Chhì-á-lāi ê pek-ha̍p-hoe_08
|
刺仔內ê百合花_08 |
|---|---|
| Lōa Jîn-seng | 賴仁聲 |
|
15
|
15 |
|
Khun-hong kap Hūi-bí liāu-lí lāu-bú ê chòng-sek liáu-āu it-tōaⁿ-lo̍k, iá tú-hó kong-si beh kā i choán-khîn, chiū thó khì ka-tī ê kò͘-hiong Chiang-chiu koān-siâⁿ. Hūi-bí iā hoaⁿ-hí, siūⁿ kóng chū kè Khun-hong to iáu-bōe ū ki-hōe thang tò-khì pài-thàm ta-ke. Koh ka-tī iā chai pak-tó͘ í-keng ū sin iok gō͘, la̍k goe̍h-ji̍t lah. Só͘-í iā chin hoaⁿ-hí kap tāi-ke saⁿ-sî poaⁿ-poaⁿ tò-khì koān-siâⁿ. Ji̍p-mn̂g chiū chai-sí lah.
|
昆芳kap惠美料理老母ê葬式了後一段落，也tú好公司beh kā 伊轉勤，就討去家己ê 故鄉漳州縣城。惠美也歡喜，想講自嫁昆芳都iáu未有機會thang倒去拜探ta-ke。Koh 家己也知腹肚已經有身約五、六月日--lah。所以也真歡喜kap大家相辭搬搬倒去縣城。入門就知死--lah！ |
|
Kap ta-ke sio-chioh mn̄g, ta-ke chin bô chhèng-ì, chhùi tū-tū bô ìn, lia̍h-chún sī bô thiaⁿ-kìⁿ, liân mn̄g kúi-nā-siaⁿ, bīn oa̍t-tùi piⁿ-a chiah hǹg chi̍t--ê. Chai khó͘ lah! Siù-chhun siám m̄ kìⁿ i ê bīn, kin-pún i iā m-chai lāi-bīn iáu ū chi̍t ê lâng hō chòe Siù-chhun. Ta-ke bô chhèng-ì sím-mi̍h? Tē 1, lo̍h kàu--ê sí liáu bô lâng khàu, i ti̍t-kám i nā sí, bô chhái i chia̍h chheng chhài beh chiūⁿ Se-thian, ǹg-bāng kiáⁿ-jî sim-pū ē kā i sio-hiuⁿ, liām-keng, hàu pn̄g. Taⁿ bián ǹg-bāng lah. I éng-oán tio̍h chòe gō-kúi. Só͘-í bô pí chit-hāng khah chheh. Te 2, bô sūn-ho̍k i ê chú-ì. Siù-chhun kin-nî iā óa 30 lah. M̄-kè chiū-sī m̄-kè. I àn-sǹg beh tit ke-hóe, àn-sǹg beh kap Hūi-bí piàⁿ seⁿ-sí, cheⁿ kàu tauh-té. Ta-ke-á iā-sī bē lī-tit Siù-chhun. Siù-chhun sī chi̍t ê hui-siông lī-hāi ê lú-sèng. Liām-keng lé-hu̍t, gōa-kau chiap kheh kù lí lâi. Sit-chāi bô kiàn-siàu chòe chi̍t ê koān-siâⁿ ê kau-chè-hoa, kīn lâi o̍h kàu poa̍h mâ-chhiok, sńg pâi-á, chia̍h-hun, thiàu-bú ta̍k-hāng to ē. Chîⁿ the̍h ē tio̍h, tùi iúⁿ-bú(Khun-hong ê lāu-bú) iā sūn chêng, chhut-chāi i ēng, chng kàu chi̍t-sian ná ang-á leh. Tò lâi 3 ji̍t tú sī Khun-hong lāu-pē ê kī-ji̍t. Hit-ji̍t pān chin chhiⁿ-chhau ko͘ î, kū kīm chek peh, chím ḿ, chhù-piⁿ lîn-iū chē-chē lâng lóng lâi saⁿ thàm. Koh thiaⁿ Khun-hong chhōa sin-niû tò-lâi koh-khah chē lâng lâi. Chiok chiok khui iok 10 tè toh. Lóng sī tōa hî tōa bah, san-tin hái-bī. Tāi-ke hoah-kûn thiòng ím, tōa nāu jî te̍k-nāu. Khun-hong chi̍t chhiú the̍h-hun, chi̍t-chhiú the̍h chiú poe, chi̍t-toh kiâⁿ kòe chi̍t toh chhiáⁿ lâng lim-chiú. Ka-tī iā hoah kûn, khòaⁿ sím-mi̍h kûn to ē-hiáu hoah. Chit khoán sū Hūi-bí it-seng lóng m̄-bat khòaⁿ tio̍h, iā m̄-bat siūⁿ tio̍h, án-chóaⁿ kī-ji̍t sī tùi kò͘-jîn ê tui-tō sī iu-būn, chòe-sek lé-pài kóng khí kò͘-jîn ê lí-le̍k lâi bián-lē hō͘-pòe. Saⁿ kap kî-tó, hiaⁿ-tī, chí-moāi koh chū-chi̍p saⁿ kap siàu-liām chá-sî pē bó ê thiàⁿ. Nā-ū kám-chêng m̄-tú-hó sūn chit-ji̍t tī kò͘-jîn pē bó ê bīn-chêng tāi-ke ná-chún khòaⁿ pē bó ê bīn koh lâi ak-chhiú. Siông-siông sī tāi-ke kám-kek kàu lâu ba̍k-sái. Ná-lí ū chit hêng--ê. Tōa chia̍h tōa lim, chi̍t sut-á to bô pi-ai, to bô siàu-liām kò͘-jîn. Sī ti̍t-ti̍t hōa, bô-kò͘ sī chià chi̍t ê ki-hōe lâi iàn-lo̍k. Só͘-í Hūi-bí khòaⁿ liáu chin m̄-koàn-sì. Sim siāng thiàⁿ ê, chiū-sī Khun-hong oân-choân kap tī Sū-liông ê sî koh pìⁿ chi̍t khoán lâng. I lóng m̄-chai Khun-hong ē chia̍h-hun, chia̍h-chiú, hoah-kûn, jî-chhiáⁿ chiú-liōng hiah-kiông. I ê sim ē thiàⁿ, lóng choa̍t-bāng lah. Thâu-khak tiāⁿ chhi̍h-chhi̍h, sui-jiân chē tī toh-ni̍h tiāⁿ-tiāⁿ the̍h chhiú-kin-á thau chhit ba̍k-sái. Iā bē hiáu kā lâng thîn chiú, kin-pún i bô koàn-sì chit hō sū. Ū lâng kóng i tōa-tè kek-sái, ū ê kóng i iáu sin-niû pháiⁿ-sè, ū ê kóng i khah ū chêng káⁿ-sī teh siūⁿ tio̍h Ta-koaⁿ. Lóng bô lâng chai i sī ūi sìn-gióng ê li̍p-tiûⁿ lâi kan-kho͘. Khun-hong chai, thiau-tî tèⁿ chhìn-chhiò. Chóng-sī tī toh-ni̍h ū chi̍t ê ná-chún bóe-ia̍h ê súi, kap Khun-hong hó chi̍t-tùi, iu-goân chi̍t chhiú gia̍h hun, chi̍t-chhiú kōaⁿ pân sì-kè kèng-chiú, chhùi chhiò gī-gī, kek-kî ū lé-māu, ko͘-î