Chhì-á-lāi ê pek-ha̍p-hoe_02
|
刺仔內ê百合花_02 |
| Lōa Jîn-seng |
賴仁聲 |
|
3
|
3 |
|
Sî-kan chin khoài-kòe liam-piⁿ keh 3, 4 goe̍h-ji̍t. Lîm tiúⁿ-ló chi̍t ke lāu siàu-liân lóng mê-ji̍t niau-niau bāng, bāng khòaⁿ ū siau-sit á-bô? In-ūi tī óa goe̍h-gōa ji̍t chêng, siāng chi̍t-mê thong-ke lóng bîn-bāng pháiⁿ-bāng. Te̍k-pia̍t Soat-mûi bîn-bāng Teng-liông tò--lâi kap i saⁿ-sî, hit ê bīn-iông chin pháiⁿ-khòaⁿ, Soat-mûi chhun-chhiú beh khan--i ê sî hut-jiân sòa bô khì, hit-mê thong-mê lóng bô khùn, kiò sió-ko͘ khí-lâi, tiān-hóe choān-to̍h nn̄g lâng chē teh sio khòaⁿ kàu thiⁿ-kng. Sim-tiong kám-kak cha̍p-jī-bān-hun ê thòng-khó͘. Tāi-khài hit-àm chiū-sī Teng-liông sit-sū hit-mê. Tùi hit-sî khí in put-sî giau-gî lūn Teng-liông ê sū sī hiong chē, kiat chió. Só͘-í bāng khòaⁿ ū sím-mi̍h siau-sit ê sim it-hoat chhiat. Nn̄g-lāu ba̍k-chiu hoe-hoe nā khòaⁿ chi̍t ê lâng tùi mn̂g-kháu khòe, á-sī lâng-kheh lâi, siông-siông gō͘-jīn chòe the̍h iû-piān--ê lâi kap lâng saⁿ-chioh mn̄g. Kìⁿ lâng kìⁿ mn̄g Teng-liông ê siau-sit. Che iā-sī bo̍k-koài chí-ū chit ê hāu-siⁿ, koh tāi-ha̍k tú pi̍t-gia̍p, iā tú kiat-hun. Koh khah hō͘ lâng siong-sim--ê, chiū-sī chin hó kha-chhiú, Soat-mûi chiàⁿ-chiàⁿ sī ji̍p-mn̂g-hí. Í-keng ū sin iok 4 goe̍h ji̍t lah. Pak-tó͘ te̍k-pia̍t tōa ê, ū lâng kóng poh-káⁿ ē siang-seⁿ, nā bô 4 goe̍h-ji̍t án-chóaⁿ pak-tó͘ ē hiah tōa. Khòaⁿ án-ni nā bān-it ū iáⁿ sit-sū khòaⁿ beh cháiⁿ-iūⁿ? Soat-mûi pak-tó͘-lāi ê eⁿ-á nā chhut-sì sòa m̄-bat khòaⁿ lāu-pē, iā chit ê tng siàu-liân ê ma-ma beh án-chóaⁿ lâi chiúⁿ chit ê chhut-sì chiū m̄-chai lāu-pē ê kiáⁿ. Si̍t-chāi siūⁿ-liáu hō͘ lâng bē kìm-tit ē sim-sng. M̄-nā lāu Lîm tiúⁿ-ló in hu-hū, chiū liân Ông Bo̍k-su in nn̄g hu-hū to iā-sī bē kóng-tit ê khòa-sim, só͘-í saⁿ-oan sì-oat to-sī tiāⁿ khì kā i khòaⁿ-khòaⁿ leh. Soat-mûi chū tùi chai ka-tī ū sin liáu-āu chi̍t-bīn sī it-hoat ke-thiⁿ i ê su-liām tiōng-hu. Sán-kî ná-kīn su-liām tiōng-hu ê sim ná-chhiat. Chi̍t-sim siūⁿ lîm-phûn ê sî, sī thâu chhiūⁿ-á-kiáⁿ, kàu-sî hu-kun bô tī sin-piⁿ m̄-chai beh cháiⁿ-iūⁿ? Nā bān-it, in-ūi seⁿ iâⁿ ke-chiú phang, seⁿ su sì-phìⁿ pang. Koh pak-tó͘ hui-siông tōa ê, seng-sán ê sî, chi̍t-tiâu sèⁿ-miā sī chhin-chhiūⁿ hong chiân ê teng-hóe. Siat-sú……! Hu-kun bô tī sin-piⁿ kàu-sî, m̄ chāi beh cháiⁿ-iūⁿ? Nā seⁿ iâⁿ, tiōng-hu tī sin-piⁿ m̄-chai gōa hoaⁿ-hí. Iā hit-sî m̄-chai beh kā eⁿ-á hō chòe sím-mi̍h miâ? Hu-kun beh chhut-hoat ê sî m̄-chai i ū sin, in-ūi koh kúi-ji̍t-á chiah ū móa chi̍t goe̍h-ji̍t. Hit-sî m̄-chai, kàu i chhut-hoat liáu chiah tiāⁿ siūⁿ beh thò͘, chhùi chhìn bē chia̍h. Ka-kī bô hit ê keng-giām m̄-bat, iā m̄-káⁿ kóng. Sió-ko͘ chòe-hóe tiàm, sī cha-bó͘ gín-ná-lâng iā m̄-bat, lóng sī kā i ké-soeh chòe a-só hoân-ló bē chia̍h. Sī kàu chin kú lah Ông Bo̍k-su-niû lâi khòaⁿ tio̍h, chiah kā ta-ke (chheⁿ-ḿ) kóng, āu-lâi chiah thiah cha̍p-saⁿ-bī, an-thai-ím lâi hō͘ i chia̍h. Sió-ko͘ chai in só-só ài chia̍h sng, só͘-í nā khì lé-pài ê sî tùi ke-ni̍h kòe chiū kiò chhe-ēng ê cha-bó͘ gín-ná Sò͘-lân-ah bé sím-mi̍h lí-á-kiâm lah, á-sī bôe-á-koaⁿ tò-lâi pun in só-só chia̍h. Nā khòaⁿ in só-só sim iu-būn teh lâu ba̍k-sái, i chiū khì kheh-thiaⁿ tôaⁿ kǹg-khîm, tôaⁿ io-kiáⁿ-koa. Ū-sî sòa chhiùⁿ, in só-só put-tī put-kak ū sî ba̍k-sái kâm tī ba̍k-kîn, chhùi sòa chhiò chhut--lâi. Koh Soat-mûi iā kúi-hun chai thai-kàu ê éng-hióng chiū chīn só͘ ē m̄-ài hoân-ló, siông-siông kap sió-ko͘ tôaⁿ-khîm chhiùⁿ-koa, gîm-si, ū sî khì āu-piah kam-á-hn̂g sàn-pō͘. Ū-sî tàu chhī ke, ah, tàu khoán ti-chhài lâi bē kì-tit iu-būn ê sū.
