Piān Sîn-chú Lūn_02
|
辯神主論_02 |
| Un Sam-goân |
溫三源 |
|
4 . Lūn chhāi bo̍k-chú , hàu bo̍k-chú ê put-thōng .
|
4. 論chhāi木主，孝木主ê不通 |
|
Lūn put-thong ū kúi-nā hāng ê iân- kò͘ . Sîn-hûn bōe tit-thang lâi hū tī sîn- chú--n̍i̍h . Lâng tiàm-teh kóng ū sîn tiàm tī sîn-chú--n̍i̍h , m̄-sī m̄-chai-kóng sîn-hûn tio̍h khì im-kan; i sī kóng , lâng ū sam-hûn chhit-phek . Chhit-phek bián kóng, kan-ta lūn sam-hûn chiū hó . Taⁿ lâng kóng sam-hûn chiū-sī kóng, chi̍t-tiâu khì im-kan, chi̍t-tiâu tiàm bōng-lāi, chi̍t-tiâu hū sîn-chú; taⁿ lâng thái- thó ū saⁿ-tiâu sîn-hûn? Nā chin-chiàⁿ ū saⁿ-tiâu sîn-hûn, chiū kiám-chhái chit-tiâu hûn ài-beh chia̍h , hit-tiâu hûn m̄- ài chia̍h, á-sī bô-beh liâm-piⁿ chia̍h ; á-sī chit-tiâu hûn ài beh khùn , hit-tiâu hûn m̄-ài khùn , chiū kiám-m̄-tio̍h oan-ke saⁿ-phah mah ? Só͘-í sè-sio̍k teh kóng sam-hûn chiah-ê tāi-chì, put-kò sī īⁿ- toan nā-tiāⁿ, Kî-si̍t sîn-hûn chi̍t-tiâu nā-tiāⁿ, sîn-hûn kì-jiân chi̍t-tiâu, chiū hit-tiâu khì tah-lo̍h ? Tiàm tī sîn-chú á m̄-sī ? M̄-sī ; khì im-kan . Lâng siⁿ- chêng kiâⁿ hó , óa-khò Iâ-so͘ , sìn hok-im, tit-tio̍h Kiù-chú ê sio̍k-chōe , Thiⁿ-pē ê siàⁿ-chōe , Sèng-sîn ê têng-siⁿ , sí-āu sin- khu kui thó͘ , sîn-hûn chiūⁿ thian-tông , tit-tio̍h éng-oán ê hok-khì ; siat-sú chòe Mô͘-kúi ê kiáⁿ, hòng-chhiòng su-io̍k kiâⁿ-pháiⁿ , chiū sîn-hûn tîm-lûn tē-ge̍k , thái ōe koh siⁿ chi̍t-tiâu sîn-hûn lâi hū tī bo̍k-chú-ah ?
|
論不通有幾若項ê緣故。神魂bōe得thang來附tī 神主--n̍i̍h。人tiàm-teh講有神tiàm tī 神主--n̍i̍h,m̄ 是 m̄ 知講神魂著去陰間；伊是講，人有三魂七魄。七魄免講，kan-ta論三魂就好。今人講三魂就是講，一條去陰間，一條tiàm墓內，一條附神主；今人thái-thó有3條神魂？若真正有3條神魂，就Kiám-chhái這條魂愛beh食不hit條魂 m̄愛食，抑是無beh liâm-piⁿ 食；抑是這條魂愛beh睏，hit條魂 m̄ 愛睏，就敢 m̄ 著冤家相扑--mah ? 所以世俗teh講三魂chiah ê代誌，不過是異端nā-tiāⁿ，其實神魂一條nā-tiāⁿ，神魂既然一條，就hit 條去佗落？Tiàm tī 神主抑 m̄ 是？M̄ 是；去陰間。人生前行好，倚靠耶穌，信福音，得著救主ê贖罪，天父ê赦罪，聖神ê重生，死後身軀歸土，神魂上天堂，得著永遠ê福氣；設使做魔鬼ê子，放縱私慾行歹，就神魂沈淪地獄，thái會koh生一條神魂來附tī木主--ah？ |
|
Ū lâng pok kóng , Hûn sui-bóng chi̍t- tiâu nā-tiāⁿ , chóng-sī iû-goân ōe hū tī sîn-chú ; in-ūi nā kiâⁿ-hó , i ê sîn-hûn kàu thian-tông iáu-kú ia̍h ōe tiàm tī sîn-chú ; nā sī kiâⁿ-pháiⁿ koaiⁿ tī tē-ge̍k, thèng-hāu chhiáⁿ hê-siūⁿ lâi phah tē-ge̍k , phah liáu-āu i ōe chhut--lâi , án-ni i kiám-bōe lâi hū tī sîn-chú mah ?
|
有人駁講，魂雖罔一條nā-tiāⁿ，總--是猶原會附tī神主；因為若行好，伊ê 神魂到天堂iáu-kú亦會tiàm tī神主；若是行歹關tī 地獄，聽候請和尚來扑地獄，扑了後伊會出--來，án-ni伊敢 bōe來附tī 神主--mah？ |
|
Góa kóng , M̄ sī án-ni ; thian-tông sī chiâu-chn̂g hó , tōa hok-khì ê só͘-chāi , sè-kan ông-kiong á-sī tē-it sóng ê só͘- chāi kap i ia̍h bōe pí--tit ; lâng í-keng kàu hit-ūi , khòaⁿ sè-kan tē-it sóng ê tōa- chhù , siōng-chhiáⁿ chhin-chhiūⁿ pùn-sò , hô-hòng hit-tè píⁿ-pang-á , i thái-thó beh lâi tiàm ? Lūn kàu chhiáⁿ hê-siūⁿ phah tē-ge̍k ê tāi-chì, sī koh-khah lām- sám . In-ūi tē-ge̍k sī bô hêng, hit ê ūi sī Siōng-tè pī-pān teh hêng-hoa̍t pháiⁿ- lâng--ê, tī-hia thâng bōe sí , hé bōe hoa; kiám-sī hê-siūⁿ só͘ ōe phòa--tit mah ? Nā Siōng-tè lia̍h lâng koaiⁿ-lo̍h tē-ge̍k , hê-siūⁿ ōe pàng i chhut--lâi, án-ni hê- siūⁿ pí Siōng-tè khah-tōa, pài hê-siūⁿ chiū kàu-gia̍h . Kiám-chhái ū lâng kóng, M̄-sī án-ni, hê-siūⁿ put-kò sī thok pu̍t kā Siōng-tè kiû-chêng nā-tiāⁿ , thái-thó kóng pí Siōng-tè khah tōa ? Góa kóng , Ia̍h m̄-sī án-ni ; lâng hō͘ koaⁿ-hú lia̍h- khì koaiⁿ-kaⁿ, kiám-chhái khì thok hó sè- thâu ê lâng khì kiû-chêng, siōng-chhiáⁿ tio̍h khòaⁿ i-ê àn sī cháiⁿ-iūⁿ, bô tek- khak kiàn-kiû kiàn-pàng ; hô-hòng lâng hō͘ Siōng-tè koaiⁿ, hê-siūⁿ thok-pu̍t , pu̍t kiàn kiû , Siōng-tè kiàn-pàng . Án-ni lâng ū pháiⁿ, Siōng-tè bô pān, sī Siōng- tè bô kong-tō ; ū chîⁿ--ê chhiáⁿ hê-siūⁿ phah tē-ge̍k , chiū ōe chhut tē-ge̍k , bô chîⁿ thang chhiáⁿ hê-siūⁿ lâi phah--ê, chiū bōe chhut tē-ge̍k ; án-ni sī iú- chiân-chiá seng , bû-chiân-chiá sú , khòaⁿ Siōng-tè chòe tham-koan u-lī, chōe tāng kàu cháiⁿ-iūⁿ ?
