Chhì-á-lāi ê pek-ha̍p-hoe_06
|
刺仔內ê百合花_06 |
| Lōa Jîn-seng |
賴仁聲 |
|
11
|
11 |
|
VII. Ài lōng-phòa ka-têng á-bô?
|
七、Ài弄破家庭抑無？ |
|
Nā-ài khì an-ni chòe chiū lōng ē phòa.
|
若ài去an-ni 做就弄會破。 |
|
1. Chhóng-sé kì 16:1-7. 21:8-21.
|
1、創世紀16：1-7. 21：8-21. |
|
Khì o̍h Sat-lāi kā i ang A-pek-lân tàu soán sè-î. Hit-sî i sī chiong lú-pī Hā-kah, hō͘ i kap i ê tiōng-hu thong-pâng, kàu-bóe loān kàu tio̍h kóaⁿ chhut-khì. M̄-nā kóaⁿ sè-î-á, liān kiáⁿ iā m̄-ti̍hN8, koh hit ê kóaⁿ-hoat sī chin chân-jím. A-pek-lân ke-hóe hiah tōa, bē chhut-tit chi̍t chiah iûⁿ, chi̍t chiah lû hō͘ in. Chiàu Chhòng-sè-kì 21:I só͘-kì.
|
去學撒來kā 伊翁亞伯蘭鬥選細姨。Hit時伊是將女婢夏甲，hō͘ 伊kap伊ê 丈夫通房，到尾亂到著趕--出-去。M̄-nā 趕細姨仔，連[liân]子也m̄-ti̍hN8，koh hit 個趕法是真殘忍。亞伯蘭家伙hiah 大，bē 出得一隻羊，一隻牛hō͘--in。照創世紀 21：I 所記。 |
|
“A-pek-lia̍p-hán chá-chá khí-lâi, the̍h piáⁿ kap chi̍t phôe-tē ê chúi hō͘ Hā-kah; hē tī i ê keng-thâu téng; liân gín-ná sòa kah i khì; i chiū khì, kàu Pia̍t-sī-pa ê khòng-iá chiū kiâⁿ bô lō͘.” Chúi chia̍h liáu Hā-kah chiong kiáⁿ khǹg tiàm chhiū kha, put-jím khòaⁿ kiáⁿ gō sí, chhùi-ta sí, só͘-í lī hn̄g-hn̄g pàng-siaⁿ thî-khàu i ê pháiⁿ-miā. Tng Í-si̍t-má-lī bōe chhut-sì ê sî chiū hō͘ chú-bó pháiⁿ khoán-thāi. Chhòng 16:6. siá kóng
|
「亞伯拉罕早早起來，提餅kap一皮袋ê 水hō͘ 夏甲；下tī伊e 肩頭頂；連囡仔煞kah[kap]伊--去；伊就去，到Pia̍t-sī-pa ê 曠野就行無路。」水食了，夏甲將子囥tiàm 樹腳，不忍看子餓死，嘴礁死，所以離遠遠放聲啼哭伊ê 歹命。Tng以實瑪利未出世ê 時就hō͘ 子母歹款待。創 16：6寫講。 |
|
“Sat-lāi khó͘-chhó͘ i, i chiū tùi Sat-lāi ê bīn-chêng tô-cháu.” Ūi chit ê sū A-pek-lân kap Sat-lāi tī ka-têng ū put-tn̄g ê hong-pho, tha̍k Chhòng 16:4-6. chiū chai. Hā-kah sè-î-á ū sin chiū siū tek-thióng khòaⁿ-khin chú-bú, oan-ke kàu ke-káu to bô pêng-an. Sat-lāi khàu-lōa A-pek-lân. A-pek-lân bē jím tit ka-têng put-sî loān, chiah tùi Sat-lāi kóng “Lú-pī tī lí ê chhiú, lí thang sûi-ì khoán-thāi i”. In-ūi Sat-lāi giâ Iâ-hô-hoa lâi hia̍p-chè pek i ê tiōng-hu, Sat-lāi kóng “Goān Iâ-hô-hoa tī lí góa ê tiong-kan phòaⁿ-toàn”. Sat-lāi chin-chiàⁿ théng i ê tōa-bó͘ ê chhû-ui(雌威). Tōa khó͘-to̍k jî te̍k khó͘-to̍k. Kàu-bóe Hā-kah khòaⁿ-phòa, ang-sài kah bē chòe chú, théng tōa-bó͘ khó͘-to̍k--i. Put-tek-í tio̍h cháu, siūⁿ beh sí, hēng-gū thiⁿ-sài chhut-hiān kiò i tò lâi. Chóng-sī kàu-bóe kiáⁿ chhut-sì to cha̍p-gōa hòe lah, iā-sī ngē-ngē koh kóaⁿ chhut-khì. Bô pun kàu chi̍t-tè óaⁿ, chi̍t-siang tī, khang-chhiú kóaⁿ chhut-khì. An-ni lâng nā ài lōng-phòa ka-têng ê tē it hong-hoat tio̍h chhui-chiàn sè-î hō͘ ang-sài.
|
「撒來苦楚伊，伊就tùi 撒來ê 面前逃走。」為這個事亞伯蘭kap撒來tī 家庭有不斷ê 風波，讀創 16：4-6就知。夏甲細姨仔有身就受tek寵，看輕主母，冤家到雞狗都無平安。撒來哭賴亞伯蘭。亞伯蘭bōe忍得家庭不時亂，才對撒來講：「女婢tī 你ê 手，你thang 隨意款待伊。」因為撒來giâ耶和華來脅制逼伊ê 丈夫，撒來講：「願耶和華tī 你我ê 中間判斷。」撒來真正逞伊ê 大某ê 雌威。大苦毒而特苦毒。到尾夏甲看破，翁婿kah bē 做主，寵大某苦毒伊。不得已著走，想beh 死，幸遇天使出現叫伊倒來。總是到尾子出世都10外歲--lah，也是硬硬koh 趕--出-去。無分到一塊碗、一雙箸，空手趕--出-去。Án-ni，人若ài弄破家庭ê 第一方法就推薦細姨hō͘ 翁婿。 |
|
Tùi-tī A-pek-lân kap Hā-kah thong-pâng ê sū Sèng-keng kā lán kóng saⁿ-hāng tāi-chì.
|
Tùi tī 亞伯蘭kap夏甲通房ê 事，聖經kā 咱講3項代誌。 |
|
1. Kap Hā-kah thong-pâng hit-sî sī bōe siū kat-lé chêng “kū-lâng A-pek-lân” ê sî, m̄-sī ōaⁿ-sin chòe “A-pek-lia̍p-hán” ê sî.
|
1、Kap 夏甲通房hit 時是未受割禮前「舊人亞伯蘭」ê 時，m̄ 是換身做「亞伯拉罕」ê 時。 |
|
2. Ūi-tio̍h chit-chân sū, m̄-nā îm-loān, sī ēng lâng ê tì-sek beh lâi tāi-thè Siōng-tè ê kè-ōe. Só͘-í ka-têng seⁿ-khí tōa-hong-pho, tio̍h kàu tû-khì chiah ē soah.
|
2、為著這層事，m̄-nā 淫亂，是用人ê 智識beh 來代替上帝ê 計畫。所以家庭生起大風波，著到除--去才會煞。 |
|
3. Pêng-sî hō͘ Siōng-tè soán--i, khòaⁿ chòe pêng-iú khoán-thāi chòe-hóe kiâⁿ, chòe-hóe kóng-ōe ê A-pek-lân. Tùi chhōa sè-î Hā-kah hō͘ Siōng-tè chek-pī. Chhiáⁿ tha̍k Chhòng-sè-kì 17:1.
