Sat-hu-sun-tai káng-tō chi̍p_02
|
Sat-hu Sun-tāi 講道集_02 |
| Sabathu Simia Hills |
Sabathu Simia Hills |
|
V
|
V |
|
Lâi-sè
|
來世 |
|
(1). Lūn lâi-sè ê sū, bô lūn tó chi̍t kok-tō͘ á-sī tó chi̍t sî-tāi, lóng ū chi̍t khoán ê Sìn-gióng tī-teh. Kiû chiū tit-tio̍h. Chhùi-ta kap iau sī teh hián-bêng ū chúi kap chia̍h-mi̍h tī chit sè-kan. Lán teh ǹg-bāng éng-oa̍h, chit ê ǹg-bāng chiū-sī ōe tit-tio̍h ê chèng-kù.
|
（1）論來世ê 事，無論tó 一國度抑是tó 一時代攏有一款ê 信仰tī--teh。求就得--著。嘴礁kap枵是teh 顯明有水kap 食物tī 這世間。咱teh 向望永活，這個向望就是會得著ê 證據。 |
|
(2). Lán iáu ū chi̍t khoán khah ko-siōng ê ǹg-bāng, che tī chit ê sè-kan bōe-ōe tit-chiâⁿ. Só͘-í nā beh hō͘ lán chiah ê ǹg-bāng tit-tio̍h chiâⁿ, tek-khak tio̍h ū chi̍t ê lêng-hûn ê sè-kài, chiah ōe ēng-tit. Chit ê bu̍t-chit ê sè-kài, tiāⁿ-tio̍h bōe-ōe hō͘ lán ê lêng-hûn só͘ iau-kiû ê lâi tit-tio̍h chiâⁿ.
|
（2）咱iáu 有一款較高尚ê 向望，che tī 這個世間bōe會得成。所以若beh hō͘ 咱chiah-ê 向望得著成，的確著有一個靈魂ê 世界才會用--tit。這個物質ê 世界定著bōe會hō͘ 咱ê 靈魂所要求ê 來得著成。 |
|
(3) Lán ê lêng-hûn só͘ iau-kiû ê, kan-ta tùi chhòng-chò lán ê lêng-hûn ê Siōng-tè chiah ōe tit-tio̍h móa-chiok, chit khoán ê iau-kiû sī Siōng-tè siúⁿ-sù ê. In-ūi Siōng-tè chhòng-chō lán lâng kap I saⁿ-tâng, lán ū thang tùi I lâi kiû sím-mi̍h, sī tùi lán ū Siōng-tè ê Sèng-chit ê ian-kò͘.
|
（3）咱ê 靈魂所要求--ê,kan-ta tùi 創造咱ê 靈魂ê 上帝才會得著滿足，這款ê 要求是上帝賞賜--ê。因為上帝創造咱人kap 伊相同，咱有thang tùi 伊來求甚物，是tùi 咱有上帝ê 性質ê 緣故。 |
|
Lêng kau Lêng, Hōng kau Hōng, Ún-ku kau Tòng-gōng sī chū-jiân ê lí-khì. Lán nā tiàm tī Éng-oán-oa̍h ê Siōng-tè m̄ hān-tiāⁿ tit-tio̍h boán-chiok, ia̍h beh tī I lâi tit Éng-oa̍h.
|
龍交龍、鳳交鳳，癮痀交tòng憨是自然ê 理氣。咱若 tiàm tī 永遠活ê 上帝m̄ 限定得著滿足，亦beh tī 伊來得永活。 |
|
VI
|
VI |
|
Têng-thâu-siⁿ
|
重頭生 |
|
(1) Gín-á tōa-pō͘-hūn lóng ū tòa i ê Pē-bú ê sèng-chit lâi chhut-sì, sī it-poaⁿ ê lâng só͘ jīn ê sū-si̍t. In iû-goân ōe siū chhù-piⁿ thâu-bé ê éng-hióng, chhin-chhiūⁿ siū pē-bú á-sī siông-siông chòe tui ê lâng ê éng-hióng. pháiⁿ si-tōa-lâng, koh tòa pháiⁿ só͘-chāi, i ê kiáⁿ tiāⁿ-tio̍h sī pháiⁿ. In-ūi chit khoán ê kéng-gū bōe-ōe hō͘ i chiâⁿ-chòe hó lâng. Siat-sú tī chit khoán ê kéng-gū ê gín-á nā sī piàn chòe hó lâng, che chiū-sī tōa ê sîn-jiah. Put-lūn chōe-chió chit khoán ê sîn-jiah tī ta̍k só͘-chāi ōe thang khòaⁿ-kìⁿ. Chit khoán ê sîn-jiah sī teh chèng-bêng ū chi̍t-khoán bōe khòaⁿ-kìⁿ ê la̍t, ōe tháu-pàng chōe-ok ê sok-pa̍k, hō͘ lâng tit chū-iû, ia̍h hō͘ ū chōe ê lâng, thang hoán-hóe kóe-pìⁿ chiâⁿ-chòe sin chhòng-chō ê lâng, he chiū-sī têng-thâu-siⁿ. Chit khoán ê la̍t chiū-sī Sèng Sîn ê la̍t, tùi che hoān-nā hoán-hóe kóe-pìⁿ lâi sìn-khò Iâ-so͘ Ki-tok ê lâng ōe tit-tio̍h kiù.
|
（1）囡仔大部分攏有帶伊ê 父母ê 性質來出世，是一般ê人所認ê 事實。In 猶原會受厝邊頭尾ê 影響，親像受父母抑是常常做堆ê人ê 影響。歹序大人koh tòa歹所在，伊ê 子定著是歹。因為這款ê 境遇bōe會hō͘ 伊成做好人。設使 tī 這款ê 境遇ê 囡仔若是變做好人，這就是大ê 神跡。不論濟少這款ê 神跡tī 逐所在會thang 看見。這款ê 神跡是teh 證明有一種bōe 看見ê 力，會tháu放罪惡ê 束縛，hō͘ 人得自由，亦有hō͘ 有罪ê 人thang 反悔改變成做新創造ê 人，he 就是重頭生。這款ê 力就是聖神ê 力，tùi che凡若反悔改變來信靠耶穌基督ê 人會得著救。 |
|
(2) Tī chit sè-kan ū chin chōe ê pháiⁿ-lâng, sui-bóng chèng-hú giâm-giâm kā i hêng-hoa̍t; iáu-kú m̄ goān kóe-pìⁿ i ê sim. I m̄ khéng siū pē-bú, pêng-iú ê khó͘-khǹg. Sui-bóng ēng chin chōe ê hoat-tō͘ beh khǹg i tio̍h chòe hó, iā sī bô chhái-kang.
|
（2）Tī 這世間有真濟ê 歹人，雖罔政府嚴嚴kā 伊刑罰；iáu-kú m̄願改變伊ê 心。伊m̄肯受父母、朋友ê 苦勸。雖罔用真濟ê 法度beh 勸伊著做好，亦是無采工。 |
|
Chóng-sī ū-sî nā siū ín-chhōa lâi kui Iâ-so͘ Ki-tok tī hit-sî hut-jiân piàn-khoán chiâⁿ-chòe sin chhòng-chō ê lâng. Tùi hit-tia̍p liáu-āu tōa piàn-khoán gâu pang-chān lī-ek lâng, bô chhin-chhiūⁿ khah chá ê khoán. Khah-chá sī khún-tio̍k pa̍t-lâng, thâi-lâng pàng-hé, taⁿ sī siū lâng khún-tio̍k kap siū hāi. Che chiū-sī têng-thâu-siⁿ. Che kiám m̄-sī teh chèng-bêng Iâ-so͘ Ki-tok chòe bān-lâng ê Kiù-sè-chú, ōe i-tī bān-poaⁿ ê pīⁿ-chèng ê tōa i-seng ê chèng-kù mah? Tû-khì chhòng-chō lâng ê sim-koaⁿ ê Siōng-tè í-gōa, chī-chūi ōe i-tī lâng ê pháiⁿ sim-koaⁿ ah...? I í-gōa chī-chūi ōe hō͘ ū chōe ê lâng pìⁿ-chòe Sèng-jîn ah...?
