首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有44個段落,112個語句,3860個語詞,5109個音節
Gûn Peng-ôe_02 銀冰鞋_02
Mary Mapes Dodge Mary Mapes Dodge
Tē 3 chiuⁿ
Ke-lāi ê Khó͘-sū.
第3章
家內ê苦事
Chit sî Sèng-tàn choeh-kî í-keng kàu lah, Hêng-sū ê lāu-bú Pek-chím, kóaⁿ-kín chiong poe-pôaⁿ óaⁿ-tī sóe hó, chhen7 gi chá-chêng kúi kiāⁿ hó ê i-ho̍k, pī-pān beh kap in siú Sèng-tàn choeh. Chha-put-to cha̍p nî kú Pek-chím bô siông chhēng chit ê i-ho̍k, só͘-í sek-iūⁿ put-chí kó͘ phài, koh piàn gân-sek, sui-jiân án-ni, i ê gín-ná iáu-kú lia̍h-chòe chin sī súi ê, chiū kóng, “A-bú, lí chhēng chit ê i-ho̍k chin sī hó khòaⁿ liân lāu-pē to khòaⁿ-kìⁿ lí lah.” Pek-chim kín-kín oa̍t-bīn khòaⁿ i ê tiōng-hu ū teh khòaⁿ i á-bô, chiū thó͘-khùi kóng, “I iā bōe-hiáu-tit i só͘ khòaⁿ-kìⁿ sī sím-mi̍h, put-kò sī nn̄g lúi ba̍k-chiu îⁿ-îⁿ khòaⁿ, bóng khòaⁿ chiū-sī.” Tùi án-ni koh kiò Hêng-sū kóng, “ M̄ bián khòaⁿ góa ê saⁿ, kín-kín khì bóe lí ê peng-ôe, hit ê peng-ôe hē tī siâⁿ-lāi teh thèng-hāu lí khì bóe.” 這時聖誕節期已經到--lah,Hêng-sū ê老母Pek嬸,趕緊將杯盤碗箸洗好,穿伊早前幾件好ê衣服,備辦beh kap in守聖誕節。差不多10年久百嬸無常穿hit ê衣服,所以式樣不止古派,koh變顏色,雖然án-ni,伊ê 囡仔iáu-kú掠做真是súi --ê,就講:「阿母,你穿這個衣服真是好看連老父都看見你--lah。」Pek嬸緊緊越面看伊ê 丈夫有teh看伊抑無,就吐氣講:「伊也bōe曉得伊所看見是甚mi̍h,不過是兩蕊目珠圓圓看,罔看就是。」Tùi án-ni koh叫Hêng-sū講:「M̄ 免看我ê衫,緊緊去買你ê 冰鞋,hit ê冰鞋hē tī 城內teh聽候你去買。」
Hêng-sū kóng, “A-bú lí beh bóe sím-mi̍h bô? Góa thái ōe ūi-tio̍h ka-kī bóe peng-ôe n̍i̍h ?” Hêng-sū講:「阿母你beh買甚mi̍h--無?我thái會為著家己買冰鞋--n̍i̍h?」
I ê lāu-bú kóng, “ Cháiⁿ-iūⁿ án-ni kóng ? Lí chòe kang tit-tio̍h chit ê chîⁿ, chòe lí ka-kī bóe peng-ôe, thàn hiān-sî iáu chá, lí kín-kín khì bóe.” 伊ê 老母講:「怎樣án-ni講?」你做工得著這個錢,做你家己買冰鞋,趁現時iáu早,你緊緊去買。」
Kat-la-tí iā kóng, “Kín-kín ah, thang kín tò-lâi, nā a-bú chún lán khì thit-thô, lán iáu thang khah chá kàu peng khoe liu-peng.” Kat-la-tí也講:「緊緊--ah,thang緊倒--來,若阿母准咱去thit-thô,咱iáu thang 較早到冰溪溜冰。」
Hêng-sū tī mn̂g-kháu thêng tiap-á-kú koh kóng, “ A-bú lí ê pháng-se lûn beh bóe chi̍t ê kha-ta̍h mah ?” Hêng-sū tī 門口停tiap-á 久koh講:「阿母你ê 紡紗輪beh買一個腳踏--mah?」
I ê lāu-bú kóng, “ Lí thang lâi ka-kī chòe chi̍t ê, m̄ bián khì bóe.” 伊ê 老母講:「你thang來家己做一個,m̄ 免去買。」
Hêng-sū kóng, “ Sī ah, kha-ta̍h góa ōe chòe chi̍t ê, lí iáu beh bóe phòng-se, mī-hún, chhâ mah ?” Hêng-sū講:「是--ah,腳踏我會做一個,你iáu beh買膨紗、麵粉、柴mah?」
I ê lāu-bú kóng, “Beh bóe ê mi̍h sui-jiân sī chōe, to̍k-to̍k lí ê chîⁿ bô kàu-gia̍h thang bóe hiah ê mi̍h, in chiah ê lâng sī in-ūi lí bô peng-ôe, só͘-í kiò lí thòe in chòe chi̍t chhǹg chhâ-chu, hō͘ lí tit-tio̍h chit ê chîⁿ thang bóe peng-ôe, lí nā-sī thòe góa bóe mi̍h, bô bóe peng-ôe, sui-jiân chīn lí ê hàu-sim, kiám bô ko͘ hū lâng ê chêng mah, só͘-í lí kin-á-ji̍t tiāⁿ-tio̍h tio̍h khì bóe peng-ôe. Hêng-sū ah, chá-chêng lí ê lāu-pē siū siong hit mî, só͘ phah-m̄-kìⁿ hit chi̍t chheng gûn, nā-sī ōe koh-chài chhē-tio̍h chin hó, lán chhìn-chhái mi̍h to thang bóe, chā-àm góa in-ūi chit ê tāi-chì kî-tó, kiû Siōng-tè hō͘ chit ê thau-the̍h gûn ê bōe pêng-an, chek-sî chiong hit ê sàng hôe-lâi, khiám-chhái chit ê gûn bô hō͘ lâng thau-the̍h khì, sī lí ê lāu-pē khǹg-khí-lâi, chiū kiû Siōng-tè hō͘ lán kóaⁿ-kín chhē-tio̍h.” 伊ê 老母講:「Beh買ê物雖然是濟,獨獨你ê 錢無夠額thang買hiah ê物,in chiah ê人是因為無冰鞋,所以叫你替in做一chhǹg柴珠,hō͘ 你得著這個錢thang買冰鞋,你若是替我買物,無買冰鞋,雖然盡你ê 孝心,kiám無辜負人ê情mah,所以你今仔日定著著去買冰鞋。Hêng-sū--ah,早前你ê 老父受傷hit暝,所扑m̄ 見hit一千銀,若是會koh再chhē著真好,咱chhìn-chhái物都thang買,昨暗我因為這個代誌祈禱,求上帝hō͘ 這個偷提銀ê bōe平安,即時將hit ê送回來,kiám-chhái這個銀無hō͘人偷提去,是你ê 老父囥--起來,就求上帝hō͘ 咱趕緊chhē--著。」
Hêng-sū thó͘-khùi kóng, “M̄ chai lāu-pē ōe hiáu-tit chit ê sū mah ?” Hêng-sū吐氣講:「M̄ 知老父會曉得這個事--mah?」
