Chhì-á-lāi ê pek-ha̍p-hoe_11
|
刺仔內ê百合花_11 |
|---|---|
| Lōa Jîn-seng | 賴仁聲 |
|
21
|
21 |
|
Hêng-sū kho-tiúⁿ Chhòa sian-siⁿ só͘ chhōa ji̍p--lâi hit nn̄g ê lú-chú goân-lâi m̄-sī pa̍t-lâng, chi̍t ê chiū-sī Hūi-bí, chi̍t ê chiū-sī tùi in āu-thâu kah--lâi ê chhe-ēng Sò͘-lân. Khun-hong khòaⁿ chi̍t--ē tōa-kiaⁿ, tùi i hut-jiân ê chhò-kak, kap cheng-sîn ê heng-hùn, ē kám-kak sī Hūi-bí ê iu-lêng chhut-hiān. Chi̍t-sî tùi khan i ji̍p--lâi ê têng-teng lám tiâu tiâu chin-kiaⁿ, ti̍t-ti̍t hoah kiù-lâng, beh piàⁿ chhut-khì. Hit ê khoán-sit si̍t-chāi khòaⁿ liáu chin khó-lîn. Goân-lâi Khun-hong sī chi̍t ê bīn pe̍h-pe̍h ē-kok chiam-chiam sîn-keng chi̍t ê lâng. Só͘-í chin to-chêng, jî-chhiáⁿ chin khoài heng-hùn ê lâng. Hūi-bí khòaⁿ i án-ni sim iā-sī m̄-kam, chiah kiâⁿ óa-khì. Kā-i kiò “A-hu-ah! M̄-bián-kiaⁿ chin-chiàⁿ sī góa nē. Hūi-bí iáu oa̍h teh nē.” Khun-hong jīn kìⁿ sī Hūi-bí ê siaⁿ, sim thâu chiah tiāⁿ, oa̍t tò--tńg lâi kūi lo̍h khì lám Hūi-bí ê kha ti̍t-ti̍t kiû Hūi-bí sià-bián. Hūi-bí iā háu, Sò͘-lân iā háu, chiū àⁿ-lo̍h khì siang-chhiú kā i hû khí--lâi, m̄-bián kiaⁿ, m̄-bián hoân-ló, goán lóng ióng-ióng tī-teh.” chiū kā i tàu chhah khí--lâi. Phòaⁿ-koaⁿ kiò i chhiáⁿ khiā tiàm piⁿ-ah, chiū-kiò Hūi-bí lâi mn̄g.
|
刑事科長蔡--先生所chhōa--入-來hit兩個女子原來m̄ 是別人，一個就是惠美，一個就是tùi in 後頭kah--來ê 差用素蘭。昆芳看一下大驚，tùi 伊忽然ê 錯覺，kap精神ê 興奮，會感覺是惠美ê幽靈出現。一時 tùi牽伊入--來ê 庭丁攬tiâu-tiâu,真驚，直直喝救人，beh piàⁿ--出-去。Hit個款式實在看了真可憐。原來昆芳是一個面白白、下kok 尖尖、神經質ê 人。所以真多情，而且真快興奮ê 人。惠美看伊án-ni，心也是m̄ 甘，才行倚--去。Kā 伊叫：「阿夫--ah！M̄ 免驚，真正是我--nē。惠美iáu 活--teh--nē。」昆芳認見是惠美ê 聲，心頭才定，越倒轉--來跪--落-去攬惠美ê 腳，直直求惠美赦免。惠美也哮，素蘭也哮，就àⁿ--落-去雙手kā 伊扶--起-來，「m̄ 免驚，m̄ 免煩惱，阮攏勇勇tī--teh。」就kā 伊鬥插--起-來。判官叫伊請企tiàm 邊仔，就叫惠美來問。 |
|
Seng mn̄g lâng-miâ, chū-só͘ nî-lêng, chit-gia̍p, āu-lâi the̍h sin-hūn-chèng khí lâi tùi lóng bô chhò. Chiū kiò i chiù-chōa bô kóng pe̍h-chha̍t ōe, chiū chiù-chōa. Phòaⁿ-koaⁿ bēng-lēng su-kì siông-sè siá i ê kháu-keng khòaⁿ tauh-tí sī cháiⁿ-iūⁿ? Hūi-bí chiū kóng.
|
先問人名，自訴年齡、職業，後來提身份證起來對攏無錯。就叫伊咒誓無講白賊話，就咒誓。判官命令書記詳細寫伊ê 口供看到底是怎樣？惠美就講： |
|
“12 goe̍h chhe 2 àm, Khun-hong kap Siù-chhun, Bí-chu khì sài-hoa-lâu. Góa sēng in bô tī teh ê kî-hōe chiū chhōa Sò͘-lân khì Liân-hoe tî-piⁿ kî-tó. In-ūi góa pêng-ji̍t siông-siū ge̍k-thāi.” kóng kàu chia chiū le̍k i ê chhiú-ńg, kap khò͘-kha hō͘ phòaⁿ-koaⁿ, khòaⁿ seng-khu chat-chat o͘. Chiū koh kè-sio̍k kóng. “Hit-àm tng in bô tī-teh chiū khì tî-piⁿ kî-tó. Chá góa iā bat khì hit kî-tó. Góa lóng bô chûn-sim beh chū-sat. Góa chhim-sìn Siōng-tè teh chiàu-kò͘. Góa tōa ǹg-bāng Kiù-chú beh kiù góa ê ka-têng, hō͘ tiōng-hu ē hôe-thâu, hō͘ ka-têng ē hô-pêng. Góa m̄-bat siūⁿ beh pò sím-mi̍h lâng ê oan. Góa chū-jīn góa-sī pek-ha̍p-hoe khui tī chhì-phè-á ê lāi-bīn. Góa hit-sî ná kî-tó ná háu, In saⁿ ê kiâⁿ-óa-lâi góa ê sim chin iu-būn, lún bē tiâu ti̍t-ti̍t háu. Tiōng-hu óa lâi mē góa, góa chiū tùi kha kā i lám teh. Khí-thâu bô hiah óa tî piⁿ, hō͘ i thoa kiâⁿ kúi-nā-pō͘ chiū chin óa tî-piⁿ. In-ūi àm-àm, só͘-í góa m̄-chai gûi-hiám, ti̍t-ti̍t háu kā i lám tiâu leh. Āu-lâi i chiū chhoh pháiⁿ-chhùi kā góa chàm-khì, góa chū án-ni tǹg-la̍p-chē, tò-siang-hiàⁿ, chi̍t chhiú ji̍h8 tī thô͘-ni̍h, chi̍t chhiú ji̍h8 tio̍h chúi. Nā kā góa thoa iáu ē khí-lâi, chóng-sī hit-sî iáu ū chi̍t ê pa̍t lâng chàn kha kā góa that-lo̍h khì. Góa tú beh sian tò khí-lâi, i tú that--lâi. Góa ê chhiú khiú tio̍h i ê ê-chiam-bóe. Góa tio̍h chi̍t-hāng mi̍h, tùi i ê ê lut tī góa chhiú-ni̍h. Góa chi̍t-sî iā m̄-chai sī sím-mi̍h mi̍h. Ai chi̍t siaⁿ góa chū án-ni poa̍h lo̍h-khì. Góa m̄-chai Khun-hong ū àⁿ lo̍h lâi sa, iā bô thiaⁿ lâng kóng sím-mi̍h. Góa tîm lo̍h-khì chia̍h chúi.”
