68 Hôe-ek-lio̍k_01
|
68回憶錄_01 |
|---|---|
| Liāu Tit | 廖得 |
|
Liāu Tit bo̍k-su sī chōe-chōe lâng só͘ bat Tâi-oân kàu-kài kia̍t-chhut ê jîn-châi. pún phian-chhip-sek chhiáⁿ i siá hôe-ek-lio̍k, tùi chit goe̍h-ji̍t khí liân-chài tī pún khan.
|
廖得牧師是濟濟人所bat台灣教界傑出ê人才。本篇輯室請伊寫回憶錄，tùi這月日起連載tī本刊。 |
|
Goán Chó͘ Thè Lâng Sí
|
阮祖替人死 |
|
Iok tī 150 nî chêng, ū chi̍t-ji̍t chi̍t-ê lâng-kheh, kàu tī pè chong-cho̍k ê thn̂g-pò͘, kā pè saⁿ-pâng ê chek-sun kóng, “Thn̂g the̍h chi̍t-tè hō͘ lín-pē chia̍h !” Pè chek-sun thiaⁿ-liáu chin siū-khì kóng, “Lín-pē ê thn̂g hō͘ lí chia̍h ! lín-pē sòa tio̍h hō͘ lí chò kiáⁿ!! Chia̍h lín-pē hiah kàu!!!” Chiū khui chhit-kiàm hit-hō khui-chhùi-sai ê kûn, kā i tùi heng-khám cheng--lo̍h-khì! Hit ê lâng-kheh hiān-sí!! Hāi ah!!! “Pháiⁿ sun-á chò-sū lōa chek-kong.” “Lún-khì kiû châi, kek-khì sio-thâi !” Kui chong-cho̍k ê lâng, lóng tio̍h jīn-bēng!! Tāi-ke tōa hoân-ló !!!
|
約tī 150年前，有一日一個人客，到tī敝宗族ê糖舖，kā敝三房ê叔孫講：「糖提一塊hō͘ lín父食！」敝叔孫聽了真受氣講：「Lín父ê糖hō͘你食！Lín父續著hō͘你做子！！食lín父hiah夠！！！」就開七劍hit號開嘴獅ê拳，kā伊tùi胸坎cheng--落-去！Hit個人客現死！！害--ah！！！「歹孫--仔做事賴叔公。」「忍氣求財，激氣相thâi!」歸宗族ê人，攏著認命！！大家大煩惱！！！ |
|
Hit sî goán (15 tāi) chó͘ chiū an-ùi chèng chek-sun kóng,“Lín tāi-ke bián hoân-ló ! Góa lâi khì pôe-miā !!!” Chiū khì tùi-te̍k ê só͘-chāi, kā in kóng, “Goán ê chek-sun phah sí lín ê lâng, sī chin m̄-tio̍h ! chóng-sī lín bó͘-lâng beh chia̍h goán bó͘-lâng ê thn̂g,sòa beh hō͘ i chò lāu-pē, che iā sī ū chhò ! Taⁿ m̄-koán--i, góa lâi pôe-miā !!!” Hiah ê tùi-te̍k khì-phut-phut, chiū ûi-óa lâi cheng, goán chó͘ chiū hō͘ in phah sí; chi̍t-miā pôe chi̍t-miā, kui chong-cho̍k ê chek-sun pêng-an bô tāi-chì. Āu-lâi in saⁿ-pâng ê lâng, pâi hiuⁿ-òaⁿ-toh, tó-kò Thian-tē kóng, “Liáu-āu in saⁿ-pâng ê kiáⁿ-sun, nā khi-hū goán káu-pâng ê kiáⁿ-sun, tio̍h bē hó !!!”
|
Hit時阮（15代）祖就安慰眾叔孫講：「Lín大家免煩惱！我來去賠命！！！」就去對敵ê所在，kā in講：「阮ê叔孫扑死lín ê人，是真m̄著！總是lín某人beh食阮某人ê糖，續beh hō͘伊做老父，che也是有錯！今m̄管--伊，我來賠命！！！」Hiah ê對敵氣phut-phut，就圍倚來cheng，阮祖就hō͘ in扑死；一命賠一命，歸宗族ê叔孫平安無代誌。後來in三房ê人，排香案桌，禱告天地講：「了後in三房ê子孫，若欺負阮九房ê子孫，著bē好！！！」 |
|
Goán Kkong Hō͘ Lâng Kòng-hoan-thâu
|
阮公Hō͘人摃翻頭 |
|
Sio̍k-gú kóng, “Jîn-siān pī jîn khi! Nōa-thô͘ chhim-ku̍t !”Hit ê saⁿ-pâng ê lâng siūⁿ kóng, in phah sí lâng, goán káu-pâng-chó͘ khì thè in sí, sī chin gōng! Goán ê chhân-hn̂g chhù-tē, kòe-lâi kòe-khì, in ti̍t-ti̍t kā goán pà-chiàm, sīm-chì ta̍uh-ta̍uh tàu-lâng lâi lia̍h goán kong kòng-hoan-thâu. Goán kong hō͘ lâng khi-hū kàu ka-têng lông-pōe, bô-kiáⁿ bô-jî !
