Ū chi̍t ê Ông-kok kiò chòe Thiàⁿ_01
|
有一個王國叫做疼_01 |
| N̂g Hoâi-un |
黃懷恩 |
|
1 Ko͘-lú A-hoa Ê Sin-sè
|
1 孤女阿花ê身世 |
|
“A-hoa, A-hoa lí iáu teh khùn tio̍h-m?! Lí chin-káⁿ! Lí iáu m̄-chai thang khí-lâi!”
|
「阿花，阿花你iáu teh睏著--m̄?你真敢！你iáu m̄ 知thang起--來！」 |
|
A-hoa tī bāng-tiong ū thiaⁿ-kìⁿ thâu-ke-niû hiông-ok ê siaⁿ-im teh kiò i, chiū kín-kín tùi i teh khùn hit-ê lâ-sâm piah-piⁿ ê ūi tiô khí-lâi.
|
阿花tī 夢中有聽見頭家娘兇惡ê聲音teh 叫伊，就緊緊對伊teh睏hit-ê lâ-sâm 壁邊ê位tiô--起--來。 |
|
“Thâu-ke-niû ah, góa khí- lâi lah!” A-hoa chhin-chhiūⁿ chin kiaⁿ-sim ê khoán lâi cháu kàu chàu-kha khì. Khiok iáu sī chin chá, thiⁿ iáu-bōe kng, koh sī hân-léng ê jī-ge̍h chá-khí.
|
「頭家娘--ah，我起來--lah！」阿花親像真驚心ê款來走到灶腳去。 卻iáu是真早，天iáu未光，koh是寒冷ê二月早起。 |
|
A-hoa pòaⁿ-khùn pòaⁿ-chhéⁿ ê khoán-sit lâi beh khai-sí i múi-ji̍t ê kong-chok. I sòe-sòe ê sin-khu in-ūi kôaⁿ khu-khu-chhoah, i kín-kín khí-hóe tī lô͘-ni̍h, jiân-āu chiū the̍h chúi-tháng beh chhut-khì chhiūⁿ-chúi.
|
阿花半睏半醒ê款式來beh開始伊每日ê工作。伊細細ê身軀因為寒khu-khu-chhoah，伊緊緊起火tī 爐--ni̍h，然後就提水桶beh出去chhiūⁿ水。 |
|
Chóng-sī hân-léng ê pak-hong chhin-chhiūⁿ beh chhì-ji̍p tī hit-ê phòa-nōa ê saⁿ pau-teh ê sin-khu. I chiū sīm chi̍t-ē, lâi beh thiaⁿhit-ê thang kiaⁿ ê thâu-ke-niû ū kè-sio̍k tī i ê chhn̂g-lāi teh khùn á-bô??? I ū thiaⁿ-tio̍h teh hôⁿ ê siaⁿ, chiū siūⁿ beh lâi ēng hit-ê siū-kìm ê chúi. A-hoa sió-sim lâi beh thau-iúⁿ chúi-kng-lāi ê chúi, chóng-sī i sòe-sòe ê sin-châi bōe-thang khòaⁿ tio̍h hit ê tōa koh koân ê chúi-kng-lāi, soa̍h tī sió-sim ê tiong-kan khì khap-tio̍h chúi-kng lâi hoat-chhut siaⁿ.
|
總--是寒冷ê北風親像beh刺入tī hit-ê破爛ê衫包--teh ê身軀。伊就sīm 一下，來beh聽hit個 thang 驚ê頭家娘有繼續tī 伊ê 床內teh睏抑無？？？伊有聽著teh ho͘ⁿ5 ê聲，就想beh來用hit ê受禁ê水。阿花小心來beh偷舀水缸內ê水，總--是伊細細ê身材bōe-thang看著hit ê大koh懸ê水缸內，煞 tī小心ê中間去磕著水缸來發出聲。 |
|
“Chit-ê sí-kúi koh teh thau-ēng lāi-bīn ê chúi lah!” Thâu-ke-niû chho͘-tōa ê siaⁿ hut-jiân kīn-óa lâi kàu A-hoa ê bīn-chêng, “Pháiⁿ-mi̍h, lí lóng bô thiaⁿ-chhùi!”, lâi án-ni jióng, soah chhut-chhiú siàn A-hoa ê bīn.
|
「這個死鬼koh teh偷用內面ê水--lah！」頭家娘粗大ê聲忽然近倚來到阿花ê面前，「歹n̍i̍h,你攏無聽嘴！」，來án-ni嚷，煞出手搧阿花ê面。 |
|
“Thâu-ke-niû ah, gon2 beh khì gōa-bīn chhiūⁿ lah!” A-hoa ná so i ê chhùi-phóe lâi khui-mn̂g chhut-khì gōa-bīn tiâⁿ, koh khui āu-bīn mn̂g chhut-khì hāng-lō͘. Tī hāng-bóe ū chi̍t-ê tōa kó͘-chíⁿ, in-ūi chin chá koh chin kôaⁿ lóng iáu bô lâng chhut-lâi teh ēng chúi. A-hoa tio̍h tī hit ê chhim-chhim ê tōa-chíⁿ lâi chhiūⁿ-chhut tām-po̍h ê chúi khí-lâi. Hit-ê sī put-chí khùn-lân ê kang-chok, tī i sòe-sòe ê nî-kí sī chám-jiân oh tām-tng ê sū. I in-ūi kôaⁿ chiū khai-sí teh gîm-si, liân hit ê siaⁿ-im iā khu-khu-chhoah ê khoán.
|
「頭家娘--ah，我beh去外面chhiūⁿ--lah！」阿花那挲伊ê 嘴phóe 來開門出去外面埕，koh開後面門出去巷路。Tī 巷尾有一個大古井，因為真早koh真寒攏iáu無人出來teh用水。阿花著tī hit個深深ê大井來chhiūⁿ出淡薄ê水起--來。Hit ê是不止困難ê工作，tī伊細細ê年紀是chám然oh 擔當ê事。伊因為寒就開始teh吟詩，連hit ê 聲音也khu-khu-chhoah ê款。 |
|
A-hoa ta̍uh-ta̍uh chhiūⁿ, kàu móa tháng chiū koh thoa hit-ê pí i khah tāng ê chúi lâi ji̍p āu bīn mn̂g. I ê chhùi iáu teh gîm-si, i chhin-chhiūⁿ lóng bô teh siūⁿ i ê khùn-lân. Tī i sòe-sòe ê sin-khu ū móa-móa ê jím-siū-la̍t thang tùi-hù sè-kan lóng-chóng ê khùn-lân kap put-hēng ê khoán.
|
阿花ta̍uh-ta̍uh chhiūⁿ，到滿桶就koh拖hit ê 比伊較重ê水來入後面門。伊ê嘴iáu teh吟詩，伊親像攏無teh想伊ê 困難。Tī 伊細細ê身軀有滿滿ê忍受力thang對付世間攏總ê困難kap不幸ê款。 |
|
A-hoa kōaⁿ-chúi ji̍p lâi ê sî i ê kha-chhiú lóng bâ kàu m̄-chai sī i ê--bah. I chiū óa-kīn tī lô͘-ni̍h lâi hang i ê chhiú, hō͘ i ê sin-khu ū tām-po̍h ê sio-lō, jiân-āu chiū sóe-bí lâi chú chá-tǹg. I tī chhùi-lāi iáu chin sòe-siaⁿ teh gîm-si, in-ūi thâu-ke-niû m̄-ài i gîm-si.
