Iú-ek ê e̍k-ōa
|
有益ê逸話 |
| Koa Siat-kai |
柯設偕 |
|
Pún-ge̍h sī 12 ge̍h, chiū-sī lán tāi-ke beh ngiâ-chi̍h Kiù-chú Sèng-tàn ê sî.
|
本月是12月，就是咱大家beh 迎接救主聖誕ê時。 |
|
Siá chit nn̄g-ê iú-ek ê e̍k-ōa, lâi saⁿ-kap chham-khó͘:
|
寫這兩個有益ê逸話，來相佮參考： |
|
1. Kho-lûn-pò͘ kap nn̄g
|
I. 哥倫布佮卵 |
|
Kho-lûn-pò͘ (Columbus) hoat-kiàn Bí-chiu, tò-tńg kàu Se-pan-gâ kok ê sî, ū siū chin tōa hoan-gêng. Tī chi̍t ê tōa lāu-jia̍t ê tāi-chhan ê sî, tâng-toh ê tiong-kan, ū lâng sòe-siaⁿ thau kóng, “Hoat-kiàn Bí-chiu ū sím-mi̍h kî-koài, put-kò chûn ǹg sai-pêng ti̍t-ti̍t sái, kàu-bé chiū kàu Bí-chiu, ta̍k lâng mā ōe-hiáu-tit, ū sím-mi̍h oh.”
|
哥倫布(Columbus)發見美洲，倒轉到西班牙國ê時，有受真大歡迎，佇一個大鬧熱大餐ê時，同桌ê中間，有人細聲偷講：「發見美洲有甚物奇怪，不過船向西爿直直駛，到尾就到美洲，逐人mā會曉得，有甚物oh 。」 |
|
(Hiah ê lâng m̄-nā bô kā Kho-lûn-pò͘ tàu hoaⁿ-hí, hoán-tńg teh thau-kong gī-lūn i só͘ hoat-kiàn, sī khoài-khoài ê sū).
|
(Hiah ê人不但無kā 哥倫布鬥歡喜，反轉teh 偷講議論伊所發見，是快快ê事。) |
|
Kho-lûn-pò͘ chai-iáⁿ in án ni teh phoe-phêng, chiū khiā khí-lâi, the̍h chi̍t-lia̍p nn̄g tùi chèng-lâng kóng, “Lín ū lâng ōe-hiáu-tit chiong nn̄g chhāi-tiâu tī toh-téng á-bōe ?”
|
哥倫布知影in án-ni teh 批評，就企起來，提一粒卵對眾人講：「Lín 有人會曉得將卵chhāi tiâu tī 桌頂抑bē ？」 |
|
Chèng-lâng chiū the̍h nn̄g beh chhāi tī toh-téng, chóng-sī nn̄g lìn-lâi lìn-khì, chhāi bōe tiâu. Ta̍k lâng án-ni chhì-khòaⁿ, chóng-sī nn̄g ka-kī tó.
|
眾人就提卵beh chhāi tī桌頂，總是卵lìn來lìn去，chhāi bē tiâu,逐人án-ni試看，總--是卵家己倒。 |
|
Āu-lâi Kho-lûn-pò͘ the̍h nn̄g, chhut la̍t chiong nn̄g tǹg tī toh-téng, nn̄g chiū tiāⁿ-tiāⁿ tiâu-teh, bōe koh tó. (Sī in-ūi nn̄g ê tóe ū phòa, chiū chhāi ōe tiâu).
|
後來哥倫布提卵，出力將卵tǹg tī桌頂，卵就定定tiâu--teh ，bē koh倒(是因為卵ê底有破，就chhāi 會tiâu)。 |
|
Hit-sî hiah ê lâng chiū kóng, “Heh ! Án-ni ta̍k-lâng mā ōe-hiáu-tit, ū siáⁿ tī-teh.”
|
Hit時hiah ê人就講：「Heh！Án-ni逐人mā會曉得，有啥tī--teh。」 |
|
Kho-lûn-pò͘ hit-sî chiah tùi chèng-lâng kóng, “Tio̍h; sui-jiân sī khoài-khoài ê sū, chóng-sī hit ê thâu-chi̍t ê ōe-hiáu chhòng ê lâng chiah sī gâu. Pa̍t-lâng chhòng liáu ê sî, chiah lâi gī-lūn kóng, Ta̍k lâng mā ōe-hiáu-tit, ū siáⁿ tī-teh. Kóng chit khoán ê ōe sī m̄-tio̍h.”
|
哥倫布hit時才對眾人講：「著；雖然是快快ê事，總--是hit 個頭一個會曉創--ê人才是gâu ，別人創了ê時，才來議論講，逐人mā會曉得，有啥tī--teh ，講這款ê話是m̄ 著。」 |
|
Chèng-lâng thiaⁿ-liáu, chiū chai in ka-kī ê m̄-tio̍h. (In-ūi in m̄-nā bô kā Kho-lûn-pò͘ tàu hoaⁿ-hí, hoán-tńg oàn-tò͘ khin chhùi gī-lūn, phoe-phêng, thau kóng i).
|
眾人聽了，就知in 家己--ê m̄ 著(因為in m̄ 但無kā 哥倫布鬥歡喜，反轉怨妒輕嘴議論，批評偷講伊)。 |
|
11. Bí-su̍t-ka kap âng ê sek-liāu
|
II. 美術家及紅ê色料 |
|
Bó͘ só͘-chāi ū chi̍t-ê Bí-su̍t-ka, i chin gâu ūi tô͘, chóng-sī chin sàn-chhiah.
