Bîn-bāng
|
眠夢 |
| Kai Jōe-liâm |
偕睿廉 |
|
Lâng mî-sî khùn siông-siông ài bāng-kìⁿ. Ū-sî só͘ bāng-kìⁿ-ê put-chí sim-sek, iā ū-sî si̍t-chāi hō͘ lâng thang kiaⁿ. Ū lâng phah-sǹg lâng ōe bîn-bāng siīn-ūi lêng-hûn lī-khui seng-khu, sì-kòe khì lú-hêng, kiám-chhái khì hn̄g-hn̄g gōa-kok ê só͘-chāi. Só͘-í lâng teh khùn m̄ thang hiông-hiông kā i phah-chhíⁿ, kiaⁿ-liáu lêng-hûn tò-lâi chhē bol5ang. Taⁿ lâng ōe bîn-bāng m̄ sī in-ūi án-ni. Lán ê lêng-hûn kî-si̍t lóng bô lī-khui seng-khu; nā ū, lán tek-khak sí. Lán khùn lo̍h-bîn ê sî khah hán-tit bāng-kìⁿ. Tē-it siông bāng sī bî-khì, á-sī tú beh cheng-sîn ê sî. Koh-chài lán nā tōa hoân-ló, á-sī tōa hoaⁿ-hí, á-sī seng-khukhah bô khòaⁿ-oa̍h, iā ōe khah chia̍p bāng-kìⁿ. Che sī in-ūi lán ê jio̍k-thé kap lán ê sim-sîn ū saⁿ liân-lo̍k ê só͘-chāi tī-teh.
|
人暝時睏常常愛夢--見。有時所夢見ê 不止心適，也有時實在hō͘人thang驚。有人扑算人會眠夢是因為靈魂離開身軀，四界去旅行，kiám-chhái 去到遠遠外國ê 所在。所以人teh 睏m̄ thang雄雄kā 伊扑醒，驚了靈魂倒來chhōe 無人。今人會眠夢m̄ 是因為án-ni。咱ê 靈魂其實攏無離開身軀；若有，咱的確死。咱睏落眠ê 時較罕得夢--見。第一常夢是眯--去，抑是抵beh精神ê 時。 Koh 再咱若大煩惱，抑是大歡喜，抑是身軀較無快活，也會較捷夢見。這是因為咱ê 肉體佮咱ê 心神有相聯絡ê 所在tī--teh 。 |
|
Phì-jū chi̍t ê lâng teh khùn iā i em̂i-phē phah ka-la̍uh, Hit-tia̍p i seng-khu khah léng, i chiū bāng-kìⁿ tang-thiⁿ chin kôaⁿ, á-sī khì kàu ū seh ê só͘-chāi. Á-sī i kah phē siuⁿ sio, bô-kú i chiū teh-beh bāng-kì joa̍h-thiⁿ chē tī chàu-chêng teh hang-hé, á-sī tī sím-mi̍h joa̍h ê só͘-chāi. Taⁿ the̍h tām-po̍h léng-chúi lâi ti̍h tī i ê bīn i ōe sûi-sî bāng-kìⁿ teh lo̍h hō͘, á-sī poa̍h-lo̍h chúi.Koh kia̍h chi̍t ki sìⁿ kā i ia̍t, taⁿ i beh bāng-kìⁿ chòe hong-thai. Í-keng ū lâng ēng chi̍t khoán ê hong-hoat lâi si̍t-giām iā kó-jiân sī án-ni. Só͘-í lán siông-siông ōe bāng-kìⁿ sī in-ūi chhù-lāi ê sio-léng teh cheng-chha, Ū-sî kiám-chhái sī hō͘ hong chhe tio̍h, á-sī phē siuⁿ chōe niá,á-sī phē ka-la̍uh. Put-lūn sím-mi̍h gāi-tio̍h lán ê seng-khu lán siông-siông ōe bîn-bāng. Iā teh bîn-bāng ê sî, sī kàu-ke̍k kín. Kúi biáu kú ōe bāng-kìⁿ chin chōe.
