Pe̍h-ōe-jī ê būn-tê
|
白話字ê問題 |
| Chiā Keng |
謝經 |
|
Chheng-liân thoân-khè ê tāi-piáu tùi Tâi-lâm ê Hā-lēng-hōe tò-lâi, ū teh pò-kò kóng, koan-hē pe̍h-ōe-jī ê būn-tê, ū chi̍t-pō͘-hūn ê lâng teh chú-tiuⁿ kóng, “Pe̍h-ōe-jī sī bô pit-iàu.” Góa thiaⁿ-liáu put-chí kan-khó͘. Kóng “Pe̍h-ōe-jī bô pit-iàu”, chiū-sī kóng “Tâi-oân ōe bô pit-iàu.” In-ūi pe̍h-ōe-jī kap Tâi-oân sī bōe thang pun-lī-tit--ê. (Chhiáⁿ khòaⁿ Tâi-lâm Chheh-pâng só͘ hoat-hêng Pa Phok-sū ê toān-kì “?????博士?面影”).
|
青年團契ê代表tùi台南ê夏令會倒--來，有teh報告講，關係白話字ê問題，有一部份ê人teh主張講：「白話字是無必要。」我聽了不止艱苦。講「白話字無必要」就是講「台灣話無必要」。因為白話字kap台灣是bē-thang分離--tit ê。（請看台南冊房所發行巴博士ê傳記《?????博士?面影》）。 |
|
Í-chêng góa iā bat thiaⁿ-kìⁿ ū Tâi-oân ê chheng-liân teh kóng, “Pe̍h-ōe-jī ê Sèng-keng bô ha̍h-ēng; in-ūi tha̍k-liáu khah bē thang bêng-pe̍k hit ê ì-sù.” Góa thiaⁿ iā put-chí gông-ngia̍h, in-ūi i m̄-chai, bōe thang bêng-pe̍k ì-sù ê goân-in, sī in-ūi m̄-bat Tâi-oân ōe ê iân-kò͘. I iā m̄-chai, pe̍h-ōe-jī ê Sèng-keng sī Tâi-oân ōe chòe hó ê bûn-ha̍k.
|
以前我也bat聽見有台灣ê青年teh 講：「白話字ê聖經無合用；因為讀了較bē-thang 明白hit-ê意思。」我聽也不止gông-ngia̍h,因為伊m̄知，bē-thang 明白意思ê原因，是因為m̄-bat台灣話ê 緣故。伊也m̄知，白話字ê聖經是台灣話最好ê文學。 |
|
Si̍t-chāi kin-á-ji̍t ê Tâi-oân, phó͘-piàn ê hiān-siōng; chiū-sī Tâi-oân lâng bōe-hiáu kóng Tâi-oân ōe, iā bōe-hiáu thiaⁿ Tâi-oân ōe, che sī chi̍t ê pi-chhám ê hiān-siōng, che chiū-sī Tâi-oân 50 nî kú siū Ji̍t-pún thóng-tī ê kiat-kó. Ji̍t-pún lâng kìm-chí lán kóng Tâi-oân ōe, kìm lán sú-iōng Tâi-oân miâ-sìⁿ. In iā kìm-chí lán ê Chú-ji̍t-o̍h kà pe̍h-ōe-jī. In ê ì-sù chiū-sī kóng, lán tio̍h oân-choân kái-piàn chiâⁿ-chò Ji̍t-pún lâng, chiah ē thang tit-tio̍h seng-chûn. In siūⁿ tī Ji̍t-pún tè-kok ê lāi-bīn, Tâi-oân lâng sī bô pit-iàu. Chóng-sī hiān-sî í-keng bô lâng teh kìm-chí lán kóng Tâi-oân ōe, iā bô lâng teh kìm lán sú-iōng pe̍h-ōe-jī lah, lán kiám m̄-ài tû-khì chit hō pi-chhám ê hiān-siōng mah?
|
實在今仔日ê台灣，普遍ê現象；就是台灣人bōe曉講台灣話，也bōe曉聽台灣話，che一個悲慘ê 現象，che就是台灣50年久受日本統治ê 結果。日本人禁止咱講台灣話，禁咱使用台灣名姓。In也禁止咱ê主日學教白話字。In ê 意思就是講，咱著完全改變成做日本人，才會thang得著生存。In想tī日本帝國ê內面，台灣人是無必要。總--是現時已經無人teh禁止咱講台灣話，也無人teh 禁用白話字--lah，咱kiám m̄-ài 除去這號悲慘ê現象--mah？ |
|
Ta̍k pái góa hian-khui pe̍h-ōe-jī Sèng-keng ê sî, chiū ōe tit-tio̍h chi̍t khoán chhin-chhiūⁿ tī lāu-bú ê heng-chêng, hit hō un-loán ê kám-kak. Chit hō kám-kak sī tùi pa̍t hō bûn-jī ê chheh só͘ bōe thang tit-tio̍h--ê. Góa siūⁿ Tâi-oân lâng eng-kai tio̍h ēng Tâi-oân ōe kî-tó, iā eng-kai tio̍h tha̍k pe̍h-ōe-jī ê Sèng-keng.
|
逐擺我掀開白話字聖經ê時，就會得著一款親像tī老母ê胸前，hit號溫暖ê感覺。這號感覺是tùi?號文字ê冊所bōe-thang得--著-ê。我想台灣人應該著用台灣話祈禱，也應該著讀白話字ê聖經。 |
|
(Tâi-oân kàu-hōe-kong-pò 730 koàn, 1949 nî 10 goe̍h)
|
（台灣教會公報730卷，1949年10月） |