kū-kīm, chek-peh chím-ḿ lóng chin se̍k-sāi, lé-lé chiá-chiá, hû-kha sáng-chhiú ê khoán-thāi lâng kheh. Siông-siông ēng ba̍k-bóe khòaⁿ Khun-hong, piáu-sī hó-ì ê bî-chhiò. Hó lī-hāi ah? Sim chin m̄-goān, chóng-sī it-chhè khǹg tī sim lāi. Sí to chiù-chōa beh cheⁿ kàu iâⁿ. Chhin-chhek chē-chē tī toh-ni̍h iân-siah tiong sòa phoe-phêng chhōa m̄-tio̍h ê, phôe chiūⁿ kut-chiūⁿ, nā chhōa Siù-chhun m̄-chiū chin hó. Hó chi̍t-tùi ang-seng bó͘-tòaⁿ, khòaⁿ khì chhōa tio̍h chi̍t ê hàu-lâm-sîn, iā bē khí-chhiáⁿ khí-kheh. Tāi-ke ti̍t hōe ti̍t kong-jiân, Hūi-bí chiah chai lâng sī teh kóng--i, chiah chai hit ê ná bóe-ia̍h-pô hit ê sī kiò chòe “Siù-chhun”. Chóng-si m̄-chai hit ê lâng kap chit ê ka-têng sī sím-mi̍h koan-hē. In-ūi chiàu i só͘ chai Ta-ke sī chiúⁿ-kóaⁿ, chí ū seⁿ tiōng-hu Khun-hong chit ê. Taⁿ che sī án-chóaⁿ? Khah thêng ta-ke chhut lâi Siù-chhun chi̍t ē chiū khí--lâi kiò “A-niá” tùi chhiú kā i khan leh. Niū ūi hō͘ i chē. Chiah hoaⁿ-hí kā a-niá thîn chi̍t-poe chiú. Hūi-bí chin gông-ngia̍h, án-chóaⁿ chit ê lâng thái kiò Ta-ke A-niá. Kiám-sī sió-ko͘? I iā bô ì-sek khiā khí-lâi chhéng-an ta-ke. Ta-ke m̄ chhiù--i, kò͘ kap pa̍t-lâng kóng-ōe. I ka-tī bô-ì-sîn, bô-ì-sîn chē toh lo̍h khì. Khan-thêng cha-bó͘ lâng kheh chiū ū lâng ǹg in ta-ke kóng lín Khun-hong ê ba̍k-chiu chin-chiàⁿ hō͘ lêng-géng-hu̍t ōaⁿ khì. Ū ê kā i póe-chhiú bi̍h-chhùi kóng m̄-thang kóng, pháiⁿ-sè. Ū ê kóng bōe-bān ò͘, siàu-liân siàu-tak nn̄g ê lóng siu khí-lâi, chi̍t ê lí lāi, chi̍t ê lí gōa. Lán tō ū leh tō m̄-sī chòe bē kàu, koh piān-piān tī lāi-bīn. Siù-chhun thiaⁿ liáu chin hoaⁿ-hí. Thiau-tî ǹg Khun-hong bún-chhiò, hián-bêng kiau-thài, kóng “Goan iā ē kham tit, lâng sòa boeh, kah hiah hó-miā”. Khun-hong chin pháiⁿ-sè, ēng ba̍k-bóe khòaⁿ Hūi-bí, Hūi-bí thâu-khak chhi̍h chhi̍h, the̍h chhiú kin-á chhit ba̍k-sái sim chai khó͘ lah. Tang-sî-á ke-lāi iáu ū chi̍t ê ài-chêng ê tùi-te̍k. Siù-chhun thiau-tî kóng “A-ḿ mài koh kóng noh! Khah-thêng-á hāi lâng hō͘ lâng mē, lâng teh háu lah”. Láu-si̍t-kóng Hūi-bí tiàm hiah chē bē tiâu, i ê ūi bē su chiam teh chha̍k. Chóng-sī m̄-káⁿ lī-se̍k, koh bô lōa kú tāi-ke chia̍h pá. Tōa ê chhi-chhám kàu lah.
|
Kap ta-ke相借問，ta-ke真無稱意，嘴tū-tū,無應！掠準是無聽見，連問幾若聲，面越tùi 邊仔才hǹg 一下。知苦--lah！秀春閃m̄ 見伊ê 面，根本伊也m̄ 知內面iáu 有一個人號做秀春。Ta-ke無稱意甚物？第一，落教--ê 死了無人哭，伊直感伊若死，無采伊食青菜beh 上西天，向望子兒新婦會kā 伊燒香、唸經、孝飯。今免向望--lah。伊永遠著做餓鬼。所以無比這項較chheh。第二，無順服伊ê 主意。秀春今年也倚30--lah。M̄嫁就是m̄ 嫁。伊按算beh 得家伙，按算beh kap惠美拚生死，爭到tauh底。Ta-ke仔也是bē離得秀春。秀春是一個非常厲害ê 女性。唸經禮佛、外交接客kù 你來。實在無見笑！做一個縣城ê 交際花，近來學到博麻雀、sńg 牌仔，食薰、跳舞逐項都會。錢提會著，tùi 養母（昆芳ê 老母）也順情，出chāi 伊用，妝到一仙那尪仔--leh。倒來三日tú是昆芳老父ê 忌日。Hit日辦真chhiⁿ-chhau，姑、姨，舅、妗，叔、伯，嬸、姆，厝邊鄰右濟濟人攏來相探。Koh 聽昆芳娶新娘倒--來，koh 較濟人來。足足開約十塊桌。攏是大魚大肉、山珍海味。大家喝拳暢飲，大鬧而特鬧。昆芳一手提?，一手提酒杯，一桌行過一桌請人lim 酒。家己也喝拳，看甚mi̍h拳都會曉喝。這款事惠美一生攏m̄-bat看--著，也m̄-bat想--著，án-chóaⁿ 忌日是tùi 故人ê 追悼，是憂悶，做式禮拜，講起故人ê 履歷來勉勵後輩。相kap祈禱，兄弟、姊妹koh 聚集相kap數念早時父母ê 疼。若有感情m̄ tú好，順這日tī 故人父母ê 面前大家那準看父母ê 面koh 來握手。常常是大家感激到流目屎。哪裡有這型--ê。大食大lim，一屑仔都無悲哀、都無數念故人。是直直hōa,bû-kò͘是借這個機會來宴樂。所以惠美看了真m̄ 慣勢。心上痛--ê,就是昆芳完全kap tī 士隆ê 時koh 變一款人。伊攏m̄ 知昆芳會食薰、食酒、喝拳，而且酒量hiah強！伊ê 心會痛，攏絕望--lah。頭殼定chhi̍h-chhi̍h，雖然坐tī 桌--ni̍h，定定提手巾仔偷拭目屎。也bē 曉kā 人thîn 酒，根本伊無慣勢這號事。有人講伊大tè激屎，有ê 講伊iáu 新娘歹勢，有ê 講伊較有情敢是teh 想著ta-koaⁿ。攏無人知伊是為信仰ê 立場來艱苦。昆芳知！刁持tèⁿ 凊笑。總是tī 桌--ni̍h有一個若準尾蝶ê súi,kap昆芳好一對，猶原一手gia̍h薰，一手kōaⁿ瓶四界敬酒，嘴笑gī-gī,極其有禮貌，姑姨舅妗、叔伯嬸姆攏真熟sāi,禮禮chiá-chiá,扶腳sáng 手 ê 款待人客。常常用目尾看昆芳，表示好意ê 微笑。好厲害--ah？心真m̄ 願！總--是一切囥tī 心內。死都咒詛beh爭到贏。親戚濟濟tī 桌--ni̍h筵席中煞批評娶m̄ 對個，皮癢骨癢，若娶秀春m̄ 就真好。好一對翁生某旦，看去娶著一個孝男神，也bē 起請起客。大家直會直公然，惠美才知人是teh 講--伊，才知hit 個若尾蝶婆hit個是叫做「秀春」。總--是m̄ 知hit 個人kap這個家庭是甚mi̍h關係。因為照伊所知，ta-ke是守寡，只有生丈夫昆芳這個。今che 是án-chóaⁿ？Khah停ta-ke出來，秀春一下就起--來叫「阿娘」，tùi手kā 伊牽--leh。讓位hō͘ 伊坐。才歡喜kā 阿娘斟一杯酒。惠美真gông-ngia̍h,an-chóaⁿ 這個人叫ta-ke阿娘。Kiám 是小姑？伊也無意識企起來請安ta-ke。Ta-ke m̄ chhiù--伊，顧kap別人講話。伊家己無意神、無意神坐桌--落-去。Khah停查某人客就有人向in ta-ke講：「Lín 昆芳ê 目珠真正hō͘ 龍眼核換--去。」有ê kā 伊póe手、bi̍h 嘴，講：「M̄-thang 講，歹勢。」有ê 講：「Bōe慢 ò͘,少年siàu-tak 兩個攏收--起-來，一個理內、一個理外。咱tō 有--leh tō m̄ 是做bē到，koh 便便tī 內面。」秀春聽了真歡喜。刁持向昆芳bún 笑，顯明嬌態，講：「阮也會堪--tit，人煞boeh，kah hiah 好命。」昆芳真歹勢，用目尾看惠美，惠美頭殼chhi̍h chhi̍h，提手巾仔拭目屎，心知，苦--lah！Tang 時仔家內iáu 有一個愛情ê 對敵。秀春刁持講：「A-ḿ, mài koh 講noh！較停仔害人hō͘ 人罵，人teh 哮--lah。 」老實講，惠美tiàm hiah 坐bē tiâu,伊ê 位bē 輸針teh 鑿。總--是m̄ 敢離席，koh 無偌久大家食飽。大ê 淒慘到--lah。 |
