Chhì-á-lāi ê pek-ha̍p-hoe_05
|
刺仔內ê百合花_05 |
| Lōa Jîn-seng |
賴仁聲 |
|
9
|
9 |
|
V. Sím-mi̍h sî khí chiah thang tām ài.
|
五、甚物時起才thang 談愛。 |
|
A. Tām ài khó-í, tām loān-ài put-khó-í.
|
A、談愛可以，談亂愛不可以。 |
|
Chóng-sī lán tio̍h ē kì-tit, loân-ài āi hu-hū-kan sîn-sèng ê thiàⁿ chêng. M̄-sī hu-hū ê lâm-lú īⁿ-sèng chòe-hóe tām loân-ài sī chōe-ok. Koh tio̍h ē kì-tit m̄-sī chheng-liân lâm-lú chi̍t-bān-lâng, chi̍t-bān-lâng lóng tek-khak tio̍h keng-kòe sè-kan só͘ kóng hō chòe loân-ài ê kau-pôe chiah sī lâng, chiah ū hó ê kiat-hun, nā kiat-hun chêng bô seng tām loân-ài chiū bē chòe-chiâⁿ hó ê kiat-hun, che iā sī chhò-gō͘.
|
總是咱著會記--tit，戀愛是夫婦間神聖ê 疼情。M̄ 是夫婦ê 男女異性做伙談戀愛是罪惡。Koh 著會記tit m̄ 是青年男女一萬人，一萬人攏的確著經過世間所講號做戀愛ê 交陪才是人，才有好ê 結婚；若結婚前無先談戀愛就bōe 做誠好ê 結婚，che 也是錯誤。 |
|
Lán tha̍k Kū-iok Í-sat kap Lī-pek-ka bōe kè, bōe chhōa ê í-chêng lóng m̄ saⁿ-bat. Chóng-sī in ū chòe hó ê hu-hū seng-oa̍h. He̍k-chiá lán ê ló-pòe ê sian-siⁿ iā ū chē-chē chit khoán ê keng-giām. Só͘-í lán m̄-bián bê-sìn nā bô sneg loân-ài (Chit kù kî-si̍t bē kóng-tit, thang kóng tām-ài, á-sī ài ê kau-pôe) , chiū bē tit kè chhōa. Nā-sī hiān-tāi chē-chē chheng-liân chin bê-sìn chit ê sū. Koh sui-jiân kiat-hun chêng tōa kóng loân-ài ê lâng, kàu sî ka-têng phòa-li̍h8 ê lâng iā bē chhió.
|
咱讀舊約以撒kap利百加未嫁、未娶ê 以前攏m̄ 相bat。總是in 有最好ê 夫婦生活。或者咱ê 老輩ê 先生也有濟濟這款ê 經驗。所以咱m̄ 免迷信若無先戀愛（這句其實bē 講--tit，thang 講談愛，抑是愛ê 交陪），就bē 得嫁娶。但是現代濟濟青年真迷信這個事。Koh 雖然結婚前大講戀愛ê 人，到時家庭破裂ê 人也bē 少。 |
|
Chheng-liân khó-í tām-ài, chóng-sī tio̍h
|
青年可以談愛，總是著 |
|
1. Bat ka-tī iā tio̍h bat tùi-hong.
|
1、Bat 家己也著bat 對方。 |
|
2. Lí nā-sī iáu ha̍k-seng sî-tāi, si̍t-chāi m̄-thang, sî-ki iáu siuⁿ chá. Ē hāi-tio̍h lí ê kong-khò.
|
2、你若是iáu 學生時代，實在m̄-thang，時機iáu siuⁿ早。會害著你ê 功課。 |
|
3. Bōe ū keng-chè to̍k-li̍p, án-ni chhī lâng bē iâⁿ.
|
3、未有經濟獨立，án-ni 飼人bē 贏。 |
|
4. Nî-kí siuⁿ-chió. Tō͘-châi-sái bōe lak, kóng ōe iáu chhàu-leng-tai. Sè-sū m̄ bat, ē chù-sêng tōa chhò.
|
4、年紀siuⁿ少。肚臍屎未落，講話iáu 臭乳呆。世事m̄-bat，會鑄成大錯。 |
|
Lú-sèng 18-22. Lâm-sèng iā tio̍h ū it-ki poàn-gē, ka-tī keng-chè khiā ē tiâu ê sî chiah lâi kóng. Tio̍h khò pē-bó chhōa hō͘ i, koh tio̍h khò pē-bó chhī i ê bó͘, i ê kiáⁿ, án-ni chin kiàn-siàu. Goān kè án-ni ê tiōng-hu ê lú-sèng iā-sī chin bô chū-kak ê lâng. Lú-sèng beh kè tio̍h thàn chá. M̄-thang lí-sióng siuⁿ koân, āu-lâi kòe-sî chiah chū-thàn po̍h-miā, chiah kín lo̍h kè, táⁿ chiat, chhìn-chhái kè tian-to m̄-hó. Kàu 30 hòe í-siōng chiah beh chho͘-sán, án-ni iā ū khah bô lī-piān. Nā ài tha̍k Tāi-ha̍k to bô kóng, nā bô Ko-lú, á-sī chho͘-lú pi̍t-gia̍p tio̍h kín o̍h ke-lāi ê kang, kín pi-pān u-kui. Nā bô chiong-lâi chiū pìⁿ bô só͘-kui. Lú-sèng chhut hong-thâu, kap lâm-sèng pēng-kian hùn-tò͘ tī siā-hōe chin hó, chóng-sī tò-khì chàu-kha, iô io-nâ iáu khah hó! Chòe Bo̍k-lân chiông-kun chin thang o-ló, chòe Bēng-chú ê lāu-bó, liông-chhe, hiân-bó góa siūⁿ chiah sī lú-sèng ê pún-sek. Bô só͘ kui chiū to̍k-li̍p chòe ko͘-niû ho̍k-sāi Chú chin hó! M̄-thang hō͘-hóe bô chheng.
|
女性18-22。男性也著有一技半藝，家己經濟企會tiâu ê 時才來講。著靠父母娶hō͘ 伊，koh 著靠父母飼伊ê 某、伊ê 子，án-ni 真見笑。願嫁án-ni ê 丈夫ê 女性也是真無自覺ê 人。女性beh 嫁著趁早。M̄-thang 理想siuⁿ懸，後來過時才自嘆薄命，才緊落嫁，打折，chhìn-chhái 嫁顛倒m̄ 好。到30歲以上才beh 初產，án-ni 也有較無利便。若愛讀大學都無講；若無高女，抑是初女畢業著緊o̍h 家內ê 工，緊備辦于歸。若無將來就變無所歸。女性出風頭，kap男性並肩奮鬥tī 社會真好，總--是倒去灶腳，搖搖籃iáu 較好！做木蘭從軍真thang o-ló;做孟子ê 老母，良妻、賢母我想才是女性ê 本色。無所歸就獨立做姑娘服事主真好！M̄-thang 後悔無清。 |
|
B. “Chho͘-loân” tio̍h chù-ì.
|
B、「初戀」著注意。 |
|
Ài-chêng sī chhin-chhiūⁿ tiau-phî ê gín-ná, bô tiuⁿ-tî-á put-ti put-kak ê tiong-kan ē cháu-ji̍p lí ê sim-pâng-lāi, āu-lâi hoat-kak chiah beh kiò i chhut-khì, chin khùn-lân. Iā chhin-chhiūⁿ chhiū-tîn-á teh tîⁿ chiūⁿ tōa-chhiū, put-ti put-kak hō͘ i tîⁿ tio̍h chin oh pak.
|
愛情是親像刁皮ê 囡仔，無tiuⁿ-tî-á 不知不覺ê 中間會走入你ê 心房內，後來發覺才beh 叫伊--出-去，真困難。也親像樹藤仔teh 纏上大樹，不知不覺hō͘ 伊纏著真oh剝。 |
|
Koat-toàn m̄-thang sûi-sûi piān-piān tùi chi̍t ê lâm-sèng, á-sī tùi chi̍t ê lú-sèng kóng “Góa thiàⁿ--lí.” Iā m̄-thang sûi-sûi piān-piān chiū khui sim-mn̂g lâi chiap-siū.
|
決斷m̄-thang 隨隨便便對一個男性，抑是對一個女性講：「我疼你。」也m̄-thang 隨隨便便就開心門來接受。 |
|
1. Tio̍h seng liáu-kái tùi-hong ê kô-sèng, chhu-bī, phiah-phīⁿ sī ē ha̍h á-bē?
|
1、著先瞭解對方ê 個性、趣味、癖phīⁿ是會合抑bē? |
|
2. M̄-thang pîn chi̍t-sî chheng-chhun ê chêng-jia̍t, chi̍t ē chòe-hóe chiū bē lī-tit. Tio̍h sīn-tiōng, chhim siūⁿ, chū-chè.
|
2、M̄-thang 憑一時青春ê 情熱，一下做伙就bē 離--tit。著慎重、深想、自制。 |
|
3. M̄-thang chū-sún, sún lâng ê chū-chun sim. M̄-thang kìⁿ tio̍h īⁿ-sèng chiū pìⁿ chhiⁿ-mî, bông-bo̍k ê saⁿ-thiàⁿ. Chi̍t--ē tèng--ì leh, sím-mi̍h to súi, to hó!