|
阿花kōaⁿ 水入--來ê 時伊ê 腳手攏痲到m̄ 知是伊ê 肉。伊就倚近tī 爐--n̍i̍h來烘伊ê 手，hō͘ 伊ê 身軀有淡薄ê燒lō,然後就洗米來煮早頓。伊tī 嘴內iáu真細聲teh吟詩，因為頭家娘m̄ 愛伊吟詩。 |
|
Thiⁿ í-keng kng lah, chhù-piⁿ ê lâng lóng khai-sí teh chún-pī chá-tǹg. Keh-piah ê eⁿ-á A-gī teh háu, lāu-bú teh kā i io. Ū bōe-mi̍h ê lâng ê siaⁿ, teh kòe-lō͘ ê lâng kóng ōe ê siaⁿ lóng ū thiaⁿ-kìⁿ.
|
天已經光--lah，厝邊ê人攏開始teh準備早頓。隔壁ê嬰仔阿義teh哮，老母teh kā伊io。有賣物 ê人ê聲，teh過路ê人講話ê聲攏有聽--見。 |
|
Chóng-sī A-hoa iáu kám-kak chin kôaⁿ, iā kám-kak khùn bô kàu-gia̍h ê khoán, só͘-í chiū khut-sin tī lô͘-piⁿ beh bi̍h-kôaⁿ. I ê bīn ū ià-siān, soe-jio̍k ê khoán-sit hō͘ lâng khòaⁿ sûi-sî bêng-pek. Iáu-kú hit-tùi tōa-lúi ê ba̍k-chiu ū hián-chhut i thian-sèng put-khut ê oa̍t-phoat bêng-lóng tī-teh. Niau-á Lī-lī khòaⁿ-kìⁿ A-hoa thêng-chhiú chiū kín kín cháu-óa lâi hō͘ A-hoa phō. A-hoa khòaⁿ-tio̍h niau-á chin hoaⁿ-hí i, chiū chhim-chhim lám-óa tī i ê hêng-chêng, khiok án-ni liām.
|
總--是阿花iáu感覺真寒，也感覺睏無夠額ê款，所以就屈身tī爐邊beh bi̍h寒。伊ê 面有厭倦，衰弱ê款式hō͘ 人看隨時明白。Iáu-kú hit對大蕊ê目珠有顯出伊天性不屈ê活潑明朗tī--teh。貓仔Li-li看見阿花停手就緊緊走倚來hō͘阿花抱。阿花看著貓仔真歡喜伊，就深深攬倚tī 伊ê 胸前，卻án-ni唸。 |
|
“Bô lâng ài ê sí niau-á, lí cháu lâi chia beh chò sím-mi̍h?!”
|
「無人愛ê死貓仔，你走來chia beh做甚mi̍h！」 |
|
A-hoa sī sím-mi̍h khoán lâng? I sī chi̍t-ê bô-pē bô-bú, kok-lāi ê cha-bó͘ gín-ná. I ê pē-bú tī Tāi-tang-a chiàn-cheng ê sî lâi hi-seng sí-khì, lāu-pē sī tng-peng tī chiàn-tiûⁿ, lāu-bú sī tī tô-cháu ê lân-bîn ê tiong-kan lâi kòe-sin. Ko͘-jî A-hoa chiū tī A-chek ê chhiú lâi kòe i iù-eⁿ ê seng-oa̍h. Kàu tī A-hoa sì-hòe ê sî, chiàn-cheng í-keng kiat-sok, tī Siōng-hái ū chi̍t-tùi siàu-liân ê hu-hū ài beh pun gín-ná, A-chek thiaⁿ-tio̍h chiū chiong A-hoa phō kàu Siōng-hái lâi pun hō͘ in.
|
阿花是甚mi̍h款人？伊是一個無父無母，國內ê查某囡仔。伊ê父母tī 大東亞戰爭ê 時來犧牲死--去，老爸是當兵tī 戰場，老母是tī 逃走ê難民ê中間來過身。孤兒阿花就tī阿叔ê手內過伊幼嬰ê生活。到tī 阿花四歲ê 時，戰爭已經結束，tī上海有一對少年ê夫婦愛beh分囡仔，阿叔聽--著就將阿花抱到上海來分hō͘ in。 |
|
Chit-tùi hu-hū kiat-hun sò͘-nî lóng bô gín-ná, só͘-í chiàu sè-sio̍k ê lē ài pun chi̍t ê gín-ná lâi chò chhōa-thâu.
|
這對夫婦結婚數年攏無囡仔，所以照世俗ê例ài分一個囡仔來做chhōa頭。 |
|
A-hoa tī Siōng-hái bô-kú chiū koh tú-tio̍h Tiong-kiōng ê chhim-hoān Tāi-lio̍k. Chiàn-hóe it-hoat, tōa pō͘-hūn soán-te̍k chū-iû ê peh-sèⁿ lio̍k-sio̍k tà-chûn tô-cháu kàu pêng-an ê hái-tó Tâi-oân lâi. A-hoa kap i ê iúⁿ pē-bú iā put-chhut kî-ta, hun-ji̍p tī lân-bîn ê tiong-kan cháu-kàu Tâi-oân lâi.
|
阿花tī 上海無久就koh tú著中共ê侵犯大陸。戰火一發，大部份選擇自由ê百姓陸續搭船逃走到平安ê海島台灣來。阿花kap伊ê 養父母也不出其他，混入tī難民ê中間走到台灣來。 |
|
Chit ê īⁿ-hiong ê sió ka-têng āu-lâi chiū an-ku tī Tâi-pak. Iúⁿ-pē kè-sio̍k ho̍k-bū tī gûn-hâng ê kang-chok, ta̍k chá-khí chhut-khîn, ē-po͘ sî chiū tńg-lâi. Iúⁿ-bú chin hoaⁿ-hí Tâi-oân, chiū siông-siông chhōa A-hoa chhut-gōa thit-thô.
|
這個異鄉ê小家庭後--來就安居tī台北。養父繼續服務tī銀行ê工作，逐早起出勤，e晡時就轉--來。養母真歡喜台灣，就常常chhōa阿花出外thit-thô。 |
|
A-hoa tī chit-ê ka-têng khiok-sī chin hēng-hok. Iúⁿ pē-bú chin ū koan-sim A-hoa, khòaⁿ-kò͘ i ê chhēng-chhah, i ê seng-oa̍h, tú-tú chhin-chhiūⁿ in teh khòaⁿ-kò͘ in pâng-keng, in ê í-toh, in só͘ sio̍k it-chhè ê mi̍h-kiāⁿ chi̍t-iūⁿ. A-hoa ê thâu kàu bóe lóng it-it tit-tio̍h in ê ì-sù lâi siu-chéng koán-lí. Thâu-mn̂g ê thé-hêng, saⁿ ê iūⁿ-sek, ôe ê khoán-sit, lóng bōe sái-tit chhìn-chhái
|
阿花tī 這個家庭卻是真幸福。養父母真有關心阿花，看顧伊ê 穿插，伊ê 生活，tú-tú親像in teh看顧in房間，in ê椅桌，in所屬一切ê 物件一樣。阿花ê頭到尾攏一一得著in ê意思來修整管理。頭毛ê體形，衫ê樣式，鞋ê款式，攏bōe使tit chhìn-chhái。 |
|
A-hoa tī chit-ê ka-têng tú-tú sī chi̍t-ê oa̍h ê âng-á chi̍t-iuⁿ, lāu-bú nā kiò i án-chóaⁿ i chiū án-chóaⁿ. I ê iúⁿ-bú ta̍k-ji̍t tio̍h chhōa A-hoa chhut-gōa khì hóng-būn chhin-lâng pêng-iú.
|
阿花tī 這個家庭tú-tú是一個活ê尪仔一樣，老母若叫伊án-chóaⁿ 伊就án-chóaⁿ。伊ê 養母逐日著chhōa阿花出外去訪問親人朋友。 |
|
“A-hoa lí khì chhēng hit-niá âng-sek ê gōa-saⁿ, ōaⁿ hit-siang bô-tòa ê o͘-ôe, ma-ma beh chhōa lí chhut-khì.” Chá-khí sî kàu chit ê sî-kan, iúⁿ-bú chiū án-ni hoan-hù A-hoa.
|
「阿花你去穿hit領紅色ê外衫，換hit雙無帶ê烏鞋，媽媽beh chhōe你出去。」早起時到這個時間，養母就án-ni吩咐阿花。 |
|
A-hoa chin hoaⁿ-hí, i sī chi̍t-ê oa̍h-phoat hòⁿ-kî ê gín-ná, só͘-í kín-kín chiū khì ōaⁿ-saⁿ chún-pī chhut-mn̂g. Tùi ū chit-ê si̍p-koàn, A-hoa nā kàu hit ê sî-kan chiū tī sim-lāi teh tán-hāu ma-ma beh tùi i kóng hia ê ōe. Kàu-bóe hit-ê sî nā kàu, A-hoa chiū m̄-bián ma-mā tùi i kóng, i ka-kī seng khì oaⁿ lāu-bú phah-sǹg ài i chhēng ê saⁿ kap ôe. A-hoa ê chún-chat lóng ū tio̍h, kàu lāu-bú kā i kóng ê sî i lóng chún-pī hó-sè lah.
|
阿花真歡喜，伊是一個活潑好奇ê囡仔，所以緊緊就去換衫準備出門。對有這個習慣，阿花若到hit ê時間就tī 心內teh等候媽媽beh對伊講hia ê話。到尾hit ê時若到，阿花就m̄ 免媽媽對伊講，伊家己先去換老母扑算ài伊穿ê衫kap鞋。阿花ê chún-chat攏有著，到老母kā伊講ê時伊攏準備好勢--lah。 |
|
Kong-ho̍k cha̍p-gōa nî liáu-āu ê Tâi-pak, chha-put-to ū kok-chè to͘-chhī ê hoân-hôa. Bí-kok ê bûn-bêng lóng ti̍t-chiap ōe-thang thoân-ji̍p tī chit-ê to͘-chhī. Ū gōa-séng lâi ê lân-bîn óng-móa tī múi chi̍t-ê ke-lō͘ hāng-kak. Kun-jîn, gōa kok lâng, siong-jîn kok-chióng ê jîn-bu̍t, kok-chióng ê hêng-sek tī hia ê ài-hō͘ hu-êng ê lâng ê sim chò-chiâⁿ chin-tōa ê chok-chong. A-hoa ê ba̍k-chiu só͘ chù-ì ê sī hia ê tiàm-thâu hôa-bí ê hoe-iūⁿ kap pâi-lia̍t tī thang-lāi ê âng-á, hî-kî ê thit-thô mi̍h.
|
光復十外年了後ê台北，差不多有國際都市ê繁華。美國ê文明攏直接會thang傳入tī 這個都市。有外省來ê難民往滿tī 每一個街路巷角。軍人、外國人、商人各種ê人物，各種ê形式tī hia ê愛護虛榮ê人ê心做成真大ê作祟。阿花ê目珠所注意--ê是hia ê店頭華美ê花樣kap排列tī 窗內ê尪仔，稀奇ê thit-thô 物。 |
|
Hia ê put-sî teh piàn-tōng hoân-cha̍p ê ke-lō͘ hián-chhut chi̍t-pak khòaⁿ bōe-siān ê oa̍h-kéng. A-hoa tòe iúⁿ-bú tī tiàm-thâu, tī jîn-ke, tī ke-lō͘, tī chhia-téng, tī chhī-tiûⁿ lâi him-siúⁿ siā-hōe siōng ta̍k-khoán ê chêng-hêng kong-kéng.
|
Hia ê不時teh變動繁雜ê街路顯出一幅看bōe siān ê活境。阿花tòe養母tī 店頭、tī 人家、tī街路、tī 車頂、tī市場來欣賞社會上逐款ê情形光景。 |
|
Tû-khì chiah ê sū í-gōa A-hoa ê seng-oa̍h lóng-sī tī lâu-téng ê pâng-keng, i tī hia ka-kī thit-thô.
|
除去chiah ê事以外阿花ê生活攏是tī 樓頂ê房間，伊tī hia家己thit-thô. |
|
“Chit ê sī góa ê eⁿ-á.” A-hoa ēng pò͘ chò chi̍t-sian eⁿ-á lâi kap i kóng ōe. “Ma-ma beh chhōa lí chhut-khì thit-thô, beh chē-chhia khí ke-á, lí tio̍h kín-kín loah lí ê thâu-mn̂g; lí ê thâu-mn̂g chin-súi, iā tio̍h ōaⁿ hit-niá ma-ma chò hō͘ lí ê âng-saⁿ. Lí chhēng hit-niá chin-chiàⁿ súi, ôe tio̍h chhēng hit-siang bô-tòa ê-, nā bô, lí ê kha ōe thiàⁿ.” A-hoa chiong iúⁿ-bú siông tùi i kóng ê ōe lâi tùi eⁿ-á kóng.
|
「這個是我ê嬰仔。」阿花用布做一仙嬰仔來kap伊講話：「媽媽beh chhōa你出去thi-thô,beh坐車去街仔，你著緊緊loah你ê 頭毛；你ê 頭毛真súi,也著換hit領媽媽做hō͘ 你ê 紅衫。你穿hit領真正súi,鞋著穿hit雙無帶--ê,若無，你ê 腳會疼。」阿花將養母常對伊講ê話來對嬰仔講。 |
|
“Chit-tia̍p sī chhī-chèng-hú chêng, ū lâng-kheh beh lo̍h-chhia á-bô? Chhiáⁿ lín m̄-thang kheh, tio̍h tán-hāu, tio̍h pâi-lia̍t lo̍h-chhia!” A-hoa o̍h chhia-chiáng ê ōe ê khoán-sit.
|
「這tia̍p是市政府前，有人客beh落車抑無？請lín m̄-thang kheh，著等候，著排列落車！」阿花學車掌ê話 ê款式。 |
|
“Lâi-chē! Lí a-chai ài khiàm-ēng sím-mi̍h? Gû-ni á-sī koe-nn̄g? Goán ê koe-nn̄g sī sin-sián ê......”, Che-sī cha̍p-hòe tiàm ê ōe. A-hoa chiong só͘ thiaⁿ só͘ khòaⁿê,tī ko͘-to̍k ê sî chiū lâi piáu-ián.
|
「來坐！你a知ài欠用甚mi̍h？牛乳抑是雞卵？阮ê雞卵是新鮮--ê。」Che是雜貨店ê話。阿花將所聽所看-- ê,tī 孤獨ê 時就來表演。 |
|
A-hoa tī chit-ê ka-têng thang-kóng sī chin hēng-hok, “A-hoa lo̍h-lâi chia̍h-pn̄g!” Nā kàu pn̄g-tǹg, lāu-bú chiū lâi kàu lâu-thui-kha kiò i chia̍h-pn̄g, ū-sî lāu-pē iā lâi kàu lâu-téng kiò i chia̍h pn̄g, soah kap i kóng ōe. “A-hoa pa-pa chhōa lí lo̍h-lâi!” A-hoa chiū khan pa-pa ê chhiú, nn̄g-lâng chiū saⁿ-kap chò-sńg lâi lo̍h-thui.
|
阿花tī 這個家庭thang講是真幸福，「阿花落來食飯！」若到飯頓，老母就來到樓梯腳叫伊食飯，有時老父也來到樓頂叫伊食飯，續kap伊講話。「阿花，爸爸chhōa你落來！」阿花就牽爸爸ê手，兩人就相kap做sńg來落梯。 |
|
“A-hoa lí ngeh nn̄g-tè bah, pa-pa ma-ma iā lóng ngeh nn̄g-tè.” Ta̍k-lâng chē toh ê sî, ma-ma chiū the̍h bah ê phiat lâi hō͘ ta̍k-lâng lóng ngeh nn̄g-tè.