|
時間真快過，liâm-piⁿ 隔三、四月日。林長老一家老少年攏暝日niau-niau望，望看有消息抑無？因為tī 倚月外日前，像一暝通家攏眠夢歹夢。特別雪梅眠夢登龍倒來kap伊相辭，hit個面容真歹看，雪梅伸手beh 牽伊ê 時，忽然煞無去，hit 暝通暝攏無睏，叫小姑起來，電火choān-to̍h,兩人坐teh 相看到天光。心中感覺十二萬分ê 痛苦。大概hit 暗就是登龍失事hit 暝。Tùi hit 時起，in 不時蟯疑，論登龍ê 事是凶濟，吉少。所以望看有甚mi̍h消息ê 心一發切。兩老目珠花花，若看1 個人tùi 門口過，抑是人客來，常常誤認做提郵便--ê 來kap人相借問。見人見問登龍ê 消息。Che 也是莫怪，只有這個後生，koh大學tu畢業，也tu結婚。Koh 較hō͘ 人傷心--ê,就是真好腳手，雪梅正正是入門喜。已經有身約四月日--lah。腹肚特別大ê,有人講poh-káⁿ會雙生，若無四月日án-chóaⁿ 腹肚hiah 大！看án-ni，若萬一有影失事，看beh怎樣？雪梅腹肚內ê 嬰仔若出世，煞m̄-bat 看老父，也這個當少年ê 媽媽，beh án-chóaⁿ 來守這個出世就m̄ 知老父ê 子。實在想了hō͘ 人bē 禁得會心酸。M̄ 若老林長老in 夫婦，就連王牧師in 兩夫婦都也是bē 講得ê 掛心，所以三彎四越都是定去kā 伊看看--leh。雪梅自tùi 知家己有身了後，一面是一發加添伊ê 思念丈夫。產期那近，思念丈夫ê 心那切。一心想臨盆ê 時，是頭chhiūⁿ 仔子，到時夫君無tī 身邊，m̄ 知beh 怎樣？若萬一，因為生贏雞酒芳，生輸四片枋。Koh 腹肚非常大個，生產ê 時，1 條生命是親像風前ê 燈火。設使......！夫君無tī 身邊，到時，m̄ 知beh 怎樣？若生贏，丈夫tī 身邊，m̄ 知偌歡喜。也hit 時，m̄ 知beh kā 嬰仔號做甚物名？夫君beh 出發ê 時，m̄ 知伊有身，因為koh 幾日仔才有滿一月日。Hit 時m̄ 知，到伊出發了才定想beh 吐，嘴凊bē 食。家己無hit 個 經驗，m̄-bat，也m̄ 敢講。小姑做伙tiàm,是查某囡仔人，也m̄-bat，攏是kā 伊解說做阿嫂煩惱bē 食。是到真久--lah，王牧師娘來看著，才kā ta-ke（親姆）講，後來才拆十三味，安胎飲來hō͘ 伊食。小姑知in 嫂嫂愛食酸，所以若去禮拜ê 時，tùi 街--ni̍h過，就叫差用ê 查某囡仔素蘭仔買甚mi̍h李仔鹹--lah，抑是梅仔干，倒來分in嫂嫂食。若看in嫂嫂心憂悶teh流目屎，伊就去客廳彈鋼琴，彈「育子歌」。有時續唱，in 嫂嫂不知不覺有時目屎含tī 目墘，嘴煞笑出來。Koh 雪梅也幾分知胎教ê 影響，就盡所會m̄ 愛煩惱，常常kap 小姑彈琴唱歌、吟詩，有時去後壁柑仔園散步。有時鬥飼雞、鴨，鬥款豬菜來bē 記得憂悶ê 事。 |
|
Kóng Teng-liông sí, Khun-hong ēng to kā i khek ê kì-hō ke̍k-kî kán-tan, chiū-sī si̍p-jī-kè ê kì-hō. In-ūi Khun-hong chai Teng-liông sī Ki-tok-tô͘. Tī tōa-o̍h chòe-hóe chi̍t-nî, tāi-ke kám-chêng chin hó, iā bat hō͘ Teng-liông chio i khì hù Ki-tok-kàu ê chheng-liân-hōe. Só͘-í sui-jiân m̄-sī Ki-tok-tô͘ nā-sī tùi Ki-tok-kàu ê sū to-siáu ū lí-kái só͘-í chiah ē ēng to kā i khek si̍p-jī-kè ê kì-hō. Liáu-āu in chiū koh chhut-hoat, in-ūi mê-ji̍t kiam hêng, chiū hō͘ hoan-á jiok bōe tio̍h. Tùi hit-sî in m̄-káⁿ koh tī soaⁿ-lāi bé-hòe ti̍t-ti̍t kàu tī to͘-chhī. Āu-lâi kàu chi̍t ê siâⁿ kiò-chòe Ka-ní-kok-tap (?????), chiū chiong in ê bé-phit lóng bē tiāu, kap tī soaⁿ-lāi só͘ bé ê siù-phôe iā it-chīn bē. Tī hia pān-hòe, chiū chē-chûn lâi Gióng-kong, Pîn-ⁿ̂g-sū, hui-tùi, Sin-ka-pho, tùi Hiong-káng lâi chiūⁿ-lio̍k. M̄-káⁿ koh tùi goân-lō͘ tò-khì. Iā tùi hit pái liáu-āu in hit tūi chiū kái-sàn m̄-káⁿ koh chòe hit hō seng-lí. Khun-hong chîⁿ iā í-keng thàn kòe chhiú. Ū chi̍t-ji̍t tòa tām-po̍h lé-mi̍h, the̍h Teng-liông ê thâu-mn̂g kap i kā i ka khí--lâi ê nn̄g lia̍p tâng liú-á, ēng tiû-á-pò͘ kā i pau hó sè, sòa ēng chi̍t ê kheh-á kā i té-leh beh the̍h lâi hō͘ in ê pē-bó. Iā i thòe Teng-liông bē hit-chiah bé, kap kā i khoán chòe-hóe, kap iáu tī hêng-lí pau-kó-lāi iáu-bōe ēng khì ê chîⁿ, lóng khui chheng-toaⁿ khoán hó-sè, it-gō͘ it-cha̍p chin bêng-pe̍k beh lâi sǹg hō͘ Lîm tiúⁿ-ló.
|
講登龍死，昆芳用刀kā 伊刻ê 記號極其簡單，就是十字架ê 記號。因為昆芳知登龍是基督徒。Tī 大學做伙1 年，逐家感情真好，也bat hō͘ 登龍招伊去赴基督教ê 青年會。所以雖然m̄ 是基督徒，但是tùi 基督教ê 事多少有理解，所以才會用刀kā 伊刻十字架ê 記號。了後in 就koh 出發，因為暝日兼行，就hō͘ 蕃仔jiok bōe 著。Tùi hit時，in m̄ 敢koh tī 山內買貨，直直到tī 都市。後來到1 個城，叫做加爾各答 （ ），就將in ê 馬匹攏賣掉，kap tī 山內所買ê 獸皮也一盡賣。Tī hia 辦貨，就坐船來仰光、檳榔嶼、Hui-tùi、新加坡，tùi 香港來上陸。M̄ 敢koh tùi 原路倒去。也tùi hit擺了後，in hit 隊就解散，m̄ 敢koh 做hit 號生理。昆芳錢也已經趁過手。有1 日，帶淡薄禮物，提登龍ê 頭毛kap 伊kā 伊鉸起來ê 兩粒銅鈕仔，用綢仔布kā 伊包好勢，續用1 個kheh 仔kā 伊té--leh，beh 提來hō͘ in ê 父母。也伊替登龍賣hit 隻馬，kap kā 伊款做伙，kap iáu tī 行李包裹內iáu bōe 用去ê 錢，攏開清單款好勢，一五一十真明白beh 來算hō͘ 林長老。 |
|
Tú ji̍p-mn̂g ê sî,gōa-bīn ê kò͘-mn̂g ê tn̂g kang-á kín cháu lâi pò. Kóng ū chi̍t ê lâng-kheh seⁿ chòe chin chheng-siù, ū lé-māu ê chheng-liân beh lâi chhōe lāu thâu-ke. Lîm tiúⁿ-ló chiū chhut-lâi, chi̍t--ê khòaⁿ ná-chún chin bīn-se̍k, kî-si̍t lóng m̄-bat saⁿ-kìⁿ-bīn, nā sī in-ūi Khun-hong ê bīn chhàu-tú-khám kúi-hun ū kap Teng-liông siāng-khoán ê só͘-chāi, te̍k-pia̍t ē-kok chiam-chiam, ba̍k-chiu tōa-tōa lúi, ba̍k-bâi chin tōa-chōa, sin-thé chin-ióng, ke Teng-liông nn̄g hòe, só͘-í hóng-hut chin sio-siāng. Tāi-ke ak-chhiú sio mn̄g sèⁿ-miâ chiū chē-lo̍h. Khun-hong