Iûⁿ Hok-chhun ê Sió-toān
|
楊福春ê小傳 |
| Phian-chip-sek |
編輯室 |
|
Iûⁿ Hok-chhun ê Sió-toān
|
楊福春ê小傳 |
|
Iûⁿ kun Hok-chhun pún-chiâⁿ sī Jī-lîm lâng; Chú kàng-seng 1874 nî chiū chhut-sì. I ê lāu-pē chòe kô͘-chóa ê kang-gē; kiáⁿ ia̍h o̍h chit-hō ê thâu-lō͘. Hit-sî kô͘-chóa ê kang sǹg-sī hó-thàn; Iûⁿ Sian-siⁿ bat kā góa kóng, jī-cha̍p nî chêng chi̍t ge̍h-ji̍t ōe thàn cha̍p-saⁿ kho͘. Tú--tio̍h hit-sî Jī-lîm chi̍t-ê hiaⁿ-tī, chiū-sī phah-gûn ê Kang-hiaⁿ kóng tō-lí hō͘ i thiaⁿ,Iûⁿ Hok-chhun chiū chai-iáⁿ kô͘-chóa sī ge̍k-thiān; chiū m̄-ài chòe. I ê lāu-pē kā i phah kàu chin thiám, chiū khat-khó͘ koh lâi chòe m̄-kú àm-chīⁿ siá tī i só͘ kô͘ ê teng chi̍t-kù chiū-sī, “He̍k-chōe ū thian bû só͘ tô.” Chú-kò͘ kōaⁿ--tńg lâi, khòaⁿ khah siông-sè chiū gông-ngia̍h cháu lâi mn̄g, “Siá án-ni beh tāi?”
|
楊君福春本成是二林人。主降生1874 年就出世。伊ê老父做糊紙ê工藝，子亦學這號 ê頭路。Hit 時糊紙ê工算是好趁，楊--先生bat kā我講，20年前1月日會趁13箍。tú--著hit時二林1個兄弟，就是扑銀ê江兄講道理hō͘伊聽，楊福春就知影糊紙是逆天，就m̄-ài做。伊ê老父kā伊扑到真thiám,就克苦koh來做，m̄-kú暗靜寫tī伊所糊ê燈1句就是：「獲罪有天無所逃。」 主顧kōaⁿ轉--來，看較詳細就gông-ngia̍h,走來問：「寫án-ni beh 代？」 |
|
Lāu-pē mn̄g kiáⁿ, kiáⁿ tio̍h jīn, sòa hō͘ i phah o͘-chhiⁿ.
|
老父問子，子著認，煞hō͘伊扑到烏青。 |
|
Hit-sî goán tòa tī Chiang-hòa, ū ta̍uh-ta̍uh thiaⁿ-kìⁿ i ê siau-sit; N̂g Bú-sēng Sian-siⁿ ū hôe-ho̍k kóng, Hok-chhun-hiaⁿ, chin kan-khó͘ siông-siông hō͘ i ê lāu-pē phah, koh khu-sok chin ân, ia̍h m̄-thang lâi lé-pài, ia̍h m̄-thang chhut-mn̂g. Jī-lîm ê Kang-hiaⁿ kap Chiok-ché í-ki̍p Sin-kiat-chng ê hiaⁿ-tī ū teh siong-liông khòaⁿ ū sím-mi̍h pō͘ thang kiù--i , siūⁿ lóng bô, ba̍k-sái lâu , ba̍k-sái ti̍h. Lō͘-bóe-chhiú chiū kap N̂g Sian-siⁿ chham-siông khòaⁿ hit-ê siàu-liân-lâng ōe thau-cháu kàu Chiang-hòa.