|
「阿花你挾兩塊肉，爸爸媽媽也攏挾兩塊。」逐人坐桌ê時，媽媽就提肉ê phiat 來hō͘ 逐人攏挾兩塊。 |
|
“A-hoa lí ài-chia̍h bah ê khoán, pa-pa chit tè koh hō͘ lí.” Iúⁿ-pē chiū tùi i ê hūn-gia̍h the̍h chi̍t-tè hō͘ A-hoa. Ko͘-jî A-hoa tī chit ê ka-têng ê seng-oa̍h si̍t-chāi chin chhù-bī. Lāu-bú ta̍k-ji̍t chhōa i chhut-mn̂g, lāu-pē nā tńg-lâi, ū-sî ia̍h bóe tām-po̍h mi̍h-kiāⁿ hō͘ A-hoa. Bô lōa-kú iúⁿ-bú ū hoat-kak i ê seng-lí piàn-iūⁿ, chiū sûi-sî bêng-pe̍k ū hoâi-īn. In ê sim chin-tōa hoaⁿ-hí, kín-kín thong-ti hō͘ chhin-lâng chai-iáⁿ. Tùi chit-sî khí chit-ê ka-têng tîm-tiōng ê khong-khì ū tōa piàn-ōaⁿ. Kî-thāi hoaⁿ-hí ê khoài-lo̍k hō͘ chit-ê ka-têng piàn chin ū oa̍h-khì. Lāu-bú chiū kiám-chió chhut-gōa, siông-siông teh hioh-khùn.
|
「阿花你愛食肉ê款，爸爸這塊koh hō͘ 你。」養父就tùi伊ê份額提一塊hō͘ 阿花。孤兒阿花tī 這個家庭ê生活實在真趣味。老母逐日chhōa伊出門，老父若轉--來，有時亦買淡薄物件hō͘ 阿花。無偌久養母有發覺伊ê 生理變樣，就隨時明白有懷孕。In ê心真大歡喜，緊緊通知hō͘ 親人知影。Tùi 這時起這個家庭沈重ê空氣有大變換。期待歡喜ê快樂hō͘ 這個家庭變真有活氣。老母就減少出外，常常teh歇睏。 |
|
Chóng-sī A-hoa hoat-hiān i ê hoaⁿ-hí chiām-chiām bô-khì. Hia ê kui-chek-tek ê seng-oa̍h soah chi̍h8-chām, bōe àn-sǹg-tit. I ê sî-kan chiām-chiām kám-kak léng-tām bô chhù-bī. Khiok A-hoa iáu chiàu sî-kan chiū ōaⁿ-saⁿ teh tán-hāu lāu-bú.
|
總--是阿花發現伊ê 歡喜漸漸無--去。Hia ê規則的ê生活煞折chām ，bōe按算--tit。伊ê 時間漸漸感覺冷淡無趣味。卻阿花iáu照時間就換衫teh等候老母。 |
|
Kàu tī chit-ê sî lāu-bú chiū lóng bô chhōa A-hoa chhut-mn̂g lah. Sit-bāng ê A-hoa chiū lóng tī i ê pang-keng lâi ka-kī thit-thô. Tī A-hoa ê pâng-keng ū chi̍t-ê thang, ōe-thang khòaⁿ-tio̍h tùi-bīn ê chi̍t-keng pâng-keng ê kong-kéng. Hit-ê sī keh-piah ê sòe-kiáⁿ A-lông ê a-má ê pâng-keng. Tùi chit-tia̍p A-hoa só͘ ū ê it-chhè chiū-sī kàu tī chit-ê thnag-á-piⁿ lâi khòaⁿ A-lông ê sū.
|
到tī 這個時老母就攏無chhōa阿花出門--lah。失望ê阿花就攏tī 伊ê 房間來家己thit-thô。Tī 阿花ê房間有一個窗，會thang看著對面ê一間房間ê光景。Hit ê是隔壁ê細子阿郎ê阿媽ê房間。Tùi這tia̍p阿花所有ê一切就是到tī 這個窗仔邊來看阿郎ê事。 |
|
“A-má, góa tńg-lâi lah!” A-lông nā tùi ha̍k-hāu tńg-lâi chiū kàu A-má ê pâng-keng, in-ūi i kap A-má chò-hóe khùn.
|
「阿媽，我轉--來--lah！」阿郎若tùi學校轉--來就到阿媽ê房間，因為伊kap阿媽做伙睏。 |
|
“A-lông, lí tńg-lâi lah, tio̍h-m̄?!” Chi̍t-ê chû-pi ê lāu hū-jîn-lâng hoaⁿ-thâu hí-bīn chhut-lâi phō A-lông.
|
「阿郎，你轉--來--lah，著--m̄!」一個慈悲ê老婦人人歡頭喜面出來抱阿郎。 |
|
“Lí kin-á-ji̍t ū kap lâng oan-ke bô!” A-má chiū pang-chān A-lông thǹg-saⁿ, khǹg i ê ha̍k ēng-phín lâi án-ni mn̄g i.
|
「你今仔日有kap人冤家--無！」阿媽就幫贊阿郎褪衫，囥伊ê 學用品來án-ni問伊。 |
|
“Góa bô kā lâng phah, chóng-sī A-seng tāi-seng kā góa phah, góa chiah kā i phah.” A-lông chiū àu-bīn àu-bīn lâi kóng. Khiok A-má sûi-sî piàn giâm siok ê bīn, thoa-óa A-lông lâi i ê bīn-chêng.
|
「我無kā人扑，總--是阿生代先kā我扑，我才kā伊扑。」阿郎就漚面漚面來講。卻阿媽隨時變嚴肅ê面，拖倚阿郎來伊ê 面前。 |
|
“A-lông, siat-sú ū lâng kā lí phah, lí iā m̄ thang phah-lâng, lán nā phah-lâng thiⁿ-téng ê Chú Iâ-so͘ kap thiⁿ-sài lóng ū khòaⁿ-kìⁿ, in khòaⁿ lí chhut-chhiú phah lâng ê sî beh chin tio̍h-kiaⁿ, chin iu-siong. Lán hō͘ Chú Iâ-so͘ kap thiⁿ-sài bô hoaⁿ-hí kiám-hó?! Āu-pái tio̍h chù-ì, taⁿ chhiáⁿ lí kā góa kóng góa m̄ phah-lâng!” A-lông it-hoat àu-bīn khiàu-chhùi lâi kóng.
|
「阿郎，設使有人kā你扑，你也m̄-thang扑人，咱若扑人天頂ê主耶穌kap天使攏有看--見，in看你出手扑人ê 時beh真著驚，真憂傷。咱hō͘主耶穌kap天使無歡喜kiám 好！後擺著注意，今請你kā我講我m̄ 扑人！」阿郎一發漚面翹嘴來講。 |
|
“Góa m̄-phah lâng!” A-má chin hoaⁿ-hí ê bīn kóng, “Án-ni chiah ū koai, Iâ-so͘ kap thiⁿ-sài lóng chin hoaⁿ-hí A-lông; iā beh chiok-hok A-lông. Taⁿ chia ū thn̂g-á hō͘ lí chia̍h.”
|
「我m̄ 扑人！」阿媽真歡喜ê面講：「Án-ni才有乖，耶穌kap天使攏真歡喜阿郎；也beh祝福阿郎。今chia有糖仔hō͘ 你食。」 |
|
“Lán m̄-thang phah-lâng, lán nā phah-lâng thiⁿ-téng ê Iâ-so͘ kap thiⁿ-sài lóng ū khòaⁿ-kìⁿ, in beh chin kan-khó͘ sim.” A-hoa sûi-sî chiong chiah ê ōe lâi kà-sī i ê âng-á.