I ê lāu-bú kóng, “Góa m̄ chai i ōe-hiáu-tit á bōe, khiám-chhái i the̍h hit ê chîⁿ khì bóe chit ê kim-pió-á iā bē thang chai, góa tùi i siū siong hit ji̍t khí ū sòe-jī pó-siú chit ê pió-á.” 伊ê 老母講:「我m̄ 知伊會曉--得抑bōe,kiám-chhái伊提hit ê去買這個金錶仔也bē thang知,我tùi伊受傷hit日起有細膩保守這個錶仔。」
Hêng-sū kóng, “Chiàu góa khòaⁿ chit ê pió-á chí-ū ta̍t chi̍t chheng gûn ê cha̍p-hūn it.” Hêng-sū講:「照我看這個錶仔只有值一千銀ê十分一。」
I ê lāu-bú kóng, “Chiū-sī ah, lí ê lāu-pē bē siū siong ê í-chêng chòe tāi-chì chin bêng-pe̍k, chin khiām-séng ê, góa siūⁿ i toàn-toàn bōe chiong lóng-chóng ê gûn khì bóe chit ê pió-á, hit ji̍t àm só͘ ū ê sū-chêng góa to kì-tit, góa tú-tú teh chia̍h àm-pn̄g ê sî, lí ê lāu-pē the̍h chi̍t ê pió-á hō͘ góa khòaⁿ, tùi góa kóng lí chiong chit ê pió-á sió-sim pó-siú, tú-tú kóng kàu pó-siú nn̄g jī, hut-jiân ū chhù-piⁿ ê lâng teh cháu-ji̍p-lâi, hoah kóng, “Tē-hōaⁿ li̍h8-khui lah ! Cha̍p hun ê gûi-hiám, kín-kín khì kiù.” Lí ê lāu-pē thiaⁿ-kìⁿ chit ê ōe, kóaⁿ-kín the̍h khì-khū, cháu chhut-khì, thèng-hāu kàu pòaⁿ-mî, lâng chiong i kng tò-lâi, í-keng m̄ chai lâng lah, chhin-chhiūⁿ sí-liáu chi̍t iūⁿ, i thâu-pō͘ siū siong, chin siong-tiōng, chōe-chōe ji̍t hoat jia̍t, thâu-náu chiām-chiām pìⁿ chòe gōng, chiū tùi hit ji̍t khí bô ū chi̍t ji̍t khòaⁿ-kìⁿ i ê thâu-náu hó-hó, hiān-chāi kéng-jiân piàn-sin chhin-chhiūⁿ eⁿ-á chi̍t iūⁿ.” 伊ê 老母講:「就是--ah,你ê 老父未受傷ê以前做代誌真明白,真儉省--ê,我想伊斷斷bōe將攏總ê銀去買這個錶仔,hit日暗所有ê事情我都記--得,我tú-tú teh食暗飯ê 時,你ê 老父提一個錶仔hō͘ 我看,對我講你將這ê錶仔小心保守,tú-tú講到保守兩字,忽然有厝邊ê人teh走入來,hoah講:『地岸裂--開lah!十分ê危險,緊緊去救。』你ê 老父聽見這個話,趕緊提器具,走--出去,聽候到半暝,人將伊扛--倒來,已經m̄知人--lah,親像死了一樣,伊頭部受傷,真傷重,濟濟日發熱,頭腦漸漸變做憨,就tùi hit 日起無有一日看見伊ê頭腦好好,現在竟然變身親像嬰仔一樣。」
Hêng-sū kóng, “A-bú ah, góa siūⁿ lí chit sî eng-kai tio̍h chiong hit ê kim ê pió-á bōe.” Hêng-sū講:「阿母--ah,我想你這時應該著將hit ê金ê錶仔賣。」
I ê lāu-bú kóng, “Bōe i chòe sím-mi̍h ? Góa koat-toàn m̄ bōe, lí ê lāu-pē kiò góa tio̍h pó-siú, góa chū-jiân tio̍h hó-hó pó-siú i, m̄ nā án-ni, nā-sī góa hiān-chāi the̍h chhut khì bōe hō͘ lâng khòaⁿ-kìⁿ, tek-khak giâu-gî lí ê lāu-pē chá-chêng thau-the̍h lah.” 伊ê 老母講:「賣伊做甚mi̍h?我決斷m̄賣,你ê 老父叫我著保守,我自然著好好保守伊,m̄ 但án-ni,若是我現在提出去賣hō͘ 人看見,的確giâu疑你ê 老父早前偷提--lah。」
Hêng-sū kóng, “A-bú, lí kóng ê bô chhò, góa tāi-seng bô siūⁿ-kàu, bô lūn lán cháiⁿ-iūⁿ sòng-hiong, chóng bô beh bōe i, góa m̄ ài lâng giâu-gî góa ê lāu-pē sī chha̍t.” Hêng-sū講:「阿母,你講ê無錯,我代先無想到,無論咱怎樣散hiong,總無beh賣伊,我m̄ 愛人giâu疑我ê 老父是賊。」
I ê lāu-bú kóng, “Góa ê kiáⁿ ah, chit ê ōe bô chhò, lán tio̍h hó-hó pó-siú chit ê pió-á, nā ū chi̍t ji̍t lí chhin-ài ê pē hó, ōe hiáu-tit, chiū thang chiong chit ê sū mn̄g i, khiám-chhái chit chi̍t chheng gûn thang lâi chhē-tio̍h.” Koh kóng, “Hit ji̍t àm, kiám-m̄-sī kî-koài mah, kiōng-chóng chhut saⁿ hāng sū, tē-it hāng sī lí ê lāu-pē the̍h chit ê kùi-khì ê pió-á hō͘ góa, tē jī i poa̍h-tó kàu beh sí, tē saⁿ chit chi̍t chheng gûn bô-khì.” 伊ê 老母講:「我ê 子--ah,這個話無錯,咱著好好保守這個錶仔,若有一日你親愛ê父好,會曉--得,就thang將這個事問伊,kiám-chhái這1000銀thang來chhē著。」Koh講:「Hit日暗,kiám m̄ 是奇怪--mah,共總出三項事,第一項是你ê 老父提這個貴氣ê錶仔hō͘ 我,第2日伊跋倒到beh死,第三這1000銀無--去。」
Hêng-sū kóng, “A-bú, lí tùi tah-lo̍h tit-tio̍h hiah chōe ê gûn ?” Hêng-sū講:「阿母,你對tah落得著hiah 濟ê銀?」