|
「12月初2暗，昆芳kap秀春、美珠去賽花樓。我乘in 無tī--teh ê 機會，就chhōa 素蘭去蓮花池邊祈禱。因為我平日常受虐待。」講到chia 就le̍k 伊ê 手ńg,kap褲腳hō͘ 判官，看身軀chat-chat 烏。就koh 繼續講。「Hit 暗tng in 無tī--teh 就去池邊祈禱。早我也bat 去hia 祈禱。我攏無存心beh 自殺。我深信上帝teh 照顧。我大向望救主beh 救我ê 家庭，hō͘ 丈夫會回頭，hō͘ 家庭會和平。我m̄-bat 想beh 報甚mi̍h人ê 冤。我自認我是百合花開tī 刺phè仔e 內面。我hit 時那祈禱那哮，in 3個行倚--來，我ê 心真憂悶，忍bōe tiâu,直直哮。丈夫倚來罵我，我就tùi 腳kā 伊攬--teh。起頭無hiah 倚池邊，hō͘ 伊拖行幾若步，就真倚池邊。因為暗暗，所以我m̄ 知危險，直直哮kā 伊攬tiâu--leh。後來伊就chhoh 歹嘴kā 我chàm--去，我自án-ni tǹg-la̍p 坐，倒siàng-hiàⁿ，一手ji̍h8 tī 塗--ni̍h ，一手ji̍h8 著水。若kā 我拖iáu 會--起-來，總--是hit 時iáu 有一個別人贊腳kā 我踢--落-去。我tú beh 先倒--起-來，伊tú踢--來。我ê 手khiú 著伊ê 鞋尖尾。我著一項物，tùi 伊ê 鞋lut tī 我手--ni̍h 。我一時也m̄ 知是甚mi̍h物。哀一聲我自án-ni 跋--落-去。我m̄ 知昆芳有àⁿ 落來sa，也無聽人講甚物。我沈--落-去食水。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ chiū oa̍t kòe lâi mn̄g Sò͘-lân, khòaⁿ Sò͘-lân hit chūn chai-iáⁿ bô? Sò͘-lân chiū ìn kóng “Hit ê chêng-hêng góa lóng chai. Góa khòaⁿ in saⁿ ê lâi, góa kín cháu khì bi̍h tī tōa chhiū-āu. Goán A-koaⁿ Khun-hong beh kā i bong khí--lâi. Siù-chhun ti̍t-ti̍t châⁿ-chhùi kóng m̄-bián. Kóng ‘kôaⁿ-kôaⁿ--lâng’ lí iā lim chiú chùi-chùi, koh lio̍h-á hō͘ i léng tio̍h--leh, mài-nò͘. Kóng sí to sí lah, kin-tú bîn-á-chài chiah lâi ko͘ mā-sī sio-siâng. Kóng Khun-hong, lí to mē kóng beh sí chiū sí lō͘-khì, bián tiāⁿ teh kau-tîⁿ. Taⁿ kā i chún chòe chū-sat thiàu-chúi mā bô lâng chai, iā bô lâng khòaⁿ-kìⁿ, ti̍t-ti̍t kiò i m̄-bián ko͘. Tùi án-ni saⁿ ê chiū kiâⁿ tò-khì.”
|
判官就越過來問素蘭，看素蘭hit 陣知影無？素蘭就應講「Hit個情形我攏知。我看in 3個來，我緊走去bi̍h tī 大樹後。阮阿官昆芳beh kā 伊摸--起-來。秀春直直châⁿ 嘴講m̄ 免。講『寒寒--人，你也lim 酒醉醉，koh 略仔hō͘ 伊冷--著-leh，mài-nò͘。』講死都死--lah，kun-tú明仔載才來ko͘ mā是相像。講『昆芳，你都罵講beh 死就死--落-去，免定teh 交纏。今kā 伊準做自殺跳水mā無人知，也無人看--見』，直直叫伊m̄ 免ko͘。Tùi án-ni 3個就行--倒-去。」 |
|
Phòa-koaⁿ chiū koh mn̄g Hūi-bí āu-lâi án-chóaⁿ? Hūi-bí chiū koh kóng. “Poa̍h lo̍h-khì chia̍h-chúi, kai-chài kám-siā Siōng-tè hō͘ góa koh liòng khí-lâi. Kai-chài piⁿ-á ū chi̍t chiah lêng-kak chûn-á, in-ūi hî-tî té ū liân-hoe, iā ū lêng-kak. Só͘-í ū chò chi̍t chiah chûn-á tī hia, pêng-sî thang bán lêng-kak, á-sī bán liân-hoe, chhái liân-chí. Ū sî goe̍h-kng thang tī hia chē chûn-á. Góa tò liòng khí--lâi ê sî bô phah-sǹg hō͘ góa khîⁿ tio̍h lêng-kak chûn-á, góa chiū khîⁿ tī chûn piⁿ, bô la̍t, bô sè-bīn thang peh chiūⁿ chûn. Kan-ta khîⁿ tī chûn piⁿ. Āu-lâi in saⁿ ê chiū tò-khì lah.”
