首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有60個段落,217個語句,2701個語詞,3697個音節
Ēng kha-chiah ǹg Siōng-tè_03 用kha-chiah向上帝_03
Lōa Jîn-seng 賴仁聲
5 Tōa Thoân-oân 5. 大團圓
Tùi hit-ji̍t hu-hū tī pīⁿ-īⁿ sio jīn chhò liáu-āu, tāi-ke kúi-hun ū khah hó kám. Nā-sī Teng-hû-só í-keng tit-tio̍h Chú ê kám-hòa, só͘-í chīn só͘-ē beh ēng Chú ê thiàⁿ lâi thiàⁿ i ê tiōng-hu. Só͘-í tùi hit-ji̍t í-āu ta̍k-ji̍t khì khòaⁿ i, iā ta̍k-ji̍t bé kóe-chí hó-piáⁿ khì kā tiōng-hu māi- pēⁿ. Kai-chài pīⁿ-sè chi̍t-ji̍t, chi̍t-ji̍t ū chiām-chiām khah-hó. Koh Siāng iàu- kín--ê, chiū-sī Teng-hû-só tò-lâi nā tha̍k chi̍t kù Sèng-keng khah hó ì-sù--ê, chiū siá tiàm chi̍t-tiuⁿ chóa, kā i thau-hē tiàm bîn-chhn̂g-thâu. Tiām-tiām chò i khì. Khí-thâu teng-hû-hiaⁿ bô lia̍h chòe ì-sù lóng bô kā i tha̍k. Kòe kúi-nā-ji̍t lah, I chiū kā i the̍h-khí-lâi tha̍k. Tùi hit日夫婦tī病院相認錯了後,大家幾分有較好感。若是Teng-hû嫂已經得tit主ê感化,所以盡所會beh用主ê疼來疼伊ê丈夫。所以tùi hit日以後逐日去看伊,也逐日買果子、好餅去kā丈夫māi病。佳哉病勢一日一日有漸漸較好。Koh上要緊--ê,就是Teng-hû嫂轉來若讀一句聖經較好意思--ê,就寫tiàm一張紙,kā伊偷下tiàm眠床頭。恬恬做伊去。起頭Teng-hû兄無掠做意思攏無kā伊讀。過幾若日lah,伊就kā伊提起來讀。
Ài ah ! Che sī sím-mi̍h ? Thái ū chit- hō-chóa, siá chit-hō-ōe tī bîn-chhn̂g- thâu. Chóng-sī Teng-hû-hiaⁿ pêng- seng sī chin léng-chēng ê lâng, iā lóng bô kóng, kàu chiâⁿ-cha̍p-ji̍t-āu chiū thè- īⁿ tò--lâi. Ài ah! Che是甚mi̍h? Thái有這號紙,寫這號話tī眠床頭。總是Teng-hû兄平生是真冷靜ê人,也攏無講,到成10日後就退院轉--來。
Tò-lâi lāi-bīn lóng ōaⁿ sin khong-khì, bān-sū piàn-khoán. Teng-hû-hiaⁿ sū-sū kha-sang chhiú-liāng, chhùi chhiò-gī-gī, hoaⁿ-thâu hí-bīn, tùi tōa tùi sè khin-siaⁿ seh-soeh, oán-jiân chêng-āu chi̍t ê lâng. Teng-hû-hiaⁿ sim àm-àm chin tōa ê kám-kek, chū án-ni lâng chin kú bô koh khì Mûi-ki-teng chhōe Pó-chu-á. I chin ài kā i khòaⁿ Teng-hû-só sī teh pìⁿ siáⁿ-khoán, thài-ē chiah tōa piàn. Teng-hû-só jêng-jiân ta̍k-ji̍t siá tú-hó ê Sèng-keng-kù kā i khǹg tī i ê tiōng-hu beh khì chhut-khîn só͘ chhēng gōa-saⁿ ê tē-á-lāi. Teng-hû-hiaⁿ nā beh jîm ki-á-hun chiū jîm--tio̍h. Hòⁿ-kî, chiū kā i tha̍k, múi-pái to siū tōa kám-kek. 轉來內面攏換新空氣,萬事變款。Teng-hû兄事事腳鬆手liāng,嘴笑gī-gī,歡頭喜面,tùi大tùi細輕聲細說,宛然前後換一個人。Teng-hû兄心暗暗真大ê感激,自án-ni人真久無koh去梅枝町chhōe寶珠仔。伊真ài kā伊看Teng-hû嫂是teh變啥款,thài會chiah大變。Teng-hû嫂仍然逐日寫tú好ê聖經句kā伊囥tī伊ê丈夫beh去出勤所穿外衫ê袋仔內。Teng-hû兄若beh jîm 支仔薰就jîm--著。好奇,就kā伊讀,每擺都受大感激。
Kàu ū chi̍t ji̍t, Teng-hû-hiaⁿ sim kî- koài tòng-bē-tiâu, chiū mn̄g Teng-hû- só só͘ siá tī chóa-phìⁿ ê ōe sī tùi tó-ūi lâi. I chiah hó-táⁿ the̍h Sèng-keng hō͘ Teng-hû-hiaⁿ khòaⁿ. 到有一日,Teng-hû兄心奇怪擋bē-tiâu,就問Teng-hû嫂所寫tī紙片ê話是tùi tó位來。伊chiah好膽提聖經hō͘ Teng-hû兄看。
Teng-hû-hiaⁿ put-kak, sòa kóng, “Lí iā khì kap lâng chia̍h-kàu, tio̍h-m̄ ?” Teng-hû兄不覺,續講:「你也去kap人食教,著m̄ ?」
Teng-hû-só hit-sî hó-táⁿ, chiah chiong tùi siak iâm-bí khí, kàu chòe-kīn ê sū, lóng kóng chi̍t-piàn hō͘ i ê tiōng-hu thiaⁿ. Teng-hû嫂hit時好膽,才將tùi siak鹽米起,到最近ê事,攏講一遍hō͘伊ê丈夫聽。