|
總--是有時若受引chhōa 來歸耶穌基督，tī hit時忽然變款成做新創造ê 人。Tùi hit-tia̍p 了後大變款gâu 幫贊、利益人，無親像較早ê 款。較早是窘逐別人、thâi人放火，今是受人窘逐kap 受害。Che 就是重頭生。Che kiám m̄是teh 證明耶穌基督做萬人ê 救世主，會醫治萬般ê 病症ê 大醫生ê 證據--mah？除去創造人ê 心肝ê 上帝以外，是誰會醫治人ê 歹心肝--ah？伊以外是誰會hō͘ 有罪ê 人變做聖人--ah？ |
|
VII
|
VII |
|
Thiàⁿ-thàng
|
疼痛 |
|
(1) Siōng-tè chiū-sī thiàⁿ-thàng ê kun-goân, i-chhî sè-kài ê tiōng-le̍k (grauity) thang kóng sī Lêng-hûn siōng ê tiōng-le̍k, teh hián-chhut tī chit ê bu̍t-chit-siōng ê sè-kài. Chit khoán ê tōng-le̍k sī kiò-chòe thiàⁿ-thàng, ia̍h Siōng-tè sī thiàⁿ-thàng ê goân-thâu. Hip-chio̍h ōe hip thi̍h, che m̄-sī teh piáu-bêng kóng thi̍h sī ū kè-ta̍t ê mi̍h, put-kò sī kan-ta teh chèng-bêng thi̍h ê sèng-chit nā-tiāⁿ. Sui-bóng kim-khì sī put-chí ta̍t-chîⁿ; m̄-kú hip-chio̍h bōe-ōe kā i hip, che sī in-ūi bô hit khoán ê sèng-chit tī-teh.
|
（1）上帝就是疼痛ê 根源，維持世界ê 動力（gravity），thang 講是靈魂上ê 動力，teh 顯出 tī 這個物質上ê 世界。這款ê 動力是叫做疼痛，亦上帝是疼痛ê 源頭。Hip石會 hip鐵，這 m̄ 是teh 表明講鐵是有價值ê 物，不過是kan-ta teh 證明鐵ê 性質nā-tiāⁿ。雖罔金器是不止值錢；m̄-kú hip石bōe 會kā 伊hip，這是因為無hit 款ê 性質tī--teh。 |
|
Tú-tú chhin-chhiūⁿ án-ni, bô lūn tāng-chōe ê lâng nā hoaⁿ-hí hoán-hóe kòe-pìⁿ lâi kui-óa Siōng-tè, I hoaⁿ-hí hō͘ in chhin-kūn, kā in khip tiâu teh, hō͘ in chhin-chhiūⁿ Siōng-tè ê sèng-chit. Chóng-sī Siōng-tè bô hoaⁿ-hí hō͘ ka-kī chheng chòe gī, bô óa-khò Siōng-tè ê thiàⁿ ê lâng, lâi chhin-kūn.
|
Tu-tu親像 án-ni，無論重罪ê 人若歡喜反悔改變來歸倚上帝，伊歡喜hō͘ in親近，kā in 吸tiâu--teh，hō͘ in親像上帝ê 性質。總--是上帝無歡喜hō͘ 家己稱做義、無倚靠上帝ê 疼ê 人來親近。 |
|
(2) Chim-chhùi sī teh piáu-bêng lāu-bú thiàn kiáⁿ ê chêng-ì. Siat-sú kiáⁿ-jî nā tio̍h thoân-jiám ê pīⁿ, sui-bóng i ê lāu-bú, bô kā i chim-chhùi, che m̄-sī kóng ūi-tio̍h chit khoán ê pīⁿ lāu-bú chiah bô thiàⁿ i ê kiáⁿ, khòaⁿ i ê kan-khó͘ ê sî, hoán-tńg koh-khah m̄ kam, koh-khah thiàⁿ i. Só͘-í hām-lo̍h chōe ê lâng, oán-jiân Siōng-tè bô khòaⁿ-kò͘ in ê khoán; chóng-sī sū-si̍t, Siōng-tè thiàⁿ hiah ê ū chōe ê lâng pí lāu-bú teh thiàⁿ kiáⁿ koh-khah kè-thâu. (chhiáⁿ khòaⁿ Í-sài-a 49 : 15) Siōng-tè sī thiàⁿ-thàng gâu thun-lún ê Sîn. Lâng sī chhin-chhiūⁿ sòe-ê tê-kó͘, sui-báng sió-khóa sū, i ê siū-khì sî-sî kún kàu phut-phut-thiàu. Nā-sī Siōng-tè chiū m̄ sī án-ni. Siat-sú Siōng-tè nā sī khoài siū-khì, chit ê sè-kan tùi kó͘-chá chiū chha-put-to í-keng bô khì lah.
|
（2）Chim嘴是teh 表明老母疼子ê 情意。設使子兒若著傳染ê 病，雖罔伊ê 老母無kā 伊chim嘴，這m̄是講為著這款ê 病，老母才無疼伊ê 子；看伊ê 艱苦ê 時，反轉koh較m̄ 甘、koh較疼伊。所以陷落罪ê 人，宛然上帝無看顧in ê 款；總是事實，上帝疼hiah-ê 有罪ê 人比老母teh 疼子koh較過頭。（請看以賽亞 49：15）上帝是疼痛gâu 吞忍ê 神。人是親像小ê 茶kó͘,雖罔小可事，伊ê 受氣時時滾到phut-phut跳。若是上帝就m̄是án-ni。設使上帝若是快受氣，這個世間tùi 古早就差不多已經無--去--lah！ |
|
(3) Siat-sú nn̄g-ê lâng pîⁿ-pîⁿ ài chi̍t ê lâng, in chiū ōe khí saⁿ-chiⁿ, saⁿ oàn-tò͘, chóng-sī lâng teh thiàⁿ Siōng-tè chiū m̄ sī án-ni. Thiàⁿ Siōng-tè ê lâng bô oàn-tò͘ pa̍t-lâng teh thiàⁿ Siōng-tè. Hoân-tńg iu-būn hit-khoán bô teh thiàⁿ Siōng-tè ê lâng. Chhin-chhiūⁿ án-ni, lâng thiàⁿ lâng kap lâng thiàⁿ Siōng-tè ê cheng-chha ê lí-iû, chiū-sī Siōng-tè ê thiàⁿ-thàng sī bô hān-liōng. Lâng bōe-ōe ēng kâng chi̍t khoán ê thiàⁿ lâi thiàⁿ lâng, in-ūi lâng ê thiàⁿ sī ū hān-liōng. Chóng-sī Siōng-tè ê thiàⁿ sī bô hān-liōng, só͘-í Siōng-tè ū kàu-gia̍h thang thiàⁿ ta̍k-lâng.
|
（3）設使兩個人平平愛一個人，in 就會起相爭、相怨妒，總是人teh 疼上帝就m̄是án-ni。疼上帝ê 人無怨妒別人teh 疼上帝。反轉憂悶hit款無teh 疼上帝ê 人。親像án-ni，人疼人kap 人疼上帝ê 精差ê 理由，就是上帝ê 疼痛是無限量。人bōe會用共一款ê 疼來疼人，因為人ê 疼是有限量。總是上帝ê 疼是無限量，所以上帝有夠額thang 疼逐人。 |
|
(4) Iâ-so͘ Ki-tok beh khiā-khí tī lán ê sim-lāi, lán beh chiâⁿ-chòe chhin-chhiūⁿ I. Sui-bóng iâm lo̍h chúi chiū iûⁿ-khì, m̄-kú m̄-sī bô khì. Lán nā kā i tam khòaⁿ-teh, chiū chai iâm iáu tī-teh. Chhin-chhiūⁿ án-ni Iâ-so͘ khiā-khí tī lán ê sim-lāi, sui-bóng bô khòaⁿ-kìⁿ, m̄-kú tùi i pun hō͘ lán ê thiàⁿ-thàng ū teh hián-bêng I ê êng-kng.
