首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有12個段落,81個語句,1246個語詞,1725個音節
Chi̍t-poe léng-chúi 一杯冷水
Lōa Jîn-seng 賴仁聲
Tha̍k Iù-tī-kho ê sió Bí-lē tùi Chú-ji̍t-o̍h tò--lâi, chin hoaⁿ-hí tiàm mn̂g-kháu, chiū tōa-siaⁿ kiò in lāu-bú “Ma-mah, góa tò--lâi,” ma-mah o-ló i chin koai, chhin-chhiūⁿ án-ni Bí-lē ta̍k lé-pài to chin hoaⁿ-hí khì tha̍k Chú-ji̍t-o̍h. Nā tò--lâi iā chin gâu kóng ló-su só͘ kóng ê kò͘-sū hō͘ ma-mah thiaⁿ. Ū chi̍t lé-pài thiaⁿ ló-su kóng, Iâ-so͘ bat tùi I ê ha̍k-seng kóng, lín nā ūi-tio̍h góa ê miâ ēng chi̍t poe ê léng-chúi hō͘ chì-bî-sè ê chi̍t ê lim, hit ê lâng iā tek-khak bô sit-lo̍h i ê pò-siúⁿ. 讀幼稚科ê小美麗tùi主日學倒--來,真歡喜tiàm門口,就大聲叫in老母:「媽媽,我倒--來,」媽媽o-ló 伊真乖,親像án-ni美麗逐禮拜都真歡喜去讀主日學。若倒--來也真gâu講老師所講ê 故事hō͘ 媽媽聽。有一禮拜聽老師講,耶穌bat對伊ê 學生講:「lín若為著我ê 名用一杯ê 冷水hō͘至微細ê 一個lim,hit ê 人也的確無失落伊ê 報賞。」
Chiàu khòaⁿ Bí-lē tùi chit ê kò͘-sū put-chí siū kám-tōng, nā-sī in lāu-bú siūⁿ che sī gín-á chi̍t sî ê kám-kek, tāi-khài m̄-bián kàu bîn-á-chài chiū bē kì-tit lah. Kè chá-khí, Bí-lē chiong i ê thit-thô-mi̍h-á, kap hit sian tōa-sian pò͘ ang-á lóng poaⁿ chhut-khì gōa-tiâⁿ ê chhiū-á-kha thit-thô. Hut-jiân tùi hit pêng Éng-chím-á ka-chiah āiⁿ chi̍t ê eⁿ-á, jî-chhiáⁿ keng-thâu téng taⁿ chi̍t tōa-tàⁿ ê hân-chû, tùi hân-chû-hn̂g beh taⁿ tò-khì in chhù. Bí-lē khòaⁿ-kìⁿ Éng-chím-á teh lâi, móa-bīn lâu-kōaⁿ Chin joa̍h ê khoán, i chiū kín pàng-hē i ê ang-á, chiong i chi̍t ê sè-sè chin súi ê poe khì iúⁿ chit-poe léng-chúi lâi. Éng-chím-á khòaⁿ Bí-lē hiah kó͘-chui, iúⁿ chúi beh lâi hō͘ i lim, i chiū thêng-kha chiong hân-chû hioh tiàm chhiū-kha. Bí-lē siang-chhiú chiū phâng chúi hō͘ Éng-chím-á ,kóng, “Chhiáⁿ lí lim,”Éng-chím-á chiū chiap i ê chúi lâi lim, chhiáⁿ i koh khì iúⁿ chi̍t-poe, Bí-lē phòng-phòng cháu koh ji̍p-khì iúⁿ. Éng-chím-á tháu eⁿ-á lo̍h-lâi chhit kōaⁿ, chiū koh chiap Bí-lē hit poe chúi pun eⁿ-á lim tām-po̍h, jiân-āu ka-kī chiū koh lim. Chin kám-siā Bí-lē ê hó-í, sòa mn̄g i kin-á-ji̍t thái-ē hiah hó-ì. I kā i kóng khì Chú-ji̍t-o̍h thiaⁿ sian-siⁿ kóng, “Chi̍t-poe léng-chúi” ê kò͘-sū, sòa mn̄g i kóng, “Lí iā ài án-ni chò mah? góa pò lí bé chit khoán poe, chi̍t tè chiah chi̍t kak-gîn nā-tiāⁿ, sī tī Chì-sêng peh (至誠) in tiàm-n̍i̍h bé--ê.” 