Tû ngó͘-siōng
|
除偶像 |
| Bô Chù-bêng |
無注明 |
|
Beh pài Siōng-tè ê lâng, tī i ê chhù iáu ū ngó͘-siōng, kiám thang sòa kā i pài? Siōng-tè kiám ū hoaⁿ-hí lâng pài I, siâng-sî iā pài ngó͘-siōng? Sèng-keng kì-chài Siōng-tè m̄-chún lâng khì pài i (Sin-bēng-kì 4:16, 5:8; Chhut Ai-ki̍p-kì 20:4). In-ūi ngó͘-siōng sī lâng chè-chō ê, m̄ sī ngó͘-siōng chhòng-chō lâng. Kìⁿ-nā lâng chè-chō ngó͘-siōng, khek--ê, chù--ê, hit lâng tio̍h siū chiù-chó͘ (Sin-bēng-kì 27:15; Í-sài-a 44:9). In-ūi lâng só͘ chù ê ngó͘-siōng lóng sī hong, lóng sī khang-hi ê (Í-sài-a 41:29). In ū chhùi, bē kóng-ōe; ū ba̍k-chiu, bē khòaⁿ; ū hī-khang, bē thiaⁿ.....(Si-phian 115:5, 135:15-21). Khap-pa-kok kóng, “Tiau-khek ê siōng ū sím-mi̍h lī-ek, chiah hō͘ chō i ê lâng tiau-khek i ah?” Tùi chhâ-thâu kóng, tio̍h chhíⁿ; tùi é-káu ê chio̍h-thâu kóng, khí-lâi, hit hō lâng ū chai-ē ah. Chit ê kiám ē kà-sī lâng mah? Khòaⁿ ah, sī ēng kim, ēng gûn pau ê, i ê lāi-bīn lóng bô oa̍h-khì (2:18).
|
Beh 拜上帝ê人，tī伊ê厝iáu有偶像，kiám thang續kā伊拜？上帝kiám有歡喜人拜伊，像時也拜偶像？聖經記載上帝m̄准人去拜伊 (申命記4:16, 5:8；出埃及記20:4)。因為偶像是人製造ê,m̄是偶像創造人。見若人製造偶像，刻--ê,鑄--ê,hit人著受咒詛 (申命記27:15；以賽亞44:9)。因為人所鑄ê偶像攏是風，攏是空虛ê (以賽亞41:29)。In有嘴，bē 講話；有目珠，bē看；有耳空，bē 聽 (詩篇115:5, 135:15-21)。Khap-pa-kok講：「彫刻ê像有甚mi̍h利益，才hō͘造伊ê 人彫刻伊--ah？」Tùi柴頭講，著醒；tùi啞口ê石頭講，起--來，hit號人有災厄--ah。這個kiám會教示人--mah？看--ah，是用金，用銀包--ê,伊ê內面攏無活氣(2:18). |
|
Kū-iok sî-tāi, Í-sek-lia̍t lâng ê ngó͘-siōng sī tùi Ai-ki̍p lâng, á-sī A-su̍t lâng o̍h ê. Ēng lâng kap siù-thiok, á-sī lâng ha̍p siù-thiok só͘ chiâⁿ ê mi̍h chò siōng lâi pài. Chòe-chho͘ Sèng-keng kì ngó͘-siōng sī tī Chhòng-sè-kì 31:19. Lia̍p-kiat thau-the̍h lāu-pē La̍h-pan ê ke-lāi sîn-bêng (chó͘-sian siōng)(I Sat-bó͘-jíⁿ 19:13, 16). Eng-gú kiò-chò teraphim. Tng-sî ū teraphim ê lâng chiū-sī ū 法定財產相續權. Lia̍p-kiat ūi-tio̍h tham-sim, ài ūi-tio̍h Ngá-kok tô͘-bô͘ châi-sán, sòa thau-the̍h teraphim. M̄-kú Ngá-kok siū Siōng-tè chí-sī, ū tû teraphim tâi tī Sī-kiàm siông-chhiū-kha (Chhòng 35:1-4). Che sī thâu chi̍t pái ê tû ngó͘-siōng, choân-sim lâi óa-khò Siōng-tè.