|
3 、M̄-thang 自損、損人ê 自尊心。M̄-thang 見著異性就變青瞑，盲目ê 相疼。一下tèng意 leh，甚物都súi、都好！ |
|
4. Tio̍h léng-chēng, m̄-bián sim-kip, khui siuⁿ-kín ē péng-chhia. Kín-thîn koh chia̍p-lim ē poa̍h-tó.
|
4、冷靜，m̄免心急，開siuⁿ緊會péng 車。緊thîn koh 捷lim跋倒。 |
|
5. Tio̍h chhûn pē-bó, tio̍h mn̄g su-tióng tāi-ke chham-khó.
|
5、著chhûn父母、著問師長大家參考。 |
|
6. Tio̍h kî-tó. (Kap Bo̍k-su chim-chiok).
|
6、著祈禱。（Kap牧師斟酌）。 |
|
7. Tio̍h chù-ì kháu-giân lēng-sek, tōa-lō͘ khóng-khài ê lâm-sèng, tio̍h chù-ì sai-nai kiau-thài bô tek tiāⁿ ê cha-bó͘ gín-ná.
|
7、著注意巧言令色，大路慷慨ê 男性，著注意sai-nai 嬌態無tek定ê 查某囡仔。 |
|
8. Ài-chêng chhin-chhiūⁿ hóe. Sī bē pau ba̍t-tit, lâng liam-piⁿ ē chai, nā bô sè-jī ē hō͘ i sio-tio̍h. Hit ê jia̍t pí tē-ge̍k ê hóe-iām khah jia̍t, ē sio-húi lí ê kim-chîⁿ, jîn-keh, oa̍h-miā.
|
8、愛情親像火。是bē 包密--tit，人liâm-pīⁿ 會知，若無細膩會hō͘ 伊燒著。Hit 個熱比地獄ê 火焰較熱，會燒毀你ê 金錢、人格、活命。 |
|
9. Nā chū-kám ū gûi-hiám tio̍h kín thêng-pō͘, tio̍h kín páng-khì. Koat-toàn m̄-thang tô-chùi tī kông-loân, bông-loân(狂戀盲戀).
|
9、若自感有危險著緊停步，著緊放棄。決斷m̄-thang 陶醉tī 狂戀、盲戀。 |
|
10. Nā chai lí bē tit chhōa i, bē tit kè i, chiū m̄-thang ngē-loân, khang-loân, sí-loân. Che sī chin chhò-gō͘, chin tai. Nā ūi án-ni lâi sí sī gōng-sí. Kah beh sí, chū hit ê sí ê koat-sim lâi cheng-chìn pa̍t hong-bīn iáu khah súi. Ūi loân-ài lâi sí hō͘ lâng khòaⁿ ê lâng sī chin put-tiòng-iōng.
|
10、若知你bē-tit娶伊，bē-tit嫁伊，就m̄-thang 硬戀、空戀、死戀。Che 是真錯誤、真呆。若為án-ni 來死是憨死。Kah beh 死，自hit個死ê 決心來增進別方面iáu 較súi。為戀愛來死hō͘ 人看ê 人，是真不中用。 |
|
C. Só͘ kiò chòe Loân-ài ê, sī tiⁿ-bi̍t ê ha̍k-khò á m̄-sī?
|
C、所叫做戀愛--ê,是甜蜜ê 學科抑m̄ 是？ |
|
Sī, chin tiⁿ-bi̍t. Bô tek-khak, ū ê sī kòe tit chin sng, siap, chin khó͘-thàng. Ū ê sī chhin-chhiūⁿ lim tio̍h to̍k-io̍h, sòa sí-loân, ūi án-ni sòa sí.
|
是，真甜蜜。無的確，有ê 是過得真酸、澀，真苦痛。有ê 是親像lim 著毒藥，煞死戀，為án-ni 煞死。 |
|
1. Lí nā sīn-tiōng, ēng sìn-gióng chòe li̍p-khiok-tiám. Sī sûn-kiat ê thiàⁿ khó-lêng hióng-siū khoài-lo̍k, kek-lē lí ê chì-khì. Saⁿ bián-lē ǹg sêng-kong ê lō͘ khì chìn-pō͘.
|
1、你若慎重，用信仰做立足點。是純潔ê 疼可能享受快樂，激勵你ê 志氣。相勉勵向成功ê 路去進步。 |
|
2. Lí nā loān-lâi, khiā tī siâ-îm, ho͘N3-sek hi̍h-hiauh, lōng-bān hòng-sù, lí khó-lêng ē tì-kàu hòe ha̍k, hòng-tōng, sit-pāi.
|
2、你若亂來，企tī 邪淫、好色 hi̍h-hiauh、浪漫放肆，你可能會致到廢學、放蕩、失敗。 |
|
3. He̍k-chiá loān-ài. Saⁿ-kak loân-ài, ē tì-kàu chia̍h-chhò͘ kâu kā-kâu, chit-tò͘, chū-pi-kám, phòa-pīⁿ, chū-sat, sat-jîn, húi-iông, sim-tiong (Ji̍t-pún ōe chiū-sī nn̄g ê sio-chhōa khì sí=心中).
|
3、或者亂愛。三角戀愛，會致到食醋、猴咬猴、嫉妒、自卑感、破病、自殺、殺人、毀容、心中（日本話就是兩個相chhōa 去死）。 |
|
D. Cháiⁿ-iūⁿ chiah ē tit-tio̍h lí sim-ài ê lâng?
|
D 、怎樣才會得著你心愛ê 人？ |
|
1. Seng jiá-khí lâng ê chù-ì.
|
1、先惹起人ê 注意。 |
|
Tio̍h chhēng liû-hêng-saⁿ, koân kia̍h-á ê, tiān kî-hêng ê thâu-chang. Bīn boah âng, ōe o͘, chhat-pe̍h. Kiâⁿ-lō͘ bô tek-tiāⁿ ê iô-pái, hián-bêng lí ê kiau-thài. Án-ni ē hō͘ lâng chù-ì á-bē? Ē chù-ì lí ê lâng chiū-sī ho͘-sîn. Ho͘-sîn ài cham chhàu-bah, ài cham sái-phí.
|
著穿流行衫，懸kia̍h仔鞋，電奇形ê頭鬃。面抹紅、畫烏、擦白。行路無tek定ê 搖擺，顯明你ê 嬌態。Án-ni 會hō͘ 人注意抑bē?會注意你ê 人就是胡蠅。胡蠅愛沾臭肉，愛沾屎phí。 |
|
Hō͘ lâng chù-ì m̄-bián ēng án-ni. Tio̍h tī Chú ū hó phín-hēng, hó sìn-gióng. Hó ê ha̍k-le̍k, ū hó ê ki-gē. Kèng-khiân, lé-gî toan-chong. Kiān-khong, hoa̍t-phoat, tāi-hōng, gâu hōng-sū kàu-hōe. Tī ka-têng iú-hàu, tī chhù-piⁿ, kàu-hōe ū hó miâ-siaⁿ. Àn-ni lâi chhōe lí ê lâng góa siūⁿ ún-tàng sī khah chiâⁿ-mi̍h ê lâng.
|
Hō͘ 人注意m̄ 免用án-ni。著tī 主有好品行、好信仰。好ê 學歷，有好ê 技藝。敬虔，禮儀端莊。健康、活潑、大方，gâu 奉事教會。Tī 家庭iú 孝，tī 厝邊、教會有好名聲。Án-ni 來chhōe 你ê 人我想穩當是較成物ê 人。 |
|
2. Ài ê si, siū.
|
2、愛ê 施、受。 |
|
Lí teh ài lâng, tùi-hong bô tek-khak iā teh ài lí, án-ni lí ē pìⁿ chòe phiàn-loân. Bô siūⁿ ka-tī ê tē-ūi jia̍t-loân, kông-loân khiok ū-sî hiau-hēng ē sêng-kong, chóng-sī ū-sî ē sit-pāi. Mn̂g-hong put-phòe ê loân chhin-chhiūⁿ Si̍h Jîn-kùi, Lū Bông-chèng iā ū sêng-kong. Chóng-sī he sī hiau-hēng lâi tit-tio̍h--ê. Khah-siông bô lí ê mō͘-hiám kap chhia-bōng ē sit-pāi. “Thiàⁿ,” sui-jiân sī bô chéng-cho̍k, kok-kéng ê hun-pia̍t, nā-sī m̄-sī chhut tùi sìn-gióng chòe tē-ki, tī Chú bô tiâu-kiāⁿ ê ak-chhiú sī chin gûi-hiám. Ū sî ē chū-gō͘, gō͘ lâng. Só͘-í beh thiàⁿ--lâng, beh hō͘ lâng thiàⁿ, sêng-siū lâng ê thiàⁿ lóng tio̍h chù-ì.
|
你teh 愛人，對方無的確也teh 愛你，án-ni 你會變做片戀。無想家己ê 地位熱戀、狂戀卻有時僥倖會成功，總是有時會失敗。門風不配ê 戀親像薛仁貴，呂蒙正也有成功。總是he 是僥倖來得著--ê。較常無你ê 冒險kap奢望會失敗。「疼」，雖然是無種族、國境ê 分別，但是m̄ 是出tùi 信仰做地基，tī 主無條件ê 握手是真危險。有時會自誤、誤人。所以beh 疼人，beh hō͘ 人疼，承受人ê 疼攏著注意。 |
|
3. Tio̍h sīn-tiōng m̄-bián tio̍h-kip, m̄-bián lóe-chì. Hun-in m̄-bián tio̍h-kip, m̄-bián chū-pi. Hoe bô chhò-khui, iân bô chhò tùi. Súi-bái bô tí-chí, kah-ì khah chhám sí. Nā ū iân chhian-lí to ē lâi sio tú. Bô iân tùi-bīn to bē tit sio tùi. Siu-tek, li̍p-chì che sī chòe kin-pún. Ēng kî-tó koh tán-hāu.
