首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有65個段落,173個語句,2673個語詞,3489個音節
Tek-io̍k ê kò͘-sū_04 德育ê故事_04
Bô chù-bêng 無注明
Tē-jī chiuⁿ. Lūn Hàu-kèng Pē-bú. 第二章 論孝敬父母
Góa Ǹg-bāng Kìⁿ Lāu-bú ê Bīn. 我向望見老母 ê 面
Ū chi̍t chiah hé-chûn hut-jiân kha̍p tio̍h chio̍h, chêng-āu lóng phòa kàu chhùi-chhùi, teh-beh tîm --lo̍h--khì. Lāi-bīn koán-chhia ê lâng hit sî hoān-tio̍h pīⁿ. Chi̍t ê thiaⁿ-kìⁿ tú-tio̍h gûi-hiám, thong seng- khu ngia̍uh-ngia̍uh chhoah, hoat-chhut pi-ai ê siaⁿ kóng, "Góa ǹg-bāng ōe kìⁿ-tio̍h lāu-bú, góa ǹg- bāng ōe kìⁿ-tio̍h lāu-bú." 有一隻火船忽然kha̍p 著石,前後攏破到碎碎,teh-beh 沉--落--去。 內面管車 ê人hit時患著 病。一個聽見抵著危險,thang身軀ngia̍uh-ngia̍uh chhoah,發出悲哀 ê 聲 講:「我向望會見著老母,我向望會見著老母。」
Chi̍t ê lāu chúi-siú tú-á tī piⁿ-á teh tha̍k Sèng- keng, mn̄g i kóng, "Lí in-ūi cháiⁿ-iūⁿ kòa-liām lāu- bú?" Ìn kóng, "Góa bat hō͘ i kan-khó͘, hō͘ i ê sim chha-put-to beh piak phòa, taⁿ góa teh-beh sí, sim-lāi bōe pêng-an. Kì-tit ū chi̍t pái góa tùi lāu- bú hui-siông ê hêng-ge̍k. I kóng, 'Lí kàu beh sí ê sî, tek-khak tio̍h hoán-hóe.' Kin-á-ji̍t sí-kî kàu, góa si̍t-chāi beh hoán-hóe, ai-ioh, góa ǹg-bāng kìⁿ góa ê lāu-bú, góa ǹg-bāng kìⁿ góa ê lāu-bú." 一個老水手抵仔 tī 邊仔teh 讀聖經,問伊講:「你因為怎樣掛念老母?」 應講:「我 bat hō͘伊艱苦,hō͘伊ê 心 差不多 beh piak破,今我 teh-beh死,心內 bōe 平安。 記得有一 擺我對老母非常 ê 橫逆。 伊講:『你到 beh死 ê sî,的確著反悔。』今仔日死期到,我實在beh 反悔,ai-ioh,我向望見 我 ê 老母,我向望見我 ê 老母。」
Chûn chiām-chiām tîm --lo̍h--khì, âu-kiò ê siaⁿ-im, iā chiām-chiām bô thiaⁿ-kìⁿ. 船漸漸沉--落--去,喉叫 ê 聲音,也漸漸無聽見。
Hāiⁿ-ah! Ū jōa-chōe siàu-liân lâng, pêng-ji̍t khòaⁿ- khin lāu-bú, kàu beh sí ê sî chiah beh hoán-hóe, í- keng tui bōe tio̍h lah. Hoān-nā ū pē-bú ê pêng-iú, tio̍h thàn chá hàu-kèng, bián-tit ū āu-lâi ê hoán-hóe. Hāiⁿ ---ah!有偌濟少年人,平日看輕老母,到 beh死 ê 時才 beh 反悔,已經追 bōe 著--lah。 凡若有父母 ê 朋友,著趁早孝敬,免得有後來 ê 反悔。
Gín-ná Kiù Lāu-pē 囡仔救老父
Lâm Hui-chui ū chi̍t ê sìⁿ Úi --ê, pêng-sò͘ m̄ bat chin-lí kap kàu-hōe ê sū. I ū siⁿ nn̄g ê kiáⁿ, tōa--ê poeh hè sī ta-po --ê, sòe --ê la̍k hè sī cha-bó͘ ê. 南非洲有一姓 Úi--ê,平素m̄ bat 真理佮教會 ê事。 伊有生2個子,大--ê 8歲是查甫--ê、細--ê 6歲是查某--ê。
Ū lâng khǹg i tio̍h hō͘ gín-ná khì kàu-hōe ê o̍h tha̍k-chheh. Sìⁿ Úi --ê sui-jiân m̄ chai kàu-hōe ê o̍h- kui, chóng--sī in-ūi pêng-iú khó͘-khǹg ê ōe, chiū sàng hí nn̄g ê gín-ná khì lo̍h-o̍h. Nā-sī chit keng o̍h-tn̂g lī sìⁿ Úi --ê ke hn̄g-hn̄g, gín-ná put-piān ta̍k ji̍t tò-lâi. Só͘-í tio̍h óa o̍h-tn̂g chi̍t ê bo̍k-su ê ke chia̍h. 有人勸伊著 hō͘ 囡仔去教會 ê 學讀冊。 姓Úi--ê 雖然 m̄ 知教會 ê 學規,總--是因為朋友苦勸 ê 話,就送 hit兩個囡仔去落學。若是這間學堂離姓 Úi--ê 家遠遠,囡仔不便逐日倒--來。所以著倚學堂一個牧師 ê 家食。
Chhin-chhiūⁿ án-ni chiok-chiok ū nn̄g nî kú. Āu-- lâi sìⁿ Úi --ê chiū beh khì chhōa gín-ná tò-lâi ke-lāi, chiūⁿ soaⁿ kò͘ iûⁿ. Nā-sī chí nn̄g ê gín-ná put-chí ài tha̍k-chheh, m̄ ài tò-lâi ke-lāi. 親像 án-ni 足足有兩年久。後--來姓 Úi --ê 就 beh 去 chhōa 囡仔倒來家內,上 山顧羊。若是chit兩個囡仔不只愛讀冊,m̄ ài 倒來家內。