|
Hit時阮tòa tī彰化，有ta̍uh-ta̍uh聽見伊ê消息。黃武盛先生有回覆講，福春兄真艱苦，常常hō͘ in老父扑，koh拘束真ân,亦m̄-thang 來禮拜，亦m̄-thang出門。二林ê江兄kap足姊以及新結庄ê兄弟有teh商量，看有甚mi̍h步thang救--伊，想攏無，目屎流目屎滴。路尾手就kap黃--先生參詳看hit個少年人會偷走到彰化。 |
|
Hit-sî chin chhám. Bat chi̍t-pái hō͘ i ê lāu-pē phah chin siong-tiōng; i chi̍t pún Sèng-si pàng hé sio. I chiū kóng, “M̄-bián phah chit ki chhâ-to hō͘--lí; lí kā góa thâi--sí khah hó, góa ná Lí Lô-chhia, khek kut hêng pē, khek bah hêng bú, lêng-hûn Siōng-tè ê, góa beh tò-lâi chhē i.” In lāu-ōe tāi-seng chhio,āu-lai khàu. Chiah koh kóng, “Poa̍h-kiáu, chia̍h a-phiàn, pháiⁿ-kiáⁿ lō͘, saⁿ-hāng chhut-chāi lí kéng; ji̍p-kàu góa m̄, sī oa̍h-che̍h.”
|
Hit時真慘。Bat 1 擺hō͘ 伊ê老父扑真siong重；伊1本聖詩放火燒。伊就講：「M̄免扑，這枝柴刀hō͘--你，你kā我thâi--死較好，我若李哪吒，刻骨還父，刻肉還母，靈魂上帝ê,我beh倒--來chhōe伊。」In 老父代先笑，後來哭，才koh講：「poa̍h-kiáu、食鴉片、歹子路，三項出在你揀，入教我m̄,是活絕。」 |
|
Tú-tio̍h chit-pái Iûⁿ Hok-chhun khì Pó-táu kā Lîm Ló-su kô͘ tōa chhù; in lāu-pē chi̍t-ji̍t chi̍t-pah-chîⁿ teh chhiàⁿ lâng kò͘. Chit lâng lâi kā i kóng, “Bo̍k-su tùi koe-lō͘ kè--khí.” Hok-chhun ê sim chiū chhíⁿ, thàn hit-sî kā in lāu-pē the̍h chi̍t pah chîⁿ, beh khì hō͘ Ji̍t-pún i-seng khòaⁿ chèng-thâu. Tùi án-ni chòe lō͘-hùi, chiū cháu kàu Chiang-hòa.
|
Tú著這擺楊福春去寶斗kā林Ló-su糊大厝，in老父1 日1百錢teh倩人顧。這人來kā伊講：「牧師對街路過--去。」福春ê心就清醒，趁hit 時kā in老父提1百錢，beh去hō͘日本醫生看症頭。對án-ni做路費，就走到彰化。 |
|
Chú-āu 1897 nî, kôaⁿ-thiⁿ-sî Iûⁿ Hok-chhun kàu Chiang-hòa. I ê lāu-pē chia̍h a-phiàn, khah ùi-hân, só͘-í bô liâm-piⁿ cháu lâi jiok. M̄-kú goán siūⁿ i tòa Chiang-hòa bô sím-mi̍h thò-tòng, nā ōe tòa khah hn̄g khah m̄-bián kiaⁿ. Góa chiū chio i saⁿ-kap khì Gû-mā-thâu. Tng-sî hái-kíⁿ hit phiàn tōe-hng tùi Tāi-khah-khoe kàu O͘-ji̍t-chng-khoe lóng bô pòaⁿ lâng pài Siōng-tè, chí-ū sè Gû-mā-thâu chi̍t-sòe keng-á chhù thang chiām-tòa pò͘-tō. Goán nn̄g-ê tòa Gû-mā-thâu chi̍t lé-pài kú pò͘-tō; kàu pài-la̍k ê-hng ū nn̄g-ê siàu-liân lâng lâi kóng in siūⁿ beh lâi pài Siōng-tè. Lé-pài-ji̍t in ū lâi hù lé-pài; hit ji̍t koh ke-thiⁿ chi̍t-ê chiū-sī Kó͘-chek, éng-sî teh chhē bān-hāng-mi̍h ê goân-thâu, thiaⁿ hit-kù “Siōng-tè chhòng-chō thiⁿ kap tōe” chiū sûi-sî lâi sìn.
