Cha̍p chhùi Ong
|
十碎翁 |
| Phian-chip-sek |
編輯室 |
|
Cha̍p-chhùi ong nî-hòe lāu-lah! Thâu-mn̂g pe̍h chhin-chhiūⁿ gîn-si, sù-chi bô bah, chhiⁿ-kin phû khí, oán-jiân ti-tu bāng, chhùi-phóe kut thóng-chhut chhin-chhiūⁿ chi̍t tùi ê soaⁿ-chiam, chóng-sī ba̍k-chiu iáu lāi, khòaⁿ chheh háu-tit ēng ba̍k-kiàⁿ. Khòaⁿ i ê bīn-māu thang kìⁿ chhut ū keng-kòe sè kan tōa iu ut ê thô͘-khut.
|
十碎翁年歲老--啦！頭毛白親像銀絲，四肢無肉，青筋浮起，宛然蜘蛛網，嘴phóe 骨thóng出親像一對ê山尖，總--是目珠iáu利，看冊罕得用目鏡。看伊ê面貌thang見出有經過世間大憂鬱ê土窟。 |
|
Ū chi̍t ji̍t lâi liáu chi̍t tiuⁿ phoe, thiah khui chi̍t-ē khòaⁿ, bīn hiān tiû-tû liâu sòa thó͘-khùi, phoe lāi só͘ kì sī lâng the kā i pò chi̍t ê sim-pū. Chit chân sī hí-sū, ong thái-thó thó͘-khùi? In-ūi chòe chhin-ài ê tâng-phōaⁿ chhit-nî chêng kap i chò éng-oán lī-pia̍t, kin-á-ji̍t beh ū sim-pū lah, chóng-sī khòaⁿ bē tio̍h,koh tī chit chân iā bô thang kap i chham-siông. Ha̍i̍h! Ong ê thó͘-khùi thài ē bô in-toaⁿ leh.
|
有一日來了一張批，拆開一下--看，面現躊躇連續吐氣，批內所記是人teh kā 伊報一個新婦，這層是喜事，翁thái-thó 吐氣？因為最親愛ê同伴7年前佮伊做永遠離別，今仔日beh 有新婦--啦，總--是看bē 著，koh tī這層事也無thang佮伊參詳。Ha̍i̍h！翁ê吐氣thài 會無因端--leh? |
|
Chóng-sī ong tī mńg-kéng ê thó͘-khùiu pí che khah pi-ai--ê, góa ê chhiú nachhoah2, chit ki pit ná chún bô la̍t thang koh kia̍h, m̄-kú nā m̄-siá chhut, sím-mi̍h lâng ē chai ong ê pi-chhám, sím-mi̍h lâng ē bat sī-tōa lâng ê in? Só͘-í bián-kóng siá chhut-lâi hō͘ kìⁿ-nā khòaⁿ-kìⁿ ê lâng thian-liông tín-tāng.
|
總--是翁tī 晚景ê 吐氣有比che較悲哀--ê,我ê手那chhoah ，這枝筆若準無力thang koh舉，m̄-kú若m̄ 寫出，甚物人會知翁ê悲慘？甚物人會bat 序大人ê恩？所以勉強寫出來hō͘見若看見ê人天良振動。 |
|
Cha̍p-chhùi ong ū kúi-nā ê cha-bó͘-kiáⁿ, chóng-sī lóng chhut-kè. Chiàu in ê ūn-miâ ū-ê chám-jiân khòaⁿ-oa̍h, siōng bái iáu bián khiàm-khoeh saⁿ-tǹg. Tng hit sî chhin-ài ê bó͘ iū kòe-sin, hāu-seⁿ iū chhut-gōa tha̍k chheh; só͘-í sî thâu-lō͘, chò toaⁿ-sin ê lāu-lâng.