|
3 、著慎重m̄ 免著急，m̄ 免餒志。婚姻m̄ 免著急，m̄ 免自卑。花無錯開，緣無錯對。Súi-bái 無tí-chí,kah意較慘死。若有緣，千里都會來相tú。無緣，對面都bē得相對。修德、立志che 是最根本。用祈禱koh 等候。 |
|
VI. Tiⁿ-bi̍t ê ka-têng beh chái-iūⁿ kiàn-chō?
|
六、甜蜜ê 家庭beh 怎樣建造？ |
|
A. Tùi thiàⁿ-chêng ê kiat-chiⁿ lâi kian chiâⁿ.
|
A、對疼情ê 結晶來建成。 |
|
Thiàⁿ-chêng tauh-tí sī sím-mi̍h?
|
疼情到底是甚物？ |
|
“Ūi-tio̍h siū lâng thiàⁿ chiah thiàⁿ lâng ê sī lâng. Ūi-tio̍h thiàⁿ lâi thiàⁿ lâng ê sī Sîn.”(Lō͘-ka 6:32-36).
|
「為著受人疼（被愛）才疼人--ê 是人。為著疼來疼人--ê 是神。」（路加 6:32-36）。 |
|
“Thiàⁿ-chêng chhin-chhiūⁿ ka-sàu, sī lún bē tiâu, bē-tit ún-môa ê sū” (????kóng).
|
「疼情親像咳嗽，是忍bōe-tiâu,bē得隱瞞ê 事」（ 講）。 |
|
“Ài-chêng ê sī-kak m̄-sī ba̍k-chiu, sī sim-lêng” (??????kóng).
|
「愛情ê 視覺m̄ 是目珠，是心靈」（ 講）。 |
|
“Chin ê ài-chêng sī khak-li̍p tī chin ê chun-kèng ê téng-bīn” (?─??kóng).
|
「真ê 愛情是確立tī 真ê 尊敬ê 頂面」（ 講）。 |
|
Ngá-ko só͘ hêng-iông ê “thiàⁿ.”
|
雅歌所形容ê 「疼」。 |
|
1. “Ūi thiàⁿ-chêng lâi tì pēⁿ.” 2:5.
|
1、「為疼情來致病。」2：5. |
|
2. “Tú-tio̍h góa ê sim só͘-thiàⁿ ê, góa chiū khîⁿ i, m̄ hō͘ i khì.” 3:4.
|
2、「Tú著我ê 心所疼--ê,我就khîⁿ 伊，m̄ hō͘ 伊去。」3：4. |
|
3. “Góa ūi-tio̍h i ê ōe, sîn put-hū-thé.” 5:6.
|
3 、「我為著伊ê 話，神不附體。」5：6. |
|
4. “Góa beh chiong ài-chêng hō͘ lí” 7:12.
|
4、「我beh 將愛情hō͘ 你」7：12. |
|
5. “Ài-chêng ū tōa-la̍t chhin-chhiūⁿ sí” 8:6.
|
5、「愛情有大力親像死」8：6. |
|
6. “Chē-chē chúi bōe-ōe bia̍t ài-chêng……. Nā ū lâng beh ēng ke-lāi choân-gia̍p ōaⁿ ài-chêng, tek-khak hō͘ lâng biáu-sī.” 8:7.
|
6 、「濟濟水bōe 會滅愛情……。若有人beh 用家內全業換愛情，的確hō͘ 人藐視。」8：7. |
|
Lí nā-khì hoa-ke liú-hāng, m̄-bián chē lo̍h lim 3 poe chiú, lí iā ē thiaⁿ-kìⁿ ài-chêng ê ōe. Tī hia ū chhin-chhiūⁿ chhàu bah, nōa pîn-kó ê ài-chêng sio̍k-bē ū chhàu-bī thang phīⁿ, thang thiaⁿ. Ké ū sim ké ū ì, the̍h kiuⁿ-bó chhè ba̍k-kîⁿ, phiàn lí chit-chiah gōng tōa-ti, bô seⁿ chhng piān-sī lí chō-hòa-sī. Chit khoán ê thiàⁿ-chêng sī chhōa lí kàu tī sí-bia̍t ê chhim-ian.
|
你若去花街柳巷，m̄ 免坐落lim 3杯酒，你也會聽見愛情ê 話。Tī hia 有親像臭肉、爛蘋果ê 愛情俗賣，有臭味thang鼻、thang 聽。假有心假有意，提薑母chhè 目墘，騙你這隻憨大豬，無生瘡便是你造化是。這款ê 疼情是chhōa 你到tī 死滅ê 深淵。 |
|
“Thiàⁿ-chêng chhut tùi tì-sek ê chòe khó-kùi, chiū-sī saⁿ lí-kái kiàn-sek, chhù-bī it-tì, chū-jiân jî-jiân lâi seⁿ-chhut ê ài-chêng.” ???─ ?.
|
「疼情出tùi 知識--ê 最可貴，就是相理解見識，趣味一致，自然而然來生出ê 愛情。」 |
|
“Ài-bō͘ Sîn chhin-chhiūⁿ lo̍k him-bō͘ khe-chúi, tùi khat-bō͘ lâi to̍h khí thiàⁿ ê hóe-iām, tì-kàu sim-thiàⁿ piak-li̍h8 ê thiàⁿ chòe jia̍t-lia̍t”(Si-phian 42: 1-3. 63. 1-8). ???????.
|
「愛慕神親像鹿欣慕溪水，tùi渴望來to̍h起疼ê火焰，致到心痛piak 裂ê 疼最熱烈。」（詩篇 42：1-3. 63. 1-8）。 |
|
“Lín tio̍h saⁿ-thiàⁿ, chhin-chhiūⁿ góa ū thiàⁿ lín, che-sī góa bēng-lēng. Lâng ūi-tio̍h pêng-iú hiàn sìⁿ-miā, thiàⁿ bô ū pí chit ê khah tōa ê.”(Iok-hān 15: 12-13) Iâ-so͘.
|
「Lín 著相疼，親像我有疼lín,che 是我命令。人為著朋友獻生命，疼無有比這個較大--ê。」（約翰 15：12-13）耶穌. |
|
“Góa siat-sú ōe kóng lâng kap thiⁿ-sài ê im-gú, nā bô jîn-ài, góa chiū chiâⁿ-chòe hiáng ê tâng-khì, tân ê lâ-poa̍h. Góa siat-sú chòe sian-ti, bêng-pe̍k lóng-chóng ê ò-biāu kap lóng-chóng ê chai-bat, koh siat-sú ū chiâu-pī ê sìn, kàu-gia̍h lâi î-soaⁿ, nā bô jîn-ài, góa chiū bōe sǹg chòe sī sím-mi̍h. Góa siat-sú chīn só͘ ū ê lâi chín-chè, koh hiàn góa ê seng-khu hō͘ hóe sio, nā bô jîn-ài, chiū góa bô tit-tio̍h lī-ek.”(I. Lîm 13:1-3) Pó-lô.
|
「我設使會講人kap天使ê 音語，若無仁愛，我就成做響ê 銅器、tân ê 喇叭。我設使做先知，明白攏總ê 奧妙kap攏總ê 知bat，koh 設使有齊備ê 信，夠額來移山，若無仁愛，我就bōe算做是甚物。我設使盡所有ê 來賑濟，koh 獻我ê 身軀hō͘ 火燒，若無仁愛，就我無得著利益。」（哥林多前書 13：1-3）保羅. |
|
“Jîn-ài éng-oán bōe bô khì, nā-sī sian-ti ê chit beh hòe bô, hiah ê im-gú beh soah, chai-bat beh hòe-bô.”(I. Lîm 13:8) Pó-lô.
|
「仁愛永遠bōe 無--去，若是先知ê 職beh 廢無，hiah-ê 音語beh 煞，知bat beh 廢無。」（哥林多前書13：8）保羅. |
|
“Hiān-kim só͘ chûn ê, chiū-sī sìn, ǹg-bāng, jîn-ài, chí saⁿ-hāng, kî-tiong tē-it tōa ê sī jîn-ài. (I. Lîm 13:13) Pó-lô.
|
「現今所存--ê,就是信、向望、仁愛，這三項，其中第一大--ê 是仁愛。（哥林多前書13：13）保羅. |
|
Jîn-ài sī Sèng Sîn só͘ kiat thâu-lia̍p ê kóe-chí. (Ka-lia̍p-thài 5:22). Jîn-ài sī sìn-tô͘ phín-tek ê chòe ko-hong (II. Pí-tek 1:5-8). Thiàⁿ sī tùi Siōng-tè chhut (I. Iok-hān 4:). Sī Chú ê bēng-lēng (Iok-hān 15:). Chú iàu-kiû thiàⁿ-sim(Iok-hān 21:15).
