首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有25個段落,216個語句,4231個語詞,5957個音節
Thian-lō͘ chí-lâm_08 天路指南_08
Bô Chù-bêng 無注明
Sè-kan Lâng Tio̍h Cháiⁿ-iūⁿ`Kiâⁿ Chiah Thang Tit-tio̍h Kiù. 世間人著怎樣行才 Thang 得著救
(Tha̍k Chhut Ai-ki̍p kì 12:24--30.) (讀出埃及記12:24--30)
Sin Kū iok ê chóng-chí, chiū-sī hō͘ sè-kan lâng óa-khò Iâ-so͘ tī si̍p-jī-kè ê kong-lô, chiah thang bián tī sím-phòaⁿ ê sî tēng chōe. Siông-sè chhâ-khó Sèng-keng chheng chiuⁿ bān chat, hoán hok kóe-bêng, bô m̄ sī ài sè-kan lâng siông-sè bêng kiù-un ê hoat-tō͘, si̍t-chai[chāi] Sèng-keng só͘ lūn ê sū-chek pau-hâm ke̍k khoah. Í-sek-lia̍t lâng tit-tio̍h kiù chhut Ai-ki̍p ê khó͘-lān, sī tāi-seng piáu-bêng lán āu-tāi ê lâng ōe thoat-lī chōe-ok tāng-tàⁿ ê ki-koan. Só͘-í lán tha̍k chit chiuⁿ, eng-kai khòaⁿ chòe Siōng-tè kiù-tō hêng-chōng ê tô͘, kap lán teh-beh tit kiù ê lâng ū tōa lī-ek. Í-sek-lia̍t lâng tī Ai-ki̍p bē tháu-pàng ê kéng-hóng chhin-chhiūⁿ iáu-bē tit-tio̍h kiù ê chōe-jîn. Í-sek-lia̍t lâng tit-tio̍h tháu-pàng só͘ ēng ê hoat-tō͘ chhin-chhiūⁿ tāi-seng piáu-bêng Iâ-so͘ Ki-tok āu ji̍t kiù chōe-jîn só͘ ēng ê hoat-tō͘. Í-sek-lia̍t lâng tiàm Ai-ki̍p chòe ke̍k khó-lîn ê lô͘-châi, bô lâng ōe pang-chān in, iā bô lâng goān pang-chān in, in ka-kī kì-jiân bōe ka-kī pang-chān, siat-sú ka-kī kiù, koh-khah kan-khó͘, kap bē hoán-hóe kóe-pìⁿ ê chōe-jîn saⁿ-tâng. Bē hoán-hóe kóe-pìⁿ ê lâng chòe chêng-io̍k ê lô͘-châi, chhin-chhiūⁿ Í-sek-lia̍t lâng chòe Ai-ki̍p ê lô͘-châi. Bē hoán-hóe kóe-pìⁿ ê lâng chòe chōe-ok ê lô͘-châi, éng bô tháu-pàng ê ji̍t, chhin-chhiūⁿ kha chhiú hō͘ lâng pa̍k--teh, thong sin-khu bōe-ōe chū-iû. Sè-kan lâng chòe m̄-tio̍h, chòe pháiⁿ, ta̍uh-ta̍uh hoān-tio̍h Siōng-tè gī ê siū-khì, ka-kī chai bōe siám-pī chiong-lâi ê hêng-hoa̍t. Kai-chài Iâ-so͘ hiàn ka-kī ê sin-khu, chhin-chhiūⁿ kó͘-chá lâng lâu iûⁿ-á ê hui̍h hiàn chòe chè-mi̍h, chòe bán-hôe chōe-ok ê lé, só͘-í Siōng-tè chiū hoaⁿ-hí chiap-la̍p lán ū chōe ê lâng. 新舊約ê總旨,就是hō͘世間人倚靠耶穌tī十字架ê功勞,才thang免tī審判ê時定罪。詳細查考聖經千章萬節,反覆解明,無m̄是ài世間人詳細明救恩ê法度,實在聖經所論ê事蹟包含極闊。以色列人得著救出埃及ê苦難,是代先表明咱後代ê人會脫離罪惡重擔ê機關。所以咱讀這章,應該看做上帝救道形狀ê圖,kap咱teh-beh得救ê人有大利益。以色列人tī 埃及 bē tháu放ê境況親像iáu-bē得著救ê罪人。以色列人得著tháu放所用ê法度親像代先表明耶穌基督後日救罪人所用ê法度。以色列人tiàm埃及做極可憐ê奴才,無人會幫贊in,也無人願幫贊in,in家己既然bōe家己幫贊,設使家己救,koh較艱苦,kap bē反悔改變ê罪人相同。Bē反悔改變ê人做情慾ê奴才,親像以色列人做埃及ê奴才。Bē反悔改變ê人做罪惡ê奴才,永無tháu放ê日,親像腳手hō͘人pa̍k--teh,通身軀bōe會自由。世間人做m̄著、做歹,ta̍uh-ta̍uh犯著上帝義ê受氣,家己知bōe閃避將來ê刑罰。佳哉耶穌獻家己ê身軀,親像古早人流羊仔ê血獻做祭物,做挽回罪惡ê禮,所以上帝就歡喜接納咱有罪ê人。
Tng sî Siōng-tè kàng chai-ē tī Ai-ki̍p kok, in-ūi Í-sek-lia̍t lâng khiā-khí tī hit só͘-chāi, bōe bián-tit kap Ai-ki̍p lâng tâng-siū chai-lān. Kai-chài Siōng-tè chá-chá li̍p chi̍t ê hoat-tō͘, kiù kèng[kéng]-soán ê peh-sìⁿ lī-khui, nā bô, Í-sek-lia̍t lâng ê tōa-kiáⁿ kap thâu-chúi ê cheng-siⁿ, ia̍h tio̍h kap Ai-ki̍p lâng ê tōa-kiáⁿ thâu-chúi cheng-siⁿ pîⁿ-pîⁿ siū phah--sí. (Chhut 12: 19[29].) Lán sè-kan lâng ia̍h sī án-ni. Sèng-keng kóng, “Sìn I ê lâng bōe siū sím-phòaⁿ, m̄ sìn ê lâng í-keng siū sím-phòaⁿ, in-ūi m̄ sìn Siōng-tè to̍k-siⁿ kiáⁿ ê miâ.” (Iok-hān 3:18.) Tùi che khòaⁿ, lán ê chōe í-keng tiāⁿ-tio̍h, chí-ū hêng-hoa̍t bē kàu sin-chiūⁿ nā-tiāⁿ. Í-sek-lia̍t lâng tī Ai-ki̍p, Siōng-tè ê kiù-un bē hián-chhut ê tāi-seng, in ê chōe í-keng tiāⁿ-tio̍h--lah. Í-sek-lia̍t lâng thàn Siōng-tè ê hoan-hù, chiong iûⁿ-á ê hui̍h lâi boah siang-pêng mn̂g-khiā, thong ke ê lâng lóng chū-chi̍p tī boah-hui̍h ê mn̂g-lāi, m̄ hō͘ in chhut--khì. Iûⁿ-á ēng hé sio-se̍k chia̍h ê sî tio̍h hâ-tòa, chhēng-ôe, kia̍h koái-á teh chia̍h, chit kúi hāng ê hoan-hù lóng tio̍h si̍t-hêng, tē-it iàu-kín--ê chiū-sī hiù-hui̍h. Siōng-tè kóng, “Góa chi̍t-ē khòaⁿ-kìⁿ ū hui̍h, chiū pôaⁿ-kè lín ê chhù.” Lán chhâ-khó hui̍h ê ì-sù bô oh bêng, chiū-sī piáu-bêng Iâ-so͘ ê pó-hui̍h. Iûⁿ-á ê hui̍h kiù Í-sek-lia̍t lâng, chiū-sī tāi-seng piáu-bêng Iâ-so͘ Ki-tok ê hui̍h kiù sè-kan ê chōe-jîn. Thâi bô chōe ê iûⁿ-á lâi kiù Í-sek-lia̍t lâng ê tōa-kiáⁿ, chhin-chhiūⁿ Sèng-keng kóng, Siōng-tè ê Iûⁿ-ko Ki-tok ūi-tio̍h sè-kan lâng ê chōe, lâu-hui̍h sí-sit, gī--ê thòe put-gī sí, hō͘ sìn ê lâng éng bōe tēng-chōe. Án-ni Iâ-so͘ ê sí chiū thang kiù sìn I ê lâng tit-tio̍h éng-oa̍h, éng bōe kàu bia̍t-bô. Í-sek-lia̍t lâng ēng iûⁿ-á hui̍h boah tī mn̂g-bâi mn̂g-khiā, thong ke ê lâng bi̍h tī chhù-lāi, che chiū-sī ēng hui̍h chòe siám-pī hoān-lān ê só͘-chāi, óa-khò hui̍h chiū tit-tio̍h kiù. Phah-sí Ai-ki̍p