|
3、平時hō͘ 上帝選--伊，看做朋友款待做伙行，做伙講話ê 亞伯蘭。Tùi 娶細姨夏甲hō͘ 上帝責備。請讀創世紀 17：1. |
|
“A-pek-lân káu-cha̍p-káu hè ê sî, Iâ-hô-hoa tùi A-pek-lân hián-hiān, kā i kóng, Góa sī choân-lêng ê Siōng-tè, lí tī Góa ê bīn-chêng kiâⁿ-chòe tio̍h oân-choân” chit-kù ū hâm-khǹg chek-pī ê ì-sù. Koh lán khòaⁿ Chhòng-sè-kì 16:16. Hā-kah seⁿ Í-si̍t-má-lī ê sî A-pek-lân sī 86 hòe. Kàu 17:1 A-pek-lân koh thiaⁿ Iâ-hô-hoa ê siaⁿ ê sî sī 99 hòe, an-ni thâu bóe iok 13-14 nî kú, Siōng-tè bô kap A-pek-lân kóng-ōe. Che sī gōa-ni̍h thang kiaⁿ ê sū ah! Ūi chhōa sè-î hō͘ Siōng-tè bô hoaⁿ-hí kàu an-ni.
|
「亞伯蘭99歲ê 時，耶和華tùi 亞伯蘭顯現，kā 伊講，我是全能ê 上帝，你tī 我ê 面前行做著完全。」這句有含勸、責備ê 意思。Koh 咱看創世紀 16：16。夏甲生以實瑪利ê 時亞伯蘭是86歲。到17:1 亞伯蘭koh 聽耶和華ê 聲ê 時是99歲，án-ni 頭尾約13、14年久，上帝無kap亞伯蘭講話。Che 是偌-ni̍h thang 驚ê 事--ah！為娶細姨hō͘ 上帝無歡喜到án-ni。 |
|
2. Chhòng 25:28. 27:1-8.
|
2、創25:28. 27:1-8. |
|
O̍h Í-sat kap Lī-pek-ka in ang-á-bó͘. Seⁿ nn̄g ê kiáⁿ chi̍t ê Í-sò, chi̍t ê Ngá-kok. Lāu-pē thiàⁿ tōa-kiáⁿ Í-sò; in-ūi i siūⁿ kóng chit ê ē khì phah-la̍h chòe hó chhài thang hō͘ i phòe sio-chiú. Lāu-bó thiàⁿ Ngá-kok, in-ūi i siūⁿ chit ê khah koai, khah ū ōe kóng, ē pang-chān i chòe ke-lāi ê kang tiâⁿ. An-ni chi̍t lâng phian-ài chi̍t ê. Lān-pē kap tōa-kiáⁿ su-iok beh kā i chiok-hok. Lāu-bó kà kiáⁿ kóng pe̍h-chha̍t, pang-chān i phiàn lāu-pē. Hāi tit ke-lāi loān chhau-chhau, hiám-hiám chiū jiá-chhut kut-jio̍k hiaⁿ-tī sio chân-sat. Ka-chài Ngá-kok cháu tit lī. Nā-ài ke-têng loān, chiū ang-bó͘ tōa-sè-sim koh phian-ài kiáⁿ-jî, lōng kiáⁿ-jî sio-cheⁿ ke-hóe, an-ni iû-goân chin khoài-phòa. Iā m̄-sī bô pò, Ngá-kok phiàn in lāu-pē, kàu nî-lāu iā-sī hō͘ in kiáⁿ phiàn. I ê kiáⁿ iā-sī hiaⁿ-tī-á sio hāi.
|
學以撒kap利百加in 翁仔某。生兩個子：一個以掃，一個雅各。老父疼大子以掃，因為伊想講這個會去扑獵、做好菜，thang hō͘ 伊配燒酒；老母疼雅各，因為伊想這個較乖、較有話講，會幫贊伊做家內ê 工程。Án-ni 一人偏愛一個。老父kap大子私約beh kā 伊祝福；老母教子講白賊，幫贊伊騙老父。害得家內亂chhau-chhau，險險就惹出骨肉兄弟相殘殺。佳哉雅各走得離。若ài家庭亂，就翁某大細心koh 偏愛子兒，弄子兒相爭家伙，án-ni 猶原真快破。也m̄ 是無報，雅各騙in 老父，到年老也是hō͘ in 子騙。伊ê 子也是兄弟仔相害。 |
|
3. Sū-su-kì 16:19-21.
|
3 、士師記16:19-21. |
|
O̍h chham-sun hòng-tōng, chiong chhiong-ki Tāi-lī-lah ê tōa-thúi chòe chím-thâu. Liû-liû khì, nā an-ni chòe ka-têng m̄-nā ē loān, iā khó-lêng chhin-chhiūⁿ Chham-sun ē lo̍k-phek.
|
學參孫放蕩，將娼妓大利拉ê 大腿做枕頭。Liû-liû--去，若án-ni 做家庭m̄-nā 會亂，也可能親像參孫會落魄。 |
|
4. Sat-bí-ní siōng 2:12-17. 3:10-18.
|
4 、撒母耳上2:12-17. 3:10-18. |
|
O̍h Í-lī bô tiau-tok kiáⁿ. Kiáⁿ Hô-hut-nî, Hui-nî-khap bû ok put-chok, biáu-sī Siōng-tè. Kàu-bóe m̄-nā ka-phòa jîn-bông; liân Iok-kūi tō sòa sit-lo̍h.
|
學以利無雕琢子。子何弗尼、非尼哈無惡不作，藐視上帝。到尾m̄-nā 家破人亡；連約櫃都續失落。 |
|
5. Sat-bó-ní hā 11:2-27.
|
5 、撒母耳下卷11:2-27. |
|
O̍h Tāi-pi̍t ê siâ-loân, tham O͘-lī-a ê bó͘ Poa̍t-sī-pa. Tāi-pi̍t kiâⁿ-iû tī ông-kiong ê liâng-tâi-téng, bô tiuⁿ-tî khòaⁿ tio̍h chi̍t ê hū-jîn-lâng teh sé-e̍k, iông-māu chin súi. An-ni ū chōe á-bô? Góa siūⁿ bô. Bô tiuⁿ-tî khòaⁿ kúi-nā ê hū-jîn lâng lóng chin-súi, lóng chhiah-sin lō͘-thé teh sé-e̍k, ún-tàng chin hó khòaⁿ. Thang khiā hia khòaⁿ á-bô? Tû khòaⁿ kā-tī ê ╳ ╳ ╳ í-gōa, góa siūⁿ choa̍t-tùi m̄-thang. Siat-sú bô tiuⁿ-tî hō͘ lí khòaⁿ tio̍h; góa siūⁿ lán tio̍h kín oat-cháu m̄-thang koh khòaⁿ. In-ūi lâng loán-jio̍k kiaⁿ liáu tiāⁿ tiàm hia khòaⁿ sim-lāi ē seⁿ-khí siâ-liām. Tāi-pi̍t khòaⁿ liáu bē soah tit, sòa chhe-lâng thàm-thiaⁿ hit ê hū-jîn-lâng sī chī-chūi? Tī-chia í-keng chhò-gō͘. Hit ê lâng sī chī-chūi èng-kai kap Tāi-pi̍t bô kan-sia̍p. Hô-pit thàm-thiaⁿ? Kì-jiân chai sī O͘-lī-a ê bó͘, án-ni sī iú hu chi hū(有夫之婦). Sī ū ang ê cha-bó͘-lâng, koh sī ka-tī ê pō͘-hā ê bó͘, chai liáu kā O͘-lī-a tàu hoaⁿ-hí chiū hó. M̄-bián chhe lâng khì chiong hū-jîn-lâng chiap lâi. Hū-jîn-lâng siū tiàu iat-kiàn tāi-ông che sī chin êng-kng. Chū-jiân m̄-káⁿ ge̍k-chí chiū lâi. Lâi, sù-iat kā i bián-lē, in-ūi sī ka-tī ê pō͘-hā ê chhe-chú. Án-chóaⁿ tio̍h chai i ê ╳ ╳ tú-á chheng-khì. Tī chia Tāi-pi̍t chin kai-sí. Chhia lo̍h-kiā sè-bīn oh tòng lah, kàu-bóe chū-jiân péng-chhia. Tâng-pâng lah, ū sin-īn lah. Kàu-chia hoán-hóe iáu sī tāi-tiōng-hu. Hô-pit ka-tī thau-chia̍h, o͘-káu thau-chia̍h, chiah kiò pe̍h-káu tò lâi siū chōe. Tú-tio̍h O͘-lī-a iū gōng-tiong, m̄ tò-khì tì O͘-soan-bō͘. Goān tiàm ông-kiong ku jîm-chîⁿ-kha. Che-iūⁿ ê chīn-tiong èng-kai tio̍h kì tāi-kong chi̍t-chhù, tōa-tōa ka-chióng. Sím-mi̍h Tāi-pi̍t chiah sòa it-put-chok jī-put-hiu. Chiàm-bó͘ toa̍t-chhe, sòa ēng léng-to sat-jîn kè, pek O͘-lī-a hām-tīn chō-sī put-kiù.
