Káu kap Niau ê kò͘-sū
|
狗kap貓ê 故事 |
| N̂g La̍k-tiám |
黃六點 |
|
Tī kó͘-chá kó͘-chá Chi-ná ū chi̍t ê sòe-sòe ê hiuⁿ-chng, tī hia ū chi̍t ê chin sàn-hiong ê siàu-liân-lâng kap i ê lāu-bú teh khiā-khí. In-ūi lāu-bú í-keng chin lāu, só͘-í siàu-liân-lâng chiong i ta̍k ji̍t chòe-kang só͘ tit-tio̍h ê tām-po̍h-chîⁿ lâi teh iúⁿ-chhī i ê lāu-bú. Só͘-í án-ni in só͘ chia̍h ê iā sī ám-môe-á-thng nā-tiāⁿ. Goân-lâi chit ê siàu-liân-lâng sī chin iú-hàu i ê lāu-bú, iā put-chí ài-sioh in só͘ chhī ê káu kap niau.
|
Tī 古早古早支那有一個細細ê 鄉莊，tī hia有一個真散hiong ê 少年人kap伊ê 老母teh企起。因為老母已經真老，所以少年人將伊逐日做工所得著 ê 淡薄錢來teh養飼伊ê 老母。所以án-ni in所食--ê 也是ám糜仔湯nā-tiāⁿ。原來這個少年人是真有孝伊ê 老母，也不止愛惜in所飼ê 狗kap貓。 |
|
Āu--lâi chit ê sū hō͘ Sîn chai-iáⁿ, Sîn put-chí kám-sim chit ê siàu-liân-lâng ê só͘ chòe, chiū chhe sù-chiá the̍h mi̍h beh lâi siúⁿ in. Ū chi̍t ji̍t chit ê sù-chiá piàn chong chòe chhut-gōa-lâng lâi thàm in chi̍t ke kóng,“Góa sī chhut-gōa-lâng chhiáⁿ hō͘ góa tòa.”Lāu-bú kóng,“Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê chháu-liâu-á, iā koh bô mi̍h thang kiong-kip lí.”Sù-chiá kóng,“Bô iàu-kín.”Chit ê chhin-chhiat ê lāu-bú thiaⁿ-kìⁿ chit kù ōe, chiū hō͘ sù-chiá tòa tī in tau.
|
後--來這個事hō͘ 神知影，神不止感心這個少年人 ê所做，就差使者提物 beh來賞in。有一日這個使者變裝做出外人來探in一家講︰「我是出外人請hō͘ 我tòa。」老母講，「親像這款 ê 草寮仔，也koh無物thang 供給你。」使者講︰「無要緊。」這個親切 ê 老母聽見這句話，就hō͘ 使者tòa tī in兜。 |
|
Khah thêng chi̍t ê piàn chòe chhut-gōa-lâng ê sù-chiá kóng,“Góa beh chú chhe-chhau, chiū tùi tē-á-lāi the̍h chi̍t lia̍p n̂g-kim ê pó-chu chhut-lâi, āu--lâi chiū the̍h in ê tiáⁿ tóe chúi, chiū chiong chit lia̍p pó-chu hē lo̍h-khì, chiū chiong tiáⁿ hē tī hé ê téng-bīn. Āu--lâi chit ê chhut-gōa-lâng bīn chiū ǹg tiáⁿ ti̍t-ti̍t liām chhe-chhau ê miâ, kàu ū teh kún ê sian, chhut-gōa-lâng chiū hian tiáⁿ-kòa khí-lâi hō͘ in nn̄g-lâng khòaⁿ. Ah! Kó-jiân ū-iáⁿ chin hó chia̍h ê chhe-chhau móa-móa-sī, Taⁿ lâi chia̍h.”Āu--lâi in saⁿ lâng (chhut-gōa-lâng, lāu-bú, siàu-liân-lâng) chiū chia̍h. Chhin-chhiūn chit khoán ê mi̍h in chhut-sì kàu taⁿ lóng m̄-bat chia̍h-tio̍h, só͘-í tek-khak chin hó-chia̍h, chia̍h in só͘ chia̍h chhun ê niau kap káu iû-goân chin hoaⁿ-hí.