|
Ta-ke pī-pān hit-ji̍t ài hàu kong-má. Iā tio̍h pài thiⁿ-tē, in-ūi tio̍h pài lâi pó͘ chòe sin-niû ê sî bô pài. Ti-thâu ngó͘-seng lóng pâi hó, hiuⁿ sio khí--lâi Ta-ke seng pài. Pài kin-á-ji̍t ê kī-sîn, āu lâi pài kong-má. Pài toh-téng ê koan-im hu̍t-chó͘, sím-mi̍h ông-iâ-kong má-chó͘-pô, kui toh-téng. Iā ū o͘-bīn--ê, iā ū âng-bīn ê, iā ū pe̍h-bīn--ê. Iā ū hûi--ê, iā ū chhâ--ê, tiong-ng hit sian sī ge̍k--ê. Sîn-chú-á kui toh téng. Iā ū tōa-chek, hiuⁿ-lô͘, kim-tiáⁿ, kūi-tiām, khiang khok, siūⁿ-poe lóng ū. Sí lah, Ta-ke pài hó chiū tu hō͘ Khun-hong, Khun-hong khí thâu m̄-pài. Lāu-bú lé, khut, mē kóng phah-sǹg chí-ū thoân chit ê hiuⁿ-lô͘-hīⁿ, beh lâi lâu bān-sè hiuⁿ-ian, bô phah-sǹg khì hō͘ lo̍h-kàu-pô chhek-soe tio̍h. Pìⁿ bó͘ seⁿ--ê bû-só͘-put ê phái-ōe. Koh hiah ê ko͘-î kū-kim iā mē iā khó͘-khǹg chiū chiap hiuⁿ iā pài. Pài-liáu chiap hō͘ Siù-chhun. Siù-chhun kho̍k-lo̍k chiū kūi lo̍h khì, pài tit chin hó-sè, sam-kūi káu khàu-thâu, múi chi̍t-kūi, sam khàu-thâu, chiū koh peh khí-lâi, hiuⁿ siang-chhiú chhiáⁿ koân, bīn ǹg kong-má kóng-ōe, kiok-kiong hā-pài, chiū kūi lo̍h koh-chài sam khàu-thâu. Ná-chún teh poaⁿ-hì leh. Kha-pō͘ chhiú-lō͘ chin hó-khòaⁿ. Pài liáu tio̍h Hūi-bí. Hūi-bí sí to m̄ chiap hiuⁿ, kan-ta lâu ba̍k-sái. In ta-ke khì kàu bô hó khó jím, kiò Siù-chhun khì gia̍h tin-tiâu lâi. Tng chèng-lâng ê bīn-chêng, kong-má, sîn-hu̍t ê bīn-chêng tio̍h kà hō͘ lâng khòaⁿ, ut ho lo̍h sèng. Hūi-bí hō͘ lâng phah bô khui-siaⁿ háu, bīn ǹg-piah kūi lo̍k kî-tó, kù in ta-ke phah. Ū ê kóng hó lah no̍h, seng-khu ū sin leh. Siù-chhun tiàm piⁿ-á kóng “Hó-chéng m̄-thn̂g, pháiⁿ-chéng m̄-tn̄g, seⁿ hit hō lo̍h-kàu-á kiáⁿ, gōa súi-ah!” Chit-kù ōe Khun-hong thiaⁿ-liáu bô hoaⁿ-hí. Khun-hong khòaⁿ-liáu iā chin m̄-kam, kūi lo̍h khì thòe Hūi-bí hō͘ lāu-bú phah kúi-nā-ē. Lāu-bú chiah pàng-chhiú, koh tu hiuⁿ lâi. Khun-hong chiū án-ni chìn-chêng kā i chia̍p hiuⁿ lâi thè-pài. Tùi án-ni chi̍t-tiûⁿ ê hong-pho chiah soah.
|
Ta-ke備辦hit 日ài孝公媽。也著拜天地，因為著拜來補做新娘ê 時無拜。豬頭偶像攏排好，香燒--起-來，ta-ke先拜。拜今仔日ê 忌辰，後--來拜公媽。拜桌頂ê 觀音佛祖，甚mi̍h王爺公、媽祖婆，歸桌頂。也有烏面--ê、也有紅面--ê、也有白面--ê;也有瓷--ê、也有柴--ê,中央hit仙是玉--ê。神主仔歸桌頂。也有大燭、香爐、金鼎、跪墊，khiang khok，siūⁿ 杯攏有。死--lah！Ta-ke拜好就tu hō͘ 昆芳，昆芳起頭m̄ 拜。老母lé、khut、罵，講扑sńg只有傳這個香爐耳，beh 來流萬世香煙，無扑算去hō͘ 落教婆chhek衰--著，變某生--ê,無所不ê 歹話。Koh hiah-ê 姑姨舅妗也罵、也苦勸，就接香也拜。拜了接hō͘ 秀春。秀春kho̍k-lo̍k就跪--落-去，拜得真好勢，三跪九叩頭，每一跪、三叩頭，就koh peh起來，香雙手請懸，面向公媽講話，鞠躬下拜，就跪落koh再三叩頭。那準teh 搬戲--leh。腳步手路真好看。拜了著惠美。惠美死都m̄ 接香，kan-ta 流目屎。In ta-ke氣到無好可忍，叫秀春去gia̍h藤條來。Tng 眾人ê 面前，公媽、神佛ê 面前著教hō͘ 人看，ut ho [hō͘]落性。惠美hō͘ 人扑無開聲哮，面向壁跪落祈禱，kù in ta-ke扑。有ê 講：「好--lah no̍h,身軀有身--leh。」秀春tiàm 邊仔講：「好種m̄-thn̂g,歹種m̄斷，生hit 號落教仔子，偌súi---ah！」這句話昆芳聽了無歡喜。昆芳看了也真m̄ 甘，跪--落-去替惠美hō͘ 老母扑幾若下。老母才放手，koh tu 香來。昆芳就án-ni 進前kā 伊接香來替拜。Tùi án-ni 一場ê 風波才煞。 |
|
Hit-àm Hūi-bí kui-mî bô khùn kan-ta háu, mn̄g Khun-hong chiah-chai Siù-chhun chiū-sī Khun-hong ê bô-iân sim-pū-á bó͘! Kàu-taⁿ iáu-bōe kè-chhut, chiū-sī koat-sí beh kap i cheⁿ Khun-hong ê chêng-te̍k. Kàu chia chiah chai-khó͘, siuⁿ-bān lah. Khun-hong tùi tò lâi hō͘ lāu-bú mē chū án-ni m̄-bat koh khì lé-pài. Lâng nā mn̄g, Hūi-bí nā kóng, i lóng-sī chhiò-chhiò kóng, “Khám--ê, chi̍t-sî-hong, èng-kai sái chi̍t-sî chûn. Chit-sî beh án-chóaⁿ pí hit-sî. Góa iā bô kap lín ji̍p-kàu niá sé-lé lah.” Ah! Hūi-bí chai sí lah. Chiū-sī tī chia, siuⁿ-bān lah. Thòng-hóe tong-sî bô thiaⁿ lāu-pē ê ûi-giân, chi̍t sì-lâng sī chòe “Chhì-á-lāi ê pek-ha̍p-hoe” lah.