|
學大衛ê 邪戀，貪烏利亞ê 某拔示巴。大衛行遊tī 王宮ê 涼臺頂，無張持看著一個婦人人teh 洗浴，容貌真súi。Án-ni 有罪抑無？我想無。無張持看幾若個婦人人攏真súi、攏赤身露體teh 洗浴，穩當真好看。Thang 企hia 看抑無？除看家己ê ……以外，我想絕對m̄-thang。設使無張持hō͘ 你看著；我想咱著緊越頭m̄-thang koh 看。因為人軟弱，驚了定tiàm hia 看心內會生起邪念。大衛看了bē 煞--tit，煞差人探聽hit 個婦人人是是誰？Tī-chia 已經錯誤。Hit 個人是是誰應該kap大衛無干涉。何必探聽？既然知是烏利亞ê 某，án-ni 是有夫之婦。是有翁ê 查某人，koh 是家己ê 部下ê 某，知了kā 烏利亞鬥歡喜就好。M̄ 免差人去將婦人人接來。婦人人受召謁見大王che 是真榮光。自然m̄ 敢逆旨就來。來，賜謁kā 伊勉勵，因為是家己ê 部下ê 妻子。Án-chóaⁿ 著知伊ê …… tu仔清氣。Tī chia 大衛真該死。車落崎勢面oh擋--lah，到尾自然péng 車。同房--lah，有身孕--lah。到chia 反悔iáu是大丈夫。何必家己偷食，烏狗偷食，才叫白狗倒來受罪。Tú著烏利亞又憨忠，m̄ 倒去tì 烏soan帽。願tiàm 王宮ku jîm-chîⁿ腳。這樣ê 盡忠應該著記大功一次，大大嘉獎。甚物大衛chiah 續煞一不作二不休。佔某奪妻，煞用冷刀殺人計，逼烏利亞陷陣，坐視不救。 |
|
Chit khoán-sū ū pò á-bô? Ū. I ê kiáⁿ Àm-lùn kan-îm sió-moāi Thaⁿ-má. Ap-sa-liông iā-sī i ê kiáⁿ pò-oan thâi-sí hiaⁿ-tī Àm-lùn liáu-āu chiū tô-cháu. Āu-lâi bô͘-hoán, hiám-hiám pek-sí lāu-pē Tāi-pi̍t. Pek-tit Tāi-pi̍t cháu-thâu bô lō͘ thàu-mê kòe Khip-lûn-khe, siám-pī tī soaⁿ-kan khòng-iá lâi cháu-miā. Kai-chài Tāi-pi̍t chiong-lâi ū tōa-tōa chhàm-hóe, tit-tio̍h Iâ-hô-hoa ê sià-bián.
|
這款事有報抑無？有。伊ê子暗嫩姦淫小妹他瑪。押沙龍也是伊ê 子報冤thâi 死兄弟暗嫩了後就逃走。後來096謀反，險險逼死老父大衛。逼得大衛走頭無路，透暝過Khip-lûn溪，閃避tī 山間曠野來走命。佳哉大衛將來有大大懺悔，得著耶和華ê 赦免。 |
|
6. Ông siōng 11:1-14.
|
6、王上11:1-14. |
|
O̍h Só-lô-bûn lāu hoan-tian. Thiòng-ài gōa-kok ê bí-lú, ū hō͘ hui 700 ê lóng-sī kùi-cho̍k ê, koh ū pìn-hui 300 ê, chiàⁿ-keng, hō͘-hui, pìn-hui sǹg kui chheng ê bó͘. Chin-sī kai-sí. Sèng-chheh siá “Chiah ê lú-chú iú-he̍k i ê sim …… khì pài pa̍t ê Siōng-tè, i ê sim bô sûn-choân ǹg Iâ-hô-hoa i ê Siōng-tè.” Āu-lâi ūi-tio̍h hiah ê bō, khí-biō kap Sèng-tiān saⁿ ǹg. Kap hiah ê bó͘ khì sio-hiuⁿ tī ngó͘-siōng ê chè-tôaⁿ.
|
學所羅門老蕃癲。寵[thióng]愛外國ê 美女，有後妃700個攏是貴族--ê,koh有嬪妃300個，正宮、後妃、嬪妃算幾千個某。真是該死。聖冊寫「Chiah-ê 女子誘惑伊ê 心……去拜別個上帝，伊ê 心無純全向耶和華伊ê 上帝。」後來為著hiah-ê 某，起廟kap聖殿相向。Kap hiah-ê 某去燒香tī 偶像ê 祭壇。 |
|
Sèng-keng kì-kóng “Lūn kàu chiah ê lia̍t-kok, Iâ-hô-hoa bat hoan-hù Í-sek-lia̍t lâng kóng, Lín m̄-thang khì in hia, in iā m̄-thang lâi lín chia, in-ūi in ōe hō͘ lín ê sim phian-oai, khì tòe in ê siōng-tè; chóng-sī Sò-lô-bûn loân-ài hiah ê cha-bó͘-gín-ná, kap in kiat-hun.”(I Liat-ông 11:2). Khí sèng-tiān tōa jia̍t-sim, siá Si-phian ê chi̍t-pō͘-hūn, siá Chim-giân, siá Ngá-ko, siá Thoân-tō, tù-su li̍p-soat, khong-chiân choa̍t-hō͘ ê tōa tì-hūi ê bêng-kun Sò-lô-bûn sit-pāi kok phòa tī chiah ê pài ngó͘-siōng ê cha-bó͘-gín-ná. Ah! Chham-sun, Tāi-pi̍t, Sò-lô-bûn sui sī eng-hiông, tāi-tì iā lân-kòe bí-jîn-koan. Chin-chiàⁿ tio̍h kéng-kài-ah lú-sek.