Tī hit ê bo̍k-su ê ke, in iā o̍h kàu ōe hiáu thiàⁿ Chú Iâ-so͘. Gín-ná tùi lāu-pē kóng bêng m̄ ài tò- lâi ê in-iû, chiū kóng, "Chhiáⁿ lāu-pē hō͘ goán tòa chia, goán tò-khì ke-lāi bōe o̍h sím-mi̍h hó." Lāu- pē kóng, "Lí sī sòe-hàn gín-ná ōe hiáu o̍h sím-mi̍h hó-sū? Tī chia lí ū o̍h sím-mi̍h hó?" Tī hit個牧師 ê 家,in 也學到會曉疼主耶穌。囡仔對老父講明 m̄ ài 倒--來ê 因由,就講:「請老父 hō͘ 阮 tòa chia,阮倒去家內 bōe 學甚物好。」 老父講:「你是細漢囡仔會曉學甚物好事?Tī chia 你有學甚物好?」
Gín-ná ìn kóng, "Goán í-keng o̍h tām-po̍h." Lāu-pē kóng, "Lín o̍h sím-mi̍h? Kóng hō͘ góa thiaⁿ." 囡仔應講:「阮已經學淡薄。」 老父講:「Lín 學甚物?講 hō͘ 我 聽。」
Ìn kóng, "O̍h chi̍t ê hó ê tôe-ba̍k; chit ê tôe-ba̍k pí pa̍t ê khah pó-kùi, chiū-sī, 'Chú Iâ-so͘ lîm-kàu sè-kan, tiâu-tî ūi-tio̍h kiù ū chōe ê lâng.' Góa chai Iâ-so͘ sī chī-chūi, chiū sī Chì-koâiⁿ --ê ê Kiáⁿ, góa iā chai lán lóng sī ū chōe ê lâng, beh kiù ka-kī lóng bōe ōe." 應講:「學一個好 ê 題目﹔這個題目比別 ê 較寶貴,就是:「主耶穌臨到世間,tiâu-tî 為著救有罪 ê人。」我知耶穌是是誰,就是至懸--ê ê 子,我也知咱攏是有罪 ê人,beh 救家己攏bōe會。」
I ê pē thiaⁿ-kìⁿ chit ê ōe, put-chí siū kám-tōng, tò-lâi ke-ni̍h, kóe-piàn i ê sèng-chêng, chiâⁿ chòe sin ê lâng, kap kiáⁿ cha-bó͘-kiáⁿ tit-tio̍h tâng chi̍t-iūⁿ ê khoài-lo̍k, sí-āu tâng kàu chit só͘-chāi. 伊 ê父聽見這個話,不只受感動,倒來家--ni̍h,改變伊ê 性情,成做新ê人,佮子查某子得到同一樣 ê 快樂,死後同到這所在。
Kèng pē-bú sī iàu-kín ê kài-bēng, chín-kiù pē- bú koh-khah sī iàu-kín ê tō-lí. 敬父母是要緊 ê 戒命,拯救父母koh較是要緊 ê 道理。
Hek-tek Tha̍k Lāu-bú ê Phoe Hek-tek 讀老母 ê 批
Su Kok-ki sī So͘-kek-lân ê bo̍k-su. Ū chi̍t ji̍t kóng tō-lí, kóng kàu chi̍t ê siàu-liân lâng m̄-ài tī ke-lāi siú pē-bú ê iok-sok, chiū thau cháu ji̍p Lûn- tun siâⁿ khì tng peng. Āu-lâi siū phài khì Ìn-tō͘ tìn-siú. Su Kok-ki是蘇格蘭 ê 牧師。有一日講道理,講到 一個少年人 m̄-ài tī 家內守父母 ê 約束,就偷走入倫敦城去當兵。後--來受派去印度鎮守。
I ê lāu-bú thiaⁿ-kìⁿ, sim chhin-chhiūⁿ beh piak- li̍h8. Thàm-thiaⁿ chai i ê só͘-chāi, chiū siông-siông siá phoe khì kà-sī i, an-ùi i, ta̍k tiuⁿ phoe lāi móa- móa sī chû-ài ê ōe. Nā-sī siàu-liân ê Hek-tek pí tī ke-lāi koh-khah hòng-tōng. Ta̍k pái khòaⁿ-kìⁿ phoe lāi ū tō-lí ê ōe, chiū hiâm bô chhù-bī. Hê phoe kóng, "Āu pái koh siá chit hō phoe, tiāⁿ-tio̍h m̄ khòaⁿ, iā tek-khak m̄ hê." I ê lāu-bú ê sim khoan-iông thun-lún, iû-goân chiàu siông siá. 伊 ê 老母聽--見,心親像 beh 爆裂。 探聽知 ê 所在,就常常寫批去教示--伊,安慰--伊,逐張批內滿滿是慈愛 ê 話。若是少年 ê Hek-tek 比tī 家內 koh較 放蕩。 逐擺看見 批內有道理 ê 話,就嫌無趣味。 回批講:「後擺 koh 寫這號批,定著m̄ 看,也的確 m̄ 回。」 伊ê 老母 ê 心寬容吞忍,猶原照常寫。
Tùi chit-tia̍p liáu-āu Hek-tek it-khài bô thiah khui phoe lâi khòaⁿ. Bô kúi ge̍h-ji̍t chek-chū phoe kàu kúi-nā cha̍p tiuⁿ. 對chit-tia̍p了後 Hek-tek 一概無拆 開批來--看。無幾月日積聚批到幾若十張。
