Bū-siā ê Chhiⁿ-hoan
|
霧社ê 生番 |
|---|---|
| Lân Liân Má-gio̍k | 蘭連瑪玉 |
|
Po͘-siā Thoân-tī Ông [Chiám]-khoe Sian-siⁿ ū kap goán nn̄g lâng khì Bū-siā. Lō͘ tùi Po͘-siā ke, sī sì phò͘ ê hn̄g. Ū kheng-piān-chhia saⁿ phò͘, ti̍t-ti̍t chiūⁿ kiā ji̍p tang, kî-û chi̍t phò͘ tio̍h pō͘-lián. Hit-chām ê lō͘ sī ná kiā, lō͘-bóe chām tio̍h ti̍t-ti̍t peh, hui-siông kiā. Goán teh chē hit tiuⁿ chhia, ū nn̄g ê Tâi-oân ku-lí teh sak, m̄-kú tī lō͘-n̍i̍h uchīn chē chhiⁿ-hoan teh tò-tńg khì soaⁿ-n̍i̍h. I khòaⁿ kui tīn kheng-piān-chhia lâi, chin hoaⁿ-hí. In lia̍h-chò sak-chhiapí khang-khang kiâⁿ lō͘ khah sim-sek, tńg-khì iā ē khah kín, só͘-í in kúi-nā lâng tàu chhut-la̍t sak. In chin gâu cháu, seng-khu iā liú-lia̍h chin hó-khòaⁿ. Chin khó-sioh ū nn̄g lâng chiú-chùi, in-ūi tī Po͘-siā kè-mî, bô tú-hó ê só͘-chāi thang khùn, tì-kàu tī tiàm-n̍i̍h ti̍t-ti̍t lim chiú kàu pòaⁿ-mî, jiân-āu tó tī chhìn-chhái thô͘-kha khùn.
|
埔社傳道王僭溪先生有佮阮兩人去霧社，路對埔社街，是四舖ê 遠 ，有輕便車三舖，直直上崎入tang，其餘一舖著步lián,hit站 ê 路是愈崎，路尾站著直直peh，非常崎。 阮teh坐hit張車，有兩個台灣苦力 teh sak，m̄-kú tī 路--n̍i̍h有真濟生番teh倒轉去山--n̍i̍h,伊看規陣輕便車來，真歡喜，in 掠做sak 車比空空行路較心適，轉去也會較緊，所以in 幾若人鬥出力sak ，in 真gâu 走，身軀也扭掠真好看，真可惜有兩人酒醉，因為tī 埔社過暝，無抵好ê 所在thang 睏，致到tī 店--n̍i̍h直直lim 酒到半暝，然後倒tichh7in-chhái 塗腳睏。 |
|
Sak goán hit tiuⁿ chhia ū chi̍t ê 16,17 hòe ê cha-bó͘ gín-ná, chin súi. It ha̍k Bū-siā ê Chhiⁿ-hoan Ha̍k-hāu,chiah ē hiáu kóng Ji̍t-pún ōe. Ông Sian-siⁿ chiū kap i saⁿ chioh-mn̄g, sòa ū sūn ki-hōe hō͘ cha-bó͘ gín-ná chai ū thiàⁿ sè-kan lâng ê Siōng-tè.
|
Sak 阮hit張車有一個16、7歲ê 查某囡仔、真súi ，伊讀霧社ê 生番學校，才會曉講日本話，王先生就佮伊相借問，續有順機會hō͘查某囡仔知有疼世間人ê 上帝。 |
|
Goán hit chái-khì peh-tiám-pòaⁿ khí-sin, e-po͘ saⁿ-tiám kàu Bū-siā, goán tē-á lāi ê hong-chiam khòaⁿ-liáu, chiū chai sī 3400 chhioh koân, lūn lō͘-n̍i̍h ê kong-kéng sī put-chí hó-khòaⁿ, khó-sioh hit-ji̍t ū hûn-bū chin kāu, tì-kàu goán khòaⁿ bē bêng.
