So͘ Io̍k-châi Bo̍k-su ê Sió-toān
|
蘇育才牧師ê小傳 |
| A P seng |
A.P.seng |
|
So͘ Io̍k-châi Bo̍k-su, jú-miâ Seng, thó͘-miâ pún-chng ê lâng kiò i Khok-è. Bêng-tī 16 nî 7 goe̍h 20 ji̍t, chhut-sì tī Chiang-hòa chhī ê tang-pêng, iok phò͘-jī lō͘ ê Khoài-koaⁿ. Pē-bó chá kòe-sì, i ê hiaⁿ So͘ Sam--sī chin láu-si̍t ê lông-hu. In hiaⁿ-tī ê sèng-chêng kú-tōng, ū thiⁿ choa̍h tē ê cheng-chha.
|
蘇育才牧師，乳名生，土名本庄ê人叫伊Khok-è。明治16年7月20日，出世tī彰化市ê東爿，約phò͘-jī路ê Khoài-koaⁿ。父母早過世，伊ê兄蘇Sam是真老實ê農夫。In兄弟ê性情舉動，有天choa̍h地ê cheng差。 |
|
So͘ kun ūi-tio̍h bô sī-tōa-lâng ê iok- sok, seⁿ-sêng sī ióng-kám hò͘-chiàn ê sèng-chit. Kàu cha̍p-gō͘ la̍k hòe ê sî, chi̍t tōa kûn ê chheng-liân, So͘ kun chiū chò tóng-siú, hoah phah chiū phah. Chng-tiong ê lâng kiaⁿ i ná kiaⁿ hó͘, lâng chiū kóng, “Khok-è nā bô phah-sí lâng, ún-tàng ē hō͘ lâng phah--sí.”
|
蘇君為著無序大人ê約束，生成是勇敢好戰ê性質。到15、6歲ê時，一大群ê青年，蘇君就做黨首，喝扑就扑。庄中ê人驚伊若驚虎，人就講：「Khok-è若無扑死人，穩當會hō͘人扑--死。」 |
|
Hia ū jia̍t-sim ê sìn-tô͘ Pún hiaⁿ kap Pin hiaⁿ, thiaⁿ-tio̍h lâng teh gī-lūn i, koh khòaⁿ-tio̍h i ô kú-tōng, ūi-tio̍h i chhim-chhim hoân-ló. Chiū chìn chò Ki-tok-tô͘ ê pún-hūn, ke̍k-le̍k bián-lē i tio̍h thiaⁿ tō-lí, chiong-lâi chiàⁿ ū hó kiat-kó. Hit-nî So͘ kun tú 17 hòe, hoaⁿ- hí kap in khì lé-pài, o̍h pe̍h-ōe-jī, bô kú Sèng-keng ē hiáu tha̍k. Chit pái the̍h Sèng-keng khì tiàm-á tha̍k, chi̍t kûn lâng cháu lâi khòaⁿ, “hé, Khok-è chin gâu, ē hiáu tha̍k tāu-chhài-gê,” tha̍k kàu chi̍t kù “A-pa Pē-ah !” Chi̍t lâng ìn kóng, “Ôe-ē.” So͘ kun it-sî hoat-sèng khí-chhiú phah chi̍t-ē, hit lâng tó tī tē- ni̍h.
