Thó-lūn Kàu-io̍k kap Lô-má-jī ūn-tōng ê su-giân
|
討論「教育及羅馬字運動」 ê序言 |
| Táng Tāi-sêng |
董大成 |
|
Tùi chho͘-tāi kàu-hōe Ki-tok-kàu, chin chù-tiōng bûn-jī. Nā m̄-bak jī, ka-kī bōe-hiáu tha̍k Sèng-keng. Ki-tok-kàu ê sìn-gióng chiū oh-tit khiā-chāi kap chìn-pō͘.
|
Tùi 初代教會基督教，真注重文字。若m̄-bat字，家己bē曉讀聖經。基督教ê信仰就oh-tit企在kap進步。 |
|
Thang kóng, bûn-jī sī thoân-tō-siōng chōe iàu-kín ê bú-khì. Tī 1934 nî ê Chinese Recorder, Thomas Barcley (Pa Bo̍k-su) ū kóng, “Kàu-hōe ê hōe-iú bô-lūn cha-po͘, cha-bó͘, lóng-chóng tī in ê ka-têng, mî-ji̍t ka-kī tio̍h ài tha̍k Sèng-keng. Chit ê sī sìn-gióng seng-oa̍h-siōng chòe iàu-kín ê tāi-chì. Lí nā ēng hàn-jī, lí éng-oán bōe-thang tit-tio̍h chit khoán ê kiat-kó. M̄-kú nā-sī ēng hit tōe-hng ê khiuⁿ-kháu ê Lô-má-jī, lí chiū iông-īⁿ koh chin kín tit-tio̍h chit khoán ê kiat-kó. Tī Tâi-oân ê hōe-iú í-keng Kū-iok tùi Chhòng-sè-kì kàu Má-lia̍p-ki, Sin-iok tùi Má-thài kàu Khé-sī-lio̍k, sūn-sūn lī-lī lóng ka-kī ōe-hiáu tha̍k. Chit ê kiat-kó lóng sī chhái iōng Lô-má-jī, chiah ōe thang tit-tio̍h ê.” Án-ni hō͘ lán thang chai, Lô-má-jī tùi Tâi-oân ê kàu-hōe ê kòng-hiàn m̄-sī sió-khóa. Chit ê lí-iû ū N̄g ê. Tē it, Lô-má-jī ōe thang oân-choân piáu-hiān lán múi-ji̍t só͘ teh sú-iōng ê khiuⁿ-kháu. Tē jī, Lô-má-jī chin iông-īⁿ ha̍k-si̍p.
|
Thang 講，文字是傳道上最要緊ê武器。Tī 1934年ê Chinese Recorder，Thomas Barcley (巴博士) 有講：「教會ê會友無論查甫、查某，攏總tī in ê 家庭，暝日家己著ài讀聖經。這個是信仰生活上最要緊ê代誌。你若用漢字，你永遠bē-thang得著這款ê結果。M̄-kú若是用hit地方ê腔口ê羅馬字，你就容易koh真緊得著這款ê結果。Tī台灣ê會友已經舊約tùi創世記到瑪拉基，新約tùi馬太到啟示錄，順順利利攏家己會曉讀。這個結果攏是採用羅馬字，才會thang得--著ê。」 Án-ni hō͘咱thang知，羅馬字tùi 台灣ê教會ê貢獻m̄是小可。這個理由有兩個。第一，羅馬字會thang完全表現咱每日所teh使用ê腔口。第二，羅馬字真容易學習。 |
|
Taⁿ kong-ho̍k-āu kàu-hōe ê bûn-jī m̄-chai pìⁿ cháiⁿ-iūⁿ? Siū-tio̍h kok-lāi kàu-hōe ê éng-hióng, ū lâng chiām-chiām teh sú-iōng hàn-jī, beh lâi ōaⁿ Lô-má-jī. Te̍k-pia̍t Pak-pō͘ ê kàu-hōe ū chit khoán ê kheng-hiòng. Chiàu góa ê tiau-cha, kin-nî 5 ge̍h 12 ji̍t kàu 7 ge̍h 11 ji̍t ê N̄g ge̍h-ji̍t ê tiong-kan tī Tâi-pak ê Ki-tok-kàu Chu-pâng ū bōe-chhut 4729 pún ê Sèng-keng. Kî-tiong 4704 pún sī hàn-jī Sèng-keng, Lô-má-jī Sèng-keng chí-ū 23 pún nā-tiāⁿ. Tī Lâm-pō͘ iû-goân tām-po̍h ū chit khoán ê kheng-hiòng. Nā-sī chiàu Kong-ho̍k Ìn-su-kio̍k, Ko Sian-siⁿ-niû kóng, hiān-chāi Lô-má-jī Sèng-keng kap hàn-jī Sèng-keng bōe-chhut ê pí-lu̍t sī 100 tùi 20.
