首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有14個段落,66個語句,1285個語詞,1774個音節
Sîn-kî ê sū 新奇ê事
K T S K. T. S.
Kīn-ji̍t tī Tiong-chiu ū chi̍t lâng chhī chi̍t chiah ti chha-put-to cha̍p-it goe̍h-ji̍t ê kú; koh chhī chi̍t chiah gû chha-put-to sì goe̍h-ji̍t ê kú. Ti kap gû lóng sī tùi pa̍t-ūi bé lâi chhī--ê. Chit chiah ti í-keng bē lâng tiāⁿ-tio̍h, bé ti ê lâng chiū beh lâi lia̍h khì thâi, chiū ēng liù-chhôe kā i liù, chiū ēng soh teh kā i pa̍k; ti bē-bián-tit tōa siaⁿ háu kàu ki-ki-kiò. Chit chiah gû sī chhiah-gû, thiaⁿ-kìⁿ i ê hó-iú teh háu, khòaⁿ-kìⁿ lâng teh kā i pa̍k, chiū chīn-la̍t chhoah-tn̄g i só͘ pa̍k ê soh, cháu kàu ti ê só͘-chāi; chiong i nn̄g-ki ê chêng-kak kā i áⁿ-tiâu-teh, háu kàu o͘N3-o͘N3-kiò; chiong i ê kak beh tak tùi-te̍k; tì-kàu lia̍h ti ê-lâng cháu liáu-liáu; ū-ê ēng pê lâi cháu-lī, ū-ê kia̍h thûi lâi phah hit chiah gû. I lóng bô kiaⁿ thiàⁿ, sûi-jiân hō͘ lâng ti̍t-ti̍t phah, i ia̍h lóng bô sió-khóa ê lún-neh, lâi kò͘ i ê sin-thé. Ti chiū cháu kàu gû-tiâu lāi, gû chiū cháu kàu gû-tiâu ê mn̂g-kháu, chiong thâu àⁿ-hē gû-tiâu lāi; seng-khu tòa gōa-bīn, án-ni lâi pó-siú. 近日tī中洲有一人飼一隻豬差不多11月日ê久;koh飼一隻牛差不多4月日ê久。豬佮牛攏是tùi別位買來飼--ê。這隻豬已經bē--人定著,買豬ê人就beh來掠去thâi,就用liù-chhôe kā伊liù,就用索teh kā伊縛;豬bē免得大聲哮到吱吱叫。這隻牛是赤牛,聽見伊ê好友teh哮,看見人teh kā伊縛,就盡力chhoah斷伊所縛ê索,走到豬ê所在;將伊兩支ê前角kā伊áⁿ-tiâu-teh,哮到o͘N3-o͘N3-kiò;將伊ê角beh觸對敵;致到掠豬ê人走了了;有ê用爬來走離,有ê舉槌來扑hit隻牛。伊攏無驚疼,雖然hō͘人直直扑,伊亦攏無小可ê忍--neh,來顧伊ê身體。豬就走到牛寮內,牛就走到牛寮ê門口,將頭àⁿ下牛寮內;身軀tòa外面,án-ni來保守。
Pêng-ji̍t hit chiah gû nā teh chia̍h chháu, nā khòaⁿ-tio̍h chit chiah ti lâi, liân chháu ia̍h bô khoài chia̍h; chiū chiong i ê thâu tùi chit chiah ti lâi hì-lāng. Chit chiah ti chiū hoaⁿ-hí tó tī i ê bīn-chêng, gû chiū chiong i chi̍h8 piàn-sin kā i sé. Án-ni khòaⁿ, chit chiah gû kap chit chiah ti thiàⁿ-chêng m̄ chai ū lōa tōa ? Chit chiah gû phoe-miā lâi kiù chit chiah ti, bô siūⁿ i pí chit chiah ti ke lōa tōa ê kong-lô, ke lōa-tōa ê chun-kùi; cháiⁿ-iūⁿ hoaⁿ-hí kap kiat-kau chò pêng-iú ? cháiⁿ-iūⁿ phoe-miā kàu án-ni ? 平日這隻牛若teh食草,若看著這隻豬來,連草也無khòa食;就將伊ê頭tùi這隻豬來戲弄。這隻豬就歡喜倒tī伊ê面前,牛就將伊舌遍身kā伊洗。Án-ni看,這隻牛佮這隻豬疼情m̄知有偌大?這隻牛phoe命來救這隻豬,無想伊比這隻豬加偌大ê功勞,加大大ê尊貴;怎樣歡喜佮結交做朋友?怎樣phoe命到án-ni?