|
Hia有熱心ê信徒Pún兄kapPin兄，聽著人teh議論伊，Koh看著伊ô舉重，為著伊深深煩惱。就盡做基督徒ê本分，極力勉勵伊著聽道理，將來正有好結果。Hit年蘇君tú 17歲，歡喜kap in去禮拜、學白話字，無久聖經會曉讀。這擺提聖經去店仔讀，一群人走來看：「hé,Khok-è真gâu,會曉讀豆菜芽」，讀到一句「阿爸父ah！」一人應講： 「Ôe-ē。」蘇君一時發性起手扑一下，hit人倒tī地裡。 |
|
Khó-sioh i thiaⁿ tō-lí bô lōa kú, ūi- tio̍h khoân-kéng ê koan-hē, hō͘ pêng-iú chio khì chhut-gōa bô͘ seng-oa̍h, iā bat khì tī Kheng-thi̍h hōe-siā hōng-chit. Chit sî i iā sī chò tóng-siú, hoa-liú ê sū i bô hèng, sio-phah ū chhù-bī. Léng- sim sòa m̄-bat lé-pài, kū-sèng koh hoat- seng, āu-lâi koh tńg-khì pún-hiong. Pún hiaⁿ ke̍k-le̍k bián-lē i, tio̍h koh kiâⁿ thiⁿ- lō͘ khah ū hok-khì, i iā sêng-jīn pài Siōng-tè ê seng-oa̍h siāng hó. Koat-sim koh kiâⁿ thiⁿ-lō͘, chit-sî thài-tō͘ tōa piàn chiâⁿ-chò sin ê lâng, iā siūⁿ chiong-lâi ài chò Chú ê kang. Kàu 20 hòe ê sî, thiaⁿ-tio̍h Ka-tang kheⁿ-kháu kàu-hōe ū siat Sió-o̍h, chiū khoán hêng-lí lâi hia tha̍k Sió-o̍h. Hit-sî N̂g Hiàn-chiong Sian-seⁿ tī hia chò thoân-tō kiam kà Sió-o̍h. So͘ kun chin chhut-la̍t bián- kióng, o̍h soàn-su̍t, tha̍k Hàn-bûn. Kàu kū-le̍k ê nî-té, sòaⁿ o̍h, koaⁿ-thiaⁿ m̄-chún, Sió-o̍h sin-nî bē thang koh khui. So͘ kun chiū khì chhōe Mûi Bo̍k-su, Lân I- seng, Ha̍k-kiong Sian-seⁿ, kóng i ài ji̍p Tōa-o̍h, ài chò Chú ê kang, in tāi-ke hoaⁿ-hí chhui-chiàn. Tit-tio̍h Kàu-sū- hōe èng-ún, chiū ji̍p Tōa-o̍h tha̍k-chheh. Hit-sî sin ji̍p seng chin chē, So͘ kun siāng bô si̍t-le̍k. Goân-lâi i sī ū châi- tiāu ê lâng, koh bián-kióng, chhì-giām ê sêng-chek chin hó, siông-siông iâⁿ-kòe ū keng-iû Tiong-ha̍k ê pêng-iú.
|
可惜伊聽道理無偌久，為著環境ê關係，hō͘朋友招去出外謀生活，亦bat去tī輕鐵會社封職。這時伊也是做黨首，花柳ê事伊無興，相扑有趣味。冷心續m̄-bat禮拜，舊性koh發生，後來koh轉去本鄉。Pún兄極力勉勵伊，著 koh行天路較有福氣，伊也承認拜上帝ê生活上好。決心koh行天路，這時態度大變成做新ê人，亦想將來ài做主ê工。到20歲ê時，聽著茄苳坑口教會有設小學，就khoán行李來hia讀小學。Hit時黃Hiàn-chiong先生tī hia做傳道兼教小學。蘇君真出力勉強，學算術、讀漢文，到舊曆ê年底，sòaⁿ學，官廳m̄准，小學新年bē thang koh開。蘇君就去chhōe梅牧師、蘭醫生、學恭先生，講伊ài入大學、ài做主ê工，in大家歡喜推薦。得著教士會應允，就入大學讀冊。Hit時新入生真濟，蘇君上無實力。原來伊是有才調 ê人，koh勉強、試驗ê成績真好，常常贏過有經由中學ê朋友。 |
|
Bêng-tī 41 nî sin-le̍k chiaⁿ goe̍h, tùi Sîn-ha̍k-hāu chut-gia̍p, iā sûi-sî kap Tâi- lâm chhī N̂g--sī Ia̍t lú-sū kiat-hun. N̂g lú-sū sī ū ha̍k-le̍k, ū châi-tiāu, jiat-sim, kut-la̍t, tùi lāi, tùi gōa lóng oân-boán, sèng-chêng un-sûn, So͘ kun tī kàu-kài ê sêng-kong, si̍t-chāi tit-tio̍h hiân lōe- chō͘.
