Tâi-oân kàu-hōe ê Iû-lâi
|
台灣教會ê由來 |
| Liāu Tit |
廖得 |
|
Chú-āu 1865 nî khí, hok-im tē 2 piàn thoân kàu Tâi-oân, kàu-taⁿ thâu bóe 93 nî kú.
|
主後1865年起，福音第二遍傳到台灣，到今頭尾93年久。 |
|
Chit pái lâi thoân ê kong-hōe, sī So͘-kek-lân kúi-nā pah-bān sìn-tô͘ tiong ê kúi-nā bān-lâng chhut-gōa tī Eng-kiat-lī thàn-chia̍h ê sìn-tô͘, só͘ chó͘-chit ê Soan-tō-hōe.
|
這擺來傳ê公會，是蘇格蘭幾若百萬信徒中ê 幾若萬人出外tī英吉利趁食ê信徒，所組織ê宣道會。 |
|
Iā lâm-lú ê Soan-tō-hōe, nî-nî kok ū siu-ji̍p kúi-cha̍p-bān ê hiàn-kim, tān-sī thoân-tō jîn-châi tōa khiàm; só͘-í khí-thâu khah chē sī tńg-khì So͘-kek-lân, chhiáⁿ pún só͘-chāi ê lâng lâi. Koh So͘-kek-lân sī chin kan-kia̍t ê tē-hng; chóng-sī Tōa-o̍h chin sio̍k, bô lūn lōa sàn ê lâng to ū ki-hōe thang tha̍k; só͘-í lâi Tâi-oân ê Se-kàu-su khah chē lóng chìn ū ha̍k-būn, iā khîn-khiām, ū chû-sim, koh chhin-chhiat, ū lé-sò͘!
|
也男女ê宣道會，年年各有收入幾十萬ê獻金，但是傳道人才大欠，所以起頭較濟是轉去蘇格蘭，請本所在ê人來。Koh 蘇格蘭是真艱kia̍t ê地方；總--是大學真俗，無論偌散 ê人都有機會thang讀；所以來台灣ê西教師較濟攏真有學問，也勤儉有慈心，koh親切有禮數！ |
|
Tī 60 gōa nî chêng, góa 5, 6 hòe ê sî, nā thiaⁿ-tio̍h “Âng-mn̂g-hoan” 3 jī, kám-kak chin ko-kùi, sim-koaⁿ seⁿ-khí chin hó kám-chêng hoan-gêng.
|
Tī 60 外年前，我5、6歲ê 時， 若聽著「紅毛番」3字，感覺真高貴，心肝生起真好感情歡迎。 |
|
Góa 13 hòe khì hō͘ Mûi Bo̍k-su mn̄g tō-lí ê sî, i ná mn̄g, ná chú-pn̄g; chú-se̍k chiū phâng khì hō͘ Lîm Ha̍k-kiong Kàu-su chia̍h, chin pêng-bîn-hòa! Goán 10 gōa lâng khiā tī tâi-chêng beh niá sé-lé. Mûi Bo̍k-su teh káng-tō ê tiong-kan, sòa mn̄g góa ba̍k-chiu thiàⁿ lōa-kú? I khì Jī-lūn-á pò͘-tō, khòaⁿ-tio̍h kha-chhiú phòa-siùⁿ, tī thô͘-kha teh chhê ê lâng, i khì pa̍t-ūi pò͘-tō liáu, chiah tò-tńg tī hit ê lâng ê sin-piⁿ, thau-hiat gîn-phiò hō͘--i. Koh Lân I-seng siāng hit ê sî-chūn, siá phoe hō͘-góa, phoe thâu siá, “Liāu Tit hiaⁿ pêng-an!” Kî-û ê So͘-kek-lân lâng, tōa pō͘-hūn sī án-ni!!!