lâng ê tōa-kiáⁿ ê thiⁿ-sài khòaⁿ-kìⁿ hui̍h chiū bô ji̍p--lâi. Tiong-kok ū só͘-chāi ê hong-sio̍k, tú-tio̍h un-e̍k á-sī beh siám-pī sím-mi̍h chai-hāi, tio̍h thâi koe, iûⁿ, cheng-siⁿ, chiong hui̍h boah tī mn̂g-bâi kap siā-lí ê sì-bīn, lâi siám-pī un-e̍k, an-tiāⁿ hé-chai. Sòe-hàn gín-ná ia̍h ū ēng hui̍h siá “si̍p” jī tī thâu-hiah lâi siám-pī kúi-sūi. Chit hō hong-sio̍k m̄ chai tùi siáⁿ sî khí, chóng-sī ia̍h thang ín chòe Pó-hui̍h sio̍k-chōe ê kan-chèng. Í-sek-lia̍t lâng ēng hui̍h kô͘ tī mn̂g--n̍i̍h, chiū tit-tio̍h hui̍h ê pó-hō͘, chōe-jîn lâi chhē Iâ-so͘, sìn-ho̍k óa-khò Iâ-so͘, chiū tit-tio̍h Chú lâu-hui̍h kong-lô ê pì-iū, hoān-nā chiū-kūn Iâ-so͘, ka-kī jīn chòe chōe-jîn, bêng chai sím-phòaⁿ bōe tô-siám--tit, siūⁿ bi̍h tī Iâ-so͘ ê hui̍h ē. Siōng-tè bat kóng, “Khòaⁿ-kìⁿ mn̂g-bâi mn̂g-khiā boah-hui̍h, tek-khak pôaⁿ-kè in ê mn̂g.” (Chhut 12:23.) In-ūi án-ni in bô giâu-gî, m̄ káⁿ piān-pok, chí-ū siong-sìn Iâ-so͘ thòe in sí, sī ū kong-hāu, ōe kiù i bián-tit Siōng-tè ê tōa siū-khì, chiū chiàu Siōng-tè kiù un ê hoat-tō͘ chòe, bô m̄ tit-tio̍h pêng-an. 當時上帝降災厄tī埃及國,因為以色列人企起tī hit所在,bōe免tit kap埃及人同受災難。佳哉上帝早早立一個法度,救揀選ê百姓離開,若無,以色列人ê大子kap頭水 ê精牲,亦著kap埃及人ê大子頭水精牲平平受扑--死。(出12:19[29])咱世間人亦是án-ni。聖經講:「信--伊ê人bōe受審判,m̄信ê人已經受審判,因為m̄信上帝獨生子ê名。」(約翰3:18)Tùi che看,咱ê罪已經定著,只有刑罰bē到身上nā-tiāⁿ。以色列人tī埃及,上帝ê救恩bē顯出ê代先,in ê罪已經定著--lah。以色列人趁上帝ê吩咐,將羊仔ê血來抹雙爿門khiā,通家ê人攏聚集tī抹血ê門內,m̄ hō͘ in出--去。羊仔用火燒熟食ê時著hâ 帶、穿鞋、kia̍h柺仔teh食,這幾項ê吩咐攏著實行,第一要緊--ê就是hiù 血。上帝講:「我一下看見有血,就盤過lín ê厝。」咱查考血ê意思無難明,就是表明耶穌ê寶血。羊仔ê血救以色列人,就是代先表明耶穌基督ê血救世間ê罪人。Thâi無罪ê羊仔來救以色列人ê大子,親像聖經講,上帝ê羊羔基督為著世間人ê罪,流血死失,義--ê替不義死,hō͘信ê人永bōe定罪。Án-ni耶穌ê死就thang救信伊ê人得著永活,永bōe到滅無。以色列人用羊仔血抹tī門眉門khiā,通家ê人bi̍h tī厝內,che就是用血做閃避患難ê所在,倚靠血就得著救。撲死埃及人ê大子ê天使看見血就無入--來。中國有所在ê風俗,tú著瘟疫抑是beh閃避甚mi̍h災害,著thâi雞、羊、精牲,將血抹tī門眉kap社裏ê四面,來閃避瘟疫、安定火災。細漢囡仔亦有用血寫「十」字tī頭額來閃避鬼祟。這號風俗m̄知tùi啥時起,總是亦thang引做寶血贖罪ê幹證。以色列人用血kô͘ tī門--n̍i̍h,就得著血ê保護,罪人來chhē耶穌,信服倚靠耶穌,就得著主流血功勞ê庇佑,凡若就近耶穌,家己認做罪人,明知審判bōe逃閃--tit,想bi̍h tī耶穌ê血下。上帝bat講:「看見門眉門khiā抹血,的確盤過in ê門。」(出12:23)因為 án-ni in無giâu疑,m̄敢辯駁,只有相信耶穌替in死,是有功效,會救伊免tit上帝ê大受氣,就照上帝救恩ê法度做,無m̄得著平安。
Í-sek-lia̍t lâng tī Ai-ki̍p siú Pôaⁿ-kè choeh, sui-jiân siú Siōng-tè só͘ hoan-hù ta̍k-hāng ê lé-sò͘, chóng-sī tē-it m̄ thang bô--ê, chiū-sī boah-hui̍h chit-hāng. Siōng-tè lóng bô kóng khòaⁿ-kìⁿ lín io hâ tòa, kha chhēng ôe, chhiú kia̍h koáiⁿ, Góa chiū pôaⁿ-kè bô hāi--lín. Siat-sú ū lâng ta̍k-hāng chiàu só͘ hoan-hù khì kiâⁿ, kî-tiong làng boah-hui̍h chi̍t hāng bô kiâⁿ, lí phah-sǹg cháiⁿ-iūⁿ? Thiⁿ-sài kiám m̄ sī iû-goân beh ji̍p-khì thâi sí in ê tōa kiáⁿ--mah? Só͘-í bô lūn lâng cháiⁿ-iūⁿ chun-siú Pôaⁿ-kè choeh, nā bô ēng hui̍h boah tī mn̂g--n̍i̍h, kî-û ê lé-sò͘ sui ū oân-choân siú, iû-goân bōe bián-tit tōa kiáⁿ sí. Sè-chiūⁿ ū kiâⁿ chòe toan-hong ê lâng, gōa-phê ū kàu-iú ê khoán-sit, tit-tio̍h chhù-piⁿ o-ló, sīm-chì í-keng hōng-kàu niá sóe-lé, siông-siông ū lâng kiò i chòe Ki-tok-tô͘, pêng-sò͘ iā chun-siú Kàu-hōe ta̍k-hāng ê kui-kú lé-gî, in ka-kī phah-sǹg m̄ kiaⁿ chiong-lâi ê sím-phòaⁿ, bô phah-sǹg bô bi̍h tī Iâ-so͘ pó-hui̍h ê ē-bīn, lóng bô ún-tàng, in-ūi lâng khò ka-kī ê tek-hēng, chóng bōe bián-tit ka-kī phiàn ê kè-sit. Sèng-keng kóng, “Siōng-tè bōe phiàn--tit.” Kàu sím-phòaⁿ ê sî bōe bián tēng-chōe, chí ū tit-tio̍h Iâ-so͘ pó-hui̍h ê kiù-un, chū-jiân pêng-an bô tāi-chì. Í-sek-lia̍t lâng thái ōe tit-tio̍h Siōng-tè ê kiù-un? Lóng m̄-sī khò chia̍h iûⁿ-bah ia̍h m̄-sī khò ū kiâⁿ ta̍k-hāng ê lé-gî, só͘ khò ê chí-ū tī mn̂g-gōa ê hui̍h; nā chiong hui̍h boah mn̂g-gōa chiū thang tit-tio̍h kiù, bô, sui tī ke-lāi chun-siú Siōng-tè ê hoan-hù, ia̍h bô lī-ek, kiaⁿ-liáu sí-sit iû-goân kàu ke-lāi lâng. Í-sek-lia̍t lâng chai hit mî ū hāi-sí tōa-kiáⁿ ê thiⁿ-sài beh tùi i ê mn̂g-kháu kè, thiⁿ-sài chí-ū jīn bêng chi̍t hāng mi̍h chòe kì-hō, khòaⁿ-kìⁿ chit hāng mi̍h, chiū chai tio̍h ji̍p lāi phah-sí tōa kiáⁿ á bián. Chit hāng mi̍h sī sím-mi̍h? Chiū-sī boah tī mn̂g-gōa mn̂g-khiā, mn̂g-bâi ê hui̍h. Thiⁿ-sài lóng bô ji̍p-lâi khòaⁿ lâng ū hâ-io, chhēng-ôe, kia̍h koáiⁿ-á--bô, só͘ chù-ì--ê, mn̂g--n̍i̍h ê hui̍h nā-tiāⁿ. Siōng-tè kóng, “Góa chi̍t ē khòaⁿ-kìⁿ hui̍h chiū pôaⁿ-kè lí ê chhù.” Chhì siūⁿ “Lí” jī ê ì-sù, put-kò chí kò-jîn lâi kóng, lóng bô koán pa̍t-lâng ê tāi-chì, ta̍k lâng ka-kī chòe ka-kī siu, sím-mi̍h lâng siong-sìn chiū hit ê tit-tio̍h kiù, sím-mi̍h lâng m̄ kô͘ hui̍h chiū hit ê siū chōe. Kàu tī chia̍h bô kàⁿ piáⁿ, khó͘-chhài kap tit-tio̍h kiù lóng bô koan-hē, nā mn̂g téng bô hui̍h, chia̍h bô kàⁿ piáⁿ, khó͘-chhài iû-goân bô lī-ek. Tī I Ko-lîm-to 5:7, ū chiong chin-chiàⁿ kap sêng-si̍t lâi kóe-bêng bô kàⁿ piáⁿ ê ì-sù, khó͘-chhài ê ì-sù, chiū-sī in-ūi hoān-chōe lâi iu-būn, chit N̄g hāng kap tit-tio̍h kiù bô kan-sia̍p, lóng bōe hō͘ chōe-jîn ū si-hô ǹg-bāng tit-kiù. Khó-sioh sè-kan ū chōe-chōe lâng óa-khò chhin-chhiūⁿ chit hō ê tāi-chì, ǹg-bāng tit-tio̍h kiù. Siông-siông thiaⁿ-kìⁿ lâng kóng, “Góa hiān-chāi chhut-la̍t chòe hó-lâng.” “Khó-sioh góa chiông-chêng ū chòe chin-chōe m̄-tio̍h.” Kóng chí N̄g kù ōe ê lâng nā bô cha̍p hun sìn Iâ-so͘ thòe i sí, thòe I lâu-hui̍h, i chiū bōe tit-tio̍h kiù, i nā bô ēng Iâ-so͘ só͘ lâu ê hui̍h chòe siám-pī chōe ê só͘-chāi, kan-ta kóe-pìⁿ, hoán-hóe lâi ka-kī kiù, éng bōe tit--tio̍h. Chûn-sim tiong-hō͘ sī lâng ê pún-hūn, pho͘ kiô chō-lō͘, tōa siá-sì, chín-chè sòng-hiong lâng, ia̍h sī chòe ōe kàu ê lâng só͘ eng-kai tio̍h chòe, chí kúi-hāng lóng bōe kiù lâng. Thàn hó lī pháiⁿ, hoán-hóe chōe, kóe kè-sit, ia̍h bē-bat kiù chi̍t lâng, chiah ê lóng sī sio̍k kiù-un lāi-bīn só͘ ū ê m̄ sī tit-tio̍h kiù ê tōe-ki. Sè-kan lâng toàn-toàn bōe lia̍h kiâⁿ téng-bīn hiah ê sū chiū ōe tit-tio̍h kiù, to̍k-to̍k óa-khò pó-hui̍h chiah ōe tit-tio̍h kiù. Siông-siông khòaⁿ-kìⁿ sè-kan ū chōe-chōe lâng lia̍h jia̍t-sim chòe tē it iàu-kín, phah-sǹg ū jia̍t-sim, sêng-sim chiū ū ǹg-bāng, kî-si̍t chhin-chhiūⁿ bô kàⁿ piáⁿ chi̍t-iūⁿ, bōe-ōe kiù tī Ai-ki̍p ê Í-sek-lia̍t lâng thoat-lī kan-khó͘, thang chai chin-si̍t jia̍t-sim ia̍h bōe kiù chōe-jîn. Lâng sui-jiân jia̍t-sim, ū sî i só͘ jia̍t-sim sī chhò-gō͘ ê jia̍t-sim, iu[iû]-goân bô lō͘-ēng, chhin-chhiūⁿ Pó-lô iáu-bē sìn tō-lí í-chêng hit sî i sui-jiân ke̍k jia̍t-sim, iû-goân bōe tùi jia̍t-sim kiù--i, khó-kiàn kan-ta óa-khò jia̍t-sim, si̍t-chāi bōe hō͘ lâng tit-tio̍h kiù, chí-ū Iâ-so͘ ê pó-hui̍h chiah ōe kiù lâng. 以色列人tī埃及守盤過節,雖然守上帝所吩咐逐項ê禮數,總是第一m̄ thang無--ê,就是抹血這項。上帝攏無講看見lín腰hâ帶、腳穿鞋、手kia̍h枴,我就盤--過無害--lín。設使有人逐項照所吩咐去行,其中làng抹血一項無行,你扑算怎樣?天使kiám m̄是猶原beh入去thâi死in ê大子--mah?所以無論人怎樣遵守盤過節,若無用血抹tī門--n̍i̍h,其餘ê禮數雖有完全守,猶原bōe免tit大子死。世上有行做端方ê人,外皮有教友ê款式,得著厝邊o-ló,甚至已經奉教領洗禮,常常有人叫伊做基督徒,平素也遵守教會逐項ê規矩禮儀,in家己扑算m̄驚將來ê審判,無扑算無bi̍h tī耶穌寶血ê下面,攏無穩當,因為人靠家己ê德行,總bōe免tit家己騙ê過失。聖經講:「上帝bōe騙--tit。」到審判ê時bōe免定罪,只有得著耶穌寶血ê救恩,自然平安無代誌。以色列人thái會得著上帝ê救恩?攏m̄是靠食羊肉亦m̄是靠有行逐項ê禮儀,所靠--ê只有tī門外ê血;若將血抹門外就thang得著救,無,雖tī家內遵守上帝ê吩咐,亦無利益,驚了死失猶原到家內人。以色列人知hit暝有害死大子ê天使beh tùi伊ê門口過,天使只有認明一項物做記號,看見這項物,就知著入內撲死大子抑免。這項物是甚mi̍h?就是抹tī門外門khiā、門眉ê血。天使攏無入來看人有hâ腰、穿鞋、kia̍h枴--仔無,所注意--ê,門--n̍i̍h ê血nā-tiāⁿ。上帝講:「我一下看見血就盤過你ê厝。」試想「你」字ê意思,不過指個人來講,攏無管別人ê代誌,逐人家己做家己收,甚mi̍h人相信就hit個得著救,甚mi̍h人m̄ kô͘血就hit個受罪。到tī食無kàⁿ餅 、苦菜kap得著救攏無關係,若門頂無血,食無kàⁿ餅、苦菜猶原無利益。Tī哥林多Ⅰ5:7,有將真正kap誠實來解明無kàⁿ餅ê意思、苦菜ê意思,就是因為犯罪來憂悶,這兩項kap得著救無干涉,攏bōe hō͘罪人有絲毫向望得救。可惜世間有濟濟人倚靠親像這號ê代誌,向望得著救。常常聽見人講:「我現在出力做好人。」「可惜我從前有做真濟m̄著。」講這兩句話ê人若無十分信耶穌替伊死、替伊流血,伊就bōe得著救,伊若無用耶穌所流ê血做閃避罪ê所在,kan-ta改變、反悔來家己救,永bōe得--著。存心忠厚是人ê本份,舖橋造路、大捨sì、賑濟散hiong人,亦是做會到ê人所應該著做,這幾項攏bōe救人。趁好離歹、反悔罪、解過失,亦bē-bat救一人,chiah ê攏是贖救恩內面所有--ê m̄是得著救ê地基。世間人斷斷bōe掠行頂面hiah ê事就會得著救,獨獨倚靠寶血才會得著救。常常看見世間有濟濟人掠熱心做第一要緊,扑算有熱心、誠心就有向望,其實親像無kàⁿ餅一樣,bōe會救tī埃及ê以色列人脫離艱苦,thang知真實熱心亦 bōe救罪人。人雖然熱心,有時伊所熱心是錯誤ê熱心,猶原無路用,親像保羅iáu-bē信道理以前hit時伊雖然極熱心,猶原bōe tùi熱心救--伊,可見kan-ta倚靠熱心,實在bōe hō͘人得著救,只有耶穌ê寶血才會救人。
Ū lâng kóng, “Óa-khò Ki-tok Iâ-so͘, koh chīn la̍t chòe chheng-khì ê lâng, góa thang ǹg-bāng tit-tio̍h kiù.” Chóng-sī che m̄-sī Siōng-tè kiù lâng ê hoat-tō͘, Siōng-tè bē-bat kóng, “Góa khòaⁿ-kìⁿ hui̍h ê sî, lín chin-chin ū chia̍h iûⁿ-bah, Góa chiū pôaⁿ--kè.” Ia̍h bē-bat kóng, “Góa khòaⁿ-kìⁿ hui̍h ê sî, lín chin-chin ū chia̍h bô kàⁿ piáⁿ, Góa chiū pôaⁿ--kè.” Siáⁿ-sū kóng án-ni? In-ūi Siōng-tè ài lâng chai chí-ū ke̍k chun-kùi êng-kng, chōe-jîn put-kò ēng chit ê hoat-tō͘ chiū thang tit-tio̍h kiù. Tû “Iâ-so͘ ê hui̍h” í-gōa, bô lūn ēng sím-mi̍h hoat-tō͘, lán éng bōe tit-tio̍h kiù. Siōng-tè kì-jiân tēng lí ê chōe lí chiū tio̍h siū hêng-hoa̍t, nā-sī Iâ-so͘ ūi-tio̍h lí só͘ eng-kai siū ê hêng-hoa̍t, só͘-í sí tī si̍p-jī-kè. Chiàu Siōng-tè só͘ tiāⁿ tio̍h ê hoat-lu̍t, chōe-jîn eng-kai chiàu só͘ hoān ê chōe-ok siū-khó͘, siū sí, m̄-kú Siōng-tè ê Kiáⁿ sí tī si̍p-jī-kè téng lâu-hui̍h, só͘ lâu ê pó-hui̍h I í-keng thòe lí lâu lah. Tit-tio̍h kiù ê lâng tī thiⁿ-téng gîm-si kóng, “Lí bat siū thâi lâu-hui̍h, tùi bān cho̍k-sìⁿ ê tiong-kan sio̍k-hôe goán lâi kui Siōng-tè.” (Khé-sī-lio̍k 