Kò͘ Gân Âng sī Sian-hô
|
故Gân Âng sī Sian-hô |
| Tân Su-chhong |
陳思聰 |
|
Âng--sī Sian-hô chi̍t miâ kiò Éng-chím, hiān-sî lâng chheng-hō͘ i chò Gân Sian-seⁿ-má.
|
洪--氏Sian-hô 1名叫Éng 嬸，現時人稱呼伊做顏先生媽。 |
|
Tī 1846 nî, 4 goe̍h 8 ji̍t chhut-sì tī Tâi-lâm chhī Lâm-hô-ke; lāu-pē Âng Khiân-heng, lāu-bó Chng--sī. Pē-bó chò chûn-thâu hâng ê chit-gia̍p; sè-hàn ê sî pē-bó ka-kè khah kan-khó͘. I ū nn̄g ê hiaⁿ, nn̄g ê sió-tī; jī-peh hòe ê sî kè hō͘ Hûi-á-hāng ke Gân Éng-sêng chek, āu-lâi chiū seⁿ chi̍t ê cha-po͘ kap nn̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ.
|
Tī 1846 年4月8 日出世tī 台南市南和街，老父洪乾興，老母莊--氏。父母做船頭行ê職業；細漢ê時父母家計較艱苦。伊有兩個兄，兩個小弟，28歲ê時嫁hō͘ 磁仔巷街顏永成叔，後--來就生1個查埔佮兩個查某子。 |
|
Tī 37 hòe ê sî tùi chi̍t ê chí-mōe Tân--sī Liân (Kòe-ḿ) tit-tio̍h tō-lí. In-ūi Éng-chek chò seng-lí tī Oan-lí-ke(Siān-hòa), Éng-chím tio̍h kap i khiā-khí tī hia. Sui-sī tòa Oan-lí-ke lī chin-hn̄g, iáu-kú siông-siông lâi Tâi-lâm lé-pài.
|
Tī 37歲ê時對1個姊妹陳--氏蓮(Kòe姆) 得著道理。因為永叔做生理tī 灣裡街（善化），永嬸著佮伊企起tī hia。雖然tòa 灣裡街離真遠，iáu-kú常常來台南禮拜。 |
|
Tng-sî Thâu-siā kap Hoan-á-chhân iā siat pài-tn̂g, chóng-sī bô sian-seⁿ tòa hia. Hit-tia̍p khah-siông ū bo̍k-su, thoân-tō sian-seⁿ kiâⁿ-lō͘ kàu Hoan-á-chhân, Thâu-siā, chò chú-lí kóng tō-lí. In-ūi tng-sî bōe ū hóe-chhia, lō͘ tio̍h tùi Oan-lí-ke keng-kòe, múi pài la̍k khah siông hioh tī Éng-chím tau. Éng-chím iā chin hó khoán-thāi thoân-kàu--ê; thoân-kàu--ê chiū thàn ki-hōe pò͘-tō tī hit tē-hng. Tùi án-ni oan-lí-ke tē-hng ê peh-sèⁿ kap kàu-hōe lāi ê lâng lóng kong-jīn i sī ji̍p kàu--ê, him-bō͘ tō-lí--ê.
|
當時頭社佮番仔田也設拜堂，總--是無先生tòa hia。Hit-tia̍p較常有牧師、傳道先生行路到番仔田、頭社做主理講道理。因為當時未有火車，路著對灣裡街經過，每拜六較常歇tī永嬸兜。永嬸也真好款待傳教--ê;傳教--ê就趁機會佈道tī hit地方。對án-ni灣裡街地方ê百姓佮教會內ê人攏公認伊是入教--ê、欣慕道理--ê。。 |
|
Tī 40 hòe ê sî Éng-chím chiū chhōa i ê kiáⁿ (Gân Chín-seng Sian-seⁿ) lâi Tâi-lâm kau-thok Ko Thoân-to-su Tióng-peh kā i kà jī-bó, tō-lí, kàu keh nî chiū hō͘ i ji̍p Tiúⁿ-ló-kàu Tiong-o̍h. Liáu-āu iā hō͘ i nn̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ chiap-sòa lâi tha̍k Lú-o̍h.