Kin-á-ji̍t lán ê Sèng-hōe sǹg-sī sè-kài-siōng tē-it bûn-bêng ê chong-kàu; kiám m̄-sī tùi saⁿ-thiàⁿ lâi kiàn-li̍p, lâi siat-chiâⁿ kian-kò͘ ê kàu-hōe. Hiān-sî lán ê kàu-hōe ê chí-tō-chiá kiám ū lóng-chóng khah-iâⁿ téng-bīn hit nn̄g chiah ê cheng-siⁿ á-bô ? Nā-sī ū lâng khah-iâⁿ, ún-tàng bô kú choân Tâi ē lóng lâi kui Chú. Ǹg-bāng lâng-lâng ē ūi-tio̍h chit ê khoán siū tōa-sió kám-kek; thang tì-ì tī chiah ê sī-sè ê hōe-iú. 今仔日咱ê聖會算是世界上第一文明ê宗教敢m̄是tùi相疼來建立,來設成堅固ê教會。現時咱ê教會ê指導者敢有攏總較贏頂面hit兩隻ê精牲抑--無?若是有人較贏,穩當無久全台會攏來歸主。向望人人會為著這個款受大小感激;thang致意tī chiah ê序細ê會友。
Ngó͘-ông tû-khì Ngó͘-siōng 五王除去偶像
2.Hiān-sî Kun-sin ê Ngó͘-ông (chiū-sī gō͘ sian chhut-miâ ê pu̍t, ha̍p-kiōng kiò-chò Ngó͘-ông). Ta̍k sian hō͘ lâng kng sì-kòe khì, kiò-chò chhut-sûn. Tùi kū-le̍k 4 goe̍h khí kàu kin-á-ji̍t, chi̍t sian kiò-chò Sam-ông, hiān-sî lóng tī kīn-chng, put-chí teh ū koân; tōa-pòaⁿ nā kiâⁿ kàu hit chng, lóng sī teh tû ông-iâ, sîn-chú chit hō ê sū. Chit ê Kun-sin sī tī Ô-liâu ê chng-kha, lī Ô-liâu óa pòaⁿ-lí lō͘, sì-piⁿ lóng ū thian-jiân ê chúi-lō͘, thang hō͘ hái-chúi tńg-se̍h. Lán ê pài-tn̂g m̄-sī tī Ô-liâu ê siā-lāi, put-kò sī Ô-liâu ê tô͘-lāi nā-tiāⁿ, lī Ô-liâu óa nn̄g-lí, lī Kun-sin óa lí-pòaⁿ, chiū kū-miâ Sai-po͘-lāi. In-ūi Sai-po͘-lāi sió po͘-thâu,koh sī Ô-liâu tô͘, chiah kiò-chò Ô-liâu Lé-pài-tn̂g. 2.現時鯤鯓ê五王(就是5仙出名ê佛,合共叫做五王)。逐仙hō͘人扛四界去,叫做出巡。Tùi舊曆4月起到今仔日,一仙叫做三王,現時攏tī近庄,不止teh有權;大半若行到hit庄,攏是teh除王爺,神主這號ê事。這個鯤鯓是tī蚵寮ê 庄腳,離蚵寮倚半哩路,四邊攏有天然ê水路,thang hō͘海水轉se̍h。咱ê拜堂m̄是tī蚵寮ê社內,不過是蚵寮ê途內nā-tiāⁿ,離蚵寮倚兩哩,離鯤鯓倚哩半,就舊名西埔內。因為西埔內小埔頭,koh是蚵寮途,chiah叫做蚵寮禮拜堂。
Hiān-sî tī hù-kīn ê po͘-thâu bê-sìn chin chhim; lâng nā kng khì tī in hit chng koan, lóng sī ēng cha̍p-gōa hòe ê gín-ná teh chò tâng-ki. Nā kàu hit tē-hng sī chiong hit tē-hng ê gín-ná chò tâng-ki; chhin-chhiūⁿ chit kúi-ji̍t tī Pak-bûn-sū tâng-ki ū cha̍p-ê í-siōng, lóng-sī gín-ná liáu-liáu. Chiah ê gín-ná ji̍p kok-ke kok-hō͘ khì chhiáⁿ lâng lāi-bīn ê ông-iâ, kap sîn-chú kàu kui-tui. Ū-ê kui âng-kè-toh ê