|
較停一個變做出外人ê 使者講︰「我beh 煮chhe-chhau，就tùi 袋仔內提一粒黃金ê 寶珠出來，後--來就提in ê 鼎tóe 水，就將這粒寶珠hē落去，就將鼎hē tī 火ê 頂面。後--來這個出外人面就向鼎直直念chhe-chhau ê 名，到有teh 滾ê 聲，出外人就掀鼎蓋起來hō͘ in 二人看。Ah﹗果然有影真好食 ê chhe-chhau滿滿是︰「今來食」。後--來 in三人﹙出外人、老母、少年人﹚就食。親像這款 ê 物in 出世到今攏 m̄-bat 食著，所以的確真好食，食 in所食chhun ê 貓kap 狗猶原真歡喜。 |
|
Keh chá-khí hit ê chhut-gōa-lâng m̄-chai tùi tó-ūi khì, āu--lâi in siūⁿ chit ê n̂g-kim ê pó-chu tek-khak sī Sîn siúⁿ-sù. Āu--lâi in chi̍t ke chia̍h mi̍h put-chí hong-hù, keng-kè iā chiām-chiām khah sūn-sū. Chóng--sī tī bô kú ê tiong-kan chit ê put-su-gī ê sū sòa hō͘ in ê chhù-piⁿ chai-iáⁿ. Che iû-goân sī ko͘-put-chiong ê sū, chóng--sī koh-khah hāi--ê chiū-sī hō͘ tùi-bīn chng ê chhin-chiâⁿ, chiū-sī in A-pô-á chai chit ê sū.
|
隔早起hit 個出外人m̄知tùi tó位去，後--來in想這個黃金ê 寶珠的確是神賞賜。後--來in一家食物不止豐富，經過也漸漸較順事。總--是tī無久ê 中間這個不思議 ê 事續hō͘ in ê厝邊知影。Che猶原是姑不chiong ê 事，總--是koh較害--ê 就是hō͘ 對面莊 ê 親情，就是 in 阿婆仔知這個事。 |
|
Chit ê A-pô-á sī pháiⁿ-lâng, iā chit ê siàu-liân-lâng sī sàn-hiong ê ke, só͘-í lóng m̄-bat kiâⁿ-kha-kàu. Chóng--sī kàu thiaⁿ-kìⁿ chit ê sū, chiū sûi-sî lâi, tek-khak ài khoàn chit lia̍p put-su-gī ê chu. Ko͘-put-chiong the̍h hō͘ i khòaⁿ, āu--lâi sòa tek-khak beh kā i chioh tńg khì, in ūi bōe tit thang chioh i, chiū kā i sî, chóng--sī i chin bô hoaⁿ-hí chiū tńg-khì.
|
這個阿婆仔是歹人，也這個少年人是散hiong ê 家，所以攏m̄-bat 行腳到。總--是到聽見這個事，就隨時來，的確ài 看這粒不思議ê 珠。姑不chiong 提hō͘伊看，後--來續的確 beh kā伊借轉去，因為bōe tit thang 借伊，就kā伊辭，總--是伊真無歡喜就轉去。 |
|
Keng-kè 5, 6 ji̍t ū chi̍t ē-tàu ê sî, in lóng bô lâng tī-teh, kan-ta káu tī-teh nā-tiāⁿ. Tī chit tiong-kan chit ê pháiⁿ ê A-pô-á àm-chīⁿ lâi, ji̍p-khì chhù-lāi, chiong in chin tùi-tiōng khǹg chin hó-sè ê pó-chu kā in thau the̍h khì. Koh bô lōa kú, in chhù ê lâng tńg-lâi, beh the̍h pó-chu ê sî chhē bô chiū chin m̄-kam, siàu-liân-lâng kap lāu-bú lóng chin hoân-ló teh háu.
