Jī-cha̍p Sè-kí ê Chú-ji̍t-o̍h_01
|
20世紀Ê主日學_01 |
|---|---|
| Tamura | Tamura |
|
20 Sè-kí ê Chú-ji̍t-o̍h N. Tamura tù |
20世紀ê主日學 N. Tamura著 |
|
Tē 1 Phiⁿ Chóng-lūn
|
第1篇總論 |
|
Tē 1 Chiuⁿ Chú-ji̍t-o̍h ê sù-bēng
|
第1章主日學ê使命 |
|
Kàu-io̍k sī sím-mi̍h?
|
教育是sím-mi̍h？ |
|
Beh kóng Chú-ji̍t-o̍h ê sù-bēng ê tāi-seng, beh kóng “Kàu-io̍k sī sím-mi̍h?”
|
Beh講主日學ê使命ê代先，beh講「教育是sím-mi̍h？」 |
|
Hiān-sî tī siā-hōe khui-chhùi chiū hoah kàu-io̍k, chú-chhiòng kàu-io̍k ê pit-iàu ê lâng bē chió. Chóng-sī tàu-tí chiah ê lâng ū liáu-kái kàu-io̍k chin ê ì-gī bô? Coburbia tāi-ha̍k ê Butler phok-sū bat ēng “kàu-io̍k ê ì-gī” chò tê-ba̍k káng-ián. I kóng, “Lâng ê thian-sèng ū gō͘ hāng, chiū-sī ha̍k-su̍t, bûn-ha̍k, sím-bí, siā-kau kap chong-kàu ê thian-sèng. Iā kàu-io̍k chiū-sī beh hō͘ chit 5 ê thian-sèng ē-thang oân-boán ê hoat-ta̍t.” Tú sī án-ni, kàu-io̍k m̄-sī kan-ta ha̍k-būn, iā m̄-sī kan-ta bûn-ha̍k, iā m̄-sī chí-ū bí-su̍t á-sī siā-kau. Lín tio̍h chai, chong-kàu kap kàu-io̍k ū chin tōa ê koan-hē, nā bô chong-kàu ê iàu-sò͘, chiū bē thang chheng-chò chin-chiàⁿ ê kàu-io̍k. Tī sè-kan só͘ ū ê kàu-io̍k-ka tī chit tiám tùi chin ê kàu-io̍k ū chhò-gō͘. Kim-sè ê sim-lí-ha̍k-chiá, tùi sim-lí siōng lūn-toàn tùi bô siū kòe chong-kàu kàu-io̍k ê lâng bē thang kiò chò sī siū kòe kàu-io̍k, chóng-sī lán Ji̍t-pún ê kàu-io̍k-ka it-ti̍t tùi kàu-io̍k-kài beh kā tû-khì chiah ni̍h pit-iàu ê chong-khì, si̍t-chāi sī chin gōng. Kî-si̍t chit ê chong-kàu kàu-io̍k, tùi jîn-seng liān chi̍t-ji̍t to bē thang hut-lio̍k tit ê.
|
現時tī社會開嘴就hoah教育，主倡教育ê必要ê人bē少。總是到底chiah ê人有了解教育真ê意義無？Coburbia大學ê Butler博士bat用 「教育ê意義」 做題目講演。I講，「人ê天性有gō͘項，就是學術、文學、審美、社交kap宗教ê天性。Iā教育就是beh hō͘ chit 5 ê天性ē-thang圓滿ê發達。」Tú是án-ni，教育m̄是kan-ta學問，也m̄是kan-ta文學，也m̄是只有美術á是社交。Lín tio̍h知，宗教kap教育有真大ê 關係，若無宗教ê要素，就bē thang稱做真正ê教育。Tī世間所有ê教育家tī chit點對真ê教育有錯誤。今世ê心理學者，對心理上論斷對無受過宗教教育ê人bē thang叫做是受過教育，總是lán日本ê教育家一直對教育界beh kā除去chiah ni̍h必要ê chong-khì，實在是真gōng。其實chit ê宗教教育，對人生連chi̍t日都bē thang忽略得ê。 |
|
Si-hêng chong-kàu kàu-io̍k ê só͘-chāi
|
施行宗教教育ê所在 |
|
Nā án-ni chong-kàu kàu-io̍k tio̍h tī tó-ūi si-hêng? Ji̍t-pún ê ha̍k-hāu chè-tō͘ sī o̍h Eng-kok á-sī Bí-kok ê chè-tō͘, só͘-í tī ēng kok-bîn ê sòe-kim só͘ khí ê ha̍k-hāu kìm-chí si-hêng chong-kàu kàu-io̍k. Só͘-í kìⁿ-nā beh si-hêng chong-kàu kàu-io̍k, ko͘-put-chiong tio̍h tī su-li̍p ha̍k-hāu lâi si-hêng. Tùi án-ni thang chai Chú-ji̍t-o̍h sī chòe sek-tòng koh chòe tiōng-iàu thang si-hêng chong-kàu kàu-io̍k ê só͘-chāi. Kìⁿ-nā ū chù-tiōng tī chong-kàu ê jî-tông kàu-io̍k ê lâng tio̍h liáu-kái Chú-ji̍t-o̍h sù-bēng ê tiōng-tāi, tô͘-bô͘ hō͘ i hoat-ta̍t kap sêng-tōa.
