Chi̍t lia̍p be̍h
|
一粒麥 |
| Táng Hong-oán |
董芳苑 |
|
Tī chi̍t ê hong-hô ji̍t-lē ê chá-khí, chi̍t-ūi jia̍t-sim tī kàu-hōe ê hiaⁿ-tī lâi chhōe góa, i chiū-sī Phîⁿ-ô͘ Pe̍h-soa kàu-hōe tē-it ê chiap-siū tō-lí ê N̂g Sūn-thiân hiaⁿ. Goán hō͘-siōng chhéng an liáu-āu, i kā góa kóng kin-á-ji̍t beh chhōa i ê lāu-pē khì Tâi-oân, chòe tōa ê bo̍k-tek chiū-sī i ê lāu-pē í-keng koat-sim beh sìn Chú, in-ūi i sī keng-biō ê lāu-tōa, iū koh sī tōe-hng ê tióng-pòe, chit tōe-hng bê-sìn chin chhim, chi̍t-sî beh kái-piàn sìn-gióng ōe siū lâng ê kong-kek lé-mē, ūi-tio̍h beh pó-siú i kúi-cha̍p nî lâi bêng-ū chun-giâm, ài beh khì chhin-chhek Tīⁿ Táu tiúⁿ-ló ê só͘-chāi bō͘-tō ti̍t-kàu siū sóe-lé liáu chiah beh tńg-lâi. Góa thiaⁿ liáu chin hoaⁿ-hí, in-ūi i ê lāu-pē Siu-peh sī chi̍t-ūi pó-siú, kò͘-chip khòaⁿ chong-kàu lóng-sī tāi-tông ê lāu-lâng, góa chit ê chió-hòe ê gín-ná khì ín-chhōa i, siông-siông hō͘ i ēng ló-pòe ê li̍p-tiûⁿ lâi kà-sī góa chi̍t-hoan, taⁿ ū chit-khoán ê koat-sim, góa tû liáu kā in chiok-hō í-gōa, iā ūi-tio̍h in ê lī-pia̍t kî-tó, kiû Siōng-tè hō͘ in it-phâng hong-sūn, pêng-an khì, iā pêng-an tńg-lâi. Goán chiū án-ni lī-pia̍t, bô siūⁿ kàu iā sī chi̍t ê éng-oán ê lī-pia̍t ------
|
Tī一個風和日麗ê早起，一位熱心tī教會ê兄弟來chhōe我，伊就是澎湖白沙教會第一個接受道理ê黃順田兄。阮互相請安了後，伊kā我講今仔日beh chhōa伊ê老父去台灣，最大ê目的就是伊ê老父已經決心beh信主，因為伊是經廟ê老大，又koh是地方ê長輩，這地方迷信真深，一時beh改變信仰會受人ê攻擊lé罵，為著beh保守伊幾十年來名譽尊嚴，ài beh去親戚鄭斗長老ê所在慕道直到受洗禮了chiah beh轉來。我聽了真歡喜，因為伊ê老父修伯是一位保守，固執看宗教攏是大同ê老人，我這個少歲ê囡仔去引chhōa伊，常常hō͘伊用老輩ê立場來教示我一番，今有這款ê決心，我除了kā in祝賀以外，也為著in ê離別祈禱，求上帝hō͘ in一帆風順，平安去，也平安轉來。阮就án-ni離別，無想到也是一個永遠ê離別----- |
|
Kóng khí Sūn-thiân hiaⁿ chi̍t-ke ê sìn Chú keng-kòe: In ê sìn Chú ná chhin-chhiūⁿ chhut tī pòaⁿ kiông-pek, chóaⁿ-iūⁿ kóng? Goân-lâi Sūn-thiân hiaⁿ sī Tīⁿ Táu tiúⁿ-ló ê kiáⁿ-sài kap gōe-seng. Tng Phîⁿ-ô͘ soan-tō ūn-tōng tī Lîm-chiàu bo̍k-su léng-tō hā khai-sí ê sî, Tīⁿ tiúⁿ-ló chiū tńg-lâi kò͘-hiong Chhiah-khàm thoân hok-im, chòe