Kî-si̍t Teng-hû só chū tùi Chheng- chúi tò-lâi chiū kap Oân-ché khì pài-tn̂g lé-pài, pài-jī hū-jîn-hōe iā chin jia̍t-sim, só͘-í chiah ū kin-á-ji̍t ê tōa-piàn. Bo̍k- su kap Bo̍k-su-niû iā koh lâi chhōe I chin-chē pái, múi pái lâi tek-khak tio̍h kap i chò-hóe tha̍k Sèng-keng, kî-tó chiah beh pàng Bo̍k-su tò-khì. 其實Teng-hû嫂自tùi清水轉來就kap圓姐去拜堂禮拜,拜二婦人會也真熱心,所以才有今仔日ê大變。牧書kap牧師娘也koh來chhōe伊真濟擺,每擺來的確著kap伊做伙讀聖經,祈禱chiah beh放牧師轉--去。
Teng-hû-hiaⁿ thiaⁿ-liáu tōa siū kám- kek, sòa kóng i iā beh khì lé-pài. Chin- chiàⁿ ū iáⁿ, keh bîn-á-ji̍t sī lé-pài-ji̍t. Teng-hû-hiaⁿ, Teng-hû-só kap sè-kiáⁿ kap Oân-ché in chi̍t-ke lóng saⁿ-chhōa chò-hóe lâi lé-pài. Bo̍k-su, bo̍k-su-niû kap tng-chit, hiaⁿ-tī, chí-mōe lóng tōa hoaⁿ-hí, in-ūi kàu-hōe tùi thiaⁿ bo̍k-su kap Oân-ché kóng chit-chân-sū tāi-ke lóng siông thòe in kî-tó. Chiū tāi-ke kám-siā Siōng-tè ê tōa koân-lêng kap thiàⁿ-thàng. Teng-hû兄聽了大受感激,續講伊也beh去禮拜。真正有影,隔明仔日是禮拜日。Teng-hû兄、Teng-hû嫂kap細囝kap圓姐in一家攏相chhōa做伙來禮拜。牧師、牧師娘kap當職,兄弟、姊妹攏大歡喜,因為教會tùi聽牧師kap圓姐講這層事大家攏常替in祈禱。就大家感謝上帝ê大權能kap疼痛。
Tùi hit-sî khí, Teng-hû-hiaⁿ iā tōa jia̍t-sim, pháiⁿ lóng hiat-ka̍k. Chùi-goe̍h-lâu ê Pó-chu-a iā hō͘ i khì, hiah ê Pó-chu-a ēng ê mi̍h bē-bē-tiāu khì hêng- chè. Siông khiàm lâng tām-po̍h, Teng- hû-só ê kim-khì iā the̍h chhut-lâi bē khì saⁿ-thiⁿ hêng--lâng. Iáu-khiàm tām-po̍h, ang-bó͘ tāi-ke khiām, ǹg-bāng bô kú thang hêng chheng-chhó. Tùi hit時起,Teng-hû兄也大熱心,歹攏hiat-ka̍k 。醉月樓ê寶珠仔hō͘伊去,hiah ê寶珠仔用ê物賣賣掉去還債。常欠人淡薄,Teng-hû嫂ê金器也提出來賣去相添還--人。Iáu欠淡薄,翁某大家儉,向望無久thang還清楚。
U̍t-chi̍t--ê, nî-tau kàu la̍h. Só͘ khiàm ê chè lóng hêng chheng-chhó. Teng- hû-só chāi-lâi sin-thé bô tú-hó ê hū-jîn- lâng-pīⁿ, iā khì pīⁿ-īⁿ thong-īⁿ, taⁿ iā oân-choân-hó. Chi̍t-ke chhiò gī-gī, pī- pān-sim beh ngiâ-chi̍h Sin-chhun. Nā- sī iáu-ū chi̍t-hāng bōe chheng-sǹg, chiū- sī bōe tû ngó͘-siōng. U̍t-chi̍t--ê ,年兜到臘。所欠ê債攏還清楚。Teng-hû嫂在來身體無tú好ê婦人人病,也去病院通院 ,今也完全好。一家笑gī-gī,備辦心beh迎接新春。若是iáu有一項bōe清算,就是bōe除偶像。
Só͘-í tī 12 goe̍h hā-sûn, ū chi̍t-mî- hng Teng-hû-hiaⁿ chhiáⁿ bo̍k-su, bo̍k-su- niû kap Oân-ché in hu-hū khì in tau chē, chòe-hóe lé-pài. Teng-hû-só in hu- hū iā chē saⁿ pâi. Bo̍k-su hit-mî tha̍k Í-hut-só͘ 5 chiuⁿ, hu-hū ê tō-lí khó͘- khǹg in. Nn̄g-lâng kám-khài bû-liōng, oán-jiân koh têng ha̍p-hun chòe sin- chhòng-chō ê ka-têng. 所以tī 12月下旬,有一暝昏Teng-hû兄請牧師、牧師娘kap圓姐in夫婦去in兜坐,做伙禮拜。Teng-hû嫂in夫婦也坐3排。牧師hit暝讀以弗所5章,夫婦ê道理苦勸in。兩人感慨無量,宛然koh重合婚做新創造ê家庭。
Lé-pài-soah, Teng-hû-hiaⁿ the̍h pit kap chóa, ài bo̍k-su kā i siá chi̍t pak Sió- tiong-tông chòe kì-liām. Bo̍k-su bô kiàn-siàu ka-tī ê jī bái, chiū iā gia̍h-pit khí-lâi kā i siá. 禮拜煞,Teng-hû兄提筆kap紙,ài牧師kā 伊寫一幅小中唐做紀念。牧師無見笑家己ê字bái,就也gia̍h筆起來kā伊寫。