|
（4）耶穌基督beh 企起tī 咱ê 心內，咱beh 成做親像伊。雖罔鹽落水就溶--去，m̄-kú m̄是無--去。咱若kā 伊tam 看--teh，就知鹽iáu tī--teh。親像án-ni 耶穌企起tī 咱ê 心內，雖罔無看見，m̄-kú tùi 伊分hō͘ 咱ê 疼痛有teh 顯明伊ê 榮光。 |
|
VIII
|
VIII |
|
Su-sióng kap kám-kak
|
思想kap感覺 |
|
(1) Su-sióng m̄ sī kóng kan-ta tùi lán ê ngó͘-koan só͘ kám tio̍h gōa-bīn ê ìn-siōng nā-tiāⁿ, chiū-sī lán ê sim-lāi ōe èng-chiap chit khoán ê ìn-siōng. Lán ê sim beh chìn-pō͘ hoat-ta̍t, m̄ hān-tiāⁿ óa-khò gōa-bīn ê sū-chêng; ia̍h tio̍h óa-khò lāi-bīn ê tiâu-kiāⁿ. Chhiū-á sui-báng pún-sin ū oa̍h-miā tī-teh, m̄-kú nā bô khong-khì ji̍t-kng á-sī sio-khì chiū bōe hoat hio̍h, khui-hoe, kiat ké-chí. Só͘-í chhiū-ba̍k nā beh tōa-châng, tio̍h ū lāi-bīn ê tiâu-kiāⁿ, ia̍h tio̍h óa-khò gōa-bīn ê tiâu-kiāⁿ. Tio̍h gōa-bīn ê kám-kak lán thang chai gōa-bīn ê sè-kài, tùi lāi-bīn ê kám-kak, lán thang chai lêng-hûn ê sè-kài. Tī lâng ê sim-lāi só͘ siⁿ chhut ê su-sióng, m̄ hān-tiān teh chèng-bêng, lâng ê só͘ siūⁿ, ia̍h sī teh chèng-bêng ū hit-khoán ê mi̍h tī-teh, ōaⁿ ōe lâi kóng, lán thang kóng su-sióng chiū-sī chi̍t khoán ê mi̍h tī lán ê sim-lāi ê hoán-siā. Ū-sî tī bô ì-tiong lán ōe siūⁿ khí chi̍t hāng mi̍h, che chiū-sī hit ê mi̍h ê iáⁿ chiò tī lán ê sim-lāi chiah ōe án-ni; lán nā phīⁿ-kìⁿ phang-bī, chiū chai hia ū hoe tī-teh, sui-bóng bô khòaⁿ-kìⁿ hoe kap i ê súi; m̄-kú hoe ê phang-bī kā lán kóng hia ū hoe tī-teh; só͘-í su-sióng chiū-sī teh chèng-bêng ū chi̍t-khoán ê mi̍h tī-teh, chhin-chhiūⁿ lán chiò-kiàⁿ ê sî, khòaⁿ-kìⁿ kiàⁿ-lāi ê siōng, chiū chai ū lán tī-teh. Lán ê sim-koaⁿ sī chhin-chhiūⁿ kiàⁿ, bô lūn hó pháiⁿ lóng ōe chiò tī kiàⁿ-lāi. Chóng-sī kiàⁿ-lāi ê siōng bô oa̍h-miā; m̄-kú lán ê sim-koaⁿ ū oa̍h-miā tī-teh. Kiàⁿ bōe ōe chhòng-chō iáⁿ á-sī siōng, sī kan-ta ōe hoán-chiò nā-tiāⁿ, m̄-kú sim-koaⁿ ōe siⁿ-chhut su-sióng.
|
（1）思想 m̄ 是講 kan-ta tùi 咱ê 五官所感著外面ê 印象nā-tiāⁿ，就是咱ê 心內會應接這款ê 印象。咱ê 心beh 進步發達，m̄ 限定倚靠外面ê 事情；亦著倚靠內面ê 條件。樹仔雖罔本身有活命tī--teh，m̄-kú 若無空氣、日光抑是燒氣就 bōe 發葉、開花、結果子。所以樹木若beh 大欉，著有內面ê 條件，亦著倚靠外面ê 條件。著外面ê 感覺咱thang 知外面ê 世界；tùi 內面ê 感覺，咱thang 知靈魂ê 世界。Tī 人ê 心內所 生出ê 思想，m̄ 限定teh 證明人ê 所想，亦是teh 證明有hit款ê 物tī--teh。換話來講，咱thang講思想就是一款ê 物 tī 咱ê 心內ê 反射。有時無意中咱會想起一項物，這就是hit-ê 物ê 影照tī 咱ê 心內才會 án ni。咱若聞見芳味，就知hia有花 tī--teh，雖罔無看見花kap 伊ê súi;m̄-kú 花ê 芳味kā 咱講hia 有花tī--teh；所以思想就是teh 證明有一款ê 物tī--teh，親像咱照鏡ê 時，看見鏡內ê 像，就知有咱tī--teh。咱ê 心肝是 親像鏡，無論好歹攏會照tī 鏡內。總是鏡內ê 像無活命；m̄-kú 咱ê 心肝有活命tī--teh。鏡bōe會創造影抑是像，是kan-ta 會反照nā-tiāⁿ，m̄-kú 心肝會生出思想。 |
|
Nā tùi pa̍t hōng-bīn lâi kóng, sim-koaⁿ iā sī chhin-chhiūⁿ kiàⁿ, in-ūi sim-koaⁿ ōe hoán-chiò gōa-bīn ê mi̍h ê su-sióng, ū sî bô ì-tiong mā ōe hoán-chiò. Thiu-siōng-tek ê su-sióng (Abstract idea) sī tùi Siōng-tè ê hé só͘ chhut ê hé-hu.
|
若tùi 別方面來講，心肝也是親像鏡，因為心肝會反照外面ê 物ê 思想，有時無意中 mā 會反照。抽象的ê 思想（Abstract idea）是tùi 上帝ê 火所出ê 火灰。 |
|
(3) Lūn Siōng-tè ê Siōng chiò tī lán ê sim bô tú-tú kâng-khoán. In-ūi ta̍k lâng ū ta̍k lâng ê te̍k-sek tī-teh, chiàu ta̍k lâng ê tō͘-liōng ū teh hián-chhut Siōng-tè ê Siōng. Lūn Siōng-tè ê su-sióng bōe ōe oân-choân, chóng-sī tùi lán put-sî tī Siōng-tè teh oa̍h ê sî, lán ōe chiām-chiām khak-si̍t bat Siōng-tè.
|
（3）論上帝ê 像照tī 咱ê 心無tu-tu共款，因為逐人有逐人ê 特色tī--teh，照逐人ê 度量有teh 顯出上帝ê 像。論上帝ê 思想bōe會完全，總是tùi 咱不時tī 上帝teh 活ê 時，咱會漸漸確實bat 上帝。 |
|
IX
|
IX |
|
Tiat-ha̍k kap Ti̍t-koan.
