Lâu Tiong-kian bo̍k-su tī Iû-thài kok
|
劉中堅牧師tī猶太國 |
| Phian-chip-sek |
編輯室 |
|
Goán tòa tī Ai-ki̍p Khai-jiû (Cairo) ê só͘-chāi gō͘ ji̍t kú. Ū peh tī Tōa Kim- jī-thah ê bóe-liu, si̍t-chāi kan-khó͘ peh, chóng-sī kong-kéng khòaⁿ chin hn̄g. Iā ū khì tī Phok-bu̍t-koán khòaⁿ chit kin-nî khui-tio̍h ê Hoat-ló bōng ê pó-mi̍h chin hi-hán; hit ê kim-lūi sǹg bē liáu.
|
阮tòa tī埃及開羅(cairo) ê所在5日久。有peh tī大金字塔ê尾溜，實在艱苦peh，總--是光景看真遠。也有去tī博物館看這今年開著ê法老墓ê寶物真希罕；hit個金類算bē了。 |
|
Tī 3 goe̍h 16 hō chē àm chhia khì tang-pak, kàu thiⁿ-kng chiū kàu tī Ka- sat (chiū-sī chá Hui-lī-sū lâng ê siâⁿ), iā téng-po͘ 10 tiám cheng chiūⁿ Iâ-lō͘- sat-léng.
|
Tī 3月16號坐暗車去東北，到天光就到tī迦撒 （就是早菲利士人ê城），也頂晡10點鐘上耶路撒冷。 |
|
In-ūi hiān-sî ū chū-tōng-chhia, chiū lú-hêng khah lī-piān. Thâu-chi̍t ji̍t goán ū khòaⁿ Hôe-hôe-kàu ê tōa Lé-pài- sī (Mosqoe of Omar) chiū-sī ti éng-kòe Sèng Tiān ê tē. Iā ū khì tī Iû-thài lâng Ai-khàu-só͘, in iû-goân teh khàu pún- kok só͘ sit-lo̍h ê êng-kng, thiaⁿ-liáu si̍t- chāi khó-lîn. Iâ-lō͘-sat-léng pí hái-bīn koân 2000 chhioh, goán tùi hia khì tī Sí Hái, pí hái-bīn kē 1400 chhioh, lī 25 Eng-lí. Ū kòe Iâ-lī-ko, iā khòaⁿ Iok- tàn hô. Tī Sí Hái sé-e̍k; chhì-khòaⁿ tîm, bē tîm, in-ūi chúi hiah-n̍i̍h kiâm!
|
因為現時有自動車，就旅行較利便。頭一日阮有看回回教ê大禮拜寺（Mosqoe of Omar）就是tī往過聖殿ê地。也有去tī猶太人哀哭所，in猶原teh哭本國所失落ê榮光，聽了實在可憐。耶路撒冷比海面懸2000尺，阮tùi hia去tī死海，比海面低1400尺，離25英哩。有過耶利哥，也看約旦河。Tī死海洗浴；試看沈，bē沈，因為水hiah-n̍i̍h鹹！ |
|
Keh ji̍t khì tī Pek-lī-hêng; tī lō͘-n̍i̍h khòaⁿ-kìⁿ Lia̍p-kiat ê bōng. Tī Pek-lī-hêng ū só͘ lia̍h chò Chú chhut-sì ê bé- tiâu, m̄-chai sī á m̄-sī. Khó-sioh hit só͘-chāi tùi tī Lô-má kàu kap Hi-lia̍p-kàu khiàn-sńg ê chng-thāⁿ chiū lóng sit- lo̍h hit ê pún-lâi ê bīn-bo̍k.
|
隔日去tī伯利恆；tī路--n̍i̍h看見拉結ê墓。Tī伯利恆有所掠做主出世ê馬槽，m̄知是抑m̄是。可惜hit所在tùi tī羅馬教佮希臘教譴損ê裝飾就攏失落hit ê本來ê面目。 |
|
Tńg-lâi Iâ-lō͘-sat-léng chiū khì Ka- ná soaⁿ, chia in-ūi ū chē-chē kiàn-tiok chiū oh-tit sióng-siōng chá-ji̍t ê chōng-thài. Iā ū khòaⁿ Pit-sū-tāi ê tî, kap hit ê lia̍h-chò Chú giâ si̍p-jī-kè ê lō͘ (Via Dolorosa). Lé-pài-ji̍t khì Sèng Bōng Pài-tn̂g. Chit keng sui-jiân sī îⁿ-îⁿ ê chin tōa keng, iáu-kú tī piⁿ-á ū hun kúi- nā keng, hō͘ Thian-chú, Hi-lia̍p, Sū-lī-a, Ai-ki̍p (Coptic) chiah ê Ki-tok-kàu siāng chi̍t sî sûi-ê chò ka-tī ê lé-pài-sek!! Chin kiáu-jiáu bē-ē chòng-giâm. Iā ū Eng-kok ê kéng-chhat teh siú, kiaⁿ-liáu ū saⁿ-chiⁿ !