“夫婦一體” (Hu-hū it-thé) Sì-jī ê tōa-jī sòa siá Sèng-keng-chat tī-hia. Siá liáu-āu tāi-ke kám-siā. Lé-pài-soah, chiū chiong pu̍t-tôaⁿ téng ê pu̍t chòe chi̍t-ē chhiáⁿ chhut-khì gōa-tiâⁿ lâm chúi-iû pàng-hóe sio-khì. 「夫婦一體」4字ê 大字續寫聖經節tī-hia。寫了後大家感謝。禮拜煞,就將佛壇等ê佛做一下請出去外埕淋水油放火燒--去。
Kàu sin-chiaⁿ ê thâu-chi̍t-lé-pài, Thong-ke lóng-chóng khiam-pi siū Sé-lé lâi ji̍p tī Chú ê Kàu-hōe. Tng siū sé-lé ê sî, Teng-hû-hiaⁿ, Teng-hû-só lóng khí--lâi kan-chèng in chá ēng kha- chiah ǹg Siōng-tè lâi kiâⁿ, lâi seng-oa̍h ê sî, sī gōa-tōa ê khó͘-chhám. Iā chit sî in ǹg Siōng-tè ê bīn lâi kiâⁿ, sī gōa-tōa ê pêng-an kap siū chiok-hok. Tāi-ke bô m̄ kám-kek thòe in lâu ba̍k-sái kám-siā Chú. 到新正ê頭一禮拜,通家攏總謙卑受洗禮來入tī主ê教會。當受洗禮ê時,Teng-hû兄、Teng-hû嫂攏起--來干證in早用腳chiah向上帝來行,來生活ê時,是外大ê苦慘。也這時in 向上帝ê面來行,是外大ê平安kap受祝福。大家無m̄感激替in流目屎感謝主。
Chí-ū chi̍t-tiâu lō͘ 只有一條路
[ Tī kū-nî Phian-chhip-pō͘ ū chham-siông ài hō͘ lán ê Pò khah ū lūn-te̍k, só͘-í ū-sî ài thok lâng siá chong-kàu siáu-soat. Kū-nî í-keng ū chhiáⁿ Lōa Jîn-seng Bo̍k-su siá chi̍t-tè “Ēng ka-chiah ǹg Siōng-tè,” tit-tio̍h tāi-ke ê hoan- gêng, kā lín seh-siā Chóng-sī hit-tè sī i ê thâu- sū nā-tiāⁿ, i ê chóng tê-ba̍k sī “Thiàⁿ ê sèng-lī.” Hun chò 4 pō͘ : --- 〔Tī舊年篇輯部有參詳ài hō͘咱ê報較有潤澤,所以有時ài託人寫宗教小說。舊年已經有請賴仁聲牧師寫一塊「用ka-chiah向上帝」得著大家ê歡迎,kā lín說謝。總是hit塊是伊ê頭序nā-tiāⁿ,伊ê總題目是「疼ê勝利」分做4部:
1.Ēng ka-chiah ǹg Siōng-tè.
2.Chí-ū chit-tiâu lō͘.
3.Lê-bêng.
4.Kok-kok-thaⁿ ê lō͘.
1、用ka-chiah ǹg上帝。
2、只有這條路。
3、黎明。
4、各各他 ê路。
I ê biô-siá, kap i ê bûn-pit, bián góa koh tī- chia kóng sím-mi̍h, i bat siá “A-niâ ê ba̍k-sái,” kap í-keng khiat-chài liáu ê “Ēng ka-chiah ǹg Siōng-tè,” kàu-gia̍h thang chèng-bêng lah. Tùi taⁿ khí, chīn só͘ ē beh koh liân-chài tē-jī pō͘ “Chí-ū chit-tiâu lō͘,” só͘ beh biô-siá--ê sī ka- têng chong kàu kàu-io̍k kap kàu-hōe, si̍t-chāi kàu-gia̍h thang hō͘ lán kî-thāi. Phian-chhip-pō͘. ] 伊ê描寫,kap伊ê文筆,免我koh tī chia講甚mi̍h,伊bat寫「阿娘ê目屎,」kap已經khiat載了ê「用ka-chiah向上帝」夠額thang證明--lah。Tùi今起,盡所會beh koh連載第2部「只有這條路,」所beh描寫--ê是家庭宗教教育kap教會,實在夠額thang hō͘咱期待。編輯部。〕
1. Kám-siā ê su̍t-hoâi 1. 感謝ê述懷
“Bo̍k-su pêng-an.” 「牧師平安。」
“Pêng-an, Teng-hû só lâi chē, chá- khí hán-kiâⁿ.” 「平安,Teng-hû嫂來坐,早起罕行。」
“Put-sî hō͘ bo̍k-su kap bo̍k-su-niû chin thiàⁿ-thàng, sim siông siàu-liām, chhōe chi̍t ê ki-hōe ài lâi kā lín seh-siā. Nā-sī sū-bū chin-chē, sòa chin chhiân- ân. Taⁿ tú-hó tī kin-á-ji̍t ū chi̍t ê ki- hōe, só͘-í thiâu-tî beh lâi chhōe lí chē, chhim-chhim kā lí kap bo̍k-su-niû seh- siā. Iā ǹg-bāng bo̍k-su koh-khah chí- tō góa thâu-chêng ê lō͘.” 「不時hō͘牧師kap牧師娘真疼痛,心常數念,chhōe一個機會ài來kā lín說謝。若是事務真濟,續真延ân 。今tú好tī今仔日有一個機會,所以thiâu-tî beh來chhōe你坐,深深kā你kap牧師娘說謝。也向望牧師koh較指導我頭前ê路。」
“Khí-kám, khí-kám, taⁿ chhiáⁿ chē. Bo̍k-su-niû, Teng-hû só lâi, chhiáⁿ phàu-tê.” 「豈敢,豈敢,今請坐。牧師娘、Teng-hû嫂來,請泡茶。」
“Hó, Teng-hû só pêng-an.” 「好,Teng-hû嫂平安。」
“Pêng-an, Bo̍k-su-niû, lí the bô êng ho͘N7 ?” 「平安,牧師娘,你teh無閒ho͘N7 ?」