|
我講，M̄是án-ni；天堂是齊全好，大福氣ê所在，世間王宮抑是第一爽ê所在kap伊亦bōe比--得；人已經到hit位，看世間第一爽ê大厝，尚且親像糞圾，何況hit塊扁枋仔，伊thái-thobeh2來tiàm?論到請和尚扑地獄ê代誌，是koh較濫糝。因為地獄是無形，hit個位是上帝備辦teh刑罰歹人--ê,tī-hia 虫 bōe死，火bōe hoa；敢是和尚所會破--得mah？若上帝掠人關落地獄，和尚會放伊出--來，án-ni和尚比上帝較大，拜和尚就夠額。Kiám-chhái有人講，M̄ 是án-ni，和尚不過是托佛kā上帝求情nā-tiāⁿ，thái-thó講比上帝較大？我講，亦 m̄ 是án-ni；人hō͘ 官府掠去關監，Kiám-chhái去托好勢頭ê人去求情，尚且著看伊ê 案是怎樣，無的確見求見放；何況人hō͘上帝關，和尚托佛，佛見求，上帝見放。Án-ni人有歹，上帝無辦，是上帝無公道；有錢--ê請和尚扑地獄，就會出地獄，無錢thang請和尚來扑--ê,就bōe出地獄；án-ni是有錢者生，無錢者死，看上帝做貪官污吏，罪重到怎樣？ |
|
Án-ni lâng ê sîn-hûn nā kàu thian- tông ia̍h m̄-lâi hū tī sîn-chú , nā kàu tē- ge̍k chiū éng-éng bōe tit lâi ; í-keng bōe hū sîn-chú, chiah koh lâi chhòng sîn-chú , che kiám m̄-sī put-thong mah ?
|
Án-ni 人ê神魂若到天堂亦 m̄ 來附tī 神主，若到地獄就往往bōe得來；已經bōe附神主，才koh來創神主，che 敢 m̄ 是不通--mah？ |
|
Koh khah put-thong--ê , chiū-sī ū-ê sī chi̍t-lâng iā ū kúi-nā sian sîn-chú ; chhin-chhiūⁿ Chiang-chiu sio̍k ū chi̍t só͘- chāi sìⁿ Lîm--ê, kúi-cha̍p nî chêng Tn̂g- mn̂g-hoán kàu in chiū chhiáⁿ sîn-chú cháu, ū-ê chhiáⁿ kong ê sîn-chú, ū-ê chhiáⁿ má ê sîn-chú ; tùi sì-sòaⁿ liáu-āu bô koh chòe tui , in-ūi chhiáⁿ kong ê sîn-chú--ê kah chhiáⁿ má ê sîn-chú--ê tio̍h chhiáⁿ má ê sîn-chú lâi chiū in; chhiáⁿ má--ê kóng , Goán kah hiah kiàn-siàu cha-bó͘ chhē lín ta-po͘ ! Tùi án-ni , chhiáⁿ kong ê sîn-chú--ê tio̍h chhòng chi̍t-sin má ê sîn-chú, chhiáⁿ má--ê , koh chhòng chi̍t-sin kong ê sîn-chú . Chhin-chhiūⁿ án-ni, ha̍p-lí mah ? Chi̍t-lâng kiám ū nn̄g ê sîn thang hū nn̄g-sin bo̍k-chú ah ? Si̍t-chāi tōa put- thong .
|
Kok較不通--ê,就是有ê 是一人也有幾若仙神主；親像漳州屬有一所在姓林--ê,幾十年情長毛反到in就請神主走，有ê 請公ê神主，有ê 請媽ê神主；對四散了後無koh做堆，因為請公ê神主m̂e教請媽ê神主--ê著請媽ê神主來就in ; 請媽--ê講，阮既hiah見笑查某chhē lín查甫！對án-ni，請公ê神主--ê著創一身媽ê神主，請媽--ê,koh創一身公ê神主。親像án-ni，合理--mah ?一人敢有兩個神thang附兩身木主--ah？實在大不通。 |
|
2 . Siat-sú ōe lâi hū , i ia̍h m̄-lâi . Lâng só͘ ài chhin-kūn--ê , tek-khak tio̍h i-ê tâng-lūi , bô tâng-lūi chiū m̄ saⁿ-óa . Só͘- í chá ēng lâng lâi chòe si , tio̍h ēng ka- kī ê kiáⁿ-sun chiah ōe chòe--tit ; si in- ūi kóng , gōa-sìⁿ ê kiáⁿ-sun m̄-sī ka-kī ê kut-jio̍k hiat-me̍h só͘ chhut--ê, sîn m̄ lâi óa . Chóng-sī iáu-kú sī lâng, bo̍k- chú sī chhâ , sí-sí ê mi̍h , sîn kán beh óa ? Siat-sú beh lâi óa , chhì-mn̄g chi̍t-tè-á ê pang ū kàu-gia̍h thang hō͘ sîn khiā-khí á-bô ? Só͘ kóng só͘-chòe lóng sī bô chêng-lí bô ì-sù ; lín chhāi bo̍k-chú ê lâng , kán m̄ ka-kī séng-chhat khòaⁿ teh ?
|
2.設使會來附，伊亦 m̄ 來。人所愛親近--ê,的確著伊ê 同類，無同類就 m̄ 相倚。所以早用來做尸 ，著用家己ê子孫才會做得；是因為講，外姓ê子孫m̄ 是家己ê骨肉血脈所出--ê,神m̄來倚。總是iáu-kú是人，木主是柴，死死ê物，神敢beh來倚？設使beh倚，試問一塊仔ê枋有夠額thang hō͘ 神企起抑無？所講所做攏是無情理無意思；lín chhāi木主ê人，敢m̄ 家己省察看--teh？ |
|
3 . Lâng teh chhāi bo̍k-chú , ì-sù sī kóng nā bô hàu--i , chiū ōe chòe iau-kúi . Nā chin-chiàⁿ ū-iáⁿ, chiū tio̍h sòa chòe hō͘ i chhēng , in-ūi bô chia̍h ōe iau , chiū bô chhēng ōe kôaⁿ . Cheng-siⁿ bô chhēng sī in-ūi i ū mn̂g, kiám lâng sí-liáu sîn- hûn ōe hoat-mn̂g ? Nā án-ni sī khoán- thāi chó͘-kong chòe cheng-siⁿ , koh-khah put-hàu . Taⁿ lín chhāi bo̍k-chú--ê , bat ēng mi̍h hàu sîn-chú , kám bat sòa chòe saⁿ-á-khò͘ hō͘ i chhēng ; nā-kah bōe kôaⁿ chū-jiân ia̍h bōe iau , kì-jiân bōe iau chū- jiân bián-chè , kì-jiân bián-chè chiū sòa bián chhāi bo̍k-chú sī bêng .
