68 Hôe-ek-lio̍k_05
|
68回憶錄_05 |
|---|---|
| Liāu Tit | 廖得 |
|
Góa Ê Hun-in
|
我ê婚姻 |
|
Góa 12 hòe ê sî, ín-chhōa góa sìn Chú ê pè tông-chím, kó͘-bú goán bó-á, khì tùi lâng pē-á: goán m̄-káⁿ tah-èng.
|
我12歲ê時，引chhōa我信主ê敝堂嬸，鼓舞阮母--仔，去tùi人父--仔：阮m̄敢答應。 |
|
Iā góa 20 hòe, beh khì tha̍k Tiong-o̍h ê sî, Chúi-bóe chin thiàⁿ--góa ê Lāu-ông chek, kiò Chiu sian-siⁿ kā góa kóng, I soah-bóe cha-bó͘-kiáⁿ beh phòe--góa; nā hó, beh hō͘ i khì tha̍k Lú-o̍h. Góa siūⁿ-tio̍h nî-kú goe̍h-chhim, sū-kiú to-piàn; ha̍k-gia̍p nā bô sêng-kong, ē ko͘-hū--tio̍h i ê hó-ì: Sio̍k-gú kóng, “Chhōa-liáu chheh bô ài tha̍k! Kè-liáu kha bô ài pa̍k !!!” Chhin-sū nā koat-tēng liáu, kiaⁿ-liáu ē éng-hióng--tio̍h lióng-hong ê chiân-tô͘! M̄-káⁿ sêng-lo̍k.
|
也我20歲，beh去讀中學ê時，水尾真疼--我ê老王叔，叫周先生kā我講：伊煞尾查某子beh配--我；若好，beh hō͘伊去讀女學。我想著年久月深，事久多變；學業若無成功，會辜負--著伊ê好意：俗語講：「娶了，冊無ài讀！嫁了，腳無ài縛！！！」親事若決定了，驚了會影響著兩方ê前途！M̄敢承諾。 |
|
Góa 22 hòe, Sîn-ha̍k it-liân ê sî, ū chi̍t-ê sió-chiá, kā pè tông-ko͘ kóng, I beh phòe--góa! Góa thiaⁿ-tio̍h chin kám-kek!!! Chóng-sī góa siūⁿ chò thoân-tō lâng, cha-po͘-ê sī “Kng koaⁿ-chhâ, kiam ba̍uh khàu!” Cha-bó͘-ê sī “Chò niû kiò, chò kán sái !!!” Iā kàu-hōe sī “Chi̍t-pôaⁿ hî-á choan-choan thâu!” Chò-kang sī “Ū kong bô siúⁿ, phah-phòa tio̍h pôe!” Thāi-gū sī chia̍h-chhēng bô, phah-mē ū!”
|
我22歲，神學一年ê時，有一個小姐，kā敝堂姑講，伊beh配--我！我聽著真感激！！！總是我想做傳道人，查甫--ê是「扛棺柴，兼ba̍uh哭！」查某--ê是「做娘叫，做嫺駛！！！」也教會是「一盤魚仔專專頭！」做工是「有功無賞，扑破著賠！」待遇是食穿無，扑罵有！ |
|
Chóng-sī sió-chiá chū-sè tha̍k-chheh, “kha-chiam chhiú-iù,” siū pē-bó hiaⁿ-tī ê tì-ìm, tùi kàu-hōe ê kang-chok bô hùn-liān, kap ka-tī ê seⁿ-oa̍h bōe-bat chia̍h khó͘, í-ki̍p chiong-lâi tùi gōa-ke ê hó-pháiⁿ-sū pôe-tòe bē kàu !!!
|
總是小姐自細讀冊，「腳尖手幼，」受父母兄弟ê致蔭，tùi教會ê工作無訓練，kap家己ê生活bōe-bat食苦，以及將來tùi外家ê好歹事陪tòe bē夠！！！ |
|
Góa chiū chhiáⁿ pè tông-ko͘ thè góa kám-siā sió-chiá ê hó-ì; sòa kā i kóng, góa beh chhōa bô tha̍k-chheh-ê, góa chò lô͘-po̍k, kè góa ê lâng chò lú-pī.