I ê lāu-bú kóng, “Chòe lâng tiàm sè-kan, chóng tio̍h hó thiⁿ-sî tî-hông lo̍h hō͘ ê ji̍t, m̄ thang chhut-chāi ì-sù lōng-hùi, só͘-í góa chiah ê pêng-siông ê só͘-hùi ji̍t-ji̍t séng ēng, tng hoat tōa chúi ê sî, lí ê lāu-pē thàn tī tē-hōaⁿ ê chîⁿ koh khah chōe, koh in-ūi lí ê lāu-pē chòe lâng sī khûn-lô, àm tò-lâi, lêng-gōa iā chòe pa̍t hāng kang, tit-tio̍h ê chîⁿ iā bô chió, só͘-í múi seng-kî lán lēng-gōa chhun chîⁿ, góa khí-thâu chiong chîⁿ hē tī chi̍t khia kū-be̍h lāi, ū kim chîⁿ-kho ū gûn chîⁿ, cha̍p hun thang ài, be̍h khǹg móa bô tè hē, góa koh chiong i hē tī chi̍t ê sòe khia siuⁿ-lāi, ū-sî góa mî-sî bōe khùn-tit, góa chiū khui siuⁿ-kòa, chhiú bong hit ê chîⁿ, chin sī hoaⁿ-hí, sim-lāi kám-siā Siōng-tè siúⁿ-sù góa chek-chū chiah ê chîⁿ, m̄ nā kàu-gia̍h chòe kiáⁿ cha-bó͘-kiáⁿ ji̍p o̍h-tn̂g ê hùi-ēng, koh lí ê lāu-pē lâu ū chiah ê chîⁿ thang hō͘ i m̄ bián chòe hit ê chho͘-tāng ê seng-oa̍h, tī ke-lāi hiu-sek. Hāiⁿ-ah, lí ê lāu-pē chá-chêng chin sī kan-khó͘, tùi chá kàu àm, bô ū chi̍t hāng sū hō͘ lán hùi-khì, múi Seng-kî lí ê lāu-pē khui siuⁿ-kòa chiong i só͘ thàn ê chîⁿ hē chi̍t nn̄g kho͘ tī siuⁿ-lāi, chhiò hi-hi kap lín chim-chhùi kóng, “Chit ê sī lí ê ha̍k-hùi, chiong-lâi lí tōa-hàn thang chòe sian-siⁿ, á-sī chòe i-seng, lóng-khò chit ê chîⁿ, “Tùi i tio̍h-pīⁿ í-āu lōng kàu chit iūⁿ.” I ê lāu-bú kóng kàu chia koh pek Hêng-sū kóng, “Lí kín khì bóe peng-ôe,m̄ thang koh iân-chhiân.” 伊ê 老母講:「做人tiàm世間,總著好天時持防落雨ê日,m̄ thang出在意思浪費,所以我chiah ê平常ê所費日日省用,當發大水ê 時,你ê 老父趁tī地岸ê錢koh較濟,koh因為你ê 老父做人是勤勞,暗倒--來,另外也做別項工,得著ê錢也無少,所以每星期咱另外chhun錢,我起頭將錢hē tī一khia舊襪內,有金錢koh有銀錢,十分thang愛,襪囥滿無tè hē,我koh將伊hē tī 一個細khia箱內,有時我暝--時bōe睏得,我就開箱蓋,手摸hitê錢,真是歡喜,心內感謝上帝賞賜我積聚chiah ê錢,m̄ 但夠額做子查某子入學堂ê費用,koh你ê 老父有chiah ê錢thang hō͘ 伊m̄ 免做hit ê粗重ê生活,tī 家內休息。Hāiⁿ-- ah,你ê 老父早前真是艱苦,tùi早到暗,無有一項事hō͘咱費氣,每星期你ê 老父開箱蓋將伊所趁ê錢下一兩箍tī 箱內,笑嘻嘻kap lín chim嘴講:「這ê是你ê 學費,將來你大漢thang做先生,抑是做醫生,攏靠這個錢,Tùi伊著病以後弄到這樣。」伊ê 老母講到chia koh逼Hêng-sū講:「你緊去買冰鞋,m̄ thang koh延chhiân。」
Hêng-sū cháu kàu mn̂g-kháu, koh oat-lâi tùi i ê lāu-bú kóng, “A-bú, góa koh mn̄g lí chi̍t kù, lí bat mn̄g lāu-pē chit ê chîⁿ tàu-tí hē tī sím-mi̍h só͘-chāi n̍i̍h ?” Hêng-sū走到門口,koh越來對伊ê 老母講:「阿母,我koh問你一句,你bat問老父這個錢到底tī hē tī 甚mi̍h所在--n̍i̍h?」
Lāu-bú kóng, “Kiáⁿ ah, góa iā siông-siông mn̄g i, nā-siī lóng sī khòaⁿ góa tài-chhiò, kóng tām-po̍h bô siong-kanê ōe, chhin-chhiūⁿ sòe-hàn gín-ná chi̍t iūⁿ. Kū-nî tang thiⁿ, lí kap Kat-la-tí hoat tāng jia̍t ê sî, lán ê chia̍h mi̍h beh liáu, góa koh bōe-ōe chhut-khì chòe kang, kiaⁿ-liáu góa bô tī ke-lāi, lí kap Kat-la-tí beh sí, hit sî góa bat thòe lí ê lāu-pē chián thâu-mn̂g, khin-khin tùi i ê hī-á mn̄g i hit ê chîⁿ hē tī sím-mi̍h só͘-chāi, ai-ah, i put-kò sī so-so góa ê saⁿ, i-i a-a kóng tām-po̍h ê ōe, í-āu góa khòaⁿ Kat-la-tí chhin-chhiūⁿ beh sí, lí ê jia̍t-tō͘ koh khah seng koâiⁿ, góa sim-lāi hoat kip, chiū tōa siaⁿ kiò, mn̄g hit siuⁿ-á lāi ê chîⁿ hē tī sím-mi̍h só͘-chāi, to̍k-to̍k chhin-chhiūⁿ tùi chio̍h-thâu hoah chi̍t-iūⁿ, chi̍t tiám ê ti-kak ia̍h bô ū.” I ê lāu-bú kóng kàu chit ūi, put-chí iu-būn, chiū khàu khí-lâi, Hêng-sū ia̍h lâu ba̍k-sái khǹg i ê lāu-bú kóng, “ A-bú ah, chit ê tāi-chì í-keng kè-khì, hiān-chāi lán thang lâi chiong chit ê tāi-chì bōe-kì-tit, lí iā m̄ thang in-ūi góa kūni ê phòa-pīⁿ koh-chài lâi khàu, góa hiān-chāi sin-thé tióng-tōa, koh ióng-kiāⁿ, Kat-la-tí léng-lī, koh sūn bēng-lēng, bô kú goán nn̄g ê tióng-sêng ke-lāi chiū beh heng-ōng, a-bú ah, goán nn̄g lâng lóng chêng-goān khòaⁿ lán ê ke-têng chòe khoài-lo̍k, pí sè-kan só͘ ū ê chîⁿ iáu khah hó.” Sūi-sî ǹg Kat-la-tí mn̄g kóng, “Sī m̄-sī ?” 老母講:「子--ah,我也常常問伊,但是伊攏是看我帶笑,講淡薄無相干ê話,親像細漢囡仔一樣。舊年冬天,你kap Kat-la-tí發重熱ê 時,咱ê 食物beh了,我koh bōe會出去做工,驚了我無tī 家內,你kap Kat-la-tí beh死,hit 時我bat替你ê 老父剪頭毛,輕輕對伊ê 耳仔問伊hit ê錢hē tī 甚mi̍h所在,ai --ah,伊不過是搓搓我ê 衫,i-i a-a講淡薄ê話,以後我看Kat-la-tí親像beh死,你ê 熱度koh較升懸,我心內發急,就大聲叫,問hit箱仔內ê錢下 tī 甚mi̍h所在,獨獨親像對石頭喝一樣,一點ê知覺亦無有。」伊ê老母講到這位,不止憂悶,就哭--起來,Hêng-sū亦流目屎勸伊ê 老母講:「阿母--ah,這個代誌已經過去,現在咱thang來將這個代誌bōe記--得,你也m̄ thang因為我舊年ê破病koh再來哭,我現在身體長大,koh勇健,Kat-la-tí伶俐,koh順命令,無久阮兩個長成,家內就beh興旺,阿母--ah,阮兩人攏情願看咱ê 家庭做快樂,比世間所有ê錢iáu較好。」隨時向Kat-la-tí講:「是m̄ 是?」