照看美麗對這個故事不止受感動,但是in老母想che是囡仔一時ê 感激,大概m̄免到明仔再就bē記得--lah。過早起,美麗將伊ê thit-thô物仔,kap hit仙大仙布尪仔攏搬出去外埕ê樹仔腳thit-thô。忽然tùi hit爿永嬸--仔ka-chiah āiⁿ 一個嬰仔,而且肩頭頂擔一大擔ê 蕃薯,tùi蕃薯園beh擔倒去in厝。美麗看見永嬸--仔teh來,滿面流汗真熱ê 款,伊就緊放下伊ê 尪仔,將伊一個細細真súi ê 杯去舀一杯冷水來。永嬸--仔看美麗hiah古錐,舀水beh來hō͘伊lim,伊就停腳將蕃薯歇tiàm樹腳。美麗雙手就捧水hō͘永嬸--仔,講:「請你lim」,永嬸--仔就接伊ê 水來lim,請伊koh去舀一杯,美麗phòng-phòng走koh入去舀。永嬸--仔tháu嬰仔落來拭汗,就koh接美麗hit 杯水分嬰仔lim--淡薄,然後家己就koh lim。真感謝美麗ê 好意,續問伊今仔日thài會hiah好意。伊kā伊講去主日學聽先生講: 「一杯冷水」ê 故事,續問伊講:「你也ài án-ni做--mah?我報你買這款杯,一塊才一角銀nā-tiāⁿ,是tī 至誠伯in 店--n̍i̍h買--ê。」
Kî-si̍t hit tè poe m̄-nā ta̍t chi̍t kak-gîn, i chá-khí khì bé, Chì-sêng peh sī kàu-hōe ê tiúⁿ-ló, Bí-lē beh lâi bé chi̍t ê poe, i ka-kī kéng tio̍h chi̍t ê sè-sè-ê, mn̄g lāi-bīn ê sin-lô khòaⁿ tio̍h gōa-chē chîⁿ? Lâng kā i kóng tio̍h 5 kak. Ichin lóe-chì, sòa khiā tiàm tōa-kūi piⁿ lâu ba̍k-sái, in-ūi i chí-ū chi̍t kak-gîn nā-tiāⁿ. Chì-sêng peh khòaⁿ Bí-lē, ē jīn-tit--i, chiū mn̄g i cháiⁿ-iūⁿ? Tiúⁿ-ló thiaⁿ liáu chin kám-kek, kín koh kéng chi̍t tè koh-khah súi ê hō͘ i. Bí-lē sim chin hoaⁿ-hí, phòng-phòng cháu tò-khì. Taⁿ chit sî chiū ēng chit tè poe iúⁿ chúi hō͘ Éng-chím-á lim. 其實hit塊杯m̄ 若值一角銀,伊早起去買,至誠伯是教會ê 長老,美麗beh來買一個杯,伊家己揀著一個細細--ê,問內面ê 薪勞看著外濟錢?人kā伊講著5角。伊真餒志,續企tiàm大櫃邊流目屎,因為伊只有一角銀nā-tiāⁿ。至誠伯看美麗,會認--得伊,就問伊怎樣?長老聽了真感激,緊koh揀一塊koh較súi--ê hō͘伊。美麗心真歡喜,phòng-phòng走--倒去。今這時就用這塊杯舀水hō͘永嬸--仔lim。
Éng-chím-á hioh-khùn liáu chiū kap Bí-lē saⁿ-sî. Sim-lāi siūⁿ góa iā tio̍h o̍h chit ê Bí-lē. Taⁿ kàu kòe chám-jiân hn̄g, ū chi̍t keng phòa chháu-chhù-á tī lō͘-piⁿ. Chit keng chhù-á sī Ki-hôa (基華) ê chhù, Ki-hôa in a-pa sī chi̍t ê chùi-hàn, siông-siông sì-kè lim chiú, chin pháiⁿ sèng-tē. Bat chi̍t àm, tī gōa-bīn í-keng lim chùi, tò-lâi iáu-kú teh thó beh lim chiú, kiò Ki-hôa koh khì tah chiú. Hit àm lo̍h sió-hō͘-á, lō͘ ku̍t koh àm; Ki-hôa tiû-tû? khì, chiū hō͘ in a-pa phah, ko͘-put-chiong chiū khì. Àm-àm, lō͘ ku̍t, poa̍h-tó, siak chi̍t-ē, bô phah-sǹg tò-kha ê tōa-thúi sòa thu̍t-khū, in-ūi sán-hiong chiū bô thang i, sòa pìⁿ pái-kha, kiâⁿ lō͘ chin bô chū-jiân. Bô lōa-kú, lāu-pē chiū kòe-sin, taⁿ chhun i kap lāu-bú kap lāu-má, chin kan-khó͘ kòe-jit. A-bú khì kā lâng chòe kang, i kap lāu-má tī chhù-n̍i̍h, chin bô phōaⁿ, chin lóe-chì, chiū thuh chhùi-ē-táu chē tī mn̂g-piⁿ ê kē-í-á teh khòaⁿ gōa-bīn. Éng-chím-á taⁿ han-chû lâi kàu hia, i teh siūⁿ, góa taⁿ ū ki-hōe thang chòe “chi̍t poe léng-chúi” ê hó-sū. Chiū thêng-pō͘, hioh tàⁿ tī Ki-hôa ê mn̂g-kháu, tùi-pùn-ki bīn the̍h siāng tōa-tiâu ê hân-chû kúi-nā tiâu hō͘ Ki-hôa, Ki-hôa chin kî-koài, nā-sī chin hoaⁿ-hí, in-ūi in tú-teh bô bí thang chú. Ki-hôa chiū mn̄g hit ê Éng-chím-á, lí kin-á-ji̍t thái-ē hiah hó-ì, beh chiong han-chû hō͘ goán. Éng-chím-á chiū kóng, Bí-lē chi̍t poe léng-chúi ê sū hō͘ i thiaⁿ. Ki-hôa thiaⁿ liáu iā chin kám-kek. 永嬸--仔歇睏了就kap美麗相辭。心內想我也著學這個美麗。擔到過chám然遠,有一間破草厝仔tī 路邊。這間厝仔是基華ê厝,基華in 阿爸是一個醉漢,常常四界lim酒,真歹性地。Bat一暗,tī 外面已經lim醉,倒--來iáu-kú teh討beh lim酒,叫基華koh去搭酒。Hit暗落小雨仔,路滑koh暗;基華躊躇m̄去,就hō͘ in阿爸扑,姑不chiong就去。暗暗,路滑,跋倒,摔一下,無扑算tò 腳ê大腿續thu̍t臼 ,因為散hiong就無thang醫,續變跛腳,行路真無自然,無偌久,老父就過身,今chhun伊kap老母kap老媽,真艱苦過日。阿母去kā人做工,伊kap老媽tī 厝--n̍i̍h,真無伴,真餒志,就thuh嘴下斗 坐tī 門邊ê 低椅仔teh看外面。永嬸--仔擔蕃薯來到hia,伊teh想,我今有機會thang做「一杯冷水」ê 好事。就停步,歇擔tī 基華ê 門口,tùi畚箕面提上大條ê 蕃薯幾若條hō͘ 基華,基華真奇怪,但是真歡喜,因為in tú teh無米thang煮。基華就問hit ê永嬸--仔,你今仔日thài會hiah好意,beh將蕃薯hō͘ 阮。永嬸--仔就講,美麗一杯冷水ê 事hō͘ 伊聽。基華聽了也真感激。
Tng Éng-chím-á khì bô lōa-kú, tú ū chi̍t ê i-seng khiâ chi̍t-chiah o-to-bái chin kín tùi in mn̂g-kháu kòe, hit tiâu lō͘ chin kham-khia̍t, chin tǹg. Chhe̍k liáu āu-bīn ê hòe-bu̍t kè-téng ê mi̍h pa̍k bô tiâu ka-la̍uh khì, i-seng lóng m̄-chai, chòe i ti̍t-ti̍t cháu-khì. Hit sî Ki-hôa hut-jiân siūⁿ-tio̍h i ukī-hōe thang chòe “chi̍t poe léng-chúi”ê hó-sū lah. Kóaⁿ-kín chhut-lâi, khiā tiàm só͘ ka-la̍uh ê mi̍h ê piⁿ-á, tōa siaⁿ hoah-hiu hit ê i-seng. Hit ê i-seng sī chi̍t ê Ki-tok-tô͘, sī ke-n̍i̍h chin