|
主後1897年，寒天時楊福春到彰化。伊ê 老父食鴉片，較畏寒，所以無liâm-p走iⁿ來jiok。M̄-kú 阮想伊tòa 彰化無甚mi̍h妥當，若會tòa較遠較m̄免驚。我就招伊相kap去牛罵頭 。當時海墘hit片地方對大甲溪到烏日庄溪攏無半人拜上帝，只有稅牛罵頭1細間仔厝thang暫tòa佈道。阮2個tòa牛罵頭1禮拜久佈道，到禮六e昏有2個少年人來講in 想beh來拜上帝。禮拜日in有來赴禮拜；hit日koh加添1個就是古叔，往時teh chhōe 萬項物ê 源頭，聽hit句：「上帝創造天kap地」就信上帝。 |
|
Kè chi̍t-ge̍h-ji̍t nā-tiāⁿ chiū í-keng ū saⁿ-cha̍p gōa lâng tōa-sòe lâi sìn Iâ-so͘. Sī Hok-chhun-hiaⁿ ta̍k ji̍t chin mî-nōa tùi chá-khí kàu àm teh pò͘-tō; kàu àm ia̍h bô thêng kang, ū cha̍p-gōa lâng tī Hok-im-tn̂g ûi-toh teh tha̍k jī-bú tha̍k-si; Hok-chhun-hiaⁿ teh kà, nā khiàm chi̍t-ê ha̍k-seng bô lâi, Sian-siⁿ chiū chàu khì jiok.
|
過一月日nā-tiāⁿ就已經有30外人大細來信耶穌。是福春兄逐日真mî-nōa,對早起到暗teh佈道；到暗也無停工，有10人tī福音堂為著teh讀字母讀詩，福春兄teh教，若欠1 個學生無來，先生就走去jiok。 |
|
Hok-chhun-hiaⁿ la̍k-ge̍h-ji̍t kú tòa Gû-mā-thâu; āu-lâi koh la̍k-ge̍h-ji̍t kú tòa Ka-tâu(Ka-tâu ê Hok-im-tn̂g khah bān chiū sóa--khì Tōa-tō͘). Tiàm tī Ka-tâu iû-goân sī chin chhut-la̍t, chin gâu kó͘-bú; án-ni-siⁿ hit tōe-hng ta̍k chng-thâu, chha-put-to ōe thang kóng ta̍k lâng long ū thiaⁿ-kíⁿ Iâ-so͘ ê siau-sit.
|
福春兄6月日久tòa牛罵頭，後來koh 6月日久tòa Ka-tâu(Ka-tâu ê福音堂較慢就徙去大肚）。Tiàm tī Ka-tâu,猶原真出力，真gâu鼓舞；án-ni-siⁿhit地方逐庄頭，差不多會thang講逐人攏有聽見耶穌ê消息。 |
|
Hok-chhun-hiaⁿ chòe Chú ê kang chi̍t nî kú chiū lo̍h--khì Tâi-lâm ê Tōa-o̍h tha̍k chheh. Tōa-o̍h ê ha̍k-seng khòaⁿ i gâu kó͘-bú gâu ko͘-chiâⁿ chiū kā i chhiok-hō chòe Koe-bú-chhun.
|
福春兄做主ê工1年久就落去台南ê大學讀冊。大學ê學生看伊gâu鼓舞、gâu ko͘-chiâⁿ就kā號做雞母春。 |
|
Chhut-o̍h liáoau Iûⁿ Sian-siⁿ iû-goân chin hoaⁿ-hí chhut-la̍t chòe Chú ê kang, nā bô pò͘-tō chiū-sī thàm hiaⁿ-tī, nā bô thàm hiaⁿ-tī chiū sī khòaⁿ Sèng-keng, ia̍h lóng bô hiâm hùi-khì ia̍h lóng bô hiâm tio̍h-bôa; oh-tit chhē chi̍t-lâng ōe khah iâⁿ i ê chīn-sim kap i-ê jîn-ài. I ia̍h koh tòa Gû-mā-thâu I-koán. Tòa Gû-mā-thâu ê sî-chūn chiū chhōa Sian-siⁿ-niû; Sian-siⁿ-niû kap Sian-siⁿ tâng-sim chi̍t-ì.
