Thêng chi̍t khek-á
|
停1刻仔 |
| Ông Khèng-hun |
王慶芬 |
|
Kūn-nî tiong, Bí-kok ū chi̍t ê chin chhut-miâ ê gín-ná miâ kiò Iok-hān. I chin ióng-kám koh chin gâu, bô-lūn sím- mi̍h ha̍p-lí ê sū, i lóng hoaⁿ-hí khì-chò. Chóng-sī khó-sioh āu-lâi ū jiám-tio̍h pháiⁿ si̍p-koàn ê pīⁿ－"Thêng tiap-á-kú !" －hō͘ i chiām-chiām piàn-siòng.
|
近年中，美國有1個真出名ê囡仔名叫約翰。伊真勇敢koh 真gâu,無論甚物合理ê事，伊攏歡喜去做。總--是可惜後--來有染著歹習慣ê病「停tiap-仔久！」hō͘ 伊漸漸變相。 |
|
Bat chi̍t pái i ê lāu-bú kiò i khì ha̍k- hāu tha̍k-chheh. I ìn, kóng, "Hó, chóng- sī chhiáⁿ bān chi̍t-ē--ah ! Án-ni, í-āu pháiⁿ ê sè-le̍k ji̍t-ji̍t khah-iâⁿ, sî-kan bô hù, chhut-se̍k bô chiâu, ha̍k-khò hong- hòe, hāu-kui bô siú, chiah ê mô͘-kúi iā tâng-sî óa--lâi lah ! Sīm-chì khòaⁿ-khin ha̍k-gia̍p, biáu-sī sian-siⁿ, Iā-lông chū-tāi, tó-hêng ge̍k-si chiah-ê; iā it-pho bōe pîⁿ, it-pho iū khí. Chòe kàu án-ni, tì-kàu sian-siⁿ khì-sak i, tâng o̍h bô jīn i chòe pêng-iú, hāu-tiúⁿ iā bô beh iông-ún i koh tiàm hia lâi sńg-hāi ha̍k-hāu ê miâ- siaⁿ. I ê pē-bú khòaⁿ-kìⁿ chit khoán ê chêng-hêng, sim-siong bān-hun, ke̍k-le̍k siat-hoat ài beh kiáu-chèng i, chóng-sī in-ūi thiàⁿ i ê chêng siuⁿ kòe-tō͘, m̄-goān tāng-tāng khiàn-chek i, tì-kàu hit ê pīⁿ- kun jú lâi jú lī-hāi, kàu chha-put-to bē- ēng-tit siu-si̍p lah ! Kai-chài in tī chit sî ū pek-chhiat kî-tó, Siōng Chú ū chí- sī, khui-lō, hō͘ in siūⁿ chi̍t ê hoat-tō͘ lâi kā i chhui-hoan i ê Mô͘-ông.
|
Bat 一擺伊ê 老母叫伊去學校讀冊。伊應講：「好，總--是請慢--一下--ah！」Án-ni 以後歹ê勢力日日較贏，時間無赴、出席無齊、學課荒廢、校規無守，chiah-ê 魔鬼也同時倚--來lah！甚至看輕學業、藐視先生、夜郎自大、倒行逆施chiah-ê;也一波bōe平，一波又起。做到án-ni，致到先生棄sak 伊，同學無認伊做朋友，校長亦無beh 容允伊koh tiàm hia 來損害學校ê名聲。伊ê 父母看見這款ê情形，心傷萬分，極力設法愛beh 矯正--伊，總--是因為疼--伊ê 情傷過度，m̄ 願重重譴責--伊，致到hit 個病根愈來愈利害，到差不多bē用得收拾--lah！佳哉in tī 這時有迫切祈禱，上主有指示、開路，hō͘ in 想一個法度來kā伊推翻伊ê 魔王。 |
|
Hā-thiⁿ kàu lah ! Ha̍k-hāu iā pàng-kè- lah ! In chiū siá chi̍t tiuⁿ phoe hō͘ i ê a- chek, chhiáⁿ i lâi tòa Iok-hān khì i hia, siat-hoat ké i hit ê pháiⁿ si̍p-koàn. I ê a-chek sī tòa tī chng-n̍i̍h, ka-kī ū chin khoah ê chhân-hn̂g, chóng-sī lóng bô sòe-kiáⁿ. I kap i ê hū-jîn-lâng bô-lūn chòe sím-mi̍h sū, lóng chún-chún chiàu i só͘ tēng ê sî-kan khì-chòe. I tī chit-sî thiaⁿ- tio̍h i ê a-chek beh lâi chhōa i khì hiuⁿ- chng-n̍i̍h thit-thô, sim-lāi ke̍k-kî hoaⁿ- hí, in-ūi i chin ài khì hia, thang khòaⁿ hia ê chiáu-siù kap hoe ba̍k. Koh i ê a-chek put-chí thiàⁿ i, só͘-í tāi-ke chiū siong-liông hó-sè lah ! Kàu hit-sî i ê a-chek kó-jiân lâi lah ! Iok-hān hoaⁿ-thiⁿ hí-tē kàu lóng bē kò͘-tit, chiū kap i ê a-chek chò-hóe khì chng-n̍i̍h. Kàu ê sî, i ê a-chím chhōa i sì-ûi khì thit-thô, Iok-hān iā chin hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí tī-hia kòe i thian- chin lān-bān ê ji̍t. Beh chiūⁿ chhn̂g ê sî, i ê a-chím tùi i kóng, "Iok-hān, goán bîn-á-ji̍t peh-tiám cheng beh chia̍h chá- tǹg, góa chhit-tiám-pòaⁿ lâi kiò lí." I tah-èng kóng, "Hó, a-chím nā lâi kiò góa, góa chiū khí-lâi".