|
仁愛是聖神所結頭粒ê 果子。（加拉太 5：22）。仁愛是信徒品德ê 最高峰（II. 彼得 1：5-8）。疼是tùi 上帝出（I. 約翰 4：）。是主ê 命令（約翰 15：）。主要求疼心（約翰 21：15）。 |
|
Chóng-sī í-siōng só͘ kóng chit e thiàⁿ m̄-sī chí sio̍k-chêng ê thiàⁿ. Sī chí “Sèng-kiat tùi Sîn lâi ê thiàⁿ.” Chiàu Sèng-keng ê goân-bûn sī siá “Agape” m̄-sī sio̍k-chêng ê “Eros.” Án-ni thiàⁿ-chêng m̄-sī khang-giân sī hêng-ûi.
|
總是以上所講這個疼m̄ 是指俗情ê 疼。是指「聖潔tùi 神來ê 疼。」照聖經ê 原文是寫「Agape」m̄ 是俗情ê 「Eros」。Án-ni 疼情m̄ 是空言，是行為。 |
|
Thiàⁿ m̄-sī kám-chêng, sī hi-seng. Thiàⁿ-chêng m̄-thang sit-khì lí-tì, nā sit-khì lí-tì ē pìⁿ-chòe bông-bo̍k ê thiàⁿ-chêng. Thiàⁿ-chêng m̄-thang sit-khì chun-kèng. Sit-khì chun-kèng ē lia̍h tùi-siōng chòe thit-thô-mi̍h. Khòaⁿ lú-sèng chòe chhiú-tiong chu. Chòe lâng-á lāi ê chiáu-á, chòe pô-lê kheh-á lāi ê ang-á, lóng sī tùi bô chun-kèng lú-sèng ê jîn-keh só͘-tì. Thiàⁿ-chêng tio̍h tùi sio̍k-tek ê thiâⁿ-chêng chìn-pō͘, á-sī hiat-ka̍k sio̍k-tek ê ài-chêng, kàu tī sûn-kiat khiā tī sìn-gióng, tùi Siōng-tè chhut. Thàn Chú ê bēng-lēng lâi si̍t-hêng. Sèng-lêng só͘ kiat ê kóe-chí ê ài-chêng chiah ū súi, chiah ū chin, chiah ē éng-chûn. Ēng chit khoán ê ài-chêng lâi kiat-chiâⁿ ê hu-hū seng-oa̍h chiah ē ta̍t kàu chin-chiàⁿ bí-móa tiⁿ-bi̍t ê ka-têng. Chiū-sī tio̍h tùi Chú siū, Siōng-tè hia lâi “Agape” “Sèng-kiat sîn-lêng-tek ê thiàⁿ” lâi ūn-hêng tī hu-hū ê tiong-kan, thiàⁿ chiah ē éng-oán kian-kò͘. Koh teng-lêng chi̍t pái “Loân-ài” sī tī hu-hū-kan chiah ū. M̄-sī hu-hū-kan sī iú-gî-ài, nā-sī tek-khak tio̍h chí-î-lé, bû-siâ.
|
疼m̄ 是感情，是犧牲。疼情m̄-thang 失去理智，若失去理智會變做盲目ê 疼情；疼情m̄-thang 失去尊敬，失去尊敬會掠對象做thit-thô 物。看女性做手中珠、做籠仔內ê 鳥仔、做玻璃盒仔內ê 尪仔，攏是tùi 無尊敬女性ê 人格所致。疼情著tùi 俗的ê 疼情進步，抑是hiat-ka̍k 俗的ê 愛情，到tī 純潔企tī 信仰，tùi 上帝出。趁主ê 命令來實行。聖靈所結ê 果子ê 愛情才有súi、才有真、才會永存。用這款ê 愛情來結成ê 夫婦生活才會達到真正美滿甜蜜ê 家庭。就是著tùi 主受、上帝hia 來「Agape」「聖潔神靈的ê 疼」來運行tī 夫婦ê 中間，疼才會永遠堅固。Koh 叮嚀一擺：「戀愛」是tī 夫婦間才有。M̄ 是夫婦間是友誼愛，但是的確著止於禮，無邪。 |
|
10
|
10 |
|
B. Hēng-hok sī kong-ke chē ê.
|
B、幸福是公家造--ê。 |
|
Tio̍h ē kì-tit bí-móa tiⁿ-bi̍t ê ka-têng m̄-sī seⁿ-chiâⁿ ū ê. Sī nn̄g lâng kong-ke chē ê.
|
著會記得美滿甜蜜ê 家庭m̄ 是生成有--ê。是兩人公家造--ê。 |
|
1. Lí khòaⁿ ??— ê boán-cheng.
|
1、你看 ê 晚鐘。 |
|
Kha khiā tī tāi-tē ēng seng-sán chòe in seng-oa̍h ê ki-chhó͘. Ēng pài-tn̂g ê boán-cheng chòe in ê seng-oa̍h ê pòe-kéng. Nn̄g ang-bó͘ bīn tùi bīn ēng khiam-pi àⁿ-thâu saⁿ chun-kèng, saⁿ-kap tâng-sìn, tâng-sim, tâng-siaⁿ lâi kám-siā Siōng-tè. Chit khoán kám-siā, lô-tōng, saⁿ-kèng, saⁿ-chhin. Seng-sán, chong-kàu, hu-hū saⁿ-hô ê seng-oa̍h, chū-jiân ka-têng bêng-lóng-hòa, pìⁿ chòe lo̍k-hn̂g.
|
腳企tī 大地，用生產做in 生活ê 基礎。用拜堂ê 晚鐘做in ê 生活ê 背景。兩翁某面對面用謙卑àⁿ頭相尊敬，相kap同信、同心、同聲來感謝上帝。這款感謝、勞動，相敬、相親。生產、宗教、夫婦相和ê 生活，自然家庭明朗化，變做樂園。 |
|
2. Lí tha̍k Thoân-tō 4:9-11.
|
2、你讀傳道 4：9-11. |
|
Lí ē hoat-kiàn hu-hū ê seng-oa̍h ê saⁿ ê iàu-tiám.
|
你會發見夫婦ê 生活ê 3個要點。 |
|
(1) “Saⁿ-kap tio̍h-bôa tit-tio̍h hó ê hāu-kó” 4:9.
|
（1）「相kap著磨得著好ê 效果」（增產） 4：9. |
|
(2) “Nā-sī poa̍h-tó, chi̍t ê thang hû i ê tâng-phōaⁿ khí-lâi, nā-sī toaⁿ-sin poa̍h-tó bô pa̍t-lâng hû i khí-lâi” 4:10. (Che chiàⁿ sī chin ê khan-chhiú).
|
（2）「若是跋倒，一個thang 扶伊ê 同伴起來，若是單身跋倒無別人扶伊起來」4：10. （Che 正是真ê 牽手）。 |
|
(3) “Nn̄g lâng saⁿ-kap khùn chiah ē sio-lō, nā-āi ka-kī chi̍t lâng thái-thó ē sio ah” 4:11.
|
（3）「兩人相kap睏才會燒lō,若是家己一人thái-thó會燒--ah」4：11. |
|
Í-siōng saⁿ-hāng, chòe-hóe chò kang, saⁿ hû-chō͘, chòe-hóe khùn, chit saⁿ-hāng nā khiàm chi̍t hāng bí-móa ê ka-têng chiū chòe bē lâi. Ū ê hu-jîn-lâng sī sí chē oa̍h chia̍h. Chhiú put-tāng sam-pó, jî-chhiáⁿ thó ài khòaⁿ tiān-iáⁿ, thiàu-bú, sńg pâi-á, poa̍h mâ-chhiok. Bô koán-kò͘ kiáⁿ-jî, bô iàu-kín tiōng-hu. Ta̍k-hāng to ēng leng-bó, ēng chú-chia̍h ê, ēng piàⁿ lāi-bīn ê lú-kang. I tùi tiōng-hu sī iau-kiû koân-lī, pêng-téng, khoài-lo̍k ê hióng-siū. Àm-sî iā bô tek-khak kap tiōng-hu khùn. Kî-sióng thian-khai. Put-lūn lâm, lú nā hoān-tio̍h chit hō pēⁿ ka-têng sī oa̍h tē-ge̍k.（東食西寢，可能成美滿 之家庭，古今未之有也)
|
以上3項，做伙作工、相扶助、做伙睏，這3項若欠1項，美滿ê 家庭就做bōe 來。有ê 婦人人是死坐活食。手不動三寶，而且討ài看電影、跳舞、sńg 牌仔、博麻雀。無管顧子兒、無要緊丈夫。逐項都用乳母，用煮食--ê,用拚內面ê 女工。伊對丈夫是要求權利、平等、快樂ê 享受。暗時也無的確kap丈夫睏。奇想天開。不論男女若犯著這號病，家庭是活地獄。（東食西寢，可能成美滿之家庭，古今未之有也。） |
|
3. Sio-lō ê ài-chêng ê le̍k-liōng.
|
3、燒lō ê 愛情ê 力量。 |
|
(1) Thang pó͘-kiù hân-léng, sòng-sit, hong-hòe ê sim-chêng.
|
（1）Thang 補救寒冷、喪失、荒廢ê 心情。 |
|
(2) Thang bán-kiù tôe-hòe, liû-lo̍h hòng-tōng ê sim-kéng.
|
（2）Thang 挽救頹廢、流落放蕩ê 心境。 |
|
(3) Thang chhit-khì choa̍t-bāng, pi-chhám iu-siong ê ba̍k-sái.
|
（3）Thang 拭去絕望、悲慘、憂傷ê 目屎。 |
|
(4) Thang chiò-kng kiò-chhéⁿ o͘-àm bê-lō͘ ê sim-lêng.