tāi-seng chiū-sī ín-chhōa in chi̍t-ke. Kàu góa siū phài lâi Pe̍h-soa kàu-hōe si̍t-si̍p ê sî, chiàu góa só͘ chai, tû Sūn-thiân hiaⁿ ê sìn-gióng sī tiong-si̍t tī Siōng-tè í-gōa, Sūn-thiân-só kap i ê kiáⁿ-jî lóng-sī iú-bêng bû-si̍t, che sī chi̍t ê sìn-gióng ho̍k-cha̍p ê ka-têng ê éng-hióng: Lāu-bú sī ang-î, ū ho̍k-sāi chi̍t-sian chó͘ thoân saⁿ-pah gōa nî kú ê pu̍t-chó͘, ūi-tio̍h án-ni Sūn-thiân-só ê sìn-sim chhin-chhiūⁿ phû-hûn, piàn-hoàn put-tēng, Iâ-so͘, pu̍t-chó͘ lóng-chóng hó, lé-pài-ji̍t lé-pài, nî-cheh ji̍t pài pu̍t-chó͘, chí ū chi̍t-hāng thang kám-sim ê siīn m̄ kiaⁿ pa̍t-lâng ê húi-pòng lé-mē iáu-kú lâi lé-pài,m̄-kú chit ê sìn-gióng ho̍k-cha̍p mâu-tún ê ka-têng kiám ōe keng-tit-khí chit ê chin tōa ê chhì-liān?!
|
講起順田兄一家ê信主經過：In ê信主那親像出tī半強迫，怎樣講？原來順田兄是鄭斗長老ê子婿kap外甥。當澎湖宣道運動tī林照牧師領導下開始ê時，鄭長老就轉來故鄉赤崁傳福音，做代先就是引chhōa in一家。到我受派來白沙教會實習ê時，照我所知，除順田兄ê信仰是忠實tī上帝以外，順田嫂kap伊ê子兒攏是有名無實，che是一個信仰複雜ê家庭ê影響：老母是尪姨，有服事一仙祖傳三百外年久ê佛祖，為著án-ni順田嫂ê信心親像浮雲，變換不定，耶穌、佛祖攏總好，禮拜日禮拜，年節日拜佛祖，只有一項thang感心ê是in m̄驚別人ê毀謗lé罵iáu-kú來禮拜，m̄-kú這個信仰複雜矛盾ê家庭kiám會經得起這個真大ê試煉？！ |
|
Kong-im teh cháu chhin-chhiūⁿ niau chi̍t-iūⁿ khin ê kha-pō͘, tī put-ti put-kak tiong teh kòe, Sūn-thiân hiaⁿ í-keng chiong tāi-chì pān liáu chún-pī beh tńg-lâi Phîⁿ-ô͘, i ê lāu-pē iā chin sêng-sim teh bō͘-tō, tī Tīⁿ tiúⁿ-ló hia lóng chin sūn-sū, che hō͘ i chin hòng-sim. Lâi Ko-hiông liáu-āu, i chi̍t-sî bóe bô chûn-phiò, in-ūi thiⁿ-khì bái, hong-éng tōa, Ko-hiông Má-kong kan ê pan-lûn lóng thêng khui kúi-nā ji̍t, lâng-kheh chin-chōe, in í-keng chiong chûn-phiò bóe liáu, taⁿ chûn ū koat-tēng ē-po͘ beh khui, in-ūi i ê hū-jîn-lâng beh seng-sán, hôe-ka sim chhiat, chiū siūⁿ pān-hoat beh tah ē-po͘ ê chûn, kó-jiân bô hō͘ i sit-bāng. Bô kú Tē-jī kong-sēng lûn chài-tio̍h Sūn-thiân hiaⁿ kap chi̍t-pah gōa ê lí-kheh chhiong phòa hong-lōng ǹg Phîⁿ-ô͘ teh khui. M̄ kú thian iú put-chhek chi hong-hûn! In kiám ōe chai bōe lâi ê cho-gū?