|
判官就koh問惠美後來án-chóaⁿ？惠美就koh講：「跋--落-去食水，佳哉感謝上帝hō͘ 我koh liòng--起-來。佳哉邊仔有一隻菱角船仔，因為魚池底有蓮花，也有菱角。所以有做一隻船仔tī hia，平時thang 挽菱角，抑是挽蓮花、採蓮子。有時月光thang tī hia 坐船仔。我倒liòng--起-來ê 時，無扑算 hō͘ 我khîⁿ 著菱角船仔，我就khîⁿ tī 船邊，無力、無勢面thang peh上船。Kan-ta khîⁿ tī 船邊。後來in 3個就倒--去--lah。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ mn̄g kóng “Hit-sî lí thái bô hoah kiù lâng?” Hūi-bí ìn kóng “Hit-sî góa ê sim-kéng sī chin khòaⁿ phòa, chin liáu-jiân. Mê-ji̍t siū lâng ge̍k-thāi, kàu chia koh hō͘ lâng ēng ok-ì bô͘-sat. Góa siūⁿ tiōng-hu i sī bô ok-ì. In-ūi i m̄-chai góa í-keng beh poa̍h-lo̍h tî. Sī chàn kha chàm góa lo̍h khì hit ê cha-bó͘-lâng sī ok-ì.”
|
判官問講：「Hit時你thái 無喝救人？」惠美應講：「Hit時我ê 心境是真看破，真了然。暝日受人虐待，到chia koh hō͘ 人用惡意謀殺。我想丈夫伊是無惡意。因為伊m̄ 知我已經beh 跋落池。是贊腳chàm 我--落-去hit個查某人是惡意。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Lí ná ē chai chàn-kha chàm lí lo̍h khì ê lâng sī cha-bó͘-lâng?”
|
判官：「你哪會知贊腳chàm 你--落-去ê 人是查某人？」 |
|
Hūi-bí: “Góa ū giú tio̍h i ê ê-chiam, tùi ê-chiam ū hō͘ góa giú chi̍t hāng mi̍h, lut tī góa ê chhiú-ni̍h.”
|
惠美：「我有giú 著伊ê 鞋尖，tùi 鞋尖有hō͘ 我giú 一項物，lut tī 我ê 手--ni̍h 。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Hit-hang mi̍h sī sím-mi̍h? Chit sî iáu ū tī-teh á-bô?”
|
判官：「Hit項物是甚物？這時iáu 有tī--teh 抑無？」 |
|
Hūi-bí: “Ū” chiū tùi i ê saⁿ-á-tē jîm chhut-lâi, kau hō͘ chiáng-têng ê lâng. The̍h hō͘ phòaⁿ-koaⁿ khòaⁿ.
|
惠美：「有！」就tùi 伊ê 衫仔袋jîm--出-來，交hō͘ 掌庭ê 人。提hō͘ 判官看。 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Che-sī sím-mi̍h?”
|
判官：「Che 是甚物？」 |
|
Hūi-bí: “Che-sī Siù-chhun pêng-sî tiò liân tī i ê thiàu-bú-ê ê ê-chiam, sī o͘-sek, tē-cháu-phôe ê koân-kia̍h-á-ê, sī chi̍t lúi phôe chòe ê hoe. Hoe-sim sī kim--ê, ū ji̍p Khun-hong ê siōng. Che sī hiān-sî chòe liû-hêng ê ê. Ēng i ê ài-jîn ê siōng ji̍p tī hoe-ni̍h, á-sī ji̍p tī thô-á-hêng (sim-hêng) ê kim-á lâi tiò tī ê-chiam. Án-ni i chàm--lâi, tú hō͘ góa giú tio̍h, lut tī góa chhiú-ni̍h.”
|
惠美：「Che 是秀春平時tiò連tī 伊ê跳舞鞋ê 鞋尖，是烏色，tē-cháu皮e 懸屐仔鞋，是一蕊皮做ê 花。花心是金--ê,有入昆芳ê 像。Che 是現時最流行ê 鞋。用伊ê 愛人ê 像入tī 花--ni̍h ，抑是入tī 桃仔型（心型）ê 金仔來tiò tī 鞋尖。Án-ni 伊chàm--來，tú hō͘ 我giú 著，lut tī 我手--ni̍h 。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Koh khì lí án-chóaⁿ ē-tit khí-lâi?”
|
判官：「Koh 去你án-chóaⁿ 會得起--來？」 |
|
Hūi-bí: “In lóng cháu liáu ê sî, Sò͘-lân kín cháu chhut--lâi, ēng chûn ko-á hō͘ góa giú. Góa chi̍t-chhiú khî chûn-á, chi̍t chhiú giú chûn-ko-á (theⁿ-chûn ê tek-ko-á) , Sò͘-lân chīn-la̍t kā góa thoa khí--lâi.”
|
惠美：「In 攏走了ê 時，素蘭緊走--出-來，用船篙仔hō͘ 我giú。我一手 khî 船仔，一手giú 船篙仔（撐船ê 竹篙仔），素蘭盡力kā 我拖--起-來。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Sò͘-lân lí chi̍t ê án-chóaⁿ thoa ū hoat?”
|
判官：「素蘭你一個án-chóaⁿ 拖有法？」 |
|
Sò͘-lân: “Hit-sî chin chhut-la̍t. In-ūi sī kiaⁿ, chhûn-sí ê chhut-la̍t. Koh góa ê kha keng tī tōa chio̍h-thâu, chûn-á kap lâng lóng phû-phû, só͘-í kám-kak khah khoài giú ê khoán. Bián chi̍t-ē-á chiū hō͘ góa giú chiūⁿ-hōaⁿ.”
|
素蘭：「Hit時真出力。因為是驚，chhûn死e 出力。Koh 我ê 腳keng tī 大石頭，船仔kap人攏浮浮，所以感覺較快giú ê 款。免一下仔就hō͘ 我giú 上岸。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Chiūⁿ-hōaⁿ liáu siáⁿ-sū bô kín tò-khì?”
|
判官：「上岸了啥事無緊倒--去？」 |
|
Hūi-bí: “Góa ê sim í-keng siūⁿ tò-khì bô sím-mi̍h lō͘-ēng. In saⁿ ê kì-jiân tâng-sim beh ge̍k-thāi góa. Sīm-chì ài góa sí, án-ni góa siūⁿ tò-khì bô ì-sù. Só͘-í chiū koat-sim tô-cháu.”