|
（4）Thang 照光叫醒烏暗迷路ê 心靈。 |
|
(5) Thang hō͘ thâi-lâng pàng-hóe ê hiong-hoān kui-chèng.
|
（5）Thang hō͘ thâi 人放火ê 兇犯歸正。 |
|
Sio-lō ê thiàⁿ-chêng chhin-chhiūⁿ lūn-ku̍t-iû ti̍h tī beh hóe-sio-sim ê ki-khì, thang m̄-bián hoat-hóe. Chhin-chhiūⁿ lia̍t-ji̍t ē-tit siau-sòaⁿ kiat-oàn chân-jím ê sim-tn̂g. Ka-têng hu-hū sio-lō ê thiàⁿ. Pē kiáⁿ, bó kiáⁿ sio-lō ê thiàⁿ. Hiaⁿ-tī chí-moāi sio-lō ê thiàⁿ chin-chiàⁿ pó-kùi ah!
|
燒lō ê 疼情親像潤滑油滴tī beh 火燒心ê 機器，thang m̄ 免發火。親像烈日會得消散結怨殘忍ê 心腸。家庭夫婦燒lō ê 疼。父子、母子，燒lō ê 疼。兄弟姊妹燒lō ê 疼真正寶貴--ah！ |
|
4. Tùi sio-chim lâi piáu-sī ài-chêng.
|
4 、Tùi 相chim 來表示愛情。 |
|
Sio-chim, te̍k-pia̍t hu-hū ê saⁿ-chim sī chi̍t-hāng thiàⁿ ê piáu-hiān. Tī Sèng-keng ū kà-sī lán chéng-chéng ê saⁿ-chim.
|
相chim，特別夫婦ê 相chim 是1項疼ê 表現。Tī 聖經有教示咱種種ê 相chim。 |
|
(1) A-hiaⁿ Iok-sek kap sió-tī saⁿ-chim (Chhòng 45:5).
|
（1）阿兄約瑟kap小弟相chim （創45：5）. |
|
(2) Ta-ke Ná-o-bí kap sim-pū Lō͘-tek saⁿ-chim (Lō͘-tek 1:9).
|
（2）Ta-ke 拿俄米kap新婦路得相chim （路得 1：9）. |
|
(3) Sian-siⁿ Pó-lô kap Í-hut-só͘ ê hōe-iú saⁿ-chim
|
（3）先生保羅kap以弗所ê 會友相chim。 |
|
(4) Tāi-pi̍t kap pêng-iú Iok-ná-tan saⁿ-chim(Bó siōng 20:41).
|
（4）大衛kap朋友約拿單相chim （撒母耳記上20：41）. |
|
(5) Lāu-pē Tāi-pi̍t chim kiáⁿ Ap-sa-liông (Bó hā 14:63).
|
（5）老父大衛chim 子押沙龍（撒母耳下 14：6 3）. |
|
(6) Chōe-jîn chim Chú Iâ-so͘, lâu ba̍k-sái hoán-hóe (Lō͘-ka 7:38).
|
（6）罪人chim 主耶穌，流目屎反悔。（路加 7：38） |
|
(7) Kan-hiám ê saⁿ-chim. Iok-ap chim A-má-sat, tī A-má-sat bô thê-hông ê sî ēng to tu̍h sí i(Bó hā 20:4). Iû-tāi ēng chim-chhùi bē Iâ-so͘ (Thài 26:48-49. Khó 14:45-46. Lō͘-ka 22:47-48).
|
（7）奸險ê 相chim。約押chim 亞瑪撒，tī亞瑪撒無提防ê 時用刀tu̍h 死伊（撒母耳下20：4）。猶大用chim 嘴賣耶穌（馬太 26：48-49 。可 14：45-46。路加 22：47-48） |
|
(8) “Lín tio̍h ēng sèng(聖) ê saⁿ-chim lâi saⁿ chhéng-an.”(I Lîm 16:20).
|
（8）「Lín 著用聖ê 相chim 來相請安。」（哥林多前書 16：20）. |
|
Lâm-lú ê saⁿ-chim:
|
男女ê 相chim： |
|
1. Nā ū chi̍t ê lâm-sèng ē-hiáu siūⁿ ài ╳ chi̍t ê lú-sèng, án-ni sī hián-bêng hit ê lâm-sèng í-keng sī sêng-se̍k pìⁿ tōa-lâng lah. Nā ū chi̍t ê lú-sèng chū-hoat-tek ╳ ╳ ╳ lâi chim, hit ê lú-sèng í-keng lāu lah. (Chim-kiáⁿ, chim-sun).
|
1、 若有一個男性會曉想ài … 一個女性，án-ni 是顯明hit個男性已經是成熟變大人--lah。若有一個女性自發的………來chim，hit 個女性已經老--lah。（Chim子，chim孫）。 |
|
2. Hu-hū ê saⁿ-chim, bo̍k-hui sī beh piáu-sī thiàⁿ-chêng, ke-thiⁿ thiàⁿ-chêng. Nā-sī án-ni tī su-hā nn̄g lâng ka-tī tiàm ê sî lâi chòe, pí-kàu khah ha̍p-lí, bô su-iàu tng chêng-lâi kong-jiân lâi piáu-ián. Lâng khòaⁿ liáu m̄-nā bô sim-sek, ū-sî sòa ē hō͘ lâng gīn-ba̍k.
|
2、 夫婦ê 相chim，莫非是beh 表示疼情，加添疼情。若是án-ni tī 私下兩人家己tiàm ê 時來做，比較較合理，無需要當前來公然來表演。人看了m̄若無心適，有時煞會hō͘人gîn 目。 |
|
3. Hu-hū saⁿ-chhim, beh chhut-khì saⁿ-chim, m̄-ta̍t tio̍h chhut-gōa tò--lâi ê saⁿ-chim iáu khah tiⁿ. Lí nā ài tiōng-hu siông-siông khòaⁿ lí sī pí pa̍t ê lú-sèng kèng khó-ài chiah ē. Lú-sèng chin ê khó-ài, m̄-sī tùi khiok-sòaⁿ ê súi, phang-chúi ê phang, hoe-hún ê pe̍h. Khiok chiah ê kó-chin kúi-hun ē pang-chān hō͘ tiōng-hu ài chhin-kīn--lí. Chóng-sī lâm-sèng sim-té só͘ hoaⁿ-hí, só͘-ài ê sī lú-sèng un-chêng (溫情) ê chiàu-kò͘, tiⁿ-bi̍t ê an-ùi kap kó͘-lē.
|
3、 夫婦相chim，beh 出去相chim，m̄-ta̍t著出外倒來 ê 相chim iáu較甜。你若愛丈夫常常看你是比別ê 女性更可愛才會。女性真ê 可愛，m̄ 是tùi 曲線ê súi,芳水ê 芳，花粉ê 白。卻chiah-ê 果真幾分會幫贊hō͘ 丈夫愛親近你。總是男性心底所歡喜、所愛ê 是女性溫情ê 照顧，甜蜜ê 安慰kap鼓勵。 |
|
Tī chia ū chi̍t-hāng chin kî-koài ê sū, chiū-sī sèng-chheh ū kì chéng-chéng ê saⁿ-chim nā sī m̄-bat kì ang-bó͘ ê saⁿ-chim. Si̍t-chāi chin chhù-bī, ì-gī bû-kiông. Án-ni tùi í-siōng só͘ kóng ê lâi khòaⁿ, saⁿ-chim sī jîn chêng thiàⁿ-sim ê chū-jiân liû-lō͘, só͘-í tek-khak tio̍h chhut tùi chin-sêng sûn-kiat, tek-khak m̄-thang loān-iōng, kèng-ka m̄-thang ok-iōng chiah hó. Sèng-keng kóng “Siōng-tè m̄-sī hun-loān ê, sī hô-pêng ê.…… Hoān-sū tio̍h bûn-ngá iā chiàu kui-kí lâi kiâⁿ.” Nā-sī án-ni kiám-chhái ū lâng mn̄g se-iûⁿ chin sēng-hêng saⁿ-chim, án-ni sī hó á m̄-hó? Chiàu khòaⁿ che kap tē-lí, bûn-hòa, jîn-chêng, hong-sio̍k ū tōa koan-hē. Ū-sî tang-iûⁿ ê lé-gī the̍h khì se-iûⁿ bē thong, chhin-chhiūⁿ án-ni se-iûⁿ ê lé-gī the̍h lâi lán tang-iûⁿ, ū ê iā bē thong. Nā bē thong ê sū, lâng thí-chhiò, kong-kek. Hó, m̄-hó sī tē jī būn-tê. Só͘-í tùi chit chân sū ta̍k lâng thang ka-tī siūⁿ.
|
Tī chia有1 項真奇怪ê 事，就是聖冊有記種種ê 相chim，但是m̄-bat 記翁某ê 相chim。實在真趣味，意義無窮。Án-ni tùi 以上所講ê 來看，相chim 是人情疼心ê 自然流露，所以的確著出tùi 真誠純潔，的確m̄-thang 亂用，更加m̄-thang 惡用才好。聖經講：「上帝m̄ 是昏亂--ê,是和平--ê。…… 凡事著文雅也照規矩來行。」但是án-ni kiám-chhái 有人問，西洋真盛行相chim，án-ni 是好抑m̄ 好？照看che kap地理、文化、人情、風俗有大關係。有時東洋ê 禮義提去西洋bē 通，親像án-ni 西洋ê 禮義提來咱東洋，有ê 也bē 通。若bē 通ê 事，人恥笑、攻擊。好，m̄ 好是第二問題。所以對這層事逐人thang 家己想。 |
|
C. Thiàⁿ ê ke̍k-tì (愛的極致) chiū-sī bû-ngó͘ hi-seng (無我犧牲).
|
C、疼ê 極致（愛ê極致）就是無我犧牲。 |
|
Lán nā chù-ì tha̍k Ngá-ko ê sèng-keng ē hoat-kiàn ē-bīn só͘ kì ê sū.
