首頁 >文學作品
文學作品
回上一頁
本篇文章總共有7個段落,37個語句,600個語詞,853個音節
Thô͘-thòaⁿ-á 塗炭仔
Phian-chip-sek 編輯室
Bó͘ kok ū hiaⁿ-tī nn̄g lâng chò tiâu-lāi ê bûn-koaⁿ. Hiaⁿ-ko ū seⁿ chi̍t-ê cha-bó͘-kiáⁿ miâ kiò Pó-siān. Kàu 14 hòe, Pē-bó lóng kòe-óng, chiū hō͘ in chek chhōa khì chiàu-kò͘. Sió-tī iā ū seⁿ nn̄g-ê cha-bó͘-kiáⁿ; chi̍t-ê miâ kiò Pó-chu, chi̍t-ê miâ kiò Pó-ge̍k. Pó-chu chit sî 12 hòe, Pó-ge̍k 13 hòe. In lāu-pē chit-sî siu-thé tì-pēⁿ, chiū sî koaⁿ hôe-ke ióng-pēⁿ. 某國有兄弟兩人做朝內ê文官,兄哥有生一個查某子名叫寶善。到14歲父母攏過往,就hō͘ in叔chhōa去照顧。小弟也有生2個查某子,一個名叫寶珠,一個名叫寶玉。寶珠這時12歲,寶玉13歲, in老父這時身體致病,就辭官回家養病。
In chím chin thiàⁿ i nn̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ, múi ji̍t kan-ta kò͘ se-chng. Pó-siān múi ji̍t liāu-lí chú-chia̍h sé i-chiûⁿ,iā tio̍h kéng thô͘-thòaⁿ, tì-kàu seng-khu siông-siông ū thô͘-thòaⁿ ê lâ-sâm, sòa kā i kiò-chò Thô͘-thòaⁿ-á. Chóng-sī hiah-n̍i̍h tio̍h-bôa ia̍h m̄-bat siū-khì, sǹg sī chin hó lú-tek. Tùi lâi in chek tau 7 nî kú, i nn̄g ê sió-mōe chng-thāⁿ súi-súi êng-êng, i lóng m̄ bat kheng-hun, ka-tī ta̍k ji̍t jīn-chit lí-ke. In嬸真疼伊2個查某子,每日kan-ta顧梳妝。寶善每日料理煮食洗衣裳,也著揀塗炭,致到身軀常常有塗炭ê濫糝,煞kā伊叫做塗炭仔,總是hiah-n̍i̍h著磨也m̄-bat受氣,算是真好女德。對來in叔兜7年久,伊2個小妹妝thāⁿ súi-súi閒閒,伊攏m̄-bat kheng-hun ,家己逐日認職理家。
Chit-sî tú-tio̍h Thài-chú beh chhōa-bó, tiàu thong-kok ê chāi-sek-lú, tio̍h lâi hō͘ i chhiáⁿ. Hit-tia̍p in nn̄g ê sió-mōe chē chhia beh khì hù Thài-chú ê iân-sia̍h. Thô͘-thòaⁿ-á kā in chím pín i iā ài khì; in chím kap i nn̄g ê sió-mōe lóng hiâm i kóng, “Lí chit ê pān iā káⁿ thí khui-chhùi kóng beh khì, chin bē kiàn-siàu leh!.” Hō͘ in chím kap nn̄g-ê sió-mōe chek-pī, bīn âng-âng chiū koh ji̍p-khì thô͘-thòaⁿ-keng, ba̍k-sái ná lo̍h-hō͘, chóng-sī m̄-káⁿ háu chhut siaⁿ. Hut-jiân ū chit tiuⁿ bé-chhia chē chi̍t-ê chīn lāu ê hū-jîn-lâng lâi, mn̄g Pó-siān kóng, “Háu siáⁿ-sū? Góa sī lí ê chó͘-machái lí ê kan-khó͘, taⁿ lí iā thang khi̍h3u Thài-chú ê iân-sia̍h.” Chiū chiong koaín-á loa̍h Pó-siān ê seng-khu, chek-sî pìⁿ-chò chhēng chin súi ê si-tiû; iā ēng koáiⁿ-á phah nn̄g tè chio̍h, chek-sî pìⁿ-chò chi̍t siang ge̍k-ê, chiū hoan-hù ekóng, “Lí khì tio̍h m̄-thang kòe 12 tiám tńg-lâi.” Pó-siān pài-siā chó͘-má chē chhia chiū khì Chóng-sī hit-sî lâng lóng í-keng teh lim-chia̍h lah! 這時抵著太子beh娶某,召通國ê 在室女,著來hō͘伊請。彼tia̍p ín個小妹坐車beh去赴太子ê筵席,塗炭仔kā in嬸稟伊也愛去;in嬸佮伊2個小妹攏嫌伊講:「你這個扮也敢thí 嘴講beh去,真bē見笑咧!」Hō͘ in嬸佮兩個小妹責備,面紅紅就koh入去塗炭間,目屎若落雨,總是m̄敢哮出聲。忽然有一張馬車坐一個真老ê婦仁人來,問寶善講:「哮啥事?我是你ê祖媽知你ê艱苦,今你也thang去赴太子ê筵席。」就將枴仔loa̍h 寶善 ê身軀,即時變做穿真súi ê 絲綢,也用枴仔扑2塊石,即時變做一雙玉鞋,就吩咐伊講;「你去著m̄-thang 過12點轉--來。」寶善拜謝祖媽坐馬車就去。總是彼時人攏已經teh lim 食--啦!
