N̂g Hiong ê Ba̍k-sái
|
黃香ê目屎 |
| Lîm Kim-thiāu |
林金柱 |
|
Kò͘ N̂g Hiong sī Kū-siâⁿ Kàu-hōe chòe chho͘ ê sìn-chiá, chiū-sī khai-ki-chó͘. 43 hòe ê sî, in-ūi sió-tī ài kā lâng thau khan gû; sui-jiân hiaⁿ-tī hun-ki, iáu-kú lâng beh khan i ê gû tú siàu. Pún-sin seⁿ chò sió ki-kut, ēng bú-le̍k tòng lâng bē tiâu, chiū siūⁿ pō͘ khì Kî-āu thiaⁿ tō-lí, khò se-iûⁿ lâng ê sè-thâu, keng-kòe chi̍t-nî kú pêng-an. A. D. 1872 nî chhōa Lí Hiu Bo̍k-su lâi siat kàu-hōe tī hiān-sî ê Kū-siâⁿ; siâⁿ-lāi Kiā-kha Koan-im-têng biō ê tò-pêng sòe chi̍t khám tiàm chū-chi̍p. Hit-sî ài khò-sè ê lâng chin chē lâi thiaⁿ. Tâng-nî 9 goe̍h 15 ji̍t, chí-ū N̂g Hiong chi̍t lâng niá sé-lé, kî-thaⁿ bô chi̍t-ê ū sêng-si̍t hoán-hóe ê sim, tì-kàu kàu-hōe bô hó bêng-bōng, bē heng-ōng; tòng bô 5 nî chiū koaiⁿ--khí-lâi.
|
故黃香是舊城教會最初ê信者，就是開基祖。43 歲ê時因為小弟ài kā人偷牽牛，雖然兄弟分居，iáu-kú 人beh牽伊ê牛tú數。本身生做小枝骨，用武力擋人bē-tiâu,就想步去旗後聽道理，靠西洋人ê勢頭，經過1年久平安。A. D. 1872年chhōa李庥牧師來設教會tī現時ê舊城；城內崎腳觀音亭廟ê倒爿稅一 khám店聚集。Hit時ài靠勢ê人真濟來聽。同年9 月15 日，只有黃香 1 人領洗禮，其他無 1個有誠實反悔ê心，致到教會無好名望，bē 興旺，擋無5年就關--起來。 |
|
Taⁿ N̂g Hiong ta̍k lé-pài tio̍h kiâⁿ-phò͘ gōa lō͘ khì Kî-āu, Lâm-á-kheⁿ, á-sī Hōng-soaⁿ sì-kè lé-pài; keng-kòe 27 nî kú bô ià-siān, bô pàng-soah. Chit chng ê tiong-kan chí-ū i chi̍t lâng sìn Chú, m̄-chai tú-tio̍h lōa-chē ê khún-tio̍k húi-pòng; chin gâu jím-nāi, bô lia̍h án-ni chò kan-khó͘. Hoán-tńg it-seng só͘ bē thang pàng-sim--ê sī Kū-siâⁿ bô lâng beh thàn tō-lí, bó͘ kiáⁿ bô lâng beh tòe i ê kha-pō͘.
|
今黃香逐禮拜著行舖路去旗後，楠仔坑抑是鳳山四界禮拜；經過27 年久無厭siān,無放煞。這庄ê中間只有伊1人信主，m̄ 知 tú著濟ê窘逐誹謗；真gâu忍耐，無掠án-ni做艱苦。反轉一生所bē thang 放心--ê是舊城無人beh趁道理，某子無人beh tòe伊ê腳步。 |
|
Tè-kok léng-tâi ê sî, kìⁿ-nā niá sé-lé ê sìn-tô͘ pun chi̍t ki thi̍h-ìn ê chhiam-á chò chèng-kù. N̂g Hiong lâu ba̍k-sái, in-ūi i ê kiáⁿ-sun m̄ sìn chiah bô thang tit-tio̍h chit ê hok-khì. Léng-tâi āu Kam Bo̍k-su sì-kè sûn-sī sìn-tô͘. Ū chi̍t-ji̍t kap N̂g Lêng-kia̍t Sian-siⁿ lâi kàu i ê chhù, kìⁿ bīn ê sî N̂g Hiong ti̍t-ti̍t háu. Bo̍k-su mn̄g i kóng háu mi̍h tāi ? Chiū ìn kóng, “Sī góa chit ê m̄-chiâⁿ lâng iáu tī-teh lín chiah beh lâi saⁿ-kap chhōe”, nā bô chiū bo̍k-su ê kha-pō͘ bē koh ta̍h tio̍h chit ê só͘-chāi. Í-āu N̂g Hiong ê sìn-gióng ná chìn-pō͘, siàu-liām i ê kiaⁿ-sun ê chêng ná chhiat, chiū ēng chióng-chióng ê hoat-tō͘ chióng-lē, khó͘-khǹg in tio̍h sìn Chú. Nā hoaⁿ-hí kap i khì lé-pài ê lâng chiū kā in tàu chhōa gín-ná, nā m̄ sūn-thàn--ê chiū kap in khah téng-chin.