|
哲學kap 直觀 |
|
(1) Tī kúi-nā sè-kí ê tiong-kan tiat-ha̍k lóng bô chìn-pō͘, sui-bóng ū ōaⁿ khoán á-sī ēng sin ê ōe, mā sī chia̍p-chia̍p teh liū hiah ê kū būn-tôe, kap kū ê kái-koat. Lán khòaⁿ gû-chhia keng ê gû, i ê ba̍k-chiu am-teh, teh khoeh-iû, lin-lin se̍h tùi thiⁿ-kng kiâⁿ kàu ē-hng. Tī àm-sî am tī ba̍k-chiu ê mi̍h kā i tháu khì-lâi ê sî, gû iā sī bōe cháu khì hng ê só͘-chāi, i tiāⁿ-tiāⁿ kám tio̍h lin-lin-se̍h ê khoán. Só͘-í tiat-ha̍k-chiá put-lūn i gián-kiù kúi pah nî kú, mā-sī bōe ōe ta̍t i ê bo̍k-te̍k. Kan-ta sì-kòe chū-chi̍p châi-liāu, tùi che ū khoeh tâm-po̍h iû; chóng-sī chit khoán ê iû bōe ōe chí-khoah lâng ê khiàm-kheh. Taⁿ beh koh chìn-pō͘, m̄ sī óa-khò tiat-ha̍k; chiū-sī tio̍h óa-khò sìn-gióng kap ti̍t-koan. Bô lūn gōa phok-ha̍k ê lâng, i ê tì-sek iā sī iú-hān.
|
（1）Tī 幾若世紀ê 中間哲學攏無進步，雖罔有換款抑是用新ê 話，mā 是捷捷teh liū1 hiah-ê 舊問題 kap 舊ê 解決。咱看牛車間ê 牛，伊ê 目珠掩--teh，teh khoeh油，lin-lin-se̍h tùi 天光行到e昏。Tī 暗時掩tī 目珠ê 物kā 伊 tháu--起-來ê 時，牛也是bōe 走去光ê 所在，伊定定感著lin-lin-se̍h ê 款。所以哲學家不論伊研究幾百年久，mā是bōe會達伊ê 目 的。Kan-ta 四界聚集材料，tùi che 有khoeh 淡薄油；總是這款e 油bōe會止渴人ê 欠缺。今beh koh進步，m̄ 是倚靠哲學；就是著倚靠信仰kap 直觀。無論偌博學ê 人，伊ê 智識也是有限。 |
|
(2) Ū put-chí chōe ê Tiat-ha̍k-chiá ūi-tio̍h só͘ ǹg-bāng ê tì-sek tit bōe tio̍h ê goân-in kā-kī chū-chīn, chhin-chhiūⁿ Empedocles ài siám-pī chū-jiân sí, lâi chiâⁿ-chòe Sîn, ǹg-bāng beh tit-tio̍h tì-sek, só͘-í thiàu lo̍h etna hùn-hé-kháu lo̍h khì sí. Ū chi̍t ê Thian-bûn-ha̍k-chiá, ūi-tio̍h bōe liáu-kái hái-chúi ê ūn-tōng, só͘-í thiàu lo̍h hái khì sí. Chhin-chhiūⁿ chit khoán ê lâng, tī bān-bu̍t ê tiong-kan m̄ hān-tiāⁿ bô hoat-kiàn Siōng-tè, koh bô móa-chiok, só͘-í sit-lo̍h bān-mi̍h kap i pún-sin che chiū-sī teh pò lán chai Tiat-ha̍k-chiá sui-bóng ēng chióng-chióng ê hoat-tō͘ beh chhē Siōng-tè, chóng-sī bōe-ōe tit-tio̍h. In-ūi tùi tì-sek bô lâng ōe bat Siōng-tè. Siat-sú nā ū lâng siūⁿ kóng, ēng i ê tì-sek ōe chhē-tio̍h Siōng-tè, che sī chhò-gō͘. In-ūi nā ài chai chi̍t hāng mi̍h, tio̍h ài chai thong ú-tiū-lāi ê mi̍h, in-ūi ta̍k-hāng mi̍h lóng ū saⁿ koan-hē tī-teh; nā ài chai lóng-chóng, tio̍h chai lóng-chóng ê koan-hē. Taⁿ Chú só͘ tio̍h kiâⁿ ê lō͘ chiū-sī pài-kūi Siōng-tè, kiâⁿ sìn-gióng ê lō͘, í-gōa bô pō͘.
|
（2）有不止濟ê 哲學者為著所向望ê 智識得bōe 著ê 原因家己自盡，親像 Empedocles ài閃避自然死來成做神，向望beh 得著智識，所以跳落Etna hùn-hé口落去死。有一個天文學者為著bōe了解海水ê 運動，所以跳落海去死。親像這款ê 人tī 萬物ê 中間 m̄ 限定無發見上帝 koh 無滿足，所以失落萬物 kap 伊本身，che就是teh 報咱知哲學者雖罔用 種種ê 法度beh chhē上帝，總是bōe會得著。因為tùi 智識無人會bat 上帝。設使若有人想講，用伊ê 智識會chhē著上帝，這是錯誤。因為若ài知一項物，著ài知通宇宙內ê 物，因為逐項物攏有相關係tī--teh；若ài知攏總，著知攏總ê 關係。今主所著行ê 路就是拜跪上帝、行信仰ê 路，以外無步。 |
|
(3) Ti̍t-koan tú sī chhin-chhiūⁿ chéng-thâu-á-bé ê hó kám-kak, nā bong tio̍h sûi-sî kám-kak tio̍h Siōng-tè.
|
（3）直觀tu是親像指頭仔尾ê 好感覺，若摸--著隨時感覺著上帝。 |
|
Che bōe-ōe phín chêng-lí ê chèng-kù tit, kan-ta, thang kóng góa kàu-ke̍k boán-chiok. Chit khoán ê pêng-an sī tùi Siōng-tè lâi-ê. Só͘-í lán ū chhē tio̍h Siōng-tè, in-ūi lán ê sim-lāi ū thâu-ló só͘ m̄ chai ê lí-iû tī-teh. Nā-sī beh gián-kiù chi̍t lúi hoe, tio̍h hùi liáu put-chí chōe sî-kan. Chóng-sī tī chit ba̍k-ni̍h-kú ê sî, lán ōe phīⁿ-kìⁿ hoe ê phang lâi hoaⁿ-hí.
|
Che bōe會品情理ê 證據--tit，kan-ta thang 講我夠額滿足。這款ê 平安是tùi 上帝來--ê。所以咱有chhē 著上帝，因為咱ê 心內有頭腦所 m̄ 知ê 理由tī--teh。若是beh 研究一蕊花，著費了不止濟時間，總--是tī 一目ni̍h久ê 時，咱會鼻見花ê 芳來歡喜。 |
|
Só͘-í Ti̍t-koan tú-tú sī chhin-chhiūⁿ án-ni.
|
所以直觀tu-tu是親像án-ni。 |
|
X
|
X |
|
Oân-Choân.
|
完全 |
|
(1) Chiàu chū-jiân-hoat lâi kóng, nā beh chiâⁿ oân-choân, sī chi̍t-pō͘ chi̍t-pō͘, chiām-chiām hoat-ta̍t chiū ōe tit-tio̍h. Chiàu chit ê hoat-tō͘, lán thang pī-pān lâi ta̍t lán siū chhòng-chō ê bo̍k-te̍k. Khoài chìn-pō͘, iā sī khoài thè-pō͘, kàu bé iā bōe chiâⁿ oân-choân (e̍k-chiá kóng, chia̍h kín kòng phòaⁿ óaⁿ) Tī chio̍h-pôaⁿ téng ê chéng-chí sui-bóng chin khoài tōa-châng, ia̍h chin khoài ko͘-tâ. Tek, ta̍k-ji̍t ū tōa saⁿ-chhioh, i ê pak-lāi sī khang-khak. Só͘-í beh tit oân-choân, chiū-sī tio̍h ûn-ûn, bān-bān ê chìn-pō͘ chòe iàu-kín.