|
惠美：「我ê 心已經想倒--去無甚mi̍h路用。In 3個既然同心beh 虐待我。甚至ài我死，án-ni 我想倒--去無意思。所以就決心逃走。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Cháu khì tó-ūi?”
|
判官：「走去佗位？」 |
|
Hūi-bí: “Khun-hong tò-khì keh chin kú chiah gia̍h-hóe lâi chhiō, ēng chûn-ko-á lā. Hit-sî i bōe-lâi, Sò͘-lân í-keng tò-khì hiahN góa ê saⁿ kap the̍h-chîⁿ lâi, goán nn̄g ê chiū ōaⁿ-saⁿ bi̍h tī tî-piⁿ ê tōa chhiū-āu. Kàu i lā bô tò-khì. Goán nn̄g ê chiū tùi āu-bóe-mn̂g liu chhut-khì, cháu khì bi̍h tī chi̍t ê tú-hó ê só͘-chāi. Keh thiⁿ-kng thàu-chá saⁿ-tiám ê chhia chiū khì Siōng-hái.”
|
惠美：「昆芳倒--去隔真久才gia̍h火來chhiō,用船篙仔lā。Hit時伊未來，素蘭已經倒去hiahN我ê 衫kap提錢來，阮兩個就換衫bi̍h tī 池邊ê 大樹後。到伊lā 無，倒--去。阮兩個就tùi 後尾門溜--出-去，走去bi̍h tī 一個tú好e 所在。隔天光透早3點ê 車就去上海。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Sò͘-lân lí tò-khì hiahN-saⁿ the̍h chîⁿ ê sî, in saⁿ ê teh chhòng sím-mi̍h, án-chóaⁿ bô kín lâi kiù?”
|
判官：「素蘭你倒去hiahN 衫提錢ê 時，in 3個teh 創甚物，án-chóaⁿ 無緊來救？」 |
|
Sò͘-lân: “Khun-hong beh kín gia̍h hóe lâi, in nn̄g ê kā i chó͘-tòng. Siù-chhun kā i chhiúⁿ teng, pûn-hoa hóe. Kap i oan-ke, m̄ hō͘ i lâi. Nn̄g ê sio-mē, āu-lâi Siù-chhun hō͘ Khun-hong sai chhùi-phóe, khàu. Chū án-ni kap Bí-chu tiuⁿ khì khùn m̄ chhap Khun-hong. Góa bô khòa kā in khòaⁿ kàu-bóe, kín the̍h-saⁿ lâi hō͘ goán A-niû ōaⁿ.”
|
素蘭：「昆芳beh 緊gia̍h火來，in 兩ê kā 伊阻當。秀春kā 伊搶燈，pûn-hoa 火。Kap 伊冤家，m̄ hō͘ 伊來。兩個相罵，後--來秀春hō͘ 昆芳sai 嘴phóe,哭。自án-ni kap美珠tiuⁿ 去睏，m̄ chhap 昆芳。我無掛kā in 看到尾，緊提衫來hō͘ 阮阿娘換。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Kàu Siōng-hái khì tiàm sím-mi̍h lâng tau?”
|
判官：「到上海去tiàm 甚物人兜？」 |
|
Hūi-bí: “Khì tiàm goán ê î-piáu hiaⁿ-ko ê tau. I sèⁿ Khó͘, sī tī Siōng-hái Sèng Iok-hān tāi-ha̍k ê hù-sio̍k pēⁿ-īⁿ chòe i-seng.”
|
惠美：「去tiàm 阮ê 姨表兄哥ê 兜。伊姓許，是tī 上海聖約翰大學ê 附屬病院做醫生。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Lí chai Khun-hong tī Siōng-hái bat khì hit keng pēⁿ-īⁿ ji̍p-īⁿ á-bô?”
|
判官：「你知昆芳tī 上海bat去hit 間病院入院抑無？」 |
|
Hūi-bí: “Chai.”
|
惠美：「知。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Án-chóaⁿ lí ē chai?”
|
判官：「Án-chóaⁿ你會知？」 |
|
Hūi-bí: “Góa ê a-ko Khó͘ sian-siⁿ sī lāi-kho-i, i lâi hō͘ góa ê a-ko khòaⁿ. Ji̍p-īⁿ tī thâu-téng tē 2 hō sek. Góa ê a-ko tùi pēⁿ-īⁿ tò-lâi ū teh kā góa kóng. Góa iā pòaⁿ-sìn pòaⁿ-gî, hit àm khì kā i khòaⁿ.”
|
惠美：「我ê 阿哥許--先生是內科醫，伊來hō͘ 我ê 阿哥看。入院tī 頭等第二號室。我ê 阿哥tùi 病院倒--來有teh kā 我講。我也半信半疑，hit 暗去kā 伊看。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Khì kā i khòaⁿ, án-chóaⁿ i pún-lâng ē m̄-chai?”
|
判官：「去kā 伊看，án-chóaⁿ 伊本人會m̄ 知？」 |
|
Hūi-bí: “I hit àm teh khàu, kūi-lo̍h kî-tó hoán-hóe, āu-lâi beh óa-lâi thang-á mn̂g-kiⁿ the̍h bīn-pò͘ chhit ba̍k-sái, hit-sî i ū khòaⁿ góa ê lâng-iáⁿ tī gōa-bīn. I khui-siaⁿ kiò, khui-mn̂g jiok chhut--lâi, góa cháu tī àm-àm ê chháu-po͘-á. Hit mê goe̍h àm-so, àm-so, i that tio̍h chio̍h-thâu phak lo̍h-khì. Khí náu-pîn-hiat, góa oa̍t tò-tńg--lâi kap kò͘-mê tong-ti̍t ê hō͘-sū kā i kng ji̍p-khì pēⁿ-pâng. Hit-sî i m̄-chai lâng.”
|
惠美：「伊hit 暗teh 哭，跪落祈禱反悔，後來beh 倚來窗仔門kiⁿ 提面布拭目屎，hit 時伊有看我ê 人影tī 外面。伊開聲叫，開門jiok--出-來，我走tī 暗暗ê 草埔仔。Hit 暝月暗so、暗so，伊踢著石頭仆--落-去。起腦貧血，我越倒轉--來kap顧暝當值ê 護士kā 伊扛入去病房。Hit 時伊m̄ 知人。」 |
|
Khun-hong thiaⁿ kàu chia ba̍k-sái sì lâm-sûi, khàu bē chhut-siaⁿ.
