Lâng ê pì-bi̍t
|
人ê秘密 |
| Chhòa Tiông-gī |
蔡長義 |
|
Pì-bi̍t sī sím-mi̍h? “Pì-bi̍t sī m̄-ài hō͘ lâng chai, hoán-tńg lâng ài chai, ū-sî sī lâng só͘ bōe-ōe chai, á-sī iáu-bē chai--ê.” Chòe-kūn siông-siông thiaⁿ-kìⁿ chi̍t kù “goân-chú-tân ê pì-bi̍t;” chit ê pì-bi̍t, Bí-kok m̄-ài tùi-te̍k chai, te̍k-kok ài chai: cha̍p-gōa nî chêng lâng iáu m̄-chai, iáu ū pa̍t hāng pì-bi̍t, hiān-tāi lâng m̄-chai, iā bōe-ōe chai.
|
秘密是甚mi̍h？「秘密是m̄-ài hō͘人知，反轉人ài知，有時是咱所bē會知，抑是iáu-bōe知--ê。」最近常常聽見一句「原子彈ê秘密；」這個秘密，美國m̄-ài對敵知，德國ài知；十外年前，人iáu m̄知，iáu有別項秘密，現代人m̄知，也bē會知。 |
|
Lâng ê pì-bi̍t sī sím-mi̍h? Lâng ū hun lâm-sèng, lú-sèng; lâm-sèng ê pì-bi̍t kap lú-sèng ê pì-bi̍t bô tú-tú saⁿ-tâng. Lâm-sèng ê tiōng-hu ū-sî ū pì-bi̍t; lú-sèng ê thài-thài ū-sî iā ū pì-bi̍t. Ū-sî pa-pah ū pì-bi̍t, ū-sî ma-mah ū pì-bi̍t; ū-sî hāu-siⁿ ū pì-bi̍t, ū-sî cha-bó͘-kiáⁿ ū pì-bi̍t.
|
人ê秘密是甚mi̍h？人有分男性，女性，男性ê秘密kap女性ê秘密無tú-tú 相同。男性ê丈夫有時有秘密；女性ê太太有時也有秘密。有時爸爸有秘密，有時媽媽有秘密；有時後生有秘密，有時查某子有秘密。 |
|
Siā-hōe kok kài----chèng-tī, gōa-kau, keng-chè, kàu-io̍k, kho-ha̍k, gē-su̍t, i-ha̍k. Chong-kàu-kok hong-bīn siông-siông ū pì-bi̍t chûn-chāi: sio̍k-gú kóng, “Kang-ô͘ chi̍t tiám koat, chhe-chú put-kám soat,” che sī lâng ū pì-bi̍t ê pîn-kù, put-kò chit hō pì-bi̍t, pē-bú ê pì-bi̍t, chú-lú ê pì-bi̍t; tī chiah ê siong-tùi-sèng ê tùi-chhiōng só͘ chûn-chāi ê pì-bi̍t, khah-siông ū pháiⁿ--ê. Só͘-í Pó-lô tī Lô-má 1 chiuⁿ 24 chat kàu 32 chat só͘ kì chit tōaⁿ, lóng sī lâng só͘ ài khǹg-ba̍t ê.
|
社會各界--政治，外交，經濟，教育，科學，藝術，醫學。宗教各方面常常有秘密存在：俗語講：「江湖一點訣，妻子不可說，」che是人有秘密ê憑據，不過這號秘密，父母ê秘密，子女ê秘密；tī chiah e相對性ê對沖所存在ê秘密，較常有歹--ê。所以保羅tī羅馬1章24 節到32節。所記這段，攏是人所ài 囥密--ê。 |
|
Chhiáⁿ lán tùi lâm-lú ê pì-bi̍t lâi khòaⁿ; ū loân-ài, iā ū loān-ài, saⁿ-kak, sì-kak, to-kak ê loân-ài. Iā ū tông-sèng-ài, iā ū lâng ū i ê lāu-pē ê bó͘ (I Ko 5:1). Kū-iok, Siōng-tè beh kàng jiû-n̂g-hé sio Só͘-to-má siâⁿ ê sî, N̄g ê thiⁿ-sài kàu Só͘-to-má Lô-tek ê chhù, hit siâⁿ ê lâng tùi siⁿ-hūn ê lâng-kheh hit khoán ê bô-lé. Lô-tek ūi-tio̍h beh kái-kiù chit N̄g ê lâng, tah-èng beh chiong i N̄g ê bē chhut-kè ê cha-bó͘-kiáⁿ chhut-chāi in pa-lē (Chhòng-sè-kì 19:4-8). Chit N̄g-tōaⁿ Sèng-keng só͘ kì, m̄-sī hān-tiāⁿ kó͘-chá ê sū, hiān-sî iā ū chit hō ê pì-bi̍t.