|
3.人teh chhāi木主，意思講若無孝--伊，就會做枵鬼。若真正有影，就著續做hō͘ 伊穿，因為無食會枵，就無穿會寒。精牲無穿是因為伊有毛，敢人死了神魂會發毛？若án-ni是款待祖公做精牲，koh較不孝。今lín chhāi木主--ê,bat用物孝神主，敢bat續做衫仔褲hō͘ 伊穿；若既bōe寒自然亦未枵，既然bōe枵自然免祭，既然免祭就續免chhāi木主是明。 |
|
5 . Lūn bô chhāi bo̍k-chú , bô chè bo̍k-chú sī lóng bô thang hiâm .
|
5. 論無chhāi木主，無祭木主是攏無thang嫌 |
|
Lâng hiâm goán ji̍p-kàu ê lâng bô chhāi bo̍k-chú sī bô-chó͘ bô-kong, sū- put-ti goán bô chhāi bô chè sī ū tio̍h ê iân-kò͘ , hit-ê iân-kò͘ ū nn̄g-hāng .
|
人嫌阮入教ê人無chhāi木主是無祖無公，事不知阮無chhāi無祭是有著ê緣故，hit個緣故有兩項。 |
|
1 . Chó͘-kong bōe lâi chia̍h .
|
1.祖公bōe來食。 |
|
Chhâ-khó chá sèng-ông sèng-jîn siat chit-ê chè ê hoat-tō͘ , pún m̄-sī ūi chó͘- kong , si̍t-chāi sī ūi-tio̍h kiáⁿ-sun ; hàu- keng kóng , “ Khì chong-biāu--n̍i̍h tì- kèng , sī beh bô bōe-kì-tit pē-bú ” . Tân- kiong kóng, “ Khí-thâu sí , ēng bah-hú sng-chhò͘ lâi koàn-tiān , tit-beh khì tâi ê sî , ēng ngó͘-seng lâi chè , tâi-liáu tò-- lâi , koh-chài hàu , ( che sī ji̍t tiong-tàu tī i sí ê pâng-lāi hàu, ) bē bat khòaⁿ-kìⁿ i lâi chia̍h , tùi téng-tāi í-lâi , lóng bô pàng-soah , sī ài lâng bô pōe i ê chhin . ” Hong-kì kóng, “ Siu-chéng chong-biāu , kèng chè-sū , sī beh kà peh-sìⁿ tui-siūⁿ iú-hàu . ” Che bêng-bêng sī kóng , chè m̄-sī in-ūi chó͘-kong ōe lâi chia̍h , put- kò sī hō͘ lâng ōe siàu-liām i ê chó͘-kong nā-tiāⁿ . Lūn sí--ê bōe lâi kàm-la̍p oa̍h- lâng ê chè-sū, bêng-lí--ê, ka-kī ōe chai. Au-iông Siu Lông-kong-chhian pián- kì--n̍i̍h kóng, “ Chè chīn-chōe mi̍h , m̄- ta̍t-tio̍h ēng chió-chió mi̍h hō͘ pē-bú oa̍h-oa̍h ê sî thang chia̍h . ” Cheng-chú kóng , “ Chòe kiáⁿ ê lâng beh hōng-iōng , pē-bú to bōe thèng-hāu--tit , ( ì-sù sī sí , ) só͘-í thâi-gû lâi chè , m̄ ta̍t-tio̍h thàn pē-bú tē-teh ēng koe ti lâi hō͘ i chia̍h khah- hó . ” Chiah-ê bêng-bêng sī kóng, chè- sū m̄-sī beh-hō͘ chó͘-kong lâi chia̍h, put- kò sī beh hō͘ lâng bô bōe-kì-tit i ê pē-bú nā-tiāⁿ . Chāi sian-ông li̍p-chè ê pún- ì sī kóng-kiò pē-bú sī pún-goân, pē-bú sí chiū pún-goân choa̍t; pún-goân kah choa̍t , chiū iú-hàu ê sim ia̍h choa̍t ; m̄- kú pē-bú sī chi̍t-sì-lâng só͘ tio̍h siàu- liām--ê, só͘-í chòe chè ê hoat-tō͘, hō͘ lâng tī choa̍t-hàu ê tiong-kan bōe liâm-piⁿ choa̍t, sī ná chhin-chhiūⁿ ēng chit-ê chè chòe chéng, chai tī lâng ê sim, hō͘ lâng ōe siⁿ-chhut iú-hàu; li̍p-chè ê pún-ì put-kò sī án-ni. Khó-sioh āu-tāi ê tha̍k-chheh lâng , bô bêng-pe̍k sian-ông li̍p-chè ê ì-sù, lām-sám kóng kàu hiah- ê im-iông, lí-khì , chó͘-kong lâi kàm-la̍p ê tāi-chì , sòa siat peh-sìⁿ lâng chè sam- tāi kap sí-chó͘ ê sū , chòe āu-tāi îm-sū ê kiā-á, hoān-lé , kè-hūn, siong hong-sio̍k , pāi jîn-lûn , iáu-kú teh phah-sǹg i sī sèng-kàu iú-kong ê jîn-sîn , lóng m̄-chai sī sian-ông ê chōe-jîn . Koh khah thang oàn-hūn--ê, chiū-sī Sek-kàu, Tō-kàu , liû- hêng thong-kok, hāi-lâng phiàn-lâng, i só͘ kóng ê iú-hàu lóng put-chāi siⁿ- chêng ê hōng-iōng, iàu-kín sī chāi-tī sí- āu ê chè , pài , chòe-chiò, siu-chai , chhiau- tō͘, pài-pu̍t , liām-keng, phah tē-ge̍k ; lūn-kàu khiok-lé, siàu-gî , lōe-chek, tē- chú-chit , hàu-kèng, í-ki̍p hoān-nā lūn- khí lâng ho̍k-sāi pē-bú ê tāi-chì--ê , it- khài bô kóng-khí ; só͘-í i-ê ōe hō͘ lâng kōe hoaⁿ-hí, in-ūi bô chhin-chhiūⁿ kó͘-lé ê khu-sok ; tùi án-ni lâng-lâng siū i bê- he̍k, pōe sian-ông kà lâng iú-hàu ê hó- sim, chí-ū siú Sek-kàu Tō-kàu ê īⁿ-toan siâ-soat, í-ki̍p sian-ông li̍p-chè ê lé-lō͘, gōng-gōng phah-sǹg nā ōe án-ni , chiū thang sǹg chòe iú-hàu , hài-ah ! Cháiⁿ- iūⁿ khòaⁿ iú-hàu kàu-chiah sió-khóa, kàu-chiah khoài ? Lūn-kàu goán sèng- kàu tiong ê lâng chin-chiàⁿ ū ha̍p sian- ông kà lâng iú-hàu ê hó-sim, put-kò bô siú i li̍p-chè ê lé-lō͘, lâng chiū kiò goán chòe thàn-hoan , bô-kong bô-chó͘ , kám m̄-sī oan-óng mah ? Lūn chè, put-kò sī kà-lâng iú-hàu ê hoat-tō͘ nā-tiāⁿ , nā ōe iú-hàu chiū kàu-gia̍h, lâng nā ōe thàn goán ê tō-lí, ji̍p goán ê kàu, sìn goán ê sèng-keng , chū-jiân siông-siông ōe iú- hàu . mi̍h-sái tek-khak tio̍h chè ah ? Phì- lūn tang-thiⁿ chhēng hiû , hē-thiⁿ chhēng koah , che sī chá ê khoán; taⁿ nā m̄ chhēng hiû beh chhēng nî-saⁿ, m̄ chhēng koah beh chhēng kang-sai , thái-thó bōe- chòe-tit ? Tang-thiⁿ chhēng hiû, hē thiⁿ chhēng koah, put-kò sī beh lâng khoài- oa̍h nā-tiāⁿ, nā khoài-oa̍h , chiū tang- thiⁿ chhēng nî-saⁿ, joa̍h-thiⁿ chhēng kang-sai , chū-jiân ōe chòe-tit . Chûn tio̍h ū ēng phâng, che sī chûn ê khoán ; taⁿ m̄ ēng phâng , sī beh ēng chhia , kiám ōe tit-thang kóng , che m̄-sī chûn, thái-thó ū chûn bô chûn-phâng ? Phâng put-kò sī chòe hō͘ chûn kiâⁿ ê lō͘-ēng nā-tiāⁿ, ōe kiâⁿ chiū kàu-gia̍h , mi̍h-sái tek-khak tio̍h phâng ah ? Só͘-í góa kóng ōe iú-hàu khah iàu-kín, nā chin-chiàⁿ ōe iú-hàu , chiū bô-chè ia̍h-bô siong-kan .