Siōng-tè beh kéng-kài i ê ji̍t kàu lah, chiū hō͘ i jiám-tio̍h jia̍t-pīⁿ, tó chhn̂g bōe khí-lâi, cha̍p-gōa ji̍t lóng bô lim bô chia̍h. Ū chi̍t ê peng thâu thiaⁿ- kìⁿ chiū khó-lîn i, kàu i ê bîn-chhn̂g piⁿ ēng un- jiû ê ōe an-ùi i. Khui Sèng-keng tú-á beh liām, Hek-tek kóng, "Chhiáⁿ khui góa ê siuⁿ, the̍h góa ê lāu-bú ê phoe, tha̍k hō͘ góa thiaⁿ." 上帝 beh 烔戒伊ê日到-- lah,就 hō͘伊染著熱病,倒床 bōe 起--來,十外日攏無lim 無食。有一個兵頭聽見就可憐--伊,到伊ê 眠床邊用溫柔ê話安慰--伊。 開聖經抵仔 beh 念,Hek-tek講:「請開我 ê 箱,提我ê 老母 ê 批,讀 hō͘ 我 聽。」
Peng-thâu thiah khui tē-it tiuⁿ tha̍k kóng, "Góa ê kiáⁿ siu. Siat-sú lí m̄ ài tng-peng, ài kín-kín tò- tńg, góa í-keng pī-pān chîⁿ-gûn piān-piān." Hek- tek kóng, "Kó-jiân sī chin ê ōe mah? Lâi-bīn ū chîⁿ mah?" Peng-thâu kóng, "Ū, chiū thiu chhut chi̍t tiuⁿ gûn-chóa hō͘ i khòaⁿ." 兵頭拆開第一張讀講:「我 ê 子收。 設使你m̄愛當兵,ài 緊緊倒--轉,我已經備辦錢銀便便。」Hek-tek講:「果然是真 ê 話 --mah?內面有錢--mah?」 兵頭講:「有,就抽出一 張銀紙hō͘伊看。」
Hek-tek tōa thó͘-khùi kóng, "Góa nā chá-chá khòaⁿ chit tiuⁿ phoe, chit-tia̍p í-keng tò-khì tī So͘- kek-lâu lah, bô tī chia tó-teh." Chhiú the̍h gûn- phiò, khàu kàu chi̍t tǹg-á pá. Hek-tek 大吐氣講:「我若早早看這張批,chit-tia̍p已經倒去 tī 蘇格蘭 --lah,無tī chia 倒--teh。」手提銀票,哭到一頓仔飽。
Kúi-nā ji̍t āu chiū sí. Kiáⁿ lī-khui lāu-bú, lāu- bú siông-siông teh iu-būn. Ū chōe ê lâng pōe-ge̍k, Chú koh-khah kòa liām. Bōe kì-tit lāu-bú ê lâng chin chiàⁿ thang khó-lîn. Pōe-ge̍k Chú ê lâng koh- khah thang khó-lîn. 幾若日後就死。子離開老母,老母常常 teh憂悶。有罪 ê人 背逆,主 koh較 掛念。Bōe記得老母 ê人 真正thang可憐。背逆主 ê人 koh較 thang可憐。
An-ná Ài-mûi ê Sū. 安娜Ài-mûi ê事
Bí-kok bó͘ só͘-chāi ū chí-bē nn̄g lâng sìⁿ Gúi. Tōa ê miâ An-ná, i chin gâu siú pún-hūn, siông- siông pang-chān lāu-bú piàⁿ-sàu ke-lāi; thong sin ê chng-thāⁿ, hui-siông ê phò-si̍t. Ū sî chiū bat kóng, "Góa bô phah-sǹg beh kè, in-ūi bô lâng ài góa chòe i ê bó͘. Góa ê sió-bē pí góa khah súi, lâng lóng khah thiàⁿ i." 美國某所在有姊妹2人姓 Gūi。大 ê 名安娜,伊真 gâu 守本份,常常幫贊老母拚掃家內;通身 ê 妝飾,非常 ê 樸實。有時就 bat講:「 我無扑算 beh 嫁,因為無人 ài 我做伊 ê 某。 我 ê 小妹比我較 súi,人攏較疼--伊。」
Lāu-bú chek-pī i kóng, "Góa ê cha-bó͘-kiáⁿ bo̍h- tit kóng chhut chit hō ōe, bo̍h-tit chhìn-chhái siūⁿ, tio̍h an sim chiong hit hāng sū kau-tài Siōng-tè." Chit hō ê ōe siông-siông tī lāu-bú ê chhùi. Tē jī cha-bó͘-kiáⁿ miâ Ài-mûi, i khah sò sèng koh m̄ ài chòe kang, choan-choan ài thit-thô. Pit-gia̍p liáu-āu ài chū-iû, só͘ tit-tio̍h ê chîⁿ lóng chéng i- chiûⁿ, ū tam-po̍h êng chiū chng-thāⁿ i ê thâu-mn̂g. Ta̍k ji̍t tôaⁿ-khîm phah-kiû, tùi chá-khí kàu ê- hng lóng sī án-ni. 老母責備伊講:「我 ê 查某子莫得講出這號話,莫得chhìn-chhái想,著安心將hit項事交代上帝。」 這號 ê話常常 tī 老母 ê 嘴。第2查某子名Ài-mûi,伊較燥性koh m̄ 愛做工,專專愛 thit-thô。畢業 了後愛自由,所得到 ê 錢攏整衣裳,有淡薄閒就妝飾伊ê 頭毛。逐日彈琴扑球,tùi早起到 ê-hng 攏是án-ni。
Ū chi̍t ji̍t Tiuⁿ Sian-siⁿ kàu Gūi the̍h chē, khòaⁿ- kìⁿ chí nn̄g ê cha-bó͘ gín-ná, lóng chin kah lâng ê i, sim-lāi siūⁿ, lāi-tiong ū chi̍t ūi thang chòe i ê sim-pū. 有一日張--先--生到 Gūi 宅坐,看見這兩個查某囡仔,攏真 kah人 ê 意,心內 想,內中有一位thang做伊 ê 新婦。