|
請咱tùi男女ê秘密來看；有戀愛，也有亂愛，三角，四角，多角ê亂愛。也有同性愛，也有人有伊ê老父ê某(I哥5:1)。舊約，上帝beh降硫黃火燒所多瑪城ê時，兩個天使到所多瑪羅得ê厝，hit城ê人tùi生份ê人客hit 款ê無禮。羅得為著beh解救這兩個人，答應beh將伊兩個未出嫁ê查某子出在in pa-lē (創世記19:4-8)。這兩段聖經所記，m̄是限定古早ê事，現時也有這號ê秘密。 |
|
Lūn tiōng-hu ê pì-bi̍t, tī gōa-bīn ê sū-chêng, i ê hū-jîn-lâng oh-tit chai; ū sî tiōng-hu ta̍k ji̍t chhut-khûn sī teh tiōng-lō͘, siàu koe-lō͘ chio̍h, á-sī tī hì-īⁿ, chiú-koán. Sui-jiân ū chèng-tong ê sū-gia̍p, ū sî sī teh bú-pè, á-sī kiâⁿ kàu chū-sat, hū-jîn-lâng iā m̄-chai-iáⁿ. Hū-jîn-lâng ê pì-bi̍t, chōe-chōe chhut-khì poa̍h-kiáu, khan-ōe, thiu-chhiam, pok-kòa, liap-chîⁿ, thàn-chîⁿ sai-khia, i ê tiōng-hu mā m̄-chai chiah ê pì-bi̍t.
|
論丈夫ê秘密，tī外面ê事情，伊ê婦人人oh-tit知；有時丈夫逐日出勤是teh 丈路，數街路石，抑是tī戲院，酒館。 雖然有正當ê事業，有時是the舞弊，抑是行到自殺，婦人人也m̄知影。婦人人ê 秘密，濟濟出去poa̍h-kiáu,牽話，抽韱，卜卦，攝錢，趁錢sai-khia,伊ê丈夫mā m̄知chiah ê秘密。 |
|
Lāu-pē ê pì-bi̍t, ka-cho̍k hiah chōe lâng iā khòaⁿ bōe chhut. Bô phah-sǹg nî-hè kè kàu pòaⁿ-pah ê lâng, chhōa sòe-î tī piⁿ-á, á-sī kim-ok chông-kiau chhī cha-bó͘, hō͘ lâng liāu bōe chhut. Ū ê lāu-bú pí lāu-pē ke siàu-liân chin-chōe, khòaⁿ lāu-pē bô tio̍h, the̍h chîⁿ hō͘ khah siàu-liân--ê ēng. Ū ê lāu-bú to̍k-sat lāu-pē, iā ū lāu-bú soah-sí kúi-nā ê tiōng-hu, lāi-tiong ū sî iā ū pì-bi̍t, pì-bi̍t chāi-tī tó-ūi, chió-chió lâng chhai ōe tio̍h.
