Lín m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì
|
Lín m̄-thang激子兒ê受氣 |
| Toh Hêng-lī |
卓行利 |
|
Tī Sin-iok Í-hut-só͘ tē 6 chiuⁿ, thâu-chām ū lūn hàu-tō ê tō-lí. Lūn hàu-tō sī Tang-iûⁿ chòe tē-it iàu-kín ê tō-tek, só͘-í kóng,萬惡淫為首百行孝為先; ì-sù, chiū-sī kóng bān hāng ê pháiⁿ sī kan-îm chòe thâu, iā pah hāng ê phín-hēng chiū-sī iú-hàu chòe tāi-seng. Só͘-í Tang-iûⁿ tùi kó͘-chá chiū khòaⁿ hàu-tō chòe tē-it iàu-kín, nā bōe-hiáu iú-hàu, sī khòaⁿ chòe khîm-siù siāng khoán. Taⁿ lūn chit chân hàu-tō, khòaⁿ chòe phín-hēng tiong sī pâi tī tāi-seng, che khiok sī tāi-ke kong-jīn ê tō-tek, chóng-sī lūn-khí Khóng-chú só͘ kà-sī ê hàu-tō hit ê kàu-io̍k-hoat, tùi lán Ki-tok-kàu kā i khòaⁿ sī put oân-choân; chiū-sī bōe-ōe hō͘ chòe kiáⁿ-jî ê lâng lâi chīn i ê hàu-tō. In-ūi só͘ kà-sī--ê, lóng sī kiò kiáⁿ-jî tio̍h choa̍t-tùi-tek ho̍k-chiông sūn-thàn pē-bú, lóng bô kóng-khí, chòe pē-bú ê lâng tio̍h cháiⁿ-iūⁿ lâi hō͘ i ê kiáⁿ ōe thang kiâⁿ tī hàu-tō. Nā-sī Ki-tok-kàu chiū m̄-sī án-ni. Lán nā khòaⁿ Í-hut-só͘ 6 chiuⁿ 1 chat kóng, Chòe kiáⁿ-jî ê, lín tiàm tī Chú tio̍h sūn-thàn lín ê pē-bú. Án-ni kap Khóng-chú só͘ kà-sī ê sī siāng khoán, chóng-sī án-ni bô kàu-gia̍h; tī tē 4 chat ū koh kà chi̍t kù kóng, Chòe lāu-pē ê, lín m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, án-ni chiah ū oân-choân. In-ūi nā bô koh ke chit kù "m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì." Sui-jiân i ê kiáⁿ-jî ū ài iú-hàu lâi sūn-thàn i ê pē-bú, chóng-sī pē-bú put-sî ài kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, án-ni chòe kiáⁿ-jî ū iú-hàu ê sim sòa pìⁿ chòe put-hàu, án-ni chit ê put-hàu ê chōe kiám sī kiáⁿ-jî ê mah? Só͘-í hoān-nā tùi pē-bú ê kong-kek lâi put-hàu, chit ê chōe m̄-sī kiáⁿ-jî tio̍h tam-tng, chiū-sī i ê pē-bú tio̍h tam-tng.