|
阮hit早起8點半起身，下晡 3點到霧社，阮袋仔內ê 方針看了，就知是3400呎懸，論路--n̍i̍h ê 光景是不止好看，可惜hit日有雲霧真厚，致到阮看bē 明。 |
|
Tī bū-siā ū hioh tī Ji̍t-pún lí-koán,ta̍k hāng lóng lī-piān. Hit ē-po͘ chin kàu-gia̍h kôaⁿ, iā sì-ûi lóng bū-bū, lō͘ tùi-bīn ê chhù iā khòaⁿ bē hiān. Só͘-í goán bô chhut-khì, kan-ta chē thô͘-kha hang hóe, saⁿ kau-pôe. Ông Sian-siⁿ āu-lâi chhut-khì siat-hoat beh hō͘ goán khì chhiⁿ-hoan chng-siā.
|
Tī 霧社有歇tī 日本旅館，逐項攏利便，hit下晡真夠額看，也四圍攏霧霧，路對面ê 厝也看bē 現，所以阮無出去，kan-ta坐塗腳烘火，相交陪，王先生後來出去設法beh hō͘阮去生番庄社。 |
|
Kè mî, goán chiū chá-chá khí-lâi, chia̍h pn̄g pá ū kéng-chhat lâi chhōa goán khi chi̍t chng, miâ kiò Pa-lan, lī Bū-siā nn̄g, saⁿ lí nā-tiāⁿ. Peh kàu hia,goán koh khòaⁿ hong-chiam, chiū chai sī lím sì 4 chhng chhioh koân. Hó kai-chài hit chá-khí khah bô bū, sì-ûi ū khòaⁿ-tio̍h koân-koân ê soaⁿ,soaⁿ-téng ū seh khàm-teh, pe̍h-pe̍h, súi-súi, si̍t-chāi chin hó kéng-tì. Khì hit chng-siā ê lō͘-piⁿ ū chin chē chhiū, siāng hó khòaⁿ sī Ji̍t-pún só͘ tùi-tiōng ê eng-hoe-chhiū. Tú hit-chūn ū lóng khui hoe, sī chúi-âng-sek chin súi.
|
過暝，阮就早早起來，食飯飽有警察來chhōe 阮去一庄，名叫Pa-lan，離霧社兩、三里nā-tiān。Peh到hia，阮 koh 看方針，就知是lím 4000呎懸，好佳哉hit早起較無霧，四圍有看著懸懸ê 山，山頂有雪蓋teh ，白白、súi-súi ，實在真好景緻。去hit庄社ê 路邊有真濟樹，上好看是日本對重ê 櫻花樹，抵hit陣有攏開花，是水紅色真súi。 |
|
Kàu Pa-lan ū sì-kè kiâⁿ, khòaⁿ chin chē hāng chin sim-sek ê tāi-chì. In ê chhù sī khí chhâ-ê, chi̍t-ki chi̍t-ki thankhía, sio-khóa làng phāng hō͘ hong thang chhoe. Chhù sī chi̍t keng chitkng8. Thiaⁿ, pâng-keng, chàu-kha chò-hóe chi̍t keng. Thô͘-kha ū khí hóe, bô chàu, iā bô iân-tâng. Ta̍k keng ū chho͘-chho͘ pho͘ pang ê bîn-chhn̂g nn̄g ūi,kē-kē, tú-tú tī hóe ê lióng-pêng, hō͘ lâng thang hang sio. Chin kî-koài,sui-bóng hui-siông ê kôaⁿ, chhiⁿ-hoan lóng bô kah phōe. In só͘ chhēng--ê iā chinchió, kha bô chhēng khò͘, saⁿ iā khui-khui, bô liú. Mî-sî nā kôaⁿ, tio̍h thiⁿhóe ná iām. Goán ū ji̍p kúi-nā keng. Ông Sian-siⁿ ti̍t-ti̍t mn̄g kéng-chhat, iāu hoan-e̍k hō͘ goán chai chhiⁿ-hoan ê hong-sio̍k.