|
（1）照自然法來講，若beh成完全是一步一步漸漸發達就會得著。照這個法度咱thang 備辦來達咱受創造ê 目的。快進步或是快退步，到尾亦bōe 成完全（譯者講，食緊摃破碗）。Tī 石磐頂ê 種子雖罔真快大欉，亦真快枯tâ。竹，逐日有大三尺，伊ê 腹內是空殼。所以beh 得完全就是著勻勻、慢慢ê 進步做要緊。 |
|
(2) Oân-choân sī kan-ta tī oân-choân ê kéng-gū ōe thang tit-tio̍h, chit kù sī chin-lí; chóng-sī beh ji̍p oân-choân ê kéng-gū í-chêng, lán tio̍h keng-kè, chit ê tio̍h-bôa, kèng-cheng ê bô oân-choân ê kèng-gū. Chi̍t khoán ê tio̍h-bôa chiū-sī teh pang-chān lán, pī-pān beh tit-tio̍h oân-choân ê só͘-chāi, tú-tú sī chhin-chhiūⁿ tī niû-á (chhâm-á) kián-lāi ê niû-á, nā beh pìⁿ-chòe ia̍h-á ê sî, i tio̍h tio̍h-bôa, chhut-la̍t lâi kā-phòa niû-á-kián, chiah ōe tit-tio̍h chū-iû ê sè-kài. Só͘-í lán nā tit-tio̍h oân-choân ê sî chiū ōe chai, í-chêng hiah ê khòaⁿ-liáu sī teh hāi lán ê mi̍h, m̄-kú hoán-tńg sī teh pang-chān lán beh tit-tio̍h oân-choân ê un-jiû.
|
（2）完全是kan-ta tī 完全ê 境遇會thang 得著，這句是真理；總--是beh入完全ê 境遇以前，咱著經過這個著磨、競爭e 無完全ê 境遇。一款ê 著磨就是teh 幫贊咱備辦beh 得著完全ê 所在，tu-tu是親像tī 娘仔（蠶仔）繭內ê 娘仔，若 beh 變做ia̍h仔ê 時，伊著著磨，出力來咬破娘仔繭才會得著自由ê 世界。所以咱若得著完全ê 時，就會知以前hiah-ê 看了是 teh 害咱ê 物，m̄-kú 反轉是teh 幫贊咱beh 得著完全ê 溫柔。 |
|
(3) Tī lâng ê tiong-kan ū chin-chōe ê chéng-chí, chóng-sī bōe hoat-íⁿ, sī ūi-tio̍h bô hoat-tō͘ thang hō͘ i hoat-íⁿ tōa-châng kàu oân-choân ê iân-kò͘; sui-bóng tio̍h tī lâi-sè chiah ōe tit-tio̍h; m̄-kú tī chit sè-kan tio̍h í-keng ū chhut-gê chiah ōe ēng-tit. Nā tit-tio̍h oân-chông beh châiⁿ-iūⁿ, che khiok m̄-bián kóng.
|
（3）Tī 人ê 中間有真濟ê 種子，總是bōe 發íⁿ，是因為無法度thang hō͘ 伊發íⁿ 大欉到完全ê 緣故；雖罔著tī 來世才會得著；m̄-kú tī 這世間著已經有出芽才會用--tit。若得著完全beh怎樣這卻m̄免講。 |
|
To̍k-to̍k lán beh tit oân-choân chhin-chhiūⁿ lán ê pē tī thiⁿ-n̍i̍h ê oân-choân. (Má-thài 5: 48)
|
獨獨咱beh 得完全親像咱ê 父tī 天--n̍i̍h ê 完全。（馬太 5：48） |
|
(4) Tī chit sè-kan bô ū chin ê pêng-an. Ūi-tio̍h chōe-ok ê in-toaⁿ, pêng-an í-keng siū phah-phòa. To̍k-to̍k “Pâng-an ê Jîn-kun” ū chin koh éng-oán ê pêng-an tī-teh. Chúi tùi koân lâu lo̍h, āu-lâi tī chúi-bīn pîⁿ pho-pho koh kàu-ke̍k chēng. Só͘-í tú-tú chhin-chhiūⁿ án-ni, lâng tio̍h tùi khoa-kháu ê téng-bīn thiàu lo̍h-lâi, koh tio̍h tùi chōe-ok ê ōe-tóe chhèng khí-lâi, thang kàu chúi-bīn, tī hia pêng-an thang hioh-khùn, koh tiām-chēng an-ún.
|
（4）Tī 這世間無有真ê 平安。為著罪惡ê 因端，平安已經受扑破。獨獨 「平安ê 仁君 」有真koh 永遠ê 平安 tī--teh。水tùi koân 流落，後來tī 水面平pho-pho koh到極靜。所以tu-tu親像 án-ni，人著tùi 誇口ê 頂面跳--落-來，koh 著tùi 罪惡ê 下底chhèng--起-來，thang到水面 tī hia 平安thang 歇睏koh恬靜安穩。 |
|
(5) Tī Chú hêng-chōng piàn-ōaⁿ ê soaⁿ, sui-bóng tī hit-sî, ha̍k-seng iáu-bē tit-tio̍h oân-choân; m̄-kú chin hoaⁿ-hí thang kap lán ê Chú kau pôe, ia̍h kap Mô͘-se, Í-lī-a saⁿ kau-pôe, só͘-í in beh khí saⁿ keng liâu-á lâi saⁿ-kap tòa. (Má-thài 17 : 3-4) Hô-hòng lán nā oân-choân ê sî, tī thiⁿ-téng kap Chú í-ki̍p lóng-chóng ê Sèng-sài saⁿ kau-pôe ê sî, lán ê hoaⁿ-hí kàu bōe kóng-tit, hok-khì sīm-jiân tōa lah!
|
（5）Tī 主形狀變換ê 山，雖罔tī hit時，學生iáu未得著完全；m̄-kú 真歡喜thang kap 咱ê 主交陪，亦kap 摩西、以利亞相交陪，所以 in beh 起三間寮仔來相 kap tòa。（馬太17：3-4）。何況咱若完全ê 時，tī 天頂 kap 主以及攏總ê 聖使相交陪ê 時，咱ê歡喜到bōe 講--tit，福氣甚然大--lah！ |
|
XI
|
XI |
|
Chin ê chìn-pō͘ kap sêng-kong.
|
真ê 進步kap 成功 |
|
(1) Siat-sú lâng nā kan-ta o̍h bûn-bêng lâng ê gōa-phê ê khoán, bô o̍h hō͘ hiah ê lâng bûn-bêng ê kun-pún, kàu-bé sī khang-khang tio̍h-bôa, hit ê kiat-kó sī chhíⁿ-chhám.
|
（1）設使人若kan-ta 學文明人ê 外皮ê 款，無學hō͘ hiah-ê 人文明ê 根本，到尾是空空著磨，hit-ê 結果是淒慘。 |
|
Siōng-tè chiū-sī Thian-kok ê Ông, chit sè-kan ê chèng-tī ê iáⁿ. Só͘-í nā lī-khui chit ê Siōng-tè tōe-bīn-chiūⁿ ê chèng-tī sī sit-pāi. Ū lâng kóng beh o̍h Tō-tek m̄-bián Siōng-tè, chóng-sī lán tio̍h chai Siōng-tè í-gōa Tō-tek sī khang-khang-sí ê mi̍h.