|
咱若注意讀雅歌ê 聖經會發見下面所記ê 事。 |
|
1. Ngá-ko 2:16. “Góa (chí sin-niû) só͘ loân-ài ê sio̍k góa, góa iā sio̍k i”(i chí tiōng-hu).
|
1、雅哥 2：16.「我（指新娘）所戀愛--ê 屬我，我也屬伊。」（伊指丈夫） |
|
Tī chia sin-niû chiong pún-sin chòe pún-ūi lâi kóng i ê tiōng-hu. Che sī put-hiân chū-kí pún-ūi ê lú-sèng.
|
Tī chia 新娘將本身做本位來講伊ê 丈夫。Che 是put-hiân自己本位ê 女性。 |
|
2. Ngá-ko 6:3 “Góa sio̍k góa só͘ loân-ài ê, góa(chí sin-niû) só͘ loân-ài ê iā sio̍k góa”
|
2、雅哥 6：3「我屬我所戀愛--ê,我（指新娘）所戀愛--ê 也屬我。」 |
|
Tī chia seng kóng pún-sin sī sio̍k i ê tiōng-hu, jiân-āu kóng tiōng-hu iā-sī sio̍k tī i. Tì chia ū khah chìn-pō͘, chiong tiōng-hu chòe Chú, pún-sin chòe pin lâi kóng.
|
Tī chia 先講本身是屬伊ê 丈夫，然後講丈夫也是屬tī 伊。Tī chia 有較進步，將丈夫做主，本身做賓來講。 |
|
3. Ngá-ko 7:10. “Góa(chí sin-niû) sio̍k góa só͘ loân-ài, I iā him-bō͘ góa.”
|
3、雅哥 7：10.「我（指新娘）屬我所戀愛，I（伊）也欣慕我。」 |
|
Tī chia sin-niû oân-choân m̄-káⁿ kóng ka-kī, oân-choân ēng tiōng-hu lâi kóng. Kóng i sī sio̍k tī tiōng-hu. M̄-káⁿ kóng tiōng-hu iā-sī sio̍k tī i. Sī kóng tiōng-hu iā him-bō͘ i, jî-chhiáⁿ I(chí tiōng-hu) sī ēng tōa-hō-jī lâi siá. Chiū-sī tiōng-hu tiong-sim, i pún-sin kam-goān oân-choân bu̍t-ngó͘(沒我). Chiū-sī khòaⁿ bô ka-kī lâi ko-kú i ê tiōng-hu. Ū iáⁿ, hū-jîn-lâng tī ka-têng chhin-chhiūⁿ iâm ê pó-pòe. Iâm ē tiau-hô it-chhè hō͘ lóng-chóng ê mi̍h hián-chhut hó ê bī-sò͘, koh m̄-bián tú-tio̍h hú-pāi. Hū-jîn-lâng iā-sī án-ni, hū-jîn-lâng tī ke-lāi tiau-hô, hō͘ ka-têng tit-tio̍h iu-ngá, hô-pêng, sio-lō ê seng-oa̍h. Hō͘ ka-têng ū bêng-lóng ê chhiò-siaⁿ, hoan-lo̍k ê si-koa, hoat-phoat e oah-khi. A-i ku-k?m sio-lo iu-nga e kau-poe. Tiong-hu tit-tioh pang-chan an-ui, se-kia° tit-tioh poe-iu° ka-s?. Ch…t ke toan-toan-i°. Hu-jin-lang lu-seng e kong-lck toa ah! Chong-s? ?-thang chu-ko sai-phoat, ang-lang koai°-phiah. Na-chun iam chham t? thng e lai-b?n ? soa°, ch…t-liap ch…t-liap h3 lang p3--tioh, chhui-khi un-un loh khi, put-tek-i tioh ka i phui-tiau. Hu-jin-lang ia-s? an-ni, ho-kan-ho, sui to-sui, na-s? ko-seng thai-kiong, kap ke-lai ta-ke-koa° toa-peh sio-chek, hia°-so sio-k be-ho, chhiah te-te lian tiong-hu to koan thau-koe. Ho-to-ho, gau-to-gau, kho-sioh ui i ch…t lang thong-ke e chhui-khi long khu-khu loh khi, u-si k-put-chiong e h3 lang phui chhut--lai. Iam e po-poe chiu-s? bu-ng¯, oan-choan khoa° bo ka-t? goan iong-hoa(溶化) tī thng ê lāi-bīn. Hō͘ choân-thé tit-tio̍h bí-bī, i ka-tī oân-choân hi-seng, che chiū-sī iâm ê pó-kùi, kap úi-tāi ê só͘-chāi. Hū-jîn-lâng lú-sèng ê úi-tāi pó-kùi iā-sī chāi tī chia.
|
Tī chia 新娘完全m̄ 敢講家己，完全用丈夫來講。講伊是屬tī 丈夫。M̄ 敢講丈夫也是屬tī 伊。是講丈夫也欣慕伊，而且伊（指丈夫）是用大號字來寫。就是丈夫中心，伊本身甘願完全沒我。就是看無家己來高舉伊ê 丈夫。有影，婦人人tī 家庭親像鹽ê 寶貝。鹽會調和一切，hō͘ 攏總ê 物顯出好ê 味素，koh m̄ 免tú著腐敗。婦人人也是án-ni，婦人人tī 家內調和，hō͘ 家庭得著優雅、和平、燒lō ê 生活。Hō͘ 家庭有明朗ê 笑聲、歡樂ê 詩歌、活潑ê 活氣。阿姨舅妗燒lō 優雅ê 交陪。丈夫得著幫贊安慰，細子得著培養教示。一家toan-toan圓。婦人人女性ê 功力大--ah！總是m̄-thang 自高sāi潑，áng-láng koāiⁿ癖。那準鹽摻tī 湯ê 內面m̄ 散，一粒一粒hō͘ 人哺著，嘴齒un-un--落-去，不得已著 kā 伊phùi 掉。婦人人也是án-ni，好kan好，súi 都súi,若是個性太強，kap家內ta-ke-koaⁿ、大伯小叔、兄嫂小姑bē 和，chhiah-tē-tē,連丈夫都管透過。好都好，gâu都gâu,可惜為伊一人通家ê 嘴齒攏khû-khû--落-去，有時姑不chiong會hō͘ 人phùi 出來。鹽ê 寶貝就是無我，完全看無家己，願溶化tī 湯ê 內面。Hō͘ 全體得著美味，伊家己完全犧牲，che 就是鹽ê 寶貴，kap偉大ê 所在。婦人人女性ê 偉大寶貴也是在tī chia。 |
|
Koh hu-hū ê kiat-ha̍p iā-sī chhin-chhiūⁿ chúi kap thô͘. Chúi hoān chúi, thô͘ hoān thô͘, chi̍t hāng kā i khǹg chi̍t-ūi bē chòe sím-mi̍h. Chóng-sī thô͘, chúi kā i chhiau chòe-hóe, āu-lâi ē chòe chiâⁿ khì-khū, óaⁿ, pôaⁿ, àng tāng. Chiong hiah ê ji̍p iô khì sio, kā i thn̄g-sek chòe iù-hûi. Ū ê chin súi hō͘ lâng tùi-tiōng. Tī hia lán chí-ū khòaⁿ tio̍h thô͘ sio ê hûi, lóng bô khòaⁿ tio̍h chhiau thô͘ ê chúi. Chúi chiū-sī lú-sèng hū-jîn-lâng. I ē pang-chān tiōng-hu sêng-ke tì-hóe, tiám-peng chhut-chiòng, koaⁿ ki ông-hō͘. Lâng chí-ū khòaⁿ i ê tiōng-hu, kî-si̍t chiū-sī ū liông-chhe tī āu-bīn. Iô io-nâ ê chhiú, ē iô-tāng sè-kài. Chiū-sī i só͘ iô ê kiáⁿ chiong-lâi khiā tī thek-thà sam-kun, giû-ní sè-kài, tī koân ê tē-ūi hō͘ lâng o-ló, nā-sī i chòe hiân-bó bi̍h tī āu-bīn. Hóe-chhia chin gâu cháu, chún-sî lâi ūn-su hòe, kheh hō͘ lâng tōa l-ló lī-piān. Kî-si̍t nā bô hiah ê tiām-tiām hō͘ lâng tâi tī thô͘-kha-té, siū tâm siū sip, jím hō͘ pe̍h-hiā chhia ê kan-khó͘, kàu-bóe nōa-tiāu tī thô͘-lāi, éng bô khòaⁿ tio̍h thian-ji̍t ê chím-bo̍k-á, chiū chhia chi̍t pō͘ to bē cháu. Hiah ê chím-bo̍k-á chiū-sī lú-sèng, hū-jîn-lâng. Ah! Lú-sèng, hū-jîn-lâng ah, lín si̍t-chāi chin hi-seng, lín tùi ka-têng, siā-hōe, kok-ka, sè-kài ê kòng-hiàn si̍t-chāi úi-tāi ah!
