Mûi Bo̍k-su-niû ê Sió-toān
|
梅牧師娘ê 小傳 |
| Lâu Tiong-kian |
劉忠堅 |
|
Tī 11 ge̍h 8 hō Mûi Bo̍k-su-niû lī-khui sè-kan. Tâi-oân ê kàu-hōe thiaⁿ-kìⁿ chit-ê siau-sit chin-chiàⁿ hoân-ló, thòe Bo̍k-su iu-būn. Kin-á-ji̍t ài kì kúi kù pò hōe-iú chai Mûi Bo̍k-su-niû ê lí-le̍k.
|
Tī 11月8 號梅牧師娘離開世間。台灣ê教會聽見這-ê消息真正煩惱，替牧師憂悶。今仔日ài記幾句，報會友知梅牧師娘ê履歷。 |
|
Mûi Bo̍k-su-niû miâ kiò Má-kek-lia̍t, sī So͘-kek-lân ê lâng. I ê lāu-pē sī Tiúⁿ-ló-kàu ê bo̍k-su. In-ūi ha̍k-būn chin chhim chiū chìn-miâ chòe Phok-sū. Má-kek-lia̍t 13 hè hit-sî lāu-bú pia̍t-sè. Tùi hit-tia̍p lāu-pē put-chí thiàⁿ-sioh i ê cha-bó͘-kiáⁿ. Tùi sè-hàn i siū-tio̍h pē-bú ê hó kà-sī. Kàu jī-cha̍p-gōa hè hit-tia̍p i ū jia̍t-sim thòe sè-sio̍k lâng hoân-ló, in-ūi in m̄-bat Thiⁿ-pē ê un, chiū ài hiàn ka-kī chòe Siōng-tè ê kang tī sè-sio̍k lâng ê tiong-kan. Sim-koaⁿ chin jia̍t chiū siá phoe chhéng-kiû saon-tō-hōe. Siá-phoe liáu-āu, bē kià sim koh chim-chiok siūⁿ, chiah tè-bé kiaⁿ-liáu bōe kham-tit tam-tng chit khoán ê chit-hūn, chiū thiah-phòa hit tiuⁿ phoe, m̄-káⁿ kià. Tùi án-ni thang chai i ê sim tùi sòe-hàn kàu tióng-sêng ū thé-thiap bē-bat Chú ê lâng.
|
梅牧師娘名叫瑪格烈，是蘇格蘭ê人。伊ê老父是長老教ê牧師。因為學問真深，就進名做博士。瑪格烈13歲hit時老母別世。對hit-tia̍p老父不止疼惜伊ê 查某子。對細漢伊受著父母ê好教示。到20外歲hit-tia̍p有熱心替世俗人煩惱，因為in m̄-bat天父ê恩，就愛獻己做上帝ê工tī世俗人ê中間。心肝真熱就寫批請求宣道會。寫批了後未寄，心koh斟酌想，才tòe 尾驚了bē堪tit擔當這款ê職份，就拆破hit張批，m̄敢寄。對án-ni thang知伊ê心對世間到長成有体貼未bat主ê人。 |
|
Thiah hit tiuⁿ phoe liáu-āu, koh cha̍p-jī nî Mûi Bo̍k-su tńg-khì pún kok. Hit-sî chiū-sī tī 1907 nî, kap Má-kek-lia̍t siong-hōe. Tī siong-hōe ê tiong-kan Mûi Bo̍k-su siông-siông kóng-khí Tâi-oân kàu-hōe ê siau-sit. Má-kek-lia̍t thiaⁿ-liáu chin kám-sim. Bo̍k-su khòaⁿ-kìⁿ i hiah jia̍t-sim tī kàu-hōe, só͘-í kā i phèng-tiāⁿ chòe hū-jîn. Tī 1908 nî Múi Bo̍k-su ū kap Bo̍k-su-niû koh lâi Tâi-oân. Kàu-ūi hit ji̍t Chiang-hòa ê sìn-chiá ū ēng chhin-ài ê chêng kā in hoan-gêng. Khó-sioh tòa Tâi-oân bô lōa-kú chiū hián-chhut sin-thé bô sím-mi̍h ióng-kiāⁿ. Ná kú sin-miā ná loan-jio̍k, kàu lō͘-bé ko͘-put-chiong tio̍h thàn i-seng ê bēng-lēng, chiū lī-khui Tâi-oân khì pa̍t só͘-chāi tiāu-ióng sin-thé.