Kat-la-tí khàu kóng, “A-bú iā chai lí só͘ kóng ê ōe bô chhò, lí kóaⁿ-kín khì bóe peng-ôe m̄ bián tī chia koh chài thê-khí í-chêng ê sū, lâi hō͘ a-bú siong-sim.” Kat-la-tí哭講:「阿母也知你所講ê話無錯,你趕緊企買冰鞋m̄ 免tī chia koh再提起以前ê事,來hō͘ 阿母傷心。」
Pek-chím khòaⁿ-kìⁿ i ê gín-ná chin chhin-ài i, sim-lāi cha̍p-hun ê hoaⁿ-hí, koh chek-pī ka-kī iu-ūi ū ná chhin-chhiūⁿ hiâm tiōng-hu ê só͘-chāi, tùi án-ni chiong ba̍k-sái chhit-chhit, tùi i ê gín-ná kóng, “Hó, góa m̄ háu lah, kin-àm sī Sèng-tàn choeh, lán chiah ê eng-kai tio̍h khoài-lo̍k.” Hêng-sū beh khí-sin khì bóe peng-ôe, i ê lāu-bú kiò i kóng “Koh thèng-hāu kúi hun cheng iáu ū nn̄g saⁿ chiam, chit siang be̍h chiū thang bêng-pe̍k, lí thang the̍h kàu koe-n̍i̍h khì bōe sì-kak gûn.” The̍h chit ê chîⁿ khì bóe tām-po̍h mī tò-lâi, chit lāi iáu ū chi̍t ê tâng-lui thang lâi thòe lí ê sió-bē bóe chi̍t ê piáⁿ. Kat-la-tí thiaⁿ-kìⁿ, tah-chhiú chin hoaⁿ-hí kóng, “Chit ê chin-chiàⁿ hó lah, a-ko ū peng-ôe tāi-ke to ū mī thang chia̍h, góa lēng-gōa ū chi̍t ê mī-piáⁿ, a-bú, lí ka-kī ū Sèng-tàn ê lé-mi̍h mah ?” Pek嬸看見伊ê 囡仔真親愛伊,心內十分ê歡喜,koh責備家己因為有那親像嫌丈夫ê所在,tùi án-ni將目屎拭拭,對伊ê 囡仔講:「好,我m̄哮--lah,今暗是聖誕節,咱chiah ê應該著快樂。」Hêng-sū beh起身去買冰鞋,伊ê 老母叫伊講:「Koh聽候幾分鐘iáu有兩三針,這雙襪就thang明白,你thang提到街--n̍i̍h去賣四角銀。」提這個錢去買淡薄麵倒--來,這內iáu有一個銅lui thang來替你ê 小妹買一個餅。Kat-la-tí聽見,搭手真歡喜,這個真正好--lah,阿哥有冰鞋逐家都有麵thang食,我另外有一個麵餅,阿母,你家己有聖誕ê禮物--mah?」
Pek chím chhiò kóng, “Góa ū chin hó ê lé-mi̍h, chiū-sī góa tē-it pó-pòe, tē-it ài thiaⁿ bēng-lēng ê gín-ná.” Pek嬸笑講:「我有好ê禮物,就是我第一寶貝,第一愛聽命令ê囡仔。」
Kat-la-tí kóng, “Chit ê lé-mi̍h chiū chin kàu-gia̍h mah ?” Kat-la-tí講:「這個禮物就真夠額--mah?」
I ê lāu-bú kóng, “Chit nn̄g ê gín-ná sī Hô-lân kok tē-i thó ê gín-ná, chòe góa ê kiáⁿ cha-bó͘-kiáⁿ, kiám bô kàu-gia̍h mah ?” 伊ê 老母講:「這兩個囡仔是荷蘭國第一好ê囡仔,做我ê 子查某子,kiám無夠額--mah?」
Hêng-sū kóng, “A-bú ah, lí chiū-sī Hô-lân kok tē-it hóe lāu-bú.” I ê lāu-bú kóng, “Taⁿ be̍h í-keng bêng-pe̍k, kín the̍h-khì, nā bô, thèng-hāu lí tò-lâi ji̍t chiū beh àm lah.” Hêng-sū講:「阿母--ah,你就是荷蘭國第一好ê老母。」伊ê 老母講:「今襪已經明白,緊提--去,若無,聽候你倒--來日就beh暗--lah。」
To̍k-to̍k Hêng-sū iû-goân teh kóng, “Góa sui-jiân sī hoaⁿ-hí bóe peng-ôe, nā-sī góa ê ì-sù m̄ ta̍t-tio̍h chiong chit ê chîⁿ khì chhiáⁿ hit ê ū miâ ê Phok i-seng lâi, chit ê Phok i-seng sī Hûn-thêng tōa o̍h-tn̂g pit-gia̍p ê, hiān-sî chòe chit keng ê i-hak-pō͘ tiúⁿ, pún-sū tē-it koâiⁿ, nā i lâi khòaⁿ lāu-pē ê pīⁿ, khiám-chhái ōe i-hó, iā bē thang chai.” 獨獨Hêng-sū猶原teh講:「我雖然是歡喜買冰鞋,但是我ê 意思m̄值得將這個錢去請hit ê有名ê博醫生來,這ê博醫生是雲騰大學堂畢業--ê,現時做這間ê醫學部長,本事第一懸,若伊來看老父ê病,kiám-chhái會醫好,也bē thang 知。」
I ê lāu-bú kóng, “Chhiáⁿ Phok i-seng lâi, bô hō͘ i 50 kho͘ gûn, i it-tēng m̄ khéng lâi, góa thòe lí ê lāu-pē chhiáⁿ i-seng, í-keng ēng bô chió ê chîⁿ, nā-sī i-seng lō͘-bé bōe-ōe chiong i ê pīⁿ i-hó, hō͘ i chhíⁿ-ngō͘ kiaⁿ-liáu sī Siōng-tè ê ì-sù, lâng bōe-ōe chhai-chhek, lí khì bóe lí ê peng-ôe, m̄ bián kóng chōe-chōe ōe.” Hêng-sū iu-iu chhiû-chhiû chhut-lâi, chi̍t lō͘ siūⁿ-khí i ê lāu-bú kóng in nn̄g ê gín-nas2? Hô-lân kok tē-it thang thiàⁿ, tē-it thiaⁿ bēng-lēng ê gín-ná, bōe bián-tit bīn tài chhiò-iông, sim-lāi chin khoài-lo̍k, chhēng-tio̍h chi̍t siang chhâ-ôe cháu peng-khoe-téng kè-khì, ia̍h cháu teh chin hó. 伊ê 老母講:「請博醫生來,無hō͘ 伊50箍銀,伊一定m̄肯來,我替你ê 老父請醫生,已經用無少ê錢,但是醫生路尾bōe會將伊ê病醫好,hō͘ 伊醒悟,驚了是上帝ê意思,人bōe會猜測,你去買你ê 冰鞋,m̄ 免講濟濟話。」Hêng-sū憂憂愁愁出--來,一路想起伊ê 老母講in兩個囡仔是荷蘭國第一thang疼,第一聽命令ê囡仔,bōe免tit面帶笑笑,心內真快樂,穿著一雙柴鞋走冰溪頂過--去。亦走teh真好。
Tē 4 chiuⁿ
Lāu-bú siū gûi-hiám.