|
Koh 夫婦ê 結合也是親像水kap塗。水hoān水，塗hoān塗，一項kā 伊囥一位bē 做甚物。總是塗、水kā 伊chhiau做伙，後來會做成器具，碗、盤、甕tāng。將hiah-ê 入窯去燒，kā 伊thn̄g熟做幼瓷。有ê 真súi hō͘ 人tùi重。Tī hia 咱只有看著塗燒ê 瓷，攏無看著chhiau塗ê 水。水就是女性婦人人。伊會幫贊丈夫成家tì-hóe,點兵出將、官居王戶。人只有看伊ê 丈夫，其實就是有良妻tī 後面。搖搖籃ê 手，會搖動世界。就是伊所搖ê 子將來企tī thek-thà三軍，牛耳世界，tī懸e 地位hō͘ 人o-ló,但是伊做賢母bi̍h tī 後面。火車真gâu 走，準時來運輸貨，kheh hō͘ 人大o-ló 利便。其實若無hiah-ê 恬恬hō͘ 人埋tī 塗腳底，受tâm 受溼，忍hō͘ 白蟻chhia ê 艱苦，到尾爛掉tī 塗內，永無看著天日ê 枕木仔，就車一步都bē 走。Hiah-ê 枕木仔就是女性、婦人人。Ah！女性、婦人人--ah，lín 實在真犧牲，lín 對家庭、社會、國家、世界ê 貢獻實在偉大--ah！ |
|
Lán m̄ thang siūⁿ lú-sèng sī chin loán-jio̍k, ū iáⁿ, i chin nńg-chiáⁿ. Chóng-sī koh chi̍t-bīn i sī chin kiông. I pí lâm-sèng pêng-kin khah nāi-miā, khah gâu jím thiàⁿ, jím kôaⁿ, khah gâu jím khó͘. Sui-sī eng-hiông iā lân-kòe bí-jîn-koan. Ūi chi̍t ê lú-sèng kok-ūi hiat-ka̍k, chi̍t kok ê heng-soe, siâⁿ-tî ê siú, sit(守,失) siông-siông hō͘ chi̍t ê lú-sèng chó-iū. Lú-sèng ê ki-tì, mō͘-hiám si̍t-chāi thang kiaⁿ, lí khòaⁿ sè-kài ê kán-tia̍p(sè-choh) -thoân lú-sèng ê oa̍h-tāng. Ū iáⁿ, lú-sèng sī chin úi-tāi, chóng-sī it-chhè ê úi-tāi chòe-āu iû-goân sī chāi tī lú-sèng ê bû-ngó͘ hi-seng ê sneg-oa̍h. Án-ni chòe tiōng-hu ê lâm-sèng lí beh ēng cháiⁿ-iūⁿ lâi khoán-thāi lí ê hū-jîn-lâng. Í-hut-só͘ 5:25. “Chòe tiōng-hu ê, lín tio̍h thiàⁿ hū-jîn-lâng, chhin-chhiūⁿ Ki-tok thiàⁿ kàu-hōe, iā thòe i hiàn ka-kē.” Tio̍h hiàn-chhut lí ka-kī, chhin-chhiūⁿ Ki-tok thiàⁿ kàu-hōe, ūi-tio̍h beh kiù-sio̍k kàu-hōe chiū kam-goān jím-khó kàu sí. Lâm-sèng lí iau-kiû lú-sèng ūi-tio̍h lí, ūi-tio̍h lí chi̍t-ke lâi hi-seng, lâi sí, Lí bat siūⁿ lí iā tio̍h ūi lú-sèng lâi hi-seng lâi sí á-bô? Èng-kai ū, án-ni chiah ē pêng-hêng pêⁿ-pāng. Lâm-sèng chiàm-iâⁿ, ū chîⁿ thang lim-chiú, chia̍h-hun hong-so, bô chîⁿ thang thiah-io̍h hō͘ hū-jîn-lâng chia̍h--ê chin chē. Hū-jîn-lâng tài hū-jîn-lâng-pēⁿ kóng bô chîⁿ thang kā i i, nā-sī ū chîⁿ thang khì hoa-ke liú-hāng bé chhiò ê chió. Cha-po͘-lâng ah! Bong-bong lí ê liông-sim, tī chit-khoán ê seng-oa̍h beh ǹg-bāng kiàn-chiâⁿ tiⁿ-bi̍t bí-móa ê ka-têng choa̍t-tùi bô ǹg-bāng.
|
咱m̄-thang 想女性是真軟弱；有影，伊真軟chiáⁿ。總是koh 一面伊是真強。伊比男性平均較耐命，較gâu 忍痛、忍寒，較gâu 忍苦。雖是英雄也難過美人關。為一個女性國位hiat-ka̍k,一國ê 興衰，城池ê 守、失，常常hō͘ 一個女性左右。女性ê 機智、冒險實在thang 驚，你看世界ê 間諜（細作）團女性ê 活動。有影，女性是真偉大，總是一切ê 偉大，最後猶原是在tī 女性ê 無我犧牲ê 生活。Án-ni，做丈夫ê 男性，你beh 用怎樣來款待你ê 婦人人。以弗所 5:25. 「做丈夫--ê,lín 著疼婦人人，親像基督疼教會，也替伊獻家己。」著獻出你家己，親像基督疼教會，為著beh 救贖教會就甘願忍苦到死。男性你要求女性為著你，為著你一家來犧牲、來死，你bat 想你也著為女性來犧牲、來死抑無？應該有，án-ni 才會平衡pêⁿ-pāng。男性佔贏，有錢thang lim 酒，食薰風騷；無錢thang 拆藥hō͘ 婦人人食--ê 真濟。婦人人帶婦人人病，講無錢thang kā 伊醫，但是有錢thang 去花街柳巷買笑ê bē少。查甫人--ah！摸摸你ê 良心，tī 這款ê 生活，beh 向望建成甜蜜美滿ê 家庭絕對無向望。 |
|
Koh kóng chi̍t pái, bí-móa tiⁿ-bi̍t ê ka-têng m̄-sī chū-jiân ū--ê, sī nn̄g-lâng kiōng-tông kiàn-chō ê. Chi̍t ê beh khîⁿ-ke, chi̍t ê m̄, chu-chu siūⁿ beh phòa ke, án-ni bô hoat-tō͘. Cha-po͘ thàn, tio̍h ài cha-bó͘ hōaⁿ, chi̍t ê chai, chi̍t ê ak-chúi, án-ni chiah ē chia̍h tio̍h hēng-hok ài-chêng ê kóe-chí. Tio̍h ē kì-tit hō͘--lâng pí the̍h--lâng khah ū hok-khì. Thiàⁿ-chêng iā-sī án-ni. Lán ū liōng thang thiàⁿ lâng, pí tiāⁿ siūⁿ beh tit lâng thiàⁿ ê khah hó. Ta̍k-lâng to chū-jiân û thiàⁿ lâng ê sim, siāng-sî ta̍k lâng to ǹg-bāng lâng thiàⁿ. Lâng tī sè-kan sim-lāi nā bô thiàⁿ pòaⁿ lâng, siāng-sî iā kám-kak bô pòaⁿ-lâng thiàⁿ i, án-ni hit ê lâng ē kám-kak chin pi-chhám, ko͘-to̍k, bô liâu, ū sî ē khí-siáu, he̍k-chiá ē kàu chū-sat. Tùi lâng si-ài(施愛) , nā ū lâng sêng-siū, kám-kak chin hoaⁿ-hí. Nā ū chi̍t ê lâng chiong i ê ài-chêng beh hō͘ lâng, iā bô lâng ài kā i sêng-siū, i ē chin lóe-chì, ū sî ē chū-pō chū-khì, ū sî ē seⁿ kí sat-jîn, chū-sat ê kheng-kí bông-tōng. Hit ê lâng nā chiong 5 hun thiàⁿ beh hō͘ i ê tùi-siōng, i ê tùi-siōng m̄-ti̍hN8. Án-ni ē hoán-tò-tńg oàn i 5 hun, m̄-sī, ū sî sòa pìⁿ oàn i 8 hun. Nā chiong 10 hun thiàⁿ beh hō͘ i ê tùi-siōng. I ê tùi-siōng khí-thâu ná-chún boeh, āu-lâi ūi …… sòa hoán khì-khiok, sòa biáu-sī, kù-choa̍t hit ê thiàⁿ. Hit-sî ê hoán-èng m̄-sī sió-khóa. Ū-sî ē ēng sí phòe …… ì, lâi pâi-siat ài siū kù-choa̍t ê hīn. Nā lú--ê bô hoat-tit lâm--ê ta-ôa, khah siông ē khí-siáu, chū-sat, á-sī iàu-kiû chòe-hóe sí. Nā lâm--ê ē jiá chhut húi-iông,(ēng io̍h-chúi phoah lú ê bīn hō͘ i nōa, á-sī hō͘ i chhiⁿ-mî) á-sī sat-jîn ê sū-kiāⁿ. Ū sî m̄-nā thâi tùi-siōng ê lú-sèng, liân chó͘-tòng ê pē-bó to ē chia̍h-khui. Hit-sî ê sim-lí pí iá-gû, pí khip-hiat-kúi koh khah lī-hāi. Só͘-í lâm-lú īⁿ-sèng-kan choa̍t-tùi m̄-thang sûi-piān iok-sok ài-chêng, jiân-āu sûi-piān koh saⁿ pōe, ū-sî ē jiá-chhut liāu bē tio̍h ê chai-hō.
