Siàu-liām In-su
|
數念恩師 |
| Iûⁿ Sū-ióng |
楊士養 |
|
Phí-jîn tī Tâi-lâm Sîn-ha̍k-hāu chāi-ha̍k tiong, ū 3 ūi sio chiap-sòa chò hāu-tiúⁿ: Liâm Tek-lia̍t Bo̍k-su kap Pa Khek-lé Bo̍k-su, Sòng Tiong-kian Bo̍k-su. Liâm Bo̍k-su sèng-chêng un-sûn, bīn-iông chhiò-chhī, hō͘ lâng hó chhin-kīn; hoān-sū iā chin jīn-chin. Si̍t-chāi sī hó ê hāu-tiúⁿ. Pa Bo̍k-su ê sū m̄-bián góa kóng, chē-chē lóng chai. I sī kia̍t-chhut ê soan-kàu-su, phok-ha̍k to-châi koh iā to-gē: Cheng-thong chē-chē ê ha̍k-su̍t kap gú-giân. I ū kà chá-tāi ê sîn-ha̍k-seng sòa gián-kiù bu̍t-lí, hòa-ha̍k, thian-bûn, tē-lí téng-téng. I m̄-nā ū ko-chhim kóng-tāi jî-chhiáⁿ ū sûn-chêng ê sîn-ha̍k su-siúⁿ gâu kà ha̍k-seng; koh iā kái-e̍k Pe̍h-ōe-jī Sin Kū-iok chin chiàu goân-bûn. Pa Phok-sū hàn-ha̍k chin pá, ēng基督道綱 á-sī 基督教與科學 chò khò-pún lâi kà ha̍k-seng, koh ū tha̍k 三國誌,二度梅 téng-téng ê hàn-chheh kap siáu-soat. I ē tôaⁿ-khîm kà seng-ga̍k, iā ē phah-kiû kap kiâⁿ-kî. Pa Phok-sū tùi-tiōng lêng-siu, múi-ji̍t tha̍k Siōng-tè ê ōe: Sin Kū-iok Sèng-keng múi nî tiāⁿ-tio̍h tha̍k chi̍t piàn; chhut-gōa lú-hêng tiong iā chiàu siông bô làng. Tī Sîn-ha̍k-hāu i ū-sî kóng, ‘Lán lâi lé-pài,’ sī kan-ta kî-tó nā-tiāⁿ. Pa Phok-sū kap phí-jîn tùi Siōng-hái beh tò-lâi ê sî (1922 nî), tī Hok-chiu saⁿ-kap keh chi̍t mê. Beh khùn ê í-chêng Pa Bo̍k-su kóng, ‘Lán lâi lé-pài.’ Góa siūⁿ sī chhin-chhiūⁿ tī ha̍k-hāu ê sî kan-ta beh kî-tó nā-tiāⁿ. Bô phah-sǹg i the̍h chi̍t pún Sin Kū-iok tōa-tōa pún ê Sèng-keng chhut-lâi kau-tho̍k chiah saⁿ-kap kî-tó. Lé-pài liáu, góa kóng kan-ta tī-chia keh chi̍t mê nā-tiāⁿ, lí iā the̍h Sin Kū-iok lâi! Pa Bo̍k-su kóng, ‘Tio̍h--nò͘! ài tha̍k m̄ tō the̍h lâi.’ Si̍t-chāi ū chin hó ê bô͘-hoān. Ha̍k-seng nā khì chhōe Pa Bo̍k-sū kóng ōe, beh lī-khui ê sî i siông-siông chio lâng kî-tó. Í-chêng tī Sîn-ha̍k-hāu pài-la̍k bô tha̍k-chheh, ū kî-tó-hōe. Chèng sian-siⁿ kap ha̍k-seng lóng chū-chi̍p. Ta̍k lâng ū chi̍t tè chháu-tún, kî-tó ê sî tāi-ke lóng kūi tī chháu-tún ê téng-bīn. Lâng kóng Pa Bo̍k-su ê khò͘ tī kha-thâu-u ê só͘-chāi chē-chē ū phòa-khang, sī in-ūi i siông-siông kūi-teh kî-tó ê iân-kò͘. (Hiān-sî Eng-kok Kiàm-kiô Sîn-ha̍k-īⁿ iā sī án-ni lé-pài kî-tó ê sî tāi-ke lóng kūi lo̍h-khì).