第四章
老母受危險
Hêng-sū tú-tú teh kè peng-khoe ê sî, hn̄g-hn̄g khòaⁿ-kìⁿ Phok i-seng tú-tú beh tùi peng-khoe keng-kè, i ê sim siūⁿ chit ūi ê Phok i-seng, chiū-sī Hô-lân tē-it chhut-miâ ê tōa i-seng, nā-sī i ê bīn chīn kò͘-chip, chin kiau-gō, ta̍k lâng khòaⁿ liáu chin kiaⁿ i, chit sî Hêng-sū chi̍t sim siūⁿ ài i-hó lāu-pē, chiū m̄ kiaⁿ i ê ui-giâm, àm-siūⁿ kóng Siōng-tè chhe-khián chit ūi thiⁿ-ē chhut-miâ ê tōa i-seng lâi chia, tú-hó hō͘ góa khòaⁿ-kìⁿ, góa chit tia̍p chiām-sî bô bóe peng-ôe, chiū the̍h chit ê chîⁿ chhiáⁿ i khì i-tī pē chhin. Chit ê lāu i-seng ê iūⁿ chin hiông-ok, Hêng-sū sim-lāi ū tām-po̍h kiaⁿ i, to̍k-to̍k nā bô kóaⁿ-kín koat-tēng chú-ì chhiáⁿ i, i liâm-piⁿ beh kè-khì, tùi án-ni tōa siaⁿ kiò kóng, “ Phok i-seng, Phok i-seng ah.” Chit ê i-seng thiaⁿ lâng kiò i, chiū khiā teh, Hêng-sū cháu chìn-chêng khì, Phok i-seng siang-ba̍k thí-khui, lek ba̍k-bâi, choāi-chhùi, khòaⁿ Hêng-sū hiong-béng ê siaⁿ, kóng, “Lí beh sím-mi̍h tāi ?” Hêng-sū kiaⁿ kàu sim-thiàu bô soah, chiū kóng, “Tōa i-seng ah, góa sī lâi chhiáⁿ lí chòe hó sū.” Hêng-sū tú-tú teh過冰溪ê 時,遠遠看見博醫生tú-tú beh tùi冰溪經過,伊ê 心想這位ê博醫生,就是荷蘭第一出名ê大醫生,但是伊ê 面盡固執,真驕傲,逐人看了真驚伊,這時Hêng-sū一心想愛醫好老父,就m̄ 驚伊ê 威嚴,暗想講上帝差遣這位天下出名ê大醫生來chia,tú好hō͘ 我看見,我這tia̍p暫時無買冰鞋,就提這個錢請伊去醫治父親這個老醫生ê樣真兇惡,Hêng-sū心內有淡薄驚伊,獨獨若無趕緊決定主意請伊,伊liâm-piⁿ beh過去,tùi án-ni大聲叫講:「博醫生,博醫生--ah。」這個醫生聽人叫伊,就企--teh,Hêng-sū走進前去,博醫生雙目thí開,lek 目眉,choāi嘴,看Hêng-sū兇猛ê聲講:「你beh甚mi̍h代?」Hêng-sū驚到心跳無煞,就講:「大醫生--ah,我是來請你做好事。」
I-seng thiaⁿ-kìⁿ i kóng, koh khah hoat siū-khì, tōa siaⁿ kóng, “Chòe lí khì ah, góa lóng m̄ bat ēng chîⁿ hō͘ khit-chia̍h.” I tú kia̍h koáiⁿ-á beh phah Hêng-sū, Hêng-sū kóng, “Hó ê i-seng ah, góa m̄-sī khit-chia̍h, lí khòaⁿ góa chhiú-n̍i̍h iáu n7 the̍h chîⁿ, góa kiû lí sī in-ūi góa lāu-pē ê iân-kò͘, i tú-tio̍h chi̍t ê kî-koài ê pīⁿ, chi̍t-ji̍t kàu àm, chē tī ke-lāi, choân-jiân bô tín-tāng, chhin-chhiūⁿ bô pīⁿ, nā-sī bô ū su-sióng, iā bōe ōe kóng-ōe, i chit ê pīⁿ chiū-sī in ūi i hit mî tī tē-hōaⁿ téng, tùi chi̍t ê koâi ê kè-téng poa̍h-lo̍h-lâi ê sî tit-tio̍h ê.” 醫生聽見伊講,koh較發受氣,大聲講:「做你去--ah,我攏m̄ bat用錢hō͘ 乞食。」伊tú kia̍h 枴仔beh扑Hêng-sū,Hêng-sū講:「好ê醫生--ah,我m̄ 是乞食,你看我手n̍i̍h iáu有提錢,我求你是因為我老父ê緣故,伊tú著一個奇怪ê病,一日到暗,chē tī 家內,全然無振動,親像無病,但是無有思想,也bōe會講話,伊這個病就是因為伊hit暝tī 地岸頂,tùi一個懸ê架頂跋--落來ê 時得--著ê。」
I-seng thiaⁿ-kìⁿ chiah ê ōe liân siaⁿ mn̄g kóng, “Sím-mi̍h ?” Sím-mi̍h ? Lí koh siông-sè kóng chi̍t pái.” Hêng-sū chiū chiong i ê lāu-pē ê sū-chêng koh-chài tùi thâu kàu bé, sêng-si̍t kiong-kèng, kiaⁿ-hiâⁿ kóng chi̍t pái, kóng liáu chiū kóng, “Chhiáⁿ i-seng khì khòaⁿ i, góa chai chiah ê chîⁿ bô kàu-gia̍h, nā-sī lí nā khéng kiù góa ê lāu-pē, góa kam-goān pún-sin thòe lí chòe kang, bô the̍h pòaⁿ îⁿ.” Chit sî i-seng ê bīn hut-jiân kái-piàn, chin hô-khì, i ê bīn ê kng, chhin-chhiūⁿ ji̍t tùi o͘-hûn chhut-hiān, i ê ba̍k-chiu-lāi chhiong-móa ê thiàⁿ-sim, koh lîn-bín ê sim, pún-jiân kia̍h koáiⁿ beh phah Hêng-sū, taⁿ kia̍h ckhiú hē tī Hêng-sū ê keng-thâu téng, un-jiû ê siaⁿ kóng, “Góa bô beh ti̍h lí ê chîⁿ, lí thang the̍h-khì, góa tek-khak beh khì khòaⁿ lí ê lāu-pē.” Koh mn̄g i tú-tio̍h pīⁿ ū kúi nî lah. 醫生聽見chiah ê話連聲問講:「甚mi̍h?甚mi̍h?你koh詳細講一擺。」Hêng-sū就將伊ê 老父ê事情koh再tùi頭到尾,誠實恭敬,驚惶講一擺,講了就講:「請醫生去看--伊,我知chiah ê錢無夠額,若是你若肯救我ê 老父,我甘願本身替你做工,無提半圓。」這時醫生ê面忽然改變,真和氣,伊ê面ê光,親像日tùi烏雲出現,伊ê 目珠內充滿ê疼心,koh憐憫ê心,本然kia̍h枴beh扑Hêng-sū,今kia̍h手hē tī Hêng-sūê肩頭頂,溫柔ê聲講:「我無beh ti̍h 你ê 錢,你thang提--去,我的確beh去看你ê 老父。」Koh問伊tú著病有幾年--lah。
Hêng-sū kóng, “Cha̍p nî lah.” Hêng-sū講:「10年--lah。」
I-seng chiū chin khó-lîn i kóng, “Kin-á-ji̍t góa bōe ōe khì, in-ūi góa beh kàu Hek-kun khì khòaⁿ sòe kong-chú, thèng-hāu góa tò-lâi ê sî góa chiū kàu lí ê ke, lí tiàm sím-mi̍h só͘-chāi ?” 醫生就真可憐伊講:「今仔日我bōe會去,因為我beh 到赫根去看細公主,聽候我倒--來ê 時我就到你ê 家,你tiàm甚mi̍h所在?」