|
譬喻一個人teh 睏，也伊ê棉被扑加落，hit-tia̍p 伊身軀較冷，伊就夢見冬天真寒，抑是去到有雪ê 所在；抑是伊kah 被傷燒，無久伊就teh beh 夢見熱天坐tī 灶前teh 烘火，抑是tī 甚物熱ê 所在。今提淡薄冷水來滴tī 伊ê 面，伊會隨時夢見teh 落雨，抑是跋落水。 Koh 舉一枝扇kā 伊ia̍t ，今伊beh 夢見做風颱。已經有人用這款ê 方法來實驗也果然是án-ni。所以咱常常會夢見是因為厝內ê 燒冷 the增差，有時kiám-chhái 是hō͘風吹著，抑是被傷濟領，抑是被加落。不論甚物礙著咱ê 身軀咱常常會眠夢。也 teh 眠夢ê 時，是到極緊，幾秒久會夢見真濟。 |
|
Koh chi̍t khoán ê bîn-bāng chiū-sī kì-tî siū-tio̍h kiò-chhíⁿ ê bîn-bāng. Á-sī kóng bāng-kìⁿ lán í-chêng só͘ keng-kè ê sū. Bāng-kìⁿ sòe-hàn lán cháiⁿ-iūⁿ teh thit-thô, bāng-kìⁿ lán ê pē-bú, lán ê kó͘ pêng-iú. Chit khaon2 ê bāng long sī tùi lán ê kì-tî siūⁿ chhut. In-ūi sui-jiân teh khùn iáu-kú lán ê náu bô chiau-chn̂g hioh-khùn, só͘-í bî-khì ê sî, á-sī tú beh cheng-sîn ê sî, lán ê kì-tî iû-goân teh bô êng. Khùn ê sî kì-tî siū-tio̍h hoat-kiàn chiū chiâⁿ chòe bāng.
|
Koh 一款ê 眠夢就是記持受著叫醒ê 眠夢，抑是講夢見咱以前所經過ê 事。夢見細漢咱怎樣teh thit-thô ，夢見咱ê 父母，咱ê 古朋友。這款ê 夢攏是對咱ê 記持想出。因為雖然teh 睏iáu-kú咱ê 腦無齊全歇睏，所以眯去ê 時，抑是抵beh 精神ê 時，咱ê 記持猶原teh 無閒，睏ê 時記持受著發見就成做夢。 |
|
Cheng-sîn ê sî lán siông-siông ài siūⁿ tang, siūⁿ sai. Ū-sî iā bat loān siūⁿ. M̄-kú cheng-sîn ê sî lán ū chù-ì tī-teh,só͘-í só͘ siūⁿ khah siông ū chiap-sòa, iā uth7au ū bé. Nā-sī khùn-khì lán chiū bô teh chù-ì lán ê siūⁿ, á-sī lán só͘ ōe kì-tit-ê, só͘-í kì-tî nā hoat-kiàn, hit-tia̍p khiàm-kheh sim-sîn kā i chú-ì, i chiū chiâⁿ chòe loān bāng.
|
精神ê 時咱常常愛想東想西，有時也bat亂想。M̄-kú精神ê 時咱有注意tī--teh，所以所想較有接續，也有頭有尾。若是睏去咱就無teh 注意咱ê 想，抑是咱所會記得--ê ，所以記持若發見，hit-tia̍p欠缺心神kā 伊注意，伊就成做亂夢。 |
|
Koh chi̍t khoán chiū-sī bāng-kìⁿ lán pêng-sò͘ só͘ bōe kì-tit-ê. Chit khoán chin kî-koài. Phì-jū chi̍t ê lâng bāng-kìⁿ i poa̍h-lo̍h chúi, iā chi̍t ê lâng thiàu lo̍h-khì chúi-n̍i̍h kiù-i. Āu-lâi chhōa i tò-khì chhù-n̍i̍h hang-hé, koh chiong tiám-sim hō͘ i chia̍h, Taⁿ thái-thó ōe án-ni bāng. Hit ê lâng beh kóng, Goat2 m̄ bat poa̍h-lo̍h chúi, cháiⁿ-iūⁿ ōe bāng-kìⁿ án-ni. Kó-jiân i bōe kì-tit. Taⁿ tùi i ê pē-bú, chhù-piⁿ lâi khì chhâ-khòaⁿ. Lō͘-bé chiū chai i sòe-hàn ê sî bat chi̍t pái tú-tú án-ni poa̍h-lo̍h chúi,iā tú-tú ū hit ê lâng khì kiù i , koh hō͘ i hang-hé kap chia̍h tiám-sim. Só͘-í ū-sî lán bāng-kìⁿ chhin-chhiūⁿ chin kî-koài, m̄-kú kàu bé chhâ khí-lâi si̍t-chāi sī bāng-kìⁿ lán só͘ bōe ki`-tit-ê nā-tiāⁿ. Koh chi̍t khoán sī bô-iáⁿ-chiah ê bang. Phì-jū bāng-kìⁿ khì phah-hó͘, chhut-gōa khì pa̍t kok, hō͘ lâng lia̍h, á-sī sím-mi̍h kî-khá ê sū. Chit khoán ê bāng ū-sî sit7ui lán khòaⁿ chheh, ū-sî tùi thiaⁿ lâng kóng, ū-sî sī tùi lán khòaⁿ tio̍h sím-mi̍h ang-á-tô͘, á-sī sím-mi̍h pa̍t mi̍h. Chiah-ê lóng ōe chiâⁿ-chòe bāng.