|
到Pa-lan社有四界行，看真濟項真心適ê 事誌，in ê 厝是起柴ê ，一枝一枝thán企，小可làng 縫hō͘風thang 吹，厝是一間一間。廳、房間、灶腳做夥一間，塗腳有起火，無灶也無煙筒，逐間有粗粗鋪枋ê 眠床兩位，低低，抵抵tī 火ê 兩爿，hō͘人thang 烘燒。真奇怪，雖罔非常ê 懸，生番攏無蓋被，in 所穿--ê 也真少，腳無穿褲，衫也開開，無鈕，暝時若寒，著添火愈焰。阮有入幾若間，王先生直直問警察，也有翻譯hō͘阮知生番ê 風俗。 |
|
Tī chi̍t keng ū teh chia̍h chá-khí tǹg.In bô pn̄g thang chia̍h, khah chē sī chia̍h han-chû, chhài, kap sek-á-bí. Chhiⁿ-hoan ū chhī-ti kap chúi-gû, m̄-kú khah chió. Nā ū thâi, chiah ū bah. Ū-sî tī soaⁿ-n̍i̍h ū phah lo̍k, á-sī soaⁿ-ti. Nā phah-tio̍h, chiū tāi-ke pun-pun lâi chia̍h, chiàu thiaⁿ bô bē. Hit chá-khí-tǹg teh chia̍h, goán khòaⁿ chin sim-sek. Ū han-chû kap chhiⁿ-chhài chham chò-hóe tī tiáⁿ-n̍i̍h. Chú se̍k, tiáⁿ chiū hē tith72-kha, chhiⁿ-hoan sī khû teh chia̍h. In lóng bô kia̍h tī á-sī sî, kan-ta ēng chhiú lâi chia̍h. Han-chû bô siah phôe, chia̍h ê sî chiū peh. Han-chû kap chhài sui-bóng sio kún-kún, i iā bē hō͘ in thǹg-tio̍h chhiú, káⁿ sī ūi-tio̍h koàn-sì. In chú-chhài ê sî bô chham iâm, chia̍h pá chiū chia̍h iâm, chin kî-koài.
|
Tī 一間有teh食早起頓，in 無飯thang 食，較濟是食蕃薯、菜佮黍仔米。生番有飼豬佮水牛，m̄-kú 較少，若有thâi ，才有肉；有時tī 山--n̍i̍h有扑鹿，抑是山豬，若扑著，就逐家分分來食，照聽無賣。Hit早起頓teh食，阮看真心適，有蕃薯佮青菜參做夥tī 鼎--n̍i̍h,煮熟，鼎就下tī 塗腳，生番是khû teh 食，in 攏無舉箸抑是匙，kan-ta用手來食。蕃薯無削皮，食ê 時就擘，蕃薯佮菜雖罔燒滾滾，伊也賣hō͘ in 燙著手，敢是為著慣勢。In 煮菜ê 時無參鹽，食飽就食鹽，真奇怪。 |
|
Chhiⁿ-hoan lóng hoaⁿ-hí goán ji̍p in ê chhù, iā ū kap goán kiâⁿ-lé.
|
生番攏歡喜阮入in ê 厝，也有佮阮行禮。 |
|
Cha-bó͘-lâng ê bīn lóng ū chhiah-jī. Iáu-bōe chhut-kè ū chhiah tī thâu-hia̍h nā-tiāⁿ, kè-liáu liân siang pêng chhùi-phóe iā chhiah. Só͘ chhiah ê jī sī lâm-sek. Hiān-sî Ji̍t-pún lâng m̄ chún koh chhiah, chóng-sī chhiⁿ-hoan khòaⁿ chin súi, só͘-í ū-sî thau-chhiah. Ta-po͘-lâng kan-ta chhiah chi̍t-tè-á tī thâu-hia̍h.
|
查某人ê 面攏有刺字，iáu未出嫁有刺tī 頭額nā-tiāⁿ，嫁了連雙爿嘴phóe 也刺，所刺ê 字是藍色，現時日本人m̄ 准 koh 刺，總是生番看真súi ，所以有時偷刺，查甫人kan-ta刺一塊仔tī 頭額。 |
|
Goán iáu-bōe khì saⁿ goe̍h-ji̍t chêng, khah lāi-soaⁿ ê chng ū hoán, iā ū thâi Ji̍t-pún kéng-chhat kap ke-lāi kiōng 8lâng. Tùi án-ni koaⁿ-hú ū bián-kióng Pa-lan ê chhiⁿ-hoan khì phah hit lāi-soaⁿ ê chng. Pa-lan chhiⁿ-hoan chin hoaⁿ-hí, in-ūi nā thâi-tio̍h thâu-lâng-ê, koaⁿ-hubeh2 siúⁿ 5 pah kho͘.