|
我就請敝堂姑替我感謝小姐ê好意；續kā伊講：「我beh chhōa無讀冊--ê,我做奴僕，嫁我ê人做女婢。」 |
|
Tī góa 23 hòe, jī-liân ê sî, Sió-thian-tông ê Lîm tiúⁿ-ló-niû, chhōa i N̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ, khì Táu-la̍k hù pài-tn̂g hiàn-tông-sek kap thàm-chhin. Chú-ji̍t tiong-tàu, hō͘ pè tông-ko͘ Khó͘ chip-sū-niû chhiáⁿ, chia̍h-pá liáu teh hân-tâm ê sî, pè tông-ko͘ mn̄g Lîm tiúⁿ-ló-niû kúi ê chú-lú? Tiúⁿ-ló-niû kā i kóng, jī-lâm jī-lú! Pè tông-ko͘ mn̄g Lîm tiúⁿ-ló-niû, N̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ kúi hòe? Beh phòe siáⁿ khoán lâng? Lîm tiúⁿ-ló-niû kóng, Tōa-ê 20, sè-ê 17. Beh kè i-seng, nā bô, thoân-tō iā hó! Pè tông-ko͘ kóng, góa chi̍t ê tông sun-á teh tha̍k Tōa-o̍h, sī sán-sán-á; behbô, lí hit ê tē-jī cha-bó͘-kiáⁿ kiám 6 hòe, mā lâi chò goán tông sun-á! Lîm tiúⁿ-ló-niû kóng, Nā ū ha̍h! bián chîⁿ!! Goán bōe ū kiáⁿ-jî ê sî, chiū hē-goān, nā Siōng-tè siúⁿ-sù goán kiáⁿ-jî, lâm-lú lóng beh hiàn chò Chú ê kang!!! Nā ē sêng, chhut-gia̍p ê sî, chiah tòa Tâi-lâm Bo̍k-su-lâu, á-sī Ko͘-niû-lâu hia ha̍p-hun, soah chiah chhiáⁿ tê-piáⁿ, séⁿ-séⁿ-á. Pè tông-ko͘ kóng, Án-ne, lán tāi-ke chiah lâi kî-tó chim-chiok khòaⁿ māi!
|
Tī我23歲，二年ê時，小天堂ê林長老娘，chhōa伊兩個查某子，去斗六赴拜堂獻堂式kap探親。主日中晝，hō͘敝堂姑許執事娘請，食飽了teh閒談ê時，敝堂姑問林長老娘幾個子女？長老娘kā伊講：「二男二女！」敝堂姑問林長老娘，兩個查某子幾歲？Beh配啥款人？林長老娘講：「大--ê 20，細--ê 17。Beh嫁醫生，若無，傳道也好！」敝堂姑講：「我一個堂孫--仔teh讀大學，是sán-sán仔；beh無，你hit個第二查某子減6歲，mā來做阮堂孫--仔！」林長老娘講：「若有合！免錢！！阮bōe有子兒ê時，就下願，若上帝賞賜阮子兒，男女攏beh獻做主ê工！！！若會成，出業ê時，chiah tòa台南牧師樓，或是姑娘樓hia合婚，煞chiah請茶餅，省省仔。」敝堂姑講：「Án-ne,咱大家chiah來祈禱斟酌看māi!」 |
|
Lîm tiúⁿ-ló-niû kóng, chêng-chha goán tē-jī cha-bó͘-kiáⁿ la̍k-chhit hòe-á, tī sió-o̍h-á teh tha̍k Tāi-ha̍k-á, liáu-āu lóng teh choh-sit, ji̍t-sî khì hn̂g-ni̍h tok-kang, mê-sî e-lâng cheng-bí. Ko͘-niû kiò i tio̍h khì tha̍k Lú-o̍h, kúi-nā nî kú kā i lâu-ūi; khó-sioh kàu sî lóng tú-tio̍h chó͘-tòng, bô khì tha̍k! Pè tông-ko͘ kóng, Án-ni kài tú-hó !!! Goán tông sun-á kóng ài chhōa bú-sin-ê! kóng thoân-tō lâng bô sî-kan thang kò͘-bó͘ kò͘-kiáⁿ!! Chò Chú ê lô͘-po̍k, bô ki-hōe thang koh chò bó͘-lô͘ kiáⁿ-lô͘ !!!
|
林長老娘講：「精差阮第二查某子六、七歲仔，tī小學仔teh讀大學仔，了後攏teh作穡，日--時去園--ni̍h督工，暝--時e人cheng米。姑娘叫伊著去讀女學，幾若年久kā伊留位；可惜到時攏tú著阻擋，無去讀！」敝堂姑講：「Án-ni蓋tú好！！！阮堂孫--仔講ài chhōa武身--ê!講傳道人無時間thang顧某顧子！！做主ê奴僕，無機會thang koh做某奴子奴！！！」 |
|
Lîm tiúⁿ-ló-niû kóng, Nā án-ne, goán tē-jī cha-bó͘-kiáⁿ, bûn-ê sī bē hiáu! bú-ê liān kui-cha̍p-nî lah! Tāi-ke nā ū ha̍h, goán chiah hō͘ i khì tha̍k chi̍t-nî-á Lú-o̍h. Pè tông-ko͘ kóng, Án-ne hó! tāi-ke chiah lâi kî-tó chim-chiok, góa chiah lâi kā goán tông sun-á kóng.