|
昆芳聽到chia 目屎四lâm-sûi,哭bōe 出聲。 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Khun-hong kó-jiân sī án-ni á m̄-sī?”
|
判官：「昆芳，果然是án-ni 抑m̄ 是？」 |
|
Khun-hong: “Sī. Góa tī hia kó-jiân hóng-hut ū khòaⁿ Hūi-bí tī pēⁿ-pâng ê āu-bīn thang-á gōa. Góa jiok chhut--lâi ū khòaⁿ chi̍t ê hū-jîn-lâng teh cháu. Chóng-sī góa tio̍h-tak poa̍h lo̍h-khì, liáu-āu ê sū-chêng góa m̄-chai.”
|
昆芳：「是。我tī hia 果然彷彿有看惠美tī 病房ê 後面窗仔外。我jiok--出-來有看一個婦人人teh 走。總--是我著tak跋--落-去，了後ê 事情我m̄ 知。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Hūi-bí, kì-jiân sī án-ni, lí tī pēⁿ-īⁿ cháiⁿ-iūⁿ m̄ kap i sio-jīn?”
|
判官：「惠美，既然是án-ni，你tī 病院怎樣m̄ kap伊相認？」 |
|
Hūi-bí: “Hit-sî góa ê sim bô piān. In-ūi góa m̄-chai i tú-tú hoán-hóe kàu sím-mi̍h khoán, iā sio-jīn āu, tò-khì koh kap hiah ê sè-î chòe-hóe seng-oa̍h iā-sī bô lō͘-ēng. Só͘-í sim the̍h liàn-tńg, koh tán-hāu koh lâi ê ki-hōe.”
|
惠美：「Hit 時我ê 心無便。因為我m̄ 知伊tu-tú反悔到甚mi̍h款，也相認後，倒--去koh kap hiah-ê 細姨做伙生活也是無路用。所以心提輾轉，koh等候koh來ê 機會。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Chit-sî lí án-chóaⁿ ē lâi tī chia?”
|
判官：「這時你án-chóaⁿ 會來tī chia ？」 |
|
Hūi-bí: “Góa tùi Siōng-hái Tiong-iong-pò khòaⁿ tio̍h Bí-chu ê sū-kiāⁿ. Iā khòaⁿ tio̍h Khun-hong pī khàu-liû, pī û-sím, sàng lo̍h lâi Chiang-chiu koān-siâⁿ Tē-hng hoat-īⁿ beh tī chia kiám-chèng kong-phòaⁿ, tī sin-bûn lóng chai-iáⁿ, só͘-í góa chiū tò-tńg lâi chia.”
|
惠美：「我tùi 上海中央報看著美珠ê 事件。也看著昆芳被扣留，被û審，送落來漳州縣城地方法院beh tī chia 檢證公判，tī 新聞攏知影，所以我就倒轉來chia。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Cha-hng lâi hoat-têng jiáng ê lâng sī lí á m̄-sī?”
|
判官：「Cha 昏來法庭嚷ê 人是你抑m̄ 是？」 |
|
Hūi-bí: “M̄-sī, sī Sò͘-lân.”
|
惠美：「M̄ 是，是素蘭。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Sò͘-lân lí cha-hng ū lâi hoat-têng á-bô?”
|
判官：「素蘭你cha 昏有來法庭抑無？」 |
|
Sò͘-lân: “Ū. Góa chhut-lâi bé-chhài, thiaⁿ lâng kóng beh kong-phòaⁿ ‘Liân-hoe-tî sū-kiāⁿ’, góa chiū oat lâi khòaⁿ. Góa khòaⁿ liáu ū oan-óng góa chiū jiáng chhut-lâi. Pún góa siūⁿ beh kóng, to hō͘ lâng kóaⁿ chhut-khì.” Phòaⁿ-koaⁿ: “Lí án-chóaⁿ bô lâi chhiú-sio̍k chòe chèng-jîn.”
|
素蘭：「有。我出來買菜，聽人講beh 公判『蓮花池事件』，我就越來看。我看了有冤枉我就嚷--出-來。本我想beh 講，都hō͘ 人趕--出-去。」判官：「你án-chóaⁿ 無來手續做證人？」 |
|
Sò͘-lân: “Góa bē hiáu, m̄-bat tio̍h cháiⁿ-iūⁿ.”
|
素蘭：「我bē 曉，m̄-bat 著怎樣。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Kóaⁿ lí chhut-khì, lí tùi tó-ūi khì?”
|
判官：「趕你出--去，你tùi 佗位--去？」 |
|
Sò͘-lân: “Góa kín cháu khì kā goán A-niû Hūi-bí kóng.”
|
素蘭：「我緊走去kā 阮阿娘惠美講。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ: “Hūi-bí lí thiaⁿ liáu thái bô kín-lâi?”
|
判官：「惠美你聽了thái 無緊來？」 |
|
Hūi-bí: “Góa ū lâi, to í-keng sòaⁿ-têng lah, só͘-í oat tò-tńg-khì. Kàu chá-khí thàm-thiaⁿ Chhòa sian-siⁿ iáu tī chia, chiah lâi chhōe Chhòa sian-siⁿ. In-ūi tùi sin-bûn khòaⁿ tio̍h, chai chit ê àn-kiāⁿ sī i choan-àn cha-pān, só͘-í chiah khì chhōe i, chhiáⁿ i chhōa goán lâi.”
|
惠美：「我有來，都已經散庭--lah，所以越倒轉--去。到早起探聽蔡--先生iáu tī chia，才來chhōe 蔡--先生。因為tùi 新聞看著，知這個案件是伊專案查辦，所以才去chhōe 伊，請伊chhōa 阮來。」 |
|
Phòaⁿ-koaⁿ chiong Siù-chhun gūi-chò ê Hūi-bí chū-sat ê ûi-giân-chn̄g, kap Siù-chhun ê-chiam ê hoe, kap Siù-chhun ê tiû chhiú-kin lóng the̍h hō͘ Khun-hong, kap Hūi-bí, Sò͘-lân in jīn. Chiah chai chit ê bô͘-sat sū-kiāⁿ ê chú-kak oân-choân sī chhut tùi Siù-chhun, Khun-hong lóng bô koan-hē.”