|
Tī 40 歲ê時永嬸就chhōa 伊ê子（顏振生先生）來台南交託高傳道師長伯kā伊教字母、道理，到隔年就 hō͘ 伊入長老教中學。了後也hō͘伊兩個查某子接續來讀女學。 |
|
Tī 47 hòe, chiū-sī Bêng-tī 26 nî, 9 goe̍h 10 ji̍t, Kam Bo̍k-su tī Oân-lí-ke kā i kiâⁿ sé-lé. Bô phah-sǹg ji̍p-kàu liáu-āu i ê tiōng-hu Éng-chek seⁿ-khí khún-tio̍k, oàn-hīn, kóng, “Lí hō͘ góa chiah ê kiáⁿ lóng khì ji̍p-kàu beh liân-lūi góa bô chó͘-chong, bô kong-má.” Tùi án-ni Éng-chím tú-tio̍h tōa-tōa khún-tio̍k, chē-chē chhi-chhám, iáu-kú gâu thun-lún. Sīm-chì kàu-bóe iā ín-chhōa i ê tiōng-hu, ti̍t-hū, chhin-chhek, pêng-iú, kúi-nā lâng lâi sìn tō-lí.
|
Tī 47歲，就是明治26年9月10日，甘牧師tī灣裡街 kā伊行洗禮。無扑算入教了後伊ê丈夫永叔生起khún-tio̍k,怨恨講:「你hō͘我chiah-ê子攏去入教beh連累我無祖宗、無公媽。」 對án-ni 永嬸抵著大大khún-tio̍h、濟濟悽慘，iáu-kú gâu吞忍。甚至到尾也引chhōa 伊ê丈夫、姪婦、親戚、朋友，幾若人來信道理。 |
|
Tùi chit-sî chiū chiong i ê chhù chò Lé-pài-tn̂g. Tâi-lâm Sîn Ha̍k-hāu múi pài la̍k chiū phài ha̍k-seng khì hia chò chú-lí lé-pài.
|
對chit時就將伊ê厝做禮拜堂。台南神學校每拜六就派學生去hia 做主理禮拜。 |
|
Gō͘-cha̍p hòe ê sî Môa-tāu Kàu-hōe sìn-tô͘ tú-tio̍h siū thâi. Hit-sî húi-lūi iā chhōa lâi Oan-lí-ke, beh thâi in chi̍t ke; kai-chài in tāi-seng cháu, thâi bô tio̍h.
|
50 歲ê時麻豆教會信徒抵著受?。Hit時匪類也chhōa來灣裡街，beh thâi in 1 家；佳哉in第先走，thâi無著。 |
|
Tī 53 hòe ê sî put-hēng tiōng-hu Éng-chek kòe-sin; 54 hòe chiū tòe i ê kiáⁿ Gân Chín-seng Sian-seⁿ lâi khiā-khí tī Tâi-lâm. Tī-hia chin-kú kap Bûn Ko͘-niû, Chu Ko͘-niû khì siâⁿ-lāi, siâⁿ-gōa pò͘-tō, chīn-la̍t kiâⁿ bô ià-siān.
|
Tī 53歲ê時不幸丈夫永叔過身，54歲就tòe伊ê子顏振生先生來企起tī 台南。Tī-hia 真久佮文姑娘、朱姑娘、去城內、城外佈道，盡力行，無厭siān。 |
|
Koh tī An-pêng chho͘-chho͘ siat kàu-hōe ê sî, i iā chin ū kan-sia̍p. Tī kàu-hōe tiong i chin jia̍t-sim siú tō-lí, siú An-hioh-ji̍t, chhut-la̍t hiàn-chîⁿ tī kàu-hōe. Ta̍k-nî i ê kiáⁿ nā beh kā i chò seⁿ-ji̍t, i chiū chiong hit tiâu chîⁿ the̍h lâi hiàn chò kàu-hōe ê lō͘-ēng.