|
林長老娘講：「若án-ne,阮第二查某子，文--ê是bē曉！武--ê練歸十年--lah！大家若有合，阮chiah hō͘伊去讀一年仔女學。」敝堂姑講：「Án-ne好！大家chiah來祈禱斟酌，我chiah來kā阮堂孫--仔講。」 |
|
Jī-liân hioh-joa̍h ê sî, pè tông-ko͘ teh siāu-kài chit ê chhin-sū: góa siūⁿ hit ê Lîm tiúⁿ-ló khì Tāi-hōe ê sî, tī Tōa-o̍h kap góa kóng-ōe ē tâu-ki ê khoán. Koh in ê chhù tī pài-tn̂g piⁿ, hia só͘ phài ê thoân-tō-niû, lóng sī khah iu-siù--ê, iā hit ê Sèng-jîn thoân-tō, tī hia bo̍k-hōe óa 10 nî kú, Kam Bo̍k-su hō hit só͘-chāi chò Sió-thian-tông. Koh pè tông-ko͘ kóng, i khòaⁿ hit ê cha-bó͘ gín-ná, kiâⁿ-lō͘ ū liú-lia̍h-seⁿ. Án-ne tōa-pō͘-hūn ū ha̍h tī góa só͘ iau-kiû ê tiâu-kiāⁿ. Chóng-sī m̄ chai Siōng-tè ê chí-ì chóaⁿ-iūⁿ?
|
二年歇熱ê時，敝堂姑teh紹介這個親事：我想hit個林長老去大會ê時，tī大學kap我講話會投機ê款。Koh in ê厝tī拜堂邊，hia所派ê傳道娘，攏是較優秀--ê,也hit個聖人傳道，tī hia牧會倚10年久，甘牧師號hit所在做小天堂。Koh敝堂姑講：「伊看hit個查某囡仔，行路有liú-lia̍h生。」Án-ne大部份有合tī我所要求ê條件。總是m̄知上帝ê旨意怎樣？ |
|
Goán 3 liân ê hioh-joa̍h, N̂g sian-seⁿ-niû chhōa i ê tióng-lú khì Hoan-oah thit-thô, sòa kā i ha̍k-seng Âng Tek-sin kóng,beh chiong i ê su-mōe phòe--i. Chit ê Sîn-ha̍k-seng, i chêng teh chò Lîm tiúⁿ-ló ê tióng-lú ê chhin-sū, sòa kóng beh tiong-chí. Lîm tiúⁿ-ló-niû chi̍t sî tōa chheⁿ-cho̍h, kín khì chhōe Chiu thoân-tō, thok i kap góa chham-siâng, piàn-keng chhōa i ê tióng-lú. Chiu thoân-tō kā góa kóng, Tōa-ê khah hó! ta̍k-ji̍t lóng teh hōaⁿ tiáⁿ-chàu; nā i, lóng beh chhōa tōa-ê. Iā sè-ê lóng teh chò hn̂g-n̍i̍h khang-khòe, put-sî ài thâu-khak thiàⁿ! Góa siūⁿ tōa-ê khah hó, m̄-kú khí-thâu kóng pa̍t-lâng, nā khah hó, m̄ chai góa ki ē-tiâu bē? Sè-ê khah m̄-hó m̄-kú khí-thâu kóng-ê; khah m̄ hó, nā-sī góa ê khó͘-poe, góa bô lim, kiám ē soah-tit? teh gī-lūn !!!
|
阮3年ê歇熱，黃先生娘chhōa伊ê長女去Hoan-oah thit-thô,續kā伊學生洪德新講：beh將伊ê師妹配--伊。這個神學生，伊前teh做林長老ê長女ê親事，續講beh中止。林長老娘一時大生cho̍h,緊去chhōe周傳道，託伊kap我參詳，變更chhōa伊ê長女。周傳道kā我講：大--ê較好！逐日攏teh hōaⁿ鼎灶；若伊，攏beh chhōa大--ê。也細--ê攏teh做園--n̍i̍h工課，不時ài頭殼疼！我想大--ê較好，m̄-kú起頭講別人，若較好，m̄知我居會住--bē?細--ê較m̄好，m̄-kú起頭講--ê;較m̄好，若是我ê苦杯，我無lim,kiám會煞--tit？teh議論！！！ |
|
Chi̍t ê ē-tàu-sî, Chiu thoân-tō-niû kā góa kóng, Lîm tiúⁿ-ló hit N̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ, lóng tī iū-á-kha teh thīⁿ, lí khì pài-tn̂g-lāi ê po-lê-thang hia, lóng ū khòaⁿ-tio̍h! Góa siūⁿ “Chi̍t ê lâng, káu ê bóe; îⁿ-ê ē píⁿ, píⁿ-ê ē îⁿ!” Góa kā i kóng, góa bián khòaⁿ! Thoân-tō-niû kóng, Lâng khah hn̄g mā tiâu-kang beh khì khòaⁿ! iā lí í-keng lâi lah, sūn-sòa kā i khòaⁿ!! Tī pài-tn̂g-lāi khòaⁿ, bô lâng chai !!! Góa chiū tòe thoân-tō-niû chhut-khì; kàu tiâⁿ-n̍i̍h, góa siūⁿ pài-tn̂g sī sèng-só͘, khì hia thau-khòaⁿ lâng, sī siat-to̍k!!! Góa chiū kiâⁿ tò-tńg khì siok-sià: thoân-tō-niû m̄-chai góa bô khì khòaⁿ.