5:9.) Chōe-jîn cháiⁿ-iūⁿ ōe tit kàu thian-kok hióng-siū êng-hôa, lóng m̄-sī óa-khò ka-kī ê hoán-hóe, kóe-pìⁿ, hó só͘-kiâⁿ, á-sī chòe sím-mi̍h im-chek, choan-choan sī khò Iâ-so͘ ê pó-hui̍h, tùi án-ni thang tit-tio̍h êng-kng. Sèng-keng kóng, “I bat ēng iûⁿ-ko ê hui̍h sóe i ê saⁿ kàu pe̍h-pe̍h, tiàm tī Siōng-tè ê chō-ūi chêng.” (Khé-sī-lio̍k 7:14.15.) Nā bô, koat-toàn bōe-tiàm Siōng-tè ê pó-chō chêng. Phah-sí Ai-ki̍p tōa kiáⁿ ê thiⁿ-sài khòaⁿ-kìⁿ mn̂g-bâi mn̂g-khiā í-keng boah-hui̍h chiū chai mn̂g-lāi ê chōe-jîn í-keng sí--lah. Sè-kan lâng bô lūn hoān-chōe lōa tāng, sí-bô chiū-sī i ê pò-èng, taⁿ í-keng sí, kiám iáu ū siáⁿ chōe thang tēng. Hoān-nā sio̍k Iâ-so͘ Ki-tok--ê, cháiⁿ-iūⁿ bián tēng chōe? Chiū-sī Iâ-so͘ í-keng chòe tāi-piáu thòe chōe-jîn sí ê pîn-kù. Lí siūⁿ chit-hō kiù-un sī lí ka-kī só͘ ōe sêng-chiū--ê mah? Lí iû-goân siūⁿ khò pún-sin kiâⁿ hó-sū chiū thang kàu Thian-tông--mah? Lí iû-goân siūⁿ chòe khiân-sêng lâi chiūⁿ Thian-tông mah? Lí iû-goân siūⁿ m̄ khò Iâ-so͘ ê pó-hui̍h, beh ēng pa̍t ê hoat-tō͘ chiūⁿ Thian-tông--mah? Kiám-chhái lí í-keng sêng-jīn chí-ū Iâ-so͘ ê hui̍h ōe hō͘ lí tit-tio̍h kiù, lí kiù-kèng chòe sím-mi̍h lâi kiù ka-kī? Lí tàu-tí ēng sím-mi̍h hoat-tō͘ lâi kiù ka-kī? Chhiáⁿ lí sòe-jī siūⁿ, chiah ê būn-tôe lóng sī chin iàu-kín, lí eng-kai thàn-chá tiāⁿ-tio̍h. Sè-kan ia̍h ū chōe-chōe lâng sim-lāi put-chí móa-ì kóng, “Góa sêng-jīn chí-ū Iâ-so͘ ōe kiù lán.” “Lán chai lán lóng sī chōe-jîn.” “Lán sìn Iâ-so͘ ū sí.” Chóng-sī án-ni chiū kàu-gia̍h--lah-mah? Án-ni chiū ōe tit kiù--mah? Í-sek-lia̍t lâng pòaⁿ-mî ê sî, nā kan-ta siūⁿ iûⁿ-á í-keng thâi-lah.” Kiám án-ni chiū ōe kiù Í-sek-lia̍t lâng--mah? Chiàu án-ni chiū ōe kiù chōe-ok cha̍p-hun tāng ê chōe jîn--mah? Si̍t-chāi bô kàu-gia̍h thang kiù--in. 有人講:「倚靠基督耶穌,koh盡力做清氣ê人,我thang向望得著救。」總是che m̄是上帝救人ê法度,上帝bē-bat講:「我看見血ê時,lín真真有食羊肉,我就盤--過。」亦bē bē-bat講:「我看見血ê時,lín真真有食無kàⁿ餅,我就盤過。」啥事講án-ni?因為上帝ài人知只有極尊貴榮光,罪人不過用這個法度就thang得著救。除「耶穌ê血」以外,無論用甚mi̍h法度,咱永bōe得著救。上帝既然定你ê罪你就著受刑罰,若是耶穌為著你所應該受ê刑罰,所以死tī十字架。照上帝所定著ê法律,罪人應該照所犯ê罪惡受苦、受死,m̄-kú上帝ê子死tī十字架頂流血,所流ê寶血伊已經替你流--lah。得著救ê人tī天頂吟詩講:「你bat受thâi流血,tùi萬族姓ê中間贖回阮來歸上帝。」(啟示錄5:9)罪人怎樣會tit到天國享受榮華,攏m̄是倚靠家己ê反悔、改變、好所行,抑是做甚mi̍h陰chek ,專專是靠耶穌ê寶血,tùi án-ni thang得著榮光。聖經講:「伊bat用羊羔ê血洗伊ê衫到白白,tiàm tī上帝ê座位前。」(啟示錄7:14.15)若無,決斷bōe-tiàm上帝ê寶座前。撲死埃及大子ê天使看見門眉門khiā已經抹血就知門內ê罪人已經死--lah。世間人無論犯罪偌重,死無就是伊ê報應,今已經死,kiám iáu有啥罪thang定。凡若屬耶穌基督--ê,怎樣免定罪?就是耶穌已經做代表替罪人死ê憑據。你想這號救恩是你家己所會成就--ê mah?你猶原想靠本身行好事就thang到天堂--mah?你猶原想做虔誠來上天堂--mah?你猶原想m̄靠耶穌ê寶血,beh用別ê法度上天堂--mah?Kiám-chhái你已經承認只有耶穌ê血會hō͘你得著救,你究竟做甚mi̍h來救家己?你到底用甚mi̍h法度來救家己?請你細膩想,chiah ê問題攏是真要緊,你應該趁早定著。世間亦有濟濟人心內不止滿意講:「我承認只有耶穌會救咱。」「咱知咱攏是罪人。」「咱信耶穌有死。」總是án-ni就夠額--lah-mah?Án-ni就會得救--mah?以色列人半暝ê時,若kan-ta想羊仔已經thâi--lah。」Kiám án-ni就會救以色列人--mah?照án-ni就會救罪惡十分重ê罪人--mah?實在無夠額thang救--in。
Siōng-tè bē-bat kóng, “Iûⁿ-á thâi--lah, lín chiū tit-tio̍h pêng-an.” Siōng-tè kóng, “Lín tio̍h ēng hui̍h boah tī mn̂g-bâi, mn̂g-khiā, lín bi̍h tī lāi-bīn chiū tit-tio̍h pêng-an.” 上帝bē-bat講:「羊仔thâi--lah,lín就得著平安。」上帝講:「Lín著用血抹tī門眉、門khiā,lín bi̍h tī內面就得著平安。」
Lín bo̍h-tit ka-kī jia-môa lâi an lí ê liông-sim, chhin-chhiūⁿ i-seng tah siau-to̍k io̍h tī pīⁿ ê phê-hu, bōe tû hit ê pīⁿ-kun, kóng, “Góa sìn Ki-tok ū sí.” Mô͘-kúi ia̍h sī án-ni sìn. Lí phah-sǹg Mô͘-kúi ū giâu-gî Iâ-so͘ bô sí--mah? Mô͘-kúi si̍t-chāi bô giâu-gî, m̄-kú Mô͘-kúi bōe óa-khò hui̍h lâi bi̍h tī pó-hui̍h ê ē-bīn. Lí chhiat-chhiat m̄-thang ka-kī su-sim móa-chiok, pàng khùn-khùn kóng, “Góa chin pêng-an.” Tek-khak tio̍h chin-sim hoán-hóe kóe-pìⁿ chòe ōaⁿ sin ê lâng, chiah thang bi̍h tī Iâ-so͘ ê lāi-bīn, pó-hui̍h ōe jia-khàm lí chiông-chêng lóng-chóng ê chōe-sio̍k, án-ni it-tēng tit-tio̍h kiù. Lín莫得家己jia瞞來安你ê良心,親像醫生tah消毒藥tī病ê皮膚,bōe除hit個病根,講:「我信基督有死。」魔鬼亦是án-ni信。你扑算魔鬼有giâu疑耶穌無死--mah?魔鬼實在無giâu疑,m̄-kú魔鬼bōe倚靠血來bi̍h tī寶血ê下面。你切切m̄-thang家己私心滿足,放睏睏講:「我真平安。」的確著真心反悔改變做換新ê人,才thang bi̍h tī耶穌ê內面,寶血會jia khàm你從前攏總ê罪屬,án-ni一定得著救。