|
Hit 暗，惠美歸暝無睏，kan-ta哮，問昆芳，才知秀春就是昆芳ê 無緣新婦仔某！到今iáu未嫁出，就是決死beh kap伊爭昆芳ê 情敵。到chia 才知苦，siuⁿ慢--lah。昆芳tùi 倒--來hō͘ 老母罵，自án-ni m̄-bat koh 去禮拜。人若問，惠美若講，伊攏是笑笑講：「Khám--ê,一時風，應該駛一時船。這時beh án-chóaⁿ 比hit 時。我也無kap lín 入教領洗禮--lah。」Ah！惠美知死--lah。就是tī chia，siuⁿ慢--lah。痛悔當時無聽老父ê 遺言，一世人是做「刺仔內ê 百合花」--lah。 |
|
Pek-ha̍p-hoe, pek-ha̍p-hoe! Lí sī pe̍h koh súi, phang koh tōa lúi. |
百合花，百合花！ 你是白koh súi,芳koh 大蕊。 |
|
Ū soaⁿ-téng, ū kheⁿ-kok, ū pêⁿ-iûⁿ. Ta̍k-ūi khui-khui khoah-khoah. Ū iông-kong, ū lò͘-chúi. Lí thái-m̄ tiàm hia khui, tiàm hia súi. |
有山頂、有坑谷、有平原。 逐位開開闊闊。 有陽光、有露水。 你thái m̄ tiàm hia 開，tiàm hia súi。 |
|
Thái khó-sioh, lí thái ē chiah pháiⁿ-ūn. Phian-phian lâi khui tiàm che chhì-á-lāi. Lí kiám m̄-chai sì-piⁿ lóng sī chhì. |
太可惜，你thái 會chiah 歹運。 偏偏來開tiàm che 刺仔內。 你kiám m̄ 知四邊攏是刺。 |
|
Lí loán-jio̍k hō͘ hong chhoe, Chêng iā chhì, āu iā chhì. Kàu-bóe tio̍h kak-ngō͘ oân-choân hún-chhùi. |
你軟弱hō͘ 風吹， 前也刺、後也刺。 到尾著覺悟完全粉碎。 |
|
Pó-siú lí ê kiat-pe̍k, kap phang-bī. Goān koat-sim hùn-tò͘, bû-ngó͘, hi-seng. Kàu-bóe ê sèng-lī chiū kui tī lí. |
保守你ê 潔白，kap芳味。 願決心奮鬥，無我，犧牲。 到尾ê 勝利就歸tī 你。 |
|
Ah! Pek-ha̍p-hoe, khó-liân! Chhì-á-lāi ê pek-ha̍p-hoe! |
Ah！百合花，可憐！ 刺仔內ê 百合花！ |
|
Hūi-bí ba̍k-sái chhit-chhit leh, gia̍h pit khí lâi siá chit siú chek-kám ê sin-sek chū-iû si, chū án-ni khiā khí-lâi, khì sé-bīn, ōaⁿ-saⁿ, tùi chia-khí bān-sū chhùi-khí-kin kā-leh, chí ū kî-tó í-gōa bô-lō͘. Pa-kiat thun ba̍k-sái, piáu-chhut un-sûn chhiò-iông lâi chiap ta-ke, chiap Siù-chhun. Ta-ke sī bû-só͘-put ê khé-che̍h. Siù-chhun chi̍t-bīn chau-that Hūi-bí, chi̍t-bīn pa-kiat Khun-hong. Hūi-bí seng-sán ê kî kàu lah, kám-siā Chú khoài piān chiū seⁿ cha-bó͘-kiáⁿ. Nā-chhún ge̍k ê súi, chin sêng lāu-bú ê bīn. In a-má chi̍t-kù chiū mē kóng seⁿ kàu hit hō cha-bó͘ gín-ná-kúi bô lō͘ ēng, chiū kā i hō-miâ chòe “M̄-ti̍hN8-á”. Khó-liân phah-sńg Hūi-bí un-á siūⁿ chi̍t ê hó-miâ beh hō sòa bô chhái-kang. Seⁿ hit kúi-ji̍t tú Khun-hong ūi kong-si bó lâng m̄-ti̍hN8, liân kiáⁿ bô chōe tú chhut-sì lâng iā m̄-ti̍hN8. Khun-hong tò--lâi chai Hūi-bí khioh cha-bó͘-kiáⁿ iā-sī bô kàu-gōa hoaⁿ-hí. In-ūi nî-kí 30 lah chiah kìⁿ tio̍h chit ê thâu-chiuⁿ-á koh sī cha-bó͘--ê. Chin lóe-chì, iā chiū bô siūⁿ beh kā i ōaⁿ miâ. Nā-sī Hūi-bí su-khia kā i hō chòe “Hūi-chû”（惠慈). Àm-sî, bô lâng tī sin-piⁿ ê sî chiah kā i thau-kiò “Hūi-chû”. Nā tī A-niá ê bīn-chêng chiū kiò “M̄-ti̍hN8-á”, ah! Khó-liân, ka-tī seⁿ-kiáⁿ, bô châi-tiāu kiò kiáⁿ ēng só͘ ài hō ê miâ. Siù-chhun sēng chi̍t ê ki-hoe tōa hiàn bí-jîn-kè. Tú-gū Khun-hong khì hō͘ i léng tio̍h. Hūi-bí iū goe̍h-lāi, eⁿ-á háu, chhá bē khùn-tit, Khun-hong chiū lēng-gōa khì khùn tī keh-piah pâng. Hūi-bí goe̍h-lāi bô khí-lâi, sū-sū Siù-chhun thòe su-hāu Khun-hong. Siù-chhun pià-miāⁿ khoán-thāi. Kàu-bóe liân àm-sî to lâi kap Khun-hong chòe-phōaⁿ, put-ti put-kak nn̄g-lâng í-keng seⁿ-chhut ái-māi ê koan-hē lah.