|
俗語講：「仁善被人欺！爛塗深掘！」Hit個三房ê人想講：in扑死人，阮九房祖去替in死，是真憨！阮ê田園厝地，過來過去，in直直kā阮霸佔，甚至ta̍uh-ta̍uh tàu人來掠阮公摃翻頭。阮公hō͘人欺負到家庭狼狽，無子無兒！ |
|
Goán má m̄-goān chò Iú-èng-kong, chiū tùi sèⁿ Lí--ê, pun goán lāu-bó lâi chò cha-bó͘-kiáⁿ; kā i pa̍k sè-kha, beh khì hn̂g-ni̍h chò-kang, lóng ēng sòaⁿ kā i thīⁿ sí--teh, kiaⁿ-liáu kha tōa, pa̍t-ji̍t chio bô hó kiáⁿ-sài.
|
阮媽m̄願做有應公，就tùi姓李--ê,分阮老母來做查某子；kā伊縛細腳，beh去園--ni̍h做工，攏用線kā伊thīⁿ死--teh，驚了腳大，別日招無好子婿。 |
|
Goán Pē Chhōe Oa̍h-lō͘
|
阮父Chhōe活路 |
|
Goán bó 17 hòe, goán má chiū kā i chio chi̍t-ê 17 tāi toaⁿ Liāu--ê, beh lâi thoân siang Liāu--ê ê hiuⁿ-lô͘-hīⁿ, ǹg-bāng ū thang bān-tāi hiuⁿ-ian.
|
阮母17歲，阮媽就kā伊招一個17代單廖--ê,beh來傳雙廖--ê ê香爐耳，向望有thang萬代香煙。 |
|
Put-hēng kàu sī ko͘-khu̍t-tē, sui-jiân ē seⁿ iā khah chē chhī bē oa̍h ! Seⁿ 6 ê cha-bó͘-kiáⁿ, sí chhun 2 ê; iā 3 ê cha-po͘--ê,lóng sí !! Tī góa bōe chhut-sì ê sî, goán pē chiū siūⁿ beh khì Ka-tang-á lé-pài. Put-hēng sū-chêng lāu-siat, chng-tiong ê lāu-tōa (saⁿ-pâng ê lâng) pàng-tiau kóng, “Nā beh ji̍p-kàu, khòaⁿ beh poaⁿ khì tó-ūi, tio̍h poaⁿ-khì ! Bô !! beh kek-chhut chng!!! Goán pē chiū m̄-káⁿ khì lé-pài.
|
不幸到是孤倔地，雖然會生也較濟飼bē活！生6個查某子，死chhun 2個；也3個查甫--ê,攏死！！Tī我bōe出世ê時，阮父就想beh去佳冬仔禮拜。不幸事情漏泄，庄中ê老大（三房ê人）放刁講：「若beh入教，看beh搬去tó位，著搬去！無！！Beh擊出庄！！！」阮父就m̄敢去禮拜。 |
|
Kàu 68 nî chêng, góa chhut-sì ê sî, goán bó chiong góa ê hīⁿ-á kǹg sòaⁿ pa̍k tòa bîn-chhn̂g kha, kóng chún chò ti-ko, pa̍k tī bîn-chhn̂g-kha bē cháu-khì ! Āu-lâi hō͘ lâng sǹg-miā, kóng góa tòa keng-chìⁿ, ē siā-sí pē-bó, koh góa iā chhī bē oa̍h !!!
|
到68年前，我出世ê時，阮母將我ê耳仔貫線縛tòa眠床腳，講準做豬哥，縛tī眠床腳bē走去！後來hō͘人算命，講我tòa弓箭，會射死父母，koh我也飼bē活！！！ |
|
Tùi án-ni, góa ê lāu-pē chiū kóng, “Beh lâi kā i bē kúi-ê chîⁿ-á lâi khai-khai--teh, khah iâⁿ ! Ē ko͘-khu̍t hō͘ ko͘-khu̍t !!” Góa ê lāu-bó kóng, “M̄ ah ! Ē sí, beh chhī teh hō͘ sí, khah kam-goān !!” Āu-lâi goán pē ê tōa-chi̍h8 pêng-iú kā góa siòng kóng,“Lí chit ê kiáⁿ chin hó-miā, m̄-thang bē !! Kàu 16 hòe ê sî, chîⁿ m̄-bián thàn, ē ka-kī lâi !!!”
|
Tùi án-ni,我ê老父就講：「Beh來kā伊賣幾個錢仔來開開--teh，較贏！會孤倔hō͘孤倔！！」我ê老母講：「M̄ ah！會死，beh飼teh hō͘死，較甘願！！」後來阮父ê大舌朋友kā我相講：「你這個子真好命，m̄-thang賣！！到16歲ê時，錢m̄免趁，會家己來！！！」 |
|
Hit sî goán pē koh siūⁿ beh khì lé-pài; chóng-sī hit ê chng-n̍i̍h ê lāu-tōa koh háⁿ kóng, “Nā khì ji̍p-kàu, beh kek-chhut chng.” Goán pē chiū soah khì.