|
明治41年新曆正月，tùi神學校卒業，亦隨時kap台南市黃--氏Ia̍t女士結婚。黃女士是有學歷、有才調、熱心、骨力，對內、對外攏圓滿，性情溫純，蘇君tī教界ê成功，實在得著賢內助。 |
|
I só͘ tòa ê kàu-hōe, chiū-sī Lí-hî-thâm, Tōa-siā, Hong-goân, Tōa-tō͘, Pîn-tong, Lo̍k-káng, Chheng-chúi, Chiang-hòa, Môa-tāu. Tāi-chèng 9 nî, siū Chiang- hòa pún kàu-hōe, ke̍k-le̍k phèng-chhiáⁿ chò Bo̍k-su, saⁿ nî jim-móa chiū sî-chit, khì tòa Môa-tāu kàu-hōe chi̍t nî kú.
|
伊所tòa ê教會，就是鯉魚潭、大社、豐原、大肚、屏東、鹿港、清水、彰化、麻豆。大正9年，受彰化本教會極力聘請做牧師，3年任滿就辭職，去tòa麻豆教會一年久。 |
|
Tāi-chèng 13 nî, Pîn-tong tông-hōe phèng-chhiáⁿ i chò Pîn-tong tông-hōe ê Bo̍k-su, kiōng tòa 12 nî kú. In-ūi ū siong-tong ê jîn-bu̍t Khó͘ Iú-châi kun, thang chiap i ê jīm, i chiū jiōng-hiân sî-chit.
|
大正13年，屏東堂會聘請伊做屏東堂會ê牧師，共tòa 12年久。因為有相當ê人物許有才君，thang接伊ê任，伊就讓賢辭職。 |
|
Chiau-hô 11 nî jīm Ko Tiong bêng-ū Bo̍k-su. Kàu kin-nî sin-thé soe-jio̍k, chiū sî bêng-ū Bo̍k-su ê chit, ǹg-bāng tī ka-têng chēng-ióng, hō͘ sin-thé khah ióng-kiāⁿ, bô phah-sǹg chiàn bé bô pháu tian-tò m̄-hó.
|
昭和11年任高中名譽牧師。到今年身體衰弱，就辭名譽牧師ê職，向望tī家庭靜養，hō͘身體較勇健，無扑算戰馬無跑顛倒m̄好。 |
|
Pún-nî 7 goe̍h 16 ji̍t, ngó͘-hō͘ 11 tiám 15 hun, an-jiân kap sè-kan soah, khì Thiⁿ-pē tau, hióng-siū 57 hòe. Hok-khì ah !
|
本年7月16日，午後11點15分，安然kap世間煞，去天父兜，享壽57歲。福氣ah！ |
|
Lâu So͘ Bo̍k-su-niû, lēng-lông Chín- hui kun, kap 5 ê chhian-kim, kan-ta siāng soah bóe ê cha-bó͘-kiáⁿ bōe chhut- kè, lāi-gōa sun sêng-kûn, i ê jîn-sū í- keng chīn lah !
|
留蘇牧師娘、令郎Chín-hui君、kap 5個千金，kan-ta siōng 煞尾ê查某子bōe出嫁，內外孫成群，伊ê人事已經盡lah！ |
|
Kì kúi hāng lâi siàu-liām i.
|
記幾項來數念伊。 |
|
1. I sī hiông-piān-ka. I tha̍k-chheh keng-iû chiàⁿ ū 5 nî kú, lūn ha̍k-būn sī pêng-siông, chóng-sī i ê kháu-châi chin iu-siù. Pò͘-tō thèng-chiòng bô-lūn kúi pah lâng, i chi̍t-ē kóng, tāi-ke chēng- chēng teh thiaⁿ. Tī pài-tn̂g ê soat-kàu, ōe chin tāng, kám-tōng chin tōa, ē hō͘ lâng lâu ba̍k-sái, kiaⁿ-hiâⁿ, hoán-hóe. Kap hōe-gōa ê lâng thó-lūn chong-kàu ê būn-tê, i iā sī khiā tī iu-sèng ê tē-ūi, sī Lâm-pō͘ thoân-kàu-chiá it-liû ê hiông- piān-ka.