Tò-lâi kā i ê bó͘ kóng. Bó͘ kóng, "Góa beh tāi- seng khì khòaⁿ, āu-lâi chiah tiāⁿ-tio̍h." Tùi án-ni tē-jī ji̍t Tiuⁿ hu-jîn iā kàu Gūi the̍h, Gūi hu-jîn chhōa i kàu kheh-thiaⁿ, bēng-lēng nn̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ pī-pān tê lâi chhiáⁿ i. 倒來kā伊ê 某講。 某講:「我 beh第先去看,後--來才定著。」 Tùi án-ni 第二日張夫人也到 Gūi 宅,Gūi 夫人chhōa伊到客廳,命令2個查某子備辦茶來請--伊。
An-ná kóng, "A-bú, góa beh pī-pān." Koh tia̍p- á-kú, tê tiám-sim lóng phâng lâi. Ài-mûi khì chē tī Tiuⁿ hu-jîn ê sin-piⁿ, hián-chhut i ê lêng-lāi koh khì tôaⁿ tāng-sòaⁿ khîm, tôaⁿ kàu tin-tin tong- tong. 安娜講:「阿母,我 beh 備辦。」 Koh tia̍p仔久,茶點心攏捧--來。 Ài-mûi 去坐 tī 張夫人 ê 身邊,顯出伊ê 伶俐 koh 去彈銅線琴,彈到 tin-tin tong-tong。
Tiuⁿ hu-jîn khòaⁿ i ê táⁿ-pān, chai i ê chhang- miâ, chóng--sī ba̍k-chiu tiāⁿ-tiāⁿ khòaⁿ An-ná, lóng bô khòaⁿ Ài-mûi, in-ūi khòaⁿ An-ná nā chòe-kheh, ōe hiáu chai khiām-séng, it-chhè ê ke-sū ōe chiàu chhù-sū liāu-lí. 張夫人看伊ê 打扮,知伊 ê 聰明,總--是目珠定定看安娜,攏無看 Ài-mûi,因為看安娜若做客,會曉知儉省,一切ê 家事會照次序料理。
Ài-mî khòaⁿ-kìⁿ Tiuⁿ hu-jîn thiàⁿ i ê tōa-chí, chiū tōa-tōa sóng-sit i ê sim, ka-kī kóng, " In-ūi cháiⁿ-iūⁿ i bô thiàⁿ góa? Lâng lóng kóng góa pí tōa- chí khah súi. Tiuⁿ hu-jîn in-ūi cháiⁿ-iūⁿ tùi-hoán?" Ài-mî 看見張夫人疼伊ê 大姊,就 大大sòng-sit 伊ê 心,家己講:「 因為怎樣伊無疼--我?人攏講我比大姊較 súi。張夫人因為怎樣對反?」
I ê lāu-bú kóng, "Tiuⁿ hu-jîn beh kā i kiáⁿ chhē chi̍t ê ū lō-ēng ê bó͘, bô beh chhē chi̍t ê hó khòaⁿ --ê. Lâng gâu chòe kang thang tùi-tiōng, lâng kan-ta hó khòaⁿ bô lō͘-ēng." Chiū kah Ài- mûi tio̍h kóe chêng ê m̄-tio̍h, chīn sim chòe kang, tek-khak ū kun-chú ài kiû. 伊 ê 老母講:「張夫人 beh kā伊子 chhē一個有路用 ê 某,無beh chhē一個好看--ê。人 gâu 做工thang對重,人 kan-ta 好看無路用。」 就教 Ài-mûi 著改前 ê m̄著,盡心做工,的確有君子愛求。
Tiong-kok ê hong-sio̍k, chiām-chiām teh kái- liông, kiáⁿ m̄ ài pē-bú thòe i kéng phit-phòe, tio̍h thèng-hāu tōa-hàn chiah ka-kī tēng-chhin, che si̍t- chāi sī hó. To̍k-to̍k kéng ê sî, tio̍h ēng tek-hēng khûn-khiām chòe iàu-kín, m̄ thang ēng súi ê bīn- māu lâi ka-kī phiàn. 中國 ê 風俗,漸漸 teh 改良,子 m̄ ài 父母替伊揀匹配,著聽候大漢才家己訂親,che 實在是好。 獨獨揀 ê 時,著用德行勤儉做要緊,m̄-thang用 súi ê 面貌來家己騙。
Nā choan-choan kiû hū-jîn-lâng ê súi, lóng bô iàu-kín tek-hēng, tiāⁿ-tio̍h m̄-sī hó lâng. Chhiáⁿ khòaⁿ I Thê-mô͘-thài 2 : 9-11. 若專專求婦人人 ê súi,攏無要緊德行,定著 m̄是好人。 請看伊提摩太 2 : 9-11。
Thòe Pē Siū Hêng-hoa̍t 替父受刑罰
Se-le̍k chi̍t-chheng chhit-pah gō͘-cha̍p-la̍k nî, Hoat-kok lâm-sì, Iâ-so͘ kàu tōa siū khún-pek. Sìn- tô͘ m̄-káⁿ hián-jiân chū-chi̍p lé-pài, ta̍k-pái kàu soaⁿ-tōng chhiū-nâ ê tiong-kan chiah káⁿ lâi chū- chi̍p. 西曆1756年,法國南勢,耶穌到大受窘逼。 信徒m̄敢現然聚集禮拜,逐擺到山洞樹林 ê 中間才敢來聚集。
Chit pái kúi-nā ê sìn-tô͘ tú-á beh chū-chi̍p, ū chi̍t ê siàu-liân lâng miâ kiò Hùi-pì kóng, "Góa beh tò-khì ke-lāi kiù góa ê lāu-pē, in-ūi tú-chiah khòaⁿ-kìⁿ chi̍t-tūi peng tùi goán ê hiuⁿ-siā chhut, tek-khak sī khì lia̍h góa ê lāu-pē. I kin-nî chhit- cha̍p hè lah, cháiⁿ-iūⁿ ōe jím-tit kiaⁿ?" Kóng soah, chiū cháu tò-khì. 這擺幾若個信徒抵仔 beh 聚集,有一個少年人名叫 Hùi-pì講:「我 beh 倒去家內救我 ê 老父,因為抵才看見一隊兵tùi阮 ê 鄉社出,的確是去掠我 ê 老父。伊今年70歲--lah,怎樣會忍得驚?」 講煞,就走倒--去。