|
夏天到--lah！學校也放假lah！In 就寫1張批hō͘ 伊ê 阿叔，請伊來tòa 約翰去伊hia ，設法改伊hit 個歹習慣。伊ê 阿叔是tòa tī 庄--n̍i̍h,家己有真闊ê田園，總--是攏無細子。伊佮伊ê 婦人人無論做甚物事，攏準準照伊所定ê時間去做。伊tī 這時聽著伊ê 阿叔beh 來chhōa 伊去鄉庄--n̍i̍h thit-thô ，心內極其歡喜，因為伊真ài去hia ，thang 看hia ê鳥獸佮花木。Koh 伊ê 阿叔不止疼--伊，所以大家就商量好勢lah！到hit 時伊ê 阿叔果然來lah！約翰歡天喜地到攏bē 顧得，就佮伊ê 阿叔做夥去庄--n̍i̍h。到ê 時，伊ê 阿嬸chhōa 伊四圍去thit-thô ，約翰也真歡歡喜喜tī hia 過伊天真瀾漫ê日。Beh 上床ê 時，伊ê 阿嬸tùi 伊講：「約翰，阮明仔日8點鐘beh 食早頓，我7點半來叫你。」伊答應講：「好，阿嬸若來叫我，我就起--來。」 |
|
Keh-ji̍t chá-khí chhit-tiám pòaⁿ cheng, i ê a-chím chiū lâi kiò i, kóng, "Iok-hān, khí-lâi ah ! peh-tiám cheng beh chia̍h chá-tǹg !" "Hó ! a-chím, góa chiah khí- lâi. Chhiáⁿ lí tán-hāu chi̍t khek leh !" Iok-hān sui-jiân sī ìn i, koh tiap-á-kú i chiū hoan chi̍t-ē sin, (phīⁿ tio̍h chhá bah ê phang-bī, kap thiaⁿ-tio̍h a-chím tī tû- pâng lāi teh ū-pī chá-khí-tǹg ê siaⁿ), chiū kóng, "Góa chhēng saⁿ chin kín, mi̍h-sái tio̍h hiah chá khí--khì ? Thêng chi̍t-ē--ah, mā bē bān." Put-liāu sòa tîm-tîm koh khùn--khì lah ! Kàu chhíⁿ- lâi ê sî, í-keng sī peh-tiám saⁿ-khek. Só͘-í chiū kín-kín peh khí-lâi, lo̍h-khì chi̍t-ē khòaⁿ, chhù-lāi chēng-chiauh-chiauh, chi̍t tiám-á ê hó-mi̍h to bô lah ! Āu-lâi khòaⁿ-kìⁿ toh-téng ū chi̍t tiuⁿ chóa siá, kóng, "Goán u kín-kip ê sū tio̍h chhut- khì, chin khó-sioh lí bô khí-lâi chia̍h chá- tǹg. Lí nā iau, tī kè-á-téng ū chi̍t tè mī-pau, lí thang the̍h--khì chia̍h. " In án-ni khoán-thāi i, hō͘ i chin gông-ngia̍h, in-ūi i chai chi̍t tǹg ê hó-mi̍h in í-keng lóng chia̍h liáu-liáu lah ! Só͘-í ko͘-put- chiong chia̍h hit tè mī-pau chhut-khì thit-thô. In chiàu só͘ tēng ê sî-khek chiū tńg-lâi, chi̍t tǹg ê hó-mi̍h kap chá-khí i òaⁿ khí-lâi ê sū lóng bô thê-khí.