|
1.伊是雄辯家。伊讀冊經由正有5年久，論學問是平常，總--是伊ê口才真優秀。佈道聽眾無論幾百人，伊一下講，大家靜靜teh聽。Tī拜堂ê說教，話真重，感動真大，會hō͘人流目屎、驚惶、反悔。kap會外ê人討論宗教ê問題，伊亦是企tī優勝ê地位，是南部傳教者一流ê雄辯家。 |
|
2. I sī ū siông-sek ióng-kám--ê. Bōe sìn Chú ê í-chêng, i sī ióng-kám phah lâng, sìn Chú ê í-āu, sī sī ióng-kám pó-hō͘ kàu-hōe, ióng-kám chò Chú ê kang, pa̍k- lâng kiaⁿ-hiâⁿ m̄-káⁿ chò, i sī chìn-chêng khì chò. I ê siông-sek chin hong-hù, jīn-sek chin thàu. Kàu-hōe sū, ka-têng sū, châi-sán sū, oan-ke sū, chhin-sū, nā ū hùi-khì ê só͘-chāi, chhiáⁿ i kàu, thiaⁿ siang-hong ê ōe liáu-āu, pó͘-thâu kia̍h- khí phòa lo̍h-khì, bān-sū to kái-koat. “Bē lâi, chhōe So͘ Io̍k-châi”, si̍t-chāi bô chhò. I kúi-nā hôe chò Lâm-pō͘ Tiong- hōe ê Gī-tiúⁿ, chò Ko Tiong ê Gī-tiúⁿ, pān-sū chin bín-chia̍t, tiâu-tiâu iú tōaⁿ, hō͘ gī-tiûⁿ an-chēng, i sī ū thóng-chè ê tiâu-kiāⁿ.
|
2.伊是有常識勇敢--ê。Bōe信主ê以前，伊是勇敢扑人，信主ê以後，是勇敢保護教會、勇敢做主ê工，別人驚惶m̄敢做，伊是進前去做。伊ê常識真豐富，認識真透。教會事、家庭事、財產事、冤家事、親事，若有費氣ê所在，請伊到，聽雙方ê話了後，斧頭舉起phòa落去，萬事to解決。「Bē來，chhōe蘇育才」，實在無錯。伊幾若回做南部中會ê議長，做高中ê議長，辦事真敏捷，條條有段，hō͘議場安靜，伊是有統制ê條件。 |
|
3. I sī chīn-tiong ê kang-jîn. I chò Chú ê kang 33 nî kú, ū niá siā-kim, á bô niá siā-kim, i sī it-koàn chīn-tiong, bô-lūn kôaⁿ, joa̍h, hong, hō͘, hn̄g, kīn, pêⁿ, kiā, ji̍t, mê, ióng-kiāⁿ, á lám sin-miā, i sī bô the-sî chìn-chêng teh chò. I ê sin-thé hiah lám, tài kúi-nā hāng pēⁿ, iā thoa-pēⁿ teh chò kang, káⁿ sī ài o̍h Pó- lô ê khoán, chīn-tiong kàu-sí. Tōa ǹg- bāng i ê chú-lú, ē kè-sio̍k lāu-pē ê sìn- gióng, chīn-la̍t oān-chō͘ kàu-hōe. I ū ûi-chiok ài hóe-chòng, 7 goe̍h 24 ji̍t, ē- po͘ 3 tiám, tī Chiang-hòa pài-tn̂g kú- hêng giâm-siok ê kò-pia̍t-sek, ta̍k hong- biān ê lâng to ū lâi hōe-chòng, tōa-keng ê pài-tn̂g chē kàu bô ūi, chin sēng-hóng.
|
3.伊是盡忠ê工人。伊做主ê工33年久，有領謝金、抑無領謝金，伊是一貫盡忠，無論寒、熱、風、雨、遠、近、平、崎、日、暝、勇健、抑lám身命，伊是無推辭進前teh做。伊ê身體hiah lám,tài幾若項病，亦拖病teh做工，káⁿ是ài學保羅ê款，盡忠到死。大向望伊ê子女，會繼續老父ê信仰，盡力援助教會。伊有遺族ài火葬，7月24日，e晡3點，tī彰化拜堂舉行嚴肅ê告別式，逐方面ê人to有來會葬，大間ê拜堂坐到無位，真盛況。 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò tē 655 hō, 1939 nî 10 goe̍h)
|
(台灣教會公報第655號，1939年10月) |