“Sī, góa teh kā gín-ná pó͘-saⁿ. Taⁿ chhiáⁿ chē. 「是,我teh kā囡仔補衫。今請坐。」
“Bo̍k-su, góa nā siūⁿ-tio̍h kū-nî ê sū, chiū chin kiàn-siàu, iā siū lín ê thiàⁿ hiah tōa, beh cháiⁿ-iūⁿ tap-siā.” 「牧師,我若想著舊年ê事,就真見笑,也受lín ê疼hiah大,beh怎樣答謝。」
“Teng-hû só, lūn kū-nî ê sū, lán m̄- bián tiāⁿ koh khòa-sim, tī-hia, lán ê Sèng-keng kóng, bo̍h-tit khòaⁿ āu-bīn, to̍k-to̍k tì-ì thâu-chêng, ǹg só͘ chhah ê pio lâi cháu. Lūn lí só͘ chòe hiah ê kū ê tāi-chì, sī tùi lí m̄-bat. Tùi m̄-bat lâi chò--ê, lán ê Chú bô khêng-khàm, to̍k- to̍k tùi chit-tia̍p khí, tio̍h kiâⁿ tī kng- bêng, sin ê lō͘, thang hō͘ Chú hoaⁿ-hí. Iā lūn goán ū thiàⁿ lín ê ka-têng, che sī tùi Chú ê thiàⁿ chiah ē, m̄-sī goán thiàⁿ lín, sī Chú ê thiàⁿ thàu-kòe goán lâi thiàⁿ lín. Só͘-í lín tio̍h kám-siā Chú. Lín, goán pêⁿ-pêⁿ sī hiaⁿ-tī chí-mōe, put-kò goán ti̍t-chiap siū Chú kau-tāi chò lô͘-po̍k, chiàu-sî lâi pun lêng-kài ê bí-niû hō͘ lín nā-tiāⁿ. Iā-sī chin bô lō͘- ēng ê lô͘-po̍k. Só͘-í lín m̄-thang kám- siā lâng, sī tio̍h kám-siā Siōng-tè ê liap- lí kap Chú pó-hui̍h ê sio̍k-hôe. 「Teng-hû嫂,論舊年ê事,咱m̄免定koh掛心tī-hia,咱ê聖經講,莫tit看後面,獨獨致意頭前,向所插ê標來走。論你所做hiah ê舊ê代誌,是tùi你m̄-bat。Tùi m̄-bat來做--ê,咱ê主無khêng-khàm ,獨獨tùi 這tia̍p起,著行tī光明,新ê路,thang hō͘主歡喜。也論阮有疼lín ê家庭,che是tùi主ê疼chiah會,m̄是阮疼lín,是主ê疼透過阮來疼lín。所以lín著感謝主。Lín、阮平平是兄弟姊妹,不過阮直接受主交代做奴僕,照時來分靈界ê米糧hō͘ lín nā-tiāⁿ。也是真無路用ê奴僕。所以lín m̄-thang感謝人,是著感謝上帝ê攝理kap主寶血ê贖回。
Teng-hû só, lí khòaⁿ ! Lūn lín ka- têng ê tit-tio̍h chín-kiù, m̄-sī kan-ta góa kap bo̍k-su-niû chiū ē. Chhì-siūⁿ, nā m̄-sī pêng-seng jia̍t sim thiàⁿ Chú ê Oân ché chi̍t-ke chò lí ê chhù-piⁿ, iā nā m̄-sī Chheng-chúi ê thoân-tō sian-siⁿ ê chhian-kim kap sian-siⁿ-niû ê an-ùi bián- lē, lí chiū bô tit-kiù ê ki-hōe. Só͘-í bān- sū sī Sîn ê liap-lí. I ê sèng-chhiú khan lí, I ê ba̍k-chiu khòaⁿ--lí. Thiⁿ-pē bô pàng-sak lí. Koh Sèng-sîn kàu-sî ū khui lí kap Teng-hû hiaⁿ ê sim, hō͘ lín ê sim kàu-sî ke̍k-ngē pìⁿ-chò nńg, hō͘ lín kam-goān chiap-la̍p Chú Si̍p-jī-kè ê kng. Tùi án-ni bat chōe ê thang kiaⁿ, bat ka-têng hu-hū saⁿ-hô ê pit-iàu, sòa chai ka-tī sī kai-sí ê chōe-jîn, tû Chú Iâ-so͘ í-gōa bô lō͘. Koh Sèng-sîn pang- chān lín hó-táⁿ sìn-khò Chú, chiū lín ê seng-gâi piàn-ōaⁿ. Só͘-í m̄-sī tio̍h kám- siā lâng. Tio̍h chheng-chheng kám-siā Chú. Teng-hû嫂,你看!論lín家庭ê得著拯救,m̄是kan-ta我kap牧師娘就會。試想,若m̄是平生熱心疼主ê Oân姐一家做你ê厝邊,也若m̄是清水ê傳道先生ê千金kap先生娘ê安慰勉勵,你就無得救ê機會。所以萬事是神ê攝理。伊ê聖手牽你,伊ê目珠看--你。天父無放sak你。Koh聖神到時有開你kap Teng-hû兄ê心,hō͘ lín ê心到時極硬變做軟,hō͘ lín甘願接納主十字架ê光。Tùi án-ni bat罪ê thang驚,bat家庭夫婦相和ê必要,續知家己是該死ê罪人,除主耶穌以外無路。Koh聖神幫贊lín好膽信靠主,就lín ê生涯變換。所以m̄是著感謝人。著千千感謝主。」