Hêng-sū hō͘ i-seng khòaⁿ kóng, “Tùi chit tiâu lō͘ lo̍h-khì bô lōa hn̄g saⁿ keng kū ê sòe chháu-chhù chiū-sī, gōa-bīn ê sòe-hàn gín-ná, lóng chheng góa ê ke, chòe am-khám lâng ê chháu-chhù, chin khoài chhē-tio̍h.” I-seng kóng, “Chin hó, góa tek-khak ōe lâi.” Hêng-sū chiū cháu. I-seng ka-kī thó͘-khùi kóng, “I ê lâu-pē ê pīⁿ chiàu chit iūⁿ ê chêng-hêng sī bô ǹg-bāng, góa khiok chin thiàⁿ hit ê gín-ná, i ū chha-put-to chhin-chhiūⁿ góa ê kiáⁿ La-jîn-su ê khoán, nā-sī góa ê kiáⁿ ê chòe lâng, tōa bô chhin-chhiūⁿ i, góa chóng bô bōe-kì-tit góa ê kiáⁿ ê pháiⁿ bô lé, í-ki̍p ta̍k hāng ê kiau-gō.” Sūi-sî bô hoaⁿ-hí ê bīn-sek, lek ba̍k-bâi, chi̍t bīn siūⁿ, chi̍t bīn kiâⁿ. Hêng-sū hō͘ 醫生看講:「Tùi這條路落去無偌遠三間舊ê細草厝就是,外面ê細漢囡仔,攏稱我ê 家,做am-khàm人ê草厝,真快chhē--著。」醫生講:「真好,我的確會來。」Hêng-sū就走。醫生家己吐氣講:「伊ê老父ê病照這樣ê情形是無向望,我卻真疼hit ê囡仔,伊有差不多親像我ê 子La-jîn-su ê款,但是我ê 子ê做人,大無親像伊,我總無bōe記得我ê 子ê歹無禮,以及逐項ê驕傲。」隨時無歡喜ê面色,lek目眉,一面想,一面行。
Chit sî Hêng-sū sim-lāi iáu-bē tiāⁿ-tio̍h, siūⁿ beh tāi-seng tò-lâi pò chit ê hó siau-sit, á-sī khì bóe peng-ôe kap sió-bē ê piáⁿ, āu-lâi siūⁿ góa tāi-seng khì bóe mi̍h, chiah tò-lâi pò bōe òaⁿ, tùi án-ni chiong mi̍h bóe hó, tò-lâi ke-n̍i̍h, chiū kā i ê lāu-bú kóng lō͘-n̍i̍h it-chhè só͘ tú-tio̍h, lāu-bú thiaⁿ-kìⁿ si̍t-chāi khoài-lo̍k sim, siūⁿ ông-hō͘ só͘ chhiáⁿ ê i-seng, iā beh lâi kàu góa ê ke, i nā bōe-ōe i-hó góa etîong-hu, iáu-kú i khéng lâi, góa iā chin hoaⁿ-hí, hô-hòng i put-chí ū pún-sū, kì-jiân lâi, góa tiōng-hu chóng ū thang ǹg-bāng. In chit pái Sèng-tàn-choeh chin ū hèng-chhù, Kap-la-tí kap Hêng-sū in-ūi in nn̄g lâng ū sin ê peng-ôe,koh khah khoài-lo̍k. Hit mî ge̍h-kng koâiⁿ-koâiⁿ chiò chhin-chhiūⁿ ji̍t-sî ê khoán, chiū kā lāu-bú kóng beh kàu peng-khoe téng, i ê lāu-bú chí-ū chún in thit-thô chi̍t tiám cheng, chiū tio̍h tò-lâi khùn, tùi án-ni nn̄g ê gín ná khì, khòaⁿ-kìⁿ ū chin chōe lâm-lú gín-ná í-keng tī hia liu peng, Cha-li̍p iā tī hia. Cha-li̍p goân-lâi chòe lâng bô hó, i khòaⁿ-kìⁿ Hêng-sū kap Kat-la-tí pí pa̍t lâng liu-teh khah hó, chiū tùi pa̍t ê gín-ná kóng, “Góa m̄ goān hit ê tai ê gín-ná kap lán chiah ê lâng liu-peng, nā án-ni, kàu chèng-sek pí-sài hit ji̍t, kiaⁿ-liáu i iā beh lâi kap lán saⁿ-kap pí-sài liu-peng, lán lâi kā Hek-tek sió-chiá kóng tek-khak m̄ thang hō͘ in tâng pí-sài liu-peng.” 這時Hêng-sū心內iáu-bē定著,想beh代先倒來報這個好消息,抑是去買冰鞋kap小妹ê餅,後--來想我代先去買物,才倒來報未晏,tùi án-ni將物買好,倒來家--n̍i̍h,就kā伊ê 老母講路--n̍i̍h一切所tú著,老母聽--見實在快樂心,想王后所請ê醫生,也beh來到我ê 家,伊若bōe會醫好我ê 丈夫,iáu-kú伊肯來,我也真歡喜,何況伊不止有本事,既然來,我丈夫總有thang向望。In這擺聖誕節真有興趣,Kat-la-tí kap Hêng-sū因為in兩人有新ê冰鞋,koh較快樂。Hit暝月光懸懸照親像日--時ê款,就kā老母講beh到冰溪頂,伊ê 老母只有准in thit-thô一點鐘,就著倒來睏,對án-ni兩個囡仔去,看見有真濟男女囡仔已經tī hia溜冰,Cha-li̍p也tī hia。查立原來做人無好,伊看見Hêng-sū kap Kat-la-tí比別人溜teh較好,就對別ê囡仔講:「我m̄ 願hit ê呆ê囡仔kap咱chiah ê人溜冰,若án-ni,到正式比賽hit 日,驚了伊也來kap咱相kap比賽溜冰,咱來kā Hek-tek小姐講的確m̄ thang hō͘ in同比賽溜冰。」
Pí-tek kóng, “Góa koat-toàn m̄ án-ni kā Hek-tek sió-chiá kóng, in-ūi nā i ū hó ê liông-sim, tek-khak m̄ khéng in-ūi in sóng-hiong chiū bô hō͘ in khì pí-sài liu-peng.” 彼得講:「我決斷m̄ án-ni kā Hek-tek小姐講,因為若伊好ê良心,的確m̄肯因為in散hiong就無hō͘ in去比賽溜冰。」
Chit ê Pí-tek chiū-sī the̍h chîⁿ hō͘ Hêng-sū bóe peng-ôe ê, só͘-í i chin hoaⁿ-hí Hêng-sū. Cha-li̍p khòaⁿ Pí-tek só͘ ìn ê ōe, chīn giâm-chiàⁿ ê, chiū m̄ káⁿ koh kóng. Lēng-gōa ū chi̍t ê gín-ná miâ kiò Thê-o-hui-lô-su, tùi pa̍t ê gín-ná kóng, “Lí khòaⁿ, Cha-li̍p chin kiaⁿ Pí-tek.” Cha-li̍p thiaⁿ-kìⁿ oa̍t-thâu mē hit ê gín-ná kóng, “Lí chit ê sòe niáu-chhú, lí chit ê sòe-bé thâng, sòe kâu lí ê miâ-jī kàu chiah tn̂g ê, chhin-chhiūⁿ kâu-bé chi̍t iūⁿ.” Chit kûn ê gín-ná thiaⁿ-kìⁿ Cha-li̍p chit iūⁿ ê mē, lóng tōa chhiò. Cha-li̍p mē liáu, chiū liu-peng khì, tùi chit sî Cha-li̍p chai Pí-tek pó-hō͘ Hêng-sū in, nā-sī Pí-tek tī hia Cha-li̍p chiū m̄ káⁿ kóng Hêng-sū, Kat-la-tí sím-mi̍h ōe. Hêng-sū kap Kat-la-tí pêng-sò͘ m̄ ài kap hù-kùi lâng ê gín-ná óng-lâi, in-ūi kiaⁿ-liáu hō͘ in khòaⁿ-khin, só͘-í Cha-li̍p kap Pí-tek só͘ kóng ê ōe in m̄ chai. Kat-la-tí tùi i ê a-ko kóng, “Lí khòaⁿ chit pái ê Sèng-tàn sī cháiⁿ-iūⁿ ê khoài-lo̍k, lán nn̄g lâng lóng ū peng-ôe.” Kóng kàu chit kù hut-jiân thiaⁿ-kìⁿ ū chi̍t ê sòe-sòe ê siaⁿ thoân kàu hī-á lāi, tī peng-khoe thit-thô ê lâng bô ū chi̍t lâng thiaⁿ-kìⁿ, chí-ū Hêng-sū kap Kat-la-tí, jīn-tit sī in lāu-pē kap lāu-bú tī hit lāi saⁿ phah, bīn lóng pìⁿ pe̍h-pe̍h. Hêng-sū kap