|
帝國領台ê時，見若領洗禮ê信徒分1枝鐵印ê韱仔做証據。黃香流目屎，因為伊ê子孫m̄信才無thang 得著這個福氣。領台後甘牧師四界巡視信徒。有1 日kap黃能傑先生來到伊ê厝，見面ê時黃香直直哮。牧師問伊講哮mi̍h代? 就應講：「是我這個m̄ 成人iáu it7--leh lín才beh來chhōe」，若無就牧師ê腳步bē koh踏著這個所在。以後黃香ê信仰那進步，數念伊ê子孫ê情那切，就用種種ê法度獎勵，苦勸in著信主。若歡喜kap伊去禮拜ê人就kā in 鬥chhōa囡仔，若m̄順趁--ê就kap in 較頂真。 |
|
Khó-sioh bô lâng ài chiū-kīn kng, chí-ū tē-jī sim-pū kap tē-la̍k hāu-seⁿ bat kap i khì chi̍t pòaⁿ pái. N̂g Hiong ta̍k lé-pài chá-khí bōe chia̍h-pn̄g, tē-it chá chiū kàu Lâm-á-kheⁿ lé-pài-tn̂g. Khah siông Lé-pài-tn̂g ê mn̂g bōe khui, chiū tī mn̂g-kháu thî-khàu lâu ba̍k-sái kî-kiû Siōng-tè kiù i chi̍t ke chhut sí ji̍p oa̍h. Tng-sî N̂g Lêng-kia̍t Sian-siⁿ-niû chhin-chhiat thāi-gū, ta̍k chá-khí nā chú-se̍k, chiū siūⁿ-tio̍h N̂g Hiong ún-tàng í-keng lâi tī Lé-pài-tn̂g ê mn̂g-kháu thî-khàu, chiū khì khui mn̂g ēng tō-lí saⁿ an-ùi, chhiáⁿ i kap in chia̍h chá-tǹg. N̂g Hiong ê ba̍k-sái ti̍h tâm Iâ-so͘ ê kha,chiū kám-kek Lâm-á-kheⁿ ê Sian-siⁿ í-ki̍p Tióng-chip. Tī A. D. 1903 nî, N̂g Lêng-kia̍t Sian-siⁿ chiū-jīm Bo̍k-su āu, lâi siat Hok-im-tn̂g tī N̂g Hiong ê chhù. Só͘-í tùi A. D. 1904 nî khí, Kū-siâⁿ Kàu-hōe chiū sêng-li̍p ka-kī chū-chi̍p. Kám-siā Thiⁿ-pē, N̂g Hiong ê hi-bōng chiâⁿ lah ! Iáu-kú ū thang 7 nî kú tī iù-iù ê Kū-siâⁿ Kàu-hōe chò goân-ló, tùi án-ni i ê tē-jī kiáⁿ, tē-la̍k kiáⁿ kap soah-bóe kiáⁿ ê ka-cho̍k iā chiām-chiām tī sìn-gióng ê lō͘; í-gōa chng-tiong iā ū 10 gōa lâng lâi sìn tō-lí. Chiàu lán siūⁿ, N̂g Hiong tio̍h kám-siā Siōng-tè kóng, “Chú ah ! Taⁿ thang pàng Lí ê lô͘-po̍k an-jiân kòe-sì.”