Nā kòe-thâu kám-siā lâng, chiū ài pìⁿ- chò jîn-chêng-tek ê sìn-tô͘. Tùi lín ê sìn-gióng bô lī-ek, ē pìⁿ-chò pài bo̍k-su, î-nāi bo̍k-su. Sòa bē-kì-tit kám-siā Siōng-tè, óa-khò Siōng-tè. Bo̍k-su pún-sin iā bô lī-ek, in-ūi hāi bo̍k-su ê sim tiòng-tōa, ka-tī chū-ko khí--lâi. Só͘-í tùi chia khí, bô-lūn lí, góa, lóng tio̍h kui êng-kng hō͘ Chú.” 若過頭感謝人,就ài變做人情的ê信徒。Tùi lín ê信仰無利益,會變做拜牧師,依賴牧師。續bē記tit感謝上帝,倚靠上帝。牧師本身也無利益,因為害牧師ê心脹大,家己自高起--來。所以tùi chia起,無論你、我,攏著歸榮光hō͘主。」
Teng-hû só thiaⁿ chiah ê ōe, thâu- khak chhi̍h-chhi̍h, the̍h chhiú-kin ng tī bīn-n̍i̍h, kín chhit ba̍k-sái. Koh chi̍t-pái siūⁿ-tio̍h kū-nî ê chhám-kéng, koh chi̍t pái sin-sin kám-kek Siōng-tè thiàⁿ- thàng ê an-pâi, kap Chú Si̍p-jī-kè ê pó- hui̍h. Iā siūⁿ bo̍k-su ê khiam-pi, in-ūi bo̍k-su kap sio̍k-jîn tōa koh-iūⁿ, bô thó jîn-chêng, sòa m̄-káⁿ êng-kng ka-tī. Só͘-í it-hoat kám-kek Chú ê thiàⁿ, chai Chú ê thiàⁿ ū chhui-pek lâng kàu án-ni, hō͘ lâng ē kàu seⁿ, sí, lóng ūi-tio̍h I. Ah ! Chú ê thiàⁿ, tōa ah ! Teng-hû嫂聽chiah ê話,頭殼chhi̍h-chhi̍h,提手巾掩tī面--n̍i̍h,緊拭目屎。Koh一擺想著舊年ê慘境,koh一擺新新感激上帝疼痛ê安排,kap主十字架ê寶血。也想牧師ê謙卑,因為牧師kap俗人大各樣,無討人情,續m̄敢榮光家己。所以一發感激主ê疼,知主ê疼有催迫人到án-ni,hō͘人會到生、死,攏為著伊。抑!主ê疼,大抑!
Tú teh siūⁿ chiah ê sū, bo̍k-su-niû phâng-tê kap piáⁿ chhut--lâi. Nā-sī Teng-hû só ê bīn iáu-kú chhi̍h-chhi̍h. Bo̍k-su-niû lâi. “Ò͘ ! Ài-gio̍k-á, lí kap A-bú lâi. Chin koai, chin koai. Bo̍k- su-niû piáⁿ hō͘--lí.” Tú teh想chiah ê事,牧師娘捧茶kap餅出--來。若是Teng-hû嫂ê面iáu-kú chhi̍h-chhi̍h。牧師娘來。「Ò͘!愛玉仔,你kap阿母來。真乖,真乖。牧師娘餅hō͘--你。」
Cha-bó͘-gín-ná chin sè-jī, Teng-hû só kā sè-kiáⁿ kóng, kā bo̍k-su-niû the̍h, sòa seh-siā. Ài-gio̍k-á chiū chhun siang-chhiú lâi the̍h, sòa teng-lêng seh-siā. Bo̍k-su- niû chiū thîn-tê chhiáⁿ Teng-hû só. 查某囝仔真細膩,Teng-hû嫂kā細子講,kā牧師娘提,續說謝。愛玉仔就偆雙手來提,續叮嚀說謝。牧師娘就斟茶請Teng-hû嫂。
Teng-hû só khiā khí--lâi, siang-chhiú chiap-tê, tāi-ke chiah chē lo̍h í, koh chiap-sòa kóng ōe. Teng-hû嫂企起--來,雙手接茶,大家才坐落椅,koh接續講話。
Bo̍k-su hit-sî ēng chhiò-chhiò ê bīn, khòaⁿ Ài-gio̍k-á kóng, “Ài-gio̍k-á, bo̍k- su chin sit-lé ho͘N7 ! Tha-tú-á kò͘ kap lí ê a-bú chhéng-an, sòa bô kò͘ kap lí chhéng-an.” 牧師hit時用笑笑ê面,看愛玉仔講:「愛玉仔,牧師真失禮ho͘N7!tha-tú-a 顧kap你ê阿母請安,續無顧kap你請安。」
Teng-hû só khan ài-gio̍k-á ê chhiú khí--lâi, kā bo̍k-su kóng, Bē. Khiā hó- sè kā bo̍k-su chhéng-an. Ài-gio̍k-á chiū khiā sì-chiàⁿ kā bo̍k-su chhéng-an. “Bo̍k-su pêng-an.” Tāi-ke chin hoaⁿ-hí, chiū chiap-sòa koh kóng-ōe. Teng-hû嫂牽愛玉仔ê手起--來,kā牧師講,bē。企好勢kā牧師請安。愛玉仔就企四正kā牧師請安。「牧師平安。」大家真歡喜,就接續koh講話。
Teng-hû só kóng, “Bo̍k-su, chiah kú góa hoat-kiàn chi̍t-hāng chin tōa ê chin-lí.” Teng-hû嫂講:「牧師,chiah久我發見一項真大ê真理。」
“Ho͘N3 ! iáu khah hó. Lí kóng góa thiaⁿ khòaⁿ-māi.” “Tùi góa ê kòe-khì ê seng-oa̍h, góa chai chi̍t-hāng, chiū-sī nn̄g ê o͘, bē pìⁿ- chò chi̍t ê pe̍h ; nn̄g ê pháiⁿ, bē pìⁿ- chò chi̍t ê hó.” 「好!iáu較好。你講我聽看māi。」「Tùi我ê過去ê生活,我知一項,就是兩個烏,bē變做一個白;兩個歹,bē變做一個好。」
Bo̍k-su ìn kóng, “Che sī si̍t-chāi ê tāi-chì.” 牧師應講:「Che是實在ê代誌。」