|
十碎翁有幾若個查某子，總--是攏出嫁。照in ê運命有 ê嶄然快活，上bái iáu免欠缺3頓。當hit時親愛ê某又過身，後生又出外讀冊；所以辭頭路，做單身ê老人。 |
|
Hāi! Ong nî-hòe hiah chē, seng-khu chū-jiân soe-jio̍k, koh tài tōa khùi,siông-siông ài sàu; nā tōa khí ê sî, kui mî bô khùn, tng kôaⁿ-thiⁿ ê sî, i ê sàu koh-khah lī-hāi, chhìn-kōaⁿ ta̍p-ta̍p tin,sàu liáu liân-sòa chhoán, hit ê chhoán ná-chún beh choa̍t-khùi. Ai-ah! Ong ê sin-miā chiah lám, sím-mi̍h lâng ū siūⁿ tio̍h khó-lîn leh! Chóng-sī ka-tī thun-siaⁿ bián-kióng khí-lâi kōaⁿ-chheh chhut-mn̂g chò sì-hng ê hêng-siong, tú-tio̍h hó ki-hōe liân chhoán tài sàu chò Hok-im ê pò-iông, chiong bē chheh ê chîⁿ tō͘-oa̍h, iā beh khan-sêng i ê kiáⁿ kàu chiâⁿ-lâng. Khòaⁿ i iau-ki sit-tǹg, kha-pō͘ bô la̍t, tio̍h thok koáiⁿ pang-chān, tī chit-sî ê chhám-kéng sím-mi̍h lâng beh kā i chiàu-kò͘, só͘ siū-tio̍h ê lô-khó͘ beh kā sím-mi̍h lâng kóng, in-ūi chhin-ài ê tâng-phōaⁿ kòe-sin lah! Sè-kan iáu ū sím-mi̍h lâng sī ti-im leh, bû-jī-kò kan-ta teh hō͘ ong ke-thiⁿ thó͘-khùi nā tiāⁿ.
|
Hāi!翁年歲hiah 濟，身軀自然衰弱，koh帶大氣，常常ài嗽；若大起ê時，歸暝無睏。當寒天ê時，伊ê嗽koh較厲害，凊汗ta̍p-ta̍p 津。嗽了連續喘，hit個喘若準beh 絕氣。Ài--ah！翁ê身命chiah lám ，甚物人有想著可憐--leh！總--是家己吞聲勉強起來kōaⁿ冊出門做四方ê行商，抵著好機會連喘帶嗽做福音ê播揚，將賣冊ê錢度活，也beh 牽成伊ê子到成人。看伊枵饑失頓，腳步無力，著托拐幫贊，tī這時ê慘境，甚物人beh kā 伊照顧？所受ê勞苦beh kā 甚物人講？因為親愛ê同伴過身--啦！世間iáu有甚物人是知音 leh?無二過kan-ta teh hō͘翁加添吐氣nā-tiāⁿ。 |
|
Ū lâng khòaⁿ i án-ni ū khó-lîn i batlâu i keh mî, hó khoán-thāi i, chóng-siōng ê chò lâng pêng-seng sè-jī, m̄-káⁿ hō͘ lâng siuⁿ tio̍h-bôa, chiū liâm-piⁿ khí-sin koh khì pa̍t ūi.
|
有人看伊án-ni有可憐伊bat留伊過暝，好款待伊。總--是翁ê做人平生細膩，m̄敢hō͘人傷著磨，就liâm-piⁿ起身koh去別位。 |
|
Tī hit-sî ong ê pi-chhám, pông-piau ê lâng to ē hiáu khó-lîn, àn-chóaⁿ i ê sī-sè iáu tiām-tiām? Ū lah, siau-sit kàu ūi,ū chi̍t ê kiáⁿ-sài khoàn liáu put jím,chiū ngiâ-chi̍h ong khì tòa i hia, iā kam-goān ho̍k-sāi. Taⁿ ong m̄-bián koh lô-khó͘ chhut mn̂g lah! Chóng-sī i ê thó͘-khùi iû-goân bô khah chió, chiū i sin-thé ê loán-jio̍k iā bô ke khah ióng.
|
Tī hit時翁ê悲慘，pông-piau ê人都會曉可憐，án-chóaⁿ伊 ê序細iáu恬恬？有--啦，消息到位，有一個子婿看了不忍，就迎接翁去tòa 伊hia，也甘願服侍。今翁m̄ 免koh勞苦出門--啦！總是伊ê吐氣猶原無較少，就伊身體ê軟弱，也無加較勇。 |
|
Ong ê chò lâng pêng-seng m̄ bat tùi lâng kóng i ê kan-khó͘, put-kò tī i khùn-khì ê sî, thiaⁿ i teh chhan, chiah chai iê ià-siān kan-khó͘ si̍t-chāi chin chhim.