|
Koh tī安平初初設教會ê時，伊也真有干涉。Tī教會中伊真熱心守道理，守安歇日，出力獻錢tī教會。逐年伊ê 子若beh kā 伊做生日，伊就將hit 條錢提來獻做教會ê路用。 |
|
Koh tī sìn-tô͘ tiong-kan nā ū m̄ tú-hó--ê, siông-siông saⁿ bián-lē, saⁿ an-ùi, saⁿ pang-chān, bô sioh i ê khùi-la̍t.
|
Koh tī信徒中間若有m̄ 抵好--ê,常常相勉勵、相安慰、相幫贊，無惜伊ê氣力。 |
|
Koh nā ū bó͘ kàu-hōe bō͘-chi̍p iân-hāng i iā chīn só͘ ē tàu chhut-la̍t. Chhin-chhiūⁿ pún-nî Siān-hòa pài-tn̂g î-choán kiàn-tiok, i iā chīn só͘ ē kià-hù chiⁿ, kià-hù í-liâu. Kàu beh sí hit-sî iā siàu-liām Siān-hòa ê kàu-hōe.
|
Koh 若有某教會幕集捐項，伊也盡數會鬥出力。親像本年善化拜堂移轉建築，伊也盡數會寄付錢、寄付椅條。到beh死hit時也siàu唸善化ê教會。 |
|
Khó-sioh in-ūi siàu-liân ê sî kan-khó͘ thoa-bôa, kàu lāu sin-thé khah loán-jio̍k. Tùi he-ku sàu ê pēⁿ, bē thang chiàu ki-hōe kàu pài-tn̂g lé-pài. Sui sī án-ni, siông-siông tī chhù-lāi chū-chi̍p ka-têng ê lé-pài, chhin-chhiūⁿ lé-pài-ji̍t sio-siāng.
|
可惜因為少年ê時艱苦拖磨，到老身体較軟弱。 對he-ku嗽ê病，bē thang照機會到拜堂禮拜。雖是án-ni,常常tī厝內聚集家庭ê 禮拜，親像禮拜日相像。 |
|
Lūn i ê tī-ka chin khîn-khiām; gâu kà-sī kiáⁿ-sun kî-tó, tha̍k Sèng-keng; tì-ì siú lé-pài-ji̍t. I pún-sin iā chin tì-ì kî-tó. Nā ū hoaⁿ-hí, á-sī iu-būn, chiū kî-tó, beh thàn Chú ê chí-ì.
|
論伊ê 治家真勤儉；gâu教示子孫祈禱、讀聖經；致意守禮拜日。伊本身也真致意祈禱。若有歡喜、抑是憂悶就祈禱，beh趁主ê旨意。 |
|
Bô phah-sǹg tī 6 goe̍h-bóe jiám-tio̍h kám-mō͘; sui-jiân ū sè-jī chiàu-kò͘ i-tī, chóng-sī pēⁿ-sè ná tāng, sin-thé ná loán-jio̍k, chiū tī 7 goe̍h 27 ji̍t hō͘ Chú tiàu i tò-khì Thian-tông. Hióng-siū 79 hòe.
|
無扑算6 月尾染著感冒；雖然有細膩照顧醫治，總--是病勢那重，身体那軟弱，就tī 7月27日hō͘主召伊倒去天堂。享壽79歲。 |
|
I ê ûi-cho̍k: Ū chi̍t ê hāu-seⁿ, chi̍t ê cha-bó͘-kiáⁿ, jī-cha̍p ê sun-á.
|
伊ê遺族有1個後生，1個查某子，20個孫仔。 |
|
Hāu-seⁿ chiū-sī Gân Chín-seng Sian-seⁿ, chò I-su chin kú, iā sī Tâi-lâm iú-bêng ê I-seng ê chi̍t-ê. Koh iā sī Tâi-lâm tông-hōe ê Tiúⁿ-ló.