Teng-hû só chiap-sòa kóng, “Khí- thâu góa siūⁿ góa ê tiōng-hu hiah pháiⁿ, góa beh pí i koh khah pháiⁿ, lâi kap i tàu-hoat. Góa ka-tī siūⁿ góa ū siong- tong ê ha̍k-būn, iā āu-thâu bē sàn-hiong. Lāu-phôe beh phòe i chhìn-bah-tàng. Àn-sǹg beh kā i pìⁿ kàu bô bīn-phôe. Kàu lōng-ke sòaⁿ-the̍h, tāi-ke sí, chiah kam-goān. Kàu taⁿ chi̍t-ē siūⁿ, chin kiàn-siàu, chin gōng, chin-chiàⁿ sī Mô͘- kúi ji̍p-sim. Kàu tit-tio̍h Chú kiù liáu- āu, m̄-nā chai nn̄g ê pháiⁿ, bē chiâⁿ-chò chi̍t ê hó. Sòa chai beh hō͘ tōa pháiⁿ hoán-hóe, tio̍h ēng tōa hó iâⁿ--i. Hit ê tōa hó, chiàu góa só͘ chai, chiū-sī bû- hān ê thiàⁿ.” Bo̍k-su ìn kóng, “Chin-chiàⁿ sī án-ni.” Teng-hû嫂接續講:「起頭我想我ê丈夫hiah歹,我beh比伊koh較歹,來kap伊鬥法。我家己想我有相當ê學問,也後頭bē散hiong。老皮beh配伊凊肉凍。按算beh kā伊變到無面皮。到弄家散宅,大家死,才甘願。到今一下想,真見笑、真憨,真正是魔鬼入心。到得著主救了後,m̄ 若知兩個歹,bē誠做一個好。續知beh hō͘大歹反悔,著用大好贏--伊。Hit ê大好,照我所知,就是無限ê疼。」牧師應講:「真正是án-ni。」
I sī góa ê tiōng-hu 伊是我ê丈夫
Teng-hû só kóng kàu chin jia̍t, ka-tī chin kám-kek ê khoán. Teng-hû嫂講到真熱,家己真感激ê款。
“Bo̍k-su ah ! Án-chóaⁿ-iūⁿ nē. Bōe sìn Chú ê sî góa ê ta-po͘-lâng, i mē góa chi̍t-kù, góa chiū mē i 2, 3 kù. I nā mē góa sió-khóa ok-to̍k, góa chiū chhōe siāng tiòng-to̍k ê ōe kā i mē tò-tńg. I sui-bóng bô mē góa, góa iā tiāⁿ mē ke mē káu ; mē gín-ná lâi khe-sé, gia̍t-siat chau-that--i. I bōe ji̍p mn̂g góa ê bīn to chhàu piān lo̍h lah ; i ji̍p mn̂g góa ê bīn chiū koh khah chhàu. Sim chin gêng, tiāⁿ chi̍t-oân chhin-chhiūⁿ chio̍h- thâu tù-teh. Nā m̄-thang sio ìn 2, 3 kù ōe, chiū hông-hoat. I lī chhoh, góa iū lé, tōa-ē ōaⁿ sè-ē. Ū-sî siak óaⁿ siak tī ; put-kò ke-lāi bô chi̍t-sî ê chēng- chēng. Ah ! Chin-chiàⁿ sī oa̍h tē-ge̍k. Chit-sî koh siūⁿ to sim sng, ē kiaⁿ. Án- chóaⁿ hit-sî ē án-ni.” 「牧師ah!Án怎樣nē。Bōe信主ê時我ê查甫人,伊罵我一句,我就罵伊2、3句。伊若罵我小可惡毒,我就chhōe上中毒ê話kā伊罵倒轉。伊雖罔無罵我,我也定罵雞罵狗;罵囡仔來kháu洗,gia̍t-si at蹧踢--伊。伊bōe入門我ê面to臭便落lah;伊入門我ê面就koh較臭。心真gêng,定一丸親像石頭tù-teh。若m̄-thang相應2、3句話,就逢罰。伊利chhoh ,我又lé,大下換細下。有時soak碗siak箸;不過家內無一時ê靜靜。Ah!真正是活地獄。這時koh想to心酸,會驚。Án-chóaⁿ hit時會án-ni。」
Bo̍k-su-niû ài kóng-chhiò, kóng “poh káⁿ sī lí chòe sin-niû ê sî, lín Teng-hû-hiaⁿ beh chhiáⁿ lí chhut kiō ê sî, kā lí that kiō mn̂g, iā lí to káⁿ iā kā i that chhut lâi--leh, m̄ chiah nn̄g-ê ē hiah gâu oan-ke.” 牧師娘ài講笑,講:「Poh káⁿ是你做新娘ê時,lín Teng-hû兄beh請你出轎ê時,kā你踢轎門,也你to敢也kā伊踢出來--leh,m̄ chiah兩個會hiah gâu冤家。」
Teng-hû só kiàn-siàu, kiàn-siàu kóng, “Bô iáⁿ nē, lâng goán hit sî chē chū- tōng-chhia, m̄-sī chē kiō nē, koh nn̄g-ê chē lia̍h-pâi, saⁿ-sûi tùi chū-tōng-chhia lo̍h-lâi, chiah lâi kóng-ò͘.” Teng-hû嫂見笑,見笑講:「無影nē,人阮hit時坐自動車,m̄是坐轎nē,koh兩個坐掠排,相隨tùi自動車落--來,chiah來講ò͘。」
“Ū iáⁿ mī ! Án-ni oan-ke sī chiām-sî lah. Taⁿ bē lah--lah.” 「有影mī!Án-ni冤家是暫時lah。今bē lah--lah。」
Tāi-ke lóng ài chhiò, chi̍t-sî kheh- thiaⁿ lóng sī chhiò siaⁿ. “Bo̍k-su-niû, taⁿ goán ū-iáⁿ bē oan-ke lah nē, tùi góa sìn Chú liáu-āu.” 大家攏ài笑,一時客廳攏是笑聲。「牧師娘,今阮有影bē冤家lah nē,tùi我信主了後」。