|
阮iáu未去三月日前，tī 內山ê 庄有反，也有thâi 日本警察佮家內共八人，對án-ni官府有勉強Pa-lan ê 生番去扑hit內山ê 庄，Pa-lan生番真歡喜，因為若thâi 著頭人ê ，官府beh 賞5百箍。 |
|
Chi̍t goe̍h-ji̍t chêng, Bûn Ko͘-niû kap Âng Ko͘-niû ū khì Bū-siā, Tú hit-chūn koaⁿ-hú m̄ chún in khì Pa-lan, in-ūi hit 25 lâng ê thâu-khak ū pa̍k tī tek-ko, m̄ káⁿ hō͘ lâng-kheh khòaⁿ. Goán chit pang khì, thâu-khak í-keng tâi liáu, m̄-kú tek-ko iáu tī hia. Chiàu kéng-chhat hit-chūn kā goán kóng chhiⁿ-hoan ū sìn sîn-bêng. Pa̍k thâu-khak ê só͘-chāi ū chi̍t ê tâi-á, tâi-á-téng ū pâi sek-á, han-chû, bah, hō͘ sîn thang chia̍h. Tek-koiā ū pa̍k chháu chi̍t-in, chi̍t-ín, ì-sù sī chò lâu-thui hō͘ hiah ê í-keng sí ê lâng thang peh-chiūⁿ chò chiâⁿ sîn. Chhiⁿ-hoan nā sī thâi lâng, chiū ū the̍h thâu-khak-lāi ê náu-chhóe chhut-lâi chia̍h, ì-sù sī ǹg-bāng ē khah ióng-béng, khah ū khùi-la̍t. Koh ū chia̍h chi̍t-tè-á chhùi-phóe á-sī ām-kún ê bah, hián-bêng in ē koh-chài thâi pa̍t lâng. Hiān-sî chit khoán ê pháiⁿ, koaⁿ-hú m̄ chún, m̄-kú ū-sî ū thau-thâi.
|
一月日前，文姑娘佮洪姑娘有去霧社，抵hit陣官府m̄ 准in 去Pa-lan，因為hit25人ê 頭殼有縛tī 竹篙，m̄ 敢hō͘人客看。阮這pang 去，頭殼已經埋了，m̄-kú竹篙猶tī hia，照警察hit陣kā 阮講生番有信神明，縛頭殼ê 所在有一個台仔，台仔頂有排黍仔、蕃薯、肉hō͘神thang 食，竹篙也有縛草一絪一絪，意思是做樓梯hō͘ hiah-ê 已經死ê 人thang peh上做成神。 生番若是thâi 人，就有提頭殼內ê 腦髓出來食，意思是向望會較勇猛，較有氣力， koh 有食一塊仔嘴phóe 抑是頷頸ê 肉，顯明in 會 koh 再thâi 別人。現時這款ê 歹，官府m̄ 准，m̄-kú有時有偷thâi 。 |
|
Lūn kî-û ê hong-sio̍k chin hó. Chhiⁿ-hoan it-khài bô thâu-the̍h pa̍t lâng em̂…h. Tē chhit tiâu-kài iā hán-tit hoān-tio̍h. Nā tú-tio̍h, hit lâng ê chhin-lâng chin siū-khì, m̄ jīn i, kóaⁿ i chhut, phah siong-tiōng, thâi i iā káⁿ. Ta-po͘-lâng iā m̄ bat chhōa nn̄g ê bó͘. Chhōa ê lé-sò͘ kap Tâi-oân-ê lio̍h-á sio siāng, put-kò nā chhōa liáu, ang-bó͘ chiū lī-khui inpē-bó chhù, lēng-gōa khí chi̍t kengthang tòa.
