Kiù-un Sī Siōng-tè ê Lé-Mi̍h_01
|
救恩是上帝ê禮Mi̍h_01 |
|---|---|
| Iûⁿ Chiong-hùn e̍k | Iûⁿ Chiong-hùn譯 |
|
Chi̍t Ūi Lô-má Thian-chú-kàu Chhut-miâ ê Sîn-hū Kái-chong ê Kiàn-chèng Kiù-un Sī Siōng-tè Ê Lé-mi̍h Chok-chiá Father Charles Chiniquy 1954 Nî 8 Ge̍h 12 Ji̍t Chhut Pán |
Chi̍t位羅馬天主教出名ê神父改宗 ê見證 救恩是上帝Ê禮MIH8 作者Father Charles Chiniquy 1954年8月12日出版 |
|
Sū-giân
|
序言 |
|
Sîn-hū Ki-nî-kui (Chiniquy) sī Ka-n2-tāi Thian-chú-kàu chhut-miâ ê sîn-hū. 1809 nî 7 ge̍h 20 ji̍t chhut-sì tī Kui-be̍k-khek ê Ka-mô͘-lia̍p-sū-ka (Kamo͘raska Qoebec). I chhòng-pān thâu chi̍t-ê chiat-chè-hōe, ū tit-tio̍h “Ka-ná-tāi chiat-chè ê sù-tô͘” ê chheng-hō͘.
|
神父Ki-nî-kui (Chiniquy)是加拿大天主教出名ê神父。1809年7月20日出世tī Kui-be̍k-khek ê Ka-mô͘-lia̍p-sū-ka (Kamo͘raska Qoebec)。I創辦頭chi̍t-ê chiat-chè會，有得tio̍h「加拿大chiat-chè ê使徒」ê稱號。 |
|
Tùi tī i ê châi-lêng kap kèng-khiân, ū siū thok chhōa chit-tūi Hoat-kok che̍k Ka-ná-tāi lâng ê î-bîn poaⁿ-khì Í-lī-lo̍k (Illinois) khiā-khí.
|
Tùi tī i ê才能kap敬虔，有受託chhōa chit-tūi法國籍加拿大人ê移民搬去Í-lī-lo̍k (Illinois) khiā起。 |
|
Tī boán-liân ê sî, i kap Lîm-khéng (Abraham Lincoln) ū kau-pôe chòe pêng-iú.
|
Tī boán-liân ê時，i kap Lîm-khéng (Abraham Lincoln)有交陪做朋友。 |
|
I ū lú-hêng Êng-kok (England) kúi-nā-pái, chit-phiⁿ i seng-oa̍h siōng te̍k-pia̍t ê kò͘-sū, sī i thâu chi̍t-pái tī Lûn-tin (London) kóng ê, I oa̍h kàu 90 hòe, tī 1899 nî 1 ge̍h 16 ji̍t tī Bûn-lí-le̍k (Montreal) kòe-sì.
|
I有旅行英國(England)幾nā-pái，chit篇i生活上特別ê故事，是i頭chi̍t-pái tī Lûn-tin (London)講ê，I活到90歲，tī 1899年1月16日tī Bûn-lí-le̍k (Montreal) 過世。 |
|
Kiù-un Sī Siōng-tè Ê Lé-mi̍h
|
救恩是上帝Ê禮MIH8 |
|
Góa tī 1809 nî chhut-sì, iā siū Lô-má Thian-chú-kàu ê sóe-lé, koh tī 1833 nî tī Ka-ná-tāi siū hong-li̍p chòe sîn-hū. Góa hiān-chāi í-keng 74 hè, tùi góa tī Lô-má Thian-chú kàu-hōe chiap-siū hit ê chun-giâm ê sîn-hū ê chit-hūn í-lâi, í-keng beh óa 50 nî lah.
|
我tī 1809年出世，也受羅馬天主教ê洗禮，koh tī 1833年tī加拿大受封立做神父。我現在已經74歲，tùi我tī羅馬天主教會接受hit ê尊嚴ê神父ê chit-hūn以來，已經beh óa 50年lah。 |
|
Góa tī hit ê kàu-hōe chòe sîn-hū 25 nî, thán-pe̍h kóng, góa thiàⁿ Lô-má Thian-chú kàu-hōe, i iā thiàⁿ góa. Góa ūi-tio̍h góa ê kàu-hòe kam-goān lâu-chhut góa só͘ ū ê múi chi̍t-ti̍h hui̍h, iā kam-goān hōng-hiàn chheng-pōe ê sìⁿ-miā lâi khok-tiong i ê koân-le̍k kap ûi-giâm tī choân Bí-kok tāi-lio̍k, sīm-chì tī choân sè-kài. Góa tōa ê ǹg-bāng chiū-sī kái-piàn Sin-kàu-tô͘, chhōa in kui-ǹg tī goán ê kàu-hōe, in-ūi góa ū siū bēng-lēng, koh chiàu án-ni thoân kóng, tû Lô-má Thian-chú Kàu-hōe í-gōa bô kiù-un, siâng-sî góa nā siūⁿ-tio̍h chōe-chōe ê Sin-kàu-tô͘ beh sit-lo̍h in ê lêng-hûn, kám-kak chin khó-sioh.
|
我tī hit ê教會做神父25年，坦白講，我疼羅馬天主教會，i也疼我。我為tio̍h我ê教會甘願流出我所有ê每chi̍t滴血，也甘願奉獻千倍ê性命來擴張i ê權力kap威嚴tī全美國大陸，甚至tī全世界。我大ê ǹg望就是改變新教徒，chhōa in歸ǹg tī goán ê教會，因為我有受命令，koh照án-ni傳講，除羅馬天主教會以外無救恩，siâng時我若想tio̍h chōe-chōe ê新教徒beh失落in ê靈魂，感覺真可惜。 |
|
Góa chhut-sì kúi-nî-āu, goán chiū poaⁿ-khì chi̍t-ê bô ha̍k-hāu ê só͘-chāi khiā-khí. Góa ê lāu-bú chòe góa thâu chi̍t-ê sian-siⁿ, i kà góa tha̍k ê thâu chi̍t-pún chheh chiū-sī Sèng-keng. Tī góa 8, 9 hè ê sî, góa chiū ēng chi̍t-chióng giâu-gî ê sîm-chêng lâi tha̍k Sèng-keng, góa ê sim iā hō͘ Siōng-tè súi ê Oe8 só͘ chhim-chiàm. Góa ê lāu-bú ū kéng i só͘ ài góa tha̍k ê chiuⁿ-chat, góa iā chin chù-ì ūi-tio̍h beh hióng-siū tha̍k Sèng-keng ê khoài-lo̍k, kúi-nā pái kū-choa̍t chhut-khì gōa-bīn kap sòe-hàn gín-ná saⁿ-kap thit-thô. Ū chi̍t-kóa góa te̍k-pia̍t ài ê chiuⁿ-chat, góa chiū àm-kì oa̍h-liām.