Kàu hiuⁿ-siā gōa, kó-jiân khòaⁿ-kìⁿ lāu-pē hō͘ peng thoa-khì. Hùi-pí chìn-chêng kóng, "Kam- goān chiong pún-sin lâi thòe lāu-pē." Peng-teng chiū ún i, nā-sī i ê pē m̄ ún. Hùi-pí phō pē ê io-pō͘, chìn-chêng kiâⁿ kúi-nā pō͘, chiū kap i kóng lī-pia̍t ê ōe chiah an-jiân siū-lia̍h lâi thòe i ê pē tam-tng kan-khó͘. 到鄉社外,果然看見老父 hō͘ 兵拖--去。 Hùi-pí 進前講:「甘願將本身來替老父。」 兵丁就允--伊,若是伊ê父 m̄允。 Hùi-pí 抱父 ê 腰部,進前行幾若步,就佮伊講離別ê話才安然受掠來替伊ê父擔當艱苦。
Peng-teng tùi án-ni chhiok-ba̍k tōng-sim, tōa-tōa siū kám-kek, sûi-sî sià-bián hit lâng ê sí-chōe, chí ū tēng koaiⁿ-kaⁿ la̍k nî ê kú. Chit-tia̍p nā ū kiáⁿ hō miâ sī sìn Chú--ê, bú-bān i ê lāu-pē --ê, khòaⁿ chit ê cháiⁿ-iūⁿ bô ka-kī kéng- séng. 兵丁tùi án-ni 觸目動心,大大受感激,隨時赦免 hit人 ê死罪,只有定關監6年 ê 久。Chit tia̍p 若有子號名是信主--ê,侮慢伊 ê 老父--ê,看這個怎樣無家己警醒。
Mō͘-hiám Kiù Cha-bó͘-kiáⁿ 冒險救查某子
Ông Lia̍p-pek chi̍t ji̍t bêng-pe̍k i ê kang tò-lâi ke-n̍i̍h, hn̄g-hn̄g khòaⁿ-kìⁿ ka-kī ê chhù hé teh to̍h. Kàu kūn-chêng kó-jiân bô chhò. Sûn-kéng saⁿ-sòa pûn sàu-kak; phah-hé ê lâng oe-khoeh siā chúi, nā-sī hé ná to̍h ná ōng, chhù-téng chha-put-to sio beh liáu. 王 Lia̍p-pek 一日明白伊ê 工倒來家--n̍i̍h,遠遠看見家己 ê 厝火teh to̍h。到近前果然無錯。 巡警相續歕哨角﹔ 扑火 ê人 oe-khoeh 射水,若是火那著那旺,厝頂 差不多燒beh 了。
Ông Lia̍p-pek tī bān lâng ê tiong-kan, khòaⁿ-kìⁿ bó͘ kap kiáⁿ chá-chá siū kiù chhut chhù, sim í- keng pêng-an bô tāi-chì. Hut-jiân siūⁿ ū cha̍p chhit hè ê cha-bó͘-kiáⁿ bô tī-teh, m̄-chai ū lo̍h-lâi á-bô, chiū bōe pàng-sim, chó-iū âu-kiò, kóng, "Góa ê cha-bó͘-kiáⁿ, lí tī tah-lo̍h?" 王 Lia̍p-pek tī 萬人 ê 中間,看見某佮子早早受救出厝,心已經平安無事誌。 忽然想有17歲 ê 查某子無tī--teh,m̄知有落來抑無,就 bōe 放心,左右喉叫,講:「我 ê 查某子,你tī 佗落?」
Hoah kúi-nā siaⁿ, hut-jiân lâu-téng ìn siaⁿ kóng, "Pē-ah, góa tī chia." Ông Lia̍p-pek kia̍h-thâu chi̍t ē khòaⁿ, khòaⁿ-kìⁿ cha-bó͘-kiáⁿ tī hé-ian ê thang- á téng, chē teh háu. I liâm-piⁿ chiū sūn chúi-kńg pé--khí--khì, khì kiù i ê cha-bó͘-kiáⁿ lo̍h--lâi. Hoah 幾若聲,忽然樓頂應聲講:「父--ah,我 tī chia。」 王 Lia̍p-pek 舉頭一下看,看見查某子tī 火煙 ê 窗仔頂,坐 teh 哮。伊liâm-piⁿ 就順水管pê--起--去,去救伊ê 查某子落--來。
Che chin-chiàⁿ sī chi̍t hāng gûi-hiám ê sū, chúi- kńg goân-lâi sī ēng iân lâi chiap-- ê, pê ê sî, hut-jiân nā tn̄g chiū beh cháiⁿ-iūⁿ? Ông Lia̍p-pek in-ūi beh kiù i ê cha-bó͘-kiáⁿ, put-koán cháiⁿ-iūⁿ gûi-hiám, i chi̍t bīn pê, chi̍t bīn kî-tó, lō͘-bé chiū tit-tio̍h kiù i ê cha-bó͘-kiáⁿ. Che 真正是一項危險 ê事,水管原來是用鉛來接--ê,爬 ê 時,忽然 若 tn̄g 就 beh 怎樣?王 Lia̍p-pek 因為beh 救伊ê 查某子,不管怎樣危險,伊一 面爬,一面祈禱,路尾就得到救伊 ê 查某子。
M̄-ta̍t-nā Ông Lia̍p-pek ōe chòe chit ê sū. Hoān- nā chòe pē--ê, lóng ū chit téng-hō ê thiàⁿ sim. M̄ chai chòe cha-bó͘-kiáⁿ ê ū á bô? M̄-ta̍t-nā王 Lia̍p-pek會做這個事。 凡若做父--ê,攏有這頂hō ê 疼心。 M̄ 知做查某子-- ê有抑無?