|
翁ê做人平生m̄-bat對人講伊ê艱苦，不過tī伊睏--去ê時，聽伊teh 呻，才知伊ê厭倦艱苦實在真深。 |
|
Ong tùi ji̍p kiáⁿ-sài ê mn̂g m̄ goān pe̍h-pe̍h hō͘ lâng ho̍k-sāi, chhin-chhiūⁿ ta̍k ji̍t kà sun bat jī, tì-kàu bô lōa-kul2ong ê tha̍k Sèng-chheh, ū-sî seng-khu khah khòaⁿ-oa̍h chiū chhut-khì tiàm-ach2e, ū-sî pò͘-tō, ū-sī tha̍k sin-bûn ho͘l7ang thiaⁿ. Ê-hng chá-khí chhōa kiáⁿ-sài chi̍t ke lé-pài; chiàu i teh kóng, i tùi tit-tio̍h tō-lí chi̍t-sì lâng hán-tit làng. Thang chai i ū it-sim kui Chú, ū ēng chheng-khì ê sìn kap kian-kò͘ ekh5o, sui-sī seng-khu ná chún beh hoa ê hóe, m̄-kú lêng-hûn si̍t-chāi ióng-kiāⁿ.
|
翁對入子婿ê門m̄ 願白白hō͘人服侍，親像逐日教孫bat 字，致到無偌久攏會曉讀聖冊。有時身軀較快活就出去店仔坐，有時佈道，有時讀新聞hō͘人聽。下昏早起chhōa 子婿一家禮拜。照伊teh 講，伊tùi 得著道理，一世人罕得làng 。Thang知伊有一心歸主，有用清氣ê信佮堅固ê靠，雖是身軀若準beh hoa ê火，m̄-kú靈魂實在勇健。 |
|
Tùi hit ji̍t ong chiap-tio̍h phoe ê liáu-āu kì-jiân thó͘-khùi bô lāu tâng-phōaⁿ thang siong-liông, chiū siá phoe kap kúi-nā ê sī-sè chham-siông; ná ē chai in choân-jiân bô liām sī-tōa lâng nî lāu ê pi-kéng, ū-ê kóng khah bān teh, ū-ê kóng m̄-hó. Ong khòaⁿ-phòa,àm-chīⁿ ka-tī siūⁿ góa chiah lāu lah,chhin-chhiūⁿ beh hoa ê hóe, saⁿ-chhiân sì-chhiân kiaⁿ liáu bô thang siū sim-pū ê ho̍k-sāi; só͘-í ka-tī kái-koat, hôe-hok chhiàng lé-pài.
|
Tùi hit日翁接著批ê了後，既然吐氣無老同伴通商量，就寫批佮幾若個序細參詳；哪會知in全然無念序大人年老ê悲境？有ê講較慢 teh，有ê講m̄ 好。翁看破暗chīⁿ家己想：我chiah老--啦，親像beh hoa ê火，三延四延驚了無thang受新婦ê服侍；所以家己決定，恢復唱禮拜。 |
|
Tng ong mńg-nî lio̍h-á beh kiám-chió i thó͘-khùi ê sî, hut-jiân jiám-tio̍h phòa-pīⁿ, pīⁿ-sè ná tāng, chia̍h io̍h bô khahhó, chiū koat-ì ài beh khì khòaⁿ kiàⁿ-kapbē kòe mn̂g ê sim-pū, chiū khí-sin kó-jiân chiàu i só͘ ài. Bô phah-sǹg Siōng-chú bô beh thàn lâng ê ì-sù, kengjìan toa̍t i ê hòe-siū, ong beh tn̄g-khùi ê sî bīn hián chhiò-iông, kiám m̄-sī hoaⁿ-hí beh khì chhōe i kú-kú lī-pia̍t ê tâng-phōaⁿ, m̄-kú iáu ū thiaⁿ-tio̍h i chin sè-siaⁿ ê thó͘-khùi, thang chai i ê thó͘-khùi iáu lâu tī sè-kan.
|
當翁 晚年略仔減少伊吐氣ê時，忽然染著破病，病勢那重，食藥無較好，就決意beh 去看子佮未過門ê新婦，就起身果然照伊所愛。無扑算上主無beh 趁人ê意思，竟然奪伊ê歲壽，翁beh 斷氣ê時面顯笑容，敢m̄ 是歡喜beh 去chhōe伊久久離別ê同伴？M̄-kú iáu有聽著伊真細聲ê吐氣，通知伊ê吐氣iáu留tī世間。 |
|
Goān thiⁿ-ē chò lâng ê kiáⁿ-ê tio̍h gâu iú-hàu sī-tōa lâng, nā kàu sī-tōa lâng kòe-sin, beh iú-hàu chiū tî-liáu. Tio̍h kèng lín ê pē-bó, chiah thang tī Iâ-hô-hoa lín Siōng-tè só͘ siúⁿ-sù ê thó͘-tē, chia̍h tn̂g hòe-siū.
|
願天下做人ê子--ê著gâu有孝序大人，若到序大人過身，beh 有孝就遲--了。著敬lín ê父母，才thang tī耶和華lín上帝所賞賜ê土地，食長歲壽。 |