|
若án-ni宗教教育tio̍h tī tó位施行？日本ê學校制度是學英國á是美國ê制度，所以tī用國民ê稅金所起ê學校禁止施行宗教教育。所以kìⁿ-nā beh施行宗教教育，姑不衷tio̍h tī私立學校來施行。對án-ni thang知主日學是做適當koh最重要thang施行宗教教育ê所在。Kìⁿ-nā有注重tī宗教ê兒童教育ê人tio̍h了解主日學使命ê重大，圖謀hō͘ i發達kap成大。 |
|
Nn̄g chéng ê thoân-tō-hoat
|
Nn̄g種ê傳道法 |
|
Beh kiàn-siat Ki-tok ê Ông-kok ū 2 ê hoat-tō͘, chi̍t ê sī Eng-gú kóng Congoesy (cheng-ho̍k), ēng chiàn-cheng ê thāi-tō͘ ǹg tùi-te̍k kā cheng-ho̍k ê hong-hoat. Koh chi̍t ê sī kàu-io̍k (Education), tùi jî-tông ê sî kā kàu-io̍k, hō͘ in pìⁿ Siōng-tè ê peh-sèⁿ chit khoán pêng-hô ê hong-hoat. Pí-phēng chhin-chhiūⁿ poaⁿ chèng tōa châng chhiū kap tùi chéng-chí kā chai-pôe ê cheng-chha, chit 2 ê hoat-tō͘ bu̍t-lūn lóng sī pit-iàu, chóng-sī tó chi̍t ê sī chòe kiān-choân, bu̍t-lūn sī tùi gín-ná pôe-iúⁿ ê hoat-tō͘, Ki-tok kap sù-tô͘ lóng sī chiàu chit ê hoat-tō͘ thoân-tō. Lō͘-tek Má-teng ê chong-kàu kái-kek, in-ūi sìn kóng, “Jî-tông kap ha̍k-chiá sī kàu-hōe ê ki-chhó͘” chīn-la̍t tī jî-tông ê kàu-io̍k, só͘-í chiah ē tit ta̍t kái-kek ê bo̍k-tek. Koh kū kàu-phài ê lâng iā kāng hit sî siūⁿ án-ni kóng, “Kàu 7 hòe ê jî-tông tio̍h hō͘ goán.” Jî-tông ê sî kā si-hêng chong-kàu kàu-io̍k sī lōa iàu-kín, lóng sī án-ni.
|
Beh建設基督ê王國有2 ê法度，chi̍t ê是英語講Congoesy (征服)，用戰爭ê態度ǹg對敵kā征服ê方法。Koh chi̍t ê是教育(Education)，對兒童ê時kā教育，hō͘ in變上帝ê百姓chit款平和ê方法。比phēng親像搬種大叢樹kap對種子kā栽培ê增差，chit 2 ê法度不論攏是必要，總是tó chi̍t ê是最健全，不論是對gín-ná 培養ê法度，基督kap使徒攏是照chit ê法度傳道。路德馬丁ê宗教改革，因為信講，「兒童kap學者是教會ê基礎」盡力tī兒童ê教育，所以chiah ē得達改革ê目的。Koh舊教派ê人也kāng hit時想án-ni講，「到7歲ê兒童tio̍h hō͘ goán。」兒童ê時kā施行宗教教育是lōa要緊，攏是án-ni。 |
|
Kàu-io̍k khah iàu-kín sìn-gióng ho̍k-heng (Rivrval) Chóng-sī khòaⁿ kin-á-ji̍t ê thoân-tō hoat, tian-tò-péng, oán-jiân chhin-chhiūⁿ teh tán-hāu jî-tông tióng-tōa pìⁿ chòe-jîn chiah hō͘ i hoán-hóe lâi ji̍p tit-kiù. Lóng-chóng ê thoân-kàu-ka siūⁿ kóng lâng nā bô pìⁿ tōa-lâng bē tit ji̍p thian-kok, án-ni teh thoân-tō, sìn-tô͘ iā kan-ta jia̍t-sim teh kî-tó, ǹg-bāng gō͘-sûn-cheh ê ji̍t koh lâi, lóng bô chù-tiōng tī jî-tông ê chong-kàu kàu-io̍k, tì-kàu jīn-chin ūi-tio̍h Chú-ji̍t-o̍h piàⁿ choân khùi-la̍t teh chò kang ê lâng chin chió. Che si̍t-chāi chin tōa ê chhò-gō͘. Sù hok-im-su ê tiong-kan lóng m̄-bat siá sìn-gióng ho̍k-heng ê sū, chí-ū tī Sù-tô͘ Hêng-toān ū siá 1 phiⁿ tī gō͘-sûn-cheh ê ji̍t ū 3000 lâng hóe-kái tit-tio̍h kiù. Siat-sú nā-sī sìn-gióng ho̍k-heng sī ûi-it ê thoân-tō-hoat, sù-tô͘ in ê thoân-tō thang kóng sī sit-pāi.
