sit-gia̍p, hái-bīn chiu-ûi to͘ ū chúi-lûi hóe-phàu, hái-bīn siū sí chin chē; ke-thâu hāng-bé chí thiaⁿ lâng khàu ê siaⁿ; ke bô thî, káu bô pūi, chin-chiàⁿ sī chheⁿ-chhìn khó-lîn ê Tong-san koān. Góa iā chhōa jî-lú, siāng sî tòa kàu-hōe ê su-lūi, ìn-chiong tô-miā kàu hiong-chhoan, m̄-káⁿ chū-su ún-chông, chhōe ki-hōe thàm hōe-iú, ūi chhoan-bîn kiû Chú lîn-bín chín-kiù, sūn ki-hōe káng Chú ê kiù-un. Kám-siā Chú! Chú thiaⁿ kî-tó, chiàu-kò͘ kàu-hōe pêng-an sūn-sū, êng-kng kui hō͘ Chú. Chhoan-bîn iā chai, kàu pêng-chēng ê sî, koān-chèng jîn-oân lâi chham-ka sèng-koa-tūi, chò lé-pài.
|
然後我一家搬到廈門，tī hia tú著日支事變ê困難，丈夫有受主揀召。Tī異地生疏無可靠ê所在，佳哉tùi一位親人得著20箍來做丈夫ê喪費。主ê旨意得成，遇著宋博士來廈門奮興，我就奉獻beh為主做工，進入鼓浪嶼婦女福音學院讀四年半；hit時tú著七七事變炸廈門，我就轉來東山顧拜堂兼做傳道。因為牧師退任去上海租界地。我初出院門，社會經驗少，智識淺薄，所以有感覺淡薄ê寒心。Koh tú著敵機常來炸東山倚有半年久。東山城民攏逃命隱居去鄉村；城內差不多無火薰，漁民失業，海面周圍都有水雷火砲，海面受死真濟；街頭尾只聽人哮ê聲；雞無啼，狗無吠，真正是chheⁿ-chhìn可憐ê東山縣。我也 chhōa兒女，siāng時帶教會ê書類、印章逃命到鄉村，m̄-káⁿ自私穩藏，chhōe機會探會友，為村民求主憐憫拯救，順機會講主ê救恩。感謝主！主聽祈禱，照顧教會平安順序，榮光歸hō͘主。村民也知，到平靜ê時，縣政人員來參加聖歌隊，做禮拜。 |
|
O-ló Chú! Góa ê kiáⁿ iā iú-hàu, hò͘-o̍h, khîm-khiām, khîm-tha̍k, tòe góa chia̍h han-chî phòe chhài-pó͘ iā hoaⁿ-hí kam-goān. Tióng-lú jī-cha̍p hòe chhut-kè, bô-lâng thang tàu-pang-bâng, chhin-cho̍k tiong bô-lâng sìn Chú, m̄-káⁿ hiòng lâng kiò khó͘. Sui sī án-ni, Chú ê pêng-an tī sim-lāi; jîn-ke ū chi̍t-ūi cha̍p hòe ê lú-chú pun góa chò phōaⁿ; i lêng-lī chhong-bêng, gâu pang-chān ka-têng. Góa chhiú phāng-se, chhùi chhiùⁿ si-koa kà lú-jî. Kàu Sèng-tàn-cheh ū chú-pān tō-ián chhit, peh bō͘ ê ōe-kio̍k, chí-mōe ta̍k-ê kiò góa hì-thâu-ke. Goán ta̍k-ji̍t chhiò-ha-ha, chhiò-hi-hi. Iā-kan chi̍t-ki sè-teng-hóe, chiō goán bú-kiáⁿ saⁿ-lâng kap lîn-siā it lú-chú lâi o̍h chhiú-gē. I phoe-phêng kóng: “Lán chhin-chhiūⁿ Bēng-bú kà kiáⁿ it-iūⁿ.” Jî-lú hàu-sūn, khîm-khiām, khîm-tha̍k, lóng sī Chú léng-tō chiok-hok. Tiōng-hu chāi-sè ê sî siū pah-poaⁿ ê kan-khó͘, ka-chài tit-tio̍h siōng Chú si-un lîn-bín sù-hok, chiah thang tit-tio̍h kin-á-ji̍t ê khoài-lo̍k. Tio̍h kám-siā Chú, o-ló i ê miâ.
|
O-ló主！我ê子也有孝、好學、勤儉、勤讀，tòe我食蕃藷糜配菜脯也歡喜甘願。長女20歲出嫁，無人thang鬥幫忙，親族中無人信主，m̄-káⁿ向人叫苦。雖是án-ni,主ê平安tī心內；人家有一位10 歲ê女子分我做伴；伊伶俐聰明，gâu幫贊家庭。我手紡紗，嘴唱詩教女兒。到聖誕節有主辦導演七、八幕ê話劇，姊妹逐家叫我戲頭家。阮逐日笑哈哈、笑嘻嘻。夜間一枝細燈火，照阮母子三人kap 鄰舍一女子來學手藝。伊批評講：「咱親像孟母教子一樣」。兒女孝順、勤儉、勤讀，攏是主領導祝福。丈夫在世ê時受百般ê艱苦，佳哉得著上主施恩憐憫賜福，才thang得著今仔日ê快樂。著感謝主，o-ló伊ê名。 |
|
（Lú-soan Ge̍h-khan Tē 11 kî, 1960 nî 11 ge̍h)
|
﹝女宣月刊第11期，1960年11月﹞ |