|
我出世幾年後，goán就搬去chi̍t-ê無學校ê所在khiā起。我ê老母做我頭chi̍t-ê先生，i教我讀ê頭chi̍t本冊就是聖經。Tī我8，9歲ê時，我就用chi̍t種giâu疑ê心情來讀聖經，我ê心也hō͘上帝súi ê話所侵佔。我ê老母有kéng i所愛我讀ê章節，我也真注意為tio̍h beh享受讀聖經ê快樂，幾nā-pái拒絕出去外面kap細漢gín-ná saⁿ-kap thit-thô。有chi̍t-kóa我特別愛ê章節，我就暗記活念。 |
|
Chóng-sī tùi góa ê lāu-bú sí liáu-āu, goán chhù-ni̍h hit-pún Sèng-keng sòa bô khì. Kiám-chhái sī hō͘ sîn-hū the̍h khì. Taⁿ chit-pún Sèng-keng pìⁿ-chòe chit-ê kò͘-sū it-chhè ê kun-goân. Chit-pún Sèng-keng iā sī tī góa siàu-liân ê sî, chiò ji̍p góa ê lêng-hûn ê kng, kám-siā Siōng-tè, hit-ê kng bōe-bat hoa-khì. Hit ê kng iáu-kú tī-teh. Ti̍t kàu kin-ná-ji̍t, hit-pún khó-ài ê Sèng-keng ēng Siōng-tè ê chû-ài, hō͘ góa sêng-siū bô-hoat-tō͘ thang hêng-iông ê khoài-lo̍k, góa kám-kak í-keng tit-tio̍h kiù-sio̍k, tī hit tiong-kan tit-tio̍h kng chiò, jī-chhiáⁿ ōe thang tī chin-lí ê chheng-chôaⁿ lâi lim-chia̍h.
|
總是tùi我ê老母死了後，goán厝ni̍h hit本聖經sòa無去。Kiám-chhái是hō͘神父the̍h去。Taⁿ chit本聖經pìⁿ做chit-ê故事一切ê根源。Chit本聖經也是tī我少年ê時，照入我ê靈魂ê光，感謝上帝，hit-ê光bōe-bat hoa去。Hit ê光iáu-kú tī-teh。直到今ná日，hit本可愛ê聖經用上帝ê慈愛，hō͘我承受無法度thang形容ê快樂，我感覺已經得tio̍h救贖，tī hit中間得tio̍h光照，而且ōe thang tī真理ê清泉來lim-chia̍h。 |
|
Chóng-sī kiám-chhái lí beh tùi góa án-ni mn̄g: “Thian-chú-kàu ê sîn-hū kiám m̄-sī m̄ chún in ê kàu-iú tha̍k Sèng-keng mah?” Sī, pún-lâi sī án-ni. Chóng-sī kám-siā Chú, kin-ná-ji̍t ê sū-si̍t, chha-put-to choân sè-kài ê Thian-chú-kàu lóng sêng-jīn ún-chún lâng tha̍k Sèng-keng, iā tī chi̍t-kóa sìn Thian-chú-kàu ê ka-têng tiong, lí ōe thang hoat-hiān in ū Sèng-keng.
|
總是kiám-chhái你beh tùi我án-ni問：「天主教ê神父kiám m̄是m̄准in ê教友讀聖經mah？」是，本來是án-ni。總是感謝主，今ná日ê事實，差不多全世界ê天主教lóng承認允准人讀聖經，也tī chi̍t-kóa信天主教ê家庭中，你ōe thang發現in有聖經。 |
|
Taⁿ goán sêng-jīn chit ê, goán iā tio̍h kóng-khí lóng-chóng ê chin-siòng. Tng sîn-hū chiong Sèng-keng kau hō͘ in ê kàu-iú ê sî, á-sī sîn-hū tùi i ê kàu-hōe chi̍h-tio̍h Sèng-keng ê sî, ū chi̍t-ê tiâu-kiāⁿ. Hit-ê tiâu-kiāⁿ chiū-sī kóng, sui-jiân sîn-hū á-sī kàu-iú thang tha̍k Sèng-keng, chóng-sī bô-lūn jû-hô in bōe ēng-tit chiàu in ka-kī ê liông-sim, chiàu in ê tì-sek á-sī in ê ì-kiàn lâi kóe-soeh. Sèng-keng tiong ê jīm-hô chi̍t-kù ōe. Tng góa siū hong-li̍p chòe sîn-hū ê sî, góa ū sè-iok kóng góa chí-ū beh ti hia ê chú-kàu só͘ tông-ì ê hoān-ûi lāi, lâi kóe-soeh Sèng-keng.