chiū kiò Lîm tiúⁿ-ló chòe Lîm siok-hū, i iā ka-tī kài-siāu sī sèⁿ Tân miâ Khun-hong. Lîm tiúⁿ-ló chiū mn̄g i kin-á-ji̍t lâi ê iàu-sū. I chiū kóng i sī lēng-lông Teng-liông ê ha̍k-iú, Lîm tiúⁿ-ló chi̍t ē thiaⁿ-kìⁿ án-ni hián-bêng 10 hun ê chhin-bi̍t, kín kiò Hūi-bí phâng-tê lâi chhiáⁿ ko-ko ê ha̍k-heng. Hūi-bí kap só-só bi̍h tī kheh-thiaⁿ ê pîn-āu teh thau-thiaⁿ ōe, tùi pîn-phāng khòaⁿ chit ê chheng-liân hóng-hut kap A-ko beh siāng-bīn, só͘-í kak-tek hui-siông ê ài-bō͘. Hūi-bí kín cháu ji̍p khì kā A-bú kóng “Ma-mah, tī kheh-thiaⁿ chi̍t ê chheng-liân lâi thàm pa-pah. Hit ê lâng ê bīn chiok-sêng goán ko-ko, koh kóng sī goán ko-ko ê ha̍k-iú, iā pa-pah kiò-góa lâi phàu-tê.” Lîm tiúⁿ-ló-niû chi̍t ē thiaⁿ-kìⁿ án-ni tī chàu-kha teh peh thô͘-tāu, sī-kín pàng-leh, saⁿ-pō͘ chòe nn̄g-pō͘ lap cháu-lâi kàu thiaⁿ-ni̍h, chi̍t ē chiū cháu óa-khì, mn̄g Lîm tiúⁿ-ló kóng chit ūi sian-siⁿ bat lán Teng-liông sī bô? Tiúⁿ-ló ìn sī. Tiúⁿ-ló-niû taⁿ-thâu siông-sè khòaⁿ Khun-hong, chin-chiàⁿ ū iáⁿ ná Hūi-bí só͘ kóng chiok-sêng Teng-liông ê bīn, put-kò hī-á pí Teng-liông khah tōa tùi, iā khah chhàu-lāu tām-po̍h. Tú teh kóng ê sî Hūi-bí phâng-tê lâi, chiū siang-chhiú phâng hō͘ Khun-hong, Khun-hong chin kheh-khì khiā khí-lâi iā ēng siang-chhiú chiap tê. Sim-lāi àm-àm teh siūⁿ, si̍t-chāi sī chin súi, léng-lī, koh hoa̍t-phoat, lé-gî toan-chong, tāi-toān ê lú-chú. Chi̍t-sî khiā leh sòa bē kì-tit koh chē lo̍h khì, ba̍k-chiu khòaⁿ Hūi-bí bô-ni̍h. Hūi-bí khòaⁿ Khun-hong hiah-ni̍h chù-ba̍k teh khòaⁿ i, sòa kak-tek chin pháiⁿ-sè bīn sòa chhi̍h lo̍h-khì. M̄-kú koh chi̍t-bīn iā sī chin ài khòaⁿ chit ê chheng-liân ê bīn, in-ūi án-chóaⁿ hiah sêng A-ko ê bīn, só͘-í hó táⁿ koh gia̍h-thâu ēng ba̍k-bóe kā i khòaⁿ-māi, bô phah-sǹg hit ê chheng-liân iáu sī ba̍k-chiu bô ni̍h-ba̍k bô tńg-lûn ê teh khòaⁿ i, hit-sî Hūi-bí sòa kiàn-siàu bīn âng, bīn hoat-chhut sio-hōng chhùi bún-chhiò, chiū án-ni oat tùi pîn-āu ji̍p-khì, koh kap in A-só khiā tī hia thiaⁿ ōe. Khun-hong khòaⁿ Hūi-bí bīn âng bún-chhiò hit-sî ê sim-chêng chin-chiàⁿ ū bî-biāu bē hiáu kóng ê ìn-siōng. Lîm tiúⁿ-ló chiū koh mn̄g kóng Teng-liông ê kīn-hóng m̄-chai i chai á-bô? Khun-hong chiah láu-si̍t kā i kóng, i chiū-sī kap Teng-liông chòe-hóe khì chòe tūi-siong ê pêng-iú. Bōe chhut-hoat-chêng kòng-tiān lâi hō͘ Teng-liông ê chiū-sī i.
|
Tú門ê 時，外面ê 顧門ê 長工仔緊走來報。講有1 個人客生做真清秀，有禮貌ê 青年，beh 來chhōe 老頭家。林長老就出來，一下看，若準真面熟，其實攏m̄-bat 相見面，但是因為昆芳ê 面chhàu-tu-khám 幾分有kap 登龍像款ê 所在，特別下kok 尖尖，目珠大大蕊，目眉真大chōa,身體真勇，加登龍兩歲，所以彷彿真相像。逐家握手相問姓名就坐落。昆芳就叫林長老做林叔父，伊也家己介紹是姓林名昆芳。林長老就問伊今仔日來ê 要事。伊就講伊是令郎登龍ê 學友，林長老一下聽見án-ni，顯明十分ê 親密，緊叫惠美捧茶來請哥哥ê 學友。惠美kap 嫂嫂bi̍h tī 客廳ê 屏後teh 偷聽話，tùi 屏縫看這個青年彷彿kap 阿哥beh 像面，所以覺得非常ê 愛慕。惠美緊走入去kā 阿母講：「媽媽，tī 客廳1 個青年來探爸爸。Hit 個人ê 面足成阮哥哥，koh 講是阮哥哥ê 學友，也爸爸叫我來泡茶。」林長老娘一下聽見án-ni，tī 灶腳teh 擘土豆，sī緊放--leh，三步做兩步lap，走來到廳--ni̍h，一下就走倚--去，問林長老講這位先生bat 咱登龍是無？長老應是。長老娘taⁿ頭詳細看昆芳，真正有影若惠美所講，足成登龍ê 面，不過耳仔比登龍較大對，也較臭老淡薄。Tu teh 講ê 時，惠美捧茶來，就雙手捧hō͘ 昆芳，昆芳真客氣，企起來也用雙手接茶。心內暗暗teh 想，實在是真súi、伶俐，koh 活潑，禮儀端莊，tāi-toān ê 女子。一時企--leh，煞bōe 記得koh 坐--落-去，目珠看惠美無ni̍h。惠美看昆芳hiah-ni̍h 注目teh 看伊，煞覺得真歹勢，面煞chhi̍h--落-去。M̄-kú koh 一面也是真愛看這個青年ê 面，因為án-chóaⁿ hiah 成阿哥ê 面，所以好膽koh gia̍h頭用目尾kā 伊看覓，無扑算hit 個青年iáu 是目珠無ni̍h 目，無轉lûn--ê teh 看伊，hit 時惠美煞見笑面紅，面發出燒hōng,嘴bún 笑，就án-ni 越tùi 屏後入去，koh kap in 阿嫂企tī hia聽話。昆芳看惠美面紅bún 笑，hit 時ê 心情真正有微妙bē 曉講ê 印象。林長老就koh 問講登龍ê 近況，m̄ 知伊知抑無？昆芳才老實kā 伊講，伊就是kap 登龍做伙去做隊商ê 朋友。Bōe出發前摃電來hō͘ 登龍--ê 就是伊。 |
|