|
查考早聖王聖人設這個祭ê法度，本 m̄ 是為祖公，實在是為著子孫；孝經講：「去宗廟--n̍i̍h致敬，是beh無bōe記得父母。」檀宮講：「起頭死，用肉脯酸醋來貫奠 ，得beh去埋ê 時，用五牲來祭，埋了倒--來，koh再孝，(che是日中晝tī 伊死ê房內孝 ) bē bat看見伊來食，對頂代以來，攏無放煞，是愛人無背伊ê 親。」坊記講：「修整宗廟，敬祭祀，是beh教百姓追想有孝。」Che明明是講，祭m̄ 是因為祖公會來食，不過是hō͘ 人會數念伊ê祖公nā-tiāⁿ。論死--ê bōe來鑑納活人ê祭祀，明理--ê,家己會知。歐陽修瀧岡阡表記--n̍i̍h講：「祭盡濟物，m̄值著用少少物hō͘ 父母活活ê 時thang食。」曾子講：「做子ê人beh奉養父母都bōe聽候--得，( 意思是死 )所以thâi牛來祭，m̄ 值著趁父母tī--teh用雞豬來hō͘ 伊食較好。」Chiah-ê明明是講，祭祀 m̄ 是beh hō͘ 祖公來食，不過是beh hō͘人bô bōe記得伊ê 父母nā-tiāⁿ。在先王立祭ê本意是講叫父母是本源，父母死就本源絕；本源既絕，就有孝ê心亦絕；mk7u父母是一世人所著數念--ê,所以做祭ê法度，hō͘人tī 絕孝ê中間bōe liâm-piⁿ 絕，是那親像用這個祭做種，栽tī 人ê心，hō͘人會生出有孝；立祭ê本意不過是án-ni。可惜後代ê讀冊人，bô 明白先王立祭ê意思，濫糝講到hiah ê陰陽，理氣，祖公來鑑納ê代誌，續設百姓人祭三代kap始祖ê事，做後代淫祀ê崎仔，患禮、過分、傷風俗、敗人倫，iáu-kú teh扑算伊是聖教有功ê人神，攏 m̄ 知是先王ê罪人。Koh較thang怨恨--ê,就是釋教、道教，流行通國，害人騙人，伊所講ê有孝攏不在生前ê奉養，要緊是在tī 死後ê祭，拜、做醮、修齋、超度、拜佛、念經、扑地獄；論到曲禮、少儀、內則、弟子職、孝敬，以及凡若論起人服事父母ê代誌--ê,一概無講起；所以伊ê 話ho͘ 人會歡喜，因為無親像古禮ê拘束；對án-ni人人受伊迷惑，背先王教人有孝ê好心，只有守釋教道教ê異端邪說，以及先王立祭ê禮路，憨憨扑算若話án-ni，就thang算做有孝，hài--ah ! 怎樣看有孝到才小可，到才快？論到阮聖教中ê人真正有合先王教人有孝ê好心，不過無守立祭ê禮路，人就叫阮做趁番，無公無祖，敢m̄ 是冤枉--mah ? 論祭，不過是教人有孝ê法度nā-tiāⁿ，若會有孝就夠額，人若會趁阮ê道理，入阮ê教，信阮ê聖經，自然常常會有孝。mi̍h使的確著祭--ah？譬論冬天穿裘，夏天穿葛，che是早ê款；今若 m̄穿裘beh穿呢衫 ，m̄ 穿葛beh穿kang-sai ，thái-thó bōe做--得？冬天穿裘，夏天穿葛，不過是beh人快活nā-tiāⁿ，若快活，就冬天穿呢衫，熱天穿 kang-sai，自然會做--得。船著有用帆，che是船ê款；今 m̄ 用帆，是beh用車，敢會得thang講，che m̄ 是船，thái-thó有船無船帆？帆不過是做hō͘ 船行ê路用nā-tiāⁿ，會行就夠額，mi̍h使的確著帆--ah？ 所以我講會有孝較要緊，若真正會有孝，就無祭亦無相干。 |
|
2 . Chè chó͘-kong hoán-tńg sī tek-chōe Siōng-tè
|
2.祭祖公反轉是得罪上帝。 |
|
Saⁿ chheng gōa nî chêng Siōng-tè pún- sin tī Se-nái-soaⁿ thoân cha̍p kài , hit ê tē jī kài kóng, “ Bo̍h-tit tiau-khek ngó͘-siōng , thiⁿ-téng tōe-ē, chúi-tiong pah-hāng mi̍h, bo̍h-tit chng-siōng chhin-chhiūⁿ i, bo̍h-tit pài kūi , bo̍h-tit ho̍k-sāi ; in-ūi góa Iâ-hô- hoa lín-ê Siōng-tè , toàn-toàn bōe iông-- tit ēng pa̍t-ê Siōng-tè kap góa pí ; oàn- hūn góa ê lâng , kàng chai-ē hō͘--i , tùi pē kàu kiáⁿ kàu saⁿ..sì tāi , thiàⁿ góa , siú góa kài-lu̍t ê lâng chiū kàng hok-khì hō͘--i , kàu chheng pah-tāi ” . Án-ni , chè , pài , tio̍h Siōng-tè chiah ōe kham-tit siū, lâng chè pa̍t-mi̍h , pài pa̍t-mi̍h , chiū pài ê lâng , chè ê lâng , í-ki̍p siū chè , siū pài ê lâng , Siōng-tè lóng beh hêng-hoa̍t--i . Í-sek-lia̍t peh-sìⁿ hiàn-chè Siōng-tè , ia̍h hiàn-chè pa̍t-mi̍h , Siōng-tè tōa siū-khì , kàng chai-ē tī in-ê kok . Hi-lu̍t ông hō͘ i-ê peh-sìⁿ chheng i chòe Siōng-tè , Hi- lu̍t hoaⁿ-hí , Siōng-tè hō͘ thâng kā-sí--i . ( Hēng-toān 12 : 22 , 23 . ) Ko-nî-liû beh pài Pí-tek , Pí-tek kín-kín hû i kóng , “ Khí--lâi , góa ia̍h-sī lâng . ” Lō͘-sū-tek ê lâng beh chè Pó-lô , Pó-lô chhut-la̍t chó͘- tòng , m̄-káⁿ siū in chè . ( Hēng-toān 14 : 13-18 . ) Sù-tô͘ Iok-hān beh pài chí-sī i ê thiⁿ-sài , thiⁿ-sài chó͘-chí--i kóng , “ M̄-thang , lí chheng-chheng tio̍h pài Siōng- tè . ” ( Be̍k-sī-lio̍k 22 : 8 , 9 . ) Mô͘-kúi kah Iâ-so͘ pài--i , Iâ-so͘ ín sèng-keng ê ōe kóng , “ Tio̍h pài Chú lí ê Siōng-tè , to̍k- to̍k ho̍k-sāi--i . ” ( Sin-bēng-kì 6 : 13 , Má- thài 4 : 