Kat-la-tí cháu tò-laekê n̍i̍h, khòaⁿ-kìⁿ in ê lāu-bú kūi tī chi̍t tui sio ê chhâ ê bīn-chêng, khòaⁿ-kìⁿ chit ê kong-kéng bōe bián-tit tōa kiaⁿ. Goân-lâi Hêng-sū ê lāu-pē pêng-sò͘ sī hoaⁿ-hí khòaⁿ-kìⁿ hé-ian, só͘-í i ê lāu-bú ta̍k pái bô tāi-chì ê sî, chiū sio chhâ-hé, ēng chhùi pûn, hō͘ hé ê kng hoat, hō͘ i ê tiōng-hu hoaⁿ-hí. Chit sî tú-tú teh pûn hé, bô phah-sǹg tiōng-hu hut-jiân khí-lâi chìn-chêng, hiông-hiông chiong i ê bó͘ lia̍h khì hiat-lo̍h hè, chi̍t bīn hiat, chi̍t bīn chhiò, siang chhiú lóng bô pàng-sang, i ê lāu-bú ê la̍t bōe iâⁿ i, kéng-jiân hō͘ i hiat kàu hé ê bīn-chêng í-keng chiong saⁿ sio-tio̍h lah. Hêng-sū chi̍t ē khòaⁿ, chi̍t bīn kóaⁿ-kín phah hé, chi̍t bīn ēng chhiú chhia i ê lāu-pē, chhù-lāi koh bô chúi thang phoah hé, i ê lāu-pē koh gōng-chhiò bô soah. Hêng-sū siūⁿ bô hoat-tō͘, chí-ū chīn la̍t chiong i ê lāu-pē lia̍h khui, i ê lāu-pē iā ēng la̍t chhia Hêng-sū. Hit sî i ê lāu-bú ê saⁿ sio-tio̍h, thong sin chhin-chhiūⁿ tī ian-hé ê tiong-kan, nā-sī i iu-goân kūi tī ian-tiong kî-tó. Hêng-sū chit sî chin kóaⁿ-kip, m̄ chai tio̍h cháiⁿ-iūⁿ, Kat-la-tí kín-kín cháu kàu tû-pâng chiong chi̍t tè óaⁿ tóe i ê lāu-pē só͘ hoaⁿ-hí ê piáⁿ, phâng kàu i ê lāu-pē ê bīn-chêng, hē tī thô͘-kha, chhōa i ê lāu-pē lâi chia̍h, i ê lāu-pē chiah pàng i ê lāu-bú, chhin-chhiūⁿ sòe-hàn gín-ná chi̍t iūⁿ, pê tī thô͘-kha teh chia̍h, i ê lāu-bú kai-chài chí-ū sio-tio̍h saⁿ, lâng bô ū siū-siong, Hêng-sū kín-kín thòe i phah-hoa hé. Chit chi̍t mî in-ūi i ê lāu-pē siang chhiú hû-thâu, jia̍t-tō͘ chin koâiⁿ, i ê lāu-bú kui mî khòaⁿ-siú, ti̍t-kàu thiⁿ-kng, m̄ káⁿ lio̍h-á pîn-tōaⁿ, kè ji̍t chá-khí, i ê lāu-bú mn̄g Hêng-sū kóng, “I-seng kin-á-ji̍t ōe kàu mah ?” Hêng-sū thiaⁿ-kìⁿ kóng, chiū khì chhē i-seng. Kat-la-tí pang-chān i ê lāu-bú tī ke-lāi ho̍k-sāi i phòa-pīⁿ ê lāu-pē, chit sî ke-tiong hui-siông léng-chēng, chin chhiⁿ-chhám, i ê lāu-pē tó tī bîn-chhn̂g, ti̍t-ti̍t chhan bô soah, i ê lāu-bú tī piⁿ-á sió-sim ho̍k-sāi, chêng i ê tiōng-hu cháiⁿ-iūⁿ lêng-jio̍k i it-khài bô khǹg siū-khì, ēng chúi chhit i ê thâu kap chhùi-tûn, in-ūi i ê jia̍t oh thè, chi̍t bīn háu, chi̍t bīn kî-tó, kiû Siōng-tè bián hō͘ i sí. Chit sî Kat-la-tí chiong thô͘-kha sàu hó, koh phòa-chhâ khí hé, koh chiong sng chhòng-iûⁿ, pī-pān i ê lāu-bú beh ēng, tāi-chì chòe oân, chiū chē, óa-kūn chhn̂g-piⁿ khòaⁿ i ê lāu-pē, koh kiû i ê lāu-bú khì khùn, khin-khin kóng, “A-bú, lí chin ià-siān, tùi chā-àm kàu chit tia̍p bô ū khùn chi̍t khek kú, góa í-keng tī lâu-téng pī-pān bîn-chhn̂g, téng-bīn chhu ta̍k hō nńg ê mi̍h, chin sóng-khoài, chit ê sī lí ê khùn-saⁿ, thang chiong hó ê saⁿ ōaⁿ-khí-lâi, góa thòe lí chi̍h hó-sè, hē tī tōa siuⁿ-lāi, lí pàng sim khì khùn.” I ê lāu-bú iô-thâu, ba̍k-chiu khòaⁿ i ê lāu-pē, thâu iā bô kia̍h-khí-lâi, Kat-la-tí koh kóng, “A-bú, góa thang thòe lí khòaⁿ-siú, nā-sī lāu-pē tín-tāng khí-lâi, góa thang kiò lí, kín-kín khùn tām-po̍h kú, lí ê bīn chhiⁿ-pe̍h, ba̍k-chiu hui̍h-âng.” Kat-la-tí sui-jiân un-khûn khǹg i ê lāu-bú, nā-sī i ê lāu-bú m̄ khéng lī-khui i ê lāu-pē, Kat-la-tí khòaⁿ-tio̍h i ê lāu-bú chit iūⁿ, sim-lāi sui-jiân tio̍h-kip, iáu-kú ōe an-chēng, ka-kī siūⁿ chit sî góa choan sim lîn-bín lāu-bú, bô lîn-bín lāu-pē, bōe bián bô kong-pêng, iā koh sún-hoāi thian-liông, koh siūⁿ Hêng-sū tē-it thiàⁿ lāu-pē cháiⁿ-iūⁿ góa bōe-ōe, koh tò-tńg siūⁿ góa m̄-sī bô thiàⁿ, put-kò Hêng-sū pí góa khah ū thiàⁿ lāu-pē, sī in-ūi Hêng-sū nî-hè khah tōa, bô kiaⁿ lāu-pē, góa khah sòe-hàn khah kiaⁿ lāu-pē, góa khó-lîn ê lāu-bú chin ū thun-lún ê sim, bē bat hoat siū-khì, lóng bô chhin-chhiūⁿ góa. Siat-sú góa ê pē ōe hiáu-tit thang kā lán kóng hit ê chîⁿ hē tī sím-mi̍h só͘-chāi, kî-û ê tāi-chì, góa lóng hô iàu-kín. Siūⁿ kàu chia hut-jiân koh khah kan-khó͘ sim, chiū kóng, “Siōng-tè ah, kiû lí hō͘ góa ê lāu-pē chhiat-chhiat m̄ thang sí.” Thòe i ê lāu-pē kî-tó, í-keng pòaⁿ-ji̍t lah, koh siūⁿ Hêng-sū nā tī chia, i chin ōe hiáu-tit, tek-khak ōe hō͘ lāu-pē an-chēng, bô ai-ai chhan bōe tì-kàu kiáu-jiáu, koh thó͘-khùi kóng, “Góa ê pē nā kó-jiân bōe kiù-tit, góa iā bô thang koh khì peng-khoe liu peng lah, góa tio̍h chiong hit siang sin ê peng-ôe sàng hêng Hek-tek sió-chiá, Hêng-sū kap góa nn̄g lâng, iā bô thang khì khòaⁿ hit ê sài-hōe lah.” Kat-la-tí hit sî ba̍k-sái koh-chài lāu-lo̍h-lâi. 