|
上帝就是天國ê 王，這世間ê 政治ê 影。所以若離開這個上帝，地面上ê 政治是失敗。有人講beh 學道德m̄免上帝，總是咱著知上帝以外，道德是空空死ê 物。 |
|
(2) Nā bô lêng-hûn ê chìn-pō͘ sī ké ê, tú-tú chhin-chhiūⁿ tī chit sè-kan, nā bô lâng khai chîⁿ, chiū bô lâng ōe tit-thang thàn chîⁿ. Lâng teh cháu sio-jiok ê sî, nā bô lâng su, chiū bô lâng ōe iâⁿ. In-ūi chit ê su, pa̍t ê chiah ū thang iâⁿ. Chhin-chhiūⁿ chi̍t ê seng-lí lâng i hō͘ pa̍t lâng tōa liáu chîⁿ, i chiah ū thang thàn chîⁿ. To̍k-to̍k Lêng-hûn ê chìn-pō͘ sī chin-ê; in-ūi chi̍t ê lâng chìn-pō͘ sī teh lī-ek bān-lâng, teh pang-chān pa̍t-lâng ê sêng-kong. Lán bat khòaⁿ-kìⁿ ū lâng chin gâu chòe hó-tāi, pang-chān, lī-ek lâng; chóng-sī tī i m̄-chai ê sî, chit khoán ê hó-sū, hoán-tńg sī teh pang-chān ka-kī, che sī lán ê keng-giām só͘ chèng-bêng ê pîn-kù.
|
（2）若無靈魂ê 進步是假--ê,tu-tu親像tī 這世間若無人開錢，就無人會得thang 趁錢。人teh 走相jiok ê 時，若無人輸就無人會贏。因為這個輸，別個才有thang 贏。親像一個生理人伊hō͘ 別人大了錢，伊 才有thang 賺錢。獨獨靈魂ê 進步是真--ê;因為一個人進步是teh 利益萬人，teh 幫贊別人ê 成功。咱bat 看見有人真gâu 做好代、幫贊、利益人；總是tī 伊 m̄ 知ê 時這款ê 好事，反轉是teh 幫贊家己，這是咱ê 經驗所證明ê 憑據。 |
|
XII
|
XII |
|
Si̍p-jī-kè.
|
十字架 |
|
(1) Put-lūn lán ài á-sī bô ài, lóng bōe siám-pī tio̍h giâ Si̍p-jī-kè. Nā m̄-sī giâ Ki-tok ê Si̍p-jī-kè chiū-sī giâ sè-kan ê Si̍p-jī-kè. Tī khí-thâu ê sî, Iâ-so͘ ê Si̍p-jī-kè, oán-jiân chhin-chhiūⁿ khah tāng ê khoán, ia̍h sè-kan ê Si̍p-jī-kè ū khah khin ê khoán; chóng-sī sū-si̍t sī hoán-tùi : nā giâ sè-kan ê Si̍p-jī-kè kàu bé chiū-sī sí. Chóng-sī Iâ-so͘ ê Si̍p-jī-kè ū pìⁿ-chòe êng-kng. Í-chêng lâng lia̍h chit ê Si̍p-jī-kè chòe kiàn-siàu, chiū-sī sí-lō͘, taⁿ chiū-sī teh piáu-bêng, tek-sèng kap oa̍h-miā. Giâ chit khoán ê Si̍p-jī-kè ê lâng, Si̍p-jī-kè pó-hō͘ i, chhōa i kàu i ê bo̍k-tek ê só͘-chāi, Chóng-sī chit sè-kan ê Si̍p-jī-kè, chhōa lâng kàu sí-tōe ê só͘-chāi. Lí beh giâ tó chi̍t khoán ê Si̍p-jī-kè ah? Tio̍h chim-chiok siūⁿ.
|
（1）不論咱愛抑是無愛，攏bōe 閃避著giâ十字架。若 m̄是giâ基督ê 十字架就是giâ世間ê 十字架。Tī 起頭ê 時，耶穌ê 十字架宛然親 像較重ê 款，giâ世間ê 十字架有較輕ê 款；總是事實是反對：若giâ世間ê 十字架到尾就是死。總是耶穌ê 十字架有變做榮光。以前人掠這個十字架做見笑，就是死路；今就是 teh 表明、得勝kap 活命。Giâ這款ê 十字架ê 人，十字架保護伊，chhōa伊到伊ê 目的ê 所在，總是這世間ê 十字架，chhōa 人到死地ê 所在。你beh giâ tó一款ê 十字架--ah？著斟酌想。 |
|
(2) Tùi lâng kap i ê chit-gia̍p á-sī sim-sîn chiūⁿ ê tiâu-kiāⁿ ê koh-iūⁿ, só͘-í Si̍p-jī-kè iā bô kâng-khoán : Si̍p-jī-kè ê gōa-bīn khòaⁿ-liáu sī thi̍h-teng liáu-liáu, m̄-kú hit ê lāi-bīn chiū-sī hó chu-bī koh pêng-an. Bi̍t-phang sui-bóng ōe tèng lâng : m̄-kú ōe siⁿ-chhut chin tiⁿ ê bi̍t. Lán m̄-thang kiaⁿ Si̍p-jī-kè ê kan-khó͘. tì-kàu lâi sit-lo̍h lán ê tōa hok-khì.
|
（2）Tùi 人kap 伊ê 職業抑是心神上ê 條件ê 各樣，所以十字架也無共款。十字架ê 外面看了是鐵釘--了了，m̄-kú hit-ê內面就是好滋味koh 平安。蜜蜂雖罔會叮--人，m̄-kú 會生出真甜ê 蜜。咱 m̄-thang 驚十字架ê 艱苦。致到來失落咱ê 大福氣。 |
|
(3) Pîn-tōaⁿ peh soaⁿ ê lâng, hiâm kóng Siōng-tè chin chhò-gō͘ chhòng-chō chit khoán soaⁿ hiah koân, nā ōe choan-choan chhòng-chō pîⁿ-tōe sī khah hó. chit khoán lâng sī teh hián-bêng i m̄ chai soaⁿ ê tōa lō͘-ēng, kap lāi-bīn ê pó-pòe. Chhin-chhiūⁿ lâi kóng soaⁿ ê ōe-tóe sī chúi-chôaⁿ ê goân-thâu, put-sî hō͘ oa̍h-chôaⁿ thang lâu, tú chhin-chhiūⁿ lâng ê seng-khu teh kiâⁿ-lâu ê hui̍h sī só͘ bōe bô tit ê mi̍h, Tú-tú chhin-chhiūⁿ án-ni, Lêng-hûn ê kiā á-sī kham-khia̍t, kap giâ Si̍p-jī-kè ê kan-lân sī teh pó-hō͘ lán ê lêng-hûn ê Oa̍h-miā ōe-tit kiâⁿ-lâu, koh chhōa kàu siū chiok-hok ê só͘-chāi.
|
（3）貧憚peh山ê 人，嫌講上帝真錯誤創造這款山hiah koân ，若專專創造平地是較好。這款人是teh 顯明伊 m̄ 知山ê 大路用kap 內面ê 寶貝。親像人講山ê 下是水泉ê 源頭，不時hō͘ 活 泉thang 流，tu親像人ê 身軀teh 行流ê 血是所bōe 無--tit ê 物。Tu-tu親像án-ni，靈魂ê kiā仔是kham-khia̍t kap giâ十字架ê 艱難是teh 保護咱ê 靈魂ê 活命會得行流，koh chhōa到受祝福ê 所在。 |
|
(4) Tī Au-lô-pa-chiu tōa chiàn-cheng ê sî, tī thô͘-tóe ū ku̍t tōa ê thô͘-hām, tì-kàu hó ê chhân-hn̂g lóng siū phah pháiⁿ. Āu-lâi tī chiah ê thô͘-khang ū khui put-chí chōe súi ê hoe, koh kiat-chí. Só͘-í thang chai-iáⁿ tī tōe-ē pí tī tōe-bīn ū khah pûi ê só͘-chāi tī-teh. Só͘-í lán pē Si̍p-jī-kè siū kan-lân ê sî, lán ê Lêng-hûn, sui-bóng bô khòaⁿ-kìⁿ; m̄-kú hiòng tī kng. Só͘-í lán nā tú-tio̍h kan-khó͘ sū, m̄-bián khòa-lū, in-ūi lán Lêng-hûn ê la̍t beh thòe lán siat-hoat.