|
論其餘ê 風俗真好，生番一概無偷提別人ê 物，第七條誡也罕得犯--著。若抵著，hit人ê 親人真受氣，m̄ 認伊，趕伊出，扑傷重，thâi 伊也敢。查甫人也m̄-bat娶兩個某，娶ê 禮數佮台灣ê 略仔相像，不過若娶了，翁某就離開in父母厝，另外起一間thang tòa 。 |
|
Goán tùi Pa-lan tńg-lâi Bū-siā ū thêng tī ha̍k-hāu. Chit keng ha̍k-hāuu siat í-keng 14 nî ê kú. Sian-siⁿ iā ū-ê tùi siat kà kàu-taⁿ. In chhiⁿ-hoan ê ōe chin gâu kóng, liân hia ê kéng-chhat iā tio̍h ē hiáu, chiah ē thang tam-tng in ê chek-sêng. Hiān-sî o̍h-n̍i̍h ê ha̍k-seng ū pah chhut-ê, ta-po͘ cha-bó͘ lóng ū. Hit chá-khí iáu-bōe kàu tiám, só͘-í gín-ná tī gōa-bīn teh thit-thô. Sian-siⁿ ēng hó-lé khoán-thāi goán, goán chiū chhiáⁿ i kiò ha̍k-seng ji̍p o̍h hō͘ goán khòaⁿ. Gín-ná tāi-seng ū chhiùⁿ Ji̍t-pún-koa kúi-nā tiāu, āu-lâi sian-siⁿ chiū-siá kúi-nā khoán ê soàn-su̍t tī o͘-pâi, kiò ha̍k-seng chi̍t-lâng chi̍t-lâng lâi sǹg. Gín-ná oa̍h-tāng, chin hoaⁿ-hí, iā sī gâu sǹg, lóng bô chhò, bé-chí iā súi. Koh-chài āu-lâi sian-siⁿ ū mn̄g Kok-gú kúi-ná hāng ê tāi-chì, chit khoán sì-liân-seng chin gâu ìn, Kok-gú gâu kóng. Goán chē tī gín-ná ê tùi-bīn, khòaⁿ in ê bīn âng-âng súi-súi, in iā chin tì-ì chin oa̍h-tāng, chin ài tha̍k-chheh.
|
阮對Pa-lan轉來霧社有停tī 學校，這間學校有設已經14年ê 久，先生也有ê 對設教到今，in 生番ê 話真gâu 講，連hiaê 警察也著會曉，才會thang 擔當in ê 責成。現時學--n̍i̍h ê 學生有百出個，查甫查某攏有。hit早起iáu-bōe到點，所以囡仔tī 外面 teh chhit-thô，先生用好禮款待阮，阮就請伊叫學生入學hō͘阮看，囡仔代先有唱日本歌幾若條，後來先生就寫幾若款ê 算術tī 烏pâi,叫學生一人一人來算。囡仔活動，真歡喜，也是gâu 算，攏無錯，碼子也súi，koh 再後來先生有問國語幾若項ê 事誌，這款四年生真gâu 應，國語gâu 講。阮坐tī 囡仔ê 對面，看in ê 面紅紅súi súi ，in 也真致意真活動，真愛讀冊。 |
|
Kàu káu-tiám, goán ū khí-sin tńg-khì Po͘-siā. Hit ji̍t 4 phò͘ ê lō͘ ū pō͘-lián, kàu ē-po͘ 4, 5 tiám ū kàu ūi. Hit-ji̍t tī lō͘-n̍i̍h, Ông Sian-siⁿ kap goán ê sim bē bián-tit iu-būn, tōa hoân-ló, in-ūi goán khòaⁿ hia ê chhiⁿ-hoan bô lō͘ thang bat Siōng-tè. Chiàu goán hit-ji̍t gī-lūn-ê, lán kàu-hōe kiám bô thang pun lán ê tō-lí hō͘ in thiaⁿ ? Lán í-keng tit-tio̍h chin-si̍t ê tō-lí, lán kiám m̄ tio̍h hō͘ chiah ê soaⁿ-n̍i̍h ê chhiⁿ-hoan ū ki-hōe thang thiaⁿ ? Kiám-chhái ū khòaⁿ Pò ê lâng ài kóng, M̄-kú lán bô kàu-gia̍h thoân-tō, lán ê Tâi-oân iáu-bōe ū chiâu-pī thiaⁿ-tio̍h tō-lí, lán thài ē hō͘ lāi-soaⁿ ê chhiⁿ-hoan thiaⁿ ?
|
到 9 點，阮有起身轉去埔社，hit日四舖ê 路有步lián,到下晡4、5點有到位。Hit日tī 路--n̍i̍h,王先生佮阮ê 心bē 免得憂悶，大煩惱，因為阮看chiah-ê 生番無路thang bat 上帝，照阮hit日議論ê ，咱教會敢無thang 分咱ê 道理hō͘ in 聽？咱已經得著真實ê 道理、咱敢m̄ 著hō͘ chiah-ê 山--n̍i̍h ê 生番有機會thang 聽？Kiám-chhái 有看報ê 人愛講：「M̄-kú咱無夠額傳道，咱ê 台灣iáu未有齊備聽著道理、咱thài 會hō͘內山ê 生番聽？」 |
|
Hiaⁿ-ché ah ! Lán Tâi-oân lâng kî-si̍t iáu-bōe ū chiâu-pī thiaⁿ, m̄-kú lán hái-sū thiaⁿ tō-lí ê Tâi-oân lâng iok-lio̍k ū 3 bān lâng, kiám bô thang ka-tī ti̍t-ti̍t thoân, ti̍t-ti̍t ín-chhōa kàu sè-sio̍k lâng ē lóng thiaⁿ-tio̍h ?