|
Taⁿ goán承認chit ê，goán也tio̍h講起lóng總ê真相。Tng神父將聖經交hō͘ in ê教友ê時，á是神父tùi i ê教會chi̍h-tio̍h聖經ê時，有chi̍t-ê條件。Hit-ê條件就是講，雖然神父á是教友thang讀聖經，總是無論如何in bōe用得照in ka-kī ê良心，照in ê智識á是in ê意見來解說。聖經中ê任何chi̍t句話。Tng我受封立做神父ê時，我有誓約講我只有beh ti hia ê主教所同意ê範圍內，來解說聖經。 |
|
Pêng-iú! Kin-ná-ji̍t lí nā khì mn̄g Lô-má Thian-chú kàu-tô͘ khòaⁿ in sī m̄-sī siū hú-khó lâi tha̍k Sèng-keng. In beh kā lí kóng: “Sī, goán ōe-thang tha̍k.” Chóng-sī koh mn̄g kóng: “Lín ū siū ún-chún lâi kóe-soeh Sèng-keng á-bô?” In beh kā lí kóng: “Bōe ēng tit.” Sîn-hū bêng-bêng tùi kàu-iú kóng, kàu-hōe iā bêng-bêng tùi sîn-hū kóng, in bōe ēng-tit chiàu in ka-kī ê tì-sek, ka-kī ê liông-sim lâi kóe-soeh Sèng-keng tiong ê jīm-hô chi̍t-kù ōe, iā nā ū lâng kóe-soeh jīm-hô chi̍t-kù, i pún-sin chiū ōe hām-lo̍h tī chi̍t-chióng ke̍k pi-chhám ê chōe tiong. Sîn-hū sit-chāi ū tùi kàu-iú kóng: “Siat-sú lí nā siūⁿ beh ēng lí ka-kī ê tì-sek lâi kóe-soeh Sèng-keng, lí chiū ōe bia̍t-bông. Sèng-keng sī chi̍t-pún chòe gûi-hiám ê chheh. Lí thang tha̍k, chóng-sī chòe-hó m̄-thang tha̍k, in-ūi lí bōe ōe lí-kái.”
|
朋友！今ná日你若去問羅馬天主教徒看in是m̄是受許可來讀聖經。In beh kā你講：「是，goán ōe-thang讀。」總是koh問講：「Lín有受允准來解說聖經á無？」 In beh kā你講：「Bōe用得。」神父明明對教友講，教會也明明對神父講，in bōe用得照in ka-kī ê 智識，ka-kī ê 良心來解說聖經中ê任何chi̍t句話，也若有人解說任何chi̍t句，i本身就ōe陷落tī chi̍t種極悲慘ê罪中。神父實在有對教友講：「設使你若想beh用你ka-kī ê智識來解說聖經，你就ōe滅亡。聖經是chi̍t本最危險ê冊。你thang讀，總是最好m̄-thang讀，因為你bōe ōe理解。」 |
|
Chit-chióng kà-sī ê kiat-kó sī sím-mi̍h neh? Chit-ê kiat-kó chiū-sī kóng, sui-jiân sîn-hū kap kàu-iú lóng ū chi̍t-pún Sèng-keng, in iā bô tha̍k. Kà-sú ū chi̍t-pún chheh, lí chai lí pún-sin bōe-thang lí-kái, lí kiám beh tha̍k mah? Lí kiám hiah-ni̍h gōng, beh lōng-hùi lí ê sî-kan khì tha̍k chi̍t-pún lí kā-kī chai pún-sin liân chi̍t-kù iā bōe lí-kái ê chheh mah? Pêng-iú, che chiū-sī Lô-má Thian-chú kàu-hōe ê sū-si̍t. In ū chin chōe ê Sèng-keng. Tī múi chi̍t-ê sîn-hū kap Thian-chú kàu-iú ê toh-téng, lí beh khòaⁿ-tio̍h Sèng-keng, chóng-sī tī chi̍t-bān ê sîn-hū tiong, bô chiūⁿ nn̄g ê bat chiong Sèng-keng tùi thâu kàu bóe chù-ì tha̍k chi̍t-piàn kòe ê. In lóng sī chia tha̍k kúi-phiⁿ, hia tha̍k kúi-phiⁿ chiū soah khì.
|
Chit種教示ê 結果sī sím-mi̍h neh？ Chit-ê 結果就是講，雖然神父kap教友lóng有chi̍t本聖經，in也無讀。Kà-sú有chi̍t本冊，你知你本身bōe-thang理解，你kiám beh讀mah？你kiám hiah-ni̍h gōng，beh浪費你ê時間去讀chi̍t本你kā-kī知本身連chi̍t句也bōe理解ê冊mah？朋友，che就是羅馬天主教會ê事實。In有真chōe ê聖經。Tī每chi̍t-ê神父kap天主教友ê桌頂，你beh看tio̍h聖經，總是tī chi̍t萬ê神父中，無chiūⁿ nn̄g ê bat將聖經tùi頭到尾注意讀chi̍t-piàn過ê。In lóng是chia讀幾篇，hia讀幾篇就soah去。 |
|
Tī Lô-má Thian-chú kàu-hōe, Sèng-keng sī chi̍t-pún siú hong-só ê chheh, chóng-sī tùi tī góa khiok m̄-sī án-ni. Góa sòe-hàn ê sî, ū chhōe-chhut Sèng-keng ê pó-pòe tī góa ê sim, koh tī góa chòe Thian-chú-kàu ê sîn-hū ê sî, góa tha̍k hit pún Sèng-keng lâi hō͘ góa chiâⁿ-chòe ióng-chòng ê lâng, hō͘ góa ōe-thang ūi-tio̍h kàu-hōe lâi piān-hō͘.
|
Tī羅馬天主教會，聖經是chi̍t本受封鎖ê冊，總是tùi tī我卻m̄是án-ni。我細漢ê時，有chhōe出聖經ê寶貝tī我ê心，koh tī我做天主教ê神父ê時，我讀hit本聖經來hō͘我chiâⁿ做勇壯ê人，hō͘我ōe-thang為tio̍h教會來辯護。 |
|
Góa ê chòe-tōa ê bo̍k-tek chiū-sī piàⁿ-tó Bí-kok Sin-kàu ê Bo̍k-su. Góa ū tit-tio̍h chi̍t-pún chheh, kiò chòe “Sèng Kàu-hū”. Góa ūi-tio̍h beh chún-pī tùi-khòng Sin kàu-tô͘, kap in tōa kau-chiàn, chiū mî-ji̍t ēng chit-pún chheh kap Sèng-keng tùi-chiàu lâi gián-kiù. Góa án-ni gián-kiù sī ūi-tio̍h beh kian-kò͘ góa tī Lô-má Thian-chú kàu-hōe ê sìn-gióng.