ông-iâ, sîn-chú, choân-pō͘ lóng hō͘ i chhiáⁿ liáu-liáu; ū-ê kan-ta hō͘ i chhiáⁿ ông-iâ khì, ū-ê kan-ta hō͘ i chhiáⁿ tām-po̍h ê sîn-chú khì; chhiáⁿ kàu káng pah, káng chheng sian thia̍p kui-tui; chiah ê gín-ná tâng-ki kia̍h ke-si khí-lâi kā i hám, ū-ê tn̄g-thâu, ū-ê tn̄g-chhiú, ū-ê tn̄g-kha; āu-lâi chiū pàng-hóe sio. Ū-ê iā koh chhiáⁿ ji̍p biō; chhin-chhiūⁿ tī Ka-lí ū chē-chē ê sió biō-á, chiū chhiáⁿ-chhiáⁿ khì kui chi̍t só͘-chāi; m̄-nā chhiáⁿ chò chi̍t tui, iū-koh kā i chò-chiò. 現時tī附近ê埔頭迷信真深;人若扛去tī in hit庄觀,攏是用十外歲ê囡仔teh做童乩。若到hit地方是將hit地方ê囡仔做童乩;親像這幾日tī北門嶼童乩有10個以上,攏是囡仔了了。Chiah ê囡仔若入各家各戶去請人內面ê王爺佮神主到歸堆。有--ê歸紅kè桌ê王爺、神主,全部攏hō͘伊請了了;有--ê kan-ta hō͘伊請王爺去,有--ê kan-ta hō͘伊請淡薄ê神主去;請到港百,港千 先疊歸堆;chiah ê囡仔童乩舉傢司起來kā伊hám,有ê斷頭,有ê斷手,有ê斷跤;後--來就放火燒。有ê也koh請入廟;親像tī佳里有濟濟ê小廟--仔,就請請去歸一所在;m̄ 若請做一堆,又koh kā伊做醮。
Chiàu án-ni kā i khòaⁿ, sī tùi ū kó͘-chá í-lâi káⁿ bē-bat thiaⁿ-kìⁿ ū chit khoán ê tāi-chì. Sat-tàn kong-kek Sat-tàn. Ô-liâu ê pu̍t tē-it chē, tû kàu beh chheng-khì; tī Sam-liâu-oan ia̍h tû chin-chē. Chē-chē lâng kóng, ”Taⁿ chhin-chhiūn in ji̍p-kàu--ê, âng-kè-toh lóng khang-khang, lóng bô ho̍k-sāi sím-mi̍h !” 照án-ni kā伊看,是tùi有古早以來敢bē-bat聽見有這款ê事誌。撒旦攻擊撒旦。蚵寮ê佛第一濟,除到beh清去;tī三寮灣也除真濟。濟濟人講:「今親像in入教--ê,紅kè桌攏空空,攏無服事甚物 !」
Chhiáⁿ khòaⁿ Pò ê hiaⁿ-ché, chhiat-chhiat ūi-tio̍h chit chân sū lâi kî-tó. Sat-tàn ka-tī teh kong-kek, bô kú tek-khah khiā bē tiâu. Hiān-sî Ngó͘-ông sui-jiân tōa heng, bô kú ún-tàng ē tōa pāi; thang hō͘ Iâ-so͘ Ki-tok ê kok ia̍h thang kiàn-li̍p tī chit ê tē-hng. Chhiáⁿ tāi-ke tī kî-tó ê sî, ūi-tio̍h chiah ê chhi-chhám ê hiaⁿ-tī lâi kî-tó, ǹg-bāng bô-kú tī Pak-mn̂g-kūn lāi teh chò Sat-tàn ê lô͘-châi ê lâng, lóng ē-tit chiâⁿ-chò Sèng Iâ-so͘ ê ha̍k-seng. 請看報ê兄姐,切切為著這層事來祈禱。撒旦家己teh攻擊,無久的確企bē tiâu。現時五王雖然大興,無kú穩當會大敗;thang hō͘耶穌基督ê國也thang建立tī這個地方。請大家tī祈禱ê時,為著chiah ê淒慘ê兄弟來祈禱,向望無久tī北門郡內teh做撒旦ê 奴才ê人,攏會得成做聖耶穌ê學生。
3. Sit-lo̍h koh Tit-tio̍h 3.失落koh得著