|
Hit時阮父koh想beh去禮拜；總是hit個庄--n̍i̍h ê老大koh háⁿ講：「若去入教，beh擊出庄。」阮父就煞去。 |
|
Goán Bó͘ Thoân-tō
|
阮母傳道 |
|
Tī góa 5 hòe ê sî, tī chi̍t-ê joa̍h-thiⁿ ê tiong-tàu, góa ê lāu-bó chē tī thiaⁿ-mn̂g ê hō͘-tēng-thâu teh chhiu-chhìn; góa chiū cháu-óa khì khû tī góa ê lāu-bó ê koh-ē-khang, kā i thǹg liú-á, bi̍h teh thau-chia̍h leng. Hit sî góa bōe sìn Chú ê lāu-bó kóng Ki-tok-kàu hō͘ góa thiaⁿ:
|
Tī我5歲ê時，tī一個熱天ê中晝，我ê老母坐tī廳門ê戶碇頭teh秋瀙；我就走倚去khû tī我ê老母ê胳下空，kā伊褪鈕--仔，bi̍h teh偷食乳。Hit時我bōe信主ê老母講基督教hō͘我聽： |
|
1. Ji̍p-kàu chin hó ! Ji̍p-kàu ê lâng, cha-po͘ cha-bó͘ lóng bat-jī !! 2. Ji̍p-kàu chin hó ! Ji̍p-kàu ê lâng, cha-bó͘ gín-ná lóng bô pa̍k-kha !! 3. Ji̍p-kàu chin hó ! Ji̍p-kàu ê lâng, m̄ kiaⁿ sîn, m̄ kiaⁿ kúi !! 4. Ji̍p-kàu chin hó ! Ji̍p-kàu ê lâng, bē chò pháiⁿ !! 5. Ji̍p-kàu chin hó ! Ji̍p-kàu ê lâng, kóng sí liáu ē chiūⁿ Thian-tông !!! |
1、入教真好！入教ê人，查甫查某攏bat字！！ 2、入教真好！入教ê人，查某囡仔攏無縛腳！！ 3、入教真好！入教ê人，m̄驚神，m̄驚鬼！！ 4、入教真好！入教ê人，bē做歹！！ 5、入教真好！入教ê人，講死了會上天堂！！！ |
|
Góa 5 hòe thiaⁿ-tio̍h lāu-bó chit 5 hāng ê thoân-tō, chin kán-bêng khak-chhiat ! Góa chiong hiān-sî ê ōe kā i hō chò“Goân-chú ê chong-kàu kàu io̍k hoat !!!” Hō͘ góa it-seng ē kì-tit !
|
我5歲聽著老母這5項ê傳道，真簡明確切！我將現時ê話kā伊號做「原主ê宗教教育法！！！」Hō͘我一生會記得！ |
|
Góa Tit-tio̍h Kiù
|
我得著救 |
|
Góa 5 hòe ê joa̍h-thiⁿ, Ji̍t-pún peng phah kàu Lô-chúi khe; goán pē in khì kap i tí-khòng, chiàn-kó͘ chi̍t-ē tân, hiah ê Ji̍t-pún bé tio̍h-kiaⁿ cháu tùi Pó-táu tò-tńg khì. Goán pē chiū tńg-khì Jī-lūn-á kòng-lô kiò bîn-chiòng tio̍h chīn chhut; in-ūi Ji̍t-pún peng thâi-su lán. Tāi-ke tōa-chhèng chiū kng-kng khì, beh khì kā jiok; bô phah-sǹg Ji̍t-pún peng koh hoan-thâu lâi, chiàn-kó͘ ná phah, Ji̍t-pún bé sòa m̄-kiaⁿ, ti̍t-ti̍t pha̍uh lâi, tōa-chhèng tiám-hóe tiám bē hù, kek-chí-á chhèng kńg-kńg-kiò, ná teh lo̍h hō͘. Hiah ê Khòng-ji̍t-kun tú bē tiâu, Ji̍t-pún peng ji̍p Sai-lekê, chiū pàng-hóe sio-chhù; Sai-lê ke-bîn chiū lóng cháu chhu thái-kháu, móa lō͘ lâng tīⁿ-tīⁿ, ū ê taⁿ, oāiⁿ, phō, ū ê chò káu-á pê ! Iā góa hit sî bô chhēng saⁿ-á-khò͘, kia̍h thûi-á kap goán lāu-bó kóaⁿ-ti teh cháu, kòe chi̍t-ê khiah, sòa poa̍h lo̍h-khì chia̍h-chúi.
|
我5歲ê熱天，日本兵扑到濁水溪；阮父in去kap伊抵抗，戰鼓一下彈，hiah ê日本馬著驚走tùi寶斗倒--轉-去。阮父就轉去二崙仔摃鑼叫民眾著盡出；因為日本兵thâi輸咱。大家大銃就扛扛去，beh去kā jiok；無打算日本兵koh翻頭來，戰鼓那扑，日本馬續m̄驚，直直pha̍uh來，大銃點火點bē赴，擊子仔銃 kńg-kńg叫，那teh落雨。Hiah ê抗日軍tú bē住，日本兵入西螺街，就放火燒厝；西螺街民就攏走出海口，滿路人tīⁿ-tīⁿ，有--ê擔、oāiⁿ、抱、有--ê做狗仔爬！也我hit時無穿衫仔褲，kia̍h槌--仔kap阮老母趕豬teh走，過一個隙，續跋落去食水。 |
|
Hóe sio kòe-sin, Kam bo̍k-su chiū siat-hoat chîⁿ lâi Sai-lê chín-chè, ke-n̍i̍h kap tē-hng-bîn chin hó-kám kóng, “Âng-mn̂g-hoan ūi lán lâng; iā Âng-mn̂g-hoan khah gâu, chi̍t-ê khah-iâⁿ Ji̍t-pún-hoan cha̍p-ê.”
|
火燒過身，甘牧師就設法錢來西螺賑濟，街--n̍i̍h kap地方民真好感講：「紅毛番為咱人；也紅毛番較gâu,一個較贏日本番十個。」 |
|
It-poaⁿ ê hong-phêng lóng kóng, “Iâ-so͘-kàu sī siān-kàu !” iā kóng chêng lâi thoân--ê, ū pun chhèng hō͘ in kàu-iú, nā in ê kàu-iú hō͘ chèng-hú lia̍h--khì, in ê thoân-kàu-ka chiū chē sì-pha-chhiu ê kiō, khì gê-mn̂g-té pàng in kàu-iú chhut-lâi; bîn-chiòng chheng chit-hō ū sè-thâu thang khò--ê, kiò-chò “Ok-kàu !!!”