|
聖經記講：「論到chiah-ê 列國，耶和華bat 吩咐以色列人講：『Lín m̄-thang 去in hia，in 也m̄-thang 來lín chia，因為in 會hō͘ lín ê 心偏歪，去tòe in ê 上帝。』總是所羅門戀愛hiah-ê 查某囡仔，kap in 結婚。」（列王上卷11:2）。起聖殿大熱心，寫詩篇ê 一部份，寫箴言、寫雅哥、寫傳道，著書立說，空前絕後ê 大智慧ê 明君——所羅門，失敗國破tī chiah-ê 拜偶像ê 查某囡仔。Ah！參孫、大衛、所羅門雖是英雄，大致也難過美人關。真正著警戒--ah，女色！ |
|
7. Lia̍t-ông siōng 16:29. 22:40. Lia̍t-ông hā 9:29-37.
|
7、列王上卷16:29. 22:40. 列王下卷9:29-37. |
|
Khòaⁿ Í-sek-lia̍t ông A-khap chhōa Se-tùn ông pài-pu̍t lâng ê cha-bó͘-kiáⁿ Iâ-sián-piat. Jiá-chhut Iâ-hô-hoa ê siū-khì 3 nî pòaⁿ bô lo̍h-hō͘ tōa ki-hng. Goân-in chiū-sī choân-kok piàn-tē khí pu̍t-biō. Tùi Se-tùn ti̍t su-ji̍p Âng-î, Sai-kong, peh-sìⁿ thang kóng choân-kok ngó͘-siōng-kàu hòa. Chhut Sian-ti Í-lī-a kap hiah ê Sai-kong, Aân-î tàu-hoat. Siōng-tè khah iâⁿ, chiah koh sìn-gióng ho̍k-heng. Ūi án-ni Iâ-sián-piat tāi-théng chhû-ui, ke-bó ē thî, bēng-lēng tui sat Í-lī-a. Í-lī-a chi̍t-sî tōa-kiaⁿ, cháu-kàu bô iông-sin chi tē, sòa tī lô-tîn chhiū-ē kiû sí. Āu-lâi siat-kè hō͘ Ông chiàm Ná-po̍k ê pho-tô-hn̂g, ēng chio̍h-thâu tìm sí bû-kò͘ ê Ná-po̍k, chōe-chek têng-têng tha̍h-tha̍h, kàu-bóe A-khap kap A-lân ông chiàn-cheng tīn-bông. Āu-lâi Iâ-sián-piat tī se-chng-lâu siū Iâ-hō͘ kiò thài-kàm tùi lâu-téng ê thang-á kā i chhia lo̍h khì; i ê hui̍h chōaⁿ tio̍h chhiûⁿ-piah, sin-si hō͘ lâng thún-ta̍h. Kàu beh kā i tâi ê sî chiah kan-ta chhōe tio̍h i ê thâu-khak, kap kha-tê, kap chhiú-chiúⁿ. Ki-û ê lóng hō͘ káu thoa khì chia̍h. Í-sek-lia̍t kok tùi án-ni tōa soe-bî, kàu-bóe bông-kok.
|
看以色列王亞哈娶西頓王拜佛人ê 查某子耶洗別。惹出耶和華ê 受氣，三年半無落雨，大飢荒。原因就是全國遍地起佛廟。Tùi 西頓直輸入尪姨、司公，百姓thang 講全國偶像教化。出先知以利亞kap hiah-ê 司公、尪姨鬥法。上帝較贏，才koh 信仰復興。為án-ni耶洗別大逞雌威，雞母會啼，命令追殺以利亞。以利亞一時大驚，走到無容身之地，煞tī 蘿藤樹下求死。後來設計hō͘ 王佔拿伯ê 葡萄園，用石頭tìm死無故ê拿伯，罪責重重疊疊，到尾亞哈kap亞蘭王戰爭陣亡。後來耶洗別tī 梳妝樓受Iâ-hō͘ 叫太監tùi 樓頂ê 窗仔kā 伊chhia--落-去；伊ê 血濺著牆壁，身屍hō͘ 人thún踏。到beh kā 伊tâi ê 時才kan-ta chhōe 著伊ê 頭殼，kap腳蹄、kap手掌。其餘ê 攏hō͘ 狗拖去食。耶洗別國tùi án-ni 大衰微，到尾亡國。 |
|
Téng-bīn chit chhit ê kò͘-sū si̍t-chāi hō͘ lán chin thang kiaⁿ. Lâng nā ài chhōe sí-lō͘, ài ka-têng phòa, kok-ka bông tio̍h khì o̍h. Ok iú ok-pò, siān iú siān-pò, m̄-sī bô pò, sī ji̍t-chí bōe tò. Lán ê sìn-gióng kiám ē ta̍t-tio̍h A-peh-lia̍p-hán, Í-sat, Ngá-kok. Lán ê eng-hiông tì-sek kiám ē ta̍t-tio̍h Chham-sun, Tāi-pi̍t, Sò-lô-bûn; chòe m̄-tio̍h Iâ-hô-hoa Siōng-tè to iû-goân khiàn-chek bô sià-bián. Hô-hòng lí, kap góa. Tio̍h sió-sim kéng-séng.
|
頂面這七個故事實在hō͘ 咱真thang 驚。人若ài chhōe 死路，ài家庭破、國家亡著去學。惡有惡報、善有善報；m̄ 是無報，是日子未到。咱ê 信仰kiám 會值得亞伯拉罕、以撒、雅歌。咱ê 英雄知識kiám 會值得參孫、大衛、所羅門；做m̄-tio̍h 耶和華上帝都猶原譴責無赦免。何況你kap我。著小心警醒。 |
|
Chí-moāi ah, lí ài koh o̍h á-bô? Nā-ài, khì o̍h Ná-pho-lûn ê kiau-chhe, chhá-loān Ná-pho-lûn kò͘ pān chèng-sū, m̄ kap i tām ài-chêng. Kò͘ chiàn-cheng, tang-cháu se-phun, lâm-chûn pak-bé(南船北馬) , m̄-kap i sàn-pō͘ thiàu-bú. Loān kàu Ná-pho-lûn bô hoat i ta-ôa. O̍h Thok-ní-su-thài ê bó͘ tiāⁿ loān in ang bē hiáu ài-chîⁿ. Loān kàu Thok-ní-su-thài (?????) cháu bô lō͘, āu-lâi khì sí tiàm tī beh khì Iâ-lō͘-sat-léng sèng-tē sûn-lé ê chi̍t-ê sió ia̍h-thâu. O̍h Lîm-khéng in bó͘ chhiah-te-te, ke̍h-ke̍h-jiáng, khì--tio̍h teh lim tê liân tê-poe to tìm-khì. Pek tit Lîm-khéng tio̍h chhut-khì liû. O̍h So͘-kek-tí ê bó͘ kā tiōng-hu lâm chúi. O̍h Iok-hān ōe-su-lé ê bó͘ bû-kò tiōng-hu thó cha-bó͘ thau seⁿ-kiáⁿ. Bē-bái ò͘; poh-káⁿ sī chhōa tio̍h chhiah cha-bó͘, in ang chiah ē lóng chòe sè-kài ê úi-jîn iā bô tek-khak. Lí khòaⁿ í-siōng ê lē kiám m̄-sī lóng án-ni? Lâng kóng hō͘ chhiah bó͘ kà chi̍t-pái, pí hō͘ pa̍t lâng kà saⁿ-pái khah ū kong-hāu. Án-ni chhōa tio̍h chhiah bó͘ ê lâng bô tek-khak sī bái. Tàn-sī, mài-tit khah hó.