|
一個中晝時，周傳道娘kā我講：林長老hit兩個查某子，攏tī柚仔腳teh縫，你去拜堂內ê玻璃窗hia,攏有看著！我想「一個人，狗ê尾；圓--ê會扁，扁--ê會圓！」我kā伊講：「我免看！」傳道娘講：「人較遠mā刁工beh去看！也你已經來--lah，順續kā伊看！！Tī拜堂內看，無人知！！！」我就tòe傳道娘出去；到埕--n̍i̍h,我想拜堂是聖所，去hia偷看人，是褻瀆！！！我就行倒轉去宿舍：傳道娘m̄知我無去看。 |
|
Liáu-āu Lîm tiúⁿ-ló-niû chiū kā Chiu thoân-tō kóng, Kiò góa kā i ê tióng-lú the̍h àm-tiāⁿ, bô, āu-lâi pa̍t-ūi nā ū lâng koh pò chhin-chiâⁿ, káⁿ ē chhin-chhiūⁿ í-chêng ê lâng koh hoán-khì !!! Góa kóng, Lán Sîn-ha̍k-seng ji̍p-o̍h ê sî ū sē-iok: (1) Tio̍h 4 liân chiah thang chò-chhin, (2) Tio̍h pín Kàu-sū-hōe hú-khó, (3) Iā lán kàu-hōe lióng-pêng tio̍h chhiàng 3 lé-pài kòe, bô chó͘-tòng, chiah thang the̍h-tiāⁿ: taⁿ nā the̍h àm-tiāⁿ, sī chhin-chhiūⁿ pôaⁿ-chhiûⁿ iah-pa̍i̍h hoān-hoat!!! Nā-sī Siōng-tè ê chí-ì; koh tit-tio̍h Lîm tiúⁿ-ló kùi-hú ê thiàⁿ-thàng bô khì-hiâm, beh hiàn in ê chhian-kim lâi kap góa hia̍p-le̍k, giâ Chú ê Si̍p-jī-kè ê sî; chiah chiàu kui-kí lâi chìn-hêng !!!
|
了後林長老娘就kā周傳道講：叫我kā伊ê長女提暗定，無，後來別位若有人koh報親情，káⁿ會親像以前ê人koh反--去！！！我講：「咱神學生入學ê時有誓約：（1）著4年才thang做親，（2）著稟教士會許可，（3）也咱教會兩爿著chhiàng 3禮拜過，無阻擋，chiah thang提定：今若提暗定，是親像盤牆挖壁犯法！！！若是上帝ê旨意；koh得著林長老貴府ê疼痛無棄嫌，beh獻in ê千金來kap我協力，giâ主ê十字架ê時；chiah照規矩來進行！！！」 |
|
Kàu goán tī Hêng-chhun beh tńg-lâi tha̍k 4 liân ê sî, Chiuthoân-tō siá-phoe kóng, Lîm tiúⁿ-ló-niû kóng chhin-sū beh, m̄, tio̍h kín koat-tēng, kiaⁿ-liáu iân-chhiân--tio̍h cha-bó͘ gín-ná en5i-hòe! Góa chiū siá Lîm tiúⁿ-ló ê tióng-lú ê lâng-miâ kap nî-hòe, khì pín-pò Kàu-sū-hōe. Keh-ji̍t koh chiap-tio̍h Chiu thoân-tō ê phoe kóng, Siōng-tè ê chí-ì, lâng bē-ē ké-ōaⁿ-tit! Tōa-o̍h ê chhong-iú kap chia ê lâng, lóng kóng lí chò sè-ê!! Taⁿ Âng kun lâi kóng, Chêng ê chhin-sū beh koh-oa̍h!! Chóng-sī beh chò tōa, á-sī sè-ê, lóng iû chāi lí !!! Góa chiū koh siá-phoe khì Kàu-sū-hōe tèng-chèng lâng-miâ kap nî-hòe: Kàu-sū-hōe thong-ti chún. Lióng-hong kàu-hōe chhiàng 3 lé-pài, bô chó͘-tòng.