|
一般ê風評攏講：「耶穌教是善教！」也講前來傳--ê,有分銃hō͘ in教友，若in ê教友hō͘政府掠--去，in ê傳教家就坐四pha鬚ê轎，去衙門底放in教友出來；民眾稱這號有勢頭thang靠--ê,叫做「惡教！！！」 |
|
Kàu 12 goe̍h kan, goán lāu-bó taⁿ seng-lé, chhōa góa khì Lūn-pòe pài lâi chhut-sûn ê Pak-káng-má; óng-hôe hit sî ê lō͘oa 2 phò͘, kiâⁿ liáu hō͘ le̍k--tio̍h, hit sî khí ti̍t-ti̍t pēⁿ, sòa tì chi̍t-ê chiong-sin ê pēⁿ-bó.
|
到12月間，阮老母擔牲禮，chhōa我去崙背拜來出巡ê北港媽；往回hit時ê路倚2舖，行了hō͘ le̍k--著 ，hit時起直直病，續致一個終身ê病母。 |
|
Hit-tia̍p Khí Góa Teh Kóaⁿ-ti Chhī-iûⁿ
|
Hit-tia̍p起我teh趕豬飼羊 |
|
Goán Jī-lūn-á chng kúi-nā pah hō͘, chin chió lâng bat-jī; lâng lóng lia̍h bat-jī chò pó-pòe: gín-ná liām koa-á kóng, “Kè--tio̍h tha̍k-chheh ang, 3 ji̍t bô chia̍h iā khin-sang !” Góa chin ài tha̍k-chheh bat-jī; ū chi̍t pái góa the̍h chi̍t tiuⁿ chóa, siá kàu tīⁿ-tīⁿ-tīⁿ, góa ê lāu-bó the̍h khì hō͘ lâng khòaⁿ, lâng kóng lóng bô jī.
|
阮二崙仔庄幾若百戶，真少人bat字；人攏掠bat字做寶貝：囡仔念歌仔講：「嫁--著讀冊翁，3日無食也輕鬆！」我真ài讀冊bat字；有一擺我提一張紙，寫到tīⁿ-tīⁿ-tīⁿ，我ê老母提去hō͘人看，人講攏無字。 |
|
Góa chhit-peh-káu-hòe ji̍t--sî teh chò bē sì-siù chia̍h-mi̍h ê sió seng-lí, mî-sî kap lāu-pē khì tòe pêⁿ-kha bē, thiⁿ-kng hì chò soah, tńg-khì chhù--n̍i̍h sǹg-chîⁿ. Ū sî Khòng-ji̍t-kun kuitōa-tīn lâi kā góa kau-koan, iā ū sî, Ji̍t-pún kau-thong hiàn-peng the̍h sin-sin ê lêng-á-gîn lâi kā góa bé. Lāu-bó ta̍k-ji̍t khì Sai-lê ke pó͘-hòe.
|
我七八九歲日--時teh做賣sì-siù 食物ê小生理，暝--時kap老父去tòe棚腳賣，天光戲做煞，轉去厝--n̍i̍h算錢。有時抗日軍歸大陣來kā我交關，也有時，日本交通憲兵提新新ê龍仔銀來kā我買。老母逐日去西螺街補貨。 |
|
Ū chi̍t-pái, góa ê sè-hàn tōa-chí lâi góa seng-lí-tàⁿ, be hōaⁿ góa ji̍p khì chia̍h-tàu; i bô lé-sò͘ lâi, góa chiū bô lé-sò͘ khì, i chiū ji̍p khì tâu goán lāu-bó, goán lāu-bó kia̍h chi̍t ki pùn-taⁿ, bô-hun bô-hōe, chiū kā góa phiaⁿ. Góa chin m̄ kam-goān ! Siūⁿ-tio̍h lāu-bó hiah bô kong-tō, nā ē-tàng cháu-ji̍p chhù, beh chiong chhâ-mn̂g chhòaⁿ--teh, beh chiong ông-lâi-to tùi ka-kī ē ām-kún koah hō͘ tn̄g, hō͘ i khì khàu bô kiáⁿ.
|
有一擺，我ê細漢大姊來我生理擔，beh換我入去食晝；伊無禮數來，我就無禮數去，伊就入去投阮老母，阮老母kia̍h一支畚擔，無分無會，就kā我phiaⁿ。我真m̄甘願！想著老母hiah無公道，若會當走入厝，beh將柴門閂--teh，beh將ông梨刀tùi家己ê頷頸割hō͘斷，hō͘伊去哭無子。 |
|
Góa ê tōa-hàn tōa-chí kè hō͘ chi̍t-ê hó-gia̍h pó-chèng chò sim-pū, ūi-tio̍h goán sàn-hiong, hō͘ in chin chha-piat thāi-gū; só͘-í góa chiū éng-oán m̄-káⁿ tī in tau chia̍h-pn̄g.
|
我ê大漢大姊嫁hō͘一個好額保正做新婦，為著阮散hiong，hō͘ in真差別待遇；所以我就永遠m̄敢tī in兜食飯。 |
|
Góa 8 hòe tó hiā-chhù. Góa 9 hòe ê sî, lāu-pē phòa-pēⁿ kú-kú kòe-óng, bô chîⁿ thang hō͘ tō-sū, góa chiū phòa góa chîⁿ tâng-á chîⁿ hō͘--i; bô chîⁿ thang hêng pán-tiàm, chiū khioh han-chekap5 cha̍p-chí lâi khoaⁿ-khoaⁿ hêng.