|
隔日早起7點半鐘，伊ê 阿嬸就來叫伊，講：「約翰起來--ah ！8點鐘beh 食早頓！」「好！阿嬸，我chiah 起來。請你等候1刻--leh ！」約翰雖然是應--伊，koh tiap仔久伊就翻一下身，（鼻著炒肉ê芳味，佮聽著阿嬸tī 廚房內teh 預備早起頓ê聲），就講：「我穿衫真緊，mi̍h使著hiah 早起--去？停一下--ah，mā bē 慢。」不料煞沈沈koh 睏--去lah！到醒--來ê 時，已經是8 點3刻。所以就緊緊peh 起來，落去一下看，厝內靜chiauh-chiauh，一點仔ê好物都無--lah！後--來看見桌頂有一張紙寫，講：「阮有緊急ê事著出--去，真可惜你無起來食早頓。你若枵，tī 架仔頂有1 tè 麵包，你thang 提--去食。」In án-ni 款待伊，hō͘ 有真戇ngia̍h,因為伊知一頓ê好物in 已經攏食了了--lah！所以姑不chiong食hit tè 麵包出去thit-thô 。In照所定ê時刻就轉--來，一頓ê好物佮早起伊晏起--來ê事攏無提起。 |
|
Hit ē-po͘ i khì hî-tî n̍i̍h thit-thô, pàng chi̍t chiah sè chiah ê ki-khì ê chûn-á hō͘ i cháu-lâi cháu-khì ê sî, hut-jiân thiaⁿ- kìⁿ i ê a-chím teh kiò ê siaⁿ, "Iok-hān, Iok-hān, kín lâi chia̍h ê-hng tǹg o͘h! Góa í-keng pī-pān hó lah !" I iū-koh ìn kóng, "A-chím, góa liâm-piⁿ khì, chhiáⁿ thêng chi̍t-ē--ah !" Chit ê pháiⁿ ê si̍p- koàn tiàm tī i ê sin-siōng chiàm chin tōa ê sè-le̍k, tì-kàu ka-kī sòa put-ti put-kak koh tiàm ti-hia iû-hì lah ! Kàu i tńg- khì ê sî, in tú-tú chia̍h chi̍t chiah ke khì lah. A-chím tùi i kóng, " Khó-sioh thài- bān, goán í-keng chiong ke chia̍h liáu- liáu lah ! Taⁿ lí the̍h mī-pau kap kóe- chí-ko khì chia̍h, heh !" I khòaⁿ-kìⁿ chit ê chêng-hêng, náu-hái tiong chhin-chhiūⁿ pho-lōng pheng-phài khí-lâi, in-ūi i tòa tī chhù-n̍i̍h, i ê lāu-bú tek-khak ē thèng- hāu i; siāng bô, iā ē kā i lâu khí-lâi hō͘ i.
|
Hit e晡伊去魚池--n̍i̍h thit-thô ，放一隻細隻ê機器ê船仔hō͘ 伊走來走去ê 時，忽然聽見伊ê 阿嬸teh 叫ê聲，「約翰，約翰，緊來食e昏頓oh！我已經備辦好--lah！」伊猶原應講：「阿嬸，我liâm-piⁿ去，請停一下--ah ！」這個歹ê習慣tiàm tī 伊ê 身上佔真大ê勢力，致到家己煞不知不覺koh tiàm tī hia 遊戲lah！到伊轉--去ê 時，in抵抵食一隻雞去lah 。阿嬸tùi 伊講：「可惜太慢，阮已經將雞食了了--lah！今你提麵包佮果子糕去食heh！」伊看見這個情形，腦海中親像波浪澎湃起來，因為伊tòa tī 厝--n̍i̍h,伊ê 老母的確會聽候--伊；上無，也會kā伊留起來hō͘ 伊。 |
|
Hit-sî a-chek chiap-sòa kóng, "Goán bîn-á-ji̍t kui-ji̍t beh chē bé-chhia khì chi̍t chō chin-súi ê soaⁿ thit-thô, iā beh tòa chi̍t chiah ke kap tiám-sim khì tī-hia thit-thô, bán kóe-chí, khòaⁿ kong-kéng. Cha̍p-tiám chiū beh khí-sin, lí taⁿ m̄- thang koh bô hù, heh !" Thiaⁿ-kìⁿ chiah ê ōe, Iok-hān ê sim chiū tùi hoân-ló it- piàn kàu hoaⁿ-hí chhiò-bi-bi, sim-lāi ê sió lo̍k-á iā chiū loān-thiàu--khí-lâi lah !