Pîn-āu nn̄g hiaⁿ-só sió-ko͘ chi̍t ē thiaⁿ án-ni lóng bē kì-tit it-chhè, chiū án-ni chông chhut-lâi khiā tī ma-ma ê āu-bīn, ēng ba̍k-chiu kim-kim siòng Khun-hong ê bīn. Āu-lâi tiúⁿ-ló chiū mn̄g kóng lí tò--lâi nā-sī Teng-liông thái bô tò--lâi? Khun-hong chi̍t-sî sòa bē-hiáu ìn in-ūi khòaⁿ tông-siōng nn̄g-ūi pē-bó chiah lāu, iā Teng-liông ê thài-thài pak-tó͘ hiah tōa ê, chiū àⁿ-thâu thó͘ chi̍t ē tōa-khùi. Sè-sè siaⁿ kóng “Teng-liông kun í-keng kòe-sin lah,” hit ê siaⁿ-im chin sè, siaⁿ bóe ē chhoah. Lîm tiúⁿ-ló thiaⁿ chi̍t ē pàng-siaⁿ tōa khàu. Tiúⁿ-ló-niû chū án-ni khàu chi̍t kù “Góa khó͘-ah,” chiū tiām-tiām lek lo̍h-khì. Hūi-bí iā khàu kàu bē tńg-siaⁿ, Soat-mûi chū án-ni un tī thô͘-kha bīn phak tī piah-ni̍h, siaⁿ-siaⁿ kù-kù “A-hu-ah! Góa taⁿ beh cháiⁿ-iūⁿ ah? A-hu-ah! Góa taⁿ beh cháiⁿ-iūⁿ ah!!” Khah liām iā-sī chit kù, in-ūi i ì-sek chiân-tô͘ bān-sū hiu-ì. It-chhè ê kng-bêng, hēng-hok, tiⁿ-bi̍t, bí-móa, lí-sióng ê ka-têng í-keng hún-chhùi khì lah. Ah! I pak-tó͘ té ê kiáⁿ bô pē lah. M̄-bat lāu-pē ê kiáⁿ lí sī hô-téng ê khó-lîn ah? Ah! Chhàn-lān ê chheng-chhun bô khì lah, it-chhè ê it-chhè o͘-àm lah. Góa ê kiàⁿ-tâi, góa ê sin-niû-saⁿ, kap só͘ pī-pān ê hòa-chong-phín bô lō͘-ēng lah. Bô só͘ thiàⁿ ê thang khòaⁿ-kò͘ góa lah. “Ah! A-hu ah! Taⁿ beh cháiⁿ-iūⁿ ah!!” Lîm tiúⁿ-ló khòaⁿ tiúⁿ-ló-niû hūn-khì kín-kín chiong tiúⁿ-ló-niû kā i phō tī sa-hoat tn̂g phòng-í hō͘ i tó ti̍t-ti̍t an-chēng. Khun-hong kóaⁿ-kín cháu tùi āu-bóe khì chhiūⁿ chi̍t poa̍h léng-chúi ùn bīn-kin lâi tàu-ù. Hūi-bí iā peh khí--lâi kín cháu-khì lâu-téng thîn chi̍t-poe pho-tô-chiú lâi, chiū ēng sè tê-sî kā i koàn. Thêng chi̍t-ē-á chiū cheng-sîn, khòaⁿ tiōng-hu, Hūi-bí, Khun-hong lóng tī sin-piⁿ, Soat-mûi khòaⁿ ta-ke án-ni iā peh khí--lâi chhit ba̍k-sái lâi an-ùi ta-ke. Chi̍t-sî sòa ná kak-tek chi̍t-ke thoân-îⁿ ê khoán-sit. Chhit-chhiân peh-chhiân sòa hōng-hun àm, Khun-hong iā chiū saⁿ-sî beh tò-khì. Nā-sī Lîm tiúⁿ-ló kap tiúⁿ-ló-niû lóng ke̍k-le̍k kā i bán-liû. Hit-mê-hng chiū tiàm tī in hia hō͘ in chhiáⁿ. Chia̍h pá in chiū ka-têng lé-pài. Tāi-ke chin iu-būn, Ông Bo̍k-su in hu-hū thiaⁿ chit ê siau-sit iā lâi, koh ke-á-lāi kúi-nā ê tng-chit hōe-iú iā lâi saⁿ an-ùi. Sòa ná khui tui-tō hōe. Tī hit ê sek tiong Khun-hong chin siông-sè kóng-khí hit ê keng-kòe, sòa chiong thâu-mn̂g kap liú-á, kap só͘ ū ê chîⁿ, í-ki̍p chheng-toaⁿ lóng the̍h chhut-lâi hō͘ in khòaⁿ. Tāi-ke chin iu-būn, chóng-sī Ông Bo̍k-su khó͘-khǹg tāi-ke tio̍h tī Chú lâi siū an-ùi. Tāi-ke sui-bóng iu-būn iáu-kú bô kòe-thâu, chiū gîm-si kî-tó sòaⁿ-hōe.
|
屏後兩兄嫂小姑一下聽án-ni 講，bē 記得一切，就án-ni chông--出-來，企tī 媽媽ê 後面，用目珠金金siòng 昆芳ê 面。後來長老就問講你倒來，但是登龍thài無倒來？昆芳一時煞bē 曉應，因為看堂上兩位父母chiah老，也登龍ê 太太腹肚hiah大ê,就àⁿ 頭吐一下大khùi。細細聲講：「登龍君已經過身--lah！」Hit 個聲音真細，聲尾會chhoah。林長老聽一下放聲大哭。長老娘自án-ni 哭一句：「我苦--ah！」就恬恬lek--落-去。惠美也哭到bē 轉聲，雪梅自án-ni un tī 塗腳，面仆tī 壁--ni̍h，聲聲句句「阿夫--ah！我今beh 怎樣--ah？阿夫--ah！我今beh 怎樣--ah！！」較唸也是這句，因為伊意識前途萬事休矣。一切ê 光明、幸福、甜蜜、美滿、理想ê 家庭，已經粉碎去--lah。Ah！伊腹肚底ê 子無父--lah。M̄-bat 老父ê 子，你是何等ê 可憐--ah？Ah！燦爛ê 青春無去--lah，一切ê 一切烏暗--lah。我ê 鏡臺，我ê 新娘衫，kap 所備辦ê 化妝品無路用--lah。無所疼--ê thang 看顧我--lah。「Ah！阿夫--ah！今beh 怎樣--ah！！」林長老看長老娘暈去，緊緊將長老娘kā 伊抱tī 沙發長phòng 椅，hō͘ 伊倒直直安靜。昆芳趕緊走tùi 後尾去上一poa̍h 冷水，ùn 面巾來鬥ù。惠美也peh--起-來，緊走去樓頂thîn一杯葡萄酒來，就用細茶匙kā 伊灌。停一下仔就精神，看丈夫、惠美、昆芳攏tī 身邊，雪梅看ta-ke án-ni，也peh--起-來，拭目屎來安慰ta-ke。一時煞那覺得一家團圓ê 款式。七延八延煞黃昏暗，昆芳也就相辭beh 倒--去。但是林長老kap 長老娘攏極力kā 伊挽留。Hit 暝昏就tiàm tī in hia hō͘ in請。食飽，in 就家庭禮拜。逐家真憂悶，王牧師in 夫婦聽這個消息也來，koh 街仔內幾若個當職會友也來相安慰。煞若開追悼會。Tī hit個式中，昆芳真詳細講起hit個經過，續將頭毛kap 鈕仔，kap 所有ê 錢，以及清單攏提出來hō͘ in 看。逐家真憂悶，總--是王牧師苦勸逐家著tī 主來受安慰。逐家雖罔憂悶，iáu-kú 無過頭，就吟詩祈禱散會。 |
|
Nā [Tān]-sī Lîm tiúⁿ-ló, kap tiúⁿ-ló-niû chhim-chhim kám-kek Khun-hong ê hó-ì, koh chòe lâng tiong-hō͘, só͘-í sòa ū chit ê iân, ná-chún ài jīn i chòe gī-chú ê khoán, chóng-sī m̄-káⁿ sûi-piān khui-chhùi, chiū ti̍t-ti̍t kā i lâu, nā-sī Hūi-bí khòaⁿ pē-bó ê hó-ì, koh khòaⁿ Khun-hong ê khoán chū-jiân iā seⁿ-khí ài-bō͘ ê sim, só͘-í tng-tī Khun-hong tiàm tī in tau ê sî, ū ná chhin-chhiūⁿ hiaⁿ-moāi ê chhin-bi̍t. Chóng-sī sū-sū sè-jī, m̄-káⁿ hi̍h-hiauh, te̍k-pia̍t lán sī sìn Chú ê lâng, só͘-í chin tāi-hong, sīn-tiōng, ū lé-māu ê saⁿ kau-pôe, nā-sī nn̄g ê chheng-liân tāi-ke sim-lāi ū chi̍t ê kóng bē chhut ê hó-kám che sī sū-si̍t.