|
我ê最大ê目的就是拚倒美國新教ê牧師。我有得tio̍h chi̍t本冊，叫做《聖教父》。我為tio̍h beh準備對抗新教徒，kap in大交戰，就暝日用chit本冊kap聖經對照來研究。我án-ni研究是為tio̍h beh堅固我tī羅馬天主教會ê信仰。 |
|
Chóng-sī kám-siā sù-hok ê Siōng-tè, góa múi-pái tha̍k Sèng-keng ê sî, ū chi̍t-chióng sîn-pì ê siaⁿ tùi góa kóng, “Lí kiám bô khòaⁿ-chhut tī Lô-má Thian-chú kàu-hōe, lín bô sūn-thàn Siōng-tè só͘ kà-sī ê ōe, chí-ū sūn-thàn lâng ê thoân-thóng?” Tī àm-sî chheng-chēng ê sî, góa thiaⁿ tio̍h hit ê siaⁿ-im chiū thî-khàu lâu ba̍k-sái, chóng-sī hit-ê siaⁿ iû-goân chhin-chhiūⁿ lûi ê siaⁿ teh hoán-hok. Góa ài tiàm tī Sèng Lô-má Thian-chú kàu-hōe lâi oa̍h, lâi sí, só͘-í góa chiū kî-tó kiû Siōng-tè hō͘ chit-ê siaⁿ tiām-khì, chóng-sī góa thiaⁿ-kìⁿ hit-ê siaⁿ-im iû-goân ná tōa-soaⁿ. Tng góa tha̍k I ê Ōe ê sî, I siūⁿ beh tháu-khui góa ê só-liān, chóng-sī góa bô ài góa ê só-liān siū tháu-khui. I tòa I chín-kiù ê kng lâi chiū-kūn góa, chóng-sī góa bô beh chiap-la̍p I.
|
總是感謝賜福ê上帝，我每pái讀聖經ê時，有chi̍t種神秘ê聲對我講，「你kiám無看出tī羅馬天主教會，lín無順thàn上帝所教示ê話，只有順thàn人ê傳統？」Tī暗時清靜ê時，我聽tio̍h hit ê聲音就啼哭流目屎，總是hit-ê聲iû-goân親像雷ê聲teh反覆。我ài tiàm tī聖羅馬天主教會來活、來死，所以我就祈禱求上帝hō͘ chit-ê聲tiām去，總是我聽見hit-ê聲音iû-goân ná大山。Tng我讀I ê話ê時，I想beh tháu開我ê鎖鍊，總是我無愛我ê鎖鍊受tháu開。I帶I拯救ê光來就近我，總是我無beh接納I。 |
|
Góa tùi Lô-má Thian-chú-kàu ê sîn-hū pèng bô ok-kám. Kiám-chhái lín tiong-kan ū lâng beh siūⁿ kóng, góa tùi in ū ok-kám, án-ni lín chiū chhò lah. Ū-sî góa ūi-tio̍h in thî-khàu, in-ūi góa chai in tú-tú chhin-chhiūⁿ góa kòe-khì só͘ chòe ê chi̍t-iūⁿ, góa Chú saⁿ tí-khòng, sī thang pi-siong khó-lîn ê lâng. Siat-sú lín tiong-kan ū lâng chiàu góa só͘ kóng, kap góa tâng chi̍t-iūⁿ tī cheng-chat tiong, lín it-tēng ōe lí-kái chòe Lô-má Thian-chú-kàu ê sîn-hū sī sím-mi̍h khoán, lín iā it-tēng beh ūi-tio̍h in kî-tó.
|
我對羅馬天主教ê神父並無惡感。Kiám-chhái lín中間有人beh想講，我對in有惡感，án-ni lín就錯lah。有時我為tio̍h in啼哭，因為我知in tú-tú親像我過去所做ê chi̍t樣，我主saⁿ抵抗，是thang悲傷可憐ê人。設使lín中間有人照我所講，kap我tâng chi̍t樣tī掙扎中，lín一定ōe理解做羅馬天主教ê神父是sím-mi̍h款，lín也一定beh為tio̍h in祈禱。 |
|
Tī Bûn-lí-le̍k (Montreal) ū chi̍t-keng ōe thang iông ún 15000 lâng, chin súi ê Thian-chú kàu-tn̂g. Góa kòe-khì siông-siông tī hia káng-tō. Ū chi̍t-ji̍t, Chú-kàu chhiáⁿ góa kóng “Chāi-sek-lú Má-lī-a”, góa chin hoaⁿ-hí kā i tah-èng. Góa tùi hia ê kàu-iú kóng-khí góa lia̍h chòe chin-si̍t ê tō-lí, iā sī sîn-hū só͘ sìn, tī kok só͘-chāi só͘ thoân ê. Ē-bīn chiah-ê chiū-sī góa só͘ thoân ê tō-lí: ------
|
Tī Bûn-lí-le̍k (Montreal)有chi̍t間ōe thang容允15000人，真súi ê天主教堂。我過去常常tī hia講道。有chi̍t日，主教請我講「在室女Má-lī-a」，我真歡喜kā i答應。我tùi hia ê教友講起我lia̍h做真實ê道理，也是神父所信，tī各所在所傳ê。下面chiah-ê就是我所傳ê道理：------ |
|
“Chhin-ài ê pêng-iú! Tng chi̍t ê lâng pōe-poān i ê kok-ông, á-sī tùi i ê hông-tè hoān-tio̍h chin tōa ê chōe ê sî, i kiám beh pún-sun khì tùi kok-ông kiû sià-bián mah? Siat-sú i ū chi̍t ê chhéng-kiû beh tùi kok-ông kóng, i kiám káⁿ ēng chi̍t-ê chōe-jîn ê sin-hūn khì kàu kok-ông ê bīn-chêng kiû mah? Bōe ēng-tit! Kok-ông tek-khak beh kā i khiàn-chek, kā i hêng-hoa̍t. Nā sī án-ni i tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chòe? Chòe hó i tio̍h khì chhōe kok-ông ê pêng-iú, á-sī i ê koaⁿ-oân, ū-sî tio̍h chhōe kok-ông ê chí-māi á-sī lāu-bú lâi thè i kóng-chêng, iā tio̍h chiong i ê chhéng-goān kià in the̍h khì. In chiū khì thè hit-ê chōe-jîn kiû chêng, tùi kok-ông kiû sià-bián, soah kok-ông ê siū-khì. Nā án-ni chòe, kok-ông siông-siông ōe èng-ún chiah-ê lâng ê chhéng-kiû, chiū sī pún-lâi i ōe tùi chōe-jîn kū-choa̍t ê.