|
（4）Tī 歐羅巴洲大戰爭ê 時，tī 塗底有掘大ê 塗陷，致到好ê 田園攏受扑歹。後--來tī chiah-ê 塗空有開不止濟súi ê 花koh結子。所以thang 知影tī 地下比tī 地面有較肥ê 所在tī--teh。所以咱背十字架受艱難ê 時，咱ê 靈魂雖罔無看見，m̄-kú 向tī 光。所以咱若tu著艱苦事，m̄ 免掛慮，因為咱靈魂ê 力beh 替咱設法。 |
|
(5) Tī Sūi-sū, ū chi̍t ê Bo̍k-chiá kòng tn̄g chi̍t chiah iûⁿ-á ê kha. Sī sím-mi̍h in-toaⁿ. In-ūi chit chiah iûⁿ chin pháiⁿ si̍p-koàn, gâu chhōa pa̍t chiah iûⁿ khì gûi-hiám ê só͘-chāi. Só͘-í chit chiah iûⁿ chin oàn i ê bo̍k-chiá, nā-sī theh3 mi̍h beh lâi chhī i, chiū siūⁿ beh kā i kā. Chóng-sī koh keng-kè bô gōa-kú, i chiū chin koai kap i ê bo̍k-chiá chòe hó pêng-iú, m̄ hān-tiāⁿ bōe beh kā i kā, hoán-tńg kā i chīⁿ i ê chhiú. Só͘-í chhin-chhiūⁿ án-ni, Siōng-tè ēng pi-ai kap khó͘-thàng teh chhōa hiah ê m̄ sìn pōe-ge̍k ê lâng kàu an-choân, éng-oa̍h ê lō͘.
|
（5）Tī 瑞士有一個牧者斷一隻羊仔ê 腳。是甚mi̍h 因端？因為這隻羊真歹習慣，gâu chhōa 別隻羊去危險ê 所在。所以這隻羊真怨伊ê 牧者，若是提物beh 來chhī伊，就想beh kā伊咬。總是koh 經過無外久，伊就真乖kap 伊ê 牧者做好朋友，m̄ 限定bōe beh kā伊咬，反轉kā 伊chīⁿ 伊ê 手。所以親像án-ni，上帝用悲哀kap 苦痛teh chhōa hiah-ê m̄信、背逆ê 人到安全、永活ê 路。 |
|
(6) Nā-sī kôaⁿ ê sî, khì-thé chiū khip-siu sio-khì; nā-sī joa̍h, chiū pàng i khì. Tú sī chhin-chhiūⁿ án-ni, lán ê lêng-hûn nā-sī kôaⁿ, lán chiū tiàm tī o͘-àm, sui-bóng ū chèng-gī ê Ji̍t-thâu tī-teh; chóng-sī tùi Si̍p-jī-kè téng só͘ chhut Sèng Sîn ê hé, nā tiàm tī lán ê sim, chiū ōe siⁿ-chhut sio-khì, án-ni lán chiū-sī kng, só͘-í tio̍h chiong chit ê kng lâi pun-pa̍t lâng.
|
（6）若是寒ê 時，氣體就吸收燒氣；若是熱就放伊去。Tu是親像 án-ni，咱ê 靈魂若是寒，咱就tiàm tī 烏暗，雖罔有正義e 日頭tī--teh；總是tùi 十字架頂所出聖神ê 火，若點tī 咱ê 心就會生出燒氣，án-ni 咱就是光，所以著將這個光來分別人。 |
|
(7) Kim-kong-chio̍h nā put-tok put sêng-khì. Nā-sī kā i tok chiū ōe kng koh hián-chhut koh-iūⁿ ê sek-tì. Só͘-í lán ê sim-koaⁿ nā ēng Si̍p-jī-kè lâi tiau-tok, tī Siōng-tè ê kok, lán ê kng bô khah su chin-chu pó-ge̍k.
|
（7）金光石若不琢不成器。若是kā伊琢就會光koh顯出各樣ê色緻。所以咱ê心肝若用十字架來雕琢，tī上帝ê國咱ê光無較輸珍珠寶玉。 |
|
XIII
|
XIII |
|
Chū-iû ì-chì
|
自由意志 |
|
(1) Lán ū tì-sek thang hun-piat hó-pháiⁿ, koh ōe hiáu thang kéng hó-ê, pàng-sak pháiⁿ ê. Che chiū-sī teh chèng-bêng lán ū chū-iû koân tī-teh. Siat-sú nā m̄-sī án-ni chiū ōe hiáu hun-piat hó-pháiⁿ ê tì-sek sī bô lō͘-ēng. Lán ê chhùi-chi̍h8 beh pò lán chai mi̍h ê kiâm chiáⁿ kap tiⁿ khó͘; Siat-sú lán nā bōe hiáu chū-iû lâi kéng hó bī-sò͘ ê mi̍h lâi chia̍h, chiū lán ê chhùi sī bô lō͘-ēng. Lán ê chū-iû m̄-sī beh chòe pháiⁿ ê chū-iû, chiū-sī chòe hó-sū ê chū-iû, nā chòe hó-sū lán chiah ū chū-iû.
|
（1）咱有智識thang分別好歹，koh會曉thang揀好--ê,放sak 歹--ê。Che 就是teh 證明咱有自由權tī--teh。設使若m̄是 án-ni 就會曉分別好歹ê 智識是無路用。咱ê 嘴舌beh 報咱知物ê 鹹chiáⁿ kap 甜苦；設使咱若bōe 曉自由來揀好味素ê 物來食，就咱ê 嘴是無路用。咱ê 自由 m̄ 是beh 做歹ê 自由，就是做好事ê 自由，若做好事咱才有自由。 |
|
Phì-lūn lâi kóng, lán ū chi̍t pah kun ê la̍t tī-teh, só͘-í lán ū chū-iû thang taⁿ chi̍t pah kun mi̍h á-sī chi̍t pō͘-hūn. Siat-sú chit ê mi̍h nā ke chi̍t pah kun, lán chiū taⁿ bô hoat, in-ūi lán chiah ū chi̍t pah kun la̍t nā-tiāⁿ, só͘-í lán chiū m̄-bián pē chek-jīm lâi taⁿ. Che sī in-ūi chai lán ê le̍k-liōng ê lâng, I bô iau-kiû lán tio̍h taⁿ khah tāng ê mi̍h, só͘-í lán sī chū-iû. Siat-sú lán nā bô chiàu lán ê le̍k-liōng lâi chòe-kang, chiū-sī chhò-gō͘, in-ūi bô chīn lán ê pún-hūn lâi ēng lán ê la̍t.
|
譬論來講：咱有一百斤ê 力 tī--teh，所以咱有自由thang 擔一百斤物抑是一部份。設使這個物若加一百斤，咱就擔無法，因為咱才有一百斤力nā-tiāⁿ，所以咱就 m̄免背責任來擔。Che 是因為知咱ê 力量ê 人，伊無要求咱著擔較重ê 物，所以咱是自由。設使咱若無照咱ê 力量來做工，就是錯誤，因為無盡咱ê 本分來用咱ê 力。 |
|
(2) Hêng-hoa̍t bōe ōe hō͘ chōe-ok kap pháiⁿ-tāi bô khì. Nā-sī ōe án-ni chiū hiah ê kaⁿ-ga̍k chha-put-to í-keng tio̍h koaiⁿ khì-lâi lah! Sui-bóng hêng-hoa̍t chòe m̄ tio̍h ê lâng, mā sī bōe ōe hō͘ i kóe-pìⁿ. Ta̍k-lâng nā bô koat-sim beh ēng chū-iû ì-chì lâi tû-khì chōe-ok, chiū chit sè-kan ê chōe-ok tiāⁿ-tio̍h bōe bô-khì. Kiông-chè bōe ōe siⁿ-chhut hó kiat-kó.