|
「咱m̄-thang扑人，咱若扑人天頂ê耶穌kap天使攏有看見，in beh真艱苦心。」阿花隨時將chiah ê話來教示伊ê 尪仔。 |
|
Ū chi̍t-ji̍t A-hoa koh khòaⁿ-kìⁿ A-lông tńg-lâi ê sî, i ê a-má chiū koh mn̄g i ū koai á-bô.
|
有一日阿花koh看見阿郎轉--來ê時，伊ê 阿媽就koh問伊有乖抑無。 |
|
“A-má, góa tī ha̍k-hāu khioh-tio̍h chi̍t-kak, sī A-ngá ka-la̍uh ê, i bô hòaⁿ-kìⁿ só͘-í góa kā khioh-lâi.” A-má thiaⁿ-tio̍h chit-ê sū chin tio̍h-kiaⁿ, tì-kàu i bô ōe thang kóng sím-mi̍h. A-má chin kan-khó͘-sim, só͘-í bô chek-pī i, kàu hit chi̍t-àm beh khùn ê sî, A-má chiah kiò A-lông lâi kàu thang-á piⁿ. “A-lông lí ū khòaⁿ-kìⁿ hia ê thiⁿ-téng ê chhiⁿ bô?” A-lông ê sim chiū bô pêng-an, sī bêng-pe̍k a-má in-ūi i khioh chîⁿ ê sū teh bô hoaⁿ-hí.
|
「阿媽，我tī 學校拾著一角，是阿雅ka落--ê....，伊無看見所以我kā拾--來。」阿媽聽見這個事真著驚，致到伊無話thang講甚mi̍h。阿媽真艱苦心，所以無責備伊，到hit一暗beh睏ê 時，阿媽才叫阿郎來到窗仔邊。「阿郎你有看見hia ê天頂ê星--無？」阿郎ê心就無平安，是明白阿媽因為伊拾錢ê事teh無歡喜。 |
|
“A-má góa ū khòaⁿ-kìⁿ móa-thiⁿ ê chhiⁿ!” “A-lông, hia ê chhiⁿ lóng teh khòaⁿ lí, hia ê sī thiⁿ-sài ê ba̍k-chiu, teh khòaⁿ lí. Lí khioh ê chîⁿ the̍h chhut-lâi!” A-lông tùi i ê tē-á jîm chi̍t-kak gûn khí-lâi hō͘ a-má. “A-lông, chit-ê chîⁿ tio̍h koh the̍h khì hêng A-ngá, A-ngá bô khòaⁿ-kìⁿ, chóng-sī thiⁿ-téng ê thiⁿ-sài lóng ū khòaⁿ-kìⁿ.”
|
「阿媽我有看見滿天ê星！」「阿郎，hia ê星攏teh看你，hia ê是天使ê目珠，teh看你。你拾ê錢提出來！」阿郎tùi伊ê 袋仔 jîm 一角銀起來hō͘ 阿媽。「阿郎，這個錢著koh提去還阿雅，阿雅無看--見，總--是天頂ê天使攏有看--見。」 |
|
A-lông chù-sîn lâi khòaⁿ hia Ê chhiⁿ-sîn, lóng chhin-chhiūⁿ teh gîn i, hō͘ i siⁿ-chhut kiaⁿ-hiâⁿ. “A-lông, lí āu-pái m̄-thang chò hit-hō àm-sàm ê sū, nā án-ni Iâ-so͘ m̄-ti̍h lí, a-má iā m̄-ti̍h lí.” A-lông khòaⁿ-kìⁿ a-má tōa siū-khì ê bīn soah háu chhut-lâi. A-má chiū kiò A-lông kūi-teh, lâi chhōa i kî-tó“Chú ah, kiû Lí hō͘ A-lông bô tham-sim, bô chò àm-sàm ê sū, hō͘ i ū kng-bêng ê sim.”
|
阿郎注神來看hia ê星辰，攏親像teh gîn伊，hō͘ 伊生出驚惶。 「阿郎，你後擺m̄-thang做hit 號àm-sàm ê事，若án-ni耶穌m̄-ti̍h你，阿媽也m̄ ti̍h 你。」阿郎看見阿媽大受氣ê面煞哮--出來。阿媽就叫阿郎跪--teh，來chhōa伊祈禱。「主--ah，求你hō͘ 阿郎無貪心，無做àm-sàm ê事，hō͘ 伊有光明ê心。」 |
|
“Chú ah, kiû Lí hō͘ góa ê eⁿ-á bô tham-sim, bô chò àm-sàm ê sū, hō͘ i ū kng-bêng ê sim.” A-hoa keh chá-khí chiū kūi tī i ê pâng-keng lâi kap i ê eⁿ-á chò kî-tó ê thit-thô. A-hoa kàu àm-mî chiū ēng kî-koài ê ba̍k-chiu lâi khòaⁿ hia ê thiⁿ-chhiⁿ. “Tī hia ū Iâ-so͘ kap thiⁿ-sài ê ba̍k-chiu lóng ū khòaⁿ-kìⁿ.”
|
「主--ah，求你hō͘ 我ê 嬰仔無貪心，無做àm-sàm ê事，hō͘ 伊有光明ê心。」阿花隔早起就跪tī 伊ê 房間來kap伊ê 嬰仔做祈禱ê thit-thô。阿花到暗暝就用奇怪ê目珠來看hia ê天星。「Tī hia有耶穌kap天使ê目珠攏有看--見。」 |
|
A-hoa ê seng-oa̍h koh chìn-ji̍p tī chi̍t-ê sin ê kai-tōaⁿ lah, i taⁿ bô koh chhēng-saⁿ lâi tán-hāu iúⁿ bú beh chhōa i chhut-khì lah. I chí-ū tī thang-á-piⁿ lâi tán-hāu A-lông tńg-lâi, thang thiaⁿ i ê siaⁿ, kap i saⁿ-kap ū hūn lóng-chóng ê hoaⁿ-hí kap iu-siong. Só͘-í A-lông só͘ ōe-hiáu gîm ê sî, A-hoa iā ōe-hiáu gîm.
|
阿花ê生活koh進入tī一個新ê 階段--lah，伊今無koh穿衫來等候養母beh chhōa伊出去--lah。伊只有tī 窗仔邊來等候阿郎轉--來，thang聽伊ê 聲，kap伊相kap有份攏總ê歡喜kap憂傷。所以阿郎所會曉吟ê詩，阿花也會曉吟。 |
|
Keng-kòe kúi ge̍h-ji̍t āu, tī chit-ê ka-têng ū ke-thiⁿ chi̍t-ê ta-po͘ eⁿ-á. Iúⁿ-bú ê hoaⁿ-hí bōe-thang hêng-iông, in ê sim-lāi chiong-ji̍t lóng chhiong-móa eⁿ-á ê sū, chhin-chhiūⁿ tú-tú chiah hoat-hiān tio̍h seng-oa̍h ê ì-gī, tú-tú chiah kìⁿ-tio̍h ji̍t-kng chi̍t-iūⁿ, móa-móa ê hēng-hok khoài-lo̍k. In bô-mê bô-ji̍t lâi chiàu-kò͘ chi̍t-ê chiáng-tiong ê pó-pòe.