10 . ) Án-ni tōa ê sù-tô͘, sèng ê thiⁿ-sài , àm-sè ê jîn-kun, siōng-chhiáⁿ m̄-thang pài , hô-hòng sí-liáu ê lâng . In- ūi Siōng-tè sī chì-chun bû tùi , to̍k-it bû jī , bān-lâng óa-khò i lâi oa̍h , lâi tín-tāng , lâi tī-teh , hông-tè ê sìⁿ-miā sī khò i chiah oa̍h , pē-bú ê sìⁿ-miā ia̍h khò i chiah oa̍h ; pē-bú sui-jiân pí kiáⁿ khah tōa , chóng-sī tī Siōng-tè ê bīn-chêng pîⁿ-pîⁿ sī i-ê lô͘-po̍k , hoān-chōe ê lâng , thái-thó thang lia̍h i chòe chhin-chhiūⁿ Siōng-tè ? Chhâ-khó chit-ê chè ê tāi- chì sī Siōng-tè só͘ siat , ū sio̍k-chōe ê chè , ū siā-un ê chè , ū sio-chè, tû sio̍k-chōe chè í-gōa , kî-û--ê lóng sī kèng-pài siā- un ê í-sù . Chóng-sī chiah-ê chè , lóng-sī koan-chiò Kiù-chú , Kiù-chú iáu-bē kàu , lâng tio̍h siú chit-ê lé-sò͘ , Kiù-chú í- keng kàu , hiàn ka-kī chòe chè , lâi sio̍k lâng ê chōe , chi̍t-pái chiū kàu-gia̍h , só͘- í chit-ê lé-sò͘ thang hòe ; lâng pài Siōng- tè , nā sái ēng sim-sîn , ēng sêng-sit, chiah-ê lé-sò͘ lóng m̄-sái koh kiâⁿ .
|
3000外年前上帝本身tī 西奈山傳十誡，hit個第2誡講：「莫得雕刻偶像，天頂地下，水中百項物，莫得裝像親像伊，莫得拜跪，莫得服事；因為我耶和華lín ê上帝，斷斷bōe容--得用別個上帝kap我比；怨恨我ê人，降災厄hō͘--伊，對父到子到3、4代，疼我，守我戒律ê人就降福氣hō͘--伊，到千百代。」Án-ni，祭，拜，著上帝才會堪得受，人祭別物，拜別物，就拜ê人，祭ê人，以及受祭，受拜ê人，上帝攏beh刑罰--伊。以色列百姓獻祭上帝，亦獻祭別物，上帝大受氣，降災厄tī in ê國。希律王hō͘伊ê 百姓稱伊做上帝，希律歡喜，上帝hō͘ 虫咬死--伊。( 行傳12：22, 23. )哥尼流beh拜彼得，彼得緊緊扶伊講：「起--來，我亦是人。」路士德ê人beh祭保羅，保羅出力阻擋，m̄ 敢受in祭。( 行傳14：13-18. ) 使徒約翰beh拜指示伊ê 天使，天使阻止--伊講：「M̄ thang，你清清著拜上帝。」( 默示錄22：8, 9. ) 魔鬼教耶穌拜--伊，耶穌引聖經ê話講：「著拜主你ê上帝，獨獨服事--伊。」( 申命記6：13，馬太4：10. ) Án-ni大ê使徒，聖ê天使，暗勢ê人君，尚且m̄ thang拜，何況死了ê人。因為上帝是至尊無對，獨一無二，萬人倚靠伊來活，來振動，來tī--teh，皇帝ê性命是靠伊才活，父母ê性命亦靠伊才活；父母雖然比子較大，總--是tī 上帝ê面前平平是伊ê 奴僕，犯罪ê人，thái-thó thang掠伊做親像上帝？查考這個祭ê代誌是上帝所設，有贖罪ê祭、有謝恩ê祭、有燒祭，除贖罪祭以外，其餘--ê攏是敬拜謝恩ê意思。總--是chiah ê祭，攏是觀照救主，救主iáu-bē到，人著守這個禮數，救主已經到，獻家己做祭，來贖人ê罪，一擺就夠額，所以這個禮數thang廢；人拜上帝，但使 用心神，用誠實，chiah ê禮數 攏m̄ 使 koh行。 |
|
Án-ni chit-ê chè , pún sī ūi-tio̍h Siōng- tè lâi siat , m̄-sī lâng só͘ ōe tit-thang chhiàm ēng--tit ; pē-bú ū-iáⁿ sī lâng só͘ eng-kai chun-kèng iú-hàu--ê, chóng-sī chun-kèng kàu kè-thâu , iú-hàu kàu chhò-gō͘ , chiū hoán-tńg tek-chōe Siōng- tè ; phì-jū koaⁿ-hú ū hiah-ê gē-ia̍h , gē-ia̍h eng-kai tio̍h chun-kèng koaⁿ-hú , sūn- thàn i ê bēng-lēng , chóng-sī siat-sú hō͘ koaⁿ-hú chhēng lêng-pô͘ , chheng i chòe bān-sòe , hông-tè nā chai , tek-khak pān i-ê chōe , sǹg i chòe hoán-chha̍t . Hông-tè put-kò sī lâng nā-tiāⁿ i ê lé siōng-chhiáⁿ bōe hō͘ lâng chhiàm--tit , hô-hòng hek- hek hông-hông ê Siōng-tè kiám ōe hō͘ ná tîn-ai ná káu-hiā ê chōe-jîn chhiàm ēng i ê lé-sò͘ mah ? Chè sí-lâng ēng gû iûⁿ , chè Siōng-tè ia̍h ēng gû iûⁿ , kūi sí- lâng sī ēng chit-ê kha-thâu-u , kūi Siōng-tè ia̍h-sī ēng chit-ê kha-thâu-u , án-ni sī lia̍h sí-lâng kap Siōng-tè pîⁿ- tōa, khòaⁿ Siōng-tè ná sí-lâng . Lâng khoán-thāi Siōng-tè chòe sè-kan ê hông-tè , Siōng-tè siōng-chhiáⁿ bōe iông--tit , hô-hòng khoán-thāi i ná sí lâng , chiū i ê bú-bān siat-to̍k ê chōe , Siōng-tè tek- khak beh tāng-tāng khiàn-chek hêng- hoa̍t .