|
（2）刑罰bōe 會hō͘ 罪惡kap歹代無--去。若是會án-ni 就hiah-ê 監獄差不多已經著關--起-來--lah！雖罔刑罰做m̄著ê 人，mā 是bōe 會hō͘ 伊改變。逐人若無決心beh 用自由意志來除去罪惡，就這世間ê 罪惡定著bōe 無--去。強制bōe 會生出好結果。 |
|
Siōng-tè bô tùi beh thâi-lâng ê lâng ê chhiú kā i khiú-teh á-sī tùi ài kóng pe̍h-chha̍t ê lâng ê chhùi kā i tīⁿ-teh, che sī in-ūi Siōng-tè bô ài kan-sia̍p lâng ê chū-iû ì-chì ê in-toaⁿ. Nā sī Siōng-tè lâi khiú beh thâi lâng ê lâng ê chhiú, á-sī lâi tīⁿ ài kóng pe̍h-chha̍t ê lâng ê chhùi, lán lâng chiū kap khì-khū bô koh-iūⁿ, ia̍h bōe ōe tùi-tiōng chin-lí, koh bô ū thàn chin-lí lâi kiâⁿ ê hoaⁿ-hí. Só͘-í kan-ta thàn chū-iû ì-chì lâi kiâⁿ ê lâng ōe tit-tio̍h hoaⁿ-hí.
|
上帝無對beh thâi人ê 人ê 手 kā 伊khiú--teh 抑是對愛講白賊ê 人ê 嘴kā 伊tīⁿ--teh，che 是因為上帝無愛干涉人ê 自由意志ê 因端。若是上帝來khiú beh thâi人ê 人ê 手，抑是來tīⁿ講白賊ê 人ê 嘴，咱人就kap 器具無各樣，亦bōe 會tùi重真理，koh 無有趁真理來行ê 歡喜。所以kan-ta 趁自由意志來行ê 人會得著歡喜。 |
|
(3) Tùi chi̍t bīn lâi khòaⁿ, chit sè-kan sī pōe-ge̍k Siōng-tè, chiong sìn Iâ-so͘ ê lâng lâi chòe lô͘-châi. Chóng-sī tùi Siōng-tè ê un-tián, sìn Chú ê lâng ōe tit thang thoat-lī chit sè-kan ê koân-le̍k ê sok-pa̍k, thang siū kú-khí tī thiⁿ-n̍i̍h, tī hit sî chit ê sè-kan chiū beh pìⁿ-chòe sìn Chú ê lâng ê lô͘-châi; in-ūi sìn Chú ê lâng hit-tiap sī kap chhòng-chō sè-kan ê Siōng-tè saⁿ-kap teh tiàm sè-kan ê in-toaⁿ. Tī hit sî m̄ sī sè-kan iâⁿ lán, sī lán iâⁿ-kè sè-kan. Siōng-tè hoaⁿ-hí èng-ún oân-choân ê chū-iû beh hō͘ kìⁿ-nā ēng chū-iû ì-chì ê thiàⁿ lâi ho̍k-sāi I ê lâng.
|
（3）Tùi 一面來看，這世間是背逆上帝將信耶穌ê 人來做奴才。總是tùi 上帝ê 恩典，信主ê 人會得thang 脫離這世間ê 權力ê 束縛，thang 受舉起tī 天--n̍i̍h,tī hit時這個世間就beh 變做信主ê 人ê 奴才；因為信主ê 人hit-tiap 是kap 創造世間ê 上帝相kap teh tiàm 世間ê 因端。Tī hit 時m̄是世間贏咱，是咱贏過世間。上帝歡喜應允完全ê 自由 beh hō͘ 見若用自由意志ê 疼來服侍伊ê 人。 |
|
XIV
|
XIV |
|
Ióng-kiāⁿ ê hoat-tō͘
|
勇健ê法度 |
|
(1) Ióng-kiāⁿ ê goân-chek, chiū-sī hō͘ jio̍k-thé kap lêng-hûn lóng ōe ióng-kiāⁿ ê chhiú-tōaⁿ. Goân-lâi goân-chek chiū-sī beh ta̍t lán ê bo̍k-te̍k ê hoat-tō͘ nā-tiāⁿ. Phì-lūn lâi kóng, chîⁿ pún-sin sī bô lō͘-ēng, kan-ta kā i ēng lâi bóe-mi̍h, i chiah ū lō͘-ēng.
|
（1）勇健ê 原則，就是hō͘ 肉體kap 靈魂攏會勇健ê 手段。原來原則就是beh 達咱ê 目的ê 法度nā-tiāⁿ。譬論來講，錢本身是無路用，kan-ta kā 伊用來買物伊才有路用。 |
|
Im-ga̍k, phang-bī, hó bī-sò͘ ê mi̍h, kng kap sio-khì---chiah ê mi̍h lán nā chat tú-hó lâi ēng, chiū kàu-gia̍h ū lō͘-ēng. Siat-sú chiah ê mi̍h nā bô kàu-gia̍h thang hō͘ lán ēng, lán chiū khiàm-kheh, nā-sī siuⁿ-chōe, lán chiū hùi-khì. Siōng-tè ū hō͘ lán lāi-gōa ê kám-kak, che teh chí-sī lán gûi-hiám ê pháiⁿ-tāi, ia̍h chhōa lán kàu chin ê hok-khì ê só͘-chāi. Khó͘-thàng chiū-sī lán ê sin-thé tó-ūi ū m̄ tú-hó ê tiāu-thâu. Pêng-an kap hok-khì chiū-sī thàn Siōng-tè ê hoat-tō͘ lâi kiâⁿ ê ké-chí.
|
音樂、芳味、好味素ê 物、光 kap 燒氣——chiah-ê 物咱若節 tú好來用就夠額有路用。設使chiah-ê 物若無夠額thang hō͘ 咱用，咱就欠缺，若是siuⁿ濟咱就費氣。上帝有hō͘ 咱內外ê 感覺，che teh指示咱危險ê 歹代，亦 chhōa 咱到真ê 福氣ê 所在。苦痛就是咱ê 身體tó位有 m̄ tú好ê 兆頭。平安kap 福氣就是趁上帝ê 法度來行ê 果子。 |
|
(2) Siat-sú lán nā hoán-tùi chū-jiân, chiū chū-jiân ia̍h hoán-tùi lán; siat-sú lán nā sūn-thàn chū-jiân, m̄ hān-tiāⁿ bōe hāi lán, hoán-tńg pang-chān lán, thang tit-tio̍h oân-choân ê ióng-kiāⁿ che chiū-sī Siōng-tè siúⁿ-sù hō͘ lán thang tit-tio̍h lán ê bo̍k-tek ê chhiú-tōaⁿ. Ia̍h tit-tio̍h chit khoán oân-choân ê ióng-kiāⁿ ê sî, lán chiū beh tit-tio̍h lán ê lêng-hûn só͘ teh kiû ê tī Siōng-tè ê hok-khì, éng-oán kàu éng-oán.
|
（2）設使咱若反對自然，就自然亦反對咱；設使咱若順趁自然，m̄ 限定 bōe 害咱，反轉幫贊咱，thang 得著完全ê 勇健，che 就是上帝賞賜hō͘ 咱，thang 得著咱ê 目的ê 手段。Ia̍h得著這款完全ê 勇健ê 時，咱就beh 得著咱ê 靈魂所teh求--ê tī 上帝ê 福氣，永遠到永遠。 |