|
光陰teh走親像貓一樣輕ê腳步，tī不知不覺中teh過，順田兄已經將代誌辦了準備beh轉來澎湖，伊ê老父也真誠心teh慕道，tī鄭長老hia攏真順序，che hō͘伊真放心。來高雄了後，伊一時買無船票，因為天氣bái,風湧大，高雄馬公間ê班輪攏停開幾若日，人客真濟，in已經將船票買了，今船有決定e晡beh開，因為伊ê婦人人beh生產，回家心切，就想辦法beh tah e晡ê船，果然無hō͘伊失望。無久第二公盛輪載著順田兄kap一百外個旅客衝破風浪向澎湖teh開。M̄-kú天有不測之風雲！In kiám會知未來ê遭遇？ |
|
1956 nî 11 ge̍h 16 ji̍t ê chheng-chá tùi Má-kong lâi ê siau-sit. “Tē-jī kong-sēng” tī chá-khí lôe tio̍h Sai-kiat hù-kīn ê àm-ta, ū hoat-chhut kín-kip kiû-kiù ê sìn-hō, miā-ūn bī pok, hit ji̍t ê thiⁿ-khì chin bái, iok-lio̍k cha̍p-jī kip ê hong ū chiong hái-chúi chhoe chiūⁿ lio̍k-tōe pìⁿ chòe kiâm-hō͘, chhiⁿ-chhùi ê chháu-ba̍k lóng ta khì, hái-éng chin hiong-béng, i só͘ hoat-chhut ê siaⁿ-im ná chún chheng-bān chiah ê háu-sai beh thun-bia̍t it-chhè ê sìⁿ-miā, góa chin thòe chit chiah chûn ê sēng-kheh ê miā-ūn tam-iu, tī chit-khoán thiⁿ-khì ê tiong-kan sit-sū sī hiong-to kiat-siáu. Bô kú koh tùi Má-kong lâi ê siau-sit. “Tē jī kong-sēng” lûn tī káu-tiám chó-iū í-keng tîm-bu̍t, kiù-hō͘-chûn in-ūi hong-éng tōa bô hoat chiap-kīn,bô hoat-hiān ū seng-hoân ê lí-kheh. Chit sî góa iáu m̄ chai Sūn-thiân hiaⁿ iā sī chit chiah chûn ê sēng-kheh chi-it, ti̍t-kàu chi̍t ê kap i chò-tīn lâi Ko-hiông iā phah bô chûn-phiò chiū chē hui-ki tńg-lâi ê hiaⁿ-tī kóng-khí ê sî chiah chai, “Ò͘! Sī Siōng-tè ê chí-ì?” Góa ê sim chin tio̍h-kip iā chin kan-khó͘.“Chit-ê ka-têng ōe kham-tit chit-khoán ê chhì-liān? Á-sī beh in-ūi án-ni lâi lī-khui tō-lí? Chit ê beh chòe bī-sìn-chiá kong-kek kàu-hōe ê tùi-siōng là, Siōng-tè à! Lí siáⁿ-sū chiong chit ê chhì-liān lîm-kàu goán?” Góa ê sim tùi I án-ni teh mn̄g. Chiap tio̍h i ê tōa-hàn kiáⁿ là, kìⁿ-tio̍h góa ê bīn ê sî chiū ti̍t-ti̍t háu, kì-jiân tāi-chì í-keng chin-si̍t, góa chiū chīn-la̍t lâi an-ùi i, kàu-hōe ê hiaⁿ-ché iā chē-chē chū-chi̍p tī pài-tn̂g teh thòe in ê ka-têng kî-tó, goán iā lóng khǹg chi̍t ê ǹg-bāng, chiū-sī hō͘ Sūn-thiân hiaⁿ ōe thang pêng-an tńg-lâi. Āu-lâi i ê tōa-kiáⁿ sòe-sòe siaⁿ kā góa kóng, i ê lāu-bú iā tī chá-khí siⁿ chi̍t ê ta-po͘eⁿ-á, À! Chiah-ni̍h khiáu-ha̍p.