Lí siūⁿ Iâ-so͘ ê pó-hui̍h ū siáⁿ lō͘-ēng? Lí tàu-tí lia̍h hit ê pó-hui̍h chòe sím-mi̍h lō͘-ēng? Lí siáⁿ-sū iáu iân-chhiân m̄ goān lâi khò pó-hui̍h chòe siám-pī chai-hāi ê só͘-chāi? Kiám-chhái ū lâng beh kóng, “Ah! Lí kóng--ê chin tio̍h, ta̍k-hāng sī si̍t-chêng ê ōe, goán lóng bô giâu-gî, ia̍h sìn Sèng-keng, cha̍p hun chai tit-kiù ê lō͘, chí-ū tùi Ki-tok chit tiâu nā-tiāⁿ.” Chit chióng lâng chhùi sui sī kóng kàu chiah hó-thiaⁿ, kî-si̍t sim-lāi iáu-bē khò Kiù Chú, só͘ kóng--ê choân-jiân bô lō͘-ēng. Pí-phēng tng sî Í-sek-lia̍t lâng tī Ai-ki̍p, ū lâng kā in kóng, kóaⁿ-kín boah-hui̍h tī mn̂g-bâi, mn̂g-khiā in-ūi kin-mî pòaⁿ-mî ê sî, teh beh lâi sím-phòaⁿ, Í-sek-lia̍t lâng kiám-chhái ìn kóng, “Ū iáⁿ, hó, hó, iân-chhiân--kúi-ji̍t-á chiah chòe.” Nā án-ni, in ê tōa kiáⁿ chún-chún hō͘ thiⁿ-sài phah--sí. 你想耶穌ê寶血有啥路用?你到底掠hit個寶血做甚mi̍h路用?你啥事iáu 延chhiân m̄願來靠寶血做閃避災害ê所在?Kiám-chhái有人beh講:「Ah!你講--ê真著,逐項是實情ê話,阮攏無giâu疑,亦信聖經,十分知得救ê路,只有tùi基督這條nā-tiāⁿ。」這種人嘴雖是講到chiah好聽,其實心內iáu-bē靠救主,所講--ê全然無路用。比並當時以色列人tī埃及,有人kā in講:「趕緊抹血tī門眉、門khiā,因為今暝半暝ê時,teh beh來審判。」以色列人kiám-chhái應講:「有影,好,好,延chhiân--幾-日-仔才做。」若án-ni,in ê大子準準hō͘天使扑--死。
Hit mî chiū-sī Í-sek-lia̍t lâng tit-tio̍h oa̍h-miā, tit-tio̍h chū-iû ê khí-thâu, chit mî í-chêng in chòe lô͘-châi, sui-bóng oa̍h, chhin-chhiūⁿ sí. Siōng-tè kóng, “Lín tio̍h ēng chit ge̍h chòe chiaⁿ-ge̍h.” Siáⁿ-sū án-ni? In-ūi hit mî in ū bi̍h tī hui̍h ê ē-bīn chiah ū sìⁿ-miā, chiū-sī in ū sìⁿ-miā ê thâu chi̍t ji̍t, ia̍h sī chiâⁿ kok ê thâu chi̍t ji̍t. Hit暝就是以色列人得著活命,得著自由ê起頭,這暝以前in做奴才,雖罔活,親像死。上帝講:「Lín著用這月做正月。」啥事án-ni?因為hit暝in有bi̍h tī血ê下面才有生命,就是in有生命ê頭一日,亦是成國ê頭一日。
Lí ê oa̍h-miā kiù-kèng tùi sím-mi̍h sî khí? Chiū-sī tùi óa-khò Ki-tok ê pó-hui̍h hit sî khí, ia̍h sī lí oa̍h-miā ê thâu chi̍t ji̍t. Nā bô khò Ki-tok ê pó-hui̍h, lí chiū bô oa̍h-miā. He sī cháiⁿ-iūⁿ kóng? In-ūi lâng hām-lo̍h chōe-gia̍t, chhin-chhiūⁿ lo̍h tī hé-khiⁿ, kap sí chi̍t-iūⁿ. 你ê活命究竟tùi甚mi̍h時起?就是tùi倚靠基督ê寶血hit時起,亦是你活命ê頭一日。若無靠基督ê寶血,你就無活命。He是怎樣講?因為人陷落罪孽,親像落tī火坑,kap死一樣。
Án-ni lí eng-kai cháiⁿ-iūⁿ kiâⁿ chiah ōe tit-tio̍h kiù? Tio̍h kóaⁿ-kín bi̍h tī Iâ-so͘ ê ē-bīn, in-ūi I ū thòe lí pê chōe-gia̍t ê kè-chîⁿ, chit ê kè-chîⁿ m̄-sī kim, gûn, hè-mi̍h, pó-pòe, chiū-sī ēng I ê pó-hui̍h kiù-sio̍k lí ê chōe, chòe lí siám-pī hoān-lān ê só͘-chāi. Taⁿ tio̍h kóaⁿ-kín óa-khò Iâ-so͘ ê pó-hui̍h kiù-sio̍k lí ê chōe-gia̍t. Siōng-tè ū èng-ún kóng, “Góa khòaⁿ-kìⁿ lín mn̂g-kháu ū boah-hui̍h chiū làng--kè-khì.” Kin-á ji̍t chiū-sī lí ū oa̍h-miā ê ji̍t, ia̍h sī lí têng-thâu siⁿ ê ji̍t. Án-ni你應該怎樣行才會得著救?著趕緊bi̍h tī耶穌ê下面,因為伊有替你賠罪孽ê價錢,這個價錢m̄是金、銀、貨物、寶貝,就是用伊ê寶血救贖你ê罪,做你閃避患難ê所在。今著趕緊倚靠耶穌ê寶血救贖你ê罪孽。上帝有應允講:「我看見lín門口有抹血就làng--過-去。」今仔日就是你有活命ê日,亦是你重頭生ê日。
Ōaⁿ Iâⁿ. 換營
Goán ê chong-cho̍k pêng-sò͘ tùi-tiōng bú-ióng, ūi kok tam-tng kan-khó͘ sí--ê chin chōe. Goán chó͘ tī Tiong-kok Tō-kong nî kan, in-ūi Tiong-eng sit hô khai-chiàn, ji̍p iâⁿ-ngó͘ chòe peng. Goán peh in-ūi Eng Gô N̄g kok chiàn-sū, ia̍h ji̍p kau-chiàn hāu-lô. Goán chek in-ūi Ìn-tō͘ chok-loān ia̍h khì chhut cheng. Só͘-í goán chit cho̍k siàu-liân lóng ióng-kám, kàu góa chiū khah bô. 阮ê宗族平素tùi重武勇,為國擔當艱苦死--ê真濟。阮祖tī中國道光年間,因為中英失和開戰,入營伍做兵。阮伯因為英俄兩國戰事,亦入交戰效勞。阮叔因為印度作亂亦去出征。所以阮這族少年攏勇敢,到我就較無。
Góa tāi-seng tng hiong-thoân, put-kò chīn hiuⁿ-lí tām-po̍h-á pún-hūn nā-tiāⁿ, bô kú ū ì-sù jip kun-kài, āu--lâi khì pò miâ, keng-kè i-seng chhâ-giām sin-thé, chiū sàng góa kàu iâⁿ-pō͘, ta̍k-ji̍t chiàu sî chhau-liān ná chòe khó͘-kang. Bô tāi-chì ê sî chio N̄g saⁿ ê pêng-iú, ji̍p chiú-koán chia̍h chiú, kóng chhiò hì-hiauh, chiú ná lim, hèng ná khí, ta̍k ji̍t kò͘ thit-thô. Bô kúi ge̍h ji̍t, kun-lēng kàu, beh tiàu goán khì siú pa̍t-ūi, goán chin hoaⁿ-hí, in-ūi thang ōaⁿ sin hō saⁿ. Iâⁿ--n̍i̍h pàng kúi-nā ji̍t hō͘ lâng tò-khì pī-pān hêng-lí kap ke-lāi saⁿ-sî, kàu beh khí-sin chêng chi̍t mî, goán in-ūi beh lī-khui pún hiuⁿ, só͘-í ji̍p chhài-koán tōa lim, chia̍h chùi-chùi chiah tò--lâi, kàu iâⁿ--n̍i̍h the tī hé-lô͘ piⁿ ê í, bô sòe-jī poa̍h-lo̍h hé-lô͘, kai-chài tâng-phōaⁿ chhah góa khì bîn-chhn̂g, nā bô tek-khak sio kàu chhàu-ta Góa nā chit mî sí-khì, tek-khak lo̍h tē-ge̍k; kè-ji̍t góa pèng bô kóng chā-jit chiú-chùi hiám sí, āu--lâi tio̍h kéng-kài góa ê tâng-phōaⁿ ia̍h bô kóng góa chùi kàu hiám-hiám hō͘ hé sio--sí. 我代先當鄉團,不過盡鄉裏淡薄仔本份nā-tiāⁿ,無久有意思入軍界,後--來去報名,經過醫生查驗身體,就送我到營部,逐日照時操練那做苦工。無代誌ê時招兩、三個朋友,入酒館食酒,講笑戲hiauh ,酒那lim,興那起,逐日顧thit-thô。無幾月日,軍令到,beh調阮去守別位,阮真歡喜,因為thang換新號衫。營--n̍i̍h放幾若日 hō͘人倒去備辦行李kap家內相辭,到beh起身前一暝,阮因為beh離開本鄉,所以入菜館大lim,食醉醉才倒--來,到營--n̍i̍h the tī火爐邊ê椅,無細膩跋落火爐,佳哉同伴插我去眠床,若無的確燒到臭礁。我若這暝死去,的確落地獄;隔日我並無講昨日酒醉險死,後--來著炯戒我ê同伴亦無講我醉到險險hō͘火燒--死。