這個彼得就是提錢hō͘ Hêng-sū買冰鞋--ê,所以伊真歡喜Hêng-sū。Cha-li̍p看彼得所應ê話,chīn嚴正ê,就m̄ 敢koh講。另外有一個囡仔名叫Thê-o-hui-lô-su,對別ê囡仔講:「你看,Cha-li̍p真驚彼得。」查立聽--見越頭罵hit ê囡仔講:「你這個細老鼠,你這個細尾虫,細猴你ê 名字到chiah長--ê,親像猴尾一樣。」這群ê囡仔聽見查立這樣ê罵,攏大笑。查立罵了,就溜冰去,tùi這時查立知彼得保護Hêng-sū in,若是彼得tī hia Cha-li̍p就m̄ 敢講Hêng-sū,Kat-la-tí甚mi̍h話。Hêng-sū kap Kat-la-tí平素m̄ 愛kap富貴人ê囡仔往來,因為驚了hō͘ in看輕,所以Cha-li̍p kap彼得所講ê話in m̄ 知。Kat-la-tí對伊ê 阿哥講:「你看這擺ê聖誕是怎樣ê快樂,咱兩人攏有冰鞋。」講到這句忽然聽見有一個細細ê聲傳到耳仔內,tī 冰溪thit-thô ê人無有一人聽--見,只有Hêng-sū kap Kat-la-tí,認得是in老父kap老母 tī hit內相扑,面攏變白白。Hêng-sū kap Kat-la-tí走倒來家--n̍i̍h,看見in ê老母跪tī 一堆燒ê柴ê面前,看見這個光景bōe免得大驚。原來Hêng-sū ê老父平素是歡喜看見火煙,所以伊ê 老母逐擺無代誌ê 時,就燒柴火,用嘴pûn,hō͘ 火ê光發,hō͘ 伊ê 丈夫歡喜。這時tú-tú teh pûn火,無扑算丈夫忽然起來進前,雄雄將伊ê 某掠去hiat落火,一面hiat,一面笑,雙手攏無放鬆,伊ê 老母ê力bōe贏--伊,竟然hō͘ 伊hiat到火ê面前已經將衫燒--著lah。Hêng-sū一下看,一面看見扑火,一面用手車伊ê 老父,厝內koh無水thang潑火,伊ê 老父koh憨笑無煞。Hêng-sū想無法度,只有盡力將伊ê 老父掠開,伊ê 老父也用力車Hêng-sū。Hit時伊ê 老母ê衫燒--著,通身親像tī 煙火ê中間,但是伊猶原跪tī 煙中祈禱。Hêng-sū這時真趕急m̄ 知著怎樣,Kat-la-tí緊緊走到廚房將一塊碗tóe伊ê 老父所歡喜ê餅,捧到伊ê 老父ê面前下tī塗腳,chhōa伊ê 老父來食,伊ê 老父才放伊ê 老母,親像細漢囡仔一樣,爬tī 塗腳teh食,伊ê老母佳哉只有燒著衫,人無有受傷,Hêng-sū緊緊替伊扑hoa 火。這一暝因為伊ê 老父雙手扶頭,熱度真懸,伊ê 老老母歸暝看守,直到天光,m̄敢略仔貧憚,過日早起,伊ê 老母問Hêng-sū講:「醫生今仔日話到--mah?」Hêng-sū聽見講,就去chhē醫生。Kat-la-tí幫贊伊ê 老母tī 家內服侍破病ê老父,這時家中非常冷靜,真淒慘,伊ê 老父倒tī 眠床,直直chhan無煞,伊ê 老母tī邊仔小心服侍,前伊ê 丈夫怎樣凌辱,伊一概無囥受氣,用手拭伊ê 頭kap嘴唇,因為伊ê 熱oh退,一面哮,一面祈禱,求上帝免hō͘ 伊死。這時Kat-la-tí將塗腳掃好,koh 剖柴起火,koh將霜創融,備辦伊ê 老母beh用,代誌做完,就坐,倚近床邊看伊ê 老父,koh求伊ê 老母去睏,輕輕講:「阿母,你真厭siān,tùi昨暗到這 tia̍p無有睏一刻久,我已經tī 樓頂備辦眠床,頂面chhu逐號軟ê物,真爽快,這個是你ê 睏衫,thang將好ê衫換--起來,我替你摺好勢,下 tī 箱內,你放心去睏。」伊ê 老母搖頭,目珠看伊ê 老父,頭也無kia̍h--起來,Kat-la-tí講:「阿母,我thang替你看守,若是老父振動起來,我thang叫你,緊緊睏淡薄久,你ê 面青白,目珠血紅。」Kat-la-tí雖然殷勤勸伊ê 老母,但是伊ê 老母m̄肯離開伊ê 老父,Kat-la-tí看著伊ê 老母這樣,心內雖然著急,iáu-kú會安靜,家己想這時我專心憐憫老母,無憐憫老父,未免無公平,也koh損害天良,koh想Hêng-sū第一疼老父怎樣我bōe會,koh倒轉想我m̄ 是無疼,不過Hêng-sū比我較有疼老父,是因為Hêng-sū年歲較大,無驚老父,我較細漢較驚老父,我可憐ê老母真有吞忍ê心,bē bat發受氣,攏無親像我。設使我ê 父會曉得thang kā咱講hit ê錢下tī 甚mi̍h所在,其餘ê代誌,我攏無要緊。想到chia忽然koh較艱苦心,就講:「上帝--ah,求你hō͘ 我ê老父切切m̄ thang死。」替伊ê老父祈禱,已經半日--lah,koh想Hêng-sū若tī chia,伊真會曉--得,的確會hō͘ 老父安靜,無ai-ai chhan bōe致到攪擾,koh吐氣講:「我ê 父若果然bōe救--得,我也無thang koh去冰溪溜冰--lah,我著將hit雙新ê 冰鞋送還Hek-tek小姐,Hêng-sū kap 我兩人,也無thang去看hit ê賽會--lah。」Kat-la-tí hit 時目屎koh再流落來。
I ê lāu-bú kóng, “Sim-koaⁿ kiáⁿ ah, lí m̄ thang háu, lí ê lāu-pē ê pīⁿ bōe kàu lán só͘ siūⁿ ê tōe-pō͘. Khah chá ê sî i chi̍t pái ū chhin-chhiūⁿ chit hō khoán, tek-khak bô iàu-kín.” 伊ê 老母講:「心肝子--ah,你m̄ thang哮,你ê老父ê病bōe到咱所想ê地步。較早ê時伊一擺有親像這號款,的確無要緊。」
Kat-la-tí tōa khàu kóng, “A-bú ah, lí m̄ chai góa phian-su ê sim, chhin-chhiūⁿ bô thiàⁿ lāu-pē chi̍t iūⁿ.” Kat-la-tí大哭講:「阿母--ah,你m̄ 知我偏私ê心,親像無疼老父一樣。」
I ê lāu-bú kóng, “Lí sī chhang-miâ koh gâu thun-lún ê gín-ná, chin ōe hiáu siūⁿ.” Kat-la-tí tio̍h i ê lāu-bú ê saⁿ, chhin-chhiūⁿ beh kóng-ōe, tiû-tû bô tiāⁿ-tio̍h ê khoán, i ê lāu-bú chiū sòe-siaⁿ kóng, “Lí m̄ thang chòe siaⁿ, hō͘ lí ê lāu-pē an-chēng khùn tia̍p á-kú, nā bô án-ni, kiaⁿ-liáu i ōe chhíⁿ.” 伊ê 老母講:「你是聰明koh gâu吞忍ê囡仔,真會曉想。」Kat-la-tí伊ê 老母ê衫,親像beh講話,躊躇無定著ê款,伊ê 老母就細聲講:「你m̄ thang做聲,hō͘ 你ê 老父安靜睏tia̍p 仔久,若無án-ni,驚了伊會醒。」
Kat-la-tí choāi-chhùi kóng, “Chā-mî lāu-pē thoa lí ji̍p hé ê sî góa giâu-gî i m̄-sī lāu-pē, taⁿ chai giâu-gî chhò lah.” Kat-la-tí choāi嘴講:「昨暝老父拖你入火ê 時我giâu疑伊m̄ 是老父,今知我giâu疑錯--lah。」
I ê lāu-bú koh kín kóng, “M̄ thang chòe siaⁿ, m̄ thang chòe siaⁿ.” In-ūi khòaⁿ-kìⁿ i ê tiōng-hu teh-beh sí ê khoán-sit, chiū khin-khin chiong bîn-chhn̂g iô-tāng, chhì-khòaⁿ sī ū sí á-m̄-sī. Chit sî Kat-la-tí iā bô chòe siaⁿ, liâm-piⁿ chiong i ê lāu-bú sio-chhun ê saⁿ, khiú-chhau-ta ê sòaⁿ, koh kóng, “Chit niá kai-chài sī mî ê, nā-sī pò͘ ê í-keng sio liáu lah.” 伊ê 老母koh緊講:「M̄ thang做聲,m̄ thang做聲。」因為看見伊ê 丈夫teh-beh死ê款式,就輕輕將眠床搖動,試看是有死抑m̄ 是。這時Kat-la-tí也無做聲,liâm-piⁿ將伊ê老母燒chhun ê衫,khiú臭礁ê線,koh講:「這領佳哉是棉--ê,若是布--ê已經燒了--lah。」
回上一頁    終戰後,   1947年,   小說