|
舊約時代，以色列人ê偶像是tùi埃及人，抑是亞述人學--ê。用人kap獸畜，抑是人ha̍p獸畜所成ê物做像來拜。最初聖經記偶像是tī創世記31:19。拉結偷提老父拉班ê家內神明 (祖先像)(I撒母耳19:13, 16)。英語叫做teraphim。當時有teraphim ê人就是有法定財產相續權。拉結為著貪心，ài為著雅各圖謀財產，續偷提teraphim。M̄-kú雅各受上帝指示，有除teraphim tâi tī 示劍松樹腳 (創35:1-4)。Che是頭一擺ê除偶像，全心來倚靠上帝。 |
|
Í-sek-lia̍t lâng ji̍p Ai-ki̍p ê sî, o̍h pài gû-á siōng. Mô͘-se ū kā in giâm-kìm (Chhut Ai-ki̍p-kì 32:4-29). Ji̍p Ka-lâm tē liáu-āu iû-goân bô oân-choân tû ngó͘-siōng. Kona-hē Iâ-hô-hoa cheng-sîn-tek ê lé-pài ê sim chiām-chiām tūi-lo̍h, sòa chō Iâ-hô-hoa ê siōng teh pài (Sū-su-kì 17:1-13). Kàu Sat-bó͘-jíⁿ chò sū-su ê sî, i ū chhōa peh-sèⁿ chìn-ji̍p tī sûn choân cheng-sîn-tek, sim-lêng-tek ê lé-pài.
|
以色列人入埃及ê時，學拜牛仔像。摩西有kā in 嚴禁(出埃及記32:4-29)。入迦南地了後，猶原無完全除偶像。關係耶和華精神tek ê禮拜ê心漸漸墜落，續造耶和華ê像teh拜(士師記17:1-13)。到撒母耳做士師ê時，伊有chhōa百姓進入tī純全精神tek，心靈tek ê禮拜。 |
|
Khó-sioh kàu hun lâm-pak ông-kok ê sî, pak-pêng Í-sek-lia̍t siông-siông pài gû-á siōng, Pa le̍k, kap Iâ-hô-hoa ê siōng. Lâm-pêng Iû-tāi kok tû Má-ná-se, A-bûn, A-hap-sū saⁿ ê ông tī-sè í-gōa, lóng pài Iâ-hô-hoa.
|
可惜到分南北王國ê時，北爿以色列常常拜牛仔像、巴力，kap耶和華ê像。南爿猶太國除瑪拿西，亞門，A-hap-sū 三個王治世以外，攏拜耶和華。 |
|
Iû-thài lâng tùi siū lia̍h khì Pa-pí-lûn liáu-āu, oân-choân kap pài ngó͘-siōng choa̍t-iân, it-ti̍t kàu Sin-iok sî-tāi. Chóng-sī khó-sioh chi̍t-hāng, in chiong ū khòaⁿ-kìⁿ ê ngó͘-siōng chhiáⁿ ji̍p sim-koaⁿ lāi (Í-se-kiat 14:1-3).
|
猶太人tùi受掠去巴比倫了後，完全kap拜偶像絕緣，一直到新約時代。總是可惜一項，in將有看見ê偶像請入心肝內。(以西結14:1-3) |
|
1. Ki-tok-kàu choa̍t-tùi m̄-sī ngó͘-siōng-kàu. Iā m̄-chún ngó͘-siōng chûn-chāi tī lâng ê sim, á-sī tī sè-kan. In-ūi it-chhè lâng ê chhiú só͘ chè-chō, beh tī lé-pài ê sî khiàm-ēng, hiah ê chióng-chióng sîn-bêng ê biô-chhut chiū-sī ngó͘-siōng (images). Só͘-í ǹg ngó͘-siōng lâi hián-chhut it-chhè ê chong-kèng chiū-sī kiò-chò ngó͘-siōng lé-pài, á-sī pài ngó͘-siōng (idolatry)(I Ko-lîm-to 8:4; Hēng-toān 17:23).