Goán tng-peng lâng ū pháiⁿ hong-sio̍k, khùn thiⁿ kng chiū lim, to̍k-to̍k chiú-tiàm bē khui, só͘-í chit chá-khí bô lim, kàu chia̍h ji̍t-tàu thiaⁿ-kìⁿ pé-chóng hia ū hó chiú, chiū khì chhē i tōa lim, tì-kàu thâu hîn ba̍k àm, chéng tūi khì hé-chhia tiàm, khòaⁿ-kìⁿ kiâⁿ-lō͘ lâng chiū tōa siaⁿ kap in kóng, “Chài-hōe, chài-hōe,” iā chhiùⁿ kúi-tiâu-á pháiⁿ koa-khek. Tī hé-chhia lāi khòaⁿ-kìⁿ chi̍t pân “Ui-su-kì” chiú, chhùi-khí nōa ti̍t-ti̍t lâu, tiāⁿ-tio̍h kàu chhia-chām tek-khak bóe lâi lim. Bô lōa-kú kàu chhia-chām, chhia chí-ū beh thêng kúi hun cheng, góa kap tâng-phōaⁿ saⁿ-kap kàu koán-tài ê bīn-chêng, kia̍h-chhiú kiâⁿ-lé, kóng, “Chhiáⁿ koaⁿ-tiúⁿ chún goán lo̍h chhia bóe chi̍t hāng chin iàu-kín ê mi̍h.” Koán-tài bô siáⁿ beh ún, goán kā i kóng sī ke̍k iàu-kín, lō͘-bé chiah hō͘ goán khì. Bóe kúi-nā kan chiū chhia-lāi lim liáu-liáu, āu--lâi kàu Kho-chhiáⁿ-su-tek, goán koh tōa lim, ta̍k-pái tio̍h lim kàu chùi-chùi. Án-ni chū-iû ê sin-khu, sòa hō͘ chiú khu-sok, bô lim bōe kè-ji̍t. 阮當兵人有歹風俗,睏天光就lim,獨獨酒店bē開,所以這早起無lim,到食日晝聽見百總 hia有好酒,就去chhē伊大lim,致到頭暈目暗,整隊去火車店,看見行路人就大聲kap in講:「再會!再會!」也唱幾條仔歹歌曲。Tī火車內看見一瓶「威士卡」酒,嘴齒瀾直直流,定著到車站的確買來lim。無偌久到車站,車只有beh停幾分鐘,我kap同伴相kap到管帶ê面前,kia̍h手行禮,講:「請官長准阮落車買一項真要緊ê物。」管帶無啥beh允,阮kā伊講是極要緊,路尾才hō͘阮去,買幾若矸就車內lim了了,後--來到Kho-chhiáⁿ-su-tek,阮koh大lim,逐擺著lim到醉醉。Án-ni自由ê身軀,煞hō͘酒拘束,無lim bōe過日。
Kàu Lûn-tun, goán bē hioh kheh-tiàm, tāi-seng chhē chi̍t keng chhut-miâ ê chiú-tiàm lim, bô gî só͘ kiò-chòe chhut-miâ--ê, chiū-sī ù-òe ok-chhok ê tāi-chì teh chhut-miâ, ji̍p tiàm teh lim--ê, lóng sī bô hē-lo̍h ê lâng, in ê sim-ì to m̄-sī chia̍h chiú. Pháiⁿ hū-jîn lâng khòaⁿ-kìⁿ goán sī sin-kheh, khoán-thāi chòe siōng-téng lâng, goán bô beh chhap-tēng--in, to̍k-to̍k lim-chiú nā-tiāⁿ, lim-soah koh kàu pa̍t keng tiàm, pí tāi-seng--ê koh khah su, góa hō in chòe “Oa̍h tē-ge̍k”, chin-chiàⁿ bô-ok put-chok, góa chhin-ba̍k khòaⁿ-kìⁿ in ku-ku koài-koài ê pháiⁿ-tāi, bōe-hiáu ēng ōe lâi kóng, to̍k-to̍k ìn tī thâu-náu lāi, bô bōe kì-tit hit hō ok-chhok ê khoán, góa chiah pi-chiān to iàm-o͘N3, hô-hòng iâⁿ-kè góa ê lâng? Siōng-tè ke̍k tōa lîn-bín khoán-thāi--góa, chiong góa tī tē-ge̍k lāi kiù chhut, hō͘ góa tūi-lo̍h hit tiong-kan, góa só͘ kiâⁿ bô chiàu hoat-tō͘ í-keng chōe nî, kai-chài Mô͘-kúi ê la̍t ná khah soe-bî, bô kú góa chiū tit-tio̍h kiù. Tâng-phōaⁿ ta̍k ji̍t tī ke̍k pháiⁿ ê só͘-chāi lim-chiú thiòng-lo̍k, chîⁿ-gûn khai liáu, tò-tńg siūⁿ chêng-ji̍t ê sū, si̍t-chāi bô bī, koat-tiāⁿ koh kúi-nā ji̍t beh koh tōa lim. 到倫敦,阮bē hioh客店,代先chhē一間出名ê酒店lim,無疑所叫做出名--ê,就是汙穢ok-chhok ê代誌teh出名,入店teh lim--ê,攏是無下落ê人,in ê心意都m̄是食酒,歹婦人人看見阮是新客,款待做上等人,阮無beh chhap-tēng in,獨獨lim酒nā-tiāⁿ,lim煞koh到別間店,比代先--ê koh較輸,我號in做「活地獄」,真正無惡不作,我親目看見in ku-ku怪怪ê歹代,bōe曉用話來講,獨獨印tī頭腦內,無bōe記tit hit號ok-chhok ê款,我chiah卑賤就厭惡,何況贏過我ê人?上帝極大憐憫款待--我,將我tī地獄內救出,hō͘我墜落hit中間,我所行無照法度已經濟年,佳哉魔鬼ê力那較衰微,無久我就得著救。同伴逐日tī極歹ê所在lim酒暢樂,錢銀開了,倒轉想前日ê事,實在無味,決定koh幾若日beh koh大lim。
Pêng ji̍t í-keng koàn-sì, nā chi̍t ji̍t bô chhut-mn̂g, chiū chin bô gē, só͘-í saⁿ-kap gī-lūn kin-á-ji̍t beh khì chúi-siú hōe-tn̂g siau-liâng, khiok chai bô siáⁿ hèng-bī, ia̍h bô chiú thang lim, m̄-kú bô pòaⁿ-îⁿ, bô tê thang lim nā bô khì koh-khah bô ì-sù, só͘-í tiāⁿ-tio̍h beh khì hia thit-thô. Kàu-tè, chiū ū lâng chi̍h-chiap ji̍p-khì, ēng hó tê saⁿ chhiáⁿ, bī put-chí phang. Lim soah, siūⁿ beh tò-khì iâⁿ--n̍i̍h, hut-jiân ū lâng lâi kóng, “Lín chhiáⁿ thêng tia̍p-á kú, ū bó͘ ê sián[sian]-siⁿ beh lâi kóng tō-lí, chhiáⁿ tāi-ke tòa teh thiaⁿ.” Goán thiaⁿ chit hō ōe bô siáⁿ ì-ài, chóng-sī in-ūi lâng hiah hó chio-ho͘, put-piān bô lé sî--i, put-kò bóng tiàm tia̍p-á-kú. Bô phah-sǹg tō-lí kóng liáu, koh tio̍h ta̍k lâng chhiam-miâ, khǹg goán ji̍p kài-chiú hōe, koat-ì tùi kin-á-ji̍t chòe hó, bô koh lim, kiat Sèng Sîn ê ké-chí. Goán sim-lāi m̄-ài chhiam-miâ, āu--lâi hō͘ pêng-iú chhut-la̍t khó͘-khǹg, chiah thàn in ê ì-sù bô the, chóng-sī chhiam-miâ ê sî, góa tùi pêng-iú phín kóng, kin-á-ji̍t chhiam-miâ, bîn-á-ji̍t bô sǹg-siàu, goán lóng bô siūⁿ tio̍h, “Lâng ū chheng-bān sǹg, m̄-ta̍t thiⁿ chi̍t ui̍h,” chiū-sī m̄-chai í-keng hō͘ Siōng-tè ê Sîn kám-tōng, hō͘ góa thoat-lī hāi góa ê lêng-hûn ê tōa chōe. Góa sui-bóng siông-siông kàu chúi-siú hōe-tn̂g kap pêng-iú thó-lūn chin-tō, nā-sī án-ni iû-goân bōe kiù góa, in-ūi góa bē ū thê-khí Iâ-so͘ ê miâ, góa iáu m̄-bat Iâ-so͘, bô tit-tio̍h Iâ-so͘, góa sim lóng bô móa-ì. Chòe peng ê sèng khah chōe ngī, tē-it m̄-ài ké-hó. Bó͘ ē-hng góa kap chi̍t ê Thian-chú kàu ê lâng piān-lūn tō-lí, hut-jiân hō͘ i siū-khì háu-hoah, góa ia̍h bô kap i kè-kàu, iû-goân kap i piān-lūn kàu-lāi ê chin-lí, i tōa siū-khì, ēng kûn-thâu-bú cheng góa ê ba̍k-chiu. Kè-ji̍t koán-tài mn̄g ba̍k-chiu cháiⁿ-iūⁿ tio̍h-siong? Góa ìn “poa̍h-tó.” Koán-tài bêng chai góa bô láu-si̍t, khiok iā bô siông-sè chhâ-mn̄g. Án-ni góa sìn chong-kàu iû-goân bô lō͘-ēng, góa iáu-kú teh hoān-chōe. Góa bē tit-tio̍h Iâ-so͘, sim-lāi lóng bô móa-ì, iā bô ū sim-lāi chin-si̍t ê pêng-an. 