|
但是林長老，kap 長老娘深深感激昆芳ê 好意，koh 做人忠厚，所以煞有這個緣，那準愛認伊做義子ê 款，總是m̄ 敢隨便開嘴，就直直kā 伊留，但是惠美看父母ê 好意，koh 看昆芳ê 款，自然也生起愛慕ê 心，所以當tī 昆芳tiàm tī in 兜ê 時，有那親像兄妹ê 親密。總是事事細膩，m̄ 敢hi̍h-hiauh，特別咱是信主ê 人，所以真大方、慎重，有禮貌ê 相交陪，但是兩個青年逐家心內有一個講bōe出e 好感，che 是事實。 |
|
4
|
4 |
|
Khun-hong tī Lîm tiúⁿ-ló in tau ba̍k-chit-ni̍h sòa tòa 5, 6 ji̍t, in-ūi in chin hoaⁿ-hí i tiàm leh. Khun-hong tiàm liáu iā chin ū chhù-bī, in-ūi ū Hūi-bí thang chòe phōaⁿ kóng ōe. In iā chin sìn-iōng i, só͘-í in nn̄g ê chheng-liân tiāⁿ chhōa-chhut chhōa-ji̍p. Ū sî khì soaⁿ-ni̍h bán pek-ha̍p-hoe. Ū-sî khì khe-á tiò-hî, oán-jû hiaⁿ moāi ê chhin-bi̍t. Tàn-sī in nn̄g-lâng ê sim-kéng bô tú-tú siāng-khoán. Chi̍t ê sī teh siūⁿ khah-hn̄g khah-chhim ê tāi-chì, sī iú-ì-tek ê kau-pôe. Chi̍t ê sī ūi su-liām ko-ko, sī sûn-kiat ê iú-gî nā-tiāⁿ. Pài 6 lah, Khun-hong chiū siūⁿ beh tò-khì chiū kap in saⁿ-sî. Bô phah-sǹg Lîm Tiúⁿ-ló-niû sòa koh siūⁿ khí Teng-liông lâi pi-siong, ūi-tio̍h án-ni tāi-ke sòa koh kiông lâu i bîn-á-ji̍t tāi-ke thang chòe-hóe khì lé-pài. Khun-hong khòaⁿ in ê chhin-chhiat, chiū koh tiàm leh. Bîn-á-ji̍t tāi-ke chiū chhōa-chhōa khì lé-pài. Nn̄g hiaⁿ-só sió-ko͘ hū-tam kà Iù-tī-kho. A-só tôaⁿ khîm, Hūi-bí chhōa ha̍k-seng iû-hì chhiùⁿ-koa. Bô chi̍t-hāng bô m̄ chhim-chhim ín-khí Khun-hong to-tāi ê chù-ì kap su-liām. Lé-pài soah tāi-ke ûi óa lâi kā tiúⁿ-ló-niû ai-siong an-ùi. Kî-si̍t chiah ê sū sī ke-thiⁿ chòe lāu-bú ê lâng ê siong-sim, chi̍t-sî tiúⁿ-ló-niû sim-chōng sòa koh bô la̍t beh tó lo̍h-khì. Tāi-khài sī lâng ûi siuⁿ-chē, iā kóng siuⁿ-chē ōe, koh chin siong-sim. Soat-mûi kap Hūi-bí khòaⁿ ma-mah bīn tńg-sek ti̍t-ti̍t beh bē-kò͘-tit, kín kā i chhah ji̍p-khì Bo̍k-su ê pâng hioh-khùn. Āu-lâi put-chí khah sóng-khoài chiah hō͘ Hūi-bí kap Khun-hong chi̍t lâng thiāⁿ chi̍t pêng, un-un-á kiâⁿ tò-khì. Pài-tn̂g tī ke-á-thâu, Lîm tiúⁿ-ló in chhù khah tī ke-á-bóe, chiám-jiân ū kúi-nā pah-pō͘ ê hn̄g. Chi̍t lâng thiāⁿ chi̍t-pêng sòa chhin-chhiūⁿ chin-chiàⁿ ê hiaⁿ-moāi ê kám-kak. Lāu tiúⁿ-ló kap sim-pū Soat-mûi tòe tī sin-piⁿ bān-bān kiâⁿ kàu chhù. Tāi-ke chin siū an-ùi. Tùi án-ni Khun-hong iū-koh ke tiàm hia kúi-nā-ji̍t.
|
昆芳tī 林長老in 兜目一ni̍h 煞tòa 五、六日，因為in 真歡喜伊tiàm--leh。昆芳tiàm 了也真有趣味，因為有惠美thang 做伴講話。In 也真信用伊，所以in 兩個青年定chhōa 出chhōa 入。有時去山--ni̍h 挽百合花。有時去溪仔釣魚，宛如兄妹ê 親密。但是in 兩人ê 心境無tu-tu像款。1 個是teh 想較遠較深ê 代誌，是有意的ê 交陪。1 個是為思念哥哥，是純潔ê 友誼nā-tiāⁿ。拜六--lah，昆芳就想beh 倒--去，就kap in 相辭。無扑算，林長老娘煞koh 想起登龍來悲傷，為著án-ni，逐家煞koh 強留伊明仔日逐家thang 做伙去禮拜。昆芳看in ê 親切，就koh tiàm--leh。明仔日逐家就chhōa-chhōa 去禮拜。兩兄嫂小姑負擔教幼稚科。阿嫂彈琴，惠美chhōa 學生遊戲唱歌。無1 項無m̄ 深深引起昆芳to-tāi ê 注意kap 思念。禮拜煞，逐家圍倚來kā 長老娘哀傷安慰。其實chiah ê 事是加添做老母ê 人ê 傷心，一時長老娘心臟煞koh 無力，beh 倒--落-去。大概是人圍siuⁿ濟，也講siuⁿ濟話，koh 真傷心。雪梅kap 惠美看媽媽面轉色，直直beh bē 顧得，緊kā 伊chhah入去牧師ê 房歇睏。後來不止較爽快，才hō͘ 惠美kap 昆芳一人thiāⁿ 一爿，勻勻仔行倒--去。拜堂tī 街仔頭，林長老in 厝較tī 街仔尾，chiám 然有幾若百步ê 遠。一人thiāⁿ 一爿煞親像真正ê 兄妹ê 感覺。老長老kap 新婦雪梅tòe tī身邊，慢慢行到厝。逐家真受安慰。Tùi án-ni，昆芳又koh 加tiàm hia 幾若日。 |
|