|
到阮tī恆春beh轉來讀4年ê時，周傳道寫批講：「林長老娘講親事beh，m̄,著緊決定，驚了延chhiân--著查某囡仔ê年歲！」我就寫林長老ê長女ê人名kap年歲，去稟報教士會。隔日koh接著周傳道ê批講：「上帝ê旨意，人bē會假換--tit！大學ê窗友kap chia ê人，攏講你做細--ê!！」今洪君來講：「前ê親事beh復活！！總是beh做大，抑是細--ê,攏猶在你！！！」我就koh寫批去教士會訂正人名kap年歲：教士會通知準。兩方教會chhiàng 3禮拜，無阻擋。 |
|
Âng chhong-iú kā Lîm tiúⁿ-ló tióng-lú kōaⁿ-tiāⁿ ê sî, pin-N̂g-piáⁿ kap gîn-khì, lóng-chóng khai 20 gōa kho͘. Góa tī Hêng-chhun múi-goe̍h niá 9 kho͘, hóe-si̍t 2 kho͘ kak-pòaⁿ, liân chián-hoat kap cha̍p-hùi, kiōng 3 kho͘: Pòaⁿ-nî kú chhun 30 gōa kho͘. Góa chiū bé gîn chhiú-chí, gîn hīⁿ-kau, gîn chiam-á kià-khì hō͘ Chiu thoân-tō, thok i siat-hoat pin-N̂g-piáⁿ, chiàu Lîm tiúⁿ-ló tióng-lú ê hong-hoat kōaⁿ-tiāⁿ: 20 gōa kho͘, iáu chhun cha̍p-gōa kho͘, thang chò kiat-hun-sek ê tê-piáⁿ-hōe hùi-iōng.
|
洪窗友kā林長老長女kōaⁿ定ê時，檳榔餅kap銀器，攏總開20外箍。我tī恆春每月領9箍，伙食2箍角半，連剪髮kap雜費，共3箍：半年久chhun 30外箍。我就買銀手指、銀耳勾、銀針仔寄去hō͘周傳道，託伊設法檳榔餅，照林長老長女ê方法kōaⁿ定：20外箍，iáu chhun十外箍，thang做結婚式ê茶餅會費用。 |
|
Chóng-sī Chiu thoân-tō hôe-phoe kóng, Lîm tiúⁿ-ló kóng, pin-N̂g-piáⁿ kap gîn-khì lóng m̄ bián! Kan-ta bé chi̍t-tùi kim chhiú-chí lâi chò tiāⁿ chiū hó!! Kóng pin-N̂g-piáⁿ chia̍h-chia̍h bô-bô-khì! Chi̍t tùi kim chhiú-chí iā sī tiāⁿ!!! Koh chiong-lâi chò thoân-tō ê sî, nā sin-khó͘ pēⁿ-thiàn m̄ tú-hó ê sî, thang bē khì kiù-kip: āu-lâi tī Ka-lí ê sî, ū chiong hit tùi tiāⁿ-thâu chhiú-chí kap lóng-chóng ê kim-gîn-khì, bē khì chò bo̍k-su-pún.
|
總是周傳道回批講：林長老講：「檳榔餅kap銀器攏m̄免！Kan-ta買一對金手指來做定就好！！講檳榔餅食食無無去！一對金手指也是定！！！Koh將來做傳道ê時，若身苦病痛m̄ tú好ê時，thang賣去救急！」後來tī佳里ê時，有將hit對定頭手指kap攏總ê金銀器，賣去做牧師本。 |
|
Tī góa 25 hòe, 4 goe̍h chhe, Lîm tiúⁿ-ló N̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ kap Chiu thoân-tō-niû, lóng kàu Sin-lâu beh tha̍k-chheh. Bān ko͘-niû kóng, sî-kan chi̍t nî kú nā-tiāⁿ, 3 lâng tio̍h lóng tha̍k Hū-o̍h khah ū tō-lí.
|
Tī我25歲，4月初，林長老兩個查某子kap周傳道娘，攏到新樓beh讀冊。萬姑娘講：「時間一年久nā-tiāⁿ，3人著攏讀婦學較有道理。」 |
|
Góa chiong gîn chhiú-chí téng, ōaⁿ kim chhiú-chí, thok pè tōa-hàn kū-á the̍h khì hō͘ i ê jī-ché. Āu-lâi thiaⁿ-tio̍h tông-chhong, kóng ū lâng mn̄g bī-hun-chhe ê tōa-chí, khòaⁿ i ê sió-mōe sī chò--góa m̄ sī? I ê tōa-chí ìn liáu ū gî-ngái. Góa chiū kah pè lōe-tē khì tùi i ê jī-ché, chiong tiāⁿ-thâu chhiú-chí the̍h tò-tńg; chiah siá phoe thok lú thoân-tō Gû-chím choán-kau: Le-koaⁿ siu-phoe pêng-an! Tit-tio̍h lí ê pē-bó ê thiàⁿ-thàng, hoaⁿ-hí chiong lí beh phit-phòe--góa! Chóng-sī góa sī bô ha̍k-būn, sàn-hiong koh lám-sin; āu-lâi sin-súi koh chió; chiong-lâi lí tòe--góa, sī chin kan-khó͘! Chāi-lâi lán m̄-bat thong-sìn kap hōe-bīn; m̄ chai lí ê sim-chì siáⁿ khoán? Só͘-í ài hùi-sîn lí, chiong beh kap góa kiat-hun ê sim-kéng, siá kúi-jī chí-sī! Liāu Tit siá-ê.
