Ū chi̍t ê Ông-kok kiò chòe Thiàⁿ_02
|
有一個王國叫做疼_02 |
| N̂g Hoâi-un |
黃懷恩 |
|
2 A-hoa Thoat-chhut Chhim-ian
|
2 阿花脫出深淵 |
|
Tiam phôe-ôe ê A-peh sī tòa tī chi̍t-ê hāng-lō͘ ê piⁿ-kak. Tùi tōa-lō͘ ji̍p chi̍t ê sió hāng-lō͘, kiâⁿ kàu hāng-bóe, ū chi̍t-keng kū-kū lâ-sâm ê chhù, chit-keng chiū-sī in ê chhù. Ū A-peh chò kang ê só͘-chāi, iā chò chia̍h-pn̄g thiaⁿ kiam kheh-thiaⁿ, koh ū chi̍t-keng pâng-keng, iā ū chi̍t-keng chàu-kha. A-hoa ê chhn̂g sī siat tī A-peh teh chò kang ê piⁿ-kak ê só͘-chāi, tī hia ū kē-kē ê chhâ-siuⁿ, téng-bīn ū chhu chháu-chhio̍h.
|
砧皮鞋ê阿伯是tòa tī一個巷路ê邊角。對大路入一個小巷路，行到巷尾，有一間舊舊lâ-sâm ê厝，這間就是in ê厝。有阿伯做工ê所在，也做食飯廳兼客廳，koh有一間房間，也有一間灶腳。阿花ê床是設tī 阿伯teh做工ê邊角ê所在，tī hia有低低ê柴箱，頂面有chhu草蓆。 |
|
Lāi-bīn ê mi̍h-kiāⁿ lóng bô chéng-chê, chin ho̍k-cha̍p loān-sòaⁿ chi̍t-tiûⁿ. Ū ke-kak thiàu chiūⁿ toh-téng teh chia̍h-mi̍h, ū lâ-sâm iáu tī pang-keng. Chiah ê kong-kéng teh chèng-bêng hū-jîn-lâng ê jîn-bu̍t. I ji̍p mn̂g chiū khai-sí mē ke, thêng bô kú niau-á tio̍h koh thau chia̍h i ê hî, i chiū phah niau-á, koh tōa mē hit-chiah niau-á. I ê chhùi lóng bô hioh-khùn teh mē. Khiok A-peh chhin-chhiūⁿ lóng bô khòaⁿ tio̍h bô thiaⁿ tio̍h sím-mi̍h ê khoán, tī i ê só͘-chāi teh chò kang. I ê bīn lóng m̄-káⁿ khòaⁿ pa̍t-ūi, i ê sim ū teh tiuⁿ-tî, kiaⁿ-liáu hit ê thang-kiaⁿ ê lóe-mē ōe choán-kàu i ê sin-chiūⁿ. Kó-jiân ū-iáⁿ, chú-hū chiū hiòng A-peh lâi tōa-mē i, kóng i bô siu chia̍h-mi̍h hō͘ hó-sè, koh bô kóaⁿ niau-á cháu. A-hoa chí-ū chē tī i ê chhn̂g-ūi lâi teh kàm-chhat chiah ê chêng-hêng. I ê sim chin kín-tiuⁿ, chhin-chhiūⁿ chhoán-khùi iā khùn-lân. Kàu tī chú-hū kiò A-hoa ê miâ ê sî, A-hoa chiū sim-chêng chin kip lâi ìn i. “Ma-ma góa tī chia.” “Án-ni tio̍h! Lí tio̍h kiò góa ma-ma, chóng-sī góa siūⁿ kiò góa A-bú khah hó.” Chú-hū ê sim ū tām-po̍h hoaⁿ-hí sī in-ūi ū lâng kiò i ma-ma.
|
內面ê物件攏無整齊，真複雜亂散一場。有雞角跳上桌頂teh食物，有lâ-sâm iáu tī房間。Chiah ê光景teh證明婦人人ê人物。伊入門就開始罵雞，停無久貓仔著koh偷食伊ê 魚，伊就扑貓仔，koh大罵hit隻貓仔。伊ê 嘴攏無歇睏teh罵。卻阿伯親像攏無看--著無聽著甚mi̍h ê款，tī 伊ê 所在teh做工。伊ê 面攏m̄ 敢看別位，伊ê心有teh張持，驚了hit ê thang驚ê lóe罵會轉到伊ê 身上。果然有影，主婦就向阿伯來大罵伊，講伊無收食物hō͘ 好勢，koh無趕貓仔走。阿花只有坐tī 伊ê 床位來teh鑑察chiah ê情形。伊ê 心真緊張，親像喘氣也困難。到tī 主婦叫阿花ê名ê 時，阿花就心情真急來應伊。「媽媽我tī chia。」「Án-ni 著！你著叫我媽媽，總--是我想叫我阿母較好。」主婦ê心有淡薄歡喜是因為有人叫伊媽媽。 |
|
“A-hoa lí m̄-thang thit-thô âng-á, tī chia tio̍h chò kang.” Chú-hū kīn-óa A-hoa lâi, tùi i ê chhiú chhiúⁿ âng-á khí-lâi. “Chia ū sàu-chhiú, hia ū toh-pò͘, tio̍h ài chò kang.” A-bú chiū gia̍h sàu-chhiú hō͘ A-hoa, koh soah chí-sī i tio̍h chò ê kang.
|
「阿花你m̄-thang thit-thô 尪仔，tī chia 著做工。」主婦近倚阿花來，tùi伊ê 手搶尪仔起--來。「Chia有掃帚，hia 有桌布，著ài做工。」阿母就gia̍h掃帚hō͘阿花，koh 煞指示伊著做ê工。 |
|
A-hoa chiū khai-sí lâi sàu-tè. I tú-tú sī móa gō͘-hòe ê gín-ná, chóng-sī chiàu-khòaⁿ sī sì-hòe nā-tiāⁿ, iáu-kú chin sòe-hàn. A-hoa chin chhong-bêng pún-sū, só͘-í chiah ōe-thang èng-hù chit ê bô-lí ê hū-jîn-lâng.