|
經過幾月日後，tī 這個家庭有加添一個查甫嬰仔。養母ê歡喜bōe thang形容，in ê 心內終日攏充滿嬰仔ê事，親像tú-tú才發現著生活ê意義，tú-tú才見著日光一樣，滿滿ê幸福快樂。In無暝無日來照顧一個掌中ê寶貝。 |
|
“Chin hok-siòng ê bīn, ba̍k-chiu chin ū châi-khì! Chit ê eⁿ-á tōa-hàn khí-lâi ōe chò gâu lâng, lán tio̍h lâi bóe chi̍t-niá siōng-téng ê saⁿ hō͘ i chhēng, chit-hō pêng-siông ê saⁿ khah bô hah i, iā tio̍h chi̍t-niá chin kùi-khì ê thán-ná, nā khah tōa-hàn chiū thang am thán-ná chhut-khì thit-thô. Koh bô kú chiū ōe kiâⁿ, iā ōe kóng ōe, ōe kiò pa-pa ma-ma, lán chiū chhōa i kàu iù-tī-hn̂g, i só͘ chhēng ê sī tē-it súi ê saⁿ. Ah, hit-ê hoaⁿ-hí, hit-ê hēng-hok!”
|
「真福相ê面，目珠真有才氣！這個嬰仔大漢起來會做gâu人，咱著來買一領上頂ê衫hō͘ 伊穿，這號平常ê衫較無合伊，也著一領真貴氣ê毯仔，若較大漢就thang掩毯仔出去thit-thô。Koh無久就會行，也會講話，會叫爸爸媽媽，咱就chhōa伊到幼稚園，伊所穿ê是第一súi ê衫。Ah，hit ê歡喜，hit ê幸福！」 |
|
Iúⁿ pē-bú siông-siông siūⁿ kàu chiah ê sū lâi sim-móa ì-chiok. Tùi chá kàu àm lóng sī teh kóng eⁿ-á ê sū, tī chit ê ka-têng ê chêng-tô͘ ū chin tōa ê hoaⁿ-hí kap ǹg-bāng.
|
養父母常常想到chiah ê事來心滿意足。Tùi早到暗攏是teh講嬰仔ê事，tī 這個家庭ê前途有真大ê歡喜kap向望。 |
|
Chóng-sī A-hoa ná kám-kak tio̍h ko͘-to̍k, iu-ut, te̍k-piat nā A-lông khì tha̍k-chheh, i chiū kap i ê âng-á thit-thô kóng-ōe, ū-sî tio̍h chò chóa ê saⁿ, chóa ê ôe hō͘ i chhēng.
|
總--是阿花那感覺著孤獨、憂鬱，特別若阿郎去讀冊，伊就kap伊ê 尪仔thit-thô講話，有時著做紙ê衫，紙ê鞋hō͘伊穿。 |
|
“Lí sī góa ê eⁿ-á, góa ê pó-pòe, góa beh chò chi̍t-niá chin súi ê saⁿ hō͘ lí chhēng, sī pe̍h-sek ê saⁿ, nā bô, chiah-n̍i̍h kôaⁿ góa ê eⁿ-á ōe kôaⁿ-tio̍h, o͘h, góa ê eⁿ-‘á nā kôaⁿ-tio̍h, góa beh án-chóaⁿ,góa chiū siong-sim, góa beh kóng, góa ê sìⁿ-miā, góa ê khoài-lo̍k!” A-hoa chiong iúⁿ-bú ê ōe lâi têng-su̍t tī i ê âng-á. Kàu A-lông beh tńg-lâi ê sî-khek, A-hoa chiū pàng-sak i ê âng-á lâi tī thang-á piⁿ tán-hāu i, ài beh thiaⁿ in ê ōe.
|
「你是我ê嬰仔，我ê寶貝，我beh做一領真súi ê衫hō͘ 你穿，是白色ê衫，若無，chiah-n̍i̍h寒我ê 嬰仔會寒--著，o͘h，我ê 嬰仔若寒--著，我beh án-chóaⁿ，我就傷心，我beh講，我ê生命，我ê快樂！」阿花將養母ê話來重述tī伊ê 尪仔。到阿郎beh轉--來ê時刻，阿花就放sak 伊ê 尪仔來tī 窗仔邊等候伊，愛beh聽in ê話。 |
|
“A-má, goán kin-á-ji̍t ū thiaⁿ-tio̍h Lia̍p-sat-lō͘ ê kò͘-sū. Lia̍p-sat-lō͘ sī chi̍t-ê khó-lîn ê khit-chia̍h. I 011lóng bô pa-pa ma-ma, i iā bô chhù, i tó tī hó-gia̍h lâng ê mn̂g-kháu, lâi khioh in ê sut-á teh chia̍h. I iā bô lâng beh koan-sim i, chí-ū káu-á lâi chīⁿ i siⁿ-thiàⁿ ê ūi. I choân-sin lóng siⁿ-thiàⁿ, chin siū-khó͘. Chóng-sī i ū sìn Siōng-tè, siông-siông gia̍h-ba̍k gióng-bōng thiⁿ-téng, só͘-í kàu-bóe i sí ê sî ū chin tōa-kûn ê thiⁿ-sài tùi thiⁿ kàng-lo̍h lâi ngiâ-chi̍h i chiūⁿ thiⁿ-téng khì, kàu tī lāu-pē A-pek-lia̍p-hán ê heng-chêng. Tī hia Lia̍p-sat-lō͘ chin hoaⁿ-hí, chin khoài-lo̍k, lóng bô koh thàng-thiàⁿ siū-khó͘ lah.”
|
「阿媽，阮今仔日有聽著拉撒路ê故事。拉撒路是一個可憐ê乞食。伊攏無爸爸媽媽，伊也無厝，伊倒tī 好額人ê門口，來拾in ê屑仔 teh食。伊也無人beh關心伊，只有狗仔來舐伊生痛ê位。伊全身攏生痛，真受苦。總--是伊有信上帝，常常gia̍h目仰望天頂，所以到尾伊死ê 時有真大群ê天使tùi天降落來迎接伊上天頂去，到tī 老父亞伯拉罕ê胸前。Tī hia拉撒路真歡喜，真快樂，攏無koh痛疼受苦--lah。」 |
|
A-lông chiong i thiaⁿ-tio̍h ê kò͘-sū lâi kóng hō͘ A-m̄a thiaⁿ. Hit chi̍t-mê A-hoa kiâⁿ-kàu thang-á-piⁿ ê sî, i chiū koh siūⁿ-tio̍h Lia̍p-sat-lō͘ ê sū lâi gia̍h-ba̍k khòaⁿ-thiⁿ án-ni kóng. “Lia̍p-sat-lō͘ tī hia bô koh siū-khó͘ lah!”
|
阿郎將伊聽--著ê故事來講hō͘ 阿媽聽。Hit一暝阿花行到窗仔邊ê 時，伊就koh想著拉撒路ê事來gia̍h目看天án-ni講：「拉撒路tī hia無koh受苦--lah！」 |
|
Ū chi̍t àm-tǹg iúⁿ pē-bú nn̄g-lâng teh chia̍h-pn̄g ê sî iúⁿ-pē hut-jiân siūⁿ-tio̍h A-hoa.
|
有一暗頓養父母兩人teh食飯ê 時養父忽然想著阿花。 |
|
“Lán soah lóng bōe kì-tit kiò A-hoa chia̍h-pn̄g!” Iúⁿ-pē chiū khí-lâi kiò A-hoa.
|
「咱煞攏bōe記得叫阿花食飯！」養父就起來叫阿花。 |
|
“A-hoa, lí tio̍h ka-kī lo̍h lâi chia̍h-pn̄g, m̄-thang hō͘ lâng kiò, goán lóng chin bô-êng.” Iúⁿ-bú khòaⁿ-tio̍h A-hoa chē-ūi hó-sè ê sî chiū án-ni kóng.
|
「阿花，你著家己落來食飯，m̄-thang hō͘ 人叫，阮攏真無閒。」養母看著阿花坐位好勢ê 時就án-ni講。 |
|
“Goán si̍t-chāi chin bô-êng!” Keh kúi-ji̍t iúⁿ-pē koh hoat-kak A-hoa bô lo̍h-lâi chia̍h-pn̄g, i chiū beh khì kiò i, khiok iúⁿ-bú chiū kóng, “Bô iàu-kín, i ka- kī ōe lo̍h-lâi chia̍h.” Tùi án-ni liáu-āu in chiū lóng bô koh kàu lâu-thui kha khì kiò A-hoa chia̍h-pn̄g.