|
我8歲倒瓦厝。我9歲ê時，老父破病久久過往，無錢thang hō͘道士，我就破我錢銅仔錢hō͘--伊；無錢thang還板店，就拾蕃薯kap雜誌來寬寬還。 |
|
Lāu-pē kòe-sin liáu, hō͘ lâng khiàm ê gō͘-la̍k-pah kho͘ ê seng-lí-chîⁿ, lóng bô tàng thó. Ke hō͘ saⁿ-pâng ê lia̍h, tek hō͘ saⁿ-pâng ê lâng chhò; góa ê lāu-bó mn̄g--in, sòa hō͘ in phah, góa ê lāu-pē beh kòe-sin ê sî, hoan-hù kóng, I nā kòe-óng, goán bó-kiáⁿ tio̍h poaⁿ-cháu khì pa̍t só͘-chāi; só͘-í góa lāu-pē pia̍t-sè bōe chò pah-ji̍t, goán chiū pàng-sak chhù-the̍h, cháu khì lāu-bó ê gōa-ke tô-seⁿ.
|
老父過身了，hō͘人欠ê五、六百箍ê生理錢，攏無當討。雞hō͘三房ê掠，竹hō͘三房ê人剉；我ê老母問--in,續hō͘ in扑，我ê老父beh過身ê時，吩咐講，伊若過往，阮母子著搬走去別所在；所以我老父別世bōe做百日，阮就放sak厝宅，走去老母ê外家逃生。 |
|
Keh-nî goán káu-pâng chek-sun ū lâng sìn Chú, teh khí Hok-im-tn̂g, kā goán bé kū sam-liāu, goán lāu-bó khì kā in the̍h chîⁿ ê sî, goán hit ê sìn Chú ê tông-ché, kā goán lāu-bó kóng, goán lāu-pē thok i ê bāng, kiò i chio goán bó-kiáⁿ khì lé-pài. Góa thiaⁿ--tio̍h, Chú-ji̍t chiū thau-cháu khì kap in tī iū-á-kha chū-hōe. Hit ji̍t 18 jī ê bān-lêng pe̍h-ōe jī-bó, góa bat chi̍t-pòaⁿ; 59 siú ê si, iā bat kúi-nā chat; āu ê Chú-ji̍t lé-pài ê siú-thâu, góa lóng ē ka-kī hian.
|
隔年阮九房叔孫有人信主，teh起福音堂，kā阮買舊杉料，阮老母去kā in提錢ê時，阮hit個信主ê堂姐，kā阮老母講：阮老父託伊ê夢，叫伊招阮母子去禮拜。我聽--著，主日就偷走去kap in tī柚仔腳聚會。Hit日18字ê萬能白話字母，我bat一半；59首ê詩，也bat幾若節；後ê主日禮拜ê首頭，我攏會家己掀。 |
|
Chhian-kim-phó͘ kóng, “Jī sī sûi-sin-pó, châi sī kok-ka-tin, chi̍t-jī ta̍t chhian-kim, chhian-kim lân bé sèng-hiân-sim !” Iā góa tī hit ê Chú-ji̍t, í-keng tit-tio̍h chheng-chheng bān-bān kim ! Koh tit Siōng-tè kim!!! Khah iâⁿ hô͘-lô͘ pó ! Seⁿ-chêng, sí-āu bián hoân-ló!!! Chiū chiong thâu-chang-bóe kat ê hû, ām-kún kōaⁿ ê kǹg, lóng hiat-ka̍k. Tit-tio̍h tháu-pàng ! Chū-iû ! Ko-seng ! Tit-kiù !!!
|
千金譜講：「字是隨身寶，財是國家珍，一字值千金，千金難買聖賢心！」也我tī hit個主日，已經得著千千萬萬金！Koh得上帝金！！！較贏葫蘆寶！生前、死後免煩惱！！！就將頭鬃尾結ê符，頷頸kōaⁿ ê 鋼，攏hiat-ka̍k。得著tháu放！自由！高升！得救！！！ |
|
HOĀⁿ-SŪ KAḾ-SIĀ
|
凡事感謝 |
|
Jī-lūn-á ê Hok-im-tn̂g khí hó, chiū tùi iū-á-kha sóa ji̍p chhù-lāi. Chú-ji̍t ê chú-lí, lóng sī ji̍p kàu-hōe ê hōe-iú teh lûn; kî-tiong ū chi̍t ê Lí Bêng-chu chek, chhiáⁿ lâng thè i tha̍k Thiap-sat-lô-nî-ka chiân-su 5:18. “Hoān-sū Kám-siā” Iā i kóng-khí chá-nî ū chi̍t ê lú-hêng-ka, kàu tī soaⁿ-kan ê chi̍t siā beh tâu-hioh; tùi siā-thâu chioh kàu siā-bóe, lóng bô lâng beh chioh--i. Chāi-lâi i kàu tó-ūi, lâng to chin chhin-chhiat hoan-gêng! Kin-á-ji̍t àn-chóaⁿ kui chng ê lâng lóng kū-choa̍t? Chóng-sī i siūⁿ--tio̍h Sèng-keng kóng, “Hoān-sū Kám-siā!” Só͘-í i chiū kóng,“Kám-siā Siōng-tè!”