Ū chi̍t-ji̍t koat-tēng bîn-á-ji̍t beh tò-khì, chiū koh chòe-hóe khì bán pek-ha̍p-hoe, kàu tī soaⁿ-ni̍h ê tōa chhiū kha, ū chi̍t-tè tōa chio̍h chheng-khì chheng-khì, Khun-hong chiū chiong i ka-tī ê chhiú-kin-á thí-khui chhu tī chio̍h-thâu téng, khan Hūi-bí ê chhiú chhiáⁿ i chē. Hūi-bí chiū chē, i ka-tī iā chē tī Hūi-bí ê sin-piⁿ. Hián-chhut bān-hun ê chhin-chhiat chhiò-iông ê bīn tùi Hūi-bí kóng “Hūi-bí sió-chiá, góa tùi lí chin sit-lé, góa siūⁿ beh tùi lí kóng chi̍t-kù ōe, nā-sī chin tiu-tû kóng lóng bē chhut--lâi, m̄-chai m-chai…?” Hūi-bí khòaⁿ i thun-thun thò͘-thò͘ i-ni ǹg-ⁿ̍gh, chiū hó-ì kā i kóng “Beh thái ū sím-mi̍h sit-lé, lí lâi, goán chin siū an-ùi, chin hoaⁿ-hí lí ê pang-bâng, goán eng-kai kā lí seh-siā, ná-lí ū sit-lé ê só͘-chāi.” “M̄-sī án-ni lah, sī góa chit-sî beh kā lí kóng chi̍t kù ōe, tùi lí khah sit-lé, góa sī ǹg-bāng lí m̄-thang siū-khì.” “Bē-bē, chhiáⁿ lí kóng, bô-lūn lí kóng sím-mi̍h góa to bē siū-khì, chhiáⁿ lí an-sim.” Tùi án-ni Khun-hong chiū chin an-sim, khan Hūi-bí ê chhiú khí-lâi chim, iā kā i kóng “Hūi moāi-moāi góa si̍t-chāi chin thiàⁿ lí, góa ǹg-bāng ē-tit éng-oán thiàⁿ--lí…….” Hūi-bí thiaⁿ chit kàu ōe sim hut-jiân kám-kak chin kín-tiong, tàn-sī bô chek-sî ìn--i, chiū àⁿ-io ēng chéng-thâu-á ōe tī thô͘-kha ê thô͘-soa téng, ōe chi̍t bóe hî, Khun-hong khòaⁿ hit ê hî ê tô͘, sim chin hoaⁿ-hí, i ê ì-sù sī kóng Hūi-bí ín--i, piáu-sī nn̄g-lâng saⁿ tek-ì sī chhin-chhiūⁿ hî tit-tio̍h chúi ê hoaⁿ-hí. Kî-si̍t m̄-sī, nā-sī Khun-hong bô bêng hit ê ì-sù, chiū koh ti̍t-ti̍t kóng chin chē hó-ì ê ōe. Tì-kàu Hūi-bí put-tek-í chiū koh àⁿ-io ēng chéng-thâu-á ōe si̍p-jī-kè ê kì-hō. Hit-sî i chiah hut-jiân hiáu-ngō͘, chai Hūi-bí ōe “Hî,” ōe “Si̍p-jī-kè” lóng sī piáu-hiān i sī Ki-tok-tô͘. Bô sui-piān beh kap bī-sìn-chiá kiat-hun. Nā-sī Khun-hong ê sim sī chin-chhiat ê kiû-ài. Ko͘-put-chiong Hūi-bí chiū thêng-sin khí--lâi ēng chin giâm-siok tāi-hong ê khoán-sit, láu-láu si̍t-si̍t kā i kóng.
|
有1 日，決定明仔日beh 倒--去，就koh 做伙去挽百合花，到tī 山--ni̍h ê 大樹腳，有1 塊大石清氣清氣，昆芳就將伊家己ê 手巾仔thí 開，chhu tī 石頭頂，牽惠美ê 手請伊坐。惠美就坐，伊家己也坐tī 惠美ê 身邊。顯出萬分ê 親切笑容ê 面對惠美講：「惠美小姐，我對你真失禮，我想beh 對你講1 句話，但是真躊躇，講攏bē 出來，m̄ 知...m̄ 知......？」惠美看伊吞吞吐吐、i-ni ǹg-ⁿ̍gh,就好意kā 伊講：「Beh thài有甚mi̍h失禮，你來，阮真受安慰，真歡喜你ê 幫忙，阮應該kā 你說謝，那你有失禮ê 所在？」「M̄ 是án-ni--lah，是我這時beh kā 你講1句話，對你較失禮，我是向望你m̄-thang 受氣。」「Bē,bē,請你講，無論你講甚物，我都bē 受氣，請你安心。」Tùi án-ni，昆芳就安心，牽惠美ê 手起來chim，也kā 伊講：「惠妹妹，我實在真疼你，我向望會得永遠疼你......。」惠美聽這句話，心忽然感覺真緊張，但是無即時應伊，就àⁿ 腰用指頭仔畫tī 塗腳ê 塗砂頂，畫一尾魚，昆芳看hit個魚ê 圖，心真歡喜，伊ê 意思是講惠美ín--伊，表示兩人相得意，是親像魚得著水ê 歡喜。其實m̄ 是，但是昆芳無明hit個意思，就koh 直直講真濟好意ê 話。致到惠美不得已就koh àⁿ 腰用指頭仔畫十字架ê 記號。Hit 時伊才忽然曉悟，知惠美畫「魚」、畫「十字架」，攏是表現伊是基督徒。無隨便beh kap 未信者結婚。但是昆芳ê 心是真切ê 求愛。姑不chiong 惠美就thêng身起來，用真嚴肅大方ê 款式，老老實實kā 伊講。 |
|
“Khun-hong-ko, chin to-siā lí ê hó-ì. Nā-sī lí, góa ê kau-pôe, góa sī chun-kèng lí chòe góa ê ko-ko ê ha̍k-heng, kám-siā lí kòe-khì tùi goán A-ko ê hó-ì. Nā-sī khah chhim ê sū, chit sî góa bô teh siūⁿ.
|
「昆芳哥，真多謝你ê 好意。但是你我ê 交陪，我是尊敬你做我ê 哥哥ê 學兄，感謝你過去對阮阿哥ê 好意。若是較深ê 事，這時我無teh 想。 |
|
1. Góa sī chi̍t ê soaⁿ-lāi ê cha-bó͘ gín-ná, góa m̄-káⁿ siūⁿ sím-mi̍h, góa chai góa bē kham-tit.
|
1、我是一個山內ê 查某囡仔，我m̄敢想甚物，我知我bē kham--tit。 |
|
2. Lūn khah chhim ê sū, góa tio̍h chun-tiōng pē-bó. Góa ê pē-bó bōe tâng-ì ê í-chêng, góa bē-tit seng kap lí iok-sok sím-mi̍h.
|
2、論較深ê 事，我著尊重父母。我ê 父母未同意ê 以前，我bē 得先kap 你約束甚物。 |
|
3. Ū chi̍t-hāng ûi-lân ê sū, chiū-sī goán sī Ki-tok-tô͘. Lí, góa sìn-gióng pō͘-tiau bô it-tì, chiong-lâi ūi chit ê sū ún-tàng ū kan-khó͘.
|
3、有1 項為難ê 事，就是阮是基督徒。你我信仰步調無一致，將來為這個事穩當有艱苦。 |
|
Só͘-í góa chhiáⁿ Khun-hong-ko chhim-siūⁿ. Góa siūⁿ lán ê chhin-bi̍t, kàu tī iú-gî ê thêng-tō͘ chiū hó. Góa iā hoaⁿ-hí lí an-ùi góa ê pē-bó, só͘-í chhim-chhim kā lí seh-siā.