|
拆hit張批了後，koh 12年 梅牧師轉去本國。Hit時就是tī 1907年，kap瑪格烈相會。Tī相會ê中間梅牧師常常講起台灣教會ê消息。瑪格烈聽了真感心。牧師看見伊hiah熱心tī教會，所以kā伊聘定做夫人。Tī 1908年梅牧師有kap牧師娘koh 來台灣。到位hit日彰化ê信者有用親愛ê情kā in歡迎。可惜tòa台灣無偌久就顯出身体無甚mi̍h勇健。那久身命那軟弱，到路尾姑不將著趁醫生ê命令，就離開台灣去別所在調養身体。 |
|
Múi Bo̍k-su tú-tio̍h chit-ê tāi-chì bōe bián-tit hoân-ló, m̄-kú put-tek-í tio̍h lī-khui Tâi-oân khì Ò-tī-lī-a. Āu-lâi chiū khì Sin-se-lân-tó. Tī hia tiàm kúi-nā nî sòa chòe kàu-hōe ê bo̍k-su, sī ǹg-bāng Bo̍k-su-niû ê sin-thé ōe chiām-chiām khah ióng. Khó-sioh bô khah hó, hoán-tńg khah siong-tiōng. Hit pêng ê i-seng ū bêng-bêng kóng i ê pīⁿ bōe hó só͘-í chún in lī-khui Ò-tē-lī-a tńg-khì chó͘-ke á-sī pa̍t só͘-chāi. Hit kúi-nā nî Mûi Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû siông-siông siàu-liām Tâi-oân ê kàu-hōe, só͘-í tī 1914 nî in ū tò-tńg-lâi Tâi-oân, I chiàu-kū tiàm Chiang-hòa. Kàu-ūi hit-sî kàu-hōe pí kū-sî ke chìn chi̍t chân ê chhin-chhiat lâi khoán-thāi in-ê Bo̍k-su kap Bo̍k-su-niû. Hit nî Bo̍k-su-niû ê sim-koaⁿ khah pêng-an chiū koh chhiáⁿ sian-siⁿ lâi o̍h Tâi-oân ê kháu-im.
|
梅牧師tú著這 個代誌未免tit煩惱，m̄-kú不得已著離開台灣去奧地利亞。後--來就去新西蘭島。Tī hia tiàm幾若年續做教會ê牧師，是向望牧師娘ê身体會漸漸較勇。可惜無較好反轉較傷重。Hit爿ê醫生有明明講伊ê病bē 好所以准in 離開奧地利亞轉去祖家抑是別所在。Hit幾年梅牧師kap師娘常常數念台灣ê教會，所以tī 1914 年in有倒轉來台灣，伊照舊tiàm彰化。到位hit時教會比舊時加進1 層ê親切來款待in ê牧師kap牧師娘。Hit 年牧師娘ê心肝較平安，就koh請先生來學台灣ê口音。 |
|
Pún-nî in jī-ūi khì Ji̍t-pún hioh-joa̍h. Tùi Ji̍t-pún tńg-lâi liau-āu, koh bô lōa-kú Bo̍k-su-niû ê pīⁿ khah siong-tiōng. Tī 11 ge̍h 5 hō i pún-sin ū siá-phoe kià hō͘ chó͘-ke ê chhin-chhek pêng-iú pò in chai Thiⁿ-pē koh bô kú beh tiàu i tńg-khì. Tī pheo-lāi ū khó͘-khǹg in bo̍h-tit iu-būn hoân-ló, in-ūi i ka-kī put-chí ài tńg-khì Thiⁿ-pē ê tau.
|
本年in二位去日本歇熱。對日本轉--來了後，koh無偌久牧師娘ê病較傷重。Tī 11月5號伊本身有寫批寄hō͘祖家ê親戚朋友， 報in知天父koh無偌久beh召伊轉--去。Tī批內有苦勸in 莫tit憂悶煩惱，因為伊家己不止ài轉去天父ê兜。 |
|
Hit lō͘-bé lé-pài i ê sim chin-chiàⁿ pêng-an, tōa him-bō͘ lī-khui sè-kan ê kan-khó͘, ài khah kín kap lán ê Chú Iâ-so͘ saⁿ-kap khiā-khí. I chin ài gîm sio̍k tī Thian-kok ê si. Ū chi̍t siú si i só͘ ài gîm-- ê, nā khòaⁿ Be̍k-sī-lio̍k 7 chiuⁿ: 13-18 chat chiū chai hit siú ê ì-sù.