|
阿花就開始來掃地。伊tú-tú是滿五歲ê囡仔，總--是照看是四歲nā-tiāⁿ，iáu-kú 真細漢。阿花真聰明本事，所以才會thang應付這個無理ê婦人人。 |
|
Keng-kòe la̍k ge8-ji̍t āu, lín nā siat-sú koh khòaⁿ-tio̍h A-hoa, lán beh tio̍h-kiaⁿ koh ūi-tio̍h i lâi siong-sim. Tī chhù-lāi it-chhè iû-goân sī chin loān-cha̍p, lâ-sâm. Hū-jîn-lâng nā m̄-sī teh khùn chiū-sī tī chhù-piⁿ teh kóng êng-ōe, nā bô chiū tī chhù-lāi teh jiáng-loān. A-peh ta̍k-sî lóng tiām-tiām bô kóng-ōe teh chò kang. I chi̍t-pòaⁿ khah-ke ê sî-kan lóng taⁿ tàⁿ chhut-khì gōa-bīn teh chò kang. Khiok A-hoa lán hiám-hiám tio̍h bōe jīn-tit i, in-ūi i pìⁿ-chiâⁿ chi̍t-ê chin lâ-sâm pháiⁿ-khòaⁿ ê gín-ná, i ê bīn chin chiau-chūi, i ê kha-chhiú kap sin-khu lóng ū siū phah ê siong-hûn.
|
經過六月日後，lín nā設使koh看著阿花，咱beh著驚koh為著伊來傷心。Tī 厝內一切猶原是真亂雜，lâ-sâm。婦人人若m̄ 是teh睏就是tī 厝邊teh講閒話，若無就tī厝內teh嚷亂。阿伯逐時攏恬恬無講話teh做工。伊一半較加ê時間攏擔tàⁿ 出去外面teh做工。卻阿花咱險險著bōe認得伊，因為伊變成一個真lâ-sâm歹看ê囡仔，伊ê 面真憔悴，伊ê 腳手kap身軀攏有受扑ê傷痕。 |
|
I goân-lâi sī chi̍t-ê bêng-lóng oa̍h-phoat ê gín-ná, iáu-kú tī chit ê khoân-kéng hō͘ i ū chin tōa ê khòa-sim, kiaⁿ-liáu ū sím-mi̍h kang-chok chò bô hó-sè koh hō͘ lāu-bú phah mē. Só͘-í lāu-bú nā tī chhù-lāi ê sî, tī i ê sin-chiūⁿ lóng bô ū chi̍t sî-khek ê pêng-an. A-hoa ê kha-chhiú lóng bô sî-thêng teh chò kang, in-ūi chai-iáⁿ nā án-ni chò ōe-thang tām-po̍h kiám-chió lāu-bú ê hoat-sèng. Só͘-í sui-jiân lóng bô sím-mi̍h thang chò, iáu-kú A-hoa ê kha-chhiú tio̍h kè-sio̍k tōng-chok. Tì-kàu A-hoa ê sim ti̍t-ti̍t ǹg-bāng A-bú bô tī chhù-lāi á-sī khì khùn, thang tit-tio̍h tām-po̍h ê pàng-sim kap chū-iû. Nā khòaⁿ-kìⁿ A-bú chhut mn̂g-kháu, i chiū pàng i ê sàu-chhiú á-sī toh-pò͘, thò͘ chi̍t-ê khùi, lâi chē tī thô͘-kha, ēng sûi-piān ê mi̍h-kiāⁿ lâi chò âng-á, kap niau-á kóng-ōe, chò hì hō͘ niau-á khòaⁿ, chióng-chióng thian-chin ê iû-hì. Niau-á Lī-lī sī i hó ê pêng-iú, i siông-siông kap niau-á chò-hóe kóng-ōe. “Sí niau-á, lí chin bô lō͘-ēng, lí ta̍k-ji̍t lóng teh thit-thô, lóng m̄ chò kang. Hó! Ē-àm tek-khak m̄ hō͘ lí chia̍h-pn̄g!”
|
伊原來是一個明朗活潑ê囡仔，iáu-kú tī 這個環境hō͘ 伊有真大ê掛心，驚了有甚mi̍h工作做無好勢koh hō͘ 老母扑罵。所以老母若tī 厝內ê 時，tī伊ê 身上攏無有一時刻ê平安。阿花ê腳手攏無時停teh做工，因為知影若án-ni做會thang淡薄減少老母ê發性。所以雖然攏無甚mi̍h thang做，iáu-kú阿花ê腳手著繼續動作。致到阿花ê心直直向望阿母無tī 厝內抑是去睏，thang得著淡薄ê放心kap自由。若看見阿母出門口，伊就放伊ê 掃帚抑是桌布，吐一個氣，來坐tī塗腳，用隨便ê物件來做尪仔，kap貓仔講話，做戲hō͘ 貓仔看，種種天真ê遊戲。貓仔Li-li是伊好ê朋友，伊常常kap貓仔做伙講話。「死貓仔，你真無路用，你逐日攏teh thit-thô,攏m̄ 做工。好！E暗的確m̄ hō͘ 你食飯！」 |
|
A-hoa o̍h A-bú ê kháu-khì lâi mē niau-á, ū sî tio̍h ké-iáⁿ phah niau-á. Khiok chit chiah niau-á sī A-hoa tī hoān-lān tiong ê hó tâng-phōaⁿ. I iā kap niau-á saⁿ-kap thiàu-bú, iā kà niau-á gîm-si.
|
阿花學阿母ê口氣來罵貓仔，有時著假影扑貓仔。卻這隻貓仔是阿花tī 患難中ê好同伴伊也kap貓仔相kap跳舞，也教貓仔吟詩。 |
|
“Lí chin-chiàⁿ lóng bô lō͘-ēng! Kā lí kà hiah-n̍i̍h chōe-pái lí lóng bōe-hiáu-tit! Tio̍h án-ni pí lah, siang-chhiú khui-khui, thâu-khak oai-oai, kha tio̍h khut-khut, ài-ah, lí chit ê sí-mi̍h lóng bōe-hiáu-tit, lí sī tó-ūi ê iàm-chiān mi̍h, chiah-n̍i̍h gōng, chiah-n̍i̍h khiap-sì!”