|
「阮實在真無閒！」隔幾日養父koh發覺阿花無落來食飯，伊就beh去叫伊，卻養母就講：「無要緊，伊家己會落來食。」Tùi án-ni了後in就攏無koh到樓梯腳去叫阿花食飯。 |
|
A-hoa ê ko͘-to̍k ná chhim-tîm, i tī chit ê ka-têng kám-kak chin léng-tām put-hēng.
|
阿花ê孤獨那深沈，伊tī這個家庭感覺真冷淡不幸。 |
|
Chit ê chêng-kéng kòe liáu saⁿ sì ge̍h-ji̍t, eⁿ-á í-keng chin sim-sek lah.
|
這個情景過了後三四月日，嬰仔已經真心適--lah。 |
|
Eⁿ-á ōe sńg-chhiò lah, ōe ēng chin kó͘-chui ê ba̍k-chiu teh jīn lâng lah! Lán ōe-thang phō i chhut-goathit7-thô lah. Iúⁿ-bú chiū khai-sí phō eⁿ-á chhut-mn̂g. “A-hoa, lí tio̍h tiàm chhù-n̍i̍h kò͘ chhù, góa beh phō eⁿ-á chhut-khì.” Iúⁿ-bú chiū kàu A-hoa ê pâng-keng lâi án-ni kóng. A-hoa ū thiaⁿ-kìⁿ iúⁿ-bú lo̍h-lâi, tī lâu-ē teh kap lâng kóng-ōe, koaiⁿ-mn̂g chhut-khì ê siaⁿ. Chhù-lāi lóng an-chēng khì ê sî, A-hoa chiū chhiⁿ-léng-sún chi̍t-ē. A-hoa tī i ê sin-chiūⁿ ū kám-kak siū khì-sak ê pi-ai kap ko͘-to̍k ê iu-siong. Khiok i chiū phō i ê âng-á lâi saⁿ-kap chò Lia̍p-sat-lō͘ ê iû-hì.
|
嬰仔會sńg 笑--lah，會用真古錐ê目珠teh認人--lah！咱會thang抱伊出外thit-thô--lah。養母就開始抱嬰仔出門。「阿花，你著tiàm厝--n̍i̍h顧厝，我beh抱嬰仔出去。」養母就到阿花ê房間來án-ni講。阿花有聽見養母落來，tī 樓下teh kap人講話，關門出去ê聲。厝內攏安靜去ê 時，阿花就chh iⁿ 冷sún一下。阿花tī 伊ê 身上有感覺受棄sak ê悲哀kap孤獨ê憂傷。卻伊就抱伊ê 尪仔來相kap做拉撒路ê遊戲。 |
|
“Khó-lîn ê Lia̍p-sat-lō͘ sí-khì lah. Ū chin-chōe pe̍h-saⁿ ê thiⁿ-sài gîm-si lo̍h lâi kàu Lia̍p-sat-lō͘ êui.” “Khó-lîn ê Lia̍p-sat-lō͘, lí ê siū-khó͘ í-keng soah lah. Tithīⁿ-téng ū pī-pān lí ê ūi, hō͘ lí ji̍p tī an-hioh kap khoài-lo̍k.” “Lia̍p-sat-lō͘ tī thiⁿ-sài ê tiong-kan, bô koh ko͘-toaⁿ iu-siong, in-ūi thiⁿ-sài lóng teh gîm-si thiàu-bú hō͘ Lia̍p-sat-lō͘ khòaⁿ.”
|
「可憐ê拉撒路死--去--lah。有真濟白衫ê天使吟詩落來到拉撒路ê位。」「可憐ê拉撒路，你ê受苦已經煞--lah。Tī天頂有備辦你ê 位，hō͘ 你入tī 安歇kap快樂。」「拉撒路tī天使ê中間，無koh孤單憂傷，因為天使攏teh吟詩跳舞hō͘ 拉撒路看。」 |
|
“La-la-la-la-la, la-la-la-la-la.”A-hoa khai-sí gîm-si thiàu-bú khí-lâi.
|
“La-la-la-la-la,la-la-la-la-la。”阿花開始吟詩跳舞起--來。 |
|
Kàu chit ê sî iúⁿ-bú soah iā lóng bô koh tùi A-hoa kóng i beh chhut-khì, i chí-ū só mn̂g khí-lâi, chiū chò i khì. Tī i ê ba̍k-chiu lāi A-hoa ê chûn-chāi lóng bô-khì lah. Kàu tī siūⁿ-tio̍h A-hoa ê sî, i kám-kak A-hoa sī chi̍t-ê oân-choân bô su-iàu, bô i-sù ê lâng.
|
到這個時養母煞也攏無koh tùi阿花講伊beh出去，伊只有鎖門起--來，就做伊去。Tī 伊ê 目珠內阿花ê存在攏無--去--lah。到tī 想著阿花ê 時，伊感覺阿花是一個完全無須要，無意思ê人。 |
|
“Lí a-chai ū kám-kak A-hoa kīn-lâi chin koh-iūⁿ á-bô?” Ū chi̍t-mê iúⁿ-bú tī chhn̂g-n̍i̍h ê sî án-ni tùi iúⁿ-pē mn̄g.
|
「你a知有感覺阿花近來真各樣抑無？」有一暝養母tī 床--n̍i̍h ê 時án-ni對養父問。 |
|
“A-hoa chhin-chhiūⁿ chi̍t-ê gû-gōng ê gín-ná, soah lóng bōe kóng-ōe, liān chia̍h-pn̄g iā m̄-chai thang chia̍h, saⁿ-khò͘ lóng bōe-hiáu ōaⁿ.” Iúⁿ-bú án-ni kóng lâi gia̍h i ê keng-thâu piáu-sī chin sit-bāng.
|
「阿花親像一個愚憨ê囡仔，煞攏bōe講話，liān食飯也m̄ 知thang食，衫褲攏bōe曉換。」養母án-ni講來gia̍h伊ê 肩頭表示真失望。 |
|
“A-hoa iáu chin sòe-hàn, si̍t-chāi tio̍h koh lâng pang-chān i.” Iúⁿ-pē án-ni ìn.
|
「阿花iáu真細漢，實在著koh人幫贊伊。」養父án-ni應。 |
|
“Góa khòaⁿ i m̄-sī chi̍t-ê pêng-siông ê gín-ná, chêng iā m̄-sī án-ni.” Iúⁿ-bú chin siong-sim ê khoán. “Lán chhī chit ê tù-gōng ê gín-ná ū sím-mi̍h ǹg-bāng.”
|
「我看伊m̄ 是一個平常ê囡仔，前也m̄ 是án-ni。」養母真傷心ê款。「咱飼這個tù憨ê囡仔有甚mi̍h向望。」 |
|
“Chóng-sī kiám ū pa̍t-ê hoat-tō͘, kì-jiân pun lâi chhī lah.” Iúⁿ-pē kóng.
|
「總--是kiám有別ê法度，既然分來飼--lah。」養父講。 |
|
“Góa siūⁿ lán chiong A-hoa pun hō͘ pa̍t-lâng chhī, tùi tī lán kap i lóng ū lī-ek.” Iúⁿ-bú ê bīn chin koat-ì. “Kiám ū lâng beh chhī i?” Iúⁿ-pē ê bīn siap-siap. “Hit ê tiam phôe-ôe ê A-hoa ū teh kóng ài pun chi̍t-ê chhin-chhiūⁿ A-hoa hit-khoán ê gín-ná, lán lâi pun hō͘ in, in kiat-hun chiâⁿ cha̍p-nî, hū-jîn lâng khiok iáu bô ū gín-ná.” Iúⁿ-pē an-chēng bô ìn sím-mi̍h.