|
Án-ni這個祭，本是為著上帝來設，m̄ 是人所會得thang僭用--得；父母有影是人所應該尊敬有孝--ê,總--是尊敬到過頭，有孝到錯誤，就反轉得罪上帝；譬喻官府有hiah ê衙役，衙役應該著尊敬官府，順趁伊ê 命令，總--是設使hō͘官府穿龍袍，稱伊做萬歲，皇帝若知，的確辦伊ê 罪，算伊做反賊。皇帝不過是人nā-tiāⁿ， 伊ê 禮尚且bōe hō͘ 人僭--得，何況赫赫弘弘ê上帝敢會hō͘若塵埃若káu-hia ê罪人僭用伊ê 禮數--mah？祭死人牛羊，祭上帝役用牛羊，跪死人是用這個腳頭 u ，跪上帝亦是用這個腳頭 u，án-ni是掠kap上帝平大，看上帝那死人。人款待上帝做世間ê皇帝，上帝尚且bōe容--得，何況款待伊那死人，就伊ê侮慢褻瀆ê罪，上帝的確beh重重譴責刑罰。 |
|
Kiám-chhái ū lâng kóng , Chè sī sèng- jîn só͘ siat , nā án-ni chiū sèng-jîn ia̍h ū kè-sit mah ? Góa ìn kóng , Thái-thó bô kè-sit ? Lūn i pêng-seng só͘-kiâⁿ tāi- khài lâi kóng , sī thang o-ló , iáu-kú m̄- sī kóng i lóng bô chi̍t-tiám-á ê chhò-gō͘ . Tông-tiâu Lí Thài-pe̍k kóng , “ Lâng to m̄-sī Giâu Sùn , thài-ōe it-chīn hó ? ” Án- ni i chha-put-to sī kóng , chí-ū Giâu Sùn it-chīn hó nā-tiāⁿ , kî-û lóng bô . Chóng-sī lūn kàu Giâu Sùn , Khóng-chú chiū kóng , “ Giâu-Sùn siōng-kú ū pē-pēng .” Lūn kàu Khóng-chú pún-sin i ka-kī ū kóng , “ Nā ōe hō͘ góa ke chia̍h kúi-nî , kàu gō͘-cha̍p hè lâi tha̍k ia̍h-keng , chiū bián ū tōa kè-sit . ” Án-ni chiū iáu-bē tha̍k ia̍h-keng ê sî ū tōa kè-sit, chiū tha̍k ia̍h-keng liáu-āu , ia̍h bōe bián-tit ū sió-khóa ê kè-sit . Giâu Sùn Khóng- chú , siōng-chhiáⁿ bô chiâu-chn̂g hó , kî- û--ê kiám-ōe khah-iâⁿ in mah ? Goán ê sèng-keng ū kóng , “ Siōng-tè tī thiⁿ-- n̍i̍h , kàm-chhat chèng-lâng, ài chai kî- tiong ū hit-hō chiâu-chn̂g tì-hūi , ōe kèng Siōng-tè ê lâng á-bô , chiū lóng-sī chiū siâ , khì chèng , bē ū kiâⁿ hó ê lâng . ” ( Si-phian 53 : 2 , 3 . ) Iâ-so͘ kóng , “ Bô chi̍t-lâng hó , chí-ū Siōng-tè nā-tiāⁿ . ” ( Má-thài 19 : 17 . ) Só͘-í m̄-thang phah- sǹg chè sī sèng-jîn só͘ siat , chiū tek- khak sī bô chhò . Pîn-sim lâi lūn , hiān-sî chè chó͘-sian ê lé nā ū ha̍p-lí , chiū put-lūn ū chiàu kó͘-hoat á bô chiàu kó͘-hoat , lóng bô iàu-kín; nā bô ha̍p-lí , chiū put-lūn sī sèng-jîn só͘ siat , á m̄-sī sèng-jîn só͘ siat , lóng tio̍h pàng-soah .
|
Kiam-chhái有人講，祭是聖人所設，若án-ni就聖人亦有過失--mah？我應講：「Thái-thó無過失？」論伊平生所行大概來講，是thang o-ló,iáu-kú m̄ 是講伊攏無一點仔ê錯誤。唐朝李太白講：「人都m̄ 是堯舜，thài會一盡好？」Án-ni伊差不多是講，只有堯舜一盡好nā-tiāⁿ，其餘攏無。總--是論到堯舜，孔子就講：「堯舜上久有弊病。」論到孔子本身伊家己有講：「若會hō͘ 我加食幾年，到五十歲來讀易經，就免有大過失。」Án-ni就iáu-bē讀易經ê 時有大過失，就讀易經了後，亦bē免得有小可ê過失。堯舜孔尚且無齊全好，其餘--ê 敢會較贏in mah？阮ê聖經有講：「上帝tī 天--n̍i̍h,鑑察眾人，愛知其中有hit號齊全智慧，會敬上帝ê人抑無，就攏是就邪，棄正，bē有行好ê人。」( 詩篇53：2, 3. ) 耶穌講：「無一人好，只有上帝nā-tiāⁿ。」( 馬太19：17. ) 所以 m̄-thang扑算祭是聖人所設，就的確是無錯。憑心來論，現時祭祖先ê禮有合理，就不論有照古法抑無照古法，攏無要緊；若無合理，就不論是聖人所設，抑 m̄ 是聖人所設，攏著放煞。 |
|
6 . Lūn hàu ê kî-si̍t .