平日已經慣勢,若一日無出門,就真無gē ,所以相kap議論今仔日beh去水手會堂消涼 ,卻知無啥興味,亦無酒thang lim,m̄-kú無半圓,無茶thang lim,若無去koh較無意思,所以定著beh去hia thit-thô。Kàu-tè,就有人chi̍h接入去,用好茶相請,味不止芳。Lim煞,想beh倒去營--n̍i̍h,忽然有人來講:「Lín請停tia̍p仔久,有某ê先生beh來講道理,請大家tòa teh聽。」阮聽這號話無啥意愛,總是因為人hiah好招呼,不便無禮辭--伊,不過罔tiàm tia̍p仔久。無扑算道理講了,koh著逐人簽名,勸阮入戒酒會,決意tùi今仔日做好,無koh lim,結聖神ê果子。阮心內m̄-ài簽名,後--來hō͘朋友出力苦勸,才趁in ê意思無推,總是簽名ê時,我tùi朋友phín 講:「今仔日簽名,明仔日無算數。」阮攏無想著,「人有千萬算,m̄值天一劃。」就是m̄知已經hō͘上帝ê神感動,hō͘我脫離害我ê靈魂ê大罪。我雖罔常常到水手會堂kap朋友討論真道,若是án-ni猶原bōe救我,因為我bē有提起耶穌ê名,我iáu m̄-bat耶穌,無得著耶穌,我心攏無滿意。做兵ê性較濟硬,第一m̄-ài改好。某e昏我kap一個天主教ê人辯論道理,忽然hō͘伊受氣哮喝,我亦無kap伊計較,猶原kap伊辯論教內ê真理,伊大受氣,用拳頭母cheng我ê目珠。隔日管帶問目珠怎樣著傷?我應「跋倒。」管帶明知我無老實,卻也無詳細查問。Án-ni我信宗教猶原無路用,我iáu-kú teh犯罪。我bē得著耶穌,心內攏無滿意,也無有心內真實ê平安。
Kun-iâⁿ ê sin-piⁿ ū chi̍t ê lāu hū-jîn lâng, khiā-khí kúi-nā keng chhù-á, lāi-bīn siat lé-pài-tn̂g kap cha-keng só͘, iâⁿ--n̍i̍h ê peng ia̍h put-sî khì. Chiong-kūn Sèng-tàn, lāi-bīn tio̍h chng tio̍h kat, lāu-ḿ kiò góa khì tàu pang-chān. Góa khì chòe kúi-nā-ji̍t, sim put-chí hoaⁿ-hí, án-ni góa kè chi̍t ê Sèng-tàn lóng bô lim chiú. 軍營ê身邊有一個老婦人人,企起幾若間厝仔,內面設禮拜堂kap查經所,營--n̍i̍h ê兵亦不時去。將近聖誕,內面著妝著結,老姆叫我去鬥幫贊。我去做幾若日,心不止歡喜,án-ni我過一個聖誕攏無lim酒。
Pêng-sî iâⁿ--n̍i̍h tī Sèng-tàn choeh sī tē-it khoài-lo̍k ê ji̍t, ia̍h sī tē-it kiaⁿ-hiâⁿ ê ji̍t, chhin-chhiūⁿ góa bô kèng-ùi Siōng-tè siōng-chhiáⁿ chai thang kiaⁿ, in-ūi kun-iâⁿ to̍k-to̍k ū hoān-chōe ê khoài-lo̍k, bô chin ê khoài-lo̍k. Kè Sèng-tàn liáu-āu, ū chi̍t ē-hng lé-pài soah, lâng mn̄g góa ê lêng-hûn cháiⁿ-iūⁿ? Ēng siáⁿ hoat-tō͘ chiah ōe tit-tio̍h kiù? Koh kā góa kóng, kiâⁿ hó chín-chè--lâng, lóng bōe hō͘ lâng tit-tio̍h kiù. Iâ-so͘ ū thòe lán sí, thòe lán pàng-sak sìⁿ-miā, tam-tng lán ê chōe-ok. Án-ni kóng, chha-put-to chi̍t tiám cheng kú. Kóng soah, goán chiū kūi-lo̍h saⁿ-kap kî-tó. Chit mî tò-lâi kun-iâⁿ, góa sim-lāi ke̍k iu-būn, in-ūi ài ke thiaⁿ tit-kiù ê hoat-tō͘, chóng-sī in-ūi kun-hoat put-chí giâm, tek-khak tio̍h chiàu sî tò--lâi. Góa tú-tú kiâⁿ kàu N̄g-pêng ûi-chhiûⁿ ê tiong-kan, Siōng-tè ê Sèng Sîn ū ke̍k tōa lêng-le̍k kám-tōng--góa, hián-bêng Iâ-so͘ thòe góa só͘ chòe ê kong-lô, góa chiū chai chá góa só͘ hoān ê chōe-ok, lóng kap Iâ-so͘ tâng tèng si̍p-jī-kè téng, só͘-í thang chai, Siōng-tè in-ūi Iâ-so͘ chiong lán só͘ ū ê chōe-ok oân-choân sià-bián. Chit hō su-sióng ìn tiâu góa ê thâu-náu, hō͘ góa cha̍p hun khoài-lo̍k, chīn-la̍t o-ló Iâ-so͘, koh kiâⁿ--kúi-pō͘, í-keng kàu iâⁿ mn̂g, chiū kau mn̂g-phiò ji̍p iâⁿ, kàu khùn-pâng, chit sî góa siūⁿ beh jīn Iâ-so͘, teng í-keng bô kng, chóng-sī hé-lô͘ iáu teh to̍h, góa chiū kūi tī lô͘-piⁿ kî-tó, bē khùn ê tâng-phōaⁿ lóng ū khòaⁿ--kìⁿ. Góa ê kî-tó bô lōa tn̂g, in-ūi góa í-keng thòe Iâ-so͘ chòe kan-chèng. Āu--lâi tek-khak chòe Iâ-so͘ ê ha̍k-seng, chá-ji̍t só͘ chòe ta̍k-hāng lóng bián kóng, to̍k-to̍k góa sìn Iâ-so͘ chiū thang tit-tio̍h kiù. Kè-ji̍t, góa bín saⁿ ê sî, hut-jiân thiaⁿ-kìⁿ pâng-lāi N̄g lâng teh khau-se̍h góa, chi̍t ê liâm-piⁿ tōa siaⁿ kiò góa kóng, “Tiuⁿ Khian, chit ūi bô ké-hó ê lâng, nā ài chòe Iâ-so͘ ê ha̍k-seng, tio̍h si̍t-hêng m̄ thang ké-iàⁿ[iáⁿ] chòe.” Góa ìn kóng, “Kiû Siōng-tè chān--góa, góa beh si̍t-hêng. Kai-chài Siōng-tè chān--góa, góa chiah ōe si̍t-hêng.” Góa tī pâng-lāi siông-siông tha̍k Sèng-keng, sim-lāi put-chí khoài-lo̍k. Sèng-keng ê ōe chí-sī góa chòe lâng ê tō-lí. Góa goān chi̍t-sì-lâng ēng Sèng-keng chòe chí-lâm chiam, bô lūn siáⁿ-sū lóng bōe pôaⁿ-kè kui-kú. 平時營--n̍i̍h tī聖誕節是第一快樂ê日,亦是第一驚惶ê日,親像我無敬畏上帝尚且知thang驚,因為軍營獨獨有犯罪ê快樂,無真ê快樂。過聖誕了後,有一e昏禮拜煞,人問我ê靈魂怎樣?用啥法度才會得著救?Koh kā我講,行好賑濟--人,攏bōe hō͘人得著救。耶穌有替咱死,替咱放sak生命,擔當咱ê罪惡。Án-ni講差不多一點鐘久。講煞,阮就跪落相kap祈禱。這暝倒來軍營,我心內極憂悶,因為ài加聽得救ê法度,總是因為軍法不止嚴,的確著照時倒--來。我tú-tú行到兩爿圍牆ê中間,上帝ê聖神有極大能力感動--我,顯明耶穌替我所做ê功勞,我就知早我所犯ê罪惡,攏kap耶穌同釘十字架頂,所以thang知,上帝因為耶穌將咱所有ê罪惡完全赦免。這號思想印tiâu我ê頭腦,hō͘我十分快樂,盡力o-ló耶穌,koh行--幾-步,已經到營門,就交門票入營,到睏房,這時我想beh認耶穌,燈已經無光,總是火爐iáu teh著,我就跪tī爐邊祈禱,bē睏ê同伴攏有看--見。我ê祈禱無偌長,因為我已經替耶穌做幹證。後--來的確做耶穌ê學生,早日所做逐項攏免講,獨獨我信耶穌就thang得著救。隔日,我bín衫ê時,忽然聽見房內兩人teh khau洗我,一個liâm-piⁿ大聲叫我講:「張謙,這位 無改好ê人,若ài做耶穌ê學生,著實行m̄ thang假影做。」我應講:「求上帝贊--我,我beh實行。佳哉上帝贊--我,我才會實行。」我tī房內常常讀聖經,心內不止快樂。聖經ê話指示我做人ê道理。我 願一世人用聖經做指南針,無論啥事攏bōe盤過規矩。