|
「你真正攏無路用！Kā你教hiah-n̍i̍h濟擺你攏bōe 曉得！著án-ni比--lah，雙手開開，頭殼歪歪，腳著屈屈，ài--ah，你這個死物攏bōe 曉--tit，你是tó位ê厭賤物，chiah-n̍i̍h憨，chiah-n̍i̍h khiap-sì!」 |
|
“Chit téng sī góa ê bô-á, góa chò sin-niû ê sî góa ê lāu-pē sàng góa ê--, chit-téng sī góa ê pó-pòe, in-ūi chit-sî lóng bô thang bóe chit-khoán ê mi̍h.”
|
「這頂是我ê 帽仔，我做新娘ê 時我ê老父送我--ê,這頂是我ê 寶貝，因為這時攏無thang買這款ê物。」 |
|
“Ū chin hó-khòaⁿ bô? Tek-khak ū! Khó-sioh góa lóng bô eⁿ-á, nā-ū góa ê eⁿ-á tōa-hàn ê sî, góa beh sàng góa ê bô-á hō͘ i, i tek-khak chin-súi!”
|
「有真好看--無？的確有！可惜我攏無嬰仔，若有我ê 嬰仔大漢ê 時，我beh送我ê 帽仔hō͘ 伊，伊的確真súi!」 |
|
“Án-ni tio̍h, án-ni tio̍h! M̄-thang thǹg khí-lâi, ài-ah, lí chit ê pháiⁿ-mi̍h si̍t-chāi chin gōng!”
|
「Án-ni著，án-ni著！M̄-thang褪--起來，ài--ah，你這個歹實在真憨！」 |
|
A-hoa ū thian-sèng ê chhong-bêng kap kì-ek, lâi têng-su̍t A-bú tī tām-ōe tiong só͘ kóng ê ōe.
|
阿花有天性ê聰明kap記憶，來重述阿母tī 談話中所講ê話。 |
|
“Chit ê gín-á koh kap niau-á teh chò sńg thit-thô!” Hut-jiân A-bú ê siaⁿ hō͘ A-hoa tio̍h-kiaⁿ. “Lí khòaⁿ, ke-kak koh thiàu-khì toh-téng teh chia̍h-pn̄g lah!” Kó-jiân ū-iáⁿ toh-téng ê pn̄g hō͘ ke chhéng kàu móa sì-kòe. A-bú chin tōa siū-khì lâi gia̍h tiàu tī piah-téng ê chhôe khí-lâi phah A-hoa.
|
「這個囡仔koh kap貓仔teh做sńg thit-thô!」忽然阿母ê聲hō͘阿花著驚。「你看，雞角koh跳去桌頂teh食飯--lah !」果然有影桌頂ê飯hō͘ 雞chhéng到滿四界。阿母真大受氣來gia̍h吊tī 壁頂ê箠起來扑阿花。 |
|
“A-bú m̄-káⁿ lah, A-bú m̄-káⁿ lah!” Chai-lān tī bô gî-gō͘ ê tiong-kan koh lîm-kàu lâi kiò-hôe A-hoa kàu tī chit ê pi-chhám put-hēng ê hiān-si̍t.
|
「阿母m̄ 敢--lah，阿母m̄ 敢--lah！」災難tī無疑悟ê中間koh臨到來叫回阿花到tī 這個悲慘不幸ê現實。 |
|
“Sí-kúi, lí í-āu m̄-thang kiò góa a-bú!” Tùi án-ni A-hoa chiū bô kiò i a-bú, sī chiàu bōe-chhài ê lâng kiò chit ê hū-jîn-lâng, “Thâu-ke-niû.”
|
「死鬼，你以後m̄-thang叫我阿母！」Tùi án-ni阿花就無叫伊阿母，是照賣菜ê人，叫這個婦人人「頭家娘。」 |
|
Taⁿ chit ê tâu-ke-niû mî-ji̍t su-liām, ài siⁿ chi̍t-ê eⁿ-á. “Góa liam-piⁿ beh ū gín-ná lah!” Thâu-ke niu kā i chhin-bi̍t ê chhù-piⁿ kóng. I iā siong-sìn i beh ū gín-ná. Chiū mî-ji̍t tó chhⁿ̂g. “Lán ê siu-ji̍p siuⁿ-chió, gín-ná nā chhut-sì beh án-chóaⁿ seng-oa̍h!” Thâu-ke niû tio̍h tùi A-peh án-ni kóng, m̄-sī kóng, sī án-ni jióng lâi ui-hat i. Chóng-sī A-peh ê sim-lāi teh chhiò, “Hi, hi, lí beh siⁿ chi̍t-ê kúi lah!”
|
今這個頭家娘暝日思念，ài生一個嬰仔。「我liâm-piⁿ beh有囡仔--lah !」頭家娘kā伊親密ê厝邊講。伊也相信伊beh有囡仔。就暝日倒床。「咱ê 收入siuⁿ 少，囡仔若出世beh án-chóaⁿ生活！」頭家娘著tùi阿伯án-ni講，m̄ 是講，是án-ni嚷來威嚇伊。總--是阿伯ê心內teh笑，「Hi,hi,你beh生一個鬼--lah !」 |
|
Thâu-ke niû ta̍k-ji̍t teh khòaⁿ ū sím-mi̍h piàn-hòa á-bô, ū-sî tī mî-sî khòaⁿ chhin-chhiūⁿ ū, kàu chá-khí sî koh tio̍h piàn bô. Iáu-kú i ta̍k-ji̍t siūⁿ kóng i ū gín-ná lâi teh tán-hāu.