|
「親愛ê朋友！Tng chi̍t ê人背叛i ê國王，á是對i ê皇帝犯tio̍h真大ê罪ê時，i kiám beh pún-sun去對國王求赦免mah？設使i有chi̍t ê請求beh對國王講，i kiám敢用chi̍t-ê罪人ê身份去到國王ê面前求mah？Bōe用得！國王的確beh kā i譴責，kā i刑罰。若是án-ni i tio̍h cháiⁿ樣做？最好i tio̍h去chhōe國王ê朋友，á是i ê官員，有時tio̍h chhōe國王ê姐妹á是老母來替i講情，也tio̍h將i ê請願寄in the̍h去。In就去替hit-ê罪求情，對國王求赦免，soah國王ê siū-khì。若án-ni做，國王常常ōe應准chiah-ê人ê請求，就是本來i ōe對罪人拒絕ê。 |
|
Góa koh kóng: “Án-ni, lán lóng sī chōe-jîn, lán lóng ûi-pōe hit-ê úi-tāi koh ū lêng-le̍k ê ông, bān-ông ê Ông. Lán lóng tùi i siⁿ-khí hoán-khòng ê bīn-ba̍k. Lán chiong I ê lu̍t-hoat thún-ta̍h tī lán ê kha-ē, I tek-khak tùi lán hoat siū-khì. Taⁿ kin-ná-ji̍t lán ōe thang chòe sím-mi̍h neh? Lán kiám ōe-thang tòa-tio̍h chhiong-móa chōe-ok ê chhiú khì chiū-kūn I mah? Bōe ēng tit. Chóng-sī kám-siā Siōng-tè, lán ū lán ê Ông Iâ-so͘ ê lāu-bú Má-lī-a tī I ê chiàⁿ-pêng, in-ūi I sī chi̍t-ê iú-hàu ê kiáⁿ, bōe bat kū-choa̍t khó-ài ê lāu-bú só͘ kiû ê, só͘-í Iâ-so͘ tek-khak bōe-ōe kū-choa̍t Má-lī-a ê chhéng-kiû. Tng I tī sè-kan ê sî, I bōe-bat kū-choa̍t Má-lī-a só͘ thê-chhut ê jīm-hô chhéng-goān. I bô-lūn tī sím-mi̍h sū lóng bōe bat kū-choa̍t I ê lāu-bú.
|
我koh講：「Án-ni，lán lóng是罪人，lán lóng違背hit-ê偉大koh有能力ê王，萬王ê王。Lán lóng對i生起反抗ê面目。Lán將I ê律法thún踏tī lán ê kha下，I的確對lán發siū-khì。Taⁿ今ná日lán ōe thang做sím-mi̍h neh？Lán kiám ōe-thang帶tio̍h充滿罪惡ê手去就近I mah？Bōe用得。總是感謝上帝，lán有lán ê王耶穌ê老母Má-lī-a tī I ê正pêng，因為I是chi̍t-ê iú孝ê kiáⁿ，bōe bat 拒絕可愛ê老母所求ê，所以耶穌的確bōe-ōe拒絕Má-lī-a ê請求。Tng I tī世間ê時，I bōe-bat拒絕Má-lī-a所提出ê任何請願。I無論tī sím-mi̍h事lóng bōe bat拒絕I ê老母。 |
|
Tng chi̍t-ê lâng ōe-thang in-ūi tah-èng i ê lāu-bú ê só͘-ài lâi hō͘ lāu-bú hoaⁿ-hí ê sî, kiám beh tiâu-kò͘-ì m̄-thiaⁿ tì-kàu hō͘ só͘ thiàⁿ ê lāu-bú siong-sim mah?” Góa koh kóng, “Bān ông ê Ông Iâ-so͘, put-tàn sī Siōng-tè ê Kiáⁿ, iā sī Má-lī-a ê kiáⁿ, I iā thiàⁿ I ê lāu-bú. In-ūi I tī sè-kan ê sî, bōe-bat kū-choa̍t Má-lī-a só͘ kiû ê; I kin-ná-ji̍t iā tek-khak bōe kū-choa̍t i só͘ kiû ê. Án-ni lán tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chò neh? Ah! Lán bōe thang tòa lán ê chōe lâi kàu úi-tāi ê Ông ê bīn-chêng. Lán tio̍h chiong lán ê chhéng-goān tòa kàu Sèng-bú hia; i beh khì kàu Iâ-so͘ ê kha chêng, Iâ-so͘ pún-sin chiū sī I ê Siōng-tè, iā sī i ê kiáⁿ, i só͘ kiû ê, tek-khak beh tit-tio̍h; i beh ūi-tio̍h lán kiû sià-bián, iā tek-khak ōe tit-tio̍h sêng-chiū. I beh ūi-tio̍h lán kiû Ki-tok ê Ông-kok, hō͘ lán tī hia ōe tit-tio̍h chi̍t-ê só͘-chāi. I beh kiû Iâ-so͘ bōe kì-tit lín ê kòe-sit, chiap-la̍p lín chin ê hóe-kái, Iâ-so͘ iā beh chiong I ê lāu-bú ūi-tio̍h lí tùi I kiû ê siúⁿ-sù lí.”
|
Tng chi̍t-ê人ōe-thang因為答應i ê老母ê所愛來hō͘老母歡喜ê時，kiám beh tiâu故意m̄聽致到hō͘所疼ê老母傷心mah？」我koh講，「萬王ê王耶穌，不但是上帝ê Kiáⁿ，也是Má-lī-a ê kiáⁿ，I也疼I ê老母。因為I tī世間ê時，bōe-bat拒絕Má-lī-a所求ê；I今ná日也的確bōe拒絕i所求ê。Án-ni lán tio̍h cháiⁿ樣做neh？Ah！Lán bōe thang帶lán ê罪來到偉大ê王ê面前。Lán tio̍h將lán ê請願帶到聖母hia；i beh去到耶穌ê kha前，耶穌本身就是I ê上帝，也是i ê kiáⁿ，i所求ê，的確beh得tio̍h；i beh為tio̍h lán求赦免，也的確ōe得tio̍h成就。I beh為tio̍h lán求基督ê王國，hō͘ lán tī hia ōe得tio̍h chi̍t-ê所在。I beh求耶穌bōe記得lín ê過失，接納lín真ê悔改，耶穌也beh將I ê老母為tio̍h你對I求ê賞賜你。」 |
|
Góa ê thiaⁿ-chióng thiaⁿ tio̍h ū chit-chióng ê tiong-pó, mî-ji̍t tī Iâ-so͘ ê kha-chêng ūi-tio̍h in teh kî-kiû ê sî, in khoài-lo̍k kàu lâu ba̍k-sái, in iā in-ūi Má-lī-a ōe thè in kiû, hō͘ in ê chōe tit-tio̍h sià-bián, kak-tit chin hoaⁿ-hí.