chhut-miâ ê i-seng, in-ūi chin kóaⁿ-kín beh khì chng-n̍i̍h, ū chi̍t ê hū-jîn-lâng lân-sán, sèⁿ-miā chin gûi-hiám. I só͘ chhe̍k ka-la̍uh ēng pò͘ pau chin sù-sī ê mi̍h chiū-sī chō͘-sán ê ke-si. I-seng thiaⁿ lâng tī āu-bīn teh hiu, chiū kín thêng chhia, chiah chai i ū ka-la̍uh chin iàu-kín ê mi̍h, kóaⁿ-kín tò-lâi khioh, sòa kā Ki-hôa seh-siā. 當永嬸--仔去無偌久,tú有一個醫生騎一隻o-to-bái真緊tùi in門口過,hit條路真坎坷,真tǹg。Chhe̍k 了後面貨物架頂ê 物縛無tiâu ka 落去,醫生攏m̄ 知,做伊直直走--去。Hit 時基華忽然想著伊有機會thang做「一杯冷水」ê 好事--lah。趕緊出--來,企tiàm所ka落ê 物ê 邊仔,大聲喝咻hit ê 醫生。Hit ê 醫生是一個基督徒,是街--n̍i̍h真出名ê醫生,因為真趕緊beh去庄--n̍i̍h,有一個婦人人難產,生命真危險。伊所chhe̍k ka落用布包真四序ê 物就是助產ê ke-si。醫生聽人tī 後面teh 咻,就緊停車,才知伊有ka落真要緊ê 物,趕緊倒來拾,續kā 基華說謝。
Ki-hôa kin-nî tú 11 hòe, in-ūi i ê pái-kha, só͘-í siông-siông bô chhut-khì, chiah ē tī chhù-ni̍h. I ìn i-seng kóng,“Bē, bē, che sī o̍h chi̍t poe léng-chúi ê kà-sī.” I-seng thìm-thâu kóng, “Góa chai, góa chai, góa tò-tńg-lâi chiah lâi khòaⁿ lí,” chiū koh khiâ chhia chòe i khì. Khah mńg-po͘ a-bú tò-lâi, Ki-hôa chiū chiong chiah ê sū kóng hō͘ a-bú thiaⁿ. Kàu khah tōa-àm, i-seng kó-jiân tò-tńg-lâi, koh tùi in mn̂g-kháu kòe. Chiū chhiáⁿ Ki-hôa kap I khì i-koán, in-ūi i sī chi̍t ê chhut-miâ ê gōa-kho-i. Chiū chin hoaⁿ-hí thé-thiap Chú só͘ kóng chi̍t poe léng-chúi ê cheng-sîn, pe̍h-pe̍h lâi i Ki-hôa. Ki-hôa bô lōa-kú chiū hó, thè īⁿ, chin kám-siā i-seng Lîm Sian-siⁿ ê hó-ì. Lîm Sian-siⁿ Kóng, ”Bē, bē, góa chí-ū ná-chún ēng chi̍t poe léng-chúi hō͘ lí lim nā-tiāⁿ.” 基華今年tú 11歲,因為伊ê 跛腳,所以常常無出去,chiah 會tī 厝--ni̍h。伊應醫生講: 「Bē,bē,che 是學一杯冷水ê教示。」醫生tìm頭 講:「我知,我知,我倒轉--來才來看你。」就koh騎車做伊去。較晚晡阿母倒--來,基華就將chiah ê 事講hō͘ 阿母聽。到較大暗,醫生果然倒轉--來,koh tùi in門口過。就請基華kap伊去醫館,因為伊是一個出名ê 外科醫。就真歡喜體貼主所講一杯冷水ê 精神,白白來醫基華。基華無偌久就好,退院,真感謝醫生林--先生ê 好意。林--先生講: 「Bē,bē,我只有那準用一杯冷水hō͘ 你lim nā-tiāⁿ。」
Keh nn̄g, saⁿ lé-pài āu, Ki-hôa chiū khì chhōe Bí-lē ê lāu-bú, sòa ài kā Bí-lē seh-siā, kóng-khí i tit-tio̍h i-hó ê goân-in. Bí-lē ê lāu-bú kap Bí-lē thiaⁿ liáu tōa hoaⁿ-hí, chiū chio Ki-hôa iā chò-hóe khì tha̍k Chú-ji̍t-o̍h hó-m̄? Ki-hôa chiū kap i khì. 隔兩、三禮拜後,基華就去chhōe 美麗ê 老母,續愛kā 美麗說謝,講起伊得著醫好ê原因。美麗ê 老母kap 美麗聽了大歡喜,就招基華也做伙去讀主日學好--m̄?基華就kap 伊去。