|
1956年11月16日ê清早tùi馬公來ê消息。「第二公盛」tī早起lôe著西結附近ê暗礁，有發出緊急求救ê信號，命運未卜，hit日ê天氣真bái,約略十二級ê風有將海水吹上陸地變做鹹雨，青翠ê草木攏礁--去，海湧真兇猛，伊所發出ê聲音那準千萬隻ê吼獅beh吞滅一切ê生命，我真替這隻船ê乘客ê命運擔憂，tī這款天氣ê中間失事是兇多吉少。無久koh tùi馬公來ê消息。「第二公盛」輪tī九點左右已經沈沒，救護船因為風湧大無法接近，無發現有生還ê旅客。這時我iáu m̄知順田兄也是這隻船ê乘客之一，直到一個kap伊做陣來高雄也扑無船票就坐飛機轉來ê兄弟講起ê時chiah知，「ò͘!是上帝ê旨意？」我ê心真著急也真艱苦。「這個家庭會堪得這款ê試煉？或是beh因為án-ni來離開道理？這個beh做未信者攻擊教會ê對象là,上帝à!你啥事將這個試煉臨到阮？」我ê心tùi伊án-ni teh問。接著伊ê大漢子là,見著我ê面ê時就直直哮，既然代誌已經真實，我就盡力來安慰伊，教會ê兄姐也濟濟聚集tī拜堂teh替in ê家庭祈禱，阮也攏囥一個向望，就是hō͘順田兄會thang平安轉來。後來伊ê大子細細聲kā我講：伊ê老母也tī早起生一個查甫嬰仔，À!Chiah-ni̍h巧合。 |
|
Seⁿ, lī, sí, pia̍t, sī jîn-seng ê thòng-khó͘ sū, te̍k-pia̍t sī sí ê pháiⁿ siau-sit í-keng hō͘ chit ê ka-têng sit-khì kong-chhái só͘ chhun ê sī thî-khàu ê siaⁿ kap bâi-oàn ê siaⁿ, chit ê tiûⁿ-bīn hō͘ lâng sim-sng, bōe kìm-tit lâu chhut tông-chêng ê ba̍k-sái, “Siōng-tè à, Lí siáⁿ-sū beh chiong chhì-liān lîm-kàu chit ê loán-jio̍k ê ka-têng? Siáⁿ-sū beh hō͘ chū-jiân kài lâi húi-bia̍t lâng ê sìⁿ-miā? Che sī Lí ê chí-ì mah?” I ê siaⁿ ná chhin-chhiūⁿ tùi góa teh kóng: “Bān-hāng tāi-chì ta̍uh-ta̍uh lâi lóng sī beh hō͘ thiàⁿ I ê lâng tit-tio̍h lī-ek.”
|
生、離、死、別，是人生ê痛苦事，特別是死ê歹消息已經hō͘這個家庭失去光彩所chhun ê是啼哭ê聲kap埋怨ê聲，這個場面hō͘人心酸，bōe禁tit流出同情ê目屎，「上帝--à,你啥事beh將試煉臨到這個軟弱ê家庭？啥事beh hō͘自然界來毀滅人ê生命？Che是你ê旨意mah？」伊ê聲那親像tùi我teh講：「萬項代誌ta̍uh-ta̍uh來攏是beh hō͘疼伊ê人得著利益。」 |
|
Sè-kan sū óng-óng lóng chin khiáu-ha̍p, tī pi-ke̍k kòe āu ê chi̍t ê àm-sî, Sūn-thiân hiaⁿ ê lāu-bú, i ê hū-jîn-lâng, kap i ê sió-tī lóng chò chi̍t ê sio-siāng ê bāng, chiū-sī bāng-kìⁿ Sūn-thiân hiaⁿ chhēng pe̍h-saⁿ teh kap in kóng-ōe, i kā i ê lāu-bú kóng: “I í-keng tiàm tī thian-kok, m̄ bián ūi-tio̍h i ê sí lâi hoân-ló, koh kiò i ài lī-khui pu̍t-chó͘, lâi sìn Iâ-so͘, in-ūi im-kan m̄-ta̍t-tio̍h thian-kok.” Kā i ê hū-jîn-lâng kóng: “Tio̍h choan-sim ho̍k-sāi Siōng-tè, m̄ thang koh hàm-hàm, iā tio̍h chiàu-kò͘ hit ê sòe-hàn eⁿ-á.” Tùi i ê sió-tī Sūn-bēng hiaⁿ kóng: “Tng i beh lī-khui sè-kan ê sî, ū chin-chōe lâng ê lêng-hûn beh kap i khì thian-kok, in-ūi bô kāng lō͘, só͘-í bōe-ē, iā kiò i tek-khak tio̍h sìn Iâ-so͘” Tùi chia ê bāng hō͘ in tī pi-siong sit-bāng ê tiong-kan tit-tio̍h an-ùi. Bô kú iā tùi hiah ê tit-kiù ê lâng ê tiong-kan thiaⁿ-kìⁿ chi̍t ê siau-sit, kóng ū chi̍t ê sìn Iâ-so͘ ê lâng tī chûn lôe tio̍h ta-chio̍h teh ji̍p chúi ê sî, teh thoân tō-lí hō͘ lâng thiaⁿ iā teh an-ùi pa̍t-lâng, chiàu sí-bông miâ-toaⁿ só͘ chai, tī pah-gōa ê lí-kheh ê tiong-kan, sìn Chú ê chí-ū chi̍t-lâng, bô gî ê i chiū-sī Sūn-thiân hiaⁿ --- chi̍t ê ióng-kám ê Ki-tok peng-sū.