|
惠美目屎拭拭--leh，gia̍h筆起來寫這首即感ê 新式自由詩，自án-ni 企--起-來，去洗面、換衫，tùi chia起，萬事嘴齒根咬--leh，只有祈禱，以外無路。巴結吞目屎，表出溫馴笑容來接ta-ke、接秀春。Ta-ke是無所不ê khé-che̍h。秀春一面糟蹋惠美、一面巴結昆芳。惠美生產ê 期到--lah，感謝主！快便就生查某子。那準[chún]玉ê súi,真成老母ê 面。In 阿媽一句就罵，講生到hit 號查某囡仔鬼無路用，就kā 伊號名做「M̄-ti̍hN8 仔」。可憐，扑sńg惠美勻仔想一個好名beh 號，煞無采工。生hit 幾日，tú昆芳為公司去出差。阿娘kap秀春去替報戶口，就!n-ni登記做「陳M̄-ti̍hN8」。可憐母人m̄-ti̍hN8，連子無罪tú出世人也m̄-ti̍hN8。昆芳倒--來知惠美拾查某子也是無到偌歡喜。因為年紀30--lah 才見著這個頭chiuⁿ仔，koh 是查某--ê。真餒志，也就無想beh kā 伊換名。但是惠美私khia kā 伊號做「惠慈」。暗時，無人tī 身邊ê 時才kā 伊偷叫「惠慈」。若tī 阿娘ê 面前就叫「M̄-ti̍hN8 仔」。Ah！可憐，家己生子，無才調叫子用所愛號ê 名。秀春乘一個機會大獻美人計。Tú遇昆芳去hō͘伊冷--著。惠美又月內，嬰仔哮，吵bē 睏--tit，昆芳就另外去睏tī 隔壁房。惠美月內無起來，事事秀春替侍[sū]候昆芳。秀春拚命款待。到尾連暗時都來kap昆芳做伴，不知不覺兩人已經生出曖昧ê 關係--lah。 |
|
16
|
16 |
|
Kàu chia chhám-siōng ka-chhám lah. Khun-hong phòa-pīⁿ hó, nn̄g ê hián-jiân chhōa-chhut chhōa-ji̍p. Thiàu-bú thiaⁿ, môa-chhiok-tiûⁿ, tiān-iáⁿ-īⁿ, chhù-chhù to ū in nn̄g-ē ê kha-jiah. Tùi-lâng kài-siāu iā-sī Tân thài-thài. Hūi-bí kap Siù-chhun lai saⁿ-pí Hūi-bí sī sûn-liông chhin-chhiūⁿ Kap. Súi chhin-chhiūⁿ Pek-ha̍p-hoe. Siù-chhun sī iau-kiau to-thài. Seng-khu liú-lia̍h, hù-iú liû-sòaⁿ-hêng ê khiok-sòaⁿ-bí. Bú-i, iā-lé-ho̍k chhēng khí--lâi, chi̍t ē thiàu oán-jiân Sian-lú hā-hoān oán-jû Tia̍p-bú hoa-kan ê khin-sang. A-ná to chu, chhēng koân-kiā-a ê kiâⁿ-lō͘ ngiú-lâi ngiú-khì, kap Khun-hong chhiú kau chhiú sàn-pō͘ tī kong-hn̂g ê chhiū-kha. Chē lo̍h, kha khiau-khí-lâi chi̍t chhiú pok-hun, chi̍t chhiú khan Khun-hong, chit-khoán ê thé-thài Hūi-bí sí tó chòe-bē lâi. Án-ni Siù-chhun ê khoán thang kóng ná sio̍k-gú kóng “Thán-kí, hô͘-lî-chiaⁿ” súi ná-chún Iá-chhun-á hoe. Hit ê thé-thài phín-chit, it-seng ê sò͘-ióng, sim-sèng, cheng-sîn, só͘-ài lóng bô sio-tâng. Kòe-khì Khun-hong chiap Hūi-bí sī chēng, sī ka-têng-te̍k, ná-chún siu-tō-īⁿ ê sèng-lú. Tāi-hong, kèng-khiân, thiâm-chēng. Chiap tio̍h Siù-chhun sī gōa-kau-hêng, thiàu-bú, thiám-mī, sńg, chhiò èng siā-hōe ê tiâu-liû. Khun-hong pān-lí sū-bū iú-hong chiū seng-chìn chòe koān-siâⁿ hun kong-si ê keng-lí. Tú-gū lāu-bú 60 hòe ê hí-siū, chiū siat-hoat beh kā lāu-bú chòe seⁿ-ji̍t.
|
到chia 慘上加慘--lah。昆芳破病好，兩個顯然chhōa 出chhōa 入。跳舞廳、麻將場、電影院，處處都有in 兩個ê 腳跡。對人介紹也是陳太太。惠美kap秀春來相比，惠美是馴良親像鴿，súi 親像百合花；秀春是妖嬌多態，身軀liú-lia̍h,附有流線形ê 曲線美。舞衣，夜禮服穿--起-來，一下跳宛然仙女下凡，宛如蝶舞花間ê 輕鬆。阿娜多姿，穿懸kiā 仔鞋，行路扭來扭去，kap昆芳手勾手，散步tī 公園ê 樹腳。坐落，腳翹--起-來，一手pok ?、一手牽昆芳，這款ê 體態，惠美死都做bē 來。Án-ni 秀春ê 款thang 講那俗語講「妲杞、狐狸精。」Súi,那準野春仔花。Hit個體態品質，一生ê 素養、心性、精神、所愛攏無相同。過去昆芳接惠美是靜，是家庭的，那準修道院ê 聖女。大方、敬虔、恬靜。接著秀春是外交型，跳舞、諂媚，sńg、笑應社會ê 潮流。昆芳辦理事務有方，就升晉做縣城分公司ê 經理。Tu遇老母60歲ê 喜壽，就設法beh kā 老母做生日。 |
|
Kong-jiân hoat-piáu tī hit-ji̍t beh sòa chiap Siù-chhun khí-lâi chòe sè-î. Siù-chhun put-ho̍k chòe sè-î. I kóng chū-sè chiū ji̍p-mn̂g, koh pí Hūi-bí khah chē hòe. Tek-khak ài cheⁿ Tōa-bó͘ ê bêng-hūn. Hit-ji̍t kàu, thâi-ti tó-iûⁿ, in-ūi chêng-pái chhiáⁿ sin-niû-chiú chhiáⁿ bô sêng. Chhōa Hūi-bí tī Sū-liông kiat-hun, bô tò-lâi chhù-ni̍h chhiáⁿ lâng-kheh. Chit-pái lāu-bú 60 hí-siū, ka-tī seng chòe keng-lí. Koh chhōa Siù-chhun. Lāu-bú hui-siông hoaⁿ-hí, chú-tiuⁿ tōa chhiáⁿ chi̍t--ê. Tng chhiáⁿ lâng-kheh ê sî ko͘-î kū-kīm, chek-peh, chím-ḿ to lóng o-ló thīn Siù-chhun chin hó, án-ni chiah ha̍p-sek.
|
公然發表tī hit日beh續接秀春起來做細姨。秀春不服做細姨。伊講自細就入門，koh 比惠美較濟歲。的確ài爭大某ê 名份。Hit 日到，thâi 豬倒羊，因為前擺請新娘酒請無成。娶惠美tī 士隆結婚，無倒來厝--ni̍h請人客。這擺老母六十喜壽，家己升做經理、Koh 娶秀春。老母非常歡喜，主張大請--一下。Tng 請人客ê 時，姑姨舅妗，叔伯嬸姆都攏o-ló thīn秀春真好，án-ni 才合適。 |
|
Se̍k āu pài siū chi̍t-tùi Sin-niû kiáⁿ-sài seng lâi pài. Khun-hong, Siù-chhun khok-lo̍k chiū pài lo̍h khì. Si̍t-chāi m̄-sī sin-niû, tùi Hūi-bí goe̍h-lāi in ⁿ̂g ê chiū chòe kiàn-siàu sū. Koh hó kha-chhiú í-keng ū sin nn̄g goe̍h-ji̍t lah. Sè-sio̍k tùi che sī chin pêng-siông. Āu-lâi kiò Hūi-bí pài. Hūi-bí tû-khì kūi-lo̍h kî-tó í-gōa m̄-bat pài lâng, iā m̄-bat pài ngó͘-siōng. I óa-khì iā bē-hiáu liām hó-ōe, chí-ū kiâⁿ kèng-lé, án-ni kóng bē ēng-tit, ài kūi lo̍h-khì chhiú kiok-kiong liām hó-ōe chiah ē ēng-tit. Thû chin kú chèng-lâng chin bián-kióng i, kàu āu-lâi put-tek-í chiū phō sè-kiáⁿ kūi oai-oai