|
我ê聽眾聽tio̍h有chit種ê tiong-pó，暝日tī耶穌ê kha前為tio̍h in teh祈求ê時，in快樂到流目屎，in也因為Má-lī-a ōe替in求，hō͘ in ê罪得tio̍h赦免，覺得真歡喜。 |
|
Hit-sî, góa siūⁿ che put-tàn sī Ki-tok-kàu iàu-kín ê kàu-lí, iā sī it-poaⁿ sìn-tô͘ tek-khak tio̍h chai ê siông-sek, só͘-í bô sím-mi̍h ōe thang kap i piān-pok ê. Káng-tō soah liáu-āu, Chú-kàu lâi kā góa chiok-hok, koh kā góa soeh-siā. I kóng chit-phiⁿ káng-tō tùi tī Bûn-lí-lek (Montreal) ū chin tōa ê lī-ek.
|
Hit時，我想che不但是基督教要緊ê教理，也是一般信徒的確tio̍h知ê常識，所以無sím-mi̍h ōe thang kap i辯駁ê。講道soah了後，主教來kā我祝福，koh kā我說謝。I講chit篇講道tùi tī Bûn-lí-lek (Montreal)有真大ê利益。 |
|
Tī hit-mî, góa kūi-teh, the̍h Sèng-keng lâi, iā góa ê sim móa-móa ū khoài-lo̍k, in-ūi hit chá-khí góa só͘ thoân ê sī chi̍t-phiⁿ chin hó ê káng-tō. Góa hian-khui Sèng-keng tùi Má-thài 12 chiuⁿ 26 chat khí tha̍k ē-bīn chiah ê ōe.
|
Tī hit暝，我跪teh，the̍h聖經來，也我ê心滿滿有快樂，因為hit早起我所傳ê是chi̍t篇真好ê講道。我hian開聖經tùi馬太12章26節起讀下面chiah ê話。 |
|
“I iáu tùi chèng-lâng kóng-ōe ê sî, tú-tn̄g I ê lāu-bú kap I ê hiaⁿ-tī tī gōa-bīn, ài beh kap I kóng-ōe. Ū lâng kā I kóng, Lí khòaⁿ, lí ê lāu-bú kap lí ê hiaⁿ-tī khiā tī gōa-bīn, ài beh kap lí kóng-ōe. Chiū ìn hit ê kā I kóng ê kóng, sím-mi̍h lâng sī góa ê lāu-bú? Sím-mi̍h lâng sī góa ê hiaⁿ-tī ah? Chiū chhun-chhiú kí I ê ha̍k-seng kóng, Lí khòaⁿ, góa ê lāu-bú kap góa ê hiaⁿ-tī. In-ūi kìⁿ-nā kiâⁿ góa tī thiⁿ-ni̍h ê Pē ê chí-ì ê, chiū-sī góa ê hiaⁿ-tī, chí-bē kap lāu-bú.” (Má-thài 12: 46-50)
|
「I iáu對眾人講話ê時，tú-tn̄g I ê老母kap I ê兄弟tī外面，愛beh kap I講話。有人kā I講，你看，你ê老母kap你ê兄弟khiā tī外面，愛beh kap你講話。就應hit ê kā I講ê講，sím-mi̍h人是我ê老母？Sím-mi̍h人是我ê兄弟ah？就chhun手舉I ê學生講，你看，我ê老母kap我ê兄弟。因為kìⁿ-nā行我tī天ni̍h ê Pē ê旨意ê，就是我ê兄弟，姐妹kap老母。」(馬太12：46-50) |
|
Tng góa tha̍k chiah ê ōe ê sî, ū chi̍t-ê pí chin-tōa ê lûi khah thang kiaⁿ-hiâⁿ ê siaⁿ tùi góa kóng: “Ki-nî-hui (Chiniquy), kin-chá-khí lí kóng, Má-lī-a tùi Iâ-so͘ kiû ê lóng ū tit-tio̍h, lí thoân pe̍h-chha̍t ōe. Lí kiám bô khòaⁿ-tio̍h Má-lī-a lâi kàu Iâ-so͘ ê bīn-chêng kiû beh kìⁿ I, sī in-ūi Iâ-so͘ lī-khui i khì thoân hok-im kúi-nā ge̍h-ji̍t, kám-kak ko͘-toaⁿ, só͘-í chiah siūⁿ beh kìⁿ i ê kiáⁿ mah? Má-lī-a lâi kàu Iâ-so͘ thoân-tō ê só͘-chāi, in-ūi lâng chin chōe, tì-kàu bōe thang ji̍p-khì. I beh cháiⁿ-iūⁿ chòe? I beh ēng i chòe lāu-bú ê tē-ūi khì chòe. I chhut-siaⁿ iàu-kiû Iâ-so͘ chhut-lâi kìⁿ i, chóng-sī Iâ-so͘ thiaⁿ-tio̍h I ê lāu-bú ê siaⁿ, chiū ēng I sèng ê ba̍k-chiu khòaⁿ i, I ū tah-èng i ê chhéng-kiû bô? I ê hī-khang kū-choa̍t i ê siaⁿ, I ū kū-choa̍t i ê kî-kiû. Chit pái sī kong-khai ê chek-pī, hō͘ i kám-kak siūⁿ ke̍k-lia̍t. Hiah ê lâng lóng gông-ngia̍h. In kî-koài, chha-put-to beh siⁿ khí hoán-kám. In ǹg Ki-tok kā I kóng: “Lí cháiⁿ-iūⁿ m̄ lâi kap lí ê lāu-bú kóng-ōe?” Iâ-so͘ cháiⁿ-iūⁿ kóng? I bô ìn sím-mi̍h, cchí-ū kóng, “Sím-mi̍h lâng sī góa ê lāu-bú, sím-mi̍h lâng sī góa ê hiaⁿ-tī?” Koh khòaⁿ I ê ha̍k-seng kóng: “Khòaⁿ-ah, góa ê lāu-bú, góa ê hiaⁿ-tī kap góa ê chí-bē.” Má-lī-a khiā tī hia, bô-hêng tiong siū chek-pī.