Kiáⁿ Khàu Lāu-bú Siū Phah 子哭老母受扑
Ū chi̍t ê chiú-kóaⁿ lâng sí tī Ko͘-pîn-īⁿ lāi. I lâu chi̍t ê kiáⁿ, bô chhin-lâng koh chió pêng-iú, só͘-í sàng-chòng ê sî lóng bô lâng khì sàng, chí-ū lâng chiong i ê sin-si hē tī koan-lāi, chhìn-chhái-chhái chiū chhut-chòng. 有一個守寡人死 tī Ko͘-pîn院內。伊留一個子,無親人 koh 少朋友,所以 送葬 ê 時攏無人去送,只有人將伊ê 身屍 hē tī 棺內,chhìn-chhái-chhái就出葬。
Tng lâng beh tèng koan kòa ê sî, i ê kiáⁿ hui- siông ê pi-ai, tōa khàu kóng, "Góa beh khòaⁿ góa ê lāu-bú ê bīn." Ū chi̍t lâng ìn kóng, "Lí bōe ōe koh khòaⁿ-kìⁿ, kín-kín khì." Gín-ná kóng, "Bōe ōe hō͘ góa khòaⁿ lāu-bú chi̍t-hun-cheng mah?" 當人 beh 釘棺蓋 ê 時,伊 ê 子非常 ê 悲哀,大哭講:「我 beh 看我ê 老母 ê 面。」 有一人應講:「你 bōe會koh 看--見,緊緊去。」 囡仔講:「Bōe 會hō͘ 我看老母一分鐘 --mah?」
Hit ê chân-jím ê lâng lóng bô khó-lîn gín-ná, hoán-tńg ēng chhiú phah koh mē. Gín-ná pi-siong thî-khàu, sim-koaⁿ chhin-chhiūⁿ beh li̍h8 sî,jím bōe-tiâu chiū chhut oàn-hūn ê ōe kóng, "Nā góa chiâⁿ lâng, tiāⁿ-tio̍h beh thâi chit ê chân-jím ê lâng." Hit個殘忍 ê人攏無可憐囡仔,反轉用手扑 koh 罵。囡仔悲傷啼哭,心肝親像 beh 裂時,忍bōe-tiâu 就出怨恨 ê話講:「若我成人,定著 beh thâi 這個殘忍 ê人。」
Kè chōe-chōe nî, tī kong-tn̂g tiong ū chi̍t lâng í-keng siū tēng-chōe, chiū beh siū hêng-hoa̍t. Sím- phòaⁿ koaⁿ lō͘-bé mn̄g kóng, "Bô lâng thòe i hun- sò͘ mah?" Ū chi̍t ê siàu-liân ê lu̍t-su, chiàu lí chòe i hun-sò͘, kóng bêng oan-óng. Hit lâng tùi án-ni tit-tio̍h tháu-pàng, chiū cháu kàu lu̍t-su ê bīn- chêng, kóng, "Goān Thiⁿ Pē pò-tap --lí, chit ê un góa si̍t-chāi bô hoat-tō͘ thang pò-tap." Lu̍t-su kóng. "Lí tio̍h kì-tit jī-cha̍p nî chêng, bat phah chi̍t ê in-ūi sit-lo̍h lāu-bú pi-ai ê gín-ná, hit ê chiū- sī góa. Khì ah, tio̍h siàu-liām bô pē-bú ê gín-ná ê lâu ba̍k-sái lâi hó khoán-thāi i." 過濟濟年,tī 公堂中有一人已經受定罪,就 beh 受刑罰。審判官路尾問講:「無人替伊hun-sò͘ --mah?」 有一個少年 ê律師,照你做伊 hun-sò͘,講明冤枉。 Hit人tùi án-ni 得到tháu放,就走到律師 ê 面前,講:「願天父報答--你,這個恩我實在無法度thang報答。」 律師 講:「 你著記得20年前,bat 扑一個因為失落老母悲哀 ê 囡仔,hit個就是我。 去-- ah,著數念無父母 ê 囡仔 ê 流目屎來好款待--伊。」
Lâng án-ni kiâⁿ, chiàⁿ-sī chiong hé-thòaⁿ kui tui hē tī tùi-te̍k ê thâu-khak téng. 人 án-ni 行,正是將火炭歸堆 hē tī對敵 ê 頭殼頂。
Ko͘-tóaⁿ bô pē-bú ê kiáⁿ, iáu-kú ōe án-ni, lán chiah --ê tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chòe? Ko͘-tóaⁿ 無父母 ê 子,iáu-kú會 án-ni,咱chiah--ê 著怎樣做?