Tú kóng chit kù teng-hû só ê bīn âng-âng chū án-ni thâu chhi̍h-chhi̍h, kiàn-siàu kiàn-siàu chiap-sòa kóng, “chū i ji̍p pēⁿ-īⁿ góa ka-tī chi̍t ê khì thàm i ê sî, góa kā i hōe sit-lé, i iā kā góa hōe sit-lé, liáu-āu goán chiū m̄-bat koh sio-mē lah nē”. Tú講這句Teng-hû嫂ê面紅紅自án-ni頭chhi̍h-chhi̍h,見笑見笑接續講:「自伊入病院我家己一個去探伊ê時,我kā伊會失禮,伊也kā我會失禮,了後阮就m̄-bat koh相罵lah nē」。
Kóng khì pēⁿ-īⁿ thàm i, sī chí kū-nî i thâi i ê tiōng-hu bô sí, khì ji̍p-īⁿ ê sū. Só͘-í ka-tī kóng ka-tī pháiⁿ-sè, chiah bīn âng-âng kiàn-siàu ê khoán. 講去病院探伊,是指舊年伊thâi伊ê丈夫無死,去入院ê事。所以家己講家己歹勢,才面紅紅見笑ê款。
Bo̍k-su-niû chhiò-chhiò kóng, “Chin kiong-hí, chin kiong-hí”. Teng-hû só iáu kiàn-siàu kiàn-siàu ê khoán, chiap- sòa kóng “Góa to tha̍k Sèng-keng kóng tio̍h thiàⁿ tùi-te̍k, iā kóng ang-bó͘ sī siāng chi̍t-thé. Kóng nā siàn tò-pêng ê chhùi-phóe, liân chiàⁿ-pêng iā tio̍h oa̍t hō͘ i. Góa khí-thâu m̄-sìn, siūⁿ kóng che beh án-chóaⁿ kiâⁿ. Āu-lâi siūⁿ kóng chit tiâu lō͘ nā m̄ kiâⁿ, to iā bat kiâⁿ kàu sí pō͘, iā-sī chhōe bô pêng- an lah. Só͘-í chiū kiû Chú pang-chān, kā i chhì-kiâⁿ. Kai-chài kiâⁿ liáu chin sèng-lī.” 牧師娘笑笑講:「真恭喜,真恭喜」。Teng-hû嫂iáu見笑見笑ê款,接續講:「我to讀聖經講著疼對敵,也講翁某是相一體。講若siàn倒爿ê嘴phóe,連正爿也著越hō͘伊。我起頭m̄信,想講che beh án-chóaⁿ行。後來想講這條路若m̄行,to也bat行到死步,也是chhōe無平安lah。所以就求主幫贊,kā伊試行。佳哉行了真聖理。」
Bo̍k-su-niû thiaⁿ liáu chin ài chhiò, chin hoaⁿ-hí. Kóng kàu chia Teng-hû só ê bīn ka-tī iā chin hoaⁿ-hí, chhin- chhiūⁿ ū kng leh. Bo̍k-su-niû kóng, “Án-chóaⁿ sèng-lī, lí mā kóng kóa hō͘ goán o̍h”. Teng-hû-só chhim-chhim kám-siā Chú ê pang-chān, khoa-kháu Chú ê khùi-la̍t ê khoán. Chiū kóng, “Chóng kóng chi̍t kù : Tāi-seng góa siūⁿ Chú sià-bián góa, góa taⁿ iā tio̍h sià- bián góa ê tiōng-hu. Án-ni siūⁿ ê sî, sim-koaⁿ-thâu hit-oân chiū bô-khì-lah. Hit oân bô khì ê sî, sim kám-kak chin chheng. Phah-sǹg hit sî bīn iā ū khah chheng. Tē-jī-pō͘ : Chú kóng tio̍h thiàⁿ tùi-te̍k, góa siūⁿ-tio̍h án-ni ê sî, chai m̄-nā tio̍h sià-bián i nā-tiāⁿ, tio̍h sòa thiàⁿ i chiah hó. Án-ni góa ê sim í-keng khǹg kap i hô, ài thé-thiap i ê sim. Āu-lâi góa chai i m̄-sī góa ê tùi- te̍k. I sī góa ê tiōng-hu, sī góa ê thâu, sī góa ê tâng-thé--ê. Góa sī i--ê, i sī góa--ê, góa bô thang koh khò gōa-ke, góa sī tio̍h lī-khui pē-bú lâi kiat-liân tī góa ê tiōng-hu. Kàu hit sî góa kám- kak chêng lóng sī m̄-tio̍h, taⁿ tio̍h tùi thiàⁿ têng chhut-hoat. 牧師娘聽了真ài笑,真歡喜。講到chia Teng-hû嫂ê面家己也真歡喜,親像有光leh。牧師娘講:「Án-chóaⁿ 勝利,你mā講寡hō͘阮學」。Teng-hû嫂深深感謝主ê幫贊,誇口主ê氣力ê款。就講:「總講一句:代先我想主赦免我,我今也著赦免我ê丈夫。Án-ni想ê時,心肝頭hit丸就無去啦。Hit丸無去ê時,心感覺真清。扑算hit時面也有較清。第二步,主講著疼對敵,我想著án-ni ê時,知m̄若著赦免伊nā-tiāⁿ,著續疼伊chiah好。Án-ni我ê心已經囥kap伊和,ài體貼伊ê心。後來我知伊m̄是我ê tùi敵。伊是我ê丈夫,是我ê頭,是我ê同體--ê。我是伊--ê,伊是我--ê,我無thang koh靠外家,我是著離開父母來結連tī我ê丈夫。到hit時我敢覺前攏是m̄著,今著tùi疼重出發。