|
經過 5、6 日有一e晝ê 時，in攏無人tī-teh，kan-ta 狗tī-teh nā-tiāⁿ。Tī 這中間這個歹ê 阿婆仔暗靜來，入去厝內，將in真tùi重囥真好勢ê 寶珠kā in 偷提去。Koh無偌久，in 厝 ê 人轉來，beh提寶珠ê 時chhōe無就真m̄甘，少年人kap 老母攏真煩惱 teh 哮。 |
|
Tùi chit-tia̍p ê seng-oa̍h iû-goân tio̍h chhin-chhiūⁿ í-chêng chia̍h ám-môe-á-thng, kàu cha-hng chia̍h chin hó ê chhe-chhau ê káu kap niau chi̍t sî beh chia̍h chit khoán iû-goân bōe koàn-sì, in-ūi bô chia̍h bōe ēng-tit, chiū sió-khóa kā i nà leh, só͘-í pak-tó͘ put-sî chin iau kàu tòng bōe-tiâu, āu--lâi chiū siūⁿ“Sī in-ūi sím-mi̍h in-toaⁿ chiah kú thái bô chhe-chhau” chit chiah káu sī chin khiáu, āu--lâi chiū siūⁿ tek-khak sī in hit ê pháiⁿ A-pô-á kā in thau-the̍h khì.
|
Tùi chit -tia̍p ê 生活猶原著親像以前食ám糜仔湯，到昨昏食真好ê chhe-chhau ê 狗kap貓一時beh食這款猶原bōe慣勢，因為無食bōe用tit，就小可kā伊nà leh，所以腹肚不時真枵到擋bōe-tiâu,後--來就想「是因為甚mi̍h因端chiah久thái無chhe-chhau」這隻狗是真khiáu,後--來就想的確是in hit個歹阿婆仔 kā in 偷提去。 |
|
Tùi án-ni chiū chiong chit chân sū kā i ê tâng-phōaⁿ (chiū-sī niau) kóng-bêng. In chham-siông kóng lán tio̍h lâi-khì kā i the̍h tńg-lâi. Niau kóng, “Góa in-ūi chin nńg-chiáⁿ bōe thang siû kè kau, só͘-í káⁿ bōe thang ta̍t lán ê bo̍k-tek.”Káu kóng,“Nā-sī án-ni, góa beh iāng lí kè kau”, in án-ni iok-sok hó-sè chiū chhut-hoat.
|
Tùi án-ni 就將這層事kā伊ê 同伴﹙就是貓﹚講明。In參詳講咱著來去kā伊提轉來。貓講︰「我因為真軟chiáⁿ bōe thang 泅過溝，所以敢bōe thang 達咱ê 目的。」狗講︰「若是án-ni，我beh iāng你過溝」，in án-ni 約束好勢就出發。 |
|
In kàu-ūi ê sî seng-khu khah tōa ê káu bōe thang ji̍p-khì chhù-lāi, só͘-í tiàm gōa-bīn thèng-hāu, āu--lâi kan-ta niau tùi chàu-kha ê âm-khang nǹg-ji̍p-khì. Ji̍p-khì liáu chiām-sî bi̍h tī khah àm ê só͘-chāi, chhàu-khám ū chi̍t chiah niáu-chhú tùi hia keng-kè. Niau siūⁿ án-ni put-chí hēng-hok, chiū kín-kín tùi niáu-chhú kā i lia̍h leh. Chóng--sī niáu-chhú chin kiaⁿ kóng,“Lí bô-lūn kóng sím-mi̍h góa lóng beh sūn-thàn, chhiáⁿ kiù góa chi̍t tiâu ê sìⁿ-miā,”ēng án-ni ti̍t-ti̍t tùi niau kiû.
|
In到位 ê 時身軀較大ê狗bōe thang入去厝內，所以tiàm外面聽候，後--來kan-ta 貓tùi 灶腳ê âm空鑽入去。入去了暫時bi̍h tī 較暗ê所在，湊khàm有一隻老鼠tùi hia 經過。貓想án-ni不止幸福，就緊緊tùi 老鼠kā伊掠leh。總--是老鼠真驚講︰「你無論講甚mi̍h我攏beh順趁，請救我一條ê 性命，」用án-ni 直直tùi 貓求。 |
|
Niau kóng,“Lín chia ū chi̍t-lia̍p teh chú chhe-chhau ê pó-chu á bô?” Niáu-chhú kóng,“Ū.”Niau chit sî chai thò-tòng lah, chiū kín-kín teh siūⁿ hong-hoat, tī-teh siūⁿ ê tiong-kan niáu-chhú kóng,“Hit lia̍p pó-chu góa beh lâi-khì the̍h lâi hō͘ lí, chhiáⁿ lí pàng góa hó bô?”Niau siūⁿ nā pàng i khì hō͘ i cháu-khì chiū chin hāi, chiū siūⁿ kóng,“M̄-bián ēng án-ni, lí nā ài sìⁿ-miā, lí tio̍h kiò lí ê tâng-phōaⁿ the̍h hit lia̍p pó-chu lâi.”Ko͘-put-chiong niáu-chhú iû-goân tio̍h sūn-thàn, kiò i ê pêng-iú khì the̍h hit lia̍p pó-chu lâi tī niau ê bīn-chêng.