|
所以請昆芳哥深想。我想咱ê 親密，到tī 友誼ê 程度就好。我也歡喜你安慰我ê 父母，所以深深kā 你說謝。」 |
|
Khun-hong khòaⁿ tio̍h Hūi-bí ê tāi-hong, cheng-kiat it-hoat kám-ho̍k. Sòa kám-kak beh bán súi ê mûi-kài m̄-sī sui-piān khó-khi, ū i lāi-lāi ê chhì. M̄-nā m̄-káⁿ siū-khì sòa it-hoat hián-bêng i ê un-khûn, hó-ì lâi ko͘-chiâⁿ Hūi-bí. Tī bû-ì ê tiong-kan, hut-jiân phō Hūi-bí lâi chim--i. Hūi-bí chin siū-khì chiū án-ni khiā khí--lâi, tiām-tiām oat tò-khì. Tò-khì kàu-chhù ji̍p-khì pâng-ni̍h mn̂g koaiⁿ-leh, phak tī i pêng-sî teh tha̍k-chheh siá-jī ê toh-á lâu ba̍k-sái. I ê sim chin kan-khó͘, ka-tī kiám-tiám i ê hêng-ûi, tāi-khài sī tùi siūⁿ su-liām ko-ko, sim bô-liâu khang-hi, hut-jiân tit-tio̍h īⁿ-sèng lâm pêng-iú, chhin-chhiūⁿ hiaⁿ-ko ê khoán-sit, chiū sòa sit-lo̍h kín-sīn, bô kheh-khì ê hêng-tōng, phah-sǹg sī tùi án-ni ê siū gō͘-hōe. Kin-nî Hūi-bí sī 21 hòe, Khun-hong sī 27 hòe, tāi-ke bōe chhōa, bōe kè. Nn̄g ê chheng-liân chòe-hóe, bô siū koán-sok, hóng-hut bô gî-gō͘ ê sî, chiū àn-chêng chhin-chhiūⁿ thiau-phî ê chok-gia̍t gín-ná thau cháu-ji̍p khì sim-pâng-ni̍h, kì-jiân hō͘ i thau-cháu-ji̍p--khì, chin-chiàⁿ sī oh-tit kóaⁿ chhut-khì. Hūi-bí chhim-chhim thòng-hóe i ka-tī chòe sìn Chú ê lú-chú, bô kàu-gia̍h kín-sīn lâi siū lâm pêng-iú ê gō͘-hōe. I ka-tī chīn-chek, iā kám-kak siū chin tōa ê bú-jio̍k.
|
昆芳看著惠美ê 大方、貞潔一發感服。續感覺beh 挽súi ê 玫瑰m̄ 是隨便可欺，有伊利利 ê 刺。M̄-nā m̄ 敢受氣，續一發顯明伊ê 殷懃，好意來ko͘-chiâⁿ 惠美。Tī 無意中間，忽然抱惠美來chim--伊。惠美真受氣，就án-ni 企起來，恬恬越倒--去。倒去到厝，入去房--ni̍h，門關--leh，仆tī 伊平時teh 讀冊寫字ê 桌仔流目屎。伊ê 心真艱苦，家己檢點伊ê 行為，大概是tùi siuⁿ思念哥哥，心無聊空虛，忽然得著異性男朋友，親像兄哥ê 款式，就煞失落謹慎，無客氣ê 行動，扑算是tùi án-ni ê 受誤會。今年惠美是21歲，昆芳是27歲，大家未娶、未嫁。兩個青年做伙，無受管束，彷彿無疑誤ê 時，就安靜親像調皮ê 作孽囡仔，偷走入去心房--ni̍h，既然hō͘ 伊偷走--入-去，真正是oh得趕--出-去。惠美深深痛悔：伊家己做信主ê 女子，無夠額謹慎來受男朋友ê 誤會。伊家己自責，也感覺受真大ê 侮辱。 |
|
Khun-hong siū si-ài ài-chêng beh hō͘--lâng) ê kū-choa̍t, chi̍t-sî kám-kak bû-bêng-hóe tōa-to̍h. M̄-chai siū-khì án-chóaⁿ, sòa chū-pō chū-khì ê khoán-sit, khiā tiàm hia gāng-gāng khòaⁿ Hūi-bí cháu lo̍h soaⁿ bô saⁿ-sî chòe i khì ê pōe-iáⁿ, hō͘-chu. Tī thiàⁿ-ê lāi-bīn khòaⁿ sím-mi̍h, thiaⁿ sím-mi̍h to súi. Chi̍t-sim khì Hūi-bí chòe i khì, chi̍t-sim sòa kám-pōe Hūi-bí ê jîn-keh ê ko-kiat, ū chì-khì. Tùi pē-bú iú-hàu, tùi chong-kàu tiong-si̍t. Tùi iú-gî-ài, kap loân-ài ū hun-bêng, sîn-sèng put-khó chhim-hoān. Siūⁿ-lâi siūⁿ-khì, koh sī lâi lâng-tau chòe lâng-kheh, sòa m̄-káⁿ siū-khì. Chóng-sī chin pāi-hèng, chin sit-ì, ka-tī chi̍t ê bô-liâu bô-liâu tùi soaⁿ-téng un-un-á tōng lo̍h--lâi. Sòa bô bán hoe, pún sī siūⁿ bán tām-po̍h tò-khì thang sàng pêng-iú, taⁿ liān tha-tú-á tī lō͘-ni̍h beh lâi kap Hūi-bí chòe-hóe bán ê kúi-lúi-á iā thiah-thiah pháiⁿ hiat-ka̍k tiàm lō͘-piⁿ. Tò-khì kàu Lîm tiúⁿ-ló tau chin bô-ì. Sô-khì kheh-thiaⁿ ka-tī chi̍t ê tiām-tiām chē, chin pháiⁿ-sè the̍h sin-bûn om-bīn, ná-chún khùn-khì ê khoán-sit.
|
昆芳受施愛（愛情beh hō͘人）ê 拒絕，一時感覺無名火大to̍h。? 知受氣án-chóaⁿ，煞自暴自棄ê 款式。企tiàm hia，憨憨看惠美走落山無相辭做伊去ê 背影、後姿。Tī 疼ê 內面看甚物、聽甚物都súi。一心氣惠美做伊去，一心煞感佩惠美ê 人格ê 高潔、有志氣。對父母有孝，對宗教忠實。對友誼愛，kap戀愛有分明，神聖不可侵犯。想來想去，koh 是來人兜做人客，煞m̄ 敢受氣。總是真敗興，真失意，家己1 個無聊無聊，tùi 山頂勻勻仔tōng 落來。煞無挽花，本是想挽淡薄倒去thang 送朋友，今連頭tu仔tī 路--ni̍h beh 來，kap惠美做伙挽ê 幾蕊仔也拆拆歹，hiat-ka̍k tiàm 路邊。倒去到林長老兜真無意。趖去客廳家己一個恬恬坐，真歹勢，提新聞om 面，那準睏--去ê 款式。 |
|
Hit-àm chia̍h-pn̄g Hūi-bí iā kak-tek chin pháiⁿ-sè, in-ūi tùi lâi lán-tau ê lâng-kheh, hiah hó-ì kā lâng lâu, kū-choat ê sî m̄ chai piáu-ián liáu ē siuⁿ kòe hóe á-bē? M̄-kú sī chhut tùi bû-siâ thian-chin ê pún-sim. Sim ka-tī chū-sìn sī tio̍h. In-ūi sûn-kiat, chèng-keng tek-khak m̄-thang kap sio̍k-hòa, chha-put-to, má-má hu-hu saⁿ hūn-cha̍p. Chóng-sī lâng-kheh iáu tī lán tau, iā-sī ài piáu-sī hó-ì. Khun-hong khòaⁿ Hūi-bí tī chia̍h àm-tǹg pêng-jiân piáu-sī hó-ì, chiū chin siū an-ùi. Keh chái-khí chiū saⁿ-sî tò-khì. Án-ni thâu-bóe tiàm Lîm tiúⁿ-ló-tau óa chiâⁿ-cha̍p-ji̍t. Lîm tiúⁿ-ló chi̍t ke iā kó-jiân tōa-tôa siū an-ùi.