ba̍k-chiu pàng-kheh kî-tó. Tāi-ke khòaⁿ i ū kūi chiū hó lah. Nā-sī in ta-ke kàu sek-āu, tāi-ke tò-khì liáu chiū kiò i lâi mn̄g kóng tha-tú-á án-chóaⁿ m̄-bián kūi chiàⁿ-chiàⁿ? Án-chóaⁿ kūi oai-oai? Án-chóaⁿ bô liām hó-ōe? Án-chóaⁿ liām Iâ-so͘? Óa lâi gō͘-kin-kê khia̍k kúi-nā ē. Ba̍k-chiu phôe kōaⁿ khí lâi hiù, tōa thúi choān kúi-nā-ē, lé koh khu̍t. Hit àm Hūi-bí bô háu lah, ka-tī ēng io̍h-iû o͘-chheⁿ ê ūi so-so leh. Thâu-khak tiāⁿ hō͘ ta-ke khia̍k, ū sî chéng-chéng se-thâu ē thiàⁿ chiū thâu-chang chhìn-chhái se-se leh, ba̍k-chiu phôe, chhùi-phóe tiāⁿ o͘-chhiⁿ, chhut-khì chin pháiⁿ khòaⁿ, só͘-í iā hán-tit chhut-khì. Goe̍h-lāi lâng iā bô chhiù-chhái--i, bô sím-mi̍h leng, gín-ná chhī-liáu siau-hòa put-liông. Thó͘-ōe kóng tio̍h-kâu, chin bái, sán-sán, phôe lēng-lēng. Ta-ke bô hoaⁿ-hí, lāu-pē iā m̄-bat phō. Ū chi̍t-ji̍t ta-ke kap Siù-chhun chin ok, tng-tán Khun-hong bô tī-teh. Kóng Hu̍t-chó͘ kàng-chhiam, in khì thiu-chhiam, poa̍h-poe kóng Siù-chhun kai-chiàm tōa-pâng, kiò Hūi-bí tio̍h sóa pâng -keng, chiong tōa-pâng niū i, kiò i tio̍h poaⁿ-khi phian-pâng. Hūi-bí bô hiah khoài beh poaⁿ, Khun-hong tò-lâi kóng hō͘ Khun-hong thiaⁿ, Khun-hong iā m̄-káⁿ chòe chú, tèⁿ tiām-tiām. Tùi án-ni Siù-chhun ná lōng-koân. Khun-hong chòe keng-lí liáu-āu chiū siông-siông chhut-chhai khì Lâm-kiaⁿ, Siōng-hái, Hiong-káng, Siù-chhun ta̍k-ūi tòe kàu-tio̍h. Nā tò-lâi chiū bé tán-lō͘ tò-lâi hō͘ lāu ta-ke-á. Hūi-bí gín-ná ná chhī ná bái, tû-khì tha̍k Sèng-keng kî-tó í-gōa bô sím-mi̍h thang siū an-ùi. Khí-thâu lâi bat khì lé-pài, āu-lâi ta-ke kìm chin ân, m̄-chún i chhut mn̂g sòa bô ki-hōe thang khì lé-pài. Ū-sî Ko͘-niû, á-sī Bo̍k-su-niû lâi sio-thàm, tng-bīn hō͘ in ta-ke siau-to̍k. Si̍t-chāi chin khó-lîn. Bô lōa-kú Siù-chhun khioh gín-ná seⁿ cha-po͘-ê, chòe chi̍t ē âng khí--lâi, chiū hō-chòe Êng-chong(榮宗). Móa-goe̍h chiū kóaⁿ Hūi-bí khì phian-pâng. Tùi hit-ji̍t khí Hūi-bí chiū siū khòaⁿ chòe sè-î táⁿ-pān.
|
席後拜壽，一對新娘子婿先來拜。昆芳、秀春khok-lo̍k就拜--落-去。實在m̄ 是新娘，tùi 惠美月內in 兩個就做見笑事。Koh 好腳手，已經有身2月日--lah。世俗tùi che 是真平常。後來叫惠美拜。惠美除去跪落祈禱以外m̄-bat 拜人，也m̄-bat 拜偶像。伊倚--去也bē曉唸好話，只有行敬禮，án-ni 講bē用--tit，ài跪--落-去手鞠躬唸好話才會用--tit。Thû 真久，眾人真勉強伊，到後來不得已就抱細子跪歪歪，目珠放kheh 祈禱。大家看伊有跪就好--lah。但是in ta-ke到席後，大家倒去了，就叫伊來問講：「Tha-tú仔an-chóaⁿ m̄ 免跪正正？Án-chóaⁿ 跪歪歪？Án-chóaⁿ 無唸好話？Án-chóaⁿ 唸耶穌？」倚來五斤枷khia̍k 幾若下。目珠皮kōaⁿ 起來hiù,大腿choān幾若下，lé koh khu̍t。Hit 暗惠美無哮--lah，家己用藥油，烏青ê 位so-so--leh。頭殼定hō͘ ta-ke khia̍k,有時腫腫梳頭會痛，就頭鬃chhìn-chhái 梳梳--leh，目珠皮、嘴phóe 定烏青，出--去真歹看，所以也罕得--出-去。月內人也無chhiù-chhái--伊，無甚mi̍h乳，囡仔飼了消化不良。土話講「著猴」，真bái,瘦瘦、皮lēng-lēng。Ta-ke無歡喜，老父也m̄-bat 抱。有一日ta-ke kap秀春真惡，tng 等昆芳無tī--teh。講佛祖降簽，in去抽簽，跋杯講秀春該佔大房，叫惠美著徙房間，將大房讓--伊，叫伊著搬去偏房。惠美無hiah 快beh 搬，昆芳倒來講hō͘ 昆芳聽，昆芳也m̄ 敢做主，tèⁿ 恬恬。Tùi án-ni 秀春那弄權。昆芳做經理了後就常常出差去南京、上海、香港，秀春逐位tòe 到著。若倒--來就買tán-lō͘ 倒來hō͘ 老ta-ke仔。惠美囡仔那飼那bái,除去讀聖經祈禱以外無甚物thang 受安慰。起頭來bat 去禮拜，後來ta-ke禁真ân,? 準伊出門，煞無機會thang 去禮拜。有時姑娘，抑是牧師娘來相探，當面hō͘ in ta-ke消毒。實在真可憐！無偌久，秀春拾囡仔生查甫--ê,做一下紅--起-來，就號做榮宗。滿月就趕惠美去偏房。Tùi hit 日起，惠美就受看做細姨打扮。 |
|
Put-lūn sím-mi̍h to su--lâng. Nî-cheh chhoe-kóe, pa̍k-chàng, pī-pān seng-lé. Liām-keng kòng-khok, sio-hiuⁿ poa̍h-poe. Pān chho-toh, pān chhài-toh, bô chit-hāng ē iâⁿ Siù-chhun. Lâng-bīn se̍k, hong-liû, poa̍h môa-chhiok i chi̍t-kha, thiàu-bú i chi̍t-kioh. Kóng kó͘, tām hì-bûn kù lí lâi, chia̍h hun lim-chiú ta̍k-hāng ē. Hūi-bí nè, chí-ū liām Iâ-so͘, ē hiáu tôaⁿ-khîm, ē hiáu chhâi-hông, hó phín-hēng. Sū-sū to chòe hong-bóe, chū án-ni hō͘ lâng kìm lo̍h léng-keng, khiā chòe chheⁿ-chhâ, chiúⁿ seⁿ-kóaⁿ. I ê pâng-keng tiōng-hu chi̍t kha-pō͘ to m̄-bat ji̍p-khì. Chêng-āu, sì-piⁿ cháu bô lō͘, kai-chài téng-bīn iáu chi̍t-lō͘, chí-ū bāng Iâ-hô-hoa ê pó-iū. Khó-liân hō put tan-hêng, só͘ thiàⁿ ê kiáⁿ Hūi-chû, m̄-sī, si̍t-chāi sī M̄-ti̍hN8-á tio̍h-kâu bē hó ti̍t-ti̍t hoa-khì. Lāu-pē ū Êng-chong hāu-siⁿ pûi kùn-kùn chhiò gī-gī thang phō. Sím-mi̍h lâng beh khòaⁿ tio̍h-kâu ê M̄-ti̍hN8-á. Nā-sī Hūi-bí ūi bó-sèng-ài, ná kam-tit pàng hō͘ i sí. Mê-ji̍t chiàu-kò͘ ba̍k-sái chún pn̄g thun.