|
可惜無人ài就近光，只有第2新婦kap第6後生bat kap伊去1半擺。黃香逐禮拜早起bē食飯，第一早就到楠仔坑禮拜堂。較常禮拜堂ê門bē開，就tī門口啼哭流目屎祈求上帝救伊一家出死入活。當時黃能傑先生娘親切待遇，逐早起若煮熟，就想著黃香穩當已經來tī禮拜堂ê門口啼哭，就去開門用道理相安慰，請伊kap in 食早頓。黃香ê目屎滴tâm耶穌ê腳，就感激楠仔坑ê先生以及長執。Tī A. D. 1903年，黃能傑先生就任牧師後，來設福音堂tī 黃香ê厝。所以對A. D.1904年起，舊城教會就成立家己聚集。感謝天父，黃香ê希望成--lah!Iáu-kú 有thang 7 年久tī 幼幼舊城教會做元老，對án-ni伊ê第2子、第6子kap煞尾子ê家族也漸漸tī信仰ê路；以外庄中也有10外人來信道理。照咱想，黃香著感謝上帝講：「主--ah！今thang 放你ê 奴僕安然過世。」 |
|
Chóng-sī kàu beh sí ê sî, iáu-kú teh khòa-lū chiah ê m̄-sìn ê kiáⁿ-sun, só͘-í kiò in tāi-ke lâi tī bîn-chhn̂g piⁿ, lâu chi̍t-kù ûi-giân kóng, “Lín nā thàn tō-lí chiū beh chhin-chhiūⁿ thiⁿ-chheⁿ hái-soa ê bō͘-sēng, nā m̄ sūn-thàn beh chhin-chhiūⁿ hō͘ lâng chhò-liáu ê tek-pìⁿ, tek-thâu-soaⁿ.” Chiū tī A. D. 1910 nî 10 goe̍h 17 ji̍t pia̍t-sè, hióng-siū 82 hòe. Khó-kèng ! N̂g Hiong ê sìn-gióng ! Khó-ùi ! N̂g Hiong ê ûi-giân kàu kin-á-ji̍t lóng tù-hiān. Tē-jī kiáⁿ kap sim-pū siāng chá sìn tō-lí, kàu kin-á-ji̍t i ê kiáⁿ-sun siāng heng-ōng. Ū khí-kho ha̍k-sū N̂g Tong-siōng kun, ū Tiúⁿ-ló N̂g Tong-kì kun, ū bī-lâi ê Bo̍k-su N̂g Tong-sek kun; í-gōa ū lâm-lú chip-sū kúi-nā miâ.
|
總--是到beh死ê 時，iáu-kú teh 掛慮chiah-ê m̄ 信ê子孫，所以叫 in逐家來tī 眠床邊，留1句遺言講：「Lín若趁道理就beh親像天星海沙ê茂盛，若m̄順趁beh親像hō͘人chhò了ê竹柄、竹頭山。」就tī A. D. 1910 年10 月17 日別世，享壽82 歲。可敬！黃香ê信仰！可慰！黃香ê遺言到今仔日攏著現。第2子kap新婦上早信道理，到今仔日伊ê子孫上興旺。有齒科舉士黃東尚君，有長老黃東紀君，有bē來ê牧師黃東錫君；以外有男女執事幾若名。 |
|
Hiān-sî i ê kiáⁿ-sun kiōng 144 miâ ê seng-chûn-chiá. Tióng-pâng 18 miâ, jī-pâng 48 miâ, saⁿ-pâng 6 miâ, sì-pâng bô, gō͘-pâng 24 miâ, gōa-sun 9 miâ. Tē 1, 3, 4 bô sìn tō-lí, kàu-taⁿ kīn tī bia̍t-bô; kî-thaⁿ lóng ū thàn tō-lí. In ê heng-soe lóng sī chiàu in sìn ê hūn-liōng, èng-giām N̂g Hiong ê ûi-giân.
|
現時伊ê子孫共144名個生存者。長房18名，二房48名，三房6名，四房無，五房24名，外孫9名。第1、3、4無信道理，到今近tī滅無；其他攏有趁道理。In ê 興衰攏是照in信ê 份量，應驗黃香ê遺言。 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe Kong-pò tē 609 koàn, 1935 nî 12 ge̍h)
|
(台灣教會公報第609卷，1935年12月) |