|
我將銀手指等，換金手指，託敝大漢舅--仔提去hō͘伊ê二姐。後來聽著同窗，講有人問未婚妻ê大姊，看伊ê小妹是做--我m̄是？伊ê大姊應了有疑ngái。我就kah敝內弟去tùi伊ê二姐，將定頭手指提倒轉；chiah寫批託女傳道虞嬸轉交：「麗官收批平安！得著你ê父母ê疼痛，歡喜將你beh匹配--我！總是我是無學問，散hiong koh lám身；後來薪水koh少；將來你tòe--我，是真艱苦！在來咱m̄-bat通信kap會面；m̄知你ê心志啥款？所以ài費神你，將beh kap我結婚ê心境，寫幾字指示！廖得寫--ê。」 |
|
Gû-chím the̍h phoe lâi: Siá kúi-jī hō͘ lí siu-chai. M̄ chai lí ê chiān-thé ū pêng-an bô? Lūn lán beh kiat-hun ê sū, khiok sī góa ê pē-bó chú-ì; chóng-sī góa iā hoaⁿ-hí pang-chān lí! Siá chit kúi-jī hôe-hok. Lîm--sī Le siá-ê.
|
虞嬸提批來：「寫幾字hō͘你收知。M̄知你ê賤體有平安無？論咱beh結婚ê事，卻是我ê父母主意；總是我也歡喜幫贊你！寫這幾字回復。林--氏麗寫--ê。」 |
|
Góa chiap-tio̍h phoe liáu, teh siūⁿ m̄-chai sī i pún-lâng siá, á-sī lâng thè hôe-ê? Góa thok Gû-chím kā i kóng, Ē-hng chhiáⁿ i khì tī Hū-o̍h āu-piah ê lî-pa-lāi, góa tī lî-pa-gōa lō͘-piⁿ, beh kap i kóng-ōe: Hit mê tāi-ke ìn-tap, tōa-pō͘-hūn sī chiàu só͘ siá ê phoe-ōe; chiàu só͘ thiaⁿ, sī ū sêng-ì! Góa chiū koh chiong chhiú-chí, thok i ê sió-tī, the̍h hō͘ i hioh-joa̍h tòa tńg-khì.
|
我接著批了，teh想m̄知是伊本人寫，或是人替回--ê?我託虞嬸kā伊講：「E昏請伊去tī婦學後壁ê籬笆內，我tī籬笆外路邊，beh kap伊講話。」Hit暝大家應答，大部份是照所寫ê批話；照所聽，是有誠意！我就koh將手指，託伊ê小弟，提hō͘伊歇熱tòa--轉-去。 |
|
Tē-jī ha̍k-kî, bī-hun-chhe siū phài khì Khòaⁿ-sai-ke chò pài-jī chú-lí, thok lâng the̍h phoe lâi kiò góa siá tō-lí lūn, hō͘ i pī-pān: góa chiong kî-tó ê kong-hāu chò tê-ba̍k, káng-lūn Pí-tek chhut kaⁿ ê lūn hō͘--i. Lô͘ Ko͘-niû thiaⁿ liáu, o-ló i kóng liáu chin hó!
|
第二學期，未婚妻受派去看西家做拜二主理，託人提批來叫我寫道理論，hō͘伊備辦：我將祈禱ê功效做題目，講論彼得出監ê論hō͘--伊。羅姑娘聽了，o-ló伊講了真好！ |
|
Ū chi̍t pái pè bī-hun-chhe thiaⁿ-kìⁿ lâng kā i kóng góa phòa-pēⁿ, chiū siá phoe lâi mn̄g-an, kap chiong i ka-tī ê só͘-hùi, the̍h N̄g kho͘ beh hō͘ góa sio-thiⁿ chò tiau-ióng ê lō͘-ēng.
|
有一擺敝未婚妻聽見人kā伊講我破病，就寫批來問安，kap將伊家己ê所費，提兩箍beh hō͘我相添做調養ê路用。 |
|
Pè bī-hun-chhe tī sin-le̍k kòe-nî tńg-khì, pàng chi̍t-niá kū-saⁿ tī Hū-o̍h, Gû-chím the̍h lâi kià-góa; in-ūi goán 3 goe̍h-bóe, chut-gia̍p chiū beh kiat-hun; chóng-sī góa m̄-káⁿ bong, bô ài khòaⁿ, kiaⁿ-liáu ū chôa tòa tī hit niá saⁿ-n̍i̍h: chāi-lâi bô lú-hong ê tiāⁿ-thâu-mi̍h, tī góa ê só͘-chāi. Chin chheng-chēng !!!