|
6.論孝ê其實 |
|
Sè-sio̍k lâng ta̍uh-ta̍uh húi-pòng goán sī put-hàu , sū-put-ti goán ê hàu sī chin ê hàu , m̄-sī ké ê hàu . Goán ê sèng-keng kì-chài Siōng-tè ēng jîn-lûn ê tō-lí kà-sī lâng , chiū kóng , “ Tio̍h hàu-kèng lín ê pē-bú , chiū thang tī Iâ-hô-hoa lín ê Siōng-tè só͘ siúⁿ-sù ê tōe-hng lâi chia̍h tn̂g hè-siū .” ( Chhut Ai-ki̍p-kì 20 : 12 . ) Koh kóng , “ Lâng nā ū pōe-ge̍k ê kiáⁿ, pē-bú tok-chek m̄-thiaⁿ , chiū tio̍h lia̍h--i , tòa kàu siâⁿ-mn̂g tiúⁿ-ló ê bīn-chêng, kā in kóng , Chit-ê kiáⁿ pōe-ge̍k m̄-thiaⁿ góa chhùi , chiú-chùi , hòng-tōng , chiū siâⁿ-- n̍i̍h ê chèng-lâng tio̍h khioh chio̍h-thâu tìm hō͘ i sí . ” ( Sin-bēng-kì 21 : 20 , 21 . ) Koh kóng , “ Mē pē-bú ê lâng tek-khak tio̍h hō͘ i sí.” (Chhut-ai-ki̍p-kì 21:16) Koh kóng: “ Khòaⁿ khin pē-bú ê lâng, tio̍h siū chiù-chó͘.” (Sin-bēng-kì 27:16) Iâ-só͘ ê sî, ū hoat-lī-sài-lâng kà-sī lâng thang ēng mi̍h hiàn iōng-tè, m̄-sái ho̍k-sū pē-bú, Kiù-chú tāng-tāng hiâm--in. Koh Kiù-chú teh beh sí ê sî, i ê lāu-bú bô-lâng thang khòaⁿ-kò͘, Kiù-chú chiū bēng-lēng i ê ha̍k-seng Iok-hān tio̍h chiàu-kò͘ i. (Iok-hān 19:26,17) Koh Iâ-so͘ sòe-hàn ê sî, iā-sī sêng-sūn pē-bú. (Lō͘-ka 2:51) Án-ni Iâ-so͘ pún-sin iú-hāu, iā-sī chòe hó ê iūⁿ ài lâng o̍h i; só͘-í i ê ha̍k-seng iā bat ēng iú-hāu ê tō-lí kà-sī lâng, chhin-chhiūⁿ Pó-lô kóng: “Kiáⁿ-jî sio̍k Chú, tio̍h sūn pē-bú, chiah sī ha̍p-gî.” (Í-bu̍t-só͘ 6:1) Koh kóng: “Kiáⁿ-jî tio̍h siông-siông sūn pē-bú, chiū Chú hoaⁿ-hí.” (Ko-lô͘-sai 3:20) Koh hoan-hù Thê-bô͘-thài kóng: “Chiú-kóa-lâng ū kiáⁿ-sun, tio̍h kà-sī i, tāi-seng tī ka-lāi ōe hêng-hàu, lâi pò-ta̍p i ê pē-bú, che sī hó thang hō͘ Siōng-tè chiap-la̍p.” (I Thê-bô͘-thài 5:4) Án-ni Siōng-tè, Kiù-chú, sian-ti, sù-tô͘ lóng sī kà lâng tio̍h iú-hàu, thái-thó kóng goán put-hàoah?
|
世俗人ta̍uh-ta̍uh誹謗阮是不孝，殊不知阮ê孝是真ê孝，m̄ 是假ê孝。阮ê聖經記載上帝用人倫ê道理教示人，就講：「著孝敬lín ê父母，就thang tī 耶和華lín ê上帝所賞賜ê地方來食長歲壽。」( 出埃及記20：12. ) Koh講：「人若有背逆ê子，父母督責 m̄ 聽，就著掠--伊，帶到城門長老ê面前，kaīn講，這個子背逆 m̄ 聽我嘴，酒醉、放蕩，就城--n̍i̍h ê眾人著拾石頭擲hō͘ 伊死。」( 申命記21：20, 21. ) Koh講：「罵父母ê人，的確著hō͘ 伊死。」( 出埃及記21：16. ) Koh講：「看輕父母ê人，著受咒詛。」( 申命記27：16. ) 耶穌ê 時，有法利賽人教示人thang用物獻上帝，m̄ 使 服事父母，救主重重嫌--in。Koh救主teh beh死ê 時，伊ê 老母無人thang看顧，救主就命令伊ê 學生約翰著照顧--伊。( 約翰19：26, 17. ) Koh耶穌細漢ê 時，亦是承順父母。( 路加2：51. ) Án-ni耶穌本身有孝，亦是做好ê樣愛人學--伊；所以伊ê 學生亦bat用有孝ê道理教示人，親像保羅講：「子兒屬主， 著順父母，才是合宜。」( 以弗所6：1. ) Koh講：「子兒著常常順父母，就主歡喜。」( 哥羅西3：20. ) Koh吩咐提摩太講：「守寡人有子孫，著教示伊，代先tī 家內會行孝，來報答伊ê 父母，che是好thang hō͘ 上帝接納。」( I 提摩太5：4. )Án-ni上帝、救主、先知、使徒攏是教人著有孝，thái-thó講阮不孝--ah？ |
|
Chóng-si cháiⁿ-iūⁿ chiah-ōe tit-thang kóng sī iú-hàu ?
|
總--是怎樣才會得thang講是有孝？ |
|
1 .Pē-bú tī-teh tio̍h chīn khùi-la̍t hōng- sêng chiàu-kò͘ , chia̍h-chhēng hō͘ i kàu- gia̍h ; pē-bú lāu bōe thó-thàn , m̄-thang gīn-sîn--i , khòaⁿ-khin--i , i beh tio̍h hō͘-- i , chīn sim khoán-thāi--i , bo̍h-tit hō͘ i oàn-sin chhoeh-miā, thó͘-khùi pûn-hāi , tio̍h siūⁿ kàu i-ê un-chêng hōng-sêng--i kàu chi̍t-sì-lâng .
|
1.父母tī--teh著盡氣力奉承照顧，食穿hō͘ 伊到額；父母老bōe討趁，m̄ thang gīn神 --伊，看輕--伊，伊beh著hō͘--伊，盡心款待--伊，莫得hō͘ 伊怨身慼命，吐氣pûn害，著想到伊ê 恩情奉承--伊到一世人。 |
|
2 .Tio̍h thiaⁿ i-ê kà-sī .
|
2.著聽伊ê 教示。 |
|
Bat khòaⁿ-kìⁿ ū sî pē-bú kah i-ê kiáⁿ , i ìn kóng , “ Goán m̄-leh .” Che sī ke̍k- tōa m̄-tio̍h . Chòe kiáⁿ ê lâng iáu sòe-hàn bōe thàn-chîⁿ chhī pē-bú , iáu-kú tio̍h sūn--i , só͘ kóng tio̍h thiaⁿ, só͘ kah tio̍h kiâⁿ , sui-bóng kàu tōa-hàn ū pún-sū ōe thàn-chîⁿ , ia̍h m̄-thang kiau-ngō͘ lū-kū ; tio̍h chi̍t-sì-lâng khiam-sùn sēng-siū kà- sī; siat-sú pē-bú só͘ kóng ū chhò-gō͘ , ia̍h tio̍h khin-siaⁿ sòe-seh kap i chham-siông gī-lūn , m̄-thang hoah--i , mē--i .