|
頭家娘逐日teh看有甚mi̍h變化抑無，有時tī 暝--時看親像有，到早起時koh著變無。Iáu-kú伊逐日想講伊有囡仔來teh等候。 |
|
“Góa teh beh ū gín-ná lah, só͘-í A-hoa í-āu tio̍h hū-tam chú-pn̄g, gín-ná nā chhut-sì tio̍h hū-tam āiⁿ gín-ná.” A-hoa ê tāng-tàⁿ ti̍t-ti̍t ke-thiⁿ, i ê siū-khó͘ iā ná chhim.
|
「我teh beh有囡仔--lah，所以阿花以後著負擔煮飯，囡仔若出世著負擔āiⁿ囡仔。」阿花ê重擔直直加添，伊ê 受苦也那深。 |
|
Chóng-sī koh keng-kòe pòaⁿ-nî,thâu-ke niû lóng bô ū gín-ná, i chin choa̍t-bāng, chin oàn-chheh, chiū koh-khah ke-thiⁿ hoat-sèng lâi khó͘-chhó͘ kiáu-jiáu chhù-lāi. In-ūi án-ni A-peh chiū chha-put-to lóng chhut-khì tī gōa-bīn, chá-chá chhut, àm-àm chiah ji̍p-mn̂g, sī beh tô-siám chit ê hiông-ok iá-bân ê hū-jîn lâng.
|
總--是koh經過半年，頭家娘攏無有囡仔，伊真絕望，真怨慼，就koh較加添發性來苦楚攪擾厝內。因為án-ni阿伯就差不多攏出去tī 外面，早早出，暗暗才入門，是beh逃閃這個兇惡野蠻ê婦人人。 |
|
Khiok A-hoa bô hoat-tō͘ thang tô-siám, chiū it-chhè ê chai-hāi lóng lîm-kàu tī i loán-jio̍k ê sin-chiūⁿ.
|
卻阿花無法度thang逃閃，就一切ê災害攏臨到tī 伊軟弱ê身上。 |
|
Khó-lîn ê A-hoa, i ê bīn soah pìⁿ chhin-chhiūⁿ lāu-lâng ê bīn, i ê iūⁿ-siùⁿ chin lâ-sâm thang-kiaⁿ. Thâu-ke niû ta̍k-ji̍t lóng ū lí-iû lâi phah i, só͘-í i iā bâ-phôe bâ-phôe, hō͘ i phah á-sī liàm, ū thang chia̍h á-sī bô thang chia̍h lóng bô lia̍h-chò sím-mi̍h lâi kan-khó͘, ūi-tio̍h thit-thô hō͘ lâng phah, chóng-sī phah-liáu i iû-goân koh thit-thô. Chhôe-kàu tī i ê sin-chiūⁿ ê sî iā chhin-chhiūⁿ lóng bô kám-kak ōe thiàⁿ ê khoán. Thâu-ke-niû nā tī chhù-lāi, i chiū ké chòe kang lâi tín-tāng kha-chhiú, nā bô chiū khai-sí thit-thô.
|
可憐ê阿花，伊ê 面煞變親像老人ê面，伊ê 樣相真lâ-sâm thang驚。頭家娘逐日攏有理由來扑伊，所以伊也痲皮痲皮，hō͘ 伊扑抑是捻，有thang食抑是無thang食攏無掠做甚mi̍h來艱苦，為著thit-thô hō͘ 人扑，總--是扑了伊猶原koh thit-thô,箠到tī 伊ê 身上ê時也親像攏無感覺會疼ê款。頭家娘若tī 厝內，伊就假做工來振動腳手，若無就開始thit-thô。 |
|
“Niau-bî, lí chin bái, Lí lóng bōe chò sím-mi̍h, Góa beh lia̍h lí khì pàng-seⁿ, Kàu tī chhim-soaⁿ khòng-iá, Hō͘ lí ko͘-toaⁿ bô-lō͘, Àm-mî ū pháiⁿ-mi̍h ê só͘-chāi.
|
「貓仔，你真bái,你攏bōe做甚mi̍h，我beh掠你去放生，到tī 深山曠野，hō͘ 你孤單無路，暗暝有歹物ê所在。 |
|
Lí beh háu, góa ê chhù, Góa ê chhù tī tó-ūi, Chhiū-nâ lāi ê àm-kong-chiáu beh kóng, Pháiⁿ-khòaⁿ bô chhù ê sió-niau, Lí ê chhù tī thiⁿ-chhiⁿ ê téng-koân, Chhái-khēng ê bóe-liu, Hn̄g-hn̄g pôaⁿ-kòe lâng ê ba̍k-chiu.”
|
你beh哮，我ê厝，我ê厝tī tó位，樹林內ê暗公鳥beh講，歹看無厝ê小貓，你ê 厝tī 天星ê頂懸，彩虹ê尾溜，遠遠盤過人ê目珠。」 |
|
A-hoa ê keh-piah ū chi̍t-ê eⁿ-á kiò-chò A-gī. I ê ma-ma ta̍k-ji̍t tio̍h liām chin-chōe iô-nâ si lâi iô A-gī khùn.
|
阿花ê隔壁有一個嬰仔叫做阿義。伊ê媽媽逐日著唸真濟搖籃詩來搖阿義睏。 |
|
Ū chi̍t-pái A-gī ê a-pa tī mê-sî ji̍p-mn̂g ê sî, i chiū tùi ma-ma kóng.
|
有一擺阿義ê阿爸tī 暝--時入門ê 時，伊就對媽媽講： |
|
“Góa tú-chiah beh tńg-lâi ê sî, tī hit ê hāng-lō͘ ū tú-tio̍h chi̍t-chiah káu-á, hit-chiah káu-á hō͘ góa chin kî-koài, in-ūi chhin-chhiūⁿ lâng teh gîm-si ê khoán, cháu tùi góa ê sin-piⁿ kòe-khì.” A-pa chin put-khó su-gî ê bīn. Chóng-sī ma-ma sûi-sî lâi kái-tap chit ê sū.
|
「我tú才beh轉--來ê 時，tī hit ê巷路有tú著一隻狗仔，hit隻狗仔hō͘ 我真奇怪，因為親像人teh吟詩ê款，走tùi我ê 身邊過--去。」阿爸真不可思議ê面。總--是媽媽隨時來解答這個事。 |
|
“Hit ê m̄-sī káu-á lah, sī keh-piah ê gín-ná A-hoa lah!”