|
判官將秀春偽造ê 惠美自殺ê 遺言狀，kap秀春鞋尖ê 花，kap秀春ê 綢手巾攏提hō͘ 昆芳，kap惠美，素蘭in 認。才知這個謀殺事件ê 主角完全是出對秀春，昆芳攏無關係。」 |
|
Án-ni kàu chia.
|
Án-ni 到chia。 |
|
Àn-kiāⁿ lóng sím-lí bêng-pe̍k chiong-kiat. Chiū soan-phòaⁿ hit ê Chú-bûn chhin-chhiūⁿ ē-bīn:
|
案件攏審理明白終結。就宣判hit個主文親像下面： |
|
“Lūn Chhiang-chiu siâⁿ liân-hoe-tî sū-kiāⁿ. Bô͘-hāi Lîm Hūi-bí ê sū, kap Tân Khun-hong bô koan-hē, i-hoat phòaⁿ-koat bô chōe.”
|
「論漳州城蓮花池事件。謀害林惠美ê 事，kap陳昆芳無關係，依法判決無罪。」 |
|
Sū-si̍t: Lūn chit-chân sū-kiāⁿ ê chú-hoān sī Lí Siù-chhun. Nā-sī hēng-tit Lîm Hūi-bí gū-kiù bô sí. Chiū pìⁿ chòe sat-jîn bī-sûi chōe. M̄-kú Lí Siù-chhun ùi-chōe í-keng chū-sat. Só͘-í koat-tēng pún àn-kiāⁿ m̄ koh tui-kiù, chū án-ni chiong-kiat.
|
事實：論這層事件ê 主犯是李秀春。但是幸得林惠美遇救無死。就變做殺人未遂罪。M̄-kú 李秀春畏罪已經自殺。所以決定本案件m̄ koh 追究，自án-ni 終結。 |
|
22
|
22 |
|
Ang-bó͘ tùi án-ni koh thoân-oân. Hit ê hoaⁿ-hí kóng bē chīn. Sòa bē kì-tit sī tī hoat-têng nn̄g ê lám-teh háu tit chin chhi-chhám, lú-pī Sò͘-lân iā khiā tī sin-piⁿ ba̍k-sái hò͘ m̄-khui. Lâi tī hoat-têng khòaⁿ kong-phòaⁿ ê chhin-ke, chheⁿ-ḿ Ông Bo̍k-su, bo̍k-su-niû, kap hiaⁿ-só Soat-mûi iā lóng ûi óa lâi tāi-ke háu, chi̍t-sî pi-hí bān-kám kau-chi̍p, te̍k-pia̍t Soat-mûi cháu óa-lâi tùi sió-ko͘ Hūi-bí ê chhiú khan leh, kiò chi̍t-siaⁿ “A-ko͘” ba̍k-sái hò͘ m̄-khui, háu bē chhut-siaⁿ, sim-lāi chi̍t-sî siūⁿ tio̍h ka-tī pháiⁿ kéng-gū tiōng-hu sí, ta-ke koaⁿ iā-sí, sió-ko͘ iā chiah pháiⁿ kéng-gū, thêng chin kú chiah háu chhut-siaⁿ. Chi̍t-sî thèng chiòng khòaⁿ tio̍h chit ê chêng-kéng, iā kap in saⁿ-kap lâu ba̍k-sái, sīm-chì kap in saⁿ-kap khui-siaⁿ háu kàu chhngh-chhngh-kiò ê lâng iā bē chió. Chit-sî hoat-têng chin-loān, têng-tiúⁿ hoah tāi-ke an-chēng, bēng-lēng têng-teng kiò tāi-ke thè têng.
|
翁某tùi án-ni koh 團圓。Hit個歡喜講bē 盡。煞bē 記得是tī 法庭，兩個攬teh 哮得真淒慘，女婢素蘭也企tī 身邊目屎hò͘ m̄ 開。來tī 法庭看公判ê 親家、親姆王牧師，牧師娘，kap兄嫂雪梅也攏圍倚來大家哮，一時悲喜萬感交集，特別雪梅走倚來tùi 小姑惠美ê 手牽--leh，叫一聲「阿姑」，目屎hò͘ m̄ 開，哮bē 出聲，心內一時想著家己歹境遇，丈夫死，ta-ke、koaⁿ也死，小姑也chiah 歹境遇，停真久才哮出聲。一時聽眾 看著這個情景，也kap in 相kap流目屎，甚至kap in 相kap開聲哮到 chhngh-chhngh 叫ê 人也bē 少。這時法庭真亂，庭長喝大家安靜，命令庭丁叫大家退庭。 |
|
Tùi án-ni Ông Bo̍k-su chiū chhōa in chē sió pau-chhia seng tò-khì Pài-tn̂g hiah-khùn. Tāi-ke ji̍p pài-tn̂g-thiaⁿ tī hia saⁿ-kap gîm-si, kám-siā Siōng-tè kòe-khì ê chiàu-kò͘. Te̍k-pia̍t Khun-hong kap Hūi-bí nn̄g-ê koh sio-khan kàu káng-tâi chêng tāi-ke kūi lo̍h tī Siōng-tè ê bīn-chêng, chài hoán-séng, koh chi̍t-pái siūⁿ-tio̍h kiat-hun tong-sî ê li̍p-sē, hit tong-sî lāu-bú Lîm tiúⁿ-ló-niû iáu tī sin-piⁿ, kap chá-sî bōe kiat-hun chêng saⁿ-thiàⁿ ê kau-pôe. Bē kìm-tit nn̄g ê kūi-lo̍h saⁿ-ǹg lâi lâu ba̍k-sái, tùi Siōng-tè tōa-tōa chhàm-hóe. Te̍k-pia̍t Khun-hong háu kàu phīⁿ-lâu nōa-ti̍h. Tùi Hūi-bí chhim-chhim jīn i ê kòe-sit, hit ê thài-tō͘ chin-chiàⁿ khiam-pi, sû chin chêng-chhiat. Chi̍t-sî Hūi-bí siū i chin-chêng hoán-hóe ê kám-tōng, iā bô koh ū tē-jī kù thang kóng. Chí-ū kóng “Goān Chú sià-bián, in-ūi lí m̄-chai lí ê só͘ chòe. Tùi chia khí bāng hu-kun chin-sim hoán-hóe, tâng-sim saⁿ-kap ho̍k-sāi Chú, chiū góa só͘ siū ê kan-khó͘ sī chin ū kè-ta̍t.” Khun-hong thiaⁿ Hūi-bí ê ìn-tap it-hoat kám-kak kiàn-siàu.