Ah ! Chí-ū sī thiàⁿ. Chí-ū sī thiàⁿ, í-gōa bô lō͘. Góa chhim-chai beh têng kiàn-chō góa ê ka-têng, chí-ū sī thiàⁿ chit tiâu lō͘. Tùi án-ni góa ōaⁿ sim, ōaⁿ chòe bô tiâu-kiāⁿ ê thiàⁿ. Tùi hit ji̍t khí, góa ê sim seⁿ-chhut sin ê ǹg- bāng, seⁿ-chhut sin ê sìn-liām lâi tùi- thāi góa ê tiōng-hu. Tùi hit ji̍t khí, góa ê thài-tō͘, bīn-iông, siaⁿ-im lóng piàn khoán. Góa ê ka-têng ná-chún tī khòng-hān chiap tio̍h kam-ú ê khoán- sit, hut-jiân ū lūn-te̍k, ū oa̍h-khì. Tī chia̍h-pn̄g-toh ū chhiò siaⁿ, tī thiaⁿ-ni̍h ū chhiò siaⁿ.” Ah!只有是疼。只有是疼,以外無路。我深知beh重建造我ê家庭,只有是疼這條路。Tùi án-ni我換心,換做無條件ê疼。Tùi hit日起,我ê心生出新ê向望,生出新ê信念來對待我ê丈夫。Tùi hit日起,我ê態度、面容、聲音攏變款。我ê家庭那準tī抗旱接著甘雨ê款式,忽然有潤澤、有活氣。Tī食飯桌有笑聲,tī廳ni̍h有笑聲」。
Tú kóng kàu chia, hut-jiân Teng-hû hiaⁿ tùi gōa-bīn ji̍p-lâi. Teng-hû hiaⁿ ji̍p-lâi khòaⁿ tāi-ke lóng teh chhiò, i iā bô ì-sek kap lâng tāi-ke chhiò, iā tāi-ke khòaⁿ i ji̍p-lâi chiū lóng tùi í-ni̍h peh- khí-lâi. Bo̍k-su kóng, “Teng-hû hiaⁿ chhiáⁿ lâi chē”. “Hó, to-siā”. Teng- hû hiaⁿ seh-siā iā chiū chē-lo̍h-í, chē kap Teng-hû só keh-piah-í. Ài-gio̍k-á khòaⁿ a-pa lâi, chiū chin hoaⁿ-hí cháu óa a-pa ê seng-khu piⁿ. Tāi-ke koh chiap-sòa kóng-ōe. Tú講到chia,忽然Teng-hû兄tùi外面入--來。Teng-hû兄入--來看大家攏teh笑,伊也無意識kap人大家笑,也大家看伊入--來就攏tùi椅ni̍h peh 起來。牧師講:「Teng-hû兄請來坐」。「好,多謝」。Teng-hû兄說謝也就坐落椅,坐kap Teng-hû嫂隔壁椅。愛玉仔看阿爸來,就真歡喜走倚阿爸ê身軀邊。大家koh接續講話。
Teng-hû hiaⁿ ji̍p-lâi ê sî, khòaⁿ Teng- hû só kóng kah hiah jia̍t-sim, iā i ji̍p- lâi tāi-ke sòa tiām-khì, chiū kî-koài mn̄g kóng, “Lín thâu-tú-á teh kóng sím- mi̍h, tāi-ke hiah sim-sek.” Teng-hû兄入--來ê時,看Teng-hû嫂講kah hiah熱心,也伊入來大家續恬去,就奇怪問講:「Lín頭tú仔teh講甚物,大家hiah心適?」
Bo̍k-su-niû chiū ìn kóng, “Teng-hû só teh kóng lín ê ka-têng tùi Chú tit- tio̍h gōa tōa ê piàn-hòa, tāi-ke tī-chia saⁿ tâm-lūn lâi kám-siā Chú.” 牧師娘就應講:「Teng-hû嫂teh講lín ê家庭tùi主得著外大ê變化,大家tī-chia相談論來感謝主。」
Teng-hû hiaⁿ chhiò-chhiò kóng, “Sī án-ni o͘h ! Si̍t-chāi ū iáⁿ, chin kám-siā Chú. Iā-sī chin kám-siā tāi-ke ê thiàⁿ- thàng, gâu chí-tō. Chóng-sī góa chiah kú chin kám-kek góa ê hū-jîn-lâng si̍t- chāi pí góa ke chin gâu.” Teng-hû兄笑笑講:「是án-ni o͘h ! 實在有影,真感謝主。也是真感謝大家ê疼痛,gâu指導。總是我chiah久真感激我ê婦人人實在比我家真gâu。」
Teng-hû só thiaⁿ Teng-hû hiaⁿ kóng án-ni, thâu-khak chhi̍h-chhi̍h ēng liû- phàn (流盼 ēng ba̍k-bóe) kā i thau khòaⁿ, ì-sù sī kóng mā m̄-thang án-ni kóng, iā che kóng góa khah gâu--ê. Teng-hû嫂聽Teng-hû兄講án-ni,頭殼chhi̍h-chhi̍h用liû-phàn(流盼用目尾)kā i 偷看,意思是講mā m̄-thang án-ni講,也che講我較gâu--ê。
Bo̍k-su-niû khòaⁿ Teng-hû só án-ni, chiū chòng Teng-hû hiaⁿ ê táⁿ, kóng, “Kan-ná bô iàu-kín chò lí kóng, khoàn Teng-hû só án-chóaⁿ khah gâu”. 牧師娘看Teng-hû嫂án-ni,就壯Teng-hû兄ê膽,講:「Kán-ná無要緊做你講,勸Teng-hû嫂án-chóaⁿ 較gâu」。
Teng-hû hiaⁿ thiaⁿ Bo̍k-su-niû án-ni kóng, koh khòaⁿ hū-jîn-lâng ê bīn to chhiò-chhiò, chai kóng bô iàu-kín chiū kóng. Teng-hû兄聽牧師娘án-ni講,koh看婦人人ê面to笑笑,知講無要緊就講。
回上一頁    日治時期,   1940年,   小說