|
「Hit ê m̄ 是狗仔--lah，是隔壁ê囡仔阿花--lah！」 |
|
“Chóng-sī góa ū thiaⁿ-kìⁿ cháu kàu hāng-thâu ê sî ū kaiⁿ chi̍t-siaⁿ.” “M̄-sī lah, hit ê sī A-hoa in-ūi kiaⁿ teh háu ê siaⁿ lah, hit chām lō͘ chin àm-sàm, A-hoa nā cháu kàu hit só͘-chāi tek-khak tio̍h háu chi̍t-siaⁿ lah.”
|
「總--是我有聽見走到巷頭ê 時有kaiⁿ 一聲。」「M̄ 是--lah，hit ê是阿花因為驚teh哮ê聲--lah，hit站路真暗sàm,阿花若走到hit所在的確著哮一聲--lah。」 |
|
“Chóng-sī hiah-n̍i̍h sòe-hàn chiah àm beh khì tó-ūi?” A-pa ê bīn iáu khah put-khó su-gî. “Thâu-ke-niû kiò i tio̍h khì bóe tiám-sim”, ma-ma án-ni kóng. A-pa tī i ê chhùi-lāi án-ni liām, “Hiah-n̍i̍h sòe-hàn kiám ōe-thang chò hit khoán ê sū.”
|
「總--是hiah-n̍i̍h細漢chiah暗beh去tó位？」阿爸ê面iáu較不可思議。「頭家娘叫伊著去買點心」，媽媽án-ni講。阿爸tī 伊ê 嘴內án-ni唸：「Hiah-n̍i̍h細漢kiám會thang做hit款ê事。」 |
|
A-gī in pē-bú lóng tó-chhn̂g khì khùn ê sî, hut-jiân ū thiaⁿ-tio̍h chi̍t ê īⁿ-siông ê siaⁿ.
|
阿義in父母攏倒床去睏ê 時，忽然有聽著一個異常ê聲。 |
|
“Sím-mi̍h lâng tī tōa-lō͘ teh sio-phah!” A-pa kín-kín khí-sin beh khí-lâi, chóng-sī ma-ma chhun-chhiú chó͘-tòng i kóng, “Hit ê m̄-sī teh sio-phah, sī keh-piah ê hū-jîn lâng teh phah-mē A-hoa lah!” “Ūi sím-mi̍h chiah àm teh phah-mē hiah-n̍i̍h sòe-hàn ê gín-ná?!” A-pa ê bīn chin kat. “Phah-sǹg sī bóe m̄-tio̍h mi̍h tńg-lâi, nā bô chiū-sī chhia-tó mi̍h lah!” “Chin khó-lîn, hiah-n̍i̍h sòe-hàn beh kiò i chò sím-mi̍h!” A-pa thò͘ chi̍t-ê khùi, koh tó lo̍h-khì.
|
「甚mi̍h人tī 大路teh相扑！」阿爸緊緊起身beh起--來，總--是媽媽chhun手阻擋伊講：「Hit ê m̄ 是teh相扑，是隔壁ê婦人人teh扑罵阿花--lah！」「為甚mi̍h chiah暗teh扑罵hiah-n̍i̍h細漢ê囡仔？」阿爸ê面真結。「扑算是買m̄著物轉來，若無就是chhia倒物--lah !」「真可憐，hiah-n̍i̍h細漢beh叫伊做甚mi̍h！」阿爸吐一個氣，koh倒落去。 |
|
“Só͘-í ta̍k-ji̍t tek-khak tùi chá-khí phah kàu pòaⁿ-mê. Góa í-keng chin koàn-sì lah!” In nn̄g-lâng lóng tiām-tiām, chóng-sī in ê sim-lāi iáu-kú ūi-tio̍h A-hoa kap thâu-ke niû, chit nn̄g-ê jîn-bu̍t lâi teh kan-khó͘ sim.
|
「所以逐日的確tùi早起扑到半暝。我已經真慣勢--lah！」In兩人攏恬恬，總--是in ê心內iáu-kú為著阿花kap頭家娘，這兩個人物來teh艱苦心。 |
|
Kó-jiân keh chá-khí chin chá A-hoa chiū siū kiò khí-lâi chú-pn̄g. Í-keng sī chin-kôaⁿ ê jī-ge̍h thiⁿ lah! A-hoa siūⁿ beh thau-ēng lāi-bīn ê chúi, chóng-sī sûi-sî siū hoat-kak, chiū chhut-khì gōa-bīn chhiūⁿ-chúi, ji̍p-lâi sóe-bí chú-môe. Liáu-āu i chiām-sî khut-sin lâi bi̍h-kôaⁿ, niau-á iā thiàu-ji̍p tī i ê hoâi-tiong.
|
果然隔早起真早阿花就受叫起來煮飯。已經是真寒ê二月天--lah！阿花想beh偷用內面ê水，總--是隨時受發覺，就出去外面chhiūⁿ水，入來洗米煮糜。了後伊暫時屈身來bi̍h寒，貓仔也跳入tī 伊ê懷中。 |
|
I só͘ tú-tio̍h ê í-keng kòe-thâu tī i só͘ ōe-thang tam-tng, kôaⁿ-léng kap ià-siān kau-pek tī i loán-jio̍k ê sin-thé, hō͘ i khó-ài ê thian-sèng lóng siau-bia̍t khì.
|
伊所tú--著ê已經過頭tī伊所會thang擔當，寒冷kap厭siān交迫tī 伊軟弱ê身體，hō͘ 伊可愛ê天性攏受消滅去。 |
|
I iā ū khòaⁿ-tio̍h pa̍t ê cha-bó͘ gín-ná ê ka-têng, hēng-hok khoài-lo̍k ê seng-oa̍h, lāu-bú thiàⁿ kiáⁿ, ka-têng thoân-lo̍k ê chêng-hêng lâi mō͘-hóng in ê kóng-ōe, khiok i ê sim m̄-chai sím-mi̍h sī him-soān, oàn-thàn.