|
出學了後楊先生猶原真歡喜出力做主ê工，若無佈道就是探兄弟，若無探兄弟就是看聖經，亦攏無嫌費氣、亦攏無嫌著磨；oh tit chhōe 1人會較贏伊ê盡心，kap伊ê 仁愛。伊亦koh tòa牛罵頭ê教會2 年久，亦tòa台南醫館。Tòa牛罵頭ê時陣就娶先生娘，先生娘kap先生同心1 意。 |
|
Chú-āu 1909 nî ji̍p-khì Po͘-lí-siā, tiàm tī siâⁿ-lāi, sī teh ǹg-bāng ōe ín-chhōa tī-hia ê Hàn-jîn, in-ūi in lóng sī Pó-táu lâng sóa--lâi khah chōe. Khó-sioh hiah-ê lâng chin oh--tit ín-chhōa, iū-koh Sian-siⁿ ê sin-miā na lám; kàu kū-nî, chiū-sī 1914 nî, tio̍h chhut-lâi Chiang-hòa tiāu-ióng seng-khu. Hit-sî iáu-bē soah kang chiàu i ê le̍k-liōng iû-goân ū kóng tō-lí hō͘ I-koán-lāi ê pēⁿ-lâng thiaⁿ. Kàu 11 ge̍h i ê pēⁿ ná siong-tiōng, chin-chiàⁿ sī kan-khó͘. Ū lâng lâi thàm i, sòa lâu ba̍k-sài. Sian-siⁿ kóng, “M̄-sī khàu góa, sī khàu lâng ê ngī-sim.” Chiok-ché mn̄g, “Taⁿ lí-beh lī-khui bó͘-kiáⁿ , ia̍h in beh àn-cháiⁿ-iūⁿ?” Chiū ìn kóng, “Góa í-keng kau-tāi Iâ-so͘.” Koh mn̄g, “Ia̍h lí ê pē-bú beh cháiⁿ-iūⁿ?” Ìn kóng, “Chú kóng, Chī-chūi-á sī góa ê lāu-bú, góa ê hiaⁿ-tī?”
|
主後1909 年入去埔里社，tiàm tī 城內，是teh 向望會引chhōa tī hia ê漢人，因為in攏是寶斗人徙--來較濟。可惜hiah-ê人真oh tit引chhōa,又koh先生ê身命那lám,到舊年就是1914年，著出來彰化調養身軀。Hit時，iáu-bōe煞工，照伊ê力量，猶原有講道理hō͘醫館內ê病人聽。到11 月伊ê病那siong傷重，真正是艱苦。有人來探伊，續流目屎。先生講：「M̄是哭我，是哭人ê ngī心。」足姊問：「今你beh 離開某子，亦in beh àn怎樣？」就應講：「我已經交代耶穌。」Koh問：「亦你ê 父母beh怎樣？」應講：「主講，是誰仔是我 ê老母，我ê兄弟？」 |
|
Iûⁿ Sian-siⁿ chiong bó͘-kiáⁿ kau-tāi Chú. Chhiáⁿ khòaⁿ Pò ê lia̍t-ūi ia̍h thòe in kî-tó Siōng-tè, ǹg-bāng Siōng-tè chhōa in ê lō͘, koh ǹg-bāng sòe-kiáⁿ ōe tè lāu-pē ê kha-pō͘. Sian-siⁿ-niû sī Hong-oah-lâng, ia̍h sī Âng Bô͘-chhun Sian-siⁿ ê sió-bē. In tāi-ke ū khì Sin-kiat-chng chiām tòa.
|
楊先生將某子交代主。請看報ê列位也替in祈禱上帝，向望細子會tòe老父ê腳步。先生娘是Hoan-oah人，亦是洪茂春先生ê小妹。In逐家有去新結庄暫tòa。 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe-pò tē 360 koàn，1915 nî 3 goe̍h)
|
(台灣教會報第360卷，1915年3月) |