|
Tī 新約以弗所第6章頭站有論孝道ê道理。論孝道是東洋做第一要緊ê道德，所以講：「萬惡淫為首，百行孝為先」，意思就是講萬項ê歹是姦淫做頭，也百項ê品行就是有孝做第先。所以東洋tùi古早就看孝道做第一要緊，若bōe曉有孝，是看做禽獸像款。今論這層孝道，看做品行中是排tī 第先，che卻是逐家公認ê道德，總--是論起孔子所教示ê孝道hit個教育法，對咱基督教kā伊看是不完全；就是bōe會hō͘做子兒ê人盡伊ê孝道。因為所教示--ê,攏是叫子兒著絕對的服從、順趁父母。攏無講起做父母ê人著怎樣來hō͘ 伊ê子會thang行tī 孝道。若是基督教就m̄ 是án-ni。咱若看以弗所 6章1節講「做子兒--ê,lín tiàm tī 主著順趁lín ê父母。」Án-ni佮孔子所教示--ê是像款，總--是án-ni無夠額；tī 第4節有koh教一句講「做老父--ê,lín m̄-thang激子兒ê受氣」，án-ni才有完全。因為若無koh加這句「m̄-thang激子兒ê受氣」，雖然伊ê 子兒有ài有孝來順趁伊ê 父母，總--是父母不時ài激子兒ê受氣，án-ni做子兒有有孝ê心煞變做不孝，án-ni這個不孝ê罪敢是子兒ê--mah？所以凡若對父母ê攻擊來不孝，這個罪 m̄ 是子兒著擔當，就是伊ê 父母著擔當。 |
|
Taⁿ lán sio̍k Chú ê hiaⁿ-tī chí-bē, lán ài lán ê chú-tē iú-hàu kiong-kèng lán, lán tio̍h chin sòe-jī, m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì. Lán nā kek kiáⁿ-jî ê siū-khì lâi hō͘ kiáⁿ-jî put-hàu, sī bô tè thang thó͘-khùi, kóng chhut hō͘ lâng thiaⁿ.
|
今咱屬主ê兄弟姊妹，咱ài咱ê 子弟有孝恭敬咱，咱著真細膩，m̄-thang激子兒ê受氣。咱若激子兒ê受氣來hō͘ 子兒不孝，是無tè thang吐氣，講出hō͘人聽。 |
|
Kin-á-ji̍t ū khòaⁿ-kìⁿ chòe pē-bú ê lâng, chōe-chōe lâi thiàⁿ i ê kiáⁿ; chiū-sī tùi chhut-sì chiū mî-nōa iúⁿ-chhī iⁿ, bóe hó-mi̍h chu-ióng-phín lâi hō͘ i chia̍h, chián súi ê pò͘ chòe saⁿ hō͘ i chhēng, bóe chōe-chōe ê thit-thô-mi̍h hō͘ i thit-thô. Āu-lâi hō͘ i tha̍k-chheh, ha̍k-hāu chi̍t keng tha̍k kè chi̍t keng, chîⁿ-gûn khai kúi-nā chheng; chòe kiáⁿ-jî ê put-chí hoaⁿ-hí kap boán-chiok, ài kín chhut tī siā-hōe li̍p-kong kiàn-gia̍p, lâi pò-tap lāu-pē. Chóng-sī it-tàn chi̍t ê tióng-sêng, ài beh oa̍h-tāng tī siā-hōe lâi heng-khí i ê ke, nā-sī i ê lāu-pē khòaⁿ-kìⁿ kiáⁿ ê gâu, sòa tio̍h-kiaⁿ, só͘ ū ê châi-sán kiaⁿ i chai, só͘ ū ê tāi-chì kiaⁿ i chhap. M̄-nā án-ni, sòa koh pun chi̍t ê kiáⁿ lâi thióng-ài, mî-ji̍t tī i ê sin-piⁿ, thiàⁿ i iâⁿ-kè tī i só͘ siⁿ ê kiáⁿ, tì-kàu hō͘ i ê hāu-siⁿ sit-chì thó͘-khùi kóng, Ah! Góa ê lāu-pē si̍t-chāi chin khó-lîn, bōe-hiáu hióng-hok i ê hok-khì, kam-goān chòe gû-gōng. Āu-lâi chiū siūⁿ kóng, Góa tio̍h kiò-chhíⁿ góa ê lāu-pē, lâi siūⁿ-khí chá-chêng ióng-sêng iúⁿ-chhī góa ê bo̍k-tek, kàu kin-á-ji̍t cháiⁿ-iūⁿ chiah lâi bu-sī góa. Lāu-pē thiaⁿ kiáⁿ-jî ê kan-chèng, m̄-nā bô cheng-sîn, hoán-tńg ài kā i lī-iân, giâ to ài thâi i. Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê lāu-pē lâi kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, i ê kiáⁿ-jî beh cháiⁿ-iūⁿ lâi iú-hàu i ê lāu-pē, pa̍t lâng m̄-chai ū sím-mi̍h hoat-tō͘ bô, nā ū, chhiáⁿ chí-sī góa. Chóng-sī nā-sī góa, si̍t-chāi bōe-hiáu iú-hàu.