|
二崙仔ê福音堂起好，就tùi柚仔腳徙入厝內。主日ê主理，攏是入教會ê會友teh輪；其中有一個李明珠叔，請人替伊讀帖撒羅尼迦前書5:18。「凡事感謝」也伊講起早年有一個旅行家，到tī山間ê一社beh投歇；tùi社頭借到社尾，攏無人beh借--伊。在來伊到tó位，人都真親切歡迎！今仔日àn怎歸庄ê人攏拒絕？總是伊想--著聖經講：「凡事感謝！」所以伊就講：「感謝上帝！」 |
|
Āu-lâi i chiū khì tī siā-gōa ê chhiū-nâ hioh-mê. Hut-jiân khí kông-hong, chiong i ê teng-hóe chhoe-tó kòng-phòa, i put-kái kî-ì; chóng-sī Sèng-keng kóng, “Hoān-sū Kám-siā!” Só͘-í i chiū kóng, “Kám-siā Siōng-tè!” Bô lōa-kú ū chi̍t chiah chhâi-lông lâi tùi i ê la̍h-káu kā sí, i chin kî-koài; chóng-sī Sèng-keng kóng, “Hoān-sū Kám-siā!” Só͘-í i koh kóng, “Kám-siā Siōng-tè!” Khah thêng ū chi̍t chiah bâ-á, chiong i pò-keⁿ ê ke kā-khì,i iā bē hiáu--tit; chóng-sī Sèng-keng kóng, “Hoān-sū Kám-siā!” Só͘-í i iā kóng, “Kám-siā Siōng-tè!”
|
後來伊就去tī社外ê樹林歇暝。忽然起狂風，將伊ê燈火吹倒摃破，伊不解其意；總是聖經講：「凡事感謝！」所以伊就講：「感謝上帝！」無偌久有一隻豺狼來tùi伊ê獵狗咬死，伊真奇怪；總是聖經講：「凡事感謝！」所以伊koh講：「感謝上帝！」Khah thêng有一隻bâ--仔，將伊報更ê雞咬--去，伊也bē曉--tit；總是聖經講：「凡事感謝！」所以伊也講：「感謝上帝！」 |
|
Taⁿ iā bô hóe thang chiò kng, bô káu thang pūi-mê, iā bô ke thang pò-keⁿ! Só͘-í chiū tiām-tiām hó-khùn kàu thiⁿ-kng.
|
今也無火thang照光，無狗thang吠暝，也無雞thang報更！所以就恬恬好睏到天光。 |
|
Khah òaⁿ ê sî, ji̍p khì siā-lāi beh bé chia̍h-mi̍h; bô phah-sǹg tī chā-mê chhut hiáng-bé, chiong kui chng ê lâng chóng châu, mi̍h chīn chhiúⁿ.
|
較晏ê時，入去社內beh買食物；無打算tī昨暝出響馬，將歸庄ê人總剿，物盡搶。 |
|
Hit sî i chiah hiáu-gō͘ i chā-mê ê gûi-hiám! Siat-sú hit chng ê lâng, nā chiàu siông chhin-chhiat chiap-la̍p--i; i chā-mê tek-khak bô sèⁿ-miā! Nā teng-hóe tiám kng-kng, iā sī bô ún! nā ū káu ē pūi, iā ē chio chai-hō! nā-ū ke ē thî, iā-sī bô thò-tòng!
|
Hit時伊才曉悟伊昨暝ê危險！設使hit庄ê人，若照常親切接納--伊；伊昨暝的確無生命！若燈火點光光，也是無穩！若有狗會吠，也會招災禍！若有雞會啼，也是無妥當！ |
|
Chin-chiàⁿ sī “Bān-hāng tāi-chì ta̍uh-ta̍uh lâi, bô m̄ sī beh lī-ek thiàⁿ Siōng-tè ê lâng!” Si̍t-chāi “Hoān-sū Kám-siā!”
|
真正是「萬項代誌ta̍uh-ta̍uh來，無m̄是beh利益疼上帝ê人！」實在「凡事感謝！」 |
|
Góa Sìn Chú Āu Ê Hó Kéng-gū
|
我信主後ê好境遇 |
|
Góa tùi khì lé-pài liáu, hōe-gōa ê chhin-chhek chhù-piⁿ iàm-chiān, gōa-lâng keng-thé bān-jio̍k; chóng-sī tâng sio̍k Chúe lâng, bô lūn hù-kùi pîn-chiān, to lóng thiàⁿ-sioh chio-ho͘ khan-sêng.
|
我tùi去禮拜了，會外ê親戚厝邊厭賤，外人keng-thé 謾辱；總是同屬主ê人，無論富貴貧賤，都攏疼惜招呼牽成。 |
|
Góa 13 hòe ê nî-bóe, ū khì Ka-tang-á hō͘ Mûi Bo̍k-su mn̄g tō-lí; i iā hian Sèng-keng hō͘ góa tha̍k, kiò góa kî-tó: Tiúⁿ-ló-hōe chiap-la̍p góa ji̍p kàu-hōe. Chú-ji̍t goán cha̍p-gōa lâng, khiā tī tâi-chêng beh niá sé-lé; Mûi Bo̍k-su teh káng-tō ê sî, khòaⁿ--tio̍h góa ê ba̍k-chiu âng-âng, chiū mn̄g góa ba̍k-chiu thiàⁿ lōa-kú ah? Hit ē-po͘ Sèng-chhan liáu, chiū kiò góa tńg-khì mn̄g góa ê lāu-bó, khòaⁿ beh chhōa góa khì Chiong-hòa I-koán i sin-miā hó m̄? Góa ê lāu-bó hoaⁿ-hí.