|
姊妹--ah，你ài koh學抑無？若ài,去學拿坡崙ê 嬌妻，吵亂拿坡崙顧辦政事，m̄ kap伊談愛情。顧戰爭，東走西奔、南船北馬，m̄ kap伊散步跳舞。亂到拿坡崙無法伊ta-ôa;學托爾斯泰ê 某，定亂in 翁bē 曉愛錢。亂到托爾斯泰（ ）走無路，後來去死tiàm tī beh 去耶路撒冷聖地巡禮ê 一個小驛頭；學林肯in某chhiah-te-te、ke̍h-ke̍h嚷，氣--著，teh lim 茶連茶杯都tìm棄。逼得林肯著出去流；學蘇格拉底ê 某，kā 丈夫lâm 水；學約翰衛斯禮ê 某，誣告丈夫討查某、偷生子。Bē-bái ò͘;poh-káⁿ是娶著chhiah查某，in 翁才會攏做世界ê 偉人也無的確。你看以上ê 例kiám m̄ 是攏án-ni？人講hō͘ chhiah某教一擺，比hō͘ 別人教三擺較有功效。Án-ni 娶著chhiah某ê 人無的確是bái。但是，mài 得較好。 |
|
Taⁿ chhin-ài ê chí-moāi, láu-si̍t kóng í-siōng chiah ê bô kò tiōng-hu ê keng-chè, bīn-phôe, kiuh-kiuh-jióng nga̍uh-nga̍uh-liām bô soah ê sū, ún-tàng ē chiong tiⁿ-bi̍t ê ka-têng lōng kàu ná-chún oa̍h-tē-ge̍k ê khó͘-chhám.
|
今親愛ê 姊妹：老實講，以上chiah-ê 無顧丈夫ê 經濟、面皮，kiuh-kiuh嚷、nga̍uh-nga̍uh唸無煞ê 事，穩當會將甜蜜ê 家庭弄到若準活地獄ê 苦慘。 |
|
Iā hiaⁿ-tī, lâng tī sè-kan nā bē-tit chiong i ê ka-têng chòe i cheng-sîn-tek un-loán in-ài an-hioh ê só͘-chāi. Tio̍h koh-khì chîn-lâu chhó͘-koán(秦樓楚館) âng-teng le̍k-chiú, hoa-ke liú-hāng lâi chhōe hoan-lo̍k an-ùi ê lâng si̍t-chāi chhi-chhám ah!
|
也兄弟，人tī 世間若bē得將伊ê 家庭做伊精神的溫暖、恩愛、安息ê 所在。著koh 去秦樓楚館、紅燈綠酒、花街柳巷來chhōe 歡樂安慰ê 人，實在淒慘--ah！ |
|
Bu̍t-lūn tī chong-kàu sim-lêng-siōng ê an-ùi sī tùi Siōng-tè lâi tit-tio̍h. Nā-sī Jio̍k-thé-siōng cheng-sîn ê an-ùi, hiat-ka̍k ka-têng, kóng tī pa̍t-ūi iáu ū pí ka-têng khah hó ê só͘-chāi. Tī sè-kan iáu ū pí pē bú iáu khah ū thang chun-kèng, iáu ū lâng pí kut-jio̍k ê hiaⁿ-tī khah chhin, iáu ū lâng pí ka-tī ê ang-bó͘ khah saⁿ-thiàⁿ, chit ê lâng ê seng-oa̍h ún-tàng chin bô chū-jiân. Èng-kai sī seng hàu-kèng pē-bó, seng kui-jio̍k hiaⁿ-tī saⁿ-chhin, seng ang-bó͘ saⁿ-thiàⁿ, āu-lâi tùi kīn kàu-hn̄g, thiàⁿ chhù-piⁿ sòa kàu thiàⁿ chèng-lâng, án-ni chiah bē sī hui, thâu-bóe tian-tó.
|
勿論tī 宗教心靈上ê 安慰是tùi 上帝來得著。若是肉體上精神ê 安慰，hiat-ka̍k 家庭，講tī 別位iáu 有比家庭較好ê 所在。Tī 世間iáu 有比父母iáu 較有thang 尊敬，iáu 有人比骨肉ê 兄弟較親，iáu有人比家己ê 翁某較相疼，這個人ê 生活穩當真無自然。應該是先孝敬父母，先骨肉兄弟相親，先翁某相疼，後來tùi 近到遠，疼厝邊續到疼眾人，án-ni 才bē 是非、頭尾顛倒。 |
|
12
|
12 |
|
VIII Ài ha̍k-si̍p hu-hū ê ài-chêng hō͘ i éng-kò͘(永固) á-bô?
|
八、Ài愛學習夫婦ê 愛情hō͘ 伊永固抑無？ |
|
Góa siūⁿ ta̍k lâng to ài. Nā-sī án-ni tio̍h lâi seng tèng-chèng 2 hāng su-siúⁿ.
|
我想逐人都愛。但是án-ni 著來先訂正兩項思想。 |
|
1. Tio̍h hun-piat “Loân-ài chū-iû” kap “Chū-iû loân-ài” ê su-siúⁿ.
|
1、著分別「戀愛自由」kap「自由戀愛」ê 思想。 |
|
“Loân-ài chū-iû;” ì-sù sī chhut-chāi lí beh loân-ài, á-sī m̄ loân-ai. Á-sī kóng lí tùi chit chân sū phāu hoán-tùi ê su-siúⁿ, lí m̄ ài kap īⁿ-sèng kóng loân-ài ê sū. Kóng khah kín lí beh kè, m̄-kè, beh chhōa, m̄-chhōa, lú ū chū-iû. Á-sī kóng lí ū chū-iû thang kéng lí só͘ ài ê lâng, lâi saⁿ phit-phòe. Nā án-ni ê thêng-tō͘ ê ké-soeh, kó-chin ta̍k lâng to ū chū-iû-koân. Tian-tè ēng kiông-koân lâi pek hun, á-sī ēng kim-chîⁿ lâi bé ê kiat-hun sī chhò-gō͘. Lâng chiàu lí-khì, lú-sèng èng-kai ū chū-iû thang kè i só͘ ài kè, loân i só͘ ài loân ê lâng. Lâm-sèng èng-kai ū chū-iû thang chhōa i só͘ ài chhōa, thiàⁿ i só͘ ài thiàⁿ ê lâng.
|
「戀愛自由」，意思是出在你beh 戀愛，抑是m̄ 戀愛。抑是講你對這層事抱反對ê 思想，你m̄ 愛kap異性講戀愛ê 事。講較緊，你beh 嫁、m̄ 嫁；beh 娶、m̄ 娶，你有自由。抑是講你有自由thang 揀你所愛ê 人，來相匹配。若án-ni ê 程度ê 解說，果真逐人都有自由權。顛倒用強權來逼婚，抑是用金錢來買ê 結婚是錯誤。人照理氣，女性應該有自由thang 嫁伊所愛嫁、戀伊所愛戀ê 人；男性應該有自由thang 娶伊所愛娶、疼伊所愛疼ê 人。 |
|
Chóng-sī “Chū-iû loân-ài” chiū m̄-thang. Chiàu khah chē lâng ê ké-soeh kóng chit kù sī pìⁿ chòe bô tēng-sèng. Á-sī chiong loân-ài chòe iû-hì, thit-thô, kún-chhiò. Bô chū-chè, bô liâm-thí. O͘-âng-tah, loān-loān kau, loān-loān chhap, saⁿ-kak, sì-kak ê to-kak îm-loān. Lâng nā kóng “Lâng khó-í chū-iû loân-ài” chiū sēng chit ê “chū-iû” lâi loān-loān chòe, che sī chin kiàn-siàu. Sè-kan bô pí chit hāng koh-khah kiàn-siàu. M̄-nā kiàn-siàu, ún-tàng beh tú-tio̍h tōa chhi-chhám. Só͘-í thâu chi̍t-tiám lâm-lú īⁿ-sèng ê tiong-kan tek-khak tio̍h pó-siok sui-lâng ê jîn-keh. Koh tio̍h pó-siú ka-têng hu-hū ê sèng-kiat. M̄-thang phāu sím-mi̍h “Loân-ài chū-iû,” “Chū-iû loân-ài” ê kháu-hō, bô chun-tiōng hu-hū ê tō-lí, án-ni lâi ka-têng chin oh hô. Só͘-í nā ài hu-hū ài-chêng éng-kò͘, tē-it tio̍h tèng-chèng chit ê su-siúⁿ.