|
Hit 暗食飯惠美也感得真歹勢，因為tùi 來咱兜ê 人客，hiah 好意kā 人留，拒絕ê 時m̄ 知表演了會siuⁿ過火抑bē??-kú 是出tùi 無邪天真ê 本心。心家己自信是tio̍h。因為純潔、正經的確m̄-thang kap俗化、差不多、馬馬虎虎相混雜。總是人客iáu tī 咱兜，也是ài表示好意。昆芳看惠美tī 食暗頓平然表示好意，就真受安慰。隔早起就相辭倒--去。Án-ni 頭尾tiàm 林長老兜倚誠十日。林長老一家也果然大大受安慰。 |
|
Kóng Khun-hong to-sī tōa-o̍h pi̍t-gia̍p, koh siong-tong ê ka-têng. Ka-tī sū-gia̍p iā sêng-kong, án-chóaⁿ ē kàu 27 hòe iáu-bōe chhōa, che sī chi̍t ê chin-chhim ê goân-in, bô kóng lín lóng m̄-chai. Goân-in sī Khun-hong ê lāu-pē chá-sî chòe koaⁿ sè-ka-té, nā-sī khó-sioh chá-sí. Lāu-bú sī chi̍t ê bú-koaⁿ chin ū sè-le̍k ê chiong-kun thoân-tiúⁿ ê sió-moāi. Tiōng-hu sí liáu chiū chiúⁿ chheng-kóaⁿ, chí-ū chiúⁿ chit-ê Khun-hong, sī kim--ê, gîn--ê, pó-pòe ni-ni, ná-chún ō͘-hio̍h phâng chin-chu lâi chiúⁿ chit ê kiáⁿ. Iā chū-sè ūi Khun-hong io chi̍t ê sim [sin]-pū-á. M̄-sī ūi bô chîⁿ lâi io, sī ūi ài ū phōaⁿ, ài chi̍t tùi kiáⁿ khah nāu-jia̍t. Chit ê sim-pū-á iā-sī siong-tong ê mn̂g-hong ê chhian-kim, tāi-ke sī sè-kau ê pêng-iú. Kàu tōa-hàn iā ū khì tha̍k lú-chú ko-tiong. Seⁿ-chòe iā-sī chin súi, chin ū ta-ke-iân. Chhut-sì chiū-sī pài-pu̍t-á lâng, ta-ke sī jia̍t-sim ê chhài-ko͘, só͘-í kin-sûi ta-ke sio-hiuⁿ liām-keng, pài-pu̍t ta̍k-hāng to chin koàn-sì. Chhài-iú lâi-óng iā ē-chú chhài-toh. Siông-siông kin ta-ke khì sûi-hiuⁿ. Nî-cheh chhoe-kóe pa̍k-chàng, hàu mn̂g-kháu, pān seng-lé, tiān-chiú, poa̍h-poe kù lí kóng kiāⁿ-kiāⁿ to ē. It-hoat tit ta-ke thiàⁿ. Kin-nî 26 hòe lah, chū kúi-nā-nî chêng in ta-ke chiū beh kā i chòe tōa-lâng, kā i thia̍h jī-só͘ kóng “Lí,” Lí sī lí-á, thô-lí put-giân hā chū sêng ke , ì-sù sī kóng thô-á, lí-á kàu sî nā se̍k m̄-bián ho͘-kiò, lâng chū-jiân ē lâi chhin-kīn, ē-bīn bô lō͘ iā ē pìⁿ ū lō͘. “Siù” sī siù-khì, chhut-lūi poa̍t-chūi, to̍k-chhut bô lâng ē-tit kap i pí ûi-chi “Siù.” “Chhun” sī chhun-thiⁿ, bān-bu̍t to hián-chhut êng-hián, puh-gê thò͘-íⁿ bō͘-sēng, chhun nî-nî chhun, bān-liân to-sī chhun. Só͘-í Lí Siù-chhun chit ê cha-bó͘ gín-ná sī chiok hó miā. Chāi ka ìm pē-bó, chhut-mn̂g ìm ang-sài, liān kiáⁿ-sun. Tân-kà ē hoat-châi to͘ sī tùi chit ê cha-bó͘ gín-ná ê só͘-tì. Koh sī kap ta-ke tâng-sim liām-keng, lé-hu̍t chiah ū kin-á-ji̍t Tân--kà ê âng-ūn. Ta-ke it-hoat thiàⁿ--i, ēng chhian-hong pek-kè kà i tio̍h án-chóaⁿ lâi thó-hó Khun-hong. Nā-sī bô-lūn án-chóaⁿ chòe Khun-hong to bô sim-sek, lâng nā lâi pò chhin-chiâⁿ in lāu-bú ta̍k-ê to kā-lâng sî, ū ê hō͘ i hiān siau-to̍k, só͘-í sòa bô lâng káⁿ khì kóng chhin-chiâⁿ, chi̍t-nî kòe chi̍t-nî, Khun-hong ē khì gōa-kok chòe tūi-siong goân-in iā sī ūi-tio̍h án-ni, to bô ài tiàm chhù-ni̍h kap Siù-chhun saⁿ kìⁿ-bīn. Chit-chân-sū sī chit ê ka-têng chin tōa ê gâm. Chit-pái Khun-hong ka-tī hoat-kiàn tio̍h i sim-ài ê lú pêng-iú, si̍t-chāi sī pàng bē-lī. Nā-sī Hūi-bí kian-chhî sìn-gióng, chiàu khòaⁿ chit ê chhin-chiâⁿ sī ū siong-tong ê khùn-lân. Khun-hong tò-khì chek-sî siá phoe lâi kiû-chhin.
|
講昆芳都是大學畢業，koh 相當ê 家庭。家己事業也成功，án-chóaⁿ 會到27歲iáu 未娶，che 是一個真深ê 原因，無講lín 攏m̄ 知。原因是昆芳ê 老父早時做官世家底，但是可惜早死。老母是一個武官（真有勢力ê 將軍團長）ê 小妹。丈夫死了就守清寡，只有守這個昆芳，是金--ê、銀--ê、寶貝ni-ni，那準芋葉捧珍珠來守這個子。也自細為昆芳io 一個新[sin]婦仔。M̄ 是為無錢來io，是為愛有伴，愛一對子較鬧熱。這個新婦仔也是相當ê 門風ê 千金，大家是世交ê 朋友。到大漢也有去讀女子高中。生做也是真súi,真有ta-ke緣。出世就是拜佛仔人，ta-ke是熱心ê 菜姑，所以跟隨ta-ke燒香唸經、拜佛逐項都真慣勢。菜友來往也會煮菜桌。常常跟ta-ke去隨香。年節炊粿縛粽、孝門口、辦牲禮、奠酒、跋杯kù 你講，件件都會。一發得ta-ke疼。今年26歲--lah，自幾若年前in ta-ke就beh kā 伊做大人，但是m̄知an-chóaⁿ會無昆芳ê緣。新婦仔ê名姓李名秀春，去hō͘看命仔看，kā 伊拆字數講：「李，李是李仔，桃李不言下自成畦。意思是講桃仔、李仔到時若熟m̄ 免呼叫，人自然會來親近，下面無路也會變有路。秀是秀氣，出類拔萃，獨出無人會得kap伊比謂之秀。春是春天，萬物都顯出榮顯，puh 芽吐íⁿ 茂盛，春年年chhun，萬年都是春。所以李秀春這個查某囡仔是足好命。在家蔭父母、出門蔭翁婿、liān 子孫。陳--家會發財都是tùi 這個查某囡仔ê 所致。」Koh 是kap ta-ke同心唸經、禮佛才有今仔日陳家ê 紅運。Ta-ke一發疼伊，用千方百計教伊著án-chóaⁿ 來討好昆芳。但是無論án-chóaⁿ 做，昆芳都無心適，人若來報親情，in 老母逐個都kā 人辭，有ê hō͘ 伊現消毒，所以煞無人敢去講親情，1年過1年，昆芳會去外國做隊商原因也是為著án-ni，都無愛tiàm 厝--ni̍h kap秀春相見面。這層事是這個家庭真大ê 癌。這擺昆芳家己發見著伊心愛ê 女朋友，實在是放bē離。但是惠美堅持信仰，照看這個親情是有相當ê 困難。昆芳倒--去即時寫批來求親。 |