Chú thòe Kóaⁿ-hū Chiàu-kò͘ Gín-ná 主替寡婦照顧囡仔
Bó͘ siâⁿ ū chi̍t ê jia̍t-sim ho̍k-sāi Chú ê chiú-kóaⁿ lâng, i ū chi̍t ê kiáⁿ miâ kiò Chú-hí. Tiōng-hu tī- teh ê sî, óa-khò tiōng-hu lâi tō͘-ji̍t. Tiōng-hu sí, bú- kiáⁿ nn̄g lâng bô só͘ óa-khò, chí-ū ji̍t--sî lāu-bú tio̍h kā lâng chóe lú kang, ê-hng sî chiah tò-lâi khòaⁿ- kò͘ i ê kiáⁿ. 某城有一個熱心服事主 ê 守寡 人,伊有一個子名叫主喜。 丈夫tī-teh ê 時,倚靠丈夫來度日。丈夫死,母子2人無所倚靠,只有日--時老母著 kā人做女工,ê-hng 時才倒來看顧伊ê 子。
Ū chi̍t ji̍t chiú-kóaⁿ lâng chá-chá khí-lâi, kā gín- ná pī-pān chit ji̍t ê chia̍h-mi̍h, ka-kī chiah chhut siâⁿ khì hiuⁿ-siā kā lâng chòe kang. Kàu ê-hng hong-hō͘ hut-jiân tōa khí, kui ê-hng lo̍h bô soah. Kóaⁿ-hū chiū hō͘ lâng lâu tiàm jîn-ke, bōe ōe tò- lâi chiàu-kò͘ gín-ná, sim-lāi chin kan-khó͘, cha̍p- hun ê kòa-liām. Koh bô kau-tài chhù-piⁿ, bô tò- lâi ê sî thang thòe chiàu-kò͘. Chó siūⁿ iū siūⁿ, lóng bô hoat tō͘, chí-ū chhiat-chhiat kiû Chú, thòe i chiàu-kò͘. 有一日守寡人 早早起--來,kā 囡仔備辦這日ê 食物,家己才出城去鄉社 kā人做工。到 ê-hng 風雨忽然大起,歸 ê-hng 落無煞。寡婦就 hō͘人留 tiàm 人家,bōe會倒來照顧囡仔,心內真艱苦,十分 ê 掛念。Koh 無交代厝邊,無倒--來ê 時thang替照顧。 左想右想,攏 無法度,只有切切求 主,替伊照顧。
Hit ê-hng Chú-hí khòaⁿ thiⁿ sî bô hó, siūⁿ lāu-bú tò-lâi tek-khak ōe iân-chhiân, só͘-í chiū óa tī bîn- chhn̂g-kak, lâi thèng-hāu lāu-bú tò-lâi. Thèng-hāu chin kú khòaⁿ i bô tò-lâi, sim lāi chin kiaⁿ chiū tī bîn-chhn̂g-piⁿ sòa khùn--khì. Hut-jiân bāng-kìⁿ ū siaⁿ kóng, "Chú-hí, lí teh khùn mah? Lí bô kiaⁿ mah? Góa lâi lah." Chú-hí thiaⁿ-kìⁿ chhin-chhiūⁿ lāu-bú ê siaⁿ, koh chai i phō tī heng-chêng, ti̍t-ti̍t kàu tī thiⁿ-kng. Chhíⁿ ê sî chi̍t ē khòaⁿ, bô khòaⁿ- kìⁿ chi̍t lâng, chí-ū i iáu tī bîn-chhn̂g-kak, chhēng saⁿ chē teh. Bô jōa-kú lāu-bú tùi gōa-bīn lâi, khòaⁿ-kìⁿ Chú-hí tī hí lāi-bīn teh chē, chiū kóng, "Góa ê kiáⁿ pêng-an á bô?" Chú-hí kóng, "Pêng- an, lāu-bú lí chá-khí khì tah-lo̍h?" I kóng, "Chā--ji̍t khì bó͘ ke chòe kang, thiⁿ-khì m̄ hó, bô tò-lâi, chá-khí hō͘ chīⁿ, chiah lâi khòaⁿ lí." Hit ê-hng 主喜看天時無好,想老母倒--來的確會 iân-chhiân,所以就倚tī 眠床角,來聽候老母倒--來。聽候真久看伊無倒--來,心 內真驚就 tī 眠床邊煞睏--去。忽然夢見有聲講:「主喜,你teh 睏-- mah?你無驚-- mah?我來--lah。」 主喜聽見親像老母 ê 聲,koh 知伊抱 tī 胸前,直直到 tī 天光。 醒 ê 時一下看,無看見一人,只有伊iáu tī 眠床角,穿 衫坐-- teh。 無偌久老母tùi外面來,看見主喜tī hí 內面 teh 坐,就講:「 我 ê 子平安抑無?」 主喜講:「平安,老母你早起去佗落?」 伊講:「昨日去某家做工,天氣 m̄ 好,無倒--來,早起雨靜,才來看--你。」
Chú-hí kî-koài kóng, "Chā-mî góa chin kiaⁿ, tī pòaⁿ khùn pòaⁿ chhíⁿ ê sî, ū chi̍t ūi ji̍p lâi, kap góa kóng-ōe, koh phō góa tī i ê heng-chêng, hit ê kiám m̄ sī lí mah?" 主喜奇怪講:「昨暝我真驚,tī 半睏半醒 ê 時,有一位入--來,佮我 講話,koh 抱我 tī伊ê 胸前,hit個敢 m̄是你-- mah?」
Lāu-bú thiaⁿ-kìⁿ chit ê ōe, móa bīn tài chhiò iông, kám-siā Chú Iâ-so͘, tùi gín-ná kóng, "Hit ê sī góa pêng-ji̍t só͘ óa-khò ê Chú Iâ-so͘. Góa chā--ji̍t bōe ōe lâi ke-lāi, ū chiong lí kau hō͘ Chú Iâ-so͘, chhiáⁿ I thòe góa chiàu-kò͘ lí." 老母聽見這個話,滿面tài 笑容,感謝主耶穌,對囡仔講:「Hit個是我平日所倚靠 ê 主耶穌。我昨日bōe會來家內,有將你交hō͘ 主耶穌,請伊替我照顧你。」