|
總是「自由戀愛」就m̄-thang。照較濟人ê 解說講這句是變做無定性。抑是將戀愛做遊戲、thit-thô、kún 笑。無自制、無廉恥。烏紅搭，亂亂交，亂亂chhap，三角、四角ê 多角淫亂。人若講：「人可以自由戀愛」就乘這個「自由」來亂亂做，che 是真見笑。世間無比這項koh 較見笑。M̄-nā 見笑，穩當beh tú著大淒慘。所以頭一點男女異性ê 中間的確著保惜隨[sûi]人ê 人格，Koh 著保守家庭夫婦ê 聖潔。M̄-thang 抱甚物「戀愛自由」、「自由戀愛」ê 口號，無尊重夫婦ê 道理，án-ni 來家庭真oh和。所以若ài夫婦愛情永固，第一著訂正這個思想。 |
|
2. Tio̍h tèng-chèng “Kiat-hun sī loân-ài ê bōng.” Chi̍t kù ōe iā-sī m̄-tio̍h. Góa í-keng kóng liáu lah, nā m̄-sī ang-bó͘ kî-si̍t sī bô “loân-ài” thang kóng. Ang-bó͘ īⁿ-sèng ê tiong-kan, chiah ū lí loân, góa ài ê thiàⁿ-chêng thang kóng. Nā m̄-sī ang-bó͘, bô-lūn kau-pôe gōa chhim to-sī iú-gî. Nā bōe chòe ang-bó͘ chiū seng seⁿ-khí loân-ài, án-ni sī siâ-loân. Nā í-keng hú-hun(許婚) ê lâm-lú, tēng-hun liáu lah, só͘-í ē-tit cheng-sîn-tek ê saⁿ loân-bō͘, saⁿ ì-ài, án-ni iú-ki chek-khó. Chin ê loân-ài sī tùi kiat-hun hit-ji̍t khí, cheng-sîn, jio̍k-thé oân-choân it-tì, só͘ ūi-chi nn̄g-ê chiâⁿ-chòe chi̍t-thé. Hit-sî só͘ hoat-chhut siang-hong tiⁿ-bi̍t ê kám-chêng chiah thang kóng sī chin ê loân-ài. Án-ni “Kiat-hun m̄-sī loân-ài ê bōng, tian-tò͘ ài kóng kiat-hun sī loân-ài ê si̍t-hiān,” ā-sī “tàn-seng” chiah tio̍h. In-ūi “Loân-ài” nā bô “kiat-hun” chiū loân-ài bô thang si̍t-hiān. Sī chóa-bīn, toh-téng ê khang-tâm nā-tiāⁿ. Bô kiat-hun lâi si̍t-hiān ê loân-ài, kiò chòe khang-loân, á-sī sit-loân chiū-sī án-ni. Chóng-sī chē-chē lâng tian-tò kóng sī loân-ài ê sî khah tiⁿ-bi̍t, chèng-keng kiat-hun ê sî sī hoat-kiàn tio̍h chē-chē mâu-tún, khi-phiàn, kna-khó͘. Tng loân-ài ê sî chin siang-hó, lí-sióng chin koân, san-bêng hái-sē[sè], lîm-thng ta̍h-hóe to goān pe̍k-siú kai-ló. Chèng-keng kiat-hun liáu hiah ê lí-sióng, hiah ê kau-pôe khó-kiàn sī bông-bo̍k, bô lí-sèng. Kò͘ khòaⁿ bīn siú, kò͘ khòaⁿ kim-chîⁿ. Bô teh siūⁿ jîn-keh, bô the siūⁿ sìn-gióng. Kàu-sî chhám lah, kiat-hun liáu lí bat góa, góa bat lí lah. Ku-cha sô-sô chhut-lâi lah. Ká-biān-kū hian khí-lâi lah. Só͘-í loân-ài tong-sî ê tiⁿ-bi̍t lóng bô khì lah. Só͘ lâu-teh ê chiū-sī seng-oa̍h-khó͘, cheng-sîn-khó͘, khó͘-khó͘-khó͘. Só͘-í kóng loân-ài sī tiⁿ-bi̍t ê lo̍k-hn̂g, in-ūi hit-sî lóng sī tì ká-biān-kū tāi-ke chiong hó the̍h lâi kóng, the̍h lâi khòaⁿ. Góa phiàn lí, lí phiàn góa, chòe chheⁿ-mê hì, ká-chong hì. Kàu kiat-hun liáu sí lah, tāi-ke chiah lō-lō, ku-kòa hian-khui, ku-kha sô chhut-lâi, àng-té ê tāu-chhài, kha-té ū hoat-mn̂g á-bô lóng chai lah. Siang-hong tōa oàn-hīn, tōa lóe-chì, chiù-chhàm kiat-hun. Só͘-í kóng “Loân-ài sī tiⁿ-bi̍t ê lo̍k-hn̂g, iā kiat-hun sī loân-ài ê bōng” chiū-sī án-ni. Chit ê su-siúⁿ tio̍h tèng-chèng, nā bô hu-hū ê ài-chêng bē éng-kò͘.
|
2、著訂正「結婚是戀愛ê 墓。」這句話也是m̄ 著。我已經講了--lah，若m̄ 是翁某，其實是無「戀愛」thang 講。翁某異性ê 中間，才有你戀、我愛ê 疼情thang 講。若m̄ 是翁某，無論交陪偌深都是友誼。若未做翁某就先生起戀愛，án-ni 是邪戀。若已經許婚ê 男女，訂婚了--lah，所以會得精神的ê 相戀慕、相意愛，án-ni iú-ki即可。真ê 戀愛是tùi 結婚hit 日起，精神、肉體完全一致，所謂之兩個成做一體。Hit 時所發出雙方甜蜜ê 感情才thang 講是真ê 戀愛。Án-ni 「結婚m̄ 是戀愛ê 墓，顛倒ài講結婚是戀愛ê 實現」，抑是「誕生」才著。因為「戀愛」若無「結婚」就戀愛無thang 實現，是紙面、桌頂ê 空談nā-tiāⁿ。無結婚來實現ê 戀愛，叫做空戀，抑是失戀就是án-ni。總是濟濟人顛倒講是戀愛ê 時較甜蜜，正經結婚ê 時是發見著濟濟矛盾、欺騙、艱苦。Tng 戀愛ê 時真相好，理想真懸，山盟海誓、臨湯踏火都願白首偕老。正經結婚了，hiah-ê 理想、hiah-ê 交陪可見是盲目、無理性；顧看面súi、顧看金錢；無teh 想人格、無teh 想信仰。到時慘--lah，結婚了，你bat 我、我bat 你--lah。龜腳趖趖出來--lah，假面具掀起來--lah。所以戀愛當時ê 甜蜜攏無--去--lah。所留--teh ê 就是生活苦、精神苦，苦苦苦！所以講戀愛是甜蜜ê 樂園，因為hit 時攏是戴假面具，大家將好提來講、提來看。我騙你、你騙我，做青盲戲，假裝戲。到結婚了，死--lah，大家chhiah lō-lō,龜蓋掀開，龜腳趖--出-來，甕底ê 豆菜、腳底有發毛抑無攏知--lah。雙方大怨恨、大餒志，咒懺結婚。所以講：「戀愛是甜蜜ê 樂園，也結婚是戀愛ê 墓。」就是án-ni。這個思想著訂正，若無夫婦ê 愛情bē 永固。 |
|
3. Tio̍h hō͘-siōng chù-ì seng-oa̍h ê sió-sū
|
3、著互相注意生活ê 小事。 |
|
(1) Sio lí-kái, saⁿ tông-chêng, saⁿ thé-thiap, saⁿ lé-jiōng. Chhin-chhiūⁿ chhut-ji̍p ê sî sio chioh mn̄g. Tiōng-hu kā hū-jîn-lâng kóng “Góa beh lâi khì lah.” Hū-jîn-lâng tùi tiōng-hu kóng “Lí tò--lâi lah.” Tāi-ke ēng chhiò-chhiò lâi saⁿ-mn̄g chin hó.