|
敝未婚妻tī新曆過年轉--去，放一領舊衫tī婦學，虞嬸提來寄我；因為阮3月尾，卒業就beh結婚；總是我m̄敢摸，無ài看，驚了有蛇tòa tī hit領衫--n̍i̍h:在來無女方ê定頭物，tī我ê所在。真清靜！！！ |
|
Góa kiat-hun-sek ê tiûⁿ-só͘, khí-ki chiū-sī iok-sok tī Sin-lâu ê Bo̍k-su-lâu, á-sī Ko͘-niû-lâu; sek āu tê-piáⁿ-hōe. Sî kàu, pè ga̍k-bó kóng in ū khì Chiong-hòa chhiáⁿ Lîm bo̍k-su lâi kā i ê tióng-lú ha̍p-hun; iā kiò góa tio̍h khì in ê só͘-chāi ha̍p-hun, Lîm bo̍k-su beh tòa hia tán, in beh thâi-ti lāu-jia̍t: kóng tī Tâi-lâm ha̍p-hun, i bô khòaⁿ-tio̍h! Chiàu tē-hng ê hong-sio̍k, tī tiūⁿ-lâng ê só͘-chāi kiat-hun, sī hō-chò “Chio--“ ê. Goán ê hun-in, khiok m̄ sī chhōa! iā m̄ sī kè!! Sī ūi-tio̍h tāi-ke hiàn-sin, hia̍p-le̍k beh kng Chú ê si̍p-jī-kè !!!
|
我結婚式ê場所，起基就是約束tī新樓ê牧師樓，抑是姑娘樓；式後茶餅會。時到，敝岳母講in有去彰化請林牧師來kā伊ê長女合婚；也叫我著去in ê所在合婚，林牧師beh tòa hia等，in beh thâi豬鬧熱：講tī台南合婚，伊無看著！照地方ê風俗，tī丈人ê所在結婚，是號做「招- - ê」。阮ê婚姻，卻m̄是chhōa!也m̄是嫁！！是為著大家獻身，協力beh扛主ê十字架！！！ |
|
Góa 26 hòe ê 3 goe̍h bóe, Tōa-o̍h chut-gia̍p. Kū-le̍k 2 goe̍h 13 ji̍t pè tōa-î-á kiat-hun-sek liáu, chiū chhōa khì Hoan-oah. Góa 14 ji̍t beh khì hù 15 ji̍t ê kiat-hun-sek. Put-hēng pè ga̍k-bó, ūi-tio̍h chún-pī 3 ji̍t, beh chhiâⁿ N̄g ê
|
我26歲ê 3月尾，大學卒業。舊曆2月13日敝大姨--仔結婚式了，就chhōa去Hoan-oah。我14日beh去赴15日ê結婚式。不幸敝岳母，為著準備 |
|
cha-bó͘-kiáⁿ, kòe-lô lâng hūn-khì tó-chhn̂g. Pè ga̍k-hū put-tek-í piàn-keng 2 goe̍h 14 mê, tī pài-tn̂g kā goán kiat-hun: khó-sioh pè ga̍k-bó tó tī bîn-chhn̂g m̄ chai lâng, iû-goân bô khòaⁿ-tio̍h goán ê ha̍p-hun. Tibô thâi, lâng-kheh bô chhiáⁿ! Chí-ū Lîm bo̍k-su. Chiu thoân-tō, pè ga̍k-hū kap góa, kiōng 4 ê lâng chē chi̍t-tè toh. Chin chū-iû !!!
|
3日，beh成兩個查某子，過勞人暈去倒床。敝岳父不得已變更2月14暝，tī拜堂kā阮結婚：可惜敝岳母倒tī眠床m̄知人，猶原無看著阮ê合婚。豬無thâi,人客無請！只有林牧師、周傳道、敝岳父kap我，共4個人坐一塊桌。真自由！！！ |
|
Kiat-hun-sek ê sî, góa chhēng chi̍t-niá eng hái-kháu-soa ê kū sng-kàng-pò͘-saⁿ, kap chhēng chi̍t siang kū n̂g-phâng-pò͘-ê; ài-chhe chhēng chi̍t-niá phó͘-thong saⁿ, kap ka-tī chhiah ê pò͘-ê! Chin khin-sang !!!