|
我13歲去hō͘梅牧師問道理ê時，伊那問，那煮飯；煮熟就捧去hō͘ 林學恭教師食，真平民化！阮10外人企tī台前beh領洗禮。梅牧師teh講道ê 中間，續問我目珠痛偌久？伊去二崙仔佈道，看著腳手破相，tī塗腳teh chhê ê人，伊去別位佈道了，才倒轉tī hit個人ê身邊，偷hiat銀票hō͘--伊。Koh蘭醫生像 hit個時陣，寫批hō͘我，批頭寫「廖得兄 平安！」 其餘ê蘇格蘭人，大部份是án-ni！！！ |
|
Soan-kàu-su tāi-seng chū-chāi tī Tâi-lâm, Kî-āu, Tām-chúi, Chiang-hòa, Tâi-pak téng.
|
宣教師代先聚在tī台南、旗後、淡水、彰化、台北等。 |
|
Tâi-oân kàu-hōe ê te̍k-sek, m̄-sī Tè-kok chú-gī ê sian-hong! M̄-sī chu-pún chú-gī ê cháu-káu! M̄-sī bûn-hòa chhim-lio̍k!
|
台灣教會ê特色，m̄是帝國主義ê 先鋒！ M̄是資本主義ê走狗！ M̄是文化侵略！ |
|
Chiū-sī beh ēng Sèng-keng khí-chō Tâi-oân kàu-hōe!!! Beh chiong sèng Ò-kó͘-sū-teng sió-khóa bat ê “In-tián” tō-lí! Kap Lō͘-tek Má-teng khah bat ê “In-tián” tō-lí!! Lâi chhián-bêng si̍t-hêng!!!
|
就是beh用聖經起造台灣教會！！！Beh將聖奧古斯汀小可bat ê恩典道理！Kap路德馬丁較bat ê恩典道理！！來闡明實行！！ |
|
1.Si̍t-hiān tòe Chú thoân-tō! I-pēⁿ! Kóaⁿ-kúi! Piàn-piáⁿ! Hi-seng kàu-sí!!!
|
1. 實現tòe主傳道！醫病！趕鬼！變piáⁿ！犧牲到死！！ |
|
2.Si̍t-hêng Sū-thê-hoán cheng-sîn! Chiong Kū-iok ōaⁿ chò Sin-iok; oân-choân chiong Au-hong, Bí-ú, Se-iûⁿ ê sè-sio̍k kàu-hōe ê si̍p-koàn, lóng chóng sàu-tû kàu chheng-khì!!!
|
2. 實行司提反精神！將舊約換做新約；完全將歐風、美ú、西洋ê世俗教會ê習慣，攏總掃除到清氣！！！ |
|
Tī 36 nî chêng, Tang-iûⁿ 3 tōa úi-jîn ê chi̍t ê Hō-chhoan Hōng-gān Sian-seⁿ, lâi Tâi-oân lú-hêng thoân-tō; kàu Tang-káng ê sî, kā góa kóng, “Tâi-oân kàu-hōe, iáu sī Iâ-so͘ sî-tāi ê kàu-hōe!!! Sè-kài bô lūn sím-mi̍h só͘-chāi ê kàu-hōe lóng to-siáu ū piàn-chit! chí-ū Tâi-oân kàu-hōe, kap Sèng-keng só͘ kì tng-sî, Chú tī Iû-thài kok thoân-tō ê chêng-hêng chin siāng khoán!
|
Tī 36年前，東洋三大偉人ê一個鶴川鳳彥先生，來台灣旅行傳道；到東港ê時，kā阮講：「台灣教會，iáu是耶穌時代ê教會！！世界無論甚mi̍h所在ê教會攏多少有變質！只有台灣教會，kap聖經所記當時，主tī猶太國傳道ê情形真siāng款！」 |
|
3. Ha̍k-si̍p Pó-lô phó͘-piàn thoân hok-im, tī bōe sìn Chú ê lâng ê tiong-kan! “Tùi sìn kàu sìn” ê ‘Sìn hok-im!’ “Tùi Ki-tok si̍p-jī-kè í-gōa, m̄-chai pòaⁿ hāng !!”
|
3. 學習保羅普遍傳福音，tī 未信主ê人ê中間！「Tùi信到信」 ê 「信福音」「Tùi基督到十字架以外，m̄知半項！！」 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò tē 823 hō, 1957 nî 7 ge̍h)
|
(台灣教會公報第823號，1957年7月) |