|
（1）相理解、相同情、相體貼、相禮讓。親像出入ê 時相借問。丈夫kā 婦人人講：「我beh 來去--lah。」婦人人對丈夫講：「你倒--來--lah。」大家用笑笑來相問真好。 |
|
(2) Sio-sàng chi̍t tiám-á táu-lō͘. Tiōng-hu chhut-gōa tò-lâi, bé hū-jîn-lâng só͘ ài ê hoe, hún sió-khóa-mi̍h. Hū-jîn-lâng chhut-gōa tò--lâi bé chi̍t-tiám-á kóe-chí.
|
（2）相送一點仔tán-lō͘。丈夫出外倒--來，買婦人人所愛ê 花、粉小可物。婦人人出外倒--來，買一點仔果子。 |
|
(3) Chù-ì tiōng-hu sim-piⁿ ê seng-oa̍h. Ū tòa chhiú-kin á-bô? Lāi-saⁿ lâu-kōaⁿ kín ōaⁿ, ū tòa jîn-tan á-bô? Ke chhēng chi̍t niá saⁿ, kôaⁿ-kôaⁿ.
|
（3）注意丈夫身邊ê 生活。有帶手巾抑無？內衫流汗緊換，有帶仁丹抑無？加穿一領衫，寒寒。 |
|
(4) Ū-sî-á chú tām-po̍h tiōng-hu khah ha̍h-chhùi ê chhài. Lán sui-bóng sī sàn-sàn ah. Ū ki-hōe chi̍t pòaⁿ pái-á khek-liám, chiū chú chi̍t óaⁿ hō͘ tiōng-hu hoaⁿ-hí.
|
（4）有時仔煮淡薄丈夫較合嘴ê 菜。咱雖罔是散散--ah！有機會一半擺仔khek-liám,就煮一碗hō͘ 丈夫歡喜。 |
|
(5) Gâu an-ùi, gâu pang-chān. Sió-khóa sū to hó. Tiōng-hu beh kià chē-chē phoe, lâi tàu kô͘ iû-phiò, á-sī gia̍h ka-to lâi tàu ka phoe-lông ê kak. Sui-sī sió-khóa, kha-lâi chhiú-lâi hō͘ tiōng-hu ū phōaⁿ. Chòe lí khì khùn, pàng chi̍t ê bong kàu siān m̄-hó. Lí nā ē tit, ū sî pang-chān hū-jîn-lâng chhiūⁿ-chúi, sàu thô͘-kha, chi̍h phōe chin hó.
|
（5）Gâu安慰，gâu幫贊。小可事都好。丈夫beh 寄濟濟批，來鬥糊郵票，抑是gia̍h鉸刀來鬥鉸批囊ê 角。雖是小可，腳來手來hō͘ 丈夫有伴。做你去睏，放一個摸到siān,? 好！你若會--tit，有時幫贊婦人人上水、掃塗腳、摺被，真好！ |
|
(6) Sio kì-liām seⁿ-ji̍t, kì-liām kiat-hun-ji̍t. Tāi-ke siàu-liām chhōa liáu chin tio̍h, kè liáu chin hó. Án-ni chiah ē ná hó.
|
（6）相紀念生日，紀念結婚日。大家數念娶了真著、嫁了真好。Án-ni 才會那好。 |
|
(7) Ū ki-hōe hâm-hâ tio̍h chòe-hóe sàn-pō͘ chòe-hóe kiâⁿ-kiâⁿ, chòe-hóe tām-lūn chá siàu-liân saⁿ-thiàⁿ ê kò͘-sū. Thiàⁿ ê kò͘-sū, sī kū iáu-kú éng-sin. Kiat-hun siōng khòaⁿ-khòaⁿ leh tong-sî ê phoe tha̍k-tha̍k chhiò-chhiò leh chin hó.
|
（7）有機會hâm-hā做伙散步、做伙行行，做伙談論早少年相疼ê 故事。疼ê 故事，是舊iáu-kú 永新。結婚像看看--leh，當時ê 批，讀讀笑笑--leh 真好。 |
|
4. Chit kúi-tiám mài hoān tio̍h khah hó.
|
4、這幾點mài 犯著較好。 |
|
(1) M̄-thang ēng tông-chêng-sim khì chhōa sin-thé bô tàu-tah, tì-le̍k kám-chêng ū koh-iūⁿ ê lâng, kàu-bóe tông-chêng-sim nā tn̄g-chām hō͘-hóe chiū hāi.
|
（1）M̄-thang 用同情心去娶身體無tàu-tah、智力感情有各樣ê 人，到尾同情心若斷斬，後悔就害。 |
|
(2) Keng-chè, tē-ūi lī siuⁿ hn̄g ê lâng chin-só͘-ē tio̍h sè-jī. In-ūi kiaⁿ liáu pôe-tòe bē kàu ē seⁿ būn-tê.
|
（2）經濟、地位離siuⁿ遠ê 人盡所會著細膩。因為驚了陪tòe bē 到會生問題。 |
|
(3) Ì-chì, chhù-bī, seng-oa̍h khoân-kéng put-hô ê lâng khah oh tit tiau-hô.
|
（3）意志、趣味、生活環境不和ê 人較oh得調和。 |
|
(4) Sìn-gióng put-tông ê lâng siāng gûi-hiám. Ē seⁿ chhut tông-chhông īⁿ-bōng. Chi̍t ê kàu bóe ǹg-bāng beh khì Thian-tông, chi̍t ê siūⁿ beh khì se-thian. Ná lāu ná kiâⁿ ē ná lī-khui, pō͘-tiau ē ná-bē hô.
|
（4）信仰不同ê 人上危險。會生出同床異夢。一個到尾向望beh 去天堂，一個想beh 去西天。那老那行會那離開，步調會那bē 和。 |
|
(5) Jîn-chéng, kok-che̍k bô tâng iā ū khùn-lân. Chóng-sī tī sìn-gióng kap thiàⁿ-chêng nā it-tì ū-sî khó-lêng chòe bí-móa ê ka-têng.
|
（5）人種、國籍無同也有困難。總是tī 信仰kap疼情若一致，有時可能做美滿ê 家庭。 |
|
Í-siōng ê sū sī khah hó tio̍h chù-ì. M̄-sī kóng choa̍t-tùi m̄-thang kè-chhōa. Nā ē bián-tit sī khah thò-tòng iā bô tek-khak.
|
以上ê 事是較好著注意。M̄ 是講絕對m̄-thang 嫁娶。若會免得是較妥當也無的確。 |
|
5. Chit kúi-tiám tio̍h te̍k-pia̍t chù-ì.
|
5 、這幾點著特別注意。 |
|
(1) M̄-thang sio-mē. Sio-phah koh khah m̄-thang. Liû-seng-ki ê khek-phôaⁿ bô lūn gōa hó thiaⁿ, nā ū khî, chhiùⁿ lâi kàu hia ē chhia̍t-chhia̍t-háu iā sī pháiⁿ thiaⁿ.