|
不論甚物都輸--人。年節炊粿、縛粽，備辦牲禮。唸經kòng-khok、燒香跋杯。辦葷桌、辦菜桌，無一項會贏秀春。人面熟，風流，博麻雀伊一kha，跳舞伊一kioh。講古、tām戲文kù 你來，食薰lim 酒逐項會。惠美--nè,只有唸耶穌，會曉彈琴、會曉裁縫，好品行！事事都做風尾，自án-ni hō͘ 人禁落冷宮，企做青柴，守生寡。伊ê 房間，丈夫一腳步都m̄-bat 入--去。前後、四邊走無路，佳哉頂面iáu 一路，只有望耶和華ê 保佑。可憐禍不單行，所疼ê 子惠慈，m̄ 是，實在是M̄-ti̍h仔，著猴bē 好，直直hoa--去。老父有榮宗，後生肥kùn-kùn、笑gī-gī thang 抱。甚mi̍h人beh 看著猴ê M̄-ti̍h-á。但是惠美為母性愛，哪甘得放hō͘ 伊死。暝日照顧，目屎準飯吞。 |
|
Ì-gōa ê hó siau-sit chiū-sī Khun-hong siū the̍h-poa̍t chòe chóng kong-si ê Siong-lí(襄理). Chū án-ni kap Siù-chhun kap sè-kiáⁿ Êng-chong chiū poaⁿ-khì chóng kong-si ê só͘-chāi tē Hiong-káng. Lāu-bú, Hūi-bí kap M̄-ti̍hN8-á hō͘ lâng pàng tiàm chhù-ni̍h. Bô phah-sǹg in khì liáu bô lōa-kú lāu-bú tio̍h thoa-sái-liân ê pēⁿ. Tī hia khùn, tī hia chia̍h, tī hia pàng, piàn-sūi bē-tín bē-tāng. Hūi-bí chīn-sim chiàu-kò͘, khin-siaⁿ sè-soeh, ta̍k-hāng un-jiû siông-sè. Khiok ū kiò-chhùi ê cha-bó͘ gín-ná Sò͘-lân ah, Bo̍k-nī-ah, chóng-sī in lóng táng-hiáⁿ. Khah kóng iā-sī Hūi-bí lâi pang-chān siāng hó. Hû-khí, hû-tó, ōaⁿ-saⁿ, ōaⁿ kha-pe̍h, pa̍k-kha, chéng-thâu-á phāng-ûn-ûn-á chhit-hō͘-ta sám-hoân, tǹg-hún, kha-pe̍h chhiⁿ-chhiⁿ ûn-ûn-á pa̍k, sái, jiō ûn-ûn-á sé, ûn-ûn-á chhit. Ta̍k saⁿ tǹg chhī pn̄g ná-chún teh chhī sè-kiáⁿ. Siông-siông chia̍h bē tiâu-pak. Gû-leng hiâm chhàu-hiàn, Hūi-bí siông-siông khek-liám hō͘ sè-kiáⁿ chia̍h ê leng tēⁿ hō͘ ta-ke-á chia̍h. Siá phoe hō͘ Khun-hong, keh chin kú chiah tò-lâi khòaⁿ. Ná ùn tāu-iû bô kè-mê chòe i khì. Hoan-hù Siù-chhun tò--lâi, Siù-chhun bô siàu-siūⁿ. I tiàm hia thiàu-bú, tiān-iáⁿ, môa-chhiok, chhap lí teh thoa-sái-liân, teh pa̍k-kha sám-hoán, tǹg-hún chhàu kiâⁿ-kiâⁿ. Kàu hit-sî Ta-ke chiah chai hó pháiⁿ lâng. Hūi-bí siông-siông kūi-lo̍h tī bîn-chhn̂g chêng chhut-siaⁿ thòe ta-ke kî-tó, tha̍k Sèng-keng, kóng tō-lí hō͘ i thiaⁿ. Chia̍h sim-pū ê leng koàn-sì, Hūi-bí sòa siông-siông àⁿ tī ta-ke ê sin-piⁿ ēng leng hō͘ ta-ke suh. 60 gōa hòe lah, chi̍t ē loán-jio̍k ná gín-ná leh. Siông-siông tùi Hūi-bí jīn chhò. Kóng i éng-kòe m̄-bat lâng, bê-sìn ngó͘-siōng. Ū sî Hūi-bí iā hó-lé-á kā i phō chhut lâi thiaⁿ mn̂g-kháu ni-chîⁿ ê an-lo̍k-í hō͘ i chiò ji̍t-thâu khòaⁿ hoe-ba̍k. Án-ni chiok-chiok nî gōa kú Siù-chhun m̄-bat ta̍h-kha kàu, Khun-hong tò-lâi khòaⁿ nn̄g-chōa lóng bô keh-mê. Si̍t-chāi chin liáu-jiân.
|
意外ê 好消息就是昆芳受提拔做總公司ê 襄理。自án-ni，kap秀春、kap細子榮宗，就搬去總公司ê 所在地香港。老母、惠美kap M̄-ti̍h仔hō͘人放tiàm 厝--ni̍h。無扑算 in 去了無偌久，老母著拖屎連ê 病。Tī hia 睏、tī hia 食、tī hia 放，半bē-tín bē 動。惠美盡心照顧、輕聲細說，逐項溫柔詳細。卻有叫嘴ê 查某囡仔素蘭ah、木耳ah，總--是in 攏táng-hiáⁿ。較講也是惠美來幫贊上好。扶起、扶倒，換衫、換腳帛，縛腳，指頭仔縫勻勻仔拭hō͘ 礁，sám-hoân、tǹg粉，腳帛chhiⁿ-chhiⁿ 勻勻仔縛，屎、尿勻勻仔洗，勻勻仔拭。逐三頓飼飯若準teh 飼細子。常常食bē tiâu腹。牛乳嫌臭hiàn,惠美常常克liám hō͘ 細子食ê 乳，tēⁿ hō͘ ta-ke仔食。寫批hō͘ 昆芳，隔真久才倒來看。若ùn 豆油，無隔暝做伊去。吩咐秀春倒--來，秀春無數想。伊tiàm hia 跳舞、電影、麻雀，chhap 你teh 拖屎連，teh 縛腳sám-hoân,tǹg粉臭kiâ-kiâ。到hit 時，ta-ke才知好歹人。惠美常常跪落tī 眠床前，出聲替ta-ke祈禱，讀聖經、講道理hō͘ 伊聽。食新婦ê 乳慣勢，惠美煞常常àⁿ tī ta-ke ê 身邊，用乳hō͘ ta-ke suh。60外偌歲--lah，一下軟弱若囡仔--leh。常常對惠美認錯。講伊往過m̄-bat 人，迷信偶像。有時惠美也好禮仔kā 伊抱出來廳門口ni簷ê 安樂椅，hō͘ 伊照日頭看花木。Án-ni 足足年偌久，秀春m̄-bat 踏腳到，昆芳倒來看兩chōa,攏無隔暝。實在真了然！ |
|
Ū chi̍t ji̍t ta-ke hut-jiân kā Hūi-bí kóng cha-hng góa khùn-khì ê sî ū nn̄g ê lâng chhēng pe̍h-saⁿ hoat-si̍t lâi chhōa góa khì. Kàu chi̍t chō siâⁿ, siâⁿ-mn̂g chin-chu, siâⁿ-chhiûⁿ phek-ge̍k, lāi-bīn chin kng. Góa chin ài ji̍p-khì, nā-sī ū chi̍t ê lāu a-peh chhùi-chhiù tn̂g-tn̂g tī hia kò͘-mn̂g. M̄ hō͘ góa ji̍p-khì, kóng góa ê saⁿ chē-chē kiaⁿ-lâng, bô siū Iûⁿ-ko ê pó-hui̍h sé-chheng, koh bô sìn-gióng ê bûn-pîn, kā góa kóaⁿ tò chhut--lâi, chin phah-sńg. Tú teh tiu-tû ê sî ū chi̍t-ūi chin chû-siông, bīn chhiò-iông, thâu tì chhì-á ê bián-liû, chhiú ū teng-jiah ê lâng, hit lâng chhēng pe̍h-saⁿ kui-sin hoat-kng. Góa tī sè-kan m̄-bat khòaⁿ án-ni ê lâng, kā góa kóng “Cha-bó͘ kiáⁿ ah, lí thang an-sim tò-tńg-khì, chīn it-chhè ê