|
鄙人tī 台南神學校在學中，有三位相接續做校長：廉德烈牧師kap巴克禮牧師，宋忠堅牧師。廉牧師性情溫純，面容笑chhī,hō͘人好親近；凡事也真認真。實在是好ê校長。巴牧師ê事m̄免我講，濟濟攏知。伊是傑出ê宣教師，博學多才koh也多藝：精通濟濟ê學術kap語言。伊有教早代ê神學生續研究物理、化學、天文、地理等等。伊m̄-nā有高深廣大而且有純情ê神學思想gâu教學生；koh 也改譯白話字新舊約真照原文。巴牧博士漢學真飽，用基督道綱抑是基督教與科學做課本來教學生，koh 有讀三國誌、二度梅等等ê漢冊 kap小說。伊會彈琴教聲樂，也會扑球kap行棋。巴博士tùi重靈修，每日讀上帝ê 話：新舊約聖經每年定著讀一遍；出外旅行中也照常無làng。Tī神學校伊有時講「咱來禮拜」。是kan-ta祈禱nā-tiāⁿ。巴博士kap鄙人tùi 上海beh倒--來ê時 (1922 nî)，tī福州相kap隔一暝。Beh 睏ê以前巴博士講 「咱來禮拜。」我想是親像tī學校ê時kan-ta beh祈禱nā-tiāⁿ。無扑算伊提一本新舊約大大本ê聖經出來交讀才相kap 祈禱。禮拜了，我講kan-ta tī-chia 隔一暝nā-tiāⁿ，你也提新舊約來！巴博士講：「著--nò͘!ài讀m̄ tō 提--來」。實在有真好ê模範。學生若去chhōe巴博士講話，beh 離開ê時伊常常招人祈禱。以前tī 神學校拜六無讀冊，有祈禱會。眾先生kap學生攏聚集。逐人有一塊草tún,祈禱ê時逐家攏跪tī草tún ê頂面。人講巴博士ê褲tī 腳頭u ê所在濟濟有破空， 是因為伊常常跪teh祈禱ê緣故。(現時英國劍橋神學院也是án-ni??－禮拜祈禱 ê時逐家攏跪--落去)。 |
|
Sòng Tiong-kian Bo̍k-su chò Sîn-ha̍k hāu-tiúⁿ, iā ū lâu chin chē ê kám-hòa tī ha̍k-seng ê náu-lāi. I ê sèng-chit sui-jiân ū khah kip, chóng-sī kàu-ha̍k jīn-chin, tùi ha̍k-seng ū jia̍t-lia̍t ê thiàⁿ-chêng. Si̍t-chāi sī thiàⁿ kàu-hōe, thiàⁿ ha̍k-hāu, iā chin thiàⁿ ha̍k-seng ê hāu-tiúⁿ. I ka-kī ê ji̍t-siông seng-oa̍h hui-siông khiām-phok, chóng-sī ū thiàⁿ-sim gâu tông-chêng kan-khó͘ lâng. Sòng Bo̍k-su chin giâm-siú sî-kan: m̄-bat bān lâi, m̄-bat thoa-kòe tiám. Ta̍k hāng chin ài chiàu kui-kí, kóng ōe ná chio̍h chām jī.
|
宋忠堅牧師做神學校長，也有留真濟ê感化tī學生ê腦內。伊ê性質雖然有較急，總--是教學認真，對學生有熱烈ê疼情。實在是疼教會、疼學校，也真疼學生ê校長。伊家己ê日常生活非常儉樸，總--是有疼心gâu同情艱苦人。宋牧師真嚴守時間；m̄-bat 慢來。m̄-bat拖過點。逐項真ài照規矩，講話若石鏨字。 |
|
Ài koh siá chi̍t hāng siàu-liām Sòng Bo̍k-su chiah lâi kiat-sok. A. D. 1918 nî, Phêⁿ-ô͘ Tang-kiat ê hiaⁿ-tī Lîm Chong lâi tùi Sòng Bo̍k-su chhéng phài ha̍k-seng khì hā-kî thoân-tō. Í-keng koat-tēng phài Iûⁿ Chiau-gī kap Iûⁿ Sū-ióng beh khì Tang-kiat. Lîm Chong hiaⁿ tī 6 goe̍h bóe lâi Tâi-lâm bé sam-liāu, ài tò-khì thang khí chhù chò khiā-ke kap chū-hōe ê só͘-chāi. Chhâi-liāu pān hó, chiū lâi kā chit nn̄g ê ha̍k-seng kóng, lán chò-hóe tùi chia chē chûn kàu Tang-kiat khah lī-piān; m̄-bián hō͘ lín chē chûn kàu Má-keng chiah koh lâi Tang-kiat ê kan-khó͘. Goán thiaⁿ-liáu chin hoaⁿ-hí, m̄-kú tio̍h koh kúi-nā