|
後生就是顏振生先生，做醫師真久，也是台南有名ê醫生ê 1個。Koh也是台南同會ê長老。 |
|
Cha-bó͘-kiáⁿ chi̍t-ê kè hō͘ thoân-kàu--ê, in-ūi tiōng-hu kòe sin chiū tńg-lâi tòa Tâi-lâm.
|
查某子1個嫁hō͘傳教--ê，因為丈夫過身就轉來tòa台南。 |
|
Tōa cha-bó͘-kiáⁿ kè hō͘ Gô͘ Tō-goân, bô kú sí-khì, ū pàng la̍k ê sun-á tī Ē-mn̂g, Jiáu-a.
|
大查某子嫁hō͘ 吳道源，無久死--去，有放6個孫仔tī廈門、Java(印尼爪哇)。 |
|
Chi̍t ê tī Bí-kok, Ha̍k-sū í-keng the̍h-liáu, bô kú chiū ū Se̍k-sū ê tē-ūi; nn̄g-ê tī Ji̍t-pún Tang-kiaⁿ Bêng-tī Tāi-ha̍k Hoat-kho; chi̍t-ê tī Tiong-hoa Pak-kiaⁿ I-choan; chi̍t-ê tī Tang-kiaⁿ Lú-chú I-choan; chi̍t-ê tī Tang-kiaⁿ I-choan; chi̍t ê tī Lōe-tē Tiong-ha̍k chut-gia̍p liáu, hiān-sî û-pī ji̍p-ha̍k; chi̍t ê tī Tâi-lâm tē-it Ko-lú; chi̍t ê tī Tâi-lâm Tiúⁿ-ló-kàu Lú-ha̍k-hāu; sì ê tī Ji̍t-pún Sim-siông Sió-ha̍k-hāu. Án-ni thang kóng sī chin hó-miā.
|
1 個tī美國，學士已經提了，無久就有碩士ê地位；兩個tī日本東京明治大學法科；1個tī中華北京醫專；1 個tī東京女子醫專；1 個tī東京醫專；1 個tī內地中學卒業了，現時預備入學；1 個tī台南第一高女；1 個tī 台南長老教女學校；4 個 tī日本森松小學校。Án-ni thang 講攏是真好命。 |
|
Tī 8 goe̍h 6 ji̍t ngó͘-āu nn̄g-tiám, tī Thài-pêng-kéng lé-pài-tn̂g ū chò i ê kò-pia̍t-sek, chhiáⁿ Ko Kim-seng bo̍k-su chò chú-lí. Lâi hù-hōe ê lâng ū 1000 gōa miâ, iā ū tiàu-tiān, tiàu-sû, liân-te̍k, hoe-chhia, jîn-le̍k-chhia, chheⁿ-hoe, i-seng-hōe ê thoân-thé, Chú-ji̍t-o̍h ê thoân-the, hui-siông ê chē lâng, thang kóng chin lāu-jia̍t. Che thang chí-chhut sian-siⁿ-má it-seng ê chò-lâng kap jia̍t-sim sìn Chú, só͘-í ū seⁿ chhut chit-hō hó ê kiat-kó. Si̍t-chāi thang hō͘ lán o̍h.
|
Tī 8月6日午後兩點，tī太平境禮拜堂有做伊ê告別式，請高金生牧師做主理。來赴會ê人有1000外名，也有弔電、弔詞、聯軸、花車、人力車、鮮花，醫生會ê團体、主日學ê團体，非常ê濟人，thang講真鬧熱。這thang指出先生媽一生ê做人佮熱心信主，所以有生出chit號好ê結果。實在thang hō͘咱學。 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe-pò tē 486 koàn, 1925 nî 9 ge̍h)
|
(台灣教會報第486卷，1925年9月) |