|
今光復後教會ê文字m̄知變怎樣？受著國內教會ê影響，有人漸漸teh使用漢字，beh來換羅馬字。特別北部ê教會有這款ê傾向。照我ê調查，今年5月12日到7月11日ê兩月日ê中間tī台北ê基督教書房有賣出4729 本ê 聖經。其中4704本是漢字聖經，羅馬字聖經只有23本nā-tiāⁿ。Tī 南部猶原淡薄有這款ê傾向。若是照光復印書局，高先生娘講，現在羅馬字聖經kap漢字聖經賣出ê比率是100 tùi 20。 |
|
Sū-si̍t kin-nî ê Hā-lēng-hōe chham-ka-chiá ê tiong-kan, ū chin chōe lâng tòa hàn-jī Sèng-keng lâi, ia̍h khòaⁿ-kìⁿ ū bo̍k-su chú-lí ê sî teh tha̍k hàn-jī ê Sèng-keng. Chit ê ōe thang piáu-sī chòe-kūn kàu-hōe bûn-jī ê kheng-hiòng.
|
事實今年ê夏令會參加者ê中間，有真濟人tòa漢字聖經來，亦看見有牧師主理ê時teh讀漢字ê聖經。這個會thang表示最近教會文字ê傾向。 |
|
Chóng-kóng bûn-jī sī beh ta̍t-sêng thoân-tō ê bo̍k-tek ê chi̍t ê chhiú-tōaⁿ nā-tiāⁿ. Beh chhái-iōng sím-mi̍h bûn-jī tùi hok-im ê pún-chit sī bô éng-hiog2, sī kan-ta chi̍t ê hong-hoat-lūn nā-tiāⁿ. M̄-kú kap it-poaⁿ ê tāi-chì siāng khoán, chhiú-tōaⁿ ê soán-te̍k sī tio̍h ài tāi-seng koat-tēng. Góa siūⁿ nā thang hō͘ hōe-iú á-sī kiû-tō-chiá chòe iông-īⁿ tha̍k Sèng-keng, oân-choân lí-kái Sèng-keng, chit-khoán bûn-jī sī tī kàu-hōe chòe hó ê bûn-jī. Taⁿ hit ê bûn-jī tàu-té sī hàn-jī á-sī Lô-má-jī?
|
總講文字是beh達成傳道ê目的ê一個手段nā-tiāⁿ。Beh採用甚mi̍h文字tùi福音ê本質是無影響，是kan-ta一個方法論nā-tiāⁿ。M̄-kú kap一般ê代誌像款，手段ê選擇是著ài先決定。我想若thang hō͘會友抑是求道者最容易讀聖經，完全理解聖經，這款文字是tī教會最好ê文字。今hit個文字到底是漢字抑是羅馬字？ |
|
Nā-sī chiàu Bêng Iú-tek Bo̍k-su ê tiau-cha, tī pak-pō͘ ê hōe-oân-tiong (tōa-lâng, gín-ná lóng chāi-lāi) ōe-hiáu tha̍k Sèng-keng ê sī lâm 1572 miâ, lú 1221 miâ, kiōng 2793 miâ; thang kóng, chí-ū 3 hūn chi it ōe-hiáu tha̍k Sèng-keng nā-tiāⁿ, ōaⁿ ōe lâi kóng, chiū-sī 3 hūn chi 2 iáu bōe-hiáu tha̍k Sèng-keng.
|
若是照明有德牧師ê調查，tī北部ê會員中(大人，囡仔攏在內) 會曉讀聖經ê是男1572名，女1221名，共2793名；thang 講，只有三分之一會曉讀聖經nā-tiāⁿ，換話來講，就是三分之二iáu bē曉讀聖經。 |
|
Tī chit khoán chêng-hêng, chiong-lâi tī Tâi-oân kàu-hōe tàu-té tio̍h ài chhái-iōng hàn-jī á-sī Lô-má-jī? Hiān-chāi lán ê kàu-hōe koan-hē bûn-jī ê būn-tôe sī khiā tī siang-chhe-lō͘. Tī chit ê sî-ki bô koat-tēng chit ê hong-chiam sī bōe ēng-tit.
|
Tī 這款情形，將來tī台灣教會到底著ài採用漢字是羅馬字？現在咱ê教會關係文字ê問題是企tī雙叉路。 Tī這個時機無決定一個方針是bē用tit。 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò 729 kî, 1949 nî 9 goe̍h)
|
(台灣教會公報729期，1949年9月) |