Ū chi̍t lâng í-keng chhut-khì liû chē-chē nî bô ài tńg-lâi. I ê pē-bó siông-siông teh tì-ì ài i tńg-lâi, chóng-sī i it-hoat hòng-tōng, bô ài tńg-lâi siū lāu-pē ê iok-sok. I ê pē-bó ia̍h ū siá phoe, ia̍h ū hoan-hù kiò i tio̍h tńg-lâi. Bô-lūn cháiⁿ-iūⁿ i lóng m̄-thiaⁿ. Kàu chit pái i ê lāu-pē siūⁿ ài pún-sin khì chhōa i tńg-lâi, beh sòa kā i chhōa-bó͘. I ê pē-bó chham-siâng liáu, i ê pē chiū khì chhōa. Beh khì chhōa i ê kiáⁿ tio̍h pôaⁿ-soaⁿ kòe-niá; lóng bô hiâm chiah ê lô-khó͘, hoaⁿ-hí khai chē-chē ê só͘-hùi, khîn-khîn khì chhōe kàu tio̍h. I bōe khì ê tāi-seng ū seng tiau-cha hit ê só͘-chāi kap lō͘-tô͘. I kàu i ê kiáⁿ ê só͘-chāi, i ê kiáⁿ m̄-chai thang chiap-la̍p i. I ê lāu-pē chiah tāi-seng mn̄g pa̍t lâng, kóng, “Bó͘-lâng ū tiàm tī-chia á-bô ?” Piⁿ-á ū chi̍t lâng thiaⁿ-kìⁿ, sûi-sî khì pò i ê kiáⁿ kóng, “Tī gōa-bīn ū chi̍t lâng teh chhōe lí.” I ê kiáⁿ chiū chhut-lâi, tùi i ê lāu-pē kóng, “Lí chhōe bó͘-lâng beh chhòng sím-mi̍h tāi-chì ?” in-ūi chhut-gōa hòng-tōng chin kú sòa bē jīn-tit i ê lāu-pē ê iân-kò͘. I ê lāu-pē tùi i kóng, “To beh chhōa lí tò-lâi.” I chiū jīn-tit i ê lāu-pē, chiah chai-iáⁿ i ê lāu-pē thiàⁿ i kàu án-ni ; i chiū hoaⁿ-hí ín beh kap i tńg-lâi. Hit-sî chai-iáⁿ i ê lāu-pē ún-tàng chin iau, chiū sûi-sî hoaⁿ-hoaⁿ hí-hí chhōa i ê lāu-pē chhiut-khì ke-n̍i̍h, ēng hó ê chhài lâi khoán-thāi i. M̄-kú i ū khiàm-lâng chin chē chîⁿ. I ê lāu-pē lóng hoaⁿ-hí thè i hêng; kā i hêng chîⁿ liáu, chiah tāi-ke saⁿ-kap tńg-lâi. Tńg-lâi liáu chin gâu liāu-lí ke-lāi ê sū; i ê lāu-pē lāu-bó í-ki̍p lāi-bīn ê tōa-sè hoaⁿ-hí kàu lóng bē-kò͘. 有一人已經出去溜濟濟年無ài轉來。伊ê父母常常teh致意ài伊轉來,總是伊一發放蕩,無ài轉來受老父ê約束。伊ê父母亦有寫批,亦有吩咐叫伊著轉--來。無論怎樣伊攏m̄聽。到這擺伊ê老父想ài本身去chhōa伊轉--來,beh續kā伊娶某。伊ê父母參詳了,伊ê父就去chhōa。Beh去chhōa伊ê子著盤山過嶺;攏無嫌chiah ê勞苦,歡喜開濟濟ê所費,勤勤去chhōe到著。伊bōe去ê第先有先調查hit 個所在佮路途。伊到伊ê子ê所在,伊ê子m̄知thang接納伊。伊ê老父才第先問別人,講:「某人有tiàm tī-chia抑--無 ?」邊仔有一人聽見,隨時去報伊ê子講:「Tī外面有一人teh chhōe你。」伊ê子就出來,tùi伊ê老父講:「你chhōe某人beh創甚物事誌?」因為出外放蕩真久煞bē認得伊ê老父ê緣故。伊ê老父tùi伊講:「To beh chhōa你倒--來。」 伊就認得伊ê老父,才知影伊ê老父疼伊到án-ni;伊就歡喜允beh佮伊轉--來。Hit時知影伊ê老父穩當真枵,就隨時歡歡喜喜chhōa伊ê老父出去街--n̍i̍h,用好ê菜來款待伊。M̄-kú伊有欠人真濟錢。伊ê老父攏歡喜替伊還;kā伊還錢了,才大家相佮轉--來。轉--來了真gâu料理家內ê事;伊ê老父老母以及內面ê大細歡喜到攏bē顧。