|
Tùi án-ni 王牧師就chhōa in 坐小包車先倒去拜堂hiah 睏。大家入拜堂廳tī hia 相kap吟詩，感謝上帝過去ê 照顧。特別昆芳kap惠美兩個koh 相牽到講臺前，大家跪落tī上帝ê 面前，再反省，koh 一擺想著結婚當時ê 立誓，hit 當時老母林長老娘iáu tī 身邊，kap早時未結婚前相疼ê 交陪。Bōe 禁得兩個跪落相向來流目屎，對上帝大大懺悔。特別昆芳哮到鼻流瀾滴。對惠美深深認伊ê 過失，hit個態度真正謙卑，詞真情切。一時惠美受伊真情反悔ê 感動，也無koh 有第二句thang 講。只有講：「願主赦免，因為你m̄ 知你ê 所做。Tùi chia 起，望夫君真心反悔，同心相kap服事主，就我所受ê 艱苦是真有價值。」昆芳聽惠美ê 應答一發感覺見笑。 |
|
Ông Bo̍k-su kap bo̍k-su-niû chiū ēng tú-hó ê ōe an-ùi in. Āu-lâi Bo̍k-su ēng chhiú hōaⁿ in ê thâu-khak thòe in kî-tó. Kiû Chú chiok-hok in ê chiân-tô͘.
|
王牧師kap牧師娘就用tú好e 話安慰in。後來牧師用手hōaⁿ in ê 頭殼替in 祈禱。求主祝福in ê 前途。 |
|
Tùi chia oân-jiân chài sin kiat-hut lâi sin chhut-hoat. Tāi-ke chiah siū an-ùi. Tùi hit-sî í-āu sin seng-oa̍h ê hoaⁿ-hí kóng bē-chīn. Chiū tò-khì chiong it-chhè chéng-lí, jiân-āu poaⁿ khì tiàm Sū-liông. Tī hia têng-sin khí-chhù. Khun-hong jia̍t-sim sìn Chú niá sé-lé ji̍p sèng-hōe, chin-chiàⁿ kái-thâu ōaⁿ-bīn chòe sin ê ka-têng. Hūi-bí bô khioh-hīn chīn-sim thiàⁿ Siù-chhun só͘ lâu ê sè-kiáⁿ Êng-chong, án-chún chhin-siⁿ--ê. Í-āu chiū tī kàu-hōe ê sin-piⁿ, chi̍t-pêng goân ū hū-siat ê chín-liâu-só͘, in tī koh chi̍t pêng chhòng-siat chi̍t-keng Iù-tī-hn̂g kā i hō miâ chòe “Hūi-chû Iù-tī-hn̂g” lâi kì-liām sí-khì ê cha-bó͘-kiáⁿ “M̄-ti̍hN8-á.” Hūi-bí pún-sin chòe hn̂g-tiúⁿ. Múi-ji̍t hu-hū hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí chīn-sim ho̍k-sāi Siōng-tè, thiàⁿ kàu-hōe lâi hōng-sū lâng. Tùi án-ni ka-têng koh chi̍t-pái chhiong-móa si-koa, kî-tó, tha̍k Sèng-keng ê siaⁿ.
|
Tùi chia 宛然再新結婚來新出發。大家才受安慰。Tùi hit時以後新生活ê 歡喜講未盡。就倒去將一切整理，然後搬去tiàm 士隆。Tī hia 重新起厝。昆芳熱心信主領洗禮入聖會，真正改頭換面做新ê 家庭。惠美無khioh恨，盡心疼秀春所留ê 細子榮宗，若準親生--ê。以後就tī 教會ê 身邊，一爿原有附設ê 診療所，in tī koh 一爿創設一間幼稚園，kā 伊號名做「惠慈幼稚園」來紀念死--去ê 查某子「M̄-ti̍hN8-á」。惠美本身做園長。每日夫婦歡歡喜喜盡心服事上帝，疼教會來奉事人。Tùi án-ni，家庭koh 一擺充滿詩歌、祈禱、讀聖經ê 聲。 |
|
Ah! Thang khó-lîn “Chhì-á-lāi ê Pek-ha̍p-hoe,” lí ê kéng-gū thái ē khó͘ kàu án-ni leh! Kai-chài lí ū sí-siú hó ê sìn-gióng, chīn-sim thiàⁿ Chú kàu-bóe, chiū Siōng-tè ūi-tio̍h lí khui-lō͘. Kiù-chú kó-jiân kiù lí. Taⁿ goān Chú chio-hok thiaⁿ lín ê kî-tó, hō͘ lín chhú-khì ē-tit hióng-siū hu-hū bí-móa tiⁿ-bi̍t ê ka-têng kàu éng-oán. A-só Soat-mûi chòe kàu-hōe i-koán ê hō͘-sū, sè-kiáⁿ Jû-liông, Jû-mûi iā koai-koai chiām-chiām tōa-hàn. Hūi-bí tit Chú un-tián iā koh siⁿ kiáⁿ, cha-bó͘-kiáⁿ chi̍t-ke tōa thoân-oân.