|
伊也有看著別ê查某囡仔ê家庭，幸福快樂ê生活，老母疼子，家庭團樂ê情形來摹仿in ê講話，卻伊ê 心m̄ 知甚mi̍h是欣羨，怨嘆。 |
|
It-chhè ê put-hēng tī i put-kò sī chū-jiân ê sū. “Sí-mi̍h, môe phū chhut-lâi iáu m̄-chai!” A-hoa tī pòaⁿ tù-bîn ê tiong-kan ū koh thiaⁿ-tio̍h thâu-ke niû hiông-ok ê siaⁿ teh jióng, i chiah chai-iáⁿ chit ê sio-lō ê hóe-lô͘ hō͘ i khùn-khì. Thâu-ke niû tùi pâng-keng cháu chhut-lâi, thâu-mn̂g sàm-sàm hiông-ok ê ba̍k-chiu, thang-kiaⁿ ê hêng-chōng lâi kàu A-hoa ê bīn-chêng chiū chiong A-hoa hiông-hiông thoa tùi āu-bīn khì. A-hoa chiū poa̍h-tó tī thô͘-kha. “Thâu-ke niû ah, m̄-káⁿ lah!” “M̄-káⁿ khì sí!” Thâu-ke niû án-ni tōa siaⁿ jióng sòa ēng môe-siah lâi phah seⁿ-oe hō͘ i piak chi̍t ê--lâi chān i ê hiông-sè.
|
一切ê不幸tī 伊不過是自然ê事。「死物，糜phū--出來iáu m̄ 知！」阿花tī 半tù眠ê中間有koh聽著頭家娘兇惡ê聲teh嚷，伊才知影這個燒lō ê火爐hō͘ 伊睏去。頭家娘tùi房間走出來，頭毛sàm-sàm兇惡ê目珠，thang驚ê形狀來到阿花ê面前就將阿花雄雄拖對後面去。阿花就跋倒tī 塗腳「頭家娘--ah，m̄ 敢--lah !」「M̄ 敢去死！」頭家娘án-ni大聲嚷，續用糜siah來扑seⁿ-oe hō͘ 伊piak 一個來贊伊ê雄勢。 |
|
“Sí-kúi, lóng bōe-chè sím-mi̍h, chá-khí tek-khak m̄ hō͘ lí chia̍h, koh beh hō͘ lí kūi, tek-khak beh hō͘ lí kiò khó͘!” Thâu-ke niû kè-sio̍k jióng-mē phah-loān bô soah. A-hoa tiām-tiām khiā teh, ēng kha-chng-thâu-á lâi ngeh niau-bî ê bóe. A-peh iā khí-lâi lah, chiū teh khoán tàⁿ beh chhut mn̂g, sī in-ūi kiaⁿ liáu lóe-mē ōe kàu tī i ê sin-chiūⁿ, chiū tī thâu-ke niû bô khòaⁿ-kìⁿ ê sî beh siám chhut-khì, khiok kàu mn̂g-kháu ê sî siū hoat-kiàn tio̍h.
|
「死鬼，攏bōe做甚mi̍h，早起的確m̄ hō͘ 你食，koh beh hō͘ 你跪，的確beh hō͘ 你叫苦！」頭家娘繼續嚷罵扑亂無煞。阿花恬恬企--teh，用腳chng頭仔來挾貓bî ê尾。阿伯也起--來--lah，就teh款tàⁿ beh出門，是因為驚了lóe罵會到tī 伊ê 身上，就tī頭家娘無看見ê時beh閃--出去，卻到門口ê 時受發見--著。 |
|
“Lí hiah-n̍i̍h chá beh khì tó-ūi sí!” Thâu-ke niû chiū tōa-siaⁿ lâi mē i. A-peh m̄-káⁿ tín-tāng. “Ji̍p lâi chia̍h môe!” A-peh chiū koh taⁿ tàⁿ ji̍p lâi, koh chē tī í lâi tán-hāu chia̍h môe. Hit ê chêng-hêng tú-tú sī sió-ha̍k ê gín-ná hoān-chōe teh kiaⁿ lāu-bú chi̍t-iūⁿ, tì-kàu hō͘ A-hoa iā kám-kak hó chhiò.
|
「你hiah-n̍i̍h早beh去tó位死！」 頭家娘就大聲來罵伊。阿伯m̄ 敢振動。「入來食糜！」阿伯就koh擔tàⁿ入--來，koh坐tī 椅來等候食糜。Hit ê情形tú-tú是小學ê囡仔犯罪teh驚老母一樣，致到hō͘ 阿花也感覺好笑。 |
|
Thâu-ke-niû ê chhùi kè-sio̍k teh mē, kàu chia̍h-pn̄g ê sî iáu-kú bô soah, chia̍h chi̍t-chhùi mē chi̍t-chhùi, lóng bô léng-chēng.
|
頭家娘ê嘴繼續teh罵，到食飯ê 時iáu-kú無煞，食一嘴罵一嘴，攏無冷靜。 |
|
A-hoa tī hit-ê sî-kan chiū chē tī thô͘-kha lâi kap niau-á thit-thô. Kho-lîn bô chhù ê sió-niau, Lí sī tùi tó-ūi chi̍t-kok lâi, Chhiⁿ-sîn ê téng-koân chhái-khēng ê bóe-liu, Hn̄g-hn̄g pôaⁿ-kòe lâng ê ba̍k-chiu.
|
阿花tī hit ê時間就坐tī塗腳來kap貓仔thit-thô,可憐無厝ê小貓，你是tùi tó位一國來，星辰ê頂懸彩虹ê尾溜，遠遠盤過人ê目珠。 |
|
Lí siang-kha ta̍h tī o͘-àm ê tîn-sè, Lí ê sim khiok bāng-sióng bô soah, Sûn-chin sī lí ê miâ, Chin-si̍t sī lí ún-ba̍t ê sit-giáu.