|
教育khah要緊信仰復興(Rivrval)，總是看今á日ê傳道法，顛倒péng，宛然親像teh等候兒童長大變罪人chiah hō͘ i反悔來入得救。攏總ê傳道家想講人若無變大人bē得入天國，án-ni teh傳道，信徒也kan-ta熱心teh祈禱，ǹg望五旬節ê日koh來，攏無注重tī兒童ê宗教教育，致到認真為tio̍h主日學拚全氣力teh做工ê人真少。Che實在真大ê錯誤。四福音書ê中間攏m̄-bat寫信仰復興ê事，只有tī使徒行傳有寫1篇tī五旬節ê日有3000人悔改得tio̍h救。設使若是信仰復興是唯一ê傳道法，使徒in ê傳道thang講是失敗。 |
|
Lâm Methodist phài ê sin kam-tok Atokins tī i só͘ tù ê chheh “Tī iô-nâ ê thian-kok” lāi-bīn ū siá kóng, “Siat-sú múi-ji̍t tī sè-kài tiong nā ū 10 ūi ê sìn-gióng ho̍k-heng, kan-ta ēng chit ê hoat-tō͘ thoân-tō, beh ín-chhōa choân sè-kài ê lâng lâi kui Ki-tok tio̍h ài 33 nî kú, m̄-kú 33 nî kú chiah ē thang chhōa choân sè-kài ê lâng lóng kui Chú tit-kiù, koh 33 nî āu chē-chē ê gín-ná í-keng pìⁿ tōa-lâng, só͘-í nā chí-ū thoân-tō hō͘ tōa-lâng, kàu sím-mi̍h sî iā bô hoat-tō͘ thang kiù choân sè-kài.” Thang chai chhōa jî-tông lâi chiū-kīn Ki-tok sī thoân-tō chò hó ê hong-hoat.
|
南Methodist派ê新監督Atokins tī i所著ê冊「Tī搖籃ê天國」內面有寫講，「設使每日tī世界中若有10位ê信仰復興，kan-ta用chit ê法度傳道，beh引chhōa全世界ê人來歸基督tio̍h ài 33年久，m̄-kú 33年久chiah ē thang chhōa全世界ê人攏歸主得救，koh 33年後chē-chē ê gín-ná已經變大人，所以若只有傳道hō͘大人，到sím-mi̍h時也無法度thang救全世界。」Thang知chhōa兒童來就近基督是傳道做好ê方法。 |
|
Kiat-lūn
|
結論 |
|
Chiàu téng-bīn só͘ kóng, lia̍t-ūi phah-sǹg í-keng liáu-kái Chú-ji̍t-o̍h tōa ê sù-bēng lah! XXXX phok-sū kóng, “Chú-ji̍t-o̍h tī sè-kài sī chòe úi-tāi ê kang,” m̄-nā sī án-ni, sī ûi-it ê kang. Beh kiù sè-kài, tùi Chú-ji̍t-o̍h í-gōa bô iú-hāu ê lō͘. Siūⁿ kàu chia, Chú-ji̍t-o̍h ê sù-bēng si̍t-chāi sī úi-tāi.
|
照頂面所講，列位phah算已經了解主日學大ê使命lah！XXXX博士講，「主日學tī世界是最偉大ê工，」m̄-nā是án-ni，是唯一ê工。Beh救世界，對主日學以外無有效ê路。想到chia，主日學ê使命實在是偉大。 |
