Thô͘-thòaⁿ-á
|
塗炭仔 |
| Phian-chip-sek |
編輯室 |
|
Bó͘ kok ū hiaⁿ-tī nn̄g lâng chò tiâu-lāi ê bûn-koaⁿ. Hiaⁿ-ko ū seⁿ chi̍t-ê cha-bó͘-kiáⁿ miâ kiò Pó-siān. Kàu 14 hòe, Pē-bó lóng kòe-óng, chiū hō͘ in chek chhōa khì chiàu-kò͘. Sió-tī iā ū seⁿ nn̄g-ê cha-bó͘-kiáⁿ; chi̍t-ê miâ kiò Pó-chu, chi̍t-ê miâ kiò Pó-ge̍k. Pó-chu chit sî 12 hòe, Pó-ge̍k 13 hòe. In lāu-pē chit-sî siu-thé tì-pēⁿ, chiū sî koaⁿ hôe-ke ióng-pēⁿ.
|
某國有兄弟兩人做朝內ê文官，兄哥有生一個查某子名叫寶善。到14歲父母攏過往，就hō͘ in叔chhōa去照顧。小弟也有生2個查某子，一個名叫寶珠，一個名叫寶玉。寶珠這時12歲，寶玉13歲， in老父這時身體致病，就辭官回家養病。 |
|
In chím chin thiàⁿ i nn̄g ê cha-bó͘-kiáⁿ, múi ji̍t kan-ta kò͘ se-chng. Pó-siān múi ji̍t liāu-lí chú-chia̍h sé i-chiûⁿ,iā tio̍h kéng thô͘-thòaⁿ, tì-kàu seng-khu siông-siông ū thô͘-thòaⁿ ê lâ-sâm, sòa kā i kiò-chò Thô͘-thòaⁿ-á. Chóng-sī hiah-n̍i̍h tio̍h-bôa ia̍h m̄-bat siū-khì, sǹg sī chin hó lú-tek. Tùi lâi in chek tau 7 nî kú, i nn̄g ê sió-mōe chng-thāⁿ súi-súi êng-êng, i lóng m̄ bat kheng-hun, ka-tī ta̍k ji̍t jīn-chit lí-ke.
|
In嬸真疼伊2個查某子，每日kan-ta顧梳妝。寶善每日料理煮食洗衣裳，也著揀塗炭，致到身軀常常有塗炭ê濫糝，煞kā伊叫做塗炭仔，總是hiah-n̍i̍h著磨也m̄-bat受氣，算是真好女德。對來in叔兜7年久，伊2個小妹妝thāⁿ súi-súi閒閒，伊攏m̄-bat kheng-hun ，家己逐日認職理家。 |
|
Chit-sî tú-tio̍h Thài-chú beh chhōa-bó, tiàu thong-kok ê chāi-sek-lú, tio̍h lâi hō͘ i chhiáⁿ. Hit-tia̍p in nn̄g ê sió-mōe chē chhia beh khì hù Thài-chú ê iân-sia̍h. Thô͘-thòaⁿ-á kā in chím pín i iā ài khì; in chím kap i nn̄g ê sió-mōe lóng hiâm i kóng, “Lí chit ê pān iā káⁿ thí khui-chhùi kóng beh khì, chin bē kiàn-siàu leh!.” Hō͘ in chím kap nn̄g-ê sió-mōe chek-pī, bīn âng-âng chiū koh ji̍p-khì thô͘-thòaⁿ-keng, ba̍k-sái ná lo̍h-hō͘, chóng-sī m̄-káⁿ háu chhut siaⁿ. Hut-jiân ū chit tiuⁿ bé-chhia chē chi̍t-ê chīn lāu ê hū-jîn-lâng lâi, mn̄g Pó-siān kóng, “Háu siáⁿ-sū? Góa sī lí ê chó͘-machái lí ê kan-khó͘, taⁿ lí iā thang khi̍h3u Thài-chú ê iân-sia̍h.” Chiū chiong koaín-á loa̍h Pó-siān ê seng-khu, chek-sî pìⁿ-chò chhēng chin súi ê si-tiû; iā ēng koáiⁿ-á phah nn̄g tè chio̍h, chek-sî pìⁿ-chò chi̍t siang ge̍k-ê, chiū hoan-hù ekóng, “Lí khì tio̍h m̄-thang kòe 12 tiám tńg-lâi.” Pó-siān pài-siā chó͘-má chē chhia chiū khì Chóng-sī hit-sî lâng lóng í-keng teh lim-chia̍h lah!
|
這時抵著太子beh娶某，召通國ê 在室女，著來hō͘伊請。彼tia̍p ín個小妹坐車beh去赴太子ê筵席，塗炭仔kā in嬸稟伊也愛去；in嬸佮伊2個小妹攏嫌伊講：「你這個扮也敢thí 嘴講beh去，真bē見笑咧！」Hō͘ in嬸佮兩個小妹責備，面紅紅就koh入去塗炭間，目屎若落雨，總是m̄敢哮出聲。忽然有一張馬車坐一個真老ê婦仁人來，問寶善講：「哮啥事？我是你ê祖媽知你ê艱苦，今你也thang去赴太子ê筵席。」就將枴仔loa̍h 寶善 ê身軀，即時變做穿真súi ê 絲綢，也用枴仔扑2塊石，即時變做一雙玉鞋，就吩咐伊講；「你去著m̄-thang 過12點轉--來。」寶善拜謝祖媽坐馬車就去。總是彼時人攏已經teh lim 食--啦！ |
|
Thài-chú khòaⁿ-kìⁿ Pó-siān hí chhut bōng-gōa, pún-sin the̍h hó mi̍h hō͘ i chia̍h, chia̍h pòaⁿ-se̍k liáu, khòaⁿ-kìⁿ teh-beh 12 tiám, Pó-siān chiū khí-sin chhut-khì; chin kú lóng bô koh lâi. Thài-chú chin iu-būn, sì-kè lóng chhōe bô, iā m̄-chai i ê sèⁿ-miâ chū-chí. Āu-lâi khòaⁿ-kìⁿ toh-kha chi̍t-siang ge̍k-ê, chiū chiong ge̍k-ê chhe Khim-chhe khì ta̍k só͘-chāi hō͘ chāi-sek-lú ê cha-bó͘-gín-ná chhēng. Nā chhēng tú-hó hit-ê chiū-sī Thài-chú-hui. Khim-chhe niá-chí chek-sî khì.