|
某所在有一個美術家，伊真gâu 畫圖，總是真散赤。 |
|
Ū chi̍t-pái, i teh ūi chi̍t tiuⁿ chin kia̍t-chok ê tô͘ ê sî, ta̍k khoán sek ê sek-liāu lóng ū, kan-ta khiàm âng ê sek-liāu. I chiū tùi chhù-piⁿ pêng-iú beh chioh tām-po̍h chîⁿ, thang lâi bóe só͘ khiàm-ēng ê âng ê sek-liāu, chóng-sī bô lâng beh chioh i.
|
有一擺，伊teh 畫一張真傑作ê圖ê時，逐款色ê色料攏有，kan-ta欠紅ê色料，伊就對厝邊朋友beh 借淡薄錢，thang來買所欠用ê紅色ê料，總--是無人beh 借伊。 |
|
Sui-jiân sī án-ni, iáu-kú i ū chiap-sòa lâi ūi i só͘ teh ūi ê tô͘.
|
雖然是án-ni，iáu-kú 伊有接續來畫伊所teh 畫ê圖。 |
|
Kàu ū chi̍t ji̍t, hit tiuⁿ chin kia̍t-cho̍k ê tô͘ í-keng ūi chiâⁿ lah. Khó-sioh siâng hit-sî, Bí-su̍t-ka iā sí tī hit tiuⁿ tô͘ ê ē-kha.
|
到有一日，hit張真傑作ê圖已經畫成lah！可惜像hit時，美術家也死tī hit 張圖ê下腳。 |
|
In-ūi bô koh khòaⁿ-kìⁿ Bí-su̍t-ka chhut-lâi, chhù-piⁿ pêng-iú chiū ji̍p-khì lāi-bīn khòaⁿ, khòaⁿ-kìⁿ hit tiuⁿ í-keng ūi chiâⁿ chin kia̍t-chok ê tô͘, iā Bí-su̍t-ka sí tī hit tiuⁿ tô͘ ê ē-kha. Chóng-sī hit-sî hiah ê lâng, saⁿ-kap gī-lūn kóng, “Lán bô chîⁿ chioh i, Bí-su̍t-ka bô chîⁿ, thái-ōe tit-tio̍h âng ê sek-liāu ah ?”
|
因為無koh看見美術家出來，厝邊朋友就入去內面看，看見hit張已經畫成真傑作ê圖，也美術家死tī hit張圖ê下腳。總是迄時hiah ê人，相佮議論講：「咱無錢借伊，美術家無錢，thài 會得著紅ê色料ah?」 |
|
Hiah ê lâng m̄-nā bô khó-lîn Bí-su̍t-ka ê sí, hoán-tńg teh gî-gā cháiⁿ-iūⁿ i ōe tit-tio̍h âng ê sek-liāu.
|
Hiah ê人不但無可憐美術家ê死，反轉teh 疑訝怎樣伊會得著紅ê色料？ |
|
Bí-su̍t-ka sī chhiat-tn̄g i ka-kī ê me̍h, ēng i ka-kī ê hui̍h lâi chòe âng ê sek-liāu, lâi ūi chiâⁿ hit tiuⁿ chin kia̍t-chok ê tô͘.
|
美術家是切斷伊家己ê脈，用伊家己ê血來做紅ê色料，來畫成hit張真傑作ê圖。 |
|
Āu-lâi, ū chi̍t ê gín-ná khòaⁿ-tio̍h Bí-su̍t-ka ê chhiú, chiū hoah kóng, Bí-su̍t-ka ū chhiat-tn̄g i ka-kī ê me̍h, ēng i ka-kī ê hui̍h chòe âng ê sek-liāu lâi ūi chit tiuⁿ tô͘ lah ! Tô͘ ūi hó,Bí-su̍t-ka iā sí.
|
後來，有一個囡仔看著美術家ê手，就喝講：「美術家有切斷伊家己ê脈，用伊家己ê血做紅ê色料來畫這張圖lah！圖畫好美術家也死。」 |
|
Hiah ê lâng chi̍t-ē khòaⁿ, chiah chai in ka-kī ê m̄-tio̍h.
|
Hiah ê人一下看，才知in 家己--ê m̄ 著。 |
|
Í-siōng chit nn̄g-ē iú-ek ê e̍k-ōa, put-chí hō͘ lán thang chòe chham-khó.
|
以上這兩個有益ê逸話，不止予咱thang做參考。 |
|
Tng lán teh ngiâ-chi̍h8 Kiù-chú Sèng-tàn ê sî, ǹg-bāng lán tāi-ke saⁿ-kap ēng siān-ì, lí-kái, tông-chêng, thé-thiap ê sim, lâi saⁿ khoán-thāi. Che chiū-sī tē-it hó ê saⁿ-sàng.
|
當咱teh 迎接救主聖誕ê時，向望咱大家相佮用善意、理解、同情、體貼ê心，來相款待，這就是第一好--ê相送。 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò Tē 621 Hō, ‘Kòa-chhài-chí Pò Tē 131 Hō’ 1936 nî 12 goe̍h)
|
[台灣教會公報第621號(芥菜子第131號)，1936年12月] |