|
（1）M̄-thang 相罵。相扑koh 較m̄-thang。留聲機ê 曲盤無論偌好聽，若有khî,唱來到hia 會chhia̍t-chhia̍t哮也是歹聽。 |
|
Phah-sǹg kî-û ê hó thiaⁿ. Hu-hū ê kám-chêng-siōng, sim-pâng tiong tek-khak m̄-thang hō͘ i ū khî, m̄-thang hō͘ i ū li̍h8-hûn chiah hó. Ì-kiàn nā bē hô, tio̍h sio-niū, m̄-thang chi̍t ê chiàm teh kóng, m̄-thang tōa-siaⁿ jiáng, un-un-á kóng. Siāng-hó lóng mài kóng hō͘ ang phiⁿ kàu tó-ūi? Hō͘ bó͘ phiⁿ kàu tó-ūi? Nn̄g ê chhe̍k-kàu-ti̍t ū sáⁿ-mi̍h hó. Iâⁿ ē khah tōa-hàn, su ē khah sè-hàn á m̄-sī? Kin-tú m̄-sī siāng chi̍t-thé. M̄-bián chèⁿ, lún-khì hit ê siāng-gâu. Chio chòe-hóe kūi-lo̍h kî-tó hit ê koh khah gâu. Chîⁿ bô nn̄g ê poa̍h-bē-tân. Nn̄g ê pêⁿ-pêⁿ put-sēng-soàn chiah ē oan-ke. Ji̍t-pún sio̍k-gú kóng ang-bó͘ oan-ke káu to bô ài phīⁿ.
|
扑算其餘ê 好聽。夫婦ê 感情上、心房中，的確m̄-thang hō͘ 伊有khî,?-thang hō͘ 伊有裂痕才好。意見若bē 和，著相讓，m̄-thang 一個佔teh 講，m̄-thang 大聲嚷，勻勻仔講。上好攏mài 講hō͘ 翁偏到佗位？Hō͘ 某偏到佗位？兩個chhe̍k到直有啥mi̍h好。贏會較大漢、輸會較細漢抑m̄ 是？Kin-tú m̄是像一體。M̄ 免chèⁿ，忍氣hit 個上gâu;招做伙跪落祈禱hit個koh 較gâu。錢無兩個跋bē 彈。兩個平平put-sēng-soàn 才會冤家。日本俗語講翁某冤家狗都無愛鼻。 |
|
(2) M̄-bián kiông-kiông kiò lí ê tâng-phōaⁿ, tio̍h khut-ho̍k kap lí siāng-khoán chhù-bī, siāng-khoán sim-sèng. Sī ēng thiàⁿ ê kám-hòa, tông-hòa. Ti sèng chiū khó-í tông-ki. Kiông-kiông beh kiau-chèng gû-kak ē hāi-sí gû. Chho͘, pêⁿ, ti̍t-á chiū hó. Khiau-khiau-á ti̍t, ti̍t-ti̍t-á khiau. M̄-thang sū-sū tio̍h gia̍h chhioh lâi pí. Bô kàu chhùn-chhioh chiū bē ent7-tit. Án-ni ē put-sî thûi kòng phah.
|
（2）M̄ 免強強叫你ê 同伴，著屈服kap你像款趣味，像款心性。是用疼ê 感化、同化。知性就可以同居。強強beh 矯正牛角會害死牛。粗、平，直仔就好。Khiau-khiau仔直，直直仔khiau。M̄-thang 事事著gia̍h尺來比。無到寸尺就bē用--tit。Án-ni 會不時槌摃扑。 |
|
(3) M̄-thang loān-loān hiâm. O-ló khah hó, saⁿ chun-kèng, saⁿ o-ló, saⁿ seh-siā. Ji̍t-pún-ōe kóng “???????. ????” ê ōe khah chē ê ka-têng sī tē-ge̍k. “??????. ?????” ê siaⁿ khah chē ê ka-têng sī lo̍k-hn̂g. Lán nā ài ka-têng bô tio̍h siông-siông saⁿ chun-chhûn, saⁿ seh-siā.
|
（3）M̄-thang 亂亂嫌。O-ló 較好，相尊敬、相o-ló、相說謝。日本話講：「???????. ????」ê 話較濟ê 家庭是地獄。「??????. ?????」ê 聲較濟ê 家庭是樂園。咱若愛家庭和，著常常相尊chhûn,相說謝。 |
|
(4) Put-lūn tī tó-ūi tio̍h ko-kí lán ê hū-jîn-lâng, tio̍h chun-kèng lán ê tiōng-hu. Choa̍t-tùi m̄-thang tùi pa̍t-lâng phoe-phêng ka-tī ê hū-jîn-lâng ê loat-tiám. M̄-thang tī pa̍t-lâng ê bīn-chêng khòaⁿ-khin ka-tī ê tiōng-hu. Iā tī ka-tī ê hū-jîn-lâng ê bīn-chêng lâi o-ló pa̍t-lâng ê bó͘ súi, gâu iā-sī gōng-sū. Nā ē lí-kái khiok bô iàu-kín. Hū-jîn-lâng chē-chē chin gâu chia̍h-chhò͘, chit-tò͘ sim chin chhim, só͘-í siám-pī chit khoán gōng-sū khah hó.
|
（4）不論tī 佗位著高舉咱ê 婦人人，著尊敬咱ê 丈夫。絕對m̄-thang對 別人批評家己ê 婦人人ê 劣點。M̄-thang tī 別人ê 面前看輕家己ê 丈夫。也tī 家己ê 婦人人ê 面前來o-ló 別人ê 某súi、gâu 也是憨事。若會理解卻無要緊。婦人人濟濟真gâu 食醋，嫉妒心真深，所以閃避這款憨事較好。 |
|
(5) Tio̍h choa̍t-tùi sio sìn-iōng. M̄-thang gî sim tāng, nn̄g-lâng tiāⁿ sio tng, sio chhōe phāng. Chin kai-sí, lōng-ké sêng chin chiū chhám.
|
（5）著絕對相信用。M̄-thang 疑心重，兩人定相tng、相chhōe 縫。真該死，弄假成真就慘。 |
|
(6) Lí ài lí ê tiōng-hu thiàⁿ lí, hit ê hong-hoat chiū-sī lí seng thiàⁿ i. Lí ài lí ê hū-jîn-lâng thiàⁿ lí, hit ê hong-hoat chiū-sī lí seng thiàⁿ i. Tû chit ê hong-hoat í-gōa bô pān-hoat. Lí ê tiōng-hu ū sím-mi̍h pháiⁿ si̍p-koàn oh ké. M̄-sī ēng oan-ke, á-sī khì kā i thau tng, ēng lí chhut-tùi sim-té sêng-ì thiàⁿ-thàng ê ba̍k-sái ūi-tio̍h i kî-tó siāng-hó. Gōa ok, gōa ngē-sim, ài phah lâng ê cha-po͘-lâng, thiàu bē chhut hū-jîn-lâng thiàⁿ-sim ê ba̍k-sái, kap tùi sim-té chhut thiàⁿ-thàng ê bâ-bún-chhiò. Chhiò, khàu sī lú-sèng chòe kiông ê bú-khì.
|
（6）你愛你ê 丈夫疼你，hit 個方法就是你先疼伊；你愛你ê 婦人人疼你，hit 個方法就是你先疼伊。除這個方法以外無辦法。你ê 丈夫有甚mi̍h歹習慣oh改。M̄ 是用冤家，抑是去kā 伊偷tng，用你出tùi 心底誠意疼痛ê 目屎，為著伊祈禱上好。偌惡、偌硬心，愛扑人ê 查甫人，跳bē 出婦人人疼心ê 目屎，kap tùi 心底出疼痛 ê bâ-bún 笑。笑、哭是女性最強ê 武器。 |
|
Í-siōng ê hong-hoat khì kiâⁿ khòaⁿ-māi. Chē-chió ún-tàng ē chìn-pō͘ hu-hū ê thiàⁿ-chêng.
|
以上ê 方法去行看覓。濟少穩當會進步夫婦ê 疼情。 |