|
1.基督教絕對m̄題偶像教。也m̄准偶像存在tī人ê心，抑是tī世間。 因為一切人ê手所製造，beh tī禮拜ê時欠用，hiah ê 種種神ê 描出就是偶像(images)。所以向偶像來顯出一切ê崇敬就是叫做偶像禮拜，抑是拜偶像 (idolatry) (I 哥林多to 8:4；行傳17:23) |
|
2. Tham-sim chiū-sī pài ngó͘-siōng. Pó-ló Sian-siⁿ siū koaiⁿ tī Lô-má (A. D. 65) ê sî, ū Ko-lô-se kàu-hōe ê hiaⁿ-tī I-pa-hut lâi chhōe i. Teh kóng Ko-lô-se kap sió A-se-a ê kàu-hōe sim-lêng ê lé-pài tūi-lo̍h, hām-ji̍p tī ngó͘-siōng lé-pài ê khoán-sit. Pó-lô thiaⁿ-liáu chin hoân-ló. Liâm-piⁿ siá phoe kā in bián-lē. Ko-lô-se 3:5 “Lín tio̍h phah-sí lín tī tē-ni̍h ê pah-thei?2…tham-sim chiū-sī pài ngó͘-siōng” Í-hut-só͘ 5:5 “Tham-sim chiū-sī pài ngó͘-siōng ê, lóng bē-tit-thang sêng chiap ke-gia̍p tī Ki-tok kap Siōng-tè ê kok.” In-ūi tham-châi sī bān-ok ê kin-goân. (I Thê-mô͘-thâi 6:10) Ōaⁿ ōe lâi kóng, “Pài ngó͘-siōng sī bān-ok ê kin-goân.”
|
2.貪心就是拜偶像。保羅先生受關tī羅馬(A. D. 65) ê時，有歌羅西教會ê兄弟以巴弗來chhōe伊。Teh 講歌羅西kap小亞細亞ê教會心靈ê禮拜墜落，陷入tī偶像禮拜ê款式。保羅聽了真煩惱。Liâm-piⁿ寫批kā in 勉勵。歌羅西3:5：「Lín著死lín tī 地--ni̍h ê百体.....貪心就是拜偶像。」以弗所5:5：「貪心就是拜偶像ê,攏bē-tit-thang 承接家業tī基督kap上帝ê國。」因為貪財是萬惡ê 根源(提摩太前書6:10)。換話來講：「拜偶像是萬惡ê根源。」 |
|
Tham-sim chiū-sī kòe-thàu kò͘ ka-kī ê seng-oa̍h. Chiū-sī kòe-thâu tui-kiû khoài-lo̍k, hù-kùi, tē-ūi, tì-sek. Che kap Siōng-tè tiong-sim ê seng-oa̍h tùi-hoán. Saⁿ ki hiuⁿ gia̍h-khí-lâi chiū beh kiû tōa-kho͘-kiāⁿ, ióng-sin-miā, tōa thàn-chîⁿ. Pài Siōng-tè ê lâng ia̍h ū-ê chhùi khui chiū-sī kiû phòa-pīⁿ bián chia̍h io̍h ē hó, bián lâu-kōaⁿ ē thàn-chîⁿ, chò put-hoat ǹg-bāng phòaⁿ-koat bô chōe. Chit khoán ê thài-tō͘ bô koh-iūⁿ pài ngó͘-siōng.