|
兄姊啊！咱台灣人其實iáu-bōe有齊備聽，m̄-kú咱海嶼聽道理ê 台灣人約略有三萬人，敢無thang 家己直直傳，直直引chhōa 到世俗人會攏聽著？ |
|
Taⁿ lán ê kiù-chú Iâ-so͘ ū kóng,“ Lín khì phó͘ thiⁿ-ē thoân hok-im hō͘ bān peh-sìⁿ.” Lán ū thàn I ê bēng-lēng á bōe ? Chiàu siūⁿ iáu-bōe, in-ūi chhiⁿ-hoan m̄ bat thiaⁿ Iâ-so͘ ê miâ. Koh Má-thài 24 chiuⁿ 14 chat ū kóng, “ Chit ê Thian-kok ê hok-im beh thoân kàu thong thiⁿ ē, chò kan-chèng tī bān pang; hit-sî boa̍t-kî chiū kàu.” Só͘-í lán nā bô thàn Iâ-so͘ ê bēng-lēng hō͘ chhiⁿ-hoan thang thiaⁿ, Iâ-so͘ tio̍h iân-chhiân. Iâ-so͘ ê ōe bêng-bêng, kiaⁿ-liáu lán nā m̄ kam-goān thoân hō͘ chhiⁿ-hoan thiaⁿ, sī ná chhin-chhiūⁿ chó͘-tòng Iâ-so͘ koh lâi. Á-sī lâi kóng, Iâ-so͘ nā liâm-piⁿ koh lâi, lán àn-cháiⁿ-iūⁿ ū bīn thang chiap-la̍p I, in-ūi lán ê tō-lí khǹg teh êng, bô pun hō͘ chhiⁿ-hoan thang tit-tio̍h kiù. Lán ê bo̍k-su, thoân-tō í-ki̍p tang tio̍h-bôa ê hōe-iú, nā pún-sin khì khòaⁿ Bū-siā ê chhiⁿ-hoan, góa káⁿ kóng liâm-piⁿ ū tōa him-bō͘ beh hō͘ in ū hūn tī lán tit-tio̍h tī-lí ê hok-khì. Tì-ì chhiáⁿ lán kàu-hōe kiû Siōng-tè khui lō͘, ǹg-bāng ū hó-táⁿ jia̍t-sim ê lâng hoaⁿ-hí hiàn sinkhì thoân-pò.
|
今咱ê 救主耶穌有講：「Lín去普天下傳福音hō͘萬百姓。」咱有趁伊ê 命令抑未？照想iáu-bōe,因為生番m̄-bat聽耶穌ê 名， koh 馬太24章14節有講：「這個天國ê 福音beh 傳到通天下，做干證tī 萬邦；hit時末期就到。」所以咱若無趁耶穌ê 命令hō͘生番thang 聽，耶穌著iân-chhiân ，耶穌ê 話明明，驚了咱若m̄ 甘願傳hō͘生番聽，是若親像阻擋耶穌 koh 來。 抑是來講，耶穌若liâm-piⁿ koh 來，咱án-cháiⁿ樣有面thang 接納伊，因為咱ê 道理囥teh閒，無分hō͘生番thang 得著救。 咱ê 牧師、傳道以及同著磨ê 會友，若本身去看霧社ê 生番，我敢講liâm-piⁿ有大欣慕beh hō͘ in 有份tī 咱得著道理ê 福氣。致意請咱教會求上帝開路，向望有好膽熱心ê 人歡喜獻身去傳播。 |
|
“ Góa sī sè-kan ê Kng” “ Lín sī sè-kan ê Kng”. |
「我是世間ê 光， Lín是世間ê 光。」 |
|
(Tâi-lâm-kàu-hōe-pò tē 433 koàn, 1921 nî 4 goe̍h)
|
(台南教會報第433卷，1921年4月) |