Chú-hí tùi hit sî siu kám-tōng, chiâⁿ chòe ū-hàu ê kiáⁿ, sòa chòe tē-it jia̍t-sim óa-khò Chú ê lâng. Sìn-tô͘ ah! Lí bat chiong kiáⁿ cha-bó͘ kiáⁿ kau hō͘ Chú á bô? Bat chiong Chú ê tō-lí kà-sī in á bô? Lí ê kiáⁿ cha-bó͘-kiáⁿ tī hoān-lān tiong, ū sî bô sìn Chú, lí bat tī bô lâng tī-teh ê só͘-chāi, thòe i kiû Chú á bô? Lán tio̍h o̍h chit ê chiú-kóaⁿ lâng, kòa-liām kiáⁿ cha-bó͘-kiáⁿ, iā tio̍h o̍h Chú-hí iú- hàu lāu-bú. 主喜tùi hit時受感動,成做有孝ê 子,續做第一熱心倚靠主 ê人。信徒-- ah!你bat 將子查某子交hō͘ 主抑無?Bat 將主 ê 道理教示 in 抑 無?你ê 子查某子 tī 患難中,有時無信主,你bat tī 無人 tī-teh ê 所在,替伊求主抑無?咱著學這個守寡人,掛念子查某子,也著學主喜有孝老母。
Pē Ūi Kiáⁿ sí 父為子死
Kúi cha̍p nî chêng, tī Lêng-iông koāiⁿ siâⁿ ê tang-sì. Tang-chong-tìn ū chi̍t ê sìⁿ Tân-- ê, i ê ke hut-jiân khit hé sio. Chhù-piⁿ khì kiù ê lâng chin chōe, nā-sī hé sī tùi lāi-bīn khí, só͘-í lâng bô khoài kiù. 幾10年 前,tī Lêng-iông 縣城 ê 東勢。Tang-chong鎮有一個姓陳--ê,伊 ê 家忽然khit 火燒。 厝邊去救 ê人真濟,若是火是tùi內面起,所以人無快救。
Khí hé ê goân-in, sī sin kiáⁿ-sài kap sin-niû ēng ta chháu hang phē, āu-lâi chiong hé-hu piàⁿ tī chhiûⁿ-kak, chhiûⁿ sī tiū-kó só͘ chòe--ê. 起火 ê 原因,是新子婿佮新娘用礁草烘被,後--來將火灰 piàⁿ tī 牆角,牆是稻稿所做--ê。
Hé-hu lāi ê hé, iáu-bē hoa, nn̄g lâng chiū khùn-- khì. Pòaⁿ-mî hé chhèng khí, kiaⁿ chhíⁿ nn̄g lâng. In sûi-sî khí--lâi, chhē bōe tio̍h mn̂g, saⁿ-kap kàu chit ê chhiûⁿ kak ē, chē teh thèng-hāu sí. Gōa-bīn ê lâng, chí ū kò͘ kiù hé, nā-sī sìⁿ Tân-- ê khòaⁿ-kìⁿ kiáⁿ sim-pū tī chhù-lāi, iáu-bē chhut--lâi, sûi-sî the̍h chit niá thán-á moa tī sin-khu, chiong mn̂g chhut- la̍t chhia khui, chiah ji̍p chhù-lāi, bong chhē chi̍t-se̍h, pèng bô chhē-tio̍h lâng. Āu-lâi chhē kàu chhiûⁿ-ē, chiū chiong kiáⁿ sim-pū, chòe chi̍t ē phō--chhut--lâi. Chhut--lâi ê sî, sìⁿ Tân--ê, sin-khu ê bah lóng í-keng sio se̍k, thâu-mn̂g chhùi-chhiu lóng bô, bīn ê bah iā lóng sio--khì. 火灰內 ê 火,iáu-bē hoa,2人就睏--去。半暝火 chhèng 起,驚醒2人。In 隨時起--來,chhē bōe 著門,相佮到 這個牆角下,坐 teh 聽候死。 外面ê人,只有顧救火,若是姓陳--ê 看見 子新婦 tī 厝內,iáu-bē 出--來,隨時提這領毯仔 moa tī 身軀,將門出力chhia開,才入厝內,摸chhē一旋,並無chhē著人。後--來chhē到牆下,就將子新婦,做一下抱--出--來。出--來ê 時,姓陳--ê,身軀 ê 肉攏已經燒熟,頭毛嘴鬚攏無,面 ê 肉也攏燒--去。
I ê kiáⁿ sim-pū thâu-mn̂g sui jiân sio, sin-thé khiok bô siū tōa hāi. Kè nn̄g ji̍t āu sìⁿ Tân--ê, in- ūi siū sio lâi sí. 伊 ê 子新婦頭毛雖然燒,身体 卻無受大害。過兩日後姓陳--ê,因為受燒來死。
Sè-chiūⁿ lāu-pē thiàⁿ kiáⁿ, ūi kiáⁿ pàng-sak sìⁿ- miā. Thiⁿ Pē in-ūi thiàⁿ sè-kan lâng, chiong I thiàⁿ ê Kiáⁿ siúⁿ-sù sè-kan. Sè-kan lâng put-hàu pē-bú ê chin-chiàⁿ bô chió. Sìn-tô͘ khòaⁿ-khin Chú ê un--ê iā sī put-chí chōe. 世上老父疼子,為子放sak 生命。天父因為疼世間人,將伊疼 ê 子賞賜世間。世間人不孝父母-- ê 真正無少。信徒看輕主 ê恩--ê 也是不只濟。
回上一頁    日治時期,   1932年,   小說