|
老父ê 秘密，家族hiah濟人也看bē出。無扑算年歲過到半百ê人，娶細姨tī邊仔，抑是金屋藏嬌飼查某，hō͘人料bē 出。有ê老母比老父加少年真濟，看老父無著，提錢hō͘較少年--ê 用。有ê老母毒殺老父，也有老母煞死幾若個丈夫，內中有時也有秘密。秘密在tī tó位，少少人猜會著。 |
|
Chòe-āu lâi siūⁿ chú-lú ê pì-bi̍t; ū chōe-chōe chú-lú ê pháiⁿ ê si̍p-koàn, sún-hoāi ka-kī ê sin-thé, sîn-keng sòa soe-jio̍k, pē-bú chhōa khì chiū-kūn i-seng, i-seng iā bô hoat-tō͘ tī-liâu. Ū sî chú-lú ū pháiⁿ ê su-sióng, kau-pôe pháiⁿ-iú, kàu hō͘ koaⁿ-thiaⁿ hoat-kak, in ê pē-bú iā m̄-chai in ê pì-bi̍t. Bat ū ha̍k-hāu sian-siⁿ khì gín-ná ê chhù kiò ha̍k-seng khì tha̍k-chheh, chhù-ni̍h ê lâng kóng, gín-ná to ta̍k-ji̍t tòa piān-tong, phāiⁿ chu-pau khì ha̍k-hāu, kiám bô khì ha̍k-hāu? Hit-sî chiah chai ha̍k-seng í-keng pìⁿ lo̍k-tô. Sio̍k-gú kóng, “Ōe siⁿ kiáⁿ sin, bōe siⁿ kiáⁿ sim,” kiáⁿ sim chiū-sī chú-lú ê pì-bi̍t. Ū sî pē-bú beh kā hāu-seⁿ chhōa ke-āu, hāu-siⁿ m̄ tông-ì, hit-sî chiah chai i ū ka-kī tèng-ì ê tùi-chhiōng. Ū sî beh kā cha-bó͘-kiáⁿ phòe-chhin, hit-sî chiah hoat-kiàn cha-bó͘-gín-ná í-keng ū sin-īn. Lâng beh chò-chhin lóng chin gâu thàm-thiaⁿ, chóng-sī chhōa sim-pū siông-siông kòa-kūi lâi. Ta̍k-ji̍t tī chhī-lāi teh kìⁿ-bīn ê chú-lú to m̄-chai in ê pì-bi̍t, siat-sú in nā chhut-gōa, tùi tá-lo̍h chai-iáⁿ?
|
最後來想子女ê秘密; 有濟濟子女ê歹 ê習慣，損壞家己ê身體，神經續衰弱，父母chhōa去就近醫生，醫生也無法度治療。有時子女有歹ê思想，交陪歹友， 到 hō͘官廳發覺，in ê父母也m̄知in ê 秘密。Bat有學校先生去囡仔ê厝叫學生去讀冊，厝--ni̍h ê人講，囡仔都逐日tòa 便當，揹書包去學校，kiám無去學校？Hit時才知學生已經變lo̍k-tô。俗語講：「會生子身，bē生子心，」子心就是子女ê 秘密。有時父母beh kā後生chhōa家後，後生m̄同意，hit時才知伊有家己中意ê 對象。有時beh kā 查某子配親，hit時才發見查某囡仔已經有身孕。人beh做親攏真gâu探聽，總是chhōa新婦常常掛kūi來。逐日tī市內teh見面ê子女都m̄知in ê秘密，設使in若出外，tùi tá-lo̍h 知影？ |
|
Chóng-jî giân--chi, lâng ê pì-bi̍t tōa-pòaⁿ sī lâng ê chōe-ok, chit ê chōe-ok liân kóng to kiàn-siàu. Lâng ê chōe-ok, tùi kàu-io̍k, chèng-tī, hoat-lu̍t sī bōe thang kái-tû--tit. Chí-ū tio̍h khò Iâ-so͘ Ki-tok ê pó-hui̍h thang tit-tio̍h sóe-chheng, sòa tit-tio̍h khùi-la̍t thang thoat-lī. Ko-san-cho̍k tit-tio̍h Ki-tok, bōe koh thâi lâng-thâu, liân hun-chiú to bô chia̍h, hoán-tǹg iâⁿ kè pîⁿ-tōe hiaⁿ-tī.
|
總而言--之，人ê秘密大半是人ê罪惡，這個罪惡，連講都見笑。人ê罪惡，tùi 教育，政治，法律是bē thang解除--tit。只有著靠耶穌ê寶血thang得著洗清，續得著氣力thang脫離。高山族得著基督，bē koh thâi人頭，連薰酒都無食，反轉贏過平地兄弟。 |
|
Lâng ê pì-bi̍t nā chiām-chiām kiám-chió, chiū-sī chiām-chiām kūn tī thian-kok. Lâng nā hoán-hóe jīn-chōe, chiū-sī lāu-chhut ka-kī ê pì-bi̍t. Lán ài tit-tio̍h kiù, tio̍h hoán-hóe jīn-chōe. Iâ-so͘ kóng, “Lín tio̍h hoán-hóe, in-ūi thian-kok kūn lah” (Má-thài 4:17).
|
人ê 秘密若漸漸減少，就是漸漸近tī 天國。人若反悔認罪，就是漏出家己ê秘密。咱ài得著救，著反悔認罪。耶穌講：「Lín著反悔，因為天國近--lah」 (馬太4:17). |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe-kong-pò tē 783 kî, 1954 nî 3 ge̍h)
|
(台灣教會公報第783期，1954年3月) |