|
Bat看見有時父母教伊ê 子，伊應講：「阮 m̄--leh。」Che是極大 m̄ 著。做子ê人iáu細漢 bōe趁錢飼父母，iáu-kú著順--伊，所講著聽，所教著行，雖罔到大漢有本事會趁錢，亦 m̄-thang驕傲lū-kū;著一世人謙遜承受教示；設使父母所講有錯誤，亦著輕聲細說kap伊參詳議論，m̄-thang喝--伊，罵--伊。 |
|
3 . M̄-thang hō͘ i ê sim iu-būn .
|
3.M̄-thang hō͘ 伊ê心憂悶。 |
|
Kiám-chhái ū hiaⁿ-tī chiū tio̍h saⁿ- hô, m̄-thang oan-ke-niû-chè hō͘ pē-bú iu-būn ; á-sī pháiⁿ-kiáⁿ , hòng-tōng , poa̍h- kiáu , chia̍h o͘-hun , chia̍h chiú-chùi , chòe pháiⁿ-káu , o̍h kûn-thâu , kiat-tóng , saⁿ-phah , tì-kàu sún-hāi seng-khu , phòa- hùi ke-hé , á-sī hoān kok-hoat , hō͘ koaⁿ- hú pān-chōe , chiah-ê tāi-chì lóng sī hō͘ pē-bú iu-būn hoân-ló ; chòe kiáⁿ ê lâng eng-kai tio̍h chú-sòe , kín-sīn , m̄-thang hō͘ pē-bú ū chit-hō ê kan-khó͘ .
|
Kiám-chhái有兄弟就著相和，m̄-thang冤家量債hō͘ 父母憂悶；抑是歹子、放蕩、博局、食烏薰、食酒醉、做歹狗 、學拳頭、結黨、相扑，致到損害身軀，破費家伙，抑是患國法，hō͘ 官府辦罪，chiah-ê代誌攏是hō͘父母憂悶煩惱；做子ê人應該著仔細謹慎，m̄-thang hō͘ 父母有這號ê艱苦。 |
|
4 . Tio̍h chiàu-kò͘ pē-bú ê phín-hēng .
|
4.著照顧父母ê品行。 |
|
Chá Tāi-Sùn ê pē Kó͘-só͘ bô hó ê só͘- kiâⁿ , Sùn ōe sòe-jī ín-chhōa kám-kek in lāu-pē , tì-kàu hō͘ i bô tōa pháiⁿ . Sù-tô͘ Pó-lô kā Thê-mô͘-thài kóng , “ M̄-thang hoah lāu-tōa lâng, tio̍h kàn-chèng i chhin-chhiūⁿ lāu-pē. ” Khóng-chú kóng , “ Ho̍k-sāi pē-bú , ū-sî tio̍h sió-khóa hiâm--i .” Án-ni sī hō͘ lán chai pē-bú ū sî ū chhò-gō͘ , chòe kiáⁿ ê lâng tio̍h khǹg-- i , hō͘ i ōe tú-hó , bián-tit ū pháiⁿ ê miâ- siaⁿ . Tē-it iàu-kín tio̍h chiàu-kò͘ i ê lêng-hûn, hō͘ i ōe sêng-si̍t sìn Kiù-chú , óa-khò i kàu tit-tio̍h chōe sià-bián , siông-siông thòe i kî-tó , ǹg-bāng i sí-āu ōe tit-tio̍h kiù .
|
早大舜ê父瞽叟無好ê所行，舜會細膩引 chhōa 感激in老父，致到hō͘ 伊無大歹。使徒保羅kā提摩太講：「M̄-thang喝老大人，著諫諍伊親像老父。」孔子講：「服事父母，有時著小可嫌--伊。」Án-ni是hō͘ 咱知父母有時有錯誤，做子ê人著勸--伊，hō͘ 伊會tú好，免tit有歹ê名聲。第一要緊著照顧伊ê 靈魂，hō͘ 伊會誠實信救主，倚靠伊到得著罪赦免，常常替伊祈禱，向望伊死後會得著救。 |
|
5 . Pē-bú í-keng sí , tio̍h chiàu hoat-tō͘ lâi liāu-lí sui-bóng bô óa-khò hong-súi ê tāi-chì , iáu-kú m̄-thang chhìn-chhái, kah-i-bo̍h ; pē-bú í-keng sí liáu , tio̍h siông-siông siàu-liām , kì-tit i hó ê kà-sī lâi kiâⁿ .
|
5.父母已經死，著照法度來料理雖罔無倚靠風水ê代誌，iáu-kú m̄-thang chhìn-chhái,kah-i-bo̍h;父母已經死了，著常常數念，記得伊好ê教示來行。 |
|
Lâng nā án-ni , chiah-sī chin ê iú-hàu ; nā bô án-ni , sui-bóng sí-āu chhāi sîn- chú lâi chè , lâi pài , sio-kim, hiàn-chóa ū sím-mi̍h lō͘-ēng ? Sī lóng bô lī-ek .
|
人若án-ni，才是真ê有孝；若無án-ni，雖罔死後chhāi神主來祭、來拜、燒金、獻紙有甚mi̍h路用？是無利益。 |
|
Khiat-khiat-chú thiaⁿ kàu chia , chiū kóng , Góa taⁿ kám-siā sian-siⁿ , hō͘ góa ná chhin-chhiūⁿ khùn-chhíⁿ , góa taⁿ chai hàu ê tō-lí lah ; ia̍h chai lín ê kàu m̄-sī lâng siat ê kàu só͘ ōe pí-tit . Tùi án-ni saⁿ-sî chiū khì .
|
Khiat-khiat子聽到chia，就講：「我今感謝先生，hō͘ 我那親像睏醒，我今知孝ê道理--lah ; 亦知lín ê教 m̄ 是人設ê教所會比--tit。」對án-ni相辭就去。 |
|
Un Sam-goân ê piān Sîn-chú lūn chit-tiuⁿ í-keng ìn-liáu ; iáu beh koh ìn tē saⁿ miâ ê, chiū-sī Lí Chhah-lâi chò-- ê. I-ê lūn só͘ ín-khí ê kó͘-tián sui-jiân khah-chió , kiám-chhái hiaⁿ-tī koh khah ài khòaⁿ . Chóng-sī kīn-lâi chi̍h--tio̍h Choân-chiu Tân Bo̍k-su kià chi̍t phiⁿ lūn lâi , taⁿ beh seng ìn ; āu-lâi chiū thang koh ìn piān Sîn-chú lūn .
|
溫三源ê辯神主論這張已經印了；iáu beh koh印第三名--ê,就是李插來做--ê。伊ê 論所引起ê古典雖然較少，Kiám-chhái兄弟koh較愛看。總--是近來接--著泉州陳牧師寄一篇論來，今beh先印；後來就thang koh印辯神主論。 |
|
(Tâi-oân Hú-siâⁿ Kàu-hōe-pò tē 26~31 tiuⁿ,1887 nî 8 ge̍h~1888 nî 1 ge̍h)
|
(台灣府城教會報第26~31張，1887年8月~1888年1月) |