|
你雙腳踏tī 烏暗ê塵世，你ê 心卻夢想無煞，純真是你ê名，真實是你隱密ê 翼爪。 |
|
Thâu-ke-niû chia̍h-pá ê sî kó-jiân chiū kiò A-hoa khì kūi. “Khì kūi! Góa siūⁿ lóng bô hoat-tō͘ thang hō͘ lí kiò khó͘, góa m̄ sìn góa lóng bô hoat-tō͘!” A-hoa chiū kiâⁿ-kàu só͘ chí-tēng ê só͘-chāi lâi kūi tī thô͘-kha. Thâu-ke-niû kè-sio̍k chāu-chāu mē. A-peh kín-kín liam kha-chhiú lâi liu chhut-khì.
|
頭家娘食飽ê 時果然就叫阿花去跪。「去跪！我想攏無法度thang hō͘ 你叫苦，我m̄ 信我攏無法度！」阿花就行到所指定ê所在來跪tī 塗腳。頭家娘繼續chāu-chāu罵。阿伯緊緊拈腳手來溜--出--去。 |
|
“Kî-tó ê sî chhiú tio̍h ha̍p-ha̍p, ba̍k-chiu tio̍h ǹg thiⁿ-téng, tī hia ū Iâ-so͘, ū thiⁿ-sài, ū Siōng-tè ê pó-chō teh thiaⁿ lán ê kî-tó.”
|
「祈禱ê 時手著合合，目珠著向天頂，tī hia有耶穌，有天使，有上帝ê寶座teh聽咱ê祈禱。」 |
|
Niau-á óa lâi ê sî A-hoa chiū án-ni soat-bêng.
|
貓仔倚--來ê 時阿花就án-ni說明。 |
|
“Góa m̄-sìn góa lóng bô hoat-tō͘ lah! Góa tek-khak beh hō͘ lí kiò-khó͘!” Thâu-ke-niû khòaⁿ-lâi khòaⁿ-khì, chhōe-khòaⁿ ū sím-mi̍h thang lâi khó͘-chhó͘ A-hoa á-bô, sī khòaⁿ i put-chí thài-jiân chū-jio̍k bô kiaⁿ-sim. Thâu-ke-niû khòaⁿ-tio̍h chàu-kha ê bīn-tháng chiū siūⁿ chi̍t-ê hó ê hoat-hō͘. “Iàm-chiān mi̍h! Lí chit-ê bīn-tháng tio̍h giâ tī thâu-khak-téng, nā phah ka-la̍uh lâi kòng-phòa, lí chiū kai-sí! Hit-sî góa tek-khak tiàu lí tī chhù-téng!” A-hoa ê chhiú chiū sit-lo̍h chū-iû lah. I ēng siang-chhiú lâi giâ hit-ê péng-khap ê bīn-tháng.
|
「我m̄ 信我攏無法度--lah！我的確beh hō͘ 你叫苦！」頭家娘看來看去，chhōe看有甚mi̍h thang來苦楚阿花抑無，是看伊不止泰然自若無驚心。頭家娘看著灶腳ê面桶就想一個好ê法度。「厭賤物！你這個面桶著giâ tī頭殼頂，若扑ka落來摃破，你就該死！Hit時我的確吊你tī 厝頂！」阿花ê手就失落自由--lah。伊用雙手來giâ hit ê反khap ê面桶。 |
|
“Nā kā góa phah ka-la̍uh, hit-sî lí tio̍h sí! Góa m̄-sìn góa lóng bô hoat-tō͘ thang tùi-hù lí!” Thâu-keniû kám-kak i siūⁿ-chhut chit-ê hoat-tō͘ chin hó, i chin boán-chiok, chin pàng-sim khì chéng-lí i ê thâu-mn̂g. “Nā kā góa ka-la̍uh lí tio̍h kai-sí! Kàu góa khì bóe chhài tńg-lâi lóng m̄-thang tín-tāng!” Thâu-ke-niû ê chhùi lóng bô hioh-khùn.
|
「若kā我扑ka落，hit 時你著死！我m̄ 信我攏無法度thang對付你！」頭家娘感覺伊想出這個法度真好，伊真滿足，真放心去整理伊ê 頭毛。「若kā我ka落你著該死！到我去買菜轉--來攏m̄-thang振動！」頭家娘ê嘴攏無歇睏。 |
|
“Tī ke-á kùi-khì ê hū-jîn-lâng lóng tio̍h tì bō-á, ū lâng tì óaⁿ bō-á tī thâu-khak sim, ū lâng tì bīn-tháng bō-á, tú-tú chhin-chhiūⁿ góa án-ni. Chit-ê bīn-tháng bō-á sī kùi-khì ê hū-jîn-lâng chhut-gōa ê si teh tì ê.” A-hoa chiū koh tùi niau-á soat-bêng i ê chêng-hêng. Thâu-ke-niû beh chhut-mn̂g ê sî ū khòaⁿ-tio̍h A-hoa pèng-bô lia̍h hit-ê chò kan-khó͘, hoán-tńg ēng bīn-tháng tì tī thâu-khak, chi̍t-chhiú hōaⁿ, chi̍t-chhiú teh chò pá-hì, i chiū chin tōa siū-khì.
|
「Tī 街仔貴氣ê婦人人攏著戴帽仔，有人戴碗帽仔tī 頭殼心，有人戴面桶帽仔，tú-tú親像我án-ni。這個面桶帽仔是貴氣ê婦人人出外ê 時teh戴--ê。」阿花就koh tùi貓仔說明伊ê 情形。頭家娘beh出門ê 時有看著阿花並無掠hit ê做艱苦，反轉用面桶戴tī 頭殼，一手hōaⁿ，一手teh做把戲，伊就真大受氣。 |
|
“Góa m̄-sìn lóng bô hoat-tō͘ lah!” I chiū ko tùi tû-téng gia̍h chi̍t-ki hoe-kan lo̍h-lâi, lâi hē tī bīn-tháng-téng. “Lí koh tín-tāng khòaⁿ, lí nā kā góa phah-phòa chit-ki hoe-kan, lí chiū bô miā, góa tek-khak tiàu lí tī chhù-téng lâi phah hō͘ lí sí.”