|
Tng我讀chiah ê話ê時，有chi̍t-ê比真大ê雷khah thang驚惶ê聲對我講：「Ki-nî-hui (Chiniquy)，今早起你講，Má-lī-a對耶穌求ê lóng有得tio̍h，你傳pe̍h-chha̍t話。你kiám無看tio̍h Má-lī-a來到耶穌ê面前求beh見I是因為耶穌離開i去傳福音幾nā月日，感覺孤單，所以chiah想beh見i ê kiáⁿ mah？Má-lī-a來到耶穌傳道ê所在，因為人真chōe，致到bōe thang入去。I beh cháiⁿ樣做？I beh用i做老母ê地位去做。I出聲要求耶穌出來見i，總是耶穌聽tio̍h I ê老母ê聲，就用I聖ê目chiu看i，I有答應i ê請求無？I ê耳khang拒絕i ê聲，I有拒絕i ê祈求。Chit pái是公開ê責備，hō͘ i感覺想激烈。Hiah ê人lóng goân-ngia̍h。In奇怪，差不多beh生起反感。In ǹg基督kā I講：「你cháiⁿ樣m̄來kap你ê老母講話？」耶穌cháiⁿ樣講？ I無應sím-mi̍h，只有講，「Sím-mi̍h人是我ê老母，sím-mi̍h人是我ê兄弟？」Koh看I ê學生講：「看ah，我ê老母、我ê兄弟kap我ê姐妹。」Má-lī-a khiā tī hia，無形中受責備。 |
|
Āu-lâi hit ê siaⁿ chhin-chhiūⁿ lûi, tùi góa kóng, kiò góa tio̍h koh khah tha̍k Má-khó 3:31-35. Tī Má-khó kap Lō͘-ka 8:19-21, lí ōe thang khòaⁿ-tio̍h siāng chi̍t-iūⁿ ê sū-kiāⁿ. Iâ-so͘ put-tàn bô tah-èng i ê chhéng-kiû, hoán-tńg ēng chi̍t-chióng ê ìn-tap tī chèng-lâng ê bīn-chêng chí-chek I ê lāu-bú.Āu-lâi hit-ê siaⁿ koh ēng thang kiaⁿ-hiâⁿ ê koân-ui tùi góa kóng, Iâ-so͘ sòe-hàn ê sî, ū sūn-ho̍k Iok-sek kap I ê lāu-bú; Chóng-sī tng Iâ-so͘ ēng Siōng-tè ê Kiáⁿ, sè-kan ê Kiù-chú, jîn-lūi chòe-tōa ê Kng ê tē-ūi lâi piáu-hiān tī sè-kan lâng ê bīn-chêng ê sî, Má-lī-a ê chûn-chāi chiū siau-bia̍t khì. Sè-kan lâng ê ba̍k-chiu cchí-ū tio̍h chù-sîn khòaⁿ Iâ-so͘, lâi chiap-siū I ê Kng kap Oa̍h-miâ.
|
後來hit ê聲親像雷，對我講，叫我tio̍h koh khah讀馬可3：31-35。Tī馬可kap路加8：19-21，你ōe thang看tio̍h siāng chi̍t樣ê事件。耶穌不但無答應i ê請求，反tńg用chi̍t種ê應答tī眾人ê面前指責I ê老母。後來hit-ê聲koh用thang驚惶ê權威對我講，耶穌細漢ê時，有順服Iok-sek kap I ê老母；總是tng耶穌用上帝ê Kiáⁿ、世間ê救主、人類最大ê光ê地位來表現tī世間人ê面前ê時，Má-lī-a ê存在就消滅去。世間人ê目chiu只有tio̍h注神看耶穌，來接受I ê光kap活名。 |
|
Pêng-iú, hit ê siaⁿ thong-mî tùi góa kóng: “Ki-nî-kui! Ki-nî-kui! Lí kin-chá-khí kóng pe̍h-chha̍t, lí thoân chin chōe bô ì-sù, ka-kī liap-chō ê kò͘-sū; Lí kóng Má-lī-a ū koân thang tit-tio̍h i tùi Iâ-so͘ só͘ kiû ê, sī kap Sèng-keng siong-hoán.” Góa thî-khàu kî-tó, thong-mî khùn bōe khì.
|
朋友，hit ê聲thong暝對我講：「Ki-nî-kui！Ki-nî-kui！你今早起講pe̍h-chha̍t，你傳真chōe無意思，ka-kī捏造ê故事；你講Má-lī-a有權thang得tio̍h i對耶穌所求ê，是kap聖經相反。」我啼哭祈禱，thong暝khùn bōe去。 |
|
Keh chá-khí, Hù-chú-kàu chhiáⁿ góa khì kap i saⁿ-kap chia̍h chá-tǹg.
|
隔早起，副主教請我去kap i saⁿ-kap chia̍h早tǹg。 |
|
I tùi góa kóng: “Ki-nî-kui, lí ná chhin-chhiūⁿ thong-mî lâu ba̍k-sái ê khoán, tàu-té sím-mi̍h tāi-chì?”
|
I對我講：「Ki-nî-kui，你ná親像thong暝流目屎ê款，到底sím-mi̍h tāi-chì？」 |
|
Góa kóng, “Chú-kàu, sī lah, góa ê sim ū bōe thang hêng-iông ê ko͘-toaⁿ.”
|
我講，「主教，是lah，我ê心有bōe thang形容ê孤單。」 |
|
“Ū sím-mi̍h tāi-chì?” I mn̄g.
|
「有sím-mi̍h tāi-chì？」I問。 |
|
“Ah! Góa bōe thang tī chia kā lí kóng.” Góa kóng: “Lí m̄-chai ōe thang hō͘ góa ka-kī chi̍t-ê khì lí ê pâng-keng chi̍t-tiám cheng kú bōe? Góa beh chiong chit-ê lí só͘ giâu-gî ê pì-bi̍t kā lí kóng.”