|
Hit 時阿叔接續講：「阮明仔日歸日beh 坐馬車去 1座真súi ê山thit-thô,也beh tòa 一隻雞佮點心去tī hia thit-thô、挽果子、看光景。10點就beh起身，你今m̄-thang koh 無赴heh！」聽見chiah-ê 話。約翰ê心就tùi 煩惱一變到歡喜笑bi-bi，心內ê小鹿仔也就亂跳--起來lah！ |
|
Tē-saⁿ ji̍t chá-khí, Iok-hān chá-chá chiū khí-chhn̂g, khòaⁿ-kìⁿ thiⁿ-khì chheng-liâng, sim-koaⁿ khoài-lo̍k kàu- ke̍k. Chá-tǹg chia̍h liáu-āu, Iok-hān chiū koh khì hî-tî hia kò-chûn thit-thô, i ê a-chím hoan-hù i kóng, "Chhian- bān m̄-thang koh siuⁿ-òaⁿ tńg-lâi. Goán cha̍p-tiám tek-khak beh chhut-hoat. " I kàu hî-tî bô kú, iū-koh bē kì-tit a-chím ê ōe lah ! "Iok-hān, Iok-hān, kín- kín lâi, oh !" "Koh tiap-á-kú chiū lâi !" I ìn liáu iū-koh chiap-sòa teh thit-thô kàu ū chi̍t-ē-á, chiah tńg-khì. Ah ! Koh2-sioh ah ! A-chek, a-chím lóng put- ti khì-hiòng lah ! Bé-chhia ê iáⁿ iā m̄- chai í-keng keng-kòe kàu kúi chheng-lí. Khì lah ! Kan-ta khòaⁿ-kìⁿ chi̍t tiuⁿ chóa hē-teh nā-tiāⁿ. Hit tiuⁿ chóa só͘ siá--ê, chiū-sī: "Chhin-ài ê Iok-hān, chin khó-sioh ! Lí bô chiàu-sî tńg-lâi, bē thang kap goán tâng khì chin hó ê só͘ chāi, tī-hia lâi khoài-lo̍k, chóng-sī goán lóng bē-ē sió thèng-hāu lí tiap-á-kú." I khòaⁿ-liáu chit kúi kù ōe, chiū liâm- piⁿ tōa khàu, "In cháiⁿ-iūⁿ khoán-thāi góa án-ni ? Ah ! góa chai, góa chin- chiàⁿ chhò lah ! Nā koh-chài chhin- chhiūⁿ án-ni ê hòng-chhiòng, sè-kan beh thài ū thang hō͘ góa chûn-chāi ê só͘- chāi ? M̄, m̄ lah ! koat-toàn beh hoán- hóe lah, kín-kín hôe-thâu kap góa ê pêng-iú chhin-chhek saⁿ-kìⁿ-bīn, kiû in tio̍h sià-bián, chiah ē hióng-siū bû-kiông ê hok-khì neh !" I siūⁿ-liáu che liông- sim ê chhâi-phòaⁿ kap tok-chhiok, put- tek-put tio̍h hóe-gō͘ lah !
|
第3 日早起，約翰早早就起床，看見天氣清涼，心肝快樂到極。早頓食了後，約翰就koh 去魚池hia kò 船thit-thô,伊ê 阿嬸吩咐伊講：「千萬m̄-thang koh 傷晏轉--來。阮10點的確beh 出發。」伊到魚池無久，又koh bē記得阿嬸ê話lah！「約翰，約翰，緊緊來，oh！」「Koh tiap仔久就來！」伊應了又koh 接續teh thit-thô 到有一下仔，才轉--去。Ah！可惜--ah！阿叔，阿嬸攏不知去向lah！馬車ê影也m̄ 知已經經過到幾千里。去lah！Kan-ta看見一張紙下teh nā-tiāⁿ。Hit 張紙所寫--ê,就是：「親愛ê約翰，真可惜！你無照時轉來，bē thang 佮阮同去真好ê所在，tī hia 來快樂；總--是阮攏bē 會小聽候你tiap仔久。」伊看了這幾句話，就liâm-piⁿ大哭：「In怎樣款待我án-ni？Ah！我知，我真正錯--lah！若koh 再親像án-ni ê放縱，世間beh thài有thang hō͘ 我存在ê所在？M̄,m̄ lah！決斷beh 反悔lah，緊緊回頭佮我ê朋友親戚相見面，求in 著赦免，才會享受無窮ê 福氣neh！」伊想了che 良心ê裁判佮督促，不得不著悔悟--lah！ |
|
Sî beh kàu lah ! Lín tio̍h hoán-hóe ké-pìⁿ !
|
時beh 到--lah！Lín著反悔改變！ |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe-pò tē 497 koàn,1926 nî 7 ge̍h)
|
(台灣教會報第497卷，1926年7月) |