|
「我m̄ 信攏無法度--lah !」就koh tùi櫥頂gia̍h一枝花矸落來，來hē tī 面桶頂。「你koh振動看，你若kā我扑破這枝花矸，你就無命，我的確吊你tī 厝頂來扑hō͘ 你死。」 |
|
Chit-ê sū hō͘ A-hoa chin kín-tiuⁿ, i lóng m̄-káⁿ tín-tāng, sī chai-iáⁿ chit-ê sī chin tōa ê mō͘-hián, koh i iā sìn thâu-ke-niû tek-khak ōe chiàu i ê ōe phah sí i, só͘-í chit-sî i chiū oân-choân sit-lo̍h chū-iû lah. Thâu-ke-niû chài-saⁿ chài-sì pàng-tiau chiū só mn̂g chhut-khì. I ê sim kám-kak chin boán-chiok, in-ūi taⁿ hō͘ A-hoa bô chū-iû lah, chit-ê pān-hoat put-chí hián-bêng.
|
這個事hō͘ 阿花真緊張，伊攏m̄ 敢振動，是知影這個是真大ê冒險，koh伊也信頭家娘的確會照伊ê 話扑死伊，所以這時伊就完全失落自由--lah。頭家娘再三再四放刁就鎖門出去。伊ê 心感覺真滿足，因為今hō͘ 阿花無自由--lah，這個辦法不止顯明。 |
|
Bô lōa-kú ê kín-tiuⁿ, A-hoa ê chhiú chiū khai-sí khu-khu-chhoah sit-lêng, i ê thé-lio̍k iā put-chí bô, sīm-chì chá-khí iā bô chia̍h sím-mi̍h. A-hoa si̍t-chāi ū kám-kak kan-lân.
|
無偌久ê緊張，阿花ê手就開始khu-khu-chhoah 失靈，伊ê 体肉也不止無，甚至早起也無食甚mi̍h。阿花實在有感覺艱難。 |
|
I lóng bô koh kap niau-á chò sím-mi̍h sńg, i ê sim chí-ū teh khòa-lū kín-sīn. Put-kò i tio̍h cha̍p-hun ê thêng-chēng. Iáu-kú chi̍t-chióng ê kín-tiuⁿ tī hiān-sî ê A-hoa sī put-khó-lêng ê sū, i ê chhiú lóng bô lêng-la̍t lah, i ê sin-khu iā sit-lo̍h chí-la̍t, i ê thâu-náu iā chiām-chiām ji̍p tī tù-bîn ê lāi-bīn, i khiok ū kám-kak kúi-nā-pái hiám-hiám tio̍h ka-la̍uh hoe-kan, iáu-kú i ê ì-sek chiām-chiām bô-khì, hō͘ i bô hoat-tō͘ thang tí-khòng.
|
伊攏無koh kap貓仔做甚mi̍h sńg,伊ê 心只有teh掛慮謹慎。不過伊著十分ê停靜。Iáu-kú一種ê緊張tī 現時ê阿花是不可能ê事，伊ê 手攏無能力--lah，伊ê 身軀也失落chí力 ，伊ê 頭腦也漸漸入tī tù眠ê內面，伊卻有感覺幾若擺險險著ka落花矸，iáu kú 伊ê 意識漸漸無--去，hō͘伊無法度thang抵抗。 |
|
“Ph-siap!!” Chi̍t-ê thang-kiaⁿ ê siaⁿ kiò-chhéⁿ A-hoa ê it-chhè. I khòaⁿ-kìⁿ hit-ê miā-ūn ê hoe-kan í-keng tī sit-sîn ê tiong-kan ka-la̍uh phòa-chhùi tī thô͘-kha.
|
「Ph-siap !」一個thang驚ê聲叫醒阿花ê一切。伊看見已hit ê命運ê花矸已經tī 失神ê中間ka落破碎tī 塗腳。 |
|
“Góa ê hoe-kan! A-hoa tōa tio̍h-kiaⁿ lâi lám-óa hit-ê phòa-chhùi ê hoe-kan tī i ê hêng-chêng. I gia̍h-ba̍k beh chhōe khòaⁿ ū sím-mi̍h chín-kiù á-bô, chóng-sī i só͘ khòaⁿ-tio̍h ê sī chi̍t-tiâu soh tùi chhù-téng tūi-lo̍h teh tán-hāu A-hoa, chit-tiâu soh sī thâu-ke-niû í-chêng tio̍h chún-pī khí-lâi khǹg, iáu-bōe si̍t-hêng ê soh. A-hoa khòaⁿ-liáu chiū chin tōa-kiaⁿ, lâi ka-léng-sún. “Góa ê thiⁿ-sài ah, pang-chān góa!” Iáu-kú A-hoa ū khòa-kìⁿ chi̍t-ê pòaⁿ-khui ê thang-á, ōe-thang tô-cháu chhut-khì. A-hoa chiū lóng bô khó-lū sím-mi̍h, kín-kín peh-chiūⁿ thang-á lâi thiàu chhut gōa-bīn khì.
|
「我ê 花矸！阿花大著驚來攬倚hit ê破碎ê花矸tī 伊ê 胸前。伊gia̍h目beh chhōe看有甚mi̍h拯救抑無，總--是伊所看著ê 是一條索tùi厝頂墜落teh等候阿花，這條索是頭家娘以前著準備起來囥，iáu-bōe實行ê索。阿花看了就真大驚，來ka冷sún。「我ê 天使--ah，幫贊我！」Iáu-kú 阿花有看見一個半開ê窗仔，會thang逃走出去。阿花就攏無考慮甚mi̍h，緊緊peh上窗仔來跳出外面去。 |
|
A-hoa chiū kín-kín cháu-kàu hit-ê hāng-kháu khì, jiân-āu chiū cháu-ji̍p khì tōa-lō͘, tī hiah-ê kòe-lō͘ ê lâng ê lāi-bīn lâi sit-lo̍h i ê iáⁿ.
|
阿花就緊緊走到hit ê巷口去，然後就走入去大路，tī hiah-ê 過路ê人ê內面來失落伊ê 影。 |