|
轉來耶路撒冷就去迦拿山，chia因為有濟濟建築就oh得想像早日ê狀態。也有看畢士大ê池，佮hit 個掠做主舉十字架ê路 （ViaDolorosa）。 禮拜日去聖夢拜堂。這間雖然是圓圓ê真大間，iáu-kú tī邊--仔有分幾若間，hō͘天主、希臘、士利亞、埃及 （Coptic）Chiah ê基督教像一時隨ê做家己ê禮拜式！！真攪擾bē會chòng-giâm。也有英國ê警察teh守，驚了有相爭！ |
|
Lī-khui hia khì pak-sì. Tī ē-tàu-sî keng-kòe Sat-má-lī-a, iā ū lim Ngá-kok ê chéⁿ ê chúi chin liâng. Ū óa Kî-lí- sim kap Í-pat ê soaⁿ-kha, iā ū khì Sī-kiàm (Nablus, chit só͘-chāi tī kīn-lâi ê tē-tāng ū tōa sún-hāi). Tī-hia ū kó͘- chá Sat-má-li-a phài ê lāu chè-si, i ū chiong ke̍k chá Mô͘ se Ngó͘-keng ê bûn hō͘ goán khòaⁿ. Koh kòe soaⁿ chiū keng kòe Iâ-su-lia̍t ê pêⁿ-iûⁿ. Che sī pûi-tē, chêng bōe bat khòaⁿ pûi-tē tī Ka-lâm ! Chiah kàu Ná-sat-le̍k; tī chia só͘ siū ê kám-chhiok oh-tit kóng. Ū thang khòaⁿ Má-lī-a ê chéⁿ, iā ū peh hit pêng ê soaⁿ. Tī hia khòaⁿ-kìⁿ chheh-bīn só͘ kì ê kong-kéng chiū-sī lán Sèng-tō ū chhut-miâ ê só͘-chāi. Tī pak-pêng lī 60 Eng-lí ū Hek-bûn soaⁿ khàm-seh teh si̍h.
|
離開hia去北勢。tī 下晝時經過撒馬利亞，也有lim雅各ê井ê水，真涼。有倚Kî-lí-sim佮Í-pat ê山腳，也有去示劍（Nablus，這所在tī近來ê地動有大損害）。Tī-hia有古早撒馬利亞派ê老祭司，伊有將極早摩西五經ê文hō͘阮看。koh過山就經過Iâ-su-lia̍t ê平洋。Che是肥地，前bōe bat看肥地tī迦南！才到拿撒力；tī chia所受ê感觸oh得講。有thang看瑪利亞ê井，也有peh hit爿ê山。tī hia看見冊面所記ê光景就是咱聖道有出名ê所在。Tī北爿離60英哩有赫文山蓋雪teh閃。 |
|
Lī Ná-sat-le̍k kòe Ka-ná siâⁿ chiū ē- po͘ 4 tiám kàu Ka-lī-lī Hái ê Thê-pí-lī-a, chiū-sī tī hái ê sai-lâm. Chit ê tē-hng sī chin kē, pí hái-bīn kē 682 chhioh. Tī Chú ê sî Hi-lu̍t An-thê-phàⁿ ū i ê ông-kiong tī kīn-hū ê soaⁿ-piⁿ; iā ū chhut-miâ ê jiû-n̂g chôaⁿ-tī-hia. Hiān-sî So͘-kek-lân ê Tiúⁿ-ló-kàu ū siat i-koán tú tī hái-kîⁿ, goán ū tòa tī hia kap Sòng Ko͘-niû (Hazel chiū-sī He-sù) chò-hóe. Goán tùi hia chē chûn-á tī hái-bīn iā ū khì Ka-pek-lông. Koh put-sî teh khòaⁿ hit ê ge̍k-soaⁿ Hek-bûn. Khó-sioh sî- kan chin pek, chiū beh liâm-piⁿ tńg-khì Tē-tiong-hái piⁿ ài kòe Lé-pài-ji̍t tī Ka- bi̍t soaⁿ. (Téng-bīn chiah-ê sī tùi Lâu Bo̍k-su ê phoe e̍k--ê. Liâm Bo̍k-su iā kap i khì)
|
離拿撒力過迦拿城就e晡4點到迦利利海ê提比利亞，就是tī海ê西南。這ê地方是真低，比海面低682尺。Tī 主ê時希律An-thê-phàⁿ有伊ê王宮tī kīn-hū ê山邊；也有出名ê硫黃泉tī-hia。現時蘇格蘭ê長老教有設醫館抵tī海墘，阮有tòa tī-hia佮宋姑娘（Hazel就是He-sù)做夥。阮tùi hia坐船-仔tī海面也有去迦伯廊。koh不時teh看hit ê玉山赫文。可惜時間真迫，就beh liâm-piⁿ轉去地中海邊ài過禮拜日tī迦蜜山。（頂面跡ê是tùi劉牧師ê批譯--ê。連牧師也佮伊去） |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe-pò tē 521 koàn,1928 nî 8 ge̍h)
|
(台灣教會報第521卷，1928年8月) |