|
今仔日有看見做父母ê人，濟濟來疼伊ê 子；就是tùi出世就mî-nōa養飼嬰，買好物滋養品來hō͘ 伊食，剪súi ê布做衫hō͘ 伊穿，買濟濟ê thit-thô 物hō͘ 伊thit-thô。後--來hō͘ 伊讀冊，學校一間讀過一間，錢銀開幾若千；做子兒--ê不止歡喜佮滿足，ài緊出tī 社會立功建業，來報答老父。總--是一旦一個長成，ài beh活動tī 社會來興起伊ê 家，但是伊ê 老父看見子ê gâu,煞著驚，所有ê財產驚伊知，所有ê事誌驚伊插。M̄ 若án-ni，續 koh分一個子來寵愛，暝日tī 伊ê身邊，疼伊贏過tī 伊所生ê子，致到hō͘ 伊ê 後生失志吐氣講：「Ah ! 我ê 老父實在真可憐，bōe曉享福伊ê 福氣，甘願做愚憨。」後--來就想講：「我著叫醒我ê 老父，來想起早前養成養飼我ê 目的，到今仔日怎樣才來無視我。」老父聽子兒ê諫諍，m̄ 若無精神，反轉ài kā伊離緣，舉刀ài thâi伊。親像這款ê老父來激子兒ê受氣，伊ê子兒beh怎樣來有孝伊ê 老父，別人m̄ 知有甚物法度--無，若有，請指示我。總--是若是我，實在bōe曉有孝。 |
|
Só͘-í chòe lāu-pē nā ài hó-miā, tio̍h m̄-thang kek kiáⁿ-jî ê siū-khì. Nā ū chit khoán ê lāu-pē, sī chin khó-lîn, chin sam-pat, chin bô hok-khì, sī lāu pháiⁿ-miā.
|
所以做老父若ài好命，著m̄-thang激子兒ê受氣。若有這款ê老父，是真可憐、真三八、真無福氣，是老歹命。 |
|
Lia̍t-ūi ê hiaⁿ-chí ah! lán ū chú-tē bô? Nā ū, í-keng tióng-sêng, tio̍h khoán-thāi i chòe chi̍t ê tōa-lâng, m̄-thang khòaⁿ i sī gín-á. In-ūi kiáⁿ-jî tióng-sêng, ū i ê lí-sèng (理性) kap i kò-sèng (個性), lán nā bû-sī khòaⁿ-khin i ê lí-sèng kap kò-sèng, sī teh kong-kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, sī teh chau-that pō͘-jio̍k i ê jîn-keh, nā án-ni, chū-jiân chòe kiáⁿ-jî ê bô beh hâng-ho̍k i ê sī-tōa. Chòe lâng ê pē-bú nā kek kiáⁿ-jî ê siū-khì, siōng-chhiáⁿ hō͘ i ê kiáⁿ sit-lo̍h i ê iú-hàu kap kiong-kèng, hô-hòng m̄-sī chòe lâng ê pē-bú lâi kek lâng ê siū-khì, hit ê hoán-kám kiám sī sió-khóa mah?
|
列位ê兄姊--ah！咱有子弟--無？若有，已經長成，著款待伊是做一個大人，m̄-thang看伊是囡仔。因為子兒長成，有伊ê 理性佮伊個性，咱若無視看輕伊ê 理性佮個性，是teh攻擊子兒ê受氣，是teh 蹧躂薄弱伊ê 人格，若án-ni，自然做子兒--ê無beh降服伊ê 序大。做人ê父母若激子兒ê受氣，尚且hō͘ 伊ê子失落伊ê 有孝佮恭敬，何況 m̄ 是做人ê父母來激人ê受氣，hit 個反感敢是小可--mah ? |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò Tē 609 Hō, 1935 nî 12 goe̍h)
|
(台灣教會公報第609卷，1935年12月) |