|
貓講︰「Lín chia有一粒teh煮chhe-chhau ê 寶珠抑無？」老鼠講︰「有」。貓這時知妥當lah，就緊緊teh想方法，tī-teh想 ê 中間老鼠講︰「Hit 粒寶珠我beh來去提來hō͘ 你，請你放我好無？」貓想若放伊去 hō͘伊走去就真害，就想講︰「M̄免用án-ni，你若ài 性命，你著叫你ê 同伴提hit粒寶珠來。」姑不chiong 老鼠猶原著順趁，叫伊ê 朋友去提hit粒寶珠來tī 貓 ê 面前。 |
|
Niau khòaⁿ tio̍h pó-chu ê sî chiū sòa bōe kì-tit i ê niáu-chhú chiū án-ni pàng i khì, chiong chu hē tī chhùi-lāi, chin hoaⁿ-hí, chi̍t-ē thiàu kàu káu ê só͘-chāi, chiū kín-kín saⁿ-chhōa beh tńg-khì. Chóng--sī kàu í-chêng só͘ kè ê kau ê sî, káu tùi niau kóng,“Niau kun, lán chí 5, 6 ji̍t lóng bô chia̍h, chóng--sī góa beh kā lí chù-ì chi̍t hāng, In-ūi lí pêng-sò͘ chin ài chia̍h hî, lán beh kè kau ê sî nā ū khòaⁿ tio̍h hî ê sî tek-khak m̄-thang lō͘-hiān lí ê pún-sèng, in-ūi nā khui-chhùi pó-chu sûi-sî ōe ka-la̍uh khì.” Niau kóng,“Chhiáⁿ an-sim lah.”Chóng--sī tī i ê sim-lāi teh siūⁿ kóng che sī m̄-bián chù-ì ê sū, chóng--sī kó-jiân kau keng-kè beh liáu ê sî ū chi̍t bé hî thiàu-khí-lâi, khòaⁿ-kìⁿ án-ni put-chí oh kìm-tit i ê ài chia̍h ê niau, sûi-sî bōe kì-tit i chêng ê ōe, chiū khui i ê tōa chhùi beh kā i kā lâi chia̍h. Hit-sî i chhùi-lāi só͘ ū ê pó-chu sûi-sî ka-la̍uh lo̍h-khì kau-tóe.
|
貓看著寶珠ê 時就續bōe記得伊ê 老鼠就án-ni 放伊去，將珠hē tī 嘴內，真歡喜，一下跳到狗ê 所在，就緊緊相chhōa beh 轉去。總--是到以前所過 ê 溝ê 時，狗tùi 貓講︰「貓君，咱這5、6 日攏無食，總--是我beh kā你注意一項，因為你平素真愛食魚，咱beh 過溝ê 時若有看著魚ê 時的確m̄-thang露現你 ê 本性，因為若開嘴寶珠隨時會ka落去。」貓講︰「請安心--lah。」總--是tī伊ê 心內teh想講che是m̄免注意ê 事，總--是果然溝經過beh了ê 時有一尾魚跳起來，看見án-ni 不止oh禁tit伊ê 愛食 ê 貓，隨時bōe 記得伊前 ê 話，就開伊ê 大嘴beh kā伊咬來食。Hit時伊嘴內所有ê 寶珠隨時ka落落去溝底。 |
|
Káu kap niau lóng tōa kiaⁿ iā sī bô hoat-tō͘ lah! Káu chin siū-khì, in-ūi tiâu-kang the̍h lâi kàu chia ê pó-chu, káu iā ū kā i chù-ì, chit-tia̍p hō͘ niau sit-lo̍h khì. In sòa gông-ngia̍h khiā teh khòaⁿ, chóng--sī tī in sin-piⁿ ū lâng teh khòaⁿ, hit ê lâng chiū-sī chúi-koe hiaⁿ, i khòaⁿ-liáu iā sī chin tông-chêng in kóng, “Góa beh thòe lín khioh khí-lâi”chiū chhàng-lo̍h-khì chúi-tóe chhē hit lia̍p chu khí-lâi hō͘ in. Sit-chì ê niau kap káu koh chi̍t pái chhut in ê goân-khì, kā chúi-koe-hiaⁿ seh siā chiū kín-kín tńg-khì in ê chhù.