|
貪心就是過頭顧家己ê 生活。就是過頭追究快樂、富貴、地位、智識。Che kap上帝忠心ê 生活對反。三枝香gia̍h起來就beh求大kho͘健，養身命，大趁錢。拜上帝ê人亦有ê嘴開就是求破病免食藥會好，免流汗會趁錢，做不法向望判決無罪。這款ê態度無各樣拜偶像。 |
|
3. Ki-tok-thô͘ tio̍h tû ngó͘-siōng. Lâng nā ài chò Ki-tok-tô͘, i tek-khak tio̍h tû-khì it-chhè ē chó͘-tòng i kèng-pài, ho̍k-sāi, thiàⁿ-thàng Siōng-tè ê ok-iàu-sò͘. V. C. Kitchen kóng, “Góa í-chêng sī chi̍t ê pài ngó͘-siōng ê lâng (I was a pagan). Hit-sî só͘ pài ê ngó͘-siōng sī khoài-lo̍k, châi-pó, sè-le̍k, tē-ūi, miâ-siaⁿ (pleasure, possessions, power, position ang praise). Chiū-sī 5 p ê ngó͘-siōng.” 1952 nî 10 goe̍h 4ji̍t, Tiong-hôa ji̍t-pò tē 6 pán Bō͘ Iông-hong Sian-siⁿ lūn “Tiān-iáⁿ bêng-seng ê su seng-oa̍h hit phiⁿ lūn ê thâu chi̍t kù kóng, Tiān-iáⁿ bêng-seng sī iáⁿ-bê-bûn só͘ chông-pài ê ngó͘-siōng.” Só͘-í lán bô sûi-piān khòaⁿ tiān-iáⁿ, lâi hām-lo̍h tī pài ngó͘-siōng.
|
3.基督徒著除偶像。人若ài做基督徒，伊的確著除去一切會阻擋伊敬拜、服事、疼痛上帝ê惡要素。V. C. Kitchen講：「我以前是一個拜偶像ê人 (I was a pagan)。Hit時所拜ê偶像是快樂、財寶、勢力、地位、名聲(pleasure, possessions, power, position ang praise)。就是5 P ê 偶像。」1952年10月4日，中華日報第6版慕容芳先生論「電影明明星ê私生活」hit篇論ê頭一句講，「電影明星是影迷們所崇拜ê偶像。」 所以咱無隨便看電影，來陷落tī拜偶像。 |
|
Má-thài 19:16-22, kì-chài chi̍t ê hó-gia̍h ê chheng-liân ài tit éng-oa̍h. Chú Iâ-so͘ o-ló i ū siú lóng-chóng ê kài-bēng, chiū kā i kóng, lí chí-ū khiàm chi̍t hāng. Chiū-sī bē só͘-ū-ê chín-chè sàn-hiong-lâng (tû ngó͘-siōng), koh lâi tòe góa (sìn-khò Chú). Siàu-liân lâng thiaⁿ-kìⁿ che ōe, iu-bīn chiū-khì, in-ūi i sán-gia̍p chin chē. Khó-sioh ah! Chit ê chheng-liân gōa-koan sī chi̍t ê khó-chhú jia̍t-sim pài Siōng-tè ê lâng, kî-si̍t i ê lāi-sim bêng-bêng teh pài ngó͘-siōng. Só͘-í Iâ-so͘ Ki-tok ê kiù-in tit bē-tio̍h (Hui-li̍p-pí 3:17-20). Taⁿ ǹg-bāng chiong só͘-ū ê ngó͘-siōng it-chīn tû, lâi ho̍k-sāi chin oa̍h Siōng-tè.
|
馬太19:16-22，記載一個好額ê 青年ài得永活。主耶穌o-ló伊有守攏總ê誡命，就kā伊講，你只有欠一項。就是bē所有ê賑濟散hiong人(除偶像)，koh來tòe 我 (信靠主)。少年人聽見che話，憂面就去，因為伊產業真濟。可惜--ah！這個青年外觀是一個可取熱心拜上帝ê人，其實伊ê內心明明teh拜偶像。所以耶穌基督ê救恩得bē著(腓立比3:17-20)。今向望將所有ê偶像一盡除，來服事真活上帝。 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò tē 770 kî, 1953 nî 2 goe̍h)
|
(台灣教會公報第770期，1953年2月) |