|
世間事往往攏真巧合，tī悲劇過後ê一個暗時，順田兄ê老母，伊ê婦人人，kap伊ê小弟攏做一個相像ê夢，就是夢見順田兄穿白衫teh kap in講話，伊kā伊ê老母講：「伊已經tiàm tī天國，m̄免為著伊ê死來煩惱，koh叫伊ài離開佛祖，來信耶穌，因為陰間m̄值著天國。」Kā伊ê婦人人講：「著專心服事上帝，m̄ thang koh hàm-hàm,也著照顧hit個細漢嬰仔。」Tùi伊ê小弟順孟兄講：「當伊beh離開世間ê時，有真濟人ê靈魂beh kap伊去天國，因為無共路，所以bōe會，也叫伊的確著信耶穌。」Tùi chia ê夢hō͘ in tī悲傷失望ê中間得著安慰。無久也tùi hiah ê得救ê人ê中間聽見一個消息，講有一個信耶穌ê人tī船lôe著礁石teh入水ê時，teh傳道理hō͘人聽也teh安慰別人，照死亡名單所知，tī百外個旅客ê中間，信主ê只有一人，無疑--ê伊就是順田兄---一個勇敢ê基督兵士。 |
|
Khó͘-lān sī beh chhōa lâng kàu tī Siōng-tè ê só͘-chāi, chit ê chiū-sī siū-khó͘ ê í-āu, chhì-liān ê tāi-kè, goe̍h bô sî-siông sī îⁿ ê, pêng-an iā bô sî-siông kap lâng tī-teh, chhì-liān kiám chí ū seⁿ, lī, sí, pia̍t? Che sī jîn-seng ê hiān-siōng, chū-jiân ê tēng-lu̍t, Siōng-tè ū sî beh thong-kòe chit ê lâi sêng-choân I ê chí-ì. Taⁿ Sūn-thiân hiaⁿ ê sí put-tàn bô hō͘ in ê ka-têng sit-lo̍h sìn-gióng, hoán-tńg hō͘ i ê ang-î lāu-bú lī-khui pu̍t-chó͘ lâi sìn Iâ-so͘, iā tit-tio̍h i ê sió-tī Sūn-bēng hiaⁿ choân-ke. Taⁿ hiān-chāi chit ê sìn-gióng ho̍k-cha̍p ê ka-têng í-keng sī jia̍t-sim ê Ki-tok-hòa ka-têng, in ê khì-siâ kui-chèng ū éng-hióng chōe-chōe bī-sìn-chiá, iā kek-lē Pe̍h-soa Hiā-tâng, Káng-bóe, Āu-liâu ê hiaⁿ-tī chí-mōe. I chhin-chhiūⁿ chi̍t-lia̍p be̍h lo̍h tōe taⁿ ū puh-íⁿ ū tióng-tōa ū kiat-si̍t. I ê siū-lān ū khó-giām in ê ka-têng, ēng chit ê khó-giām chò mûi-kài hoán-tńg hō͘ chit ê ke kian-kò͘, hō͘ i ê lāu-bú kap i ê sió-tī sìn Chú, che kiám-m̄-sī Siōng-tè ê chí-ì? Tng pi-ke̍k hoat-seng ê sî kiám m̄-sī bī-sìn-chiá ê léng-chhiò, húi-pòng, ki-chhì ê siaⁿ kàu tī in mah? Nā-sī Chú ê chí-ì sī pôaⁿ-kòe lâng só͘ siūⁿ ōe kàu ê.