|
「Ah！我bōe thang tī chia kā你講。」我講：「你m̄知ōe thang hō͘我ka-kī chi̍t-ê去你ê房間chi̍t點鐘久bōe？我beh將chit-ê你所giâu疑ê祕密kā你講。」 |
|
Chia̍h chá-tǹg liáu āu, góa kap i saⁿ-kap chhut-khì, tùi i kóng:
|
Chia̍h早tǹg了後，我kap i saⁿ-kap出去，對i講： |
|
“Chā-ji̍t, góa kóng Iâ-so͘ siông-siông ún-chún I ê lāu-bú Má-lī-a ê chhéng-kiû. Lí ū tōa-tōa o-ló góa ê káng-tō. Chóng-sī Chú-kàu, chā-àm góa ū thiaⁿ-tio̍h chi̍t-chióng pí lí ê siaⁿ koh-khah tōa ê siaⁿ-im, iā góa ê būn-tôe chiū-sī in-ūi góa sìn hit-ê siaⁿ sī siōng-tè ê siaⁿ. Hit-ê siaⁿ tùi góa kóng, lán chiah-ê Lô-má Thian-chú-kàu ê sîn-hū kap chú-kàu, múi-pái tùi lán ê kàu-iú thoân kóng, Má-lī-a sî-siông ū koân thang tit-tio̍h Iâ-so͘ ún-chún i só͘ kiû ê, sī hi-ké. Chit-ê sī pe̍h-chha̍t. Chú-kàu, góa kiaⁿ-liáu chit ê sī khó-òⁿ koh sī ke̍k-tōa ê chhò-gō͘ lah.”
|
「昨日，我講耶穌常常允准I ê老母Má-lī-a ê請求。你有大大o-ló我ê講道。總是主教，昨暝我有聽tio̍h chi̍t種比你ê聲koh-khah大ê聲音，也我ê問題就是因為我信hit-ê聲是上帝ê聲。Hit-ê聲對我講，lán chiah-ê羅馬天主教ê神父kap主教，每pái對lán ê教友傳講，Má-lī-a時常有權thang得tio̍h耶穌允准i所求ê，是虛假。Chit-ê是pe̍h-chha̍t。主教，我驚了chit ê是可惡koh是極大ê錯誤lah。」 |
|
Chú-kàu kóng: “Ki-nî-kui, lí sī sím-mi̍h ì-sù? Li sī sin kàu-tô͘ mah?”
|
主教講：「Ki-nî-kui，你是sím-mi̍h意思？你是新教徒mah？」 |
|
“M̄-sī” Góa kóng, “Góa m̄-sī sin kàu-tô͘.” (Góa in-ūi ài tha̍k Sèng-keng, bat kúi-nā-pài hō͘ lâng chheng chòe sin kàu-tô͘.) “Góa tng-bīn tùi lí kóng, góa si̍t-chāi chin kiaⁿ-hiâⁿ, góa chā-ji̍t thoân pe̍h-chha̍t ōe. Chú-kàu, lí nā-sī āu-pái iā thoân kóng, lán tio̍h tùi Má-lī-a kî-kiû, in-ūi Iâ-so͘ bōe-bat kū-choa̍t Má-lī-a tùi I só͘ kiû ê, nā án-ni lí iā sī kóng pe̍h-chha̍t. Che-sī hi-ké ê.”
|
「M̄是」我講，「我m̄是新教徒。」 (我因為愛讀聖經，bat幾nā-pài hō͘人稱做新教徒。)「我當面對你講，我實在真驚惶，我昨日傳pe̍h-chha̍t話。主教，你若是後pái也傳講，lán tio̍h對Má-lī-a祈求，因為耶穌bōe-bat拒絕Má-lī-a對I所求ê，若án-ni你也是講pe̍h-chha̍t。Che是虛假ê。」 |
|
Chú-kàu kóng: “Ki-nî-kui, lí siūⁿ m̄-tio̍h lah!”
|
主教講：「Ki-nî-kui，你想m̄-tio̍h lah！」 |
|
“Bô, Chú-kàu,” Góa kóng: “Kan-ta kóng sī bô lī-ek, chia ū Hok-im-su, chhiáⁿ lí tha̍k.”
|
「無，主教，」我講：「Kan-ta講是無利益，chia有福音書，請你讀。」 |
|
Góa chiong Hok-im-su khǹg tī Chú-kàu ê chhiú, i chiū chiàu góa só͘ ín-iōng ê chiuⁿ-chat lâi tha̍k. Tī góa ê ìn-siōng tiong, góa kak-tit i tha̍k chiah ê chiuⁿ-chat sī thâu chi̍t-pái. Chit ê khó-lîn ê lâng hui-siông gông-ngia̍h, tì-kàu bōe-hiáu kóng ōe, cchí-ū phi̍h8-phi̍h8-chhoah. Chòe-āu i mn̄g kóng: “Hit-ê sī sím-mi̍h ì-sù?”
|
我將福音書khǹg tī主教ê手，i就照我所引用ê章節來讀。Tī我ê引用中，我覺得i讀chiah ê章節是頭chi̍t-pái。Chit ê可憐ê人非常gông-ngia̍h，致到bōe-hiáu講話，只有phi̍h8-phi̍h8-chhoah。最後i問講：「Hit-ê時sím-mi̍h意思？」 |
|
“Hó” góa kóng: “Che sī Hok-im-su, tùi án-ni lí ōe thang chai, Má-lī-a lâi tùi Iâ-so͘ kiû ê sî, I put-tàn chek-pī i, iā bô lia̍h i chòe I ê lāu-bú. I tī kong-chiòng ê bīn-chêng án-ni chòe, lán chiū ōe thang chai Má-lī-a sī Iâ-so͘ jio̍k-thé siōng ê lāu-bú, m̄-sī sîn-lêng siōng ê lāu-bú.”
|
「好」我講：「Che是福音書，tùi án-ni你ōe thang知，Má-lī-a來對耶穌求ê時，I不但責備i，也無lia̍h i做I ê老母。I tī公眾ê面前án-ni做，lán就ōe thang知Má-lī-a是耶穌肉體上ê老母，m̄是神靈上ê老母。」 |
|
Chú-kàu gāng--khì, m̄-chai tio̍h chòe sím-mi̍h. I iā bōe ōe ìn góa.
|
主教gāng--去，m̄知tio̍h做sím-mi̍h。I也bōe ōe應我。 |