|
我13歲ê年尾，有去佳冬仔hō͘梅牧師問道理；伊也掀聖經hō͘我讀，叫我祈禱：長老會接納我入教會。主日阮十外人，企tī台前beh領洗禮；梅牧師teh講道ê時，看--著我ê目珠紅紅，就問我目珠疼偌久--ah？Hit e晡聖餐了，就叫我轉去問我ê老母，看beh chhōa我去彰化醫館醫身命好--m̄?我ê老母歡喜。 |
|
Mûi Bo̍k-su chhōa góa kap Lí Choân-siù hiaⁿ, tāi-seng kià tī Chiong-hòa Sai-mn̂g pài-tn̂g Lîm Ha̍k-kiong Kàu-su ê só͘-chāi; liáu-āu sī chhōa khì tòa tī i kap Lân I-seng ê chhù. Chi̍t goe̍h-ji̍t kú kap Mûi Bo̍k-su si̍t-tē ha̍k-si̍p pò͘-tō: bô lūn tī ke-chhī á chháu-tē, lóng hō͘ góa tāi-seng kóng.
|
梅牧師chhōa我kap李全秀兄，代先寄tī彰化西門拜堂林學恭教師ê所在；了後是chhōa去tòa tī伊kap蘭醫生ê厝。一月日久kap梅牧師實地學習佈道：無論tī街市抑草地，攏hō͘我代先講。 |
|
Pò͘-tō í-gōa, Mûi Bo̍k-su, kā góa kóng kúi-nā hāng:
|
佈道以外，梅牧師，kā我講幾若項： |
|
1. Beh ji̍p-chng káng tō-lí ê tāi-seng, tio̍h kî-tó pī-pān sim, m̄ thang kóng-ōe.
|
1、Beh入庄講道理ê代先，著祈禱備辦心，m̄ thang講話。 |
|
2. Thoân-kàu ê lâng, m̄ thang kā lâng hōaⁿ kàu-hōe ê kong-chîⁿ: chhin-chhiūⁿ bó͘ pún-tē chhut-miâ jia̍t-sim ê bo̍k-su, iā tó kàu-hōe ê kong-kim kúi-nā pah kho͘.
|
2、傳教ê人，m̄ thang kā人hōaⁿ教會ê公錢：親像某本地出名熱心ê牧師，也倒教會ê公金幾若百箍。 |
|
3. Góa mn̄g i khòaⁿ góa bé chi̍t pah kho͘ gîn ê chheh, ū kàu bô? I kóng i bé chi̍t chheng kho͘, iáu bô kàu!
|
3、我問伊看我買100箍銀ê冊，有夠--無？伊講伊買1000箍，iáu無夠！ |
|
4. Kiò góa mn̄g góa ê lāu-bó, khòaⁿ hō͘ góa chò thoân-tō hó bô? Nā hó, i beh hō͘ góa tha̍k 3 nî sió-o̍h, 3 nî tiong-o̍h, 4 nî tōa-o̍h: khah ū ha̍k-būn khah hó!
|
4、叫我問我ê老母，看hō͘我做傳道好--無？若好，伊beh hō͘我讀3年小學、3年中學、4年大學：較有學問較好！ |
|
5. Thian-chú-kàu kap Iâ-so͘-kàu ê koh-iūⁿ.
|
5、天主教kap耶穌教ê各樣。 |
|
Thian-chú-kàu Tit-kiù ê hoat:
|
天主教得救ê法： |
|
(1) Tio̍h khò Iâ-so͘ Si̍p-jī-kè ê Thè-sio̍k. (2) Tio̍h khò Pí-tek teh koán Thian-kok ê Só-sî khah ū sè. (3) Tio̍h khò Sèng-bó Má-lī-a sī cha-bó͘ lâng khah Ńg-sim, thang thè tùi Chú kiû-chêng, lāu-bó khah ū koân. (4) Tio̍h khò kó͘-chá hi-seng ê Sèng-tô͘ ê kong-tek ê tì-ìm. (5) Tio̍h khò ka-kī siu-hēng chiong kong pó͘-chōe. (6) Tio̍h khò tùi kò-kái, hō͘ sîn-hū sià-chōe. (7) Tio̍h khò sîn-hū chò lîm-chiong boah sèng-iû. (8) Tio̍h khò Liān-ge̍k chiâⁿ-sèng. (9)Tio̍h khò ka-cho̍k hiàn-kim, lâi chhiok-chìn Liān-ge̍k oân-sêng kín seng-thian !!! |
（1）著靠耶穌十字架ê替贖。 （2）著靠彼得teh管天國ê鎖匙較有勢。 （3）著靠聖母瑪莉亞是查某人較軟心，thang替tùi主求情，老母較有權。 （4）著靠古早犧牲ê聖徒ê功德ê致蔭。 （5）著靠家己修行從功補罪。 （6）著靠tùi告解，hō͘神父赦罪。 （7）著靠神父做臨終抹聖油。 （8）著靠煉獄誠聖。 （9）著靠家族獻金，來促進煉獄完成緊升天！！！ |
|
Iâ-so͘-kàu Tit-kiù ê hoat:
|
耶穌教得救ê法： |
|
(1) Khò Chú Si̍p-jī-kè ê Thè-sio̍k.
|
（1）靠主十字架ê替贖。 |
|
(2) Kap Pí-tek saⁿ-kap kia̍h Thian-kok ê Só-sî, ín-chhōa lâng ji̍p Thian-kok.