|
Koh 一款就是夢見咱平素所bē 記得ê ，這款真奇怪。譬喻一個人夢見伊跋落水，也一個人跳落去水--n̍i̍h救伊，後來chhōa 伊倒去厝--n̍i̍h烘火， koh 將點心hō͘伊食。今thái-thó 會án-ni夢。 Hit個人beh 講：「我to m̄-bat跋落水，怎樣仔會夢見án-ni。」果然伊bē 記--得。今對伊ê 父母、厝邊來去查看，路尾就知伊細漢ê 時bat一擺抵抵án-ni跋落水，也抵抵有 hit個人去救伊， koh hō͘伊烘火佮食點心。所以有時咱夢見親像真奇怪，m̄-kú到尾查起來實在是夢見咱所bē 記得ê nā-tiāⁿ。 Koh 一款是無影隻ê 夢，譬喻夢見去扑虎，出外去別國，hō͘人掠，抑是甚物奇巧ê 事。這款ê 夢有時是對咱看冊，有時對聽人講，有時對咱看著甚物尪仔圖，抑是甚物別物，chiah-ê 攏會成做夢。 |
|
Tāi-khài nā-sī chiong lán só͘ bîn-bāng ê chi̍t nî kè chi̍t nî lóng siá khí-lâi, chiū kàu-bé ōe chiâⁿ-chòe lán ê le̍k-sú. In-ūi só͘ bāng-kìⁿ-ê lóng ū saⁿ kan-sia̍p tī lán í-chêng só͘ bat keng-kè ê tāi-chì, á-sī lán ê kì-tî, á-sī lán só͘ batk hòaⁿ á-sī thiaⁿ-kìⁿ-ê. Mî-sî seng-khu tú-tio̍h kan-gāi, he̍k-sī siuⁿ léng, siuⁿ joa̍h, iā ōe hō͘ lán ê sim-sîn siⁿ-khí bîn-bāng.
|
大概若是將咱所眠夢ê 一年過一年攏寫--起來，就到尾會成做咱ê 歷史。因為咱所夢見ê 攏有相干涉tī 咱以前bat經過ê 事誌，抑是咱ê 記持，抑是咱所bat看抑是聽見ê 。暝時身軀抵著干礙，或是傷冷、傷熱，也會hō͘咱心神生起眠夢。 |
|
Lūn bîn-bāng ta̍k kok ū i ê khiàn-sńg. Tī Tâi-oân iû-goân bô koh-iūⁿ. Ū lâng bāng-kìⁿ hó-sū chiū chin hoaⁿ-hí.pháiⁿ-sū chiū tōa-kiaⁿ. Si̍t-chāi m̄ bián kè-thâu khòa-lū lán só͘ bāng-kìⁿ. In-ūi khêng-chin lâi kóng, bîn-bāng put-kò sī lán só͘ le̍k-kè ê sū, mî-sî lâi hoat-kiàn tī lán ê sim-sîn nā-tiāⁿ.
|
論眠夢逐國有伊ê 譴損，tī 台灣猶原無koh樣。有人夢見好事就真歡喜，歹事就真大驚。實在m̄ 免過頭掛慮咱所夢--見。因為窮真來講，眠夢不過是咱所歷過ê 事，暝時來發見tī 咱ê 心神nā-tiāⁿ。 |
|
Kai Jōe-liâm kì
|
偕睿廉記 |
|
(Tâi-lâm-kàu-hōe-pò tē 394 koàn, 1918 nî 1 goe̍h)
|
(台南教會報第394卷，1918年1月) |