gī chiah koh lâi, Góa chiū chiap-la̍p lí chiū-kīn Góa. Hō Góa só͘ tī-teh ê ūi lí iā beh tī hia, thang kap Góa saⁿ-kap tit êng-kng.” Chin hoaⁿ-hí, iā chin phah-sńg, m̄-bat ì-sù chiū chhíⁿ khí-lâi. Hūi-bí thiaⁿ liáu tōa hoaⁿ-hí. Kā i kóng kap lí kóng ōe ê lâng chiū-sī Kiù-chú Iâ-so͘. Ta-ke kóng taⁿ góa tio̍h cháiⁿ-iūⁿ? Hūi-bí kā i kóng lí tio̍h sìn, iā beh thòe i chhiáⁿ Bo̍k-su lâi kā i kiâⁿ sé-lé. Ta-ke chin hoaⁿ-hí sìn Iâ-so͘, iā kiû Chú sià-bián i it-chhè kòe-khì ê chōe, chiū tùi N̂g Bo̍k-su niá sé-lé. N̂g Bo̍k-su kàu i ê tau, hit-ji̍t ū Ko͘-niû, Bo̍k-su, chē-chē chí-moāi lâi lé-pài, tī ka-têng chòe-hóe siú Chú ê sèng-chhan. Chhù-piⁿ lîn-iū tāi-ke chin kî-koài. Iā tong-tiûⁿ ûi-giân i nā sí tio̍h chòe Ki-tok-kàu sek. Iā thiaⁿ-ni̍h ê ngó͘-siōng tio̍h chīn tû. Kòa-khí cha̍p-tiâu-kài piáu-bêng chòe sìn Siōng-tè Ki-tok-kàu ê ka-têng. Án-ni liáu-āu koh oa̍h chiâⁿ lé-pài chiah sí. Tī hit lé-pài-lāi i chin pêng-an, put-lūn sím-mi̍h lâng lâi khòaⁿ i, ko͘-î, kū-kīm, chek-peh, chím-ḿ lâi i to kóng Iâ-so͘ hō͘ lâng thiaⁿ. Tāi-ke chin kî-koài, chóng-sī thiaⁿ i ê só͘ kóng chin si̍t, iā khòaⁿ Hūi-bí ê iú-hàu tāi-ke chin kám-kek. Kî-tiong iā ū lâng siūⁿ kóng tio̍h lâi thiaⁿ tō-lí khah hó. Chiâⁿ lé-pài āu chiū kòe-sin. Kòng-tiān hō͘ Khun-hong, Khun-hong tú khì chhut-chhai, kàu in tò-lâi to í-keng chiàu Ki-tok-kàu sek ji̍p-bo̍k liáu. Chū án-ni chhiáⁿ kā i táⁿ-tháng lâi tán Khun-hong in tò-lâi. Tò--lâi chiū siat-hoat beh chòng-sek. Hūi-bí chú-tiuⁿ Ki-tok-kàu-sek, Siù-chhun chú-tiuⁿ Hu̍t-kàu-sek, koh tio̍h kiò chhài-ko͘, hôe-siūⁿ lâi liām-keng. Chi̍t ê chú-tiuⁿ chi̍t khoán. Āu-lâi tāi-ke chun-tiōng i pún-lâng ê ûi-giân, chiū chiàu Ki-tok-kàu sek, hit-ji̍t chē-chē hōe-iú, kap Thoân-kàu-chiá, Soan-kàu-su lâi sàng-chòng. Hūi-bí in chhù Siú-jîn, A-só, Ông Bo̍k-su iā lóng lâi. Chū Hūi-bí lâi Khun-hong in tau kin-á-ji̍t siāng sèng-lī, siāng êng-kng, chóng-sī Siù-chhun iā m̄-jīn su. Chîⁿ ū, i iā khì kat-tôaⁿ tī piⁿ-ah, tiàm hia liām-keng lâi kap Hūi-bí nāu. Pán kng chhut--lâi Hūi-bí bē hiáu-khàu, chí-ū siong-sim lâu ba̍k-sái. Siù-chhun khàu kàu i-i o-o, li-li lo-lo, “Sim-koaⁿ-á góa bó o-òe! Kin-á-ji̍t kui-sim chòe lí khì, iā bô thang hō͘ góa kìⁿ chi̍t bīn, góa sim-koaⁿ góa bó o-òe!” Chiok pe̍h-chha̍t, pēⁿ nî gōa kú, thoa-sái-liân tó tī chhn̂g-ni̍h, phoe tiān-pò ti̍t tui, liân thàm-thâu to m̄-káⁿ. Taⁿ khàu kàu tōa-siaⁿ iá-âu, phīⁿ chhùi-nōa kho̍k-kho̍k ti̍h. Sím-mi̍h thâu-chhit, sam-chhit, chū-jiân chòe cha-bó͘ kiáⁿ iā lāng-lâu. Tāi-ke kóng Siù-chhun khah iú-hàu.
|
有一日，ta-ke忽然kā 惠美講：「Cha 昏 我睏--去ê 時，有兩個人穿白衫，發翅，來chhōa 我去。到一座城，城門真珠，城牆碧玉，內面真光。我真愛入--去，但是有一個老阿伯，嘴鬚長長，tī hia 顧門。M̄ hō͘ 我入--去，講我ê 衫濟濟驚人，無受羊羔ê 寶血洗清，koh 無信仰ê 文憑，kā 我趕倒--出-來，真扑sńg。Tú teh 躊躇ê 時，有一位真慈祥，面笑容，頭戴刺仔ê 冕流，手有釘跡144ê 人，hit 人穿白衫，歸身發光。我tī 世間m̄-bat 看án-ni ê 人，kā 我講：『查某子--ah，你thang 安心倒轉--去，盡一切ê 義才koh 來，我就接納你就近我。Hō͘ 我所tī--teh ê 位你也beh tī hia，thang kap我相kap得榮光。』真歡喜，也真扑sńg,?-bat 意思就醒--起-來。」惠美聽了大歡喜。Kā 伊講：「Kap你講話ê 人就是救主耶穌。」Ta-ke講：「今我著怎樣？」惠美kā 伊講你著信，也beh 替伊請牧師來kā 伊行洗禮。Ta-ke真歡喜信耶穌，也求主赦免伊一切過去ê 罪，就tùi 黃牧師領洗禮。黃牧師到伊ê 兜，hit 日有姑娘、牧師，濟濟姊妹來禮拜，tī 家庭做伙守主ê 聖餐。厝邊鄰右大家真奇怪。也當場遺言伊若死，著做基督教式。也廳--ni̍h ê 偶像著盡除。掛起十條誡，表明做信上帝基督教ê 家庭。Án-ni 了後，koh 活誠禮拜才死。Tī hit 禮拜內伊真平安，不論甚mi̍h人來看--伊，姑姨，舅妗，叔伯，嬸姆來，伊都講耶穌hō͘ 人聽。大家真奇怪，總--是聽伊ê 所講真實，也看惠美ê 有孝，大家真感激。其中也有人想講著來聽道理較好。誠禮拜後就過身。摃電hō͘ 昆芳，昆芳tú去出差，到in 倒--來都已經照基督教式入木了。自án-ni，且kā 伊打tháng來等昆芳in 倒--來。倒--來就設法beh 葬式。惠美主張基督教式，秀春主張佛教式，koh 著叫菜姑、和尚來唸經。一個主張一款。後來大家尊重伊本人ê 遺言，就照基督教式，hit 日濟濟會友kap傳教者、宣教師來送葬。惠美in 厝，守仁、阿嫂、王牧師也攏來。自惠美來昆芳in 兜，今仔日上勝利，上榮光，總--是秀春也m̄ 認輸。錢有，伊也去結壇tī 邊仔，tiàm hia 唸經來kap惠美鬧。板扛--出-來，惠美bē 曉哭，只有傷心流目屎。秀春哭到i-i o-o、li-li lo-lo：「心肝仔我母--o-òe!今仔日歸心做你去，也無thang hō͘ 我見一面，我心肝我母--o-òe!」足白賊，病年偌久，拖屎連倒tī 床--ni̍h，批、電報直追，連探頭都m̄ 敢。今哭到大聲野喉，鼻、嘴瀾kho̍k-kho̍k 滴。甚mi̍h頭七、三七，自然做查某子也lāng-lâu。大家講秀春較有孝。 |