Góa sìn-khò Iâ-so͘ tit-tio̍h kiù liáu-āu, tī iâⁿ--n̍i̍h tng chit bô lōa-kú, sui sī bô kú, kàu-gia̍h ōe hō͘ koaⁿ-tiúⁿ peng-sū chai góa chá-ji̍t siáⁿ-khoán, sòa[soah] hō͘ in chai tùi taⁿ beh kun-sûi chī-chūi. In-ūi tī o͘-àm--n̍i̍h ê kng, tiāⁿ-tiāⁿ chai sió kè-sit, iâⁿ--n̍i̍h sī tē-it o͘-àm ê só͘-chāi, bô Siōng-tè ê tō-lí bōe-ōe ū kng, chóng tio̍h ū Iâ-so͘ ê tō-lí tī hit lāi-bīn, chiah ōe ū kng. Góa beh lī-khui ê ji̍t, tùi chheh-kè n̍i̍h the̍h góa ê Sèng-chheh. Chhian-chóng kóng, “Che sī hō͘ lí lī-khui chia ê mi̍h. Ia̍h hō͘ lí tit-tio̍h kiù ê mi̍h. Koh, sī hō͘ lí pàng-sak pháiⁿ, chòe hó ê mi̍h.” 我信靠耶穌得著救了後,tī營--n̍i̍h當職無偌久,雖是無久,夠額會hō͘官長兵士知我早日啥款,煞hō͘ in知tùi今beh跟隨是誰。因為tī烏暗--n̍i̍h ê光,定定知小過失,營--n̍i̍h是第一烏暗ê所在,無上帝ê道理bōe會有光,總著有耶穌ê道理tī hit內面,才會有光。我beh離開ê日,tùi冊架--n̍i̍h提我ê聖冊,千總 講:「Che是hō͘你離開chiaê物。亦hō͘你得著救ê物。Koh,是hō͘你放sak歹,做好ê物。」
Khòaⁿ chheh ê pêng-iú, lí nā ōe kóng, “Kiù-chú Iâ-so͘, góa kám-siā--lí, lí ū thòe góa sí tī si̍p-jī-kè téng.” Lí nā ōe án-ni kóng, chhiáⁿ chiū khòaⁿ chheh chit-tia̍p sòa tī chit só͘-chāi, ēng chit ê ì-sù sêng-si̍t kā Chú kóng, lí chiū thang tit-tio̍h kiù. Sèng-keng kóng, “In-ūi Siōng-tè chhe Kiáⁿ lâi sè-kan, m̄ sī beh sím-phòaⁿ sè-kan, chiū-sī hō͘ lâng tùi I lâi tit-tio̍h kiù.” (Iok-hān 3:17.) 看冊ê朋友,你若會講:「救主耶穌,我感謝--你,你有替我死tī十字架頂。」你若會án-ni講,請就看冊chit-tia̍p續tī這所在,用這個意思誠實kā主講,你就thang得著救。聖經講:「因為上帝差子來世間,m̄是beh審判世間,就是hō͘人tùi伊來得著救。」(約翰3:17)
Hiaⁿ ê Kong-lô Sio̍k Sió-tī ê Chōe. 兄ê功勞贖小弟ê罪
Lô-má sī tiong-kó͘ sî-tāi hoat-lu̍t tē-it giâm ê kok. Peh-sìⁿ hoān-chōe, m̄-chún lâng ai-kiû sià-bián, in-ūi kiaⁿ-kiaⁿ hiâⁿ-hiâⁿ ngia̍uh-ngia̍uh chhoah, tōa sit-lo̍h kok-bîn ê thé-thóng, chōe-hoān ia̍h m̄ thang bōe kì-tit i chòe Lô-má ê kok-bîn, sui-bóng siū hêng-hoa̍t ê sî ia̍h tio̍h lún thiàⁿ bô chhut siaⁿ, bô haiⁿ bô kiû, ia̍h tio̍h chai thàng-thiàⁿ chiū-sī só͘ pê hoān-tio̍h ê kok-hoat. Só͘-í sui-jiân chòe hoān-lâng ia̍h tio̍h chīn kok-bîn ê gī-bū. Hit sî ū chi̍t ê lâng in chó͘-kong bat chòe Lô-má ê koaⁿ, in-ūi bô͘-hoán siū sím-phòaⁿ tēng sí-chōe. Tng sím-phòaⁿ-koaⁿ teh tēng sí-chōe ê sî, hoān-lâng ia̍h m̄ goān kūi-lo̍h ai-kiû. I ū chi̍t ê hiaⁿ bat ūi-tio̍h kok-sū chhut-chiàn, N̄g chhiú siū siong lut--khì, hit sî sì-chiàⁿ khiā tī sím-phòaⁿ-koaⁿ ê bīn-chêng, kia̍h-koâiⁿ i ê chhiú-tó͘, chìn-chêng thòe sió-tī kiû un, kóng, “Góa ê sió-tī chok-loān, chōe eng-kai tio̍h sí, kiû sím-phòaⁿ-koaⁿ khòaⁿ góa thòe kok-ka siá sin, khai-un sià-bián góa ê sió-tī ê chōe.” Sím-phòaⁿ-koaⁿ khòaⁿ-kìⁿ i bat ūi kok-sū chiâⁿ-chòe phòa-siùⁿ, sim tōa kám-tōng, liâm-piⁿ sià in sió-tī ê chōe, chhut tn̂g-jū kóng, “Sím-mn̄g kai àn-hoān bó͘-bó͘, bô͘-poān sio̍k si̍t, chiàu lē eng-kai chèng-hoat, lâi chòe kèng[kéng]-kài. Taⁿ chhiáⁿ tài-liām i ê hiaⁿ bó͘-bó͘ tī chiàn-tiûⁿ siá sin li̍p kong-lô, koh pún-sin lâi thòe hoān-lâng ai-kiû, só͘-í kek-gōa si-un, sià-bián tháu-pàng.” Án-ni hit ê hoān-lâng tit-tio̍h bián sí, choan óa-khò i ê hiaⁿ ū thòe kok li̍p kong-lô, iū-koh thòe ai-kiû sià-bián, chiah thang bián chèng-hoat. 羅馬是中古時代法律第一嚴ê國。百姓犯罪,m̄准人哀求赦免,因為驚驚惶惶ngia̍uh-ngia̍uh chhoah,大失落國民ê體統,罪犯亦m̄ thang bōe記tit伊做羅馬ê國民,雖罔受刑罰ê時亦著忍疼無出聲,無haiⁿ無求,亦著知痛疼就是所賠犯著ê國法。所以雖然做犯人亦著盡國民ê義務。Hit時有一個人in祖公bat做羅馬ê官,因為謀反受審判定死罪。當審判官teh定死罪ê時,犯人亦m̄願跪落哀求。伊有一個兄bat為著國事出戰,兩手受傷lut--去,hit時四正企tī審判官ê面前,kia̍h懸伊ê手肚,進前替小弟求恩,講:「我ê小弟作亂,罪應該著死,求審判官看我替國家捨身,開恩赦免我ê小弟ê罪。」審判官看見伊bat為國事成做破相,心大感動,liâm-piⁿ赦in小弟ê罪,出堂諭講:「審問該案犯某某,謀叛屬實,照例應該正法,來做炯戒。今請tài念伊ê兄某某tī戰場捨身立功勞,koh本身來替犯人哀求,所以格外施恩,赦免tháu放。」Án-ni hit個犯人得著免死,專倚靠伊ê兄有替國立功勞,又koh替哀求赦免,才thang免正法。
Tùi chit hāng hō͘ lán sòa siūⁿ Ki-tok Iâ-so͘ thòe lán kiàn-li̍p kong-lô, lán pún-jiân hoān-tio̍h thiⁿ ê hoat-lu̍t, chōe eng-kai sí. Iâ-so͘ Ki-to̍k[tok] thòe lán tèng sí tī si̍p-jī-kè, chòe bán-hôe ê chè-mi̍h, taⁿ koh khiā tī Siōng-tè ê bīn-chêng, hian I chhiú-chiúⁿ ê tèng-jiah thòe lán ai-kiû. Lán sìn--I, li̍p-chì kóe-pìⁿ, tùi taⁿ í-āu beh chòe Siōng-tè kéng-soán ê peh-sìⁿ, liâm-piⁿ tit-tio̍h sià-bián chōe ê un-tián, chiūⁿ Thian-tông hióng-siū éng-oa̍h ê hok-khì. Lán tit-tio̍h chit hō lī-ek, m̄ sī in-ūi lán ū siáⁿ kong-chek, sī Siōng-tè tài-liām Kiù-chú Iâ-so͘ ê chêng, só͘-í sià-bián lán ê chōe. Tùi這項hō͘咱續想基督耶穌替咱建立功勞,咱本然犯著天ê法律,罪應該死。耶穌基督替咱釘死tī十字架,做挽回ê祭物,今koh企tī上帝ê面前,掀伊手掌ê釘跡替咱哀求。咱信--伊,立志改變,tùi今以後beh做上帝揀選ê百姓,liâm-piⁿ得著赦免罪ê恩典,上天堂享受永活ê福氣。咱得著這號利益,m̄是因為咱有啥功績,是上帝tài念救主耶穌ê情,所以赦免咱ê罪。
回上一頁    終戰後,   1956年,   小說