|
Ah！Thang 可憐「刺仔內ê 百合花」，你ê 境遇thái 會苦到án-ni--leh！佳哉你有死守好ê 信仰，盡心疼主教會，就上帝為著你開路。救主果然救你。今願主祝福聽lín ê 祈禱，hō͘ lín 此--去會得享受夫婦美滿甜蜜ê 家庭到永遠。阿嫂雪梅做教會醫館ê 護士，細子如隆，如梅也乖乖漸漸大漢。惠美得主恩典也koh 生子，查某子一家大團圓。 |
|
(Oân)
|
（完） |
|
A. D. 1954. 3. 15. Siá tī Jī-lîm kàu-hōe Bo̍k-su-koán su-chai ê tang-chhong. |
A. D. 1954. 3. 15. 寫tī 二林教會 牧師館書齋ê 東窗 |
|
CHOK-CHIÁ SŪ-GIÂⁿ
|
作者序言 |
|
Tī kin-nî A.D. 1954 nî 8 goe̍h kan tī Khe-ô͘ kàu-hōe ū khui Tiong-tiong chheng-liân-pō͘ chú-chhui ê Chheng-liân thoân-khè hā-lēng-hōe. Hit-sî Chheng-liân-pō͘ ū chhiáⁿ sió-tī káng-ián chi̍t ê choan-tê kiò-chòe “Tiⁿ-bi̍t ê ka-têng”. Góa bô sè-jī ū káng-ián iok 4 tiám-cheng-kú. Bô phà[phah]-sǹg tit-tio̍h tāi-ke ê hoan-gêng. Āu-lâi góa ū chhut chi̍t ê choan-tê hō͘ in thó-lūn iok-ū 120 ê hōe-oân kap 30 ê pông-thèng chiá kiōng-iok 150 lâng, hun chòe kúi-nā chó͘[cho͘] chin jia̍t-sim lâi thó-lūn hit ê būn-tê. Taⁿ ū chiong hit ê thó-lūn ê kiat-kó lâi khǹg tī āu-bīn chòe hū-lio̍k.
|
Tī 今年 A. D. 1954年8月間tī 溪湖教會有開中中青年部主催ê 青年團契夏令會。Hit時青年部有請小弟講演一個專題叫做「甜蜜ê 家庭」。我無細膩有講演約4點鐘久。無扑算得著大家ê 歡迎。後來我有出一個專題hō͘ in討論，約有120個會員kap 30個旁聽者共約150人，分做幾若組真熱心來討論hit個問題。今有將hit個討論ê 結果來囥tī 後面做附錄。 |
|
Hit ê thó-lūn ê tê-ba̍k sī “Loân-ài”. Hun chòe kúi-nā hāng lâi thó-lūn.
|
Hit個討論ê 題目是「戀愛」。分做幾若項來討論。 |
|
1. Loân-ài sī sím-mi̍h?
|
1. 戀愛是甚物？ |
|
2. Loân-ài sī thang á m̄ thang?
|
2. 戀愛是thang 抑 m̄ thang ? |
|
3. Tio̍h tùi sím-mi̍h sî khí chiah thang loân-ài?
|
3. 著tùi甚mi̍h時起才thang 戀愛？ |
|
4. Loân-ài kap Loān-ài(亂愛）ū sím-mi̍h hun-piat?
|
4. 戀愛kap亂ài有甚mi̍h分別？ |
|
5. Loân-ài kap kiat-hun ū sím-mi̍h koan-iàu?
|
5. 戀愛kap結婚有甚mi̍h關要？ |
|
Tāi-ke chin jia̍t-sim lâi thó-lūn. Thiaⁿ káng-ián ê sî tāi-ke iā chin jia̍t-sim. Ti̍t-ti̍t chhiáⁿ káng-su tio̍h koh chiap-sòa kóng. Tāi-ke lia̍h chòe chin iàu-kín ê kà-sī. Khó-sioh ūi-tio̍h sî-kan ê chè-hān bē ē. Tùi án-ni Chheng-liân-pō͘ kám-kak ū chiong Kàu-io̍k-pō͘ só͘ khan-chài tī Iù-hio̍h ê chong-kàu siáu-soat “Chhì-á-lāi ê pek-ha̍p-hoe” lâi chhut-pán ê pit-iàu. In-ūi só͘-kóng “Tiⁿ-bi̍t ê ka-têng” sī hit ê siáu-soat ê chi̍t sió pō͘-hūn. Tùi án-ni Chheng-liân-pō͘, kap Kàu-io̍k-pō͘ chiū chham-siông ēng nn̄g-pō͘ ê bêng-gī lâi kiōng-tông chhut-pán.
|
大家真熱心來討論。聽講演ê 時大家也真熱心。直直請講師著koh 接續講。大家掠做真要緊ê 教示。可惜為著時間ê 制限bē會。Tùi án-ni 青年部感覺有將教育部所刊載tī 幼葉ê 宗教小說〈刺仔內ê 百合花〉來出版ê 必要。因為所講「甜蜜ê 家庭」是hit個小說ê 一小部分。Tùi án-ni 青年部，kap教育部就參詳用兩部ê 名義來共同出版。 |
|
Chóng-sī sió-tī m̄-sī Siáu-soat-ka, iā m̄-sī bûn-ha̍k-ka. Sī chi̍t ê pâi tī bóe-liu pi-bî ê lô͘-po̍k. Put-kò iú só͘-kám, koh tī kî-tó tiong tit-tio̍h góa só͘ thiàⁿ ê Thiⁿ-pē Siōng-tè un-tián. Iā-sī in-ūi I ū chhim-chhim thiàⁿ góa chiū ín-chhōa góa siá chiah ê. Ún-tàng ū chē-chē bô kàu-gia̍h ê só͘-chāi che-sī tùi góa ê gû-gōng, bô láu-liān. Só͘-í chhiáⁿ lín bô sè-jī kā góa chí-chèng pian-that.
|
總是小弟m̄是小說家，也m̄是文學家。是一個排tī 尾溜卑微ê 奴僕。不過有所感，koh tī祈禱中得著我所疼ê 天父上帝恩典。也是因為伊有深深疼我就引chhōa我寫chiah-ê。穩當有濟濟無夠額ê所在，che是tùi我e 愚憨、無老練。所以請lín無細膩kā我指正鞭韃。 |
|
Siá chit kúi-kù ēng 12 bān-hun ê kèng-ì kā thiàⁿ góa, pang-chān góa chhut-pán chit pún chheh, kap siá sū-bûn ê sian-pòe seh-siā. Sòa kā lia̍t-ūi tho̍k-chiá chhéng-an. Ǹg-bāng Chú chiok-hok lín khong-lo̍k.
|
寫這幾句用12萬分ê敬意kā疼我、幫贊我出版這本冊，kap寫序文ê 先輩說謝。續kā列位讀者請安。向望主祝福lín康樂。 |
|
Sió-tī Lōa Jîn-seng Chū-sū.
|
小弟賴仁聲自序 |
|
Siá tī Jī-lîm kàu-hōe bo̍k-su-lâu ê su-chai A.D. 1954 nî 11 goe̍h 8 ji̍t.
|
寫tī二林教會牧師館ê書齋A. D. 1954年11月8日 |
