首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有8個段落,30個語句,816個語詞,1185個音節
Khòaⁿ Tâi-oân Bûn-hòa 300 nî ê Kì-liām-hōe 看台灣文化300年ê紀念會
Tân Khêng-ku 陳瓊琚
Chit-pang goán Tām-súi Tiong-o̍h ê ha̍k-seng, iok 130 gōa miâ, koh ū 4 ê sian-siⁿ chòe-tīn tah 10 ge̍h 27 hō ngó͘- chiân 8 tiám, Tâi-pak hoat ê kip-hêng chhia khì Tâi-lâm. Góa pún-sin ū tāi- seng khì, só͘-í kàu ūi ê sî, góa í-keng tī Tâi-lâm chhia-thâu teh tán--in. Tāi-ke kàu-ūi, tú sī hit ē-po͘ 4 tiám khah-ke, góa kap Tâi-lâm Sîn-ha̍k-hāu ê Sian-siⁿ Ông Siú-ióng, ū chhōa in sūn-lō͘ khì khòaⁿ Sán-gia̍p ê Tián-lám-hōe. Āu-lâi chiah chhōa tāi-ke lâi Thài-pêng-kéng Lé-pài-tn̂g hioh-khùn. 這pang阮淡水中學ê學生,約130外名,koh有4 個先生做陣搭10月27 號午前8點,台北發ê急行車去台南。我本身有第先去,所以到位ê 時,我已經tī 台南車頭teh 等--in。大家到位,抵是hit e晡4 點較加,我佮台南神學校ê先生王守勇,有chhōa in 順路去看產業ê展覽會。後--來才chhōa逐家來太平境禮拜堂歇睏。
Lūn khùn ê só͘-chāi ū hun saⁿ-ūi, chi̍t-ūi sī Lé-pài-tn̂g, chi̍t-ūi sī Ko Chài- tek I-su ê kū i-koán ê lâu-téng, koh chi̍t-ūi sī Gô͘ Chhiu-bî I-su ê Pīⁿ-īⁿ lāi ê ji̍t-pún chóng-pho͘. Chia̍h sī úi-thok Thài-pêng-kéng pài-tn̂g ê Bo̍k-su, Tân Su-chhong Sian-siⁿ, só͘ kài-siāu ê Thài- pêng chia̍h-tn̂g siat-hoat. 論睏ê所在有分3位,1位是禮拜堂,1位是高再得醫師ê舊醫館ê樓頂,koh 1位是吳秋微醫師ê病院內ê日本總舖。食是委託太平境拜堂ê牧師,陳思聰先生,所介紹ê太平食堂設法。
Tī 28 hō chá-khí, ū chhōa khì khòaⁿ Sú-liāu ê Tián-lám-hōe. Tī hit lāi-bīn ū pâi-lia̍t chin chōe hāng ê hi-hán bu̍t- phín, chhin-chhiuⁿ kó͘-chá Hô-lân lâng só͘ ēng ê hûi-khì kap mi̍h-kiāⁿ, koh Tīⁿ Sêng-kong sam-tāi ê ûi-bu̍t, kap kó͘-chá ê chhiⁿ-hoan bûn-su téng-téng. Koh khì khòaⁿ Kàu-io̍k ê Tián-lám-hōe, Ōe- seng ê Tián-lán-hōe, Jia̍t-tài hoe-phûn ê Tián-lám-hōe, kap Tâi-lâm Sîn-siā. 8Āu-lâi ū koh chē sēng-ha̍p ê chū-tōng chhia khì An-pêng khòaⁿ-????. Chit ê siâⁿ tùi kin-nî sǹg-khí, tú sī 300 nî chêng, Hô-lân lâng só͘ khí tī An-pêng, teh chòe in ê kun-kù teō ê só͘-chāi. Tī-hia ū pâi chin-chōe ê kó͘- chá siá-chin teh hō͘ lâng khòaⁿ. Àm-sî ū hō͘ ha̍k-seng chū-iû, sì-kòe khì khòaⁿ lâng pàng ian-hé kap lāu-jia̍t. Tī 28號早起,有chhōa去看史料ê展覽會。Tī hit 內面有排列真濟項ê稀罕物品,親像古早荷蘭人所用ê磁器佮物件,koh鄭成功三代ê遺物,佮古早ê生番文書等等。Koh去看教育ê展覽會、衛生ê展覽會、熱帶花盆ê展覽會,佮台南神社。後--來有koh坐sēng-ha̍p ê自動車去安平看?-????城 。這個城tùi今年算起,抵是300年前,荷蘭人所起tī 安平,teh 做in ê根據地ê所在。Tī hia 有排真濟ê古早寫真teh hō͘人看。暗時有hō͘學生自由,四界去看人放煙火佮鬧熱。