Hiān-sî lán ê chhù-piⁿ chin-chē bōe bat lán ê Thiⁿ-pē, nā-sī Thiⁿ-pē m̄-chai ū lōa tì-ì teh chhōe hiah bōe sìn ê lâng; Siōng-tè teh chhui-pek lán tio̍h tì-ì lâi pang-chān I kiò-chhéⁿ chèng-lâng tò-tńg-lâi. Lán sui-jiân bē-ē kiò-chhéⁿ in, iáu-kú ē o̍h hit ê lâng khì pò i kiáⁿ, kóng, “Hia ū chi̍t lâng teh chhē lí.” Ia̍h ē o̍h Hui-le̍k tùi Ná-tàn-gia̍p kóng, “Lâi khòaⁿ.” Hōe-lāi, hōe-gōa pún sī siāng chi̍t ke, só͘-í lán m̄-thang khòaⁿ khin in, lia̍h in chò bô iàu-kín. 現時咱ê厝邊真濟bōe bat咱ê天父,但是天父m̄知有偌致意teh chhōe hiah bōe信ê人;上帝teh催迫咱著致意來幫贊伊叫醒眾人倒--轉-來。咱雖然bē會叫醒in,iáu-kú會學hit 個人去報伊--子,講:「Hia有一人teh尋你。」也會學腓力tùi拿但業講:「來看。」會內、會外本是像一家,所以咱m̄通看輕in,掠in做無要緊。
Lán tē it tùi-tiōng ê lâng, tē it tio̍h chiàu-kò͘--ê tō-sī hōe lāi ê hōe-iú; nā hōe-iú ū sím-mi̍h m̄-tio̍h, tek-khak tio̍h tē seng àm-chēng lâi chí-sī, tek-khak m̄-thang tī tâi-á-téng iah-si tī chiòng-lâng ê bīn-chêng kā i làu-hiān, án-ni chiah sī Chú ê bo̍k-chiá, ē-tit-thang chiàu-kò͘ Chú ê iûⁿ--á. Lán nā sió-sim pó-sioh chiòng hōe-iú, tō-sī ha̍k-seng ê bô͘-iuⁿ. Nā kò͘ tiâu chi̍t ê kū--ê, tō khah iâⁿ tit-tio̍h kúi-nā ê sin--ê. Lán ê chí-tō-chiá ún-tàng lóng ē chin gâu chiàu-kò͘ Chú ê iûⁿ-kûn ho͘hN3? 咱第一tùi重 ê人,第一著照顧--ê就是會內ê會友;若會友有甚物m̄著,的確著第先暗靜來指示,的確m̄-thang tī台仔頂抑是tī眾人ê面前kā伊漏現,án-ni才是主ê牧者,會得thang照顧主ê羊--仔。咱若小心寶惜眾會友,就是學主ê模樣。若顧tiâu一個舊--ê,就較贏得著幾若個新--ê。咱ê指導者穩當攏會真gâu照顧主ê羊群ho͘hN3?
Phí-jîn siá téng-bīn chit saⁿ hāng lóng sī chin-si̍t--ê, m̄-sī chioh phì-jū--ê. Siá chiah-ê sī beh hō͘ khòaⁿ Pò ê hiaⁿ-ché chò chham-khó, m̄-káⁿ tek-khak kóng ū sím-mi̍h thang lī-ek tāi-ke. Thiaⁿ-liáu kî-tiong ū chē-chē ê kò-kek, ǹg-bāng lia̍t-ūi hoaⁿ-hí sià-bián chiū-sī. 鄙人寫頂面這3項攏是真實--ê,m̄是借譬喻--ê。寫chiah-ê是beh hō͘看報ê兄姐做參考,m̄敢的確講有甚物thang利益大家。聽了其中有濟濟ê ko-kek ,向望列位歡喜赦免就是。
(Tâi-oân Kàu-hōe-pò tē 478,480,482 koan,1925 nî 1,3,5 ge̍h) (台灣教會報第478、480、482卷,1925年1月、3月、5月)
回上一頁    日治時期,   1925年,   散文