|
太子看見寶善喜出望外，本身提好物hō͘伊食。食半席了，看見teh beh 12點，寶善就起身出--去，真久攏無koh來。太子真憂悶，四界攏chhōe無，也m̄知伊ê姓名住址。後來看見桌腳一雙玉鞋，就將玉鞋差欽差去逐所在hō͘在室女ê查某囡仔穿，若穿抵好hit個就是太子妃，欽差領旨即時去。 |
|
Hit-tia̍p Pó-siān tńg-lâi kàu chhù iáu-bōe 12 tiám, i-chiûⁿ iû-goân pìⁿ-chò kap kū-sî tâng, in chím lóng m̄-chai i khì hù Thài-chú ê iân-sia̍h. I nn̄g-ê sió-mōe kàu 4 tiám chiàⁿ tńg-lâi, chiū kā in niâ kóng, “Kin-á-ji̍t khòaⁿ-kìⁿ chi̍t-ê chin-súi, pí sian-lú iâⁿ-kòe chin chē.”Pó-siān tī thô͘-thòaⁿ-keng àⁿ-thâu chhut lâi khòaⁿ kóng, “Kiám ū chhin-chhiūⁿ góa?” Pó-chu, pó-ge̍k chin siū-khì,chek-pī i kóng, “Lí chit-ê ná kúi iā teh bē kiàn-siàu.” Sòa bô-ì bô-ì koh kiu-ji̍p thô͘-thòaⁿ-keng.
|
Hit-tia̍p寶善轉來到厝iáu-bōe12 點，衣裳猶原變做佮舊時同， in嬸攏 m̄知伊去赴太子ê筵席。伊2個小妹到4點才轉--來，就kā in娘講：「今仔日看見一個真súi,比仙女贏過真濟。」寶善tī塗炭間àⁿ頭出來看講：「敢有親像我？」寶珠、寶玉真受氣，責備伊講：「你這個若鬼也teh bē見笑。」煞無意無意koh kiu入塗炭間。 |
|
Keh ji̍t Khim-chhe lâi kàu in tau,kiò nā ū chāi-sek-lú lóng tio̍h lâi chhì chhēng ge̍k-ê, chhēng nā tú-hó, chiū-sī chò Thài-chú-hui. Pó-chu, Pó-ge̍k khòaⁿ tio̍h ge̍k-ê khah sè, chiū tī lāi-bīn chām chi̍t-tè kha-chiúⁿ, kín-kín chiong pò͘ chat hó, chiū beh lâi chhēng. Khim-chhe khòaⁿ-kìⁿ kóng, “M̄-thang phah lâ-sâm ge̍k-ê, in-ūi lí ê kha m̄-sī chū-jiân-ê iáu teh lâu-hoeh leh.” Pó-siān tī lāi-bīn iā beh chhut lâi chhēng. In chím kap Pó-chu, Pó-ge̍k lóng mē i, “Lí bē kiàn-siàu iā káⁿ chhut khì chhēng.”Khim-chhe thiaⁿ-kìⁿ kóng, “M̄-thang hun-piat súi-bái, kan-ta chhú chhēng ē ha̍h kha, tio̍h lâi chhēng.” Chhut lâi chi̍t-ē chhēng tú-tú ha̍p kha. Khim-chhe liâm-piⁿ pài-i chò Sió-chú-bó.
|
隔日欽差來到in兜，叫若有在室女攏著來試穿玉鞋，穿若抵好，就是做太子妃。寶珠、寶玉看著玉鞋卡細，就tī內面斬一塊腳掌，緊緊將布紮好 ，就beh來穿。欽差看見講：「M̄-thang扑濫糝玉鞋，因為你ê腳m̄是自然--ê,猶teh流血--咧。」寶善tī內面也beh出來穿，in嬸佮寶珠、寶玉攏罵--伊：「你bē見笑也敢出去穿。」欽差聽見講：「M̄-thang分別súi-bái, kan-ta chhú穿會合腳，著來穿。」出來一下穿抵抵合腳，欽差liâm-piⁿ 拜伊做小主母。 |
|
Téng-bīn só͘ kì sui-jiân sī siáu-soat,iáu-kú ū thang chò lán ê kà-sī; in-ūi Iâ-so͘ bat kóng, “Ài beh chò toa, tio̍h chò lâng ê chhe-ēng; iū koh chū-kôme ē kàng-lo̍h chò sè.”(Hoan-e̍k)
|
頂面所記雖然是小說，iáu-kú有thang做咱ê教示。因為耶穌bat講：「愛beh做大，著做人ê差用；又koh自高--ê會降落做細。」 (翻譯) |