Tī 29 hō, ū ke tit-tio̍h Bān-tan Ko Tok-hêng Bo̍k-su kap Ka-lí Tân Khêng- iâu Bo̍k-su kā goán àn-nāi, khì chham- koan Sin-lâu ê Sîn-ha̍k-hāu, tit-tio̍h in ê ún-chún, lâu-téng, lâu-ē tāi-khài lóng ū khòaⁿ, liáu-āu sòa khì khòaⁿ Lú Sîn- ha̍k, hit-sî in tú teh chòe chó-thian ê kî-tó-hōe, thèng-hāu in chòe soah, ū tit- tio̍h Lú Sîn-ha̍k-hāu-tiúⁿ Lô͘ Ko͘-niû ê chhin-chhiat, ín-chhōa goán khòaⁿ sì- kòe, iā ū chhōa khí-khì khòaⁿ ha̍k-seng ê pâng-keng, ta̍k-lâng ê sek-lāi, chéng- tùn put-chí chhù-sū, thiaⁿ-kìⁿ kóng, ha̍k- seng ū 60 gōa lâng. Lāi-bīn ū hun saⁿ- khoán: Chiū-sī ū bô tha̍k kong-ha̍k-hāu ê lâng, kap kong-ha̍k-hāu chut-gia̍p ê lâng, chham Ko-téng Lú Ha̍k-hāu chut- gia̍p ê lâng ê thêng-tō͘ lóng ū hun-piat teh kà. In-ūi Lô͘ Ko͘-niû pún-sin sī chin jia̍t-sim kó͘-bú, koh tit-tio̍h í-keng chut- gia̍p ê hāu-iú jia̍t-sim ê kó͘-bú, chiah ū hiah-n̍i̍h chōe ê ha̍k-seng, m̄-nā Lâm-pō͘ ê lâng khì tha̍k, tiong-kan ia̍h ū lán Pak- pō͘ ê chí-bē khì tī hia teh tha̍k. Án-ni thang chai, ha̍k-hāu tek-khak tio̍h ū gâu kó͘-bú ê sian-siⁿ tī-teh chiah ōe heng-khí. Tī 29號,有加得著萬丹高篤行牧師佮佳里陳瓊瑤牧師kā阮案內,去參觀新樓ê神學校,得著in ê允准,樓頂、樓下大概攏有看,了後續去看女神學,hit 時in抵teh 做chó-thian ê祈禱會,聽候in做煞,有得著女神學校長盧姑娘ê親切,引chhōa阮看四界,也有chhōa 起去看學生ê房間,逐人ê室內,整頓不止次序,聽見講,學生有60外人。內面有分3款:就是有無讀公學校ê人,佮公學校卒業ê人,參高等女學校卒業ê人ê程度攏有分別teh 教。因為盧姑娘本身是真熱心鼓舞,koh得著已經卒業ê校友熱心ê鼓舞,才有hiah-n̍i̍h濟ê學生,m̄-nā 南部ê人去讀,中間亦有咱北部ê姊妹去tī hia teh 讀。Án-ni thang 知,學校的確著有gâu 鼓舞ê先生tī teh 才會興起。
Āu-lâi ū koh khì chham-koan, Tiúⁿ- ló-kàu ê Lú-ha̍k-hāu, sui-bóng sī hut- jiân khì, iáu-kú Lú Ha̍k-hāu-tiúⁿ Gô͘ Ko͘-niû chin chhin-chhiat, bô kiaⁿ goán ōe kā in kiáu-chhá in ê siū-gia̍p-tiong, chhōa goán khòaⁿ in ê siū-gia̍p, koh chhōa goán lóng-chóng khí-khì khòaⁿ lâu-téng, ha̍k-seng ê pâng-keng, ta̍k- hāng siat-pī put-chí hó-sè, chhím-sek kok-lâng chéng-tùn put-chí chôe-chéng. Thiaⁿ-kìⁿ kóng, ha̍k-seng óa 200 lâng, án-ni sǹg put-chí heng-khí, si̍t-chāi góa put-chí kám-sim, in ū tì-ì tī Tâi-oân lú- chú ê kàu-io̍k. Āu-lâi sūn-lō͘ ū tùi Tiúⁿ- ló-kàu Tiong-o̍h ji̍p-khì, sui-bóng bōe- ōe tit-tio̍h kìⁿ Tiong-o̍h Hāu-tiúⁿ ê bīn, iáu-kú ū chi̍t-ūi ê Lōe-tē sian-siⁿ, kóng sī tī-hia teh tng kàu-bū ê chit, i put-chí chhin-chhiat, ū chhōa goán khòaⁿ in ê Hòa-ha̍k-sek kap lâu-ē ê Kàu-sek chham taip-á-kú khòaⁿ in it-liân seng teh thé- chhau, tāi-ke chhēng thé-chhau ho̍k put-chí pì-chah. 