|
「我想咱將阿花分hō͘別人飼，tùi tī 咱kap伊攏有利益。」養母ê面真決意。「Kiám有人beh飼伊？」養父ê面澀澀。「Hit ê砧皮鞋ê阿伯有teh講愛分一個親像阿花hit款ê囡仔，咱來分hō͘ in,in結婚chiâⁿ十年，婦人人卻iáu無有囡仔。」養父安靜無應甚mi̍h。 |
|
Tùi iúⁿ-bú thê-chhut chit ê sū liáu-āu bô lōa-kú, ū chi̍t chá-khí ū chi̍t-tùi ê tiong-liân ê ang-bó͘ chhōa lâi hóng-būn chit ê ka-têng. Tiōng-hu sī chi̍t-ê lò-lò sán-sán sì-cha̍p gōa hòe ê tiong-si̍t lâng. Hū-jîn lâng sī óe-óe pûi-pûi bô chheng-chhái ê bīn. Tiōng-hu tiām-tiām, chóng-sī hū-jîn lâng tùi thâu kàu bóe ti̍t-ti̍t kóng ōe bô soah. Iúⁿ-bú chhōa in kàu lâu-téng ê sî, chiū chí A-hoa hō͘ in khòaⁿ.
|
Tùi養母提出這個事了後無偌久，有一早起有一對ê中年ê翁某chhōa來訪問這個家庭。丈夫是一個lò-lò瘦瘦四十外歲ê忠實人。婦人人是矮矮肥肥無清采ê面。丈夫恬恬，總--是婦人人tùi對頭到尾直直講話無煞。養母chhōa in到樓頂ê 時，就指阿花hō͘ in 看。 |
|
“Só͘ kóng ê gín-ná chiū-sī chit ê.”
|
「所講ê囡仔就是這個。」 |
|
Iúⁿ-bú kóng, “Chit ê chiū-sī A-hoa o͘h?” Tiam phôe-ôe ê hū-jîn lâng khai-sí tùi thâu kàu bóe lâi kàm-chhat A-hoa ê sin-chiūⁿ. Hit ê chinN gìn-gìn ê ba̍k-chiu, chho͘-tōa ê siaⁿ, bô chheng-chhái ê bīn hō͘ A-hoa chin tám-sim.
|
養母講：「這個就是阿花o͘h？」砧皮鞋ê婦人人開始tùi頭到尾來鑑察阿花ê身上。Hit ê chhiⁿ gìn-gìn ê目珠，粗大ê聲，無清采ê面hō͘阿花真tám心。 |
|
“Án-ni hó, góa koat-tēng beh chhōa chit ê gín-ná tńg-khì, kaⁿ ū gō͘-hòe lah ho͘N3? I iā ōe kā góa piàⁿ-sàu chéng-lí lāi-bīn, eⁿ-á nā chhut-sì iā ōe kā góa āiⁿ khì gōa-bīn thit-thô, koh khah khì, iā ōe kā góa chú-pn̄g.” Chit ê pháiⁿ-khòaⁿ ê hū-jîn lâng chhin-chhiūⁿ teh chò-bāng ê khoán lâi án-ni kóng, khiok tiām-tiām tiong-si̍t ê tiōng-hu bīn ǹg chhù-téng, chhin-chhiūⁿ kóng, “Góa lóng bô teh thiaⁿ lí só͘ kóng ê ōe.”
|
「Án-ni好，我決定beh chhōa這個囡仔轉--去，kaⁿ 有五歲--lah ho͘ⁿ3？」伊也會kā我摒掃整理內面，嬰仔若出世也會kā我āiⁿ去外面thit-thô,koh較去，也會kā我煮飯。」這個歹看ê婦人人親像teh做夢ê款來án-ni講，卻恬恬忠實ê丈夫面向厝頂，親像講：「我攏無teh聽你所講ê話。」 |
|
Tī goán chia góa lóng bô hō͘ i chò sím-mi̍h kang, goán si̍t-chāi chin hó khoán-thāi i.” Iúⁿ-bú chiū án-ni kóng.
|
「Tī 阮chia我攏無hō͘ 伊做甚mi̍h工，阮實在真好款待伊。」養母就án-ni講。 |
|
“A-hoa, chit ê a-peh a-ḿ beh chhōa lí khì in tau, lí ū hoa-hí khì bô?” Iúⁿ-bú chiū khut-sin lâi mn̄g A-hoa. A-hoa lóng m̄ chai-iáⁿ tio̍h ìn sím-mi̍h, i chí-ū ēng tio̍h-kiaⁿ ê ba̍k-chiu lâi khòaⁿ chit-ê m̄-bat ê hū-jîn-lâng ê bīn. A-hoa ka-léng sún chi̍t-ē--, in-ūi bêng-pe̍k i tio̍h ài tòe chit-ê thang khó-gî ê hū-jîn-lâng khì. Só͘-í i bô kóng sím-mi̍h, chí-ū khai-sí chhēng i ê ôe, the̍h i ê âng-á, tì i ê bô-á.
|
「阿花，這個阿伯阿姆beh chhōa你去in 兜，你有歡喜去--無？」養母就屈身來問阿花。阿花攏m̄ 知影著應甚mi̍h，伊只有用著驚ê目珠來看養母ê面色，然後就koh轉目來看這個m̄ bat ê婦人人ê面。阿花ka冷sún 一下，因為明白伊著ài tòe 這個thang可疑ê婦人人去。所以伊無講甚mi̍h，只有開始穿伊ê 鞋，提伊ê 尪仔，戴伊ê 帽仔。 |
|
Iúⁿ-bú iā bêng-pe̍k A-hoa ê ìn-tap, chiū the̍h chi̍t-nn̄g niá khah hó ê saⁿ hō͘ A-hoa.
|
養母也明白阿花ê應答，就提一兩領較好ê衫hō͘ 阿花。 |
|
“Goán chò chin-chōe saⁿ hō͘ i chhēng liáu lah, chit-siang khah hó ê ôe lí iā thang the̍h-khì..., goán ūi-tio̍h A-hoa ēng chin-chōe chîⁿ lah.” Iúⁿ-bú ka-kī án-ni liām.
|
「阮做真濟衫hō͘ 伊穿了--lah，這雙較好ê鞋你也thang提--去，阮為著阿花用真濟錢--lah。」養母家己án-ni唸。 |
|
“Chiah-n̍i̍h tōa-hàn bōe-ōe si-pún, tio̍h hō͘ i chòe kang. Án-ni hó, goán beh chhōa i lâi khì lah.”
|
「Chia-n̍i̍h大漢bōe會蝕本，著hō͘ 伊做工。Án-ni好，阮beh chhōa伊來去--lah。」 |
|
Hū-jîn-lâng chiū khan A-hoa ê chhiú lâi lo̍h lâu-thui. A-peh iā tiām-tiām iā tòe in ê āu-bīn.
|
婦人人就牽阿花ê手來落樓梯。阿伯也恬恬也tòe in ê後面。 |
|
A-hoa chiām-chiām lī-khui chit-ê kú-kú só͘ tòa ê chhù. I oa̍t-thâu lâi khòaⁿ A-lông ê thang-á, hut-jiân ū ba̍k-sái lâu chhut-lâi. Hū-jîn-lâng ê chhiú ân-ân chhin-chhiūⁿ chhiú-khà lia̍h i.
|
阿花漸漸離開這個久久所tòa ê厝。伊越頭來看阿郎ê窗仔，忽然有目屎流--出--來。婦人人ê手ân-ân親像手扣掠--伊。 |