Thài-chú khòaⁿ-kìⁿ Pó-siān hí chhut bōng-gōa, pún-sin the̍h hó mi̍h hō͘ i chia̍h, chia̍h pòaⁿ-se̍k liáu, khòaⁿ-kìⁿ teh-beh 12 tiám, Pó-siān chiū khí-sin chhut-khì; chin kú lóng bô koh lâi. Thài-chú chin iu-būn, sì-kè lóng chhōe bô, iā m̄-chai i ê sèⁿ-miâ chū-chí. Āu-lâi khòaⁿ-kìⁿ toh-kha chi̍t-siang ge̍k-ê, chiū chiong ge̍k-ê chhe Khim-chhe khì ta̍k só͘-chāi hō͘ chāi-sek-lú ê cha-bó͘-gín-ná chhēng. Nā chhēng tú-hó hit-ê chiū-sī Thài-chú-hui. Khim-chhe niá-chí chek-sî khì. 太子看見寶善喜出望外,本身提好物hō͘伊食。食半席了,看見teh beh 12點,寶善就起身出--去,真久攏無koh來。太子真憂悶,四界攏chhōe無,也m̄知伊ê姓名住址。後來看見桌腳一雙玉鞋,就將玉鞋差欽差去逐所在hō͘在室女ê查某囡仔穿,若穿抵好hit個就是太子妃,欽差領旨即時去。
Hit-tia̍p Pó-siān tńg-lâi kàu chhù iáu-bōe 12 tiám, i-chiûⁿ iû-goân pìⁿ-chò kap kū-sî tâng, in chím lóng m̄-chai i khì hù Thài-chú ê iân-sia̍h. I nn̄g-ê sió-mōe kàu 4 tiám chiàⁿ tńg-lâi, chiū kā in niâ kóng, “Kin-á-ji̍t khòaⁿ-kìⁿ chi̍t-ê chin-súi, pí sian-lú iâⁿ-kòe chin chē.”Pó-siān tī thô͘-thòaⁿ-keng àⁿ-thâu chhut lâi khòaⁿ kóng, “Kiám ū chhin-chhiūⁿ góa?” Pó-chu, pó-ge̍k chin siū-khì,chek-pī i kóng, “Lí chit-ê ná kúi iā teh bē kiàn-siàu.” Sòa bô-ì bô-ì koh kiu-ji̍p thô͘-thòaⁿ-keng. Hit-tia̍p寶善轉來到厝iáu-bōe12 點,衣裳猶原變做佮舊時同, in嬸攏 m̄知伊去赴太子ê筵席。伊2個小妹到4點才轉--來,就kā in娘講:「今仔日看見一個真súi,比仙女贏過真濟。」寶善tī塗炭間àⁿ頭出來看講:「敢有親像我?」寶珠、寶玉真受氣,責備伊講:「你這個若鬼也teh bē見笑。」煞無意無意koh kiu入塗炭間。
Keh ji̍t Khim-chhe lâi kàu in tau,kiò nā ū chāi-sek-lú lóng tio̍h lâi chhì chhēng ge̍k-ê, chhēng nā tú-hó, chiū-sī chò Thài-chú-hui. Pó-chu, Pó-ge̍k khòaⁿ tio̍h ge̍k-ê khah sè, chiū tī lāi-bīn chām chi̍t-tè kha-chiúⁿ, kín-kín chiong pò͘ chat hó, chiū beh lâi chhēng. Khim-chhe khòaⁿ-kìⁿ kóng, “M̄-thang phah lâ-sâm ge̍k-ê, in-ūi lí ê kha m̄-sī chū-jiân-ê iáu teh lâu-hoeh leh.” Pó-siān tī lāi-bīn iā beh chhut lâi chhēng. In chím kap Pó-chu, Pó-ge̍k lóng mē i, “Lí bē kiàn-siàu iā káⁿ chhut khì chhēng.”Khim-chhe thiaⁿ-kìⁿ kóng, “M̄-thang hun-piat súi-bái, kan-ta chhú chhēng ē ha̍h kha, tio̍h lâi chhēng.” Chhut lâi chi̍t-ē chhēng tú-tú ha̍p kha. Khim-chhe liâm-piⁿ pài-i chò Sió-chú-bó. 隔日欽差來到in兜,叫若有在室女攏著來試穿玉鞋,穿若抵好,就是做太子妃。寶珠、寶玉看著玉鞋卡細,就tī內面斬一塊腳掌,緊緊將布紮好 ,就beh來穿。欽差看見講:「M̄-thang扑濫糝玉鞋,因為你ê腳m̄是自然--ê,猶teh流血--咧。」寶善tī內面也beh出來穿,in嬸佮寶珠、寶玉攏罵--伊:「你bē見笑也敢出去穿。」欽差聽見講:「M̄-thang分別súi-bái, kan-ta chhú穿會合腳,著來穿。」出來一下穿抵抵合腳,欽差liâm-piⁿ 拜伊做小主母。
Téng-bīn só͘ kì sui-jiân sī siáu-soat,iáu-kú ū thang chò lán ê kà-sī; in-ūi Iâ-so͘ bat kóng, “Ài beh chò toa, tio̍h chò lâng ê chhe-ēng; iū koh chū-kôme ē kàng-lo̍h chò sè.”(Hoan-e̍k) 頂面所記雖然是小說,iáu-kú有thang做咱ê教示。因為耶穌bat講:「愛beh做大,著做人ê差用;又koh自高--ê會降落做細。」 (翻譯)
回上一頁    日治時期,   1915年,   小說