後--來有koh去參觀,長老教ê女學校,雖罔是忽然去,iáu-kú女學校長吳姑娘真親切,無驚阮會kā in攪吵in ê授業中,chhōa阮看in ê授業,koh chhōa 阮攏總起去看樓頂,學生ê房間,逐項設備不止好勢,寢室各人整頓不止齊整。聽見講,學生倚200人,án-ni 算不止興起,實在我不止感心,in有致意tī 台灣女子ê教育。後--來順路有tùi長老教中學入去,雖罔bōe會得著見中學校長ê面,iáu-kú有1位ê內地先生,講是tī hia teh tng教務ê職,伊不止親切,有chhōa 阮看in ê化學室佮樓下ê教室參tiap仔久看in一年生teh 體操,大家穿體操服不止pì-chah 。
Āu-lâi ū chhōa khì khòaⁿ Khai-san Sîn-siā kap Khóng-chú biō, chit ê Khóng-chú biō sī thong Tâi-oân tē-it tōa- keng ê, koh ia̍h sī chá-sî chòe tē-it koân ê khó-kàu tiûⁿ ê só͘-chāi. Chòe-āu ū khì khòaⁿ (Chhiah-khàm lâu). Chit ê sī Khèng-an saⁿ-nî, chiū-sī Se-le̍k 1650 nî sī iok 279 nî chêng, Hô-lân lâng só͘ khí ê siâⁿ, pêng-siông lâng kā i kiò-chòe âng-mn̂g-siâⁿ. Se-le̍k 1661 nî, Tīⁿ Sêng- kong kóaⁿ-tio̍k Hô-lân lâng ê sî, ū kái chit ê siâⁿ ê miâ kiò-chòe (Sêng-thian- hú), tī hit lāi-bīn ū chông-khǹg hé-io̍h, kun-khì tī-hia. Chit ê siâⁿ si̍t-chāi khí chin kian-kò͘, tī hit lāi-bīn ū pâi-lia̍t Ji̍t-pún kok-lāi ta̍k-khoán ê sin-bûn teh hō͘ lâng khòaⁿ. Hit ē-po͘ koh hō͘ ha̍k- seng chū-iû khì khòaⁿ in só͘ ài khòaⁿ ê hong-bīn. 後--來有chhōa去看開山神社佮孔子廟,這個孔子廟是通台灣第一大間--ê,koh亦是早時最第一懸ê考校場ê所在。最後有去看赤崁樓。這個是慶安3年,就是西曆1650年是約279年前,荷蘭人所起ê城,平常人kā伊叫做紅毛城。西曆1661年,鄭成功趕逐荷蘭人ê 時,有改這個城ê名叫做承天府,tī hit 內面有藏囥火藥、軍器tī hia 。這個城實在起真堅固,tī hit 內面有排列日本國內逐款ê新聞teh hō͘人看。Hit e晡koh hō͘學生自由去看in所愛看ê方面。
Kàu hit ê-hng káu-tiám ū chi̍p-ha̍p, tī Tâi-lâm chhia-thâu, lâi tán 9 tiám 51 hun ê kip-hêng chhia tńg-lâi Tām-súi, hù 30 hō Kàu-iok-lēng pan-pò͘ 40 nî ê kì-liām-sek. Taⁿ chòe-āu chioh chit ê chóa-bīn, tāi-piáu goán it-hêng ài kā Thài-pêng-kéng ê Tân Bo̍k-su kap lia̍t- ūi chhin-ài, ūi goán chit-pái ê chhut- gōa lâi tio̍h-bôa ê hiaⁿ-tī chí-bē, tāi-ke chhim-chhim seh to-siā. Tit-tio̍h in tāi-ke ê thiàⁿ-thàng, thòe goán pī-pān ta̍k-hāng hó-sè, tì-kàu hō͘ goán ōe tit-thang ta̍t goán ê bo̍k-tek, koh pêng-an kàu-chhù, si̍t-chāi tōa-tōa kám-siā Siōng-tè ê un-tián, kap Tâi-lâm kàu-hōe ê hiaⁿ-chí ê chhin-chhiat. 到hit e昏9點有集合,tī 台南車頭,來等9點51分ê急行車轉來淡水,赴30號教育令頒布40年ê紀念式。今最後借這個紙面,代表阮一行ài kā太平境 ê陳牧師佮列位親愛,為阮這擺ê出外來著磨ê兄弟姊妹,逐家深深說多謝。得著in逐家ê疼痛,替阮備辦逐項好勢,致到hō͘阮會得thang達阮ê目的,koh平安到厝,實在大大感謝上帝ê恩典,佮台南教會ê 兄姊ê親切。
(Tâi-oân Hú-siâⁿ Kàu-hōe-pò, Tē 549 koàn, 1930 nî 12 ge̍h) (台灣府城教會報第549卷,1930年12月)
回上一頁    日治時期,   1930年,   散文