Hit lé-pài Chú-ji̍t-o̍h hāu-tiúⁿ tú beh kó͘-lē ha̍k-seng iā tio̍h chham-ka P.K.U. ūn-tōng ê sū. Tú khòaⁿ Bí-lē chhōa Ki-hôa lâi, chiū kiò in nn̄g ê lâi chòe kiàn-chèng. Tāi-ke thiaⁿ liáu tōa kám-kek, jî-chhiáⁿ ū lâng kám-kek kàu lâu ba̍k-sái. Hāu-tiúⁿ chiū chiong chit ê “Chi̍t poe léng-chúi” ê cheng-sîn lâi kek-lē tāi-ke, chiong chit ê bo̍h-tit khòaⁿ-khin sió-khóa hó, chiū m̄ khì chòe ê cheng-sîn, ài chhiok-chìn P. K.U. ê ūn-tōng. Koh ta̍k ê nā chhin-chhiūⁿ Bí-lē chio chi̍t ê pêng-iú, taⁿ Ki-hôa sui-jiân chiah 11 hòe, koh 10 nî āu, lán siat-kàu pah chiu-nî ê sî, Ki-hôa í-keng 21 hòe, tông-tông sī chi̍t ê hó ê chheng-liân, Iâ-so͘ hó ê ha̍k-seng. Che chiàⁿ-chiàⁿ sī P. K. U. chòe hó ê ūn-tōng. Hit 禮拜主日學校長tú beh鼓勵學生也著參加P.K.U.運動 ê 事。Tú 看美麗chhōa基華來,就叫in 兩個來做見證。逐家聽了大感激,而且有人感激到流目屎。校長就將這個「一杯冷水」ê 精神來激勵逐家,將這個莫得看輕小可好,就m̄去做ê 精神,ài 促進P.K.U. ê 運動。Koh逐個若親像美麗招一個朋友,今基華雖然才11歲,koh 10年後,咱設教百週年ê 時,基華已經21歲,堂堂是一個好ê青年,耶穌好ê 學生。Che正正是P.K.U.最好ê運動。
Hāu-tiúⁿ koh chi̍t pái tōa-tōa chú tiuⁿ ēng chit ê “Chi̍t poe léng-chúi” ê cheng-sîn, tāi-ke lâi si̍t-hêng chi̍t ê chiap chi̍t ê, á-sī hiàn sió-khóa ê só͘-ū, che chió chiū pìⁿ chōe-chōe ê hoat-tō͘ lâi chhui-chìn. M̄-nā tōa-lâng, chiū Chú ji̍t-o̍h choân-thé iā tio̍h kap Bí-lē khóaⁿ chê, o̍h Bí-lē lâi chìn-chêng. Āu-lâi tāi-ke saⁿ-kap gîm: 校長koh 一擺大大主張用這個「一杯冷水」ê精神,逐家來實行一個接一個,抑是獻小可ê 所有,che少就變濟濟ê 法度來推進。M̄ 若大人,就主日學全體也著kap美麗看齊,學美麗來進前。後--來逐家相kap 吟:
“Lâng kiâⁿ sió-khóa jîn-ài,
Koh thiàⁿ lâng iú-hiān;
Kong-hāu m̄-sī sió-khóa,
Hō͘ tōe pìⁿ chòe thian.
Chin sòe-hàn ê gin-ná,
Kiâⁿ ke̍k sòe ê hó;
Iā ōe lī-ek chin hn̄g,
Hō͘ Chú thang o-ló͘.”
「人行小可仁愛,
Koh 疼人有現;
功效m̄ 是小可,
Hō͘ 地變做天。
真細漢ê 囡仔,
行極細ê 好;
也會利益真遠,
Hō͘ 主thang o-ló。」
Tāi-ke ūi-tio̍h Bí-lē ê só͘ chòe, si̍t-hêng Chú Iâ-so͘ ê kà-sī, chiū saⁿ-kap kám-siā Siōng-tè. 逐家為著美麗ê 所做,實行主耶穌ê 教示,就相kap感謝上帝。
(Tâi-oân Kàu-hōe-kong-pò tē 793 hō, 1955 nî 1 ge̍h) (台灣教會公報第793號,1955年1月)
回上一頁    終戰後,   1955年,   小說