|
狗kap貓攏大驚也是無法度lah﹗狗真受氣，因為刁工提來到chia ê 寶珠，狗也有kā伊注意，這tia̍p hō͘ 貓失落去。In 續gông-ngia̍h 企teh看，總--是 tī in 身邊有人teh看，hit個人就是水雞兄，伊看了也是真同情in講︰「我beh 替lín拾起來」就chhàng落去水底chhōe hit粒珠起來hō͘ in。失志ê 貓kap 狗koh一擺出 in ê 元氣，kā 水雞兄說謝就緊緊轉去 in ê 厝。 |
|
Kā chit lia̍p chu ê niau put-chí sáng ê khoán, chhin-chhiūⁿ i ka-kī tit-tio̍h chu ê bīn, chiū chin hiông thiàu kàu chú-lâng ê bīn-chêng, chiong i chhùi-tiong ê chu thò͘-chhut, chú-lâng khòaⁿ-liáu put-chí hoaⁿ-hí.
|
咬這粒珠ê 貓不止爽ê 款，親像伊家己得著珠ê 面，就真雄跳到主人 ê 面前，將伊嘴中ê 珠吐出，主人看了不止歡喜。 |
|
Chú-lâng m̄-chai káu kap niau ê keng-kè, só͘-í siàu-liân-lâng kap lāu-bú lóng siūⁿ che lóng sī niau ê kong-lô. Só͘-í chin o-ló chit chiah niau, chi̍t bīn tùi káu put-chí pháiⁿ khoán-thāi i, bô sím-mi̍h ài hō͘ i chia̍h, iā bô ài hō͘ i tòa tī chhù-lāi.
|
主人m̄知狗kap 貓ê 經過，所以少年人kap老母攏想che攏是貓ê 功勞。所以真o-ló 這隻貓，一面tùi狗不止歹款待伊，無甚mi̍h ài hō͘伊食，也無ài hō͘伊tòa tī厝內。 |
|
Āu--lâi niau ū thang kap chú-lâng tòa tī chhù-lāi, chia̍h hó-mi̍h. Chóng--sī káu, sui-jiân ū tōa-hō͘ kap tōa-hong iā sī tio̍h tòa tī gōa-bīn khùn.
|
後--來貓有thang kap主人tòa tī 厝內，食好物。總--是狗，雖然有大雨kap大風也是著tòa tī外面睏。 |
|
Kàu cha-hng put-chí siong-hó ê káu kap niau, kin-ná-ji̍t hun-khui, niau ū thang tòa tī chú-lâng ê kha-thâu-u-téng, á-sī tī toh-piⁿ sáng-sè. Só͘-í káu chin siū-khì, tùi i ê pêng-iú kóng chit chân sū, káu pêng-iú lóng put-chí put-pêng niau ê só͘ chòe. Āu--lâi in ê kám-chêng chiū-sī káu nā khoàn-kìⁿ niau ê sî chiū beh kā i jiok, kā i chhòng-tī kap kā i kā. Che sī chit ê kò͘-sū ê lō͘-bé.
|
到昨昏不止相好 ê 狗kap貓，今仔日分開，貓有thang tòa tī 主人 ê 腳頭u頂，抑是tī 桌邊sáng-sè。所以狗真受氣，tùi伊ê 朋友講這chân事，狗朋友攏不止不平貓ê所做。後--來 in ê 感情就是狗若看見貓ê 時就beh kā伊jiok，kā伊創治kap kā伊咬。Che是這個故事 ê 路尾。 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe-pò tē 543 koàn, 1930 nî 6 ge̍h)
|
(台灣教會報第543卷，1930年6月) |