|
結婚式ê時，我穿一領eng海口沙ê舊霜降布衫，kap穿一雙舊黃帆布鞋；愛妻穿一領普通衫，kap家己刺ê布鞋！真輕鬆！！！ |
|
Hit mê-hng kiat-hun-sek liáu, pè ga̍k-hū chhōa góa ji̍p-khì i ê cha-bó͘-kiáⁿ ê pâng-keng. I ê cha-bó͘-kiáⁿ mn̄g góa kóng, Lí kin-á-ji̍t lâi! Góa ìn, Sī! góa kin-á-ji̍t tùi Chúi-bóe lâi! Hit sî khí-thâu khòaⁿ-tio̍h ài-chhe ê thâu-bīn! tē 2 piàn thiaⁿ-tio̍h ài-chhe ê siaⁿ-im!! Kòe góa jîn-seng tē-jī hí !!!
|
Hit暝昏結婚式了，敝岳父chhōa我入去伊ê查某子ê房間。伊ê查某子問我講：「你今仔日來」！我應：「是！我今仔日tùi水尾來！」Hit時起頭看著愛妻ê頭面！第2遍聽著愛妻ê聲音！！過我人生第二喜！！！ |
|
O-ló Thiⁿ-pē ê liap-lí! Chhin-sū kóng-khí saⁿ sì nî! Khiok-chiat oan-khiau chin îⁿ-tîⁿ! Chheng-phòa bān-kóng koah bē lī!
|
O-ló天父ê攝理！親事講起3、4年！曲折彎曲真圓纏 ！千破萬講割bē離！ |
|
To-siā Ko͘-bó (hiān-jīm Tāi-lí Khó͘ Liāu Sin tiúⁿ-ló) gâu pâi-pí! ang sī thi̍h-kut-á-seⁿ! bó͘ iū sió-lia̍p-chí! bō͘ choh-sit,ang chò ku-lí! bó͘ 60 gōa kin tāng, ang iā 70 kin m̄ khí! bó͘ 5 chhioh it koân, ang sī 5 chhioh 4.
|
多謝姑母（現任大里許廖新長老）gâu排比！翁是鐵骨仔生！某又小粒子！某作穡，翁做苦力！某60外斤重，翁也70斤m̄起！某5尺一懸，翁是5尺4。 |
|
Kám-kek ga̍k-hū ga̍k-bó ê chhiân-tî! Hō͘ goán chit ê oân-hun ê ji̍t-chí! Ū lō͘ bô chhù tit thoân-îⁿ! Chiâⁿ-ang chiâⁿ-bó͘ bô khai chîⁿ!
|
感激岳父、岳母ê延遲！Hō͘阮這個完婚ê日子！有路無厝得團圓！成翁成某無開錢！ |
|
Siàu-liām su-iú ê hû-chhî! Kiat-hun u-kim 43 nî! kiōng-seⁿ 3 lâm 5 lú-jî, 7 ê í-keng oân-hun liáu! 3 lâm tēng-hun bōe chia̍h-îⁿ!
|
數念師友ê扶持！結婚於今43年！共生3男5女兒，7個已經完婚了！3男定婚bōe食圓！ |
|
1. Góa siá í-siōng kiàn-siàu sū, Bo̍k-tek ūi-tio̍h êng-kng êng-kng Chú! Ū lâng chhi-chhám kiâⁿ bô lō͘, Kóaⁿ-kín o̍h góa khò Iâ-so͘! |
1、我寫以上見笑事， 目的為著榮光榮光主！ 有人淒慘行無路， 趕緊學我靠耶穌！ |
|
2. Góa kiâⁿ ê lō͘ lâng hoah khong! Kòe liáu lâng-lâng o-ló thong! Jîn-seng chhit-si̍p kó͘-lâi-hi, Góa taⁿ khoài-khoài koh chi̍t nî! |
2、我行ê路人喝khong ！ 過了人人o-ló通！ 人生七十古來稀， 我今快快koh一年！ |
|
3. Siā-hōe kóng góa sió hù-hō͘, Kî-si̍t Thian-chō͘ kap chū-chō͘! Ū sî chi̍t mê chò kàu kng, Siông-siông chi̍t ji̍t chia̍h N̄g-tǹg! |
3、社會講我小富戶， 其實天助kap自助！ 有時一暝做到光， 常常一日食兩頓！ |
|
4. Kiaⁿ-liáu kong-im ē bô kàu, Chhut-ji̍p kiâⁿ-lō͘ pòaⁿ-káu-cháu! Ji̍t-mê sî-kan sī chin té, Tiàm tī piān-só͘ tio̍h tha̍k-chheh! |
4、驚了光陰會無夠， 出入行路半狗走！ 日暝時間是真短， Tiàm tī便所著讀冊！ |
|
5. Jîn-seng chhit-si̍p kó͘-lâi-hi, Góa taⁿ khoài-khoài koh chi̍t-nî! Thiⁿ-pē nā lâu góa sèⁿ-miā, Só͘ ū kang-tiâⁿ chīn-phâng-piàn !!! |
5、人生七十古來稀， 我今快快koh一年！ 天父若留我生命， 所有工程盡捧遍！！！ |