ji̍t ha̍k-hāu chiah hioh-joa̍h. Só͘-í chiū khì kā Sòng Bo̍k-su kóng. Sòng Bo̍k-su thiaⁿ liáu chiū kóng, “Góa koat-toàn m̄ chún, in-ūi ha̍k-hāu iáu-bōe hioh-khùn.” Hit-sî goán si̍t-chāi ū put-boán, in-ūi cheng-chha 4, 5 ji̍t nā-tiāⁿ Sòng Bo̍k-su m̄-chún goán khì. Āu-lâi tio̍h ke khai só͘-hùi, hō͘ goán chē chûn oan chin hn̄g ke lōa-chē kan-khó͘. Chóng-sī hāu-tiúⁿ m̄-chún tō sī m̄-chún, bô hoat-tō͘ chí-ū sūn-ho̍k. 1918 nî 6 goe̍h 30 jit, Lîm Chong hiaⁿ in ê chûn tùi An-pêng chhut káng liáu-āu, chiū khí hong-thai. Hit chiah chûn kap chûn-lāi ê lâng put-ti khì-hiòng; í-gōa ū sún-sit chin chē chûn-chiah. Āu-lâi tī Hó͘-chéⁿ ū lâng khioh-tio̍h nn̄g ki sam, koh 3 ê sin-si, sī kap Lîm Chong siāng chûn ê lâng.
|
Ài koh寫一項數念宋牧師才來結束。A. D. 1918 年，澎湖東吉ê中弟林宗來對宋牧師請派學生去夏期傳道。已經決定派楊昭義kap楊思勇beh去東吉。林宗兄弟tī 6月尾來台南買杉料，ài倒去thang起厝做企家kap聚會ê所在。材料辦好，就來kā 這兩個學生講，咱做伙tùi chia 坐船到東結較利便；m̄免 hō͘ lín坐船到媽宮才koh 來東吉ê艱苦。阮聽了真歡喜，m̄-kú 著koh幾若日才歇熱。所以就去kā宋牧師講。宋牧師聽了就講：「我決斷m̄准，因為學校 iáu未歇睏。」 Hit時阮實在有不滿，因為精差四、五日nā-tiāⁿ宋牧師 m̄准阮去。後來著加開所費，hō͘ 阮坐船彎真遠加偌濟艱苦。總--是校長m̄准tō是m̄准，無法度只有順服。1918 年6 月30日，林宗兄in ê船tùi安平出境了後，就起風颱。Hit隻船kap船內ê人不知去向；以外有損失真濟船隻。後來tī 虎井有人拾著兩枝杉，koh三個身屍，是kap 林宗兄siāng船ê 人。 |
|
Kàu 7 goe̍h chhe, goán tùi Ko-hiông chē hóe-chûn kàu Má-keng. Goán chē Hōng-thian-oân ji̍p káng ê sî, Iû Sè-chù Bo̍k-su kap kúi-nā ê hiaⁿ-tī chiūⁿ chûn chhiⁿ-chin ti̍t-ti̍t chhōe. Iûⁿ Bo̍k-su khòaⁿ-tio̍h goán ê sî, tah sim-koaⁿ kóng, “Hó ka-chài, hó ka-chài! Goán chin hoân-ló, kiaⁿ-liáu lín chē Chong hiaⁿ ê chûn.” In-ūi Chong-hiaⁿ kap chûn hoān-hong, put-ti khì-hiòng! Hit tia̍p goán thiaⁿ liáu chiah chai tio̍h kám-siā Thiⁿ-pē, iā tio̍h kám-siā Sòng Bo̍k-su. Nā m̄-sī Sòng Bo̍k-su kóng, “Góa koat-toàn m̄-chún,” chiū goán m̄-chai tùi tó-ūi khì lah! (Iok-hān 13:7).
|
到七月初，阮tùi高雄坐火船到媽宮。阮坐奉天丸入港ê時，楊世註牧師kap幾若個兄弟上船生真直直 chhōe。楊牧師看著阮ê時，搭心肝講：「好佳哉，好佳哉！阮真煩惱，驚了lín坐宗兄ê船。」因為宗兄kap 船犯風，不知去向！Hit tia̍p 阮聽了才知著感謝天父，也著感謝宋牧師。若m̄是宋牧師講：「我決斷m̄准」，就阮m̄知tùi tó位去--lah！(約翰 13:7) |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò tē 819 hō, 1957 nî 3 ge̍h)
|
(台灣教會公報第819號，1957年3月) |