|
Koh講一擺，美滿甜蜜ê 家庭m̄是自然有--ê,是兩人共同建造--ê。一個beh khîⁿ家，一個m̄,孜孜想beh 破家，án-ni 無法度。查甫趁，著ài查某hōaⁿ，一個栽，一個沃水，án-ni 才會食著幸福愛情ê 果子。著會記得hō͘--人比提--人較有福氣。疼情也是án-ni。咱有量thang 疼人，比定想beh 得人疼--ê 較好。逐人都自然有疼人ê 心，siāng 時逐人都向望人疼。人tī 世間心內若無疼半人，siāng 時也感覺無半人疼伊，án-ni hit個人會感覺真悲慘、孤獨、無聊，有時會起痟，或者會到自殺。對人施愛，若有人承受，感覺真歡喜。若有一個人將伊ê 愛情beh hō͘ 人，也無人愛kā 伊承受，伊會真餒志，有時會自暴自棄，有時會生起殺人、自殺ê 輕舉妄動。Hit個人若將5分疼beh hō͘ 伊ê 對象，伊ê 對象m̄-ti̍hN8。Án-ni 會反倒轉怨伊5分，m̄ 是，有時煞變怨伊8分。若將10分疼beh hō͘ 伊ê 對象。伊ê 對象起頭若準boeh，後來為……煞反khì-khiok，續藐視，拒絕hit 個疼。Hit時ê 反應m̄ 是小可。有時會用死配……矣，來排泄愛受拒絕ê 恨。若女--ê 無法得男--ê ta-ôa,較常會起痟、自殺，抑是要求做伙死。若男--ê 會惹出毀容，（用藥水潑女ê 面hō͘ 伊爛，抑是hō͘ 伊青瞑。）抑是殺人ê 事件。有時m̄ 若thâi 對象ê 女性，連阻擋ê 父母都會食虧。Hit 時ê 心理比野牛、比吸血鬼koh較厲害。所以男女異性間絕對m̄-thang 隨便約束愛情，然後隨便koh 相背，有時會惹出料未著ê 災禍。 |
|
Ài-chêng m̄-sī ēng chîⁿ ē-tit bóe--lâi ê, iā m̄-sī ē-tit hō͘ lí ēng tiⁿ-giân bi̍t-gú phiàn--lâi, koái--lâi ê. Ài-chêng sī ài tùi sêng-sim sêng-ì, lâu-kōaⁿ, piàⁿ-miā ēng sim keh-kàu, liû-sim hōe-sîn(留心會神) lâi chòe, it-seng ê kiat-chok. Sī sim-lêng-tek gē-su̍t ê piáu-hiān. Hu-hū ná-lāu sī ná-súi, lāu-bó͘ ê bīn ná-jiâu khiok-sòaⁿ kng-àm ná hun-bêng, che chiah sī bí-su̍t ê piáu-hiān. M̄-sī lāu tio̍h bô hó siaⁿ-khùi, kū-khîm chai-sèng ná ti-im chiah ē ná chhut hô-hâi ê siaⁿ.
|
愛情m̄ 是用錢會得買來--ê,也m̄ 是會得hō͘ 你用甜言蜜語騙來、拐來--ê。愛情是ài tùi 誠心誠意，流汗、拚命用心計較，留心會神來做，一生ê 傑作。是心靈的藝術ê 表現。夫婦那老是那súi,老某ê 面那jiâu,曲線光暗那分明，che 才是美術ê 表現。M̄ 是老就無好聲氣；舊琴知性，若知音才會那出和諧ê 聲。 |
|
Nā kóng lāu chiū hiâm chhàu-lāu-hiàn. Seⁿ chi̍t ê kiáⁿ lo̍h káu ki-hoe, lāu lah pìⁿ o͘-hî-khak lah chiū m̄-ti̍hN8, chiū siūⁿ beh ōaⁿ-sin. Che sī chin kai-sí ê hu-hū.
|
若講老就嫌臭老hiàn。生一個子落九枝花，老--lah 變烏魚殼--lah 就m̄-ti̍hN8，就想beh 換新。Che 是真該死ê 夫婦。 |
|
Hū-jîn-lâng tī ka-têng tiong sī khiā tī sím-mi̍h tē-ūi? Góa chioh chi̍t ê kò͘-sū lâi kóng. Kóng ū chi̍t ê bó͘-lâng, i ê hū-jîn-lâng pàng sè-kiáⁿ lâi pia̍t-sè. I kám-kak iā beh lāi, iā beh gōa cha̍p-jī-hun ê khùn-lân. Chiū siūⁿ ài chhiàⁿ chi̍t ê Ka-chèng-hū(家政婦) lâi pang-chān ke-lāi. I chiū chhut kóng-kò ài teng-kiû án-ni ê lâng. (1) Chi̍t-ji̍t chòe 24 tiám cheng. (2) Chi̍t-lé-pài chòe 7 ji̍t. (3) Chi̍t-nî chòe 365 ji̍t, bô hiu-khîn. (4) Ōe hiáu chú-chia̍h, chú liáu séng koh ha̍h chhùi. (5) Ōe-hiáu kì-siàu bô tham-sim. (6) Ōe-hiáu io gín-ná kà-sī kiáⁿ-jî. (7) Gâu chéng-tùn ke-lāi, lāi-gōa chéng-chê, chheng-khì-siùⁿ. (8) Ōe-hiáu sé-saⁿ pó͘-thīⁿ, chòe-saⁿ. (9) Àm-sî m̄-nā io sè-kiáⁿ khùn, iā gâu an-ùi chú-lâng. (10) Tio̍h ū í-siōng ê tiâu-kiāⁿ; Lâi hoaⁿ-hí chhut hō͘ i chia̍h, chhēng, kap tòa, nā-sī bô kang-chîⁿ, kàu-bóe cháiⁿ-iūⁿ? Lóng bô lâng lâi èng-bō͘, nā ū chiū-sī goān hi-seng ê gōng-lâng. Bô pa̍t lâng nā ū chiū-sī ka-tī ê bó͘. Ah! Hū-jîn-lâng úi-tāi ah! Sī ka-têng-tiong chòe hi-seng ê gōng-lâng.
|
婦人人tī 家庭中是企tī 甚mi̍h地位？我借一個故事來講。講有一個某人，伊ê 婦人人放細子來別世。伊感覺也beh內，也beh外，十二分ê 困難。就想ài倩一個家政婦來幫贊家內。伊就出廣告ài徵求án-ni ê 人。（1）一日做24點鐘。（2）一禮拜做7日。（3）一年做365日，無休勤。（4）會曉煮食，煮了省koh 合嘴。（5）會曉記數無貪心。（6）會曉io 囡仔教示子兒。（7）Gâu 整頓家內，內外整齊，清氣siùⁿ。（8）會曉洗衫補thīⁿ、做衫。（9）暗時m̄ 若io 細子睏，也gâu 安慰主人。（10）著有以上ê 條件；來歡喜出hō͘ 伊食、穿，kap tòa,但是無工錢。到尾怎樣？攏無人來應募，若有，就是願犧牲ê 憨人。無別人，若有，就是家己ê 某。Ah！婦人人偉大--ah！是家庭中最犧牲ê 憨人。 |
|
Tī siā-hōe ê kau-pôe iú-ài khí-thâu lō͘ khah khoah, chin khoài kau, lí hiaⁿ góa tī, chiú-chneg-á saⁿ-cheⁿ tu, nā-sī chiong-lâi bô bóe. Hu-hū ê thiàⁿ khí-thâu lō͘ e̍h-e̍h, chin oh sio tú, mn̂g e̍h-e̍h chin oh chìn-ji̍p. Chóng-sī it-tàn saⁿ tú-tio̍h, kám-kak sī sim-sim siong-ìn, chêng-tau ì-ha̍p, ná kiâⁿ ná khoài-lo̍k. Sim ná khui-khoah, bô keh-mo̍h, ná lāu ná saⁿ-thiàⁿ, ná sio pó-pòe. Kàu-bóe pe̍k-siú kai-ló, ǹg-bāng tâng kui thian-hiong, án-ni chiah ha̍p-sek. Chia̍h lāu chiah oan-ke, ū kiáⁿ, ū sun chiah hoah lî-iân, chiah thó kheh-hiaⁿ, chiah thó cha-bó͘. Thiⁿ-kha-ē bô pí chit khoán ê lâng khah pōe thian-liông, hiau sim-hēng. Sio̍k-gú kóng ang-bó͘ oan-ke káu to bô ài phīⁿ. Si̍t-chāi kiàn-siàu, hô-hóng nî-lāu chiah lâi oan-ke lî-iân saⁿ pun-khui.
|
Tī 社會ê 交陪友愛起頭路較闊，真快交，你兄我弟，酒精仔相爭tu，但是將來無尾。夫婦ê 疼起頭路隘隘，真oh相tú,門隘隘真oh進入。總是一但相tu著，感覺是心心相印、情投意合，那行那快樂。心那開闊，無隔膜，若老那相疼，那相寶貝。到尾白首偕老，向望同歸天鄉，án-ni 才合適。食老才冤家，有子、有孫才喝離緣，才討客兄、才討查某。天腳下無比這款ê 人較背天良，僥心行。俗語講翁某冤家，狗都無愛鼻。實在見笑，何況年老才來冤家離緣相分開。 |