|
苦難是beh chhōa人到tī上帝ê所在，這個就是受苦ê以後，試煉ê代價，月無時常是圓--ê,平安也無時常kap人tī-teh，試煉kiám只有生、離、死、別？Che是人生ê現象，自然ê定律，上帝有時beh通過這個來成全伊ê旨意。今順田兄ê死不但無hō͘ in ê家庭失落信仰，反轉hō͘伊ê尪姨老母離開佛祖來信耶穌，也得著伊ê小弟順孟兄全家。今現在這個信仰複雜ê家庭已經是熱心ê基督化家庭，in ê棄邪歸正有影響濟濟未信者，也激勵白沙瓦桐、港尾、後寮ê兄弟姊妹。伊親像一粒麥落地今有puh íⁿ有長大有結實。伊ê受難有考驗in ê家庭，用這個考驗做媒介反轉hō͘這個家堅固，hō͘伊ê老母kap伊ê小弟信主，che kiám m̄是上帝ê旨意？當悲劇發生ê時kiám m̄是未信者ê冷笑、毀謗、譏刺ê聲到tī in mah？若是主ê旨意是盤過人所想會到--ê。 |
|
Nn̄g-nî gōa là! Sui-jiân ji̍t-thâu iû-goân sī kng-bêng, m̄ kú kiong-chhong ê hûn m̄ chai piàn-ōaⁿ kúi chheng pái? Góa ēng pi-siong ê sim hoâi-liām kòe-khì, ò͘! Sūn-thiân hiaⁿ i sī hiah-n̍i̍h put-hēng lâi sí tī hái-tiong, i ê sin-si iā bô chhōe tio̍h. Tng goán ê kàu-hōe su-iàu i ê sî-chūn, i chiū án-ni lâi lī-khui goán. “Siōng-tè à! Lí siáⁿ-sū hō͘ Lí chīn-tiong ê kiáⁿ-jî cho-gū chit khoán ê put-hēng? Góa chai là! In-ūi Lí ê chí-ì pún sī án-ni.” Taⁿ i í-keng éng-oán an-hioh tī Lí ê heng-chêng, goán iā beh ūi-tio̍h che lâi siū an-ùi. Tng i tī thiⁿ-n̍i̍h khòaⁿ-tio̍h ka-kī só͘ kiat ê kóe-chí ê sî, i ê lêng-hûn ū tit-tio̍h an-ùi là.
|
兩年外--là!雖然日頭猶原是光明，m̄-kú穹蒼ê雲m̄知變換幾千擺？我用悲傷ê心懷念過去，ò͘!順田兄伊是hiah-n̍i̍h不幸來死tī海中，伊ê身屍也無chhōe著。當阮ê教會需要伊ê時陣，伊就án-ni來離開阮。「上帝--à!你啥事hō͘你盡忠ê子兒遭遇這款ê不幸？我知--là!因為你ê旨意本是án-ni。」今伊已經永遠安歇 tī你ê胸前，阮也beh為著che來受安慰。當伊tī天n̍i̍h看著家己所結ê果子ê時，伊ê靈魂有得著安慰là。 |
|
Só͘ siàu-liām ê Sūn-thiân hiaⁿ, góa siá chia ê lâi ūi lí chò kiàn-chèng, iā ēng án-ni lâi siàu-liām lí.
|
所數念ê順田兄，我寫chia ê來為你做見證，也用án-ni來數念你。 |
|
(Oa̍h-miā ê Bí-niû tē 63 kî, 1959 nî 6 ge̍h)
|
(活命ê米糧第63期，1959年6月) |
