Jî-tông Kàu-io̍k ê Chi̍t-hong-hiòng
|
兒童教育ê一方向 |
| Ông Siú-ióng |
王守勇 |
|
Gín-á ū nn̄g khoán ê sèng, á-sī kóng ū nn̄g khoán ê kheng-hiòng (tendency). Chiū-sī ū ōe o̍h--tit ê sèng (learned tendency) kap bōe-ōe o̍h--tit ê sèng, (unlearned tendency). Nā ōaⁿ ōe lâi kóng, chiū-sī gín-á ū tio̍h kà kap m̄- bián kà ê sèng tī-teh. Phì-lūn lâi kóng, gín-á chhut-sì liáu-āu, bô kú chiū ōe hiáu suh-leng, lāu-bú kiám ū kà i tio̍h cháiⁿ-iūⁿ suh? I lóng m̄-bián lâng kà, chhut-sì chiū ōe-hiáu. Ché chiū-sī bōe- ōe kà--tit ê sèng. Koh chi̍t hāng chiū-sī tio̍h kà, chiah ōe-hiáu. Chhin-chhiūⁿ o̍h tha̍k-chheh, o̍h siá-jī, o̍h sǹg-siàu, che lóng tio̍h kà chiah ōe-hiáu. Só͘-í kàu-io̍k ê gī-bū chiū-sī tī-chia. Tio̍h pôe-iúⁿ chit-khoán ōe kà--tit ê sèng, hō͘ i tit-tio̍h hoat-ta̍t, thang lâi tit oân- choân, chiū-sī lâng ê pún-hūn.
|
囡仔有兩款ê性，抑是講有兩款ê傾向（tendency）。就是有會學--得ê性（learned tendency）佮bōe會學--得ê性，（unlearned tendency）。若換話來講，就是囡仔有著教佮m̄免教ê性 tī-teh。譬論來講，囡仔出世了後，無久就會曉suh乳，老母敢有教伊著怎樣suh?伊攏m̄免人教，出世就會曉。這就是bōe會教--得ê性。Koh一項就是著教，才會曉。親像學讀冊、學寫字、學算數，這攏著教才會曉。所以教育ê義務就是tī chia。著培養這款會教--得ê性，hō͘伊得著發達，thang來得完全，就是人ê本份。 |
|
Taⁿ beh kà gín-á tio̍h koh chai nn̄g hāng sī iàu-kín, chiū-sī Ūi-tì (sitoation) kap Hoán-èng (response). Phì-jū lâi kóng, lán khòaⁿ ko͘-koe-á hē tī nâ-á-lāi ê sî, che chiū-sī Ūi-tì. Taⁿ chiong chit chiah koe-á-kiáⁿ kā i pàng chhut-lâi, koh iā bí tī i ê bīn-chêng ê sî, chit chiah koe- á-kiáⁿ ê Ūi-tì chiū-sī khiā tī bí ê thâu- chêng. Taⁿ chit-chiah koe-á-kiáⁿ, sui- bóng bô lâng kà i tio̍h cháiⁿ-iūⁿ chia̍h bí, iáu-kú ka-kī ōe-hiáu teh khí lâi chia̍h, che chiū-sī Hoán-èng. Á-sī kóng gín-á nā hō͘ Lâu-bó phō tī heng-chêng ê sî, i ê Ūi-tè chiū-sī tī nn̄g lia̍p leng ê sin- piⁿ, só͘-í àⁿ-lo̍h khì suh chiū-sī kiò-chòe Hoán-èng. Lán chai kó͘-chá Bēng-chú ê lāu-bú, saⁿ-pái sóa só͘-chāi lâi kà kiáⁿ, chiū-sī teh soat-bêng Ūi-tì kap Hoán- èng ê lē.
|
今beh教囡仔著koh知兩項是要緊，就是「位置」（sitoation）佮「反應」（response）。譬如來講，咱看ko͘-koe-á下tī籃仔內ê時，這就是「位置」。今將這隻雞仔子kā伊放出來，koh iā米tī伊ê面前ê時，這隻雞仔子ê位置就是企 tī米的頭前。今這隻雞仔子，雖罔無人教伊著怎樣食來，iáu-kú家己會曉teh起來食，這就是「反應」。抑是講囡仔若hō͘老母抱tī胸前ê時，伊ê「位置」就是tī兩粒乳ê身邊，所以àⁿ 落去suh就是叫做「反應」。咱知古早孟子ê老母，三擺徙所在來教子，就是teh說明「位置」佮「反應」ê例。 |
|
Taⁿ lán ê bo̍k-tek chiū-sī Chong- kàu Kàu-io̍k. Nā-sī án-ni, Chong-kàu tio̍h cháiⁿ-iūⁿ kà? Tio̍h ín-chhōa gín-á bat Siōng-tè, kap kà-sī chióng-chióng ê tō-lí sī iàu-kín, m̄-kú koh-khah iàu-kín ê chiū-sī Chong-kàu-tek ê Ūi-tì. Tio̍h hō͘ gín-á ū ki-hōe thang saⁿ-kap hūn tī Chong-kàu, tio̍h ín-chhōa in lâi hù Chú- ji̍t-o̍h, hō͘ in ū hūn tī lé-pài, á-sī tī chong-kàu chi̍p-hōe ê sî, tio̍h hō͘ gín-á ū hūn chiah ōe ēng-tit. Tùi Chong-kàu ê Ūi-tì, hō͘ gín-á ū ki-hōe thang hoán- èng in ê chong-kàu sim. Lán ê kàu-hōe khah-siông tōa-lâng chhōa gín-á lâi lé- pài, chit khoán góa siūⁿ chin hó, in-ūi hō͘ gín-á kap tōa-lâng pîⁿ-pîⁿ ū hūn tī lé-pài. Sui-bóng gín-á tō-lí thiaⁿ m̄-bat, m̄-kú in ê chong-kàu sim ê hoán-èng bô khah-su tōa-lâng. Chhiáⁿ tāi-ke thiàⁿ gín-á, tì-ì gín-á, ín-chhōa gín-á lâi ji̍p Siōng-tè ê kok, hō͘ in thang siū Chú chiok-hok. Che sī Chú só͘ hoaⁿ-hí.
|
今咱ê目的就是宗教教育。若是án-ni，宗教著怎樣教？著引chhōa囡仔bat上帝，佮教示種種ê通理是要緊，m̄-kú koh較要緊ê就是「宗教性ê位置」。著hō͘囡仔有機會thang相佮份tī宗教，著引chhōa in來赴主日學，hō͘ in有份tī禮拜，抑是tī宗教集會ê時，著hō͘囡仔有份才會用得。Tùi宗教ê位置，hō͘囡仔有機會thang反應in ê宗教心。咱ê教會較常大人chhōa囡仔來禮拜，這款我想真好，因為hō͘囡仔佮大人平平有份tī禮拜。雖罔囡仔道理聽m̄-bat，m̄-kú in ê宗教心ê反應無較輸大人。請逐家疼囡仔，致意囡仔，引chhōa囡仔來入上帝ê國，hō͘ in thang受主祝福。這是主所歡喜。 |
|
(Tâi-oân Hú-siâⁿ Kàu-hōe-pò, Tē 510 koàn, 1927 nî 9 ge̍h)
|
(台灣府城教會報第510卷，1927年9月) |