|
（2）Kap彼得相kap kia̍h天國ê鎖匙，引chhōa人入天國。 |
|
(3) Lán thàn Thiⁿ-pē ê chí-ì, Chú beh khoán-thāi lán chò I ehiâⁿ-tī chí-mōe kap lāu-bó.
|
（3）咱趁天父ê旨意，主beh款待咱做伊ê兄弟姊妹kap老母。 |
|
(4) Chú só͘ kiâⁿ--ê, sìn ê lâng iā beh kiâⁿ--i, chiū pí Chú so͘kíaⁿ khah tōa--ê, iā beh kiâⁿ--i.
|
（4）主所行--ê,信ê人也beh行--伊，就比主所行較大--ê,也beh行--伊。 |
|
(5) Ki-tok-tô͘ chiong ka-kī kap Chú saⁿ-kap tèng Si̍p-jī-kè. Oa̍h--ê m̄ sī ka-kī, sī Chú teh oa̍h.
|
（5）基督徒將家己kap主相kap釘十字架。活--ê m̄是家己，是主teh活。 |
|
(6) Têng-thâu-siⁿ ê lâng bô hoān-chōe, i iā bē hoān-chōe; in-uiSī?ng-tè ê chéng tn̂g-tn̂g tiàm tī i.
|
（6）重頭生ê人無犯罪，伊也bē犯罪；因為上帝ê種長長tiàm tī伊。 |
|
(7) Chú ah! góa chiong góa ê lêng-hûn kau-tài Lí!
|
（7）主ah！我將我ê靈魂交代你！ |
|
(8) Lín ê sim bo̍h-tit pé-pa̍k, lín tio̍h sìn Siōng-tè, iā tio̍h sèngoa, góa khì kā lín pī-pān só͘-chāi, chiū beh koh lâi chiap-la̍p lín kui tī góa, hō͘ góa só͘ tī--teh, lín iā tī hia.
|
（8）Lín ê心莫得pé-pa̍k,lín著信上帝，也著信我，我去kā lín備辦所在，就beh koh來接納 lín歸tī我，hō͘我所tī--teh，lín也tī hia。 |
|
(9) Lí kin-á-ji̍t tek-khak kap góa kàu Lo̍k-hn̂g. Tī hia ji̍t bē pha̍k-tio̍h! Hóe bē sio-tio̍h! Siōng-tè beh kā sìn-khò Chú ê lâng, chhit-khì lóng-chóng ê ba̍k-sái. Éng-oa̍h bô sí! Sòa beh kap Chú saⁿ-kap chò ông, sím-phòaⁿ Sè-kan, sím-phòaⁿ Mô͘-kúi, iā sím-phòaⁿ Thiⁿ-sài!
|
（9）你今仔日的確kap我到樂園。Tī hia日bē曝--著！火bē燒--著！上帝beh kā信靠主ê人，拭去攏總ê目屎。永活無死！續beh kap主相kap做王，審判世間，審判魔鬼，也審判天使！ |
|
Chhin-chhiūⁿ Si kóng:
|
親像詩講： |
|
“Kap Chú tâng sí! Tâng oa̍h!! Tâng chiūⁿ Thiⁿ !!! Êng-kng! Chun-kùi!! Bān-bān-nî !!!” |
「Kap主同死！同活！！同上天！！！ 榮光！尊貴！！萬萬年！！！」 |
|
Chi̍t goe̍h-ji̍t āu, góa lī-pia̍t Mûi Bo̍k-su, Lân I-seng, tńg kàu kò͘-hiong Iû-chhia, kàu tiâⁿ--n̍i̍h kiò lāu-bó, lāu-bó m̄-káⁿ jīn! Chi̍t goe̍h-ji̍t chêng, chhut-mn̂g ê sî, sī chhàu-kha, n̂g-sngtōa tó͘-tháng, âng-ba̍k, chhàu-thâu, nōa-hīⁿ; chhùn-pō͘ lân-hêng! Chi̍t goe̍h-āu tńg-lâi, pìⁿ chò sin-lâng: taⁿ cha̍p-gōa kin eh5eng-lí, chi̍t-ji̍t pō͘-kiâⁿ 6 phò͘-lō͘!
|
一月日後，我離別梅牧師、蘭醫生，轉到故鄉油車，到埕--n̍i̍h叫老母，老母m̄敢認！一月日前，出門ê時，是臭腳、黃酸大肚桶、紅目、臭頭、爛耳；寸步難行！一月後轉來，變做新人：擔十外斤ê行李，一日步行6舖路！ |
|
Ū chi̍t ê ngī-sim m̄ sìn Siōng-tè ê lâng, kàu tī lîm-chiong ê sî, hián-chhut hui-siông ê put-an kap kiaⁿ-hiâⁿ. I ê pêng-iú tī chhn̂g-piⁿ tùi i kóng, “M̄-thang kiaⁿ! lí tio̍h kian-chhî kàu lō͘-bé.” I thó͘-khùi ìn kóng, “Sī lah, chóng-sī ū sím-mi̍h thang hō͘ góa an-sim óa-khò, thang kian-chhî kàu lō͘-bé ni̍h?”
|
有1個硬心m̄信上帝ê人，到tī臨終ê時，顯出非常ê不安kap驚惶。伊ê朋友tī床邊對伊講，「M̄通驚！你著堅持到路尾。」伊吐氣應講，「是啦，總是有甚mi̍h通乎我安心óa靠，通堅持到路尾ni̍h？」 |