|
Hit路尾禮拜伊ê 心真正平安，大欣慕離開世間ê艱苦，ài 較緊kap咱ê主耶穌相kap企起。伊真ài吟屬tī 天國ê 詩。有1首伊所ài吟ê,若看Be̍k-sī-lio̍k 7章:13-18節就知hit 首ê意思。 |
|
Tī lé-pài-ji̍t, chiū-sī 7 hō, i ū hián-chhut lîm-chiong ê hêng-chōng. Lé-pài-ji̍t téng-po͘ só͘ kóng ê ōe sio̍k tī Thian-tông ê chêng-hêng. Ū-sî i ū kóng, “Taⁿ ǹg-bāng bô lōa-kú chiū kàu ūi. Cháiⁿ-iūⁿ iân- chhiân chiah kú? Nā kàu ūi chiū hó, chin-chiàⁿ hok-khì.” Tī 8 hō ē-po͘ beh lîm-chiong ê sî koh chhut-la̍t ài gîm hit siú si. Hit-tia̍p i-seng ū ēng khùn-io̍h hō͘ i chia̍h, hō͘ i ê sin-thé khah khòaⁿ-oa̍h. Mûi Bo̍k-su ū kā i kóng, “ Chit pái khùn nā cheng-sîn kiám-chhái sī tī Thian-tông, lí beh cháiⁿ-iūⁿ?” I ìn kóng, “Án-ni chin hok-khì, sī góa ê sim só͘ goān.” Bo̍k-su koh kóng, “Góa só͘ thiàⁿ ê hiân-chhe, lí koh bô kú chiū ōe kàu Pē tau, hoaⁿ-hí bô?” “Hoaⁿ-hí lah!” Koh bô kú chiū tn̄g-khùi, ná chhin-chhiūⁿ an-jiân hó-khùn ê khoán-sit.
|
Tī禮拜日，就是7號，伊有顯出臨終ê形狀。禮拜日頂晡講ê話屬tī 天國ê情形。有時伊有講：「今ǹg 望無偌久就到位。怎樣延chhiân chiah久？ 若到位就好，真正福氣。」 Tī 8號e晡beh臨終ê時koh出力ài 吟hit首詩。Hit-tia̍p醫生有用睏藥hō͘伊食，hō͘伊ê身体較快活。梅牧師有kā伊講：「這 擺睏若精神kiám-chhái是tī天堂，你beh怎樣？」伊應講：「Án-ni真福氣，是我ê 心所願。」牧師koh講：「我所疼ê賢妻，你koh無久就會到父兜，歡喜--無？」「歡喜--lah!」Koh無久就斷氣，那親像安然好睏ê款式。 |
|
Hit saⁿ ji̍t ê tiong-kan Lân I-seng kap Tè I-seng í-ki̍p I-seng-niû put-sî kap i tī-teh, gâu chiàu-kò͘ lâi hōng-sêng i. Bo̍k-su-niû tit-tio̍h i ê thiàⁿ, ta̍k pái chiū kā in seh-siā. Kiong-kip i-ê lâng khòaⁿ-kìⁿ i ê khoán-sit chin kám-sim.
|
Hit 3日ê中間蘭醫生kap戴生以及醫生娘不時kap伊tī--leh,gâu照顧來奉承伊。牧師娘得著伊ê疼，逐擺就kā in說謝。供給伊ê 人看見伊ê款式真感心。 |
|
Lūn chòng-gî-sek beh kì kú-kù. Tī 9 hō ē-po͘ sì tiám cheng, chèng hōe-iú tùi sì-ūi lâi chū-chip hù lé-pài sòa sàng-chòng. Tâi-tiong kap pa̍t ūi ê hōe-iú í-ki̍p thoân-tō-su ū lâi hù. Tâi-pak ê Lâu Bo̍k-su tùi Ka-gī tńg-lâi hioh-kha tī Chiang-hòa. Lim bo̍k-su tú-tn̄g bô tī-teh, ū lâng chhiáⁿ Lâu bo̍k-su chò chu-lí lé-pài. Hù lé-pài ê lâng chin chōe. Lé-pài soah Mûi Bo̍k-su ū kóng kúi kù chiū kóng-khí Bo̍k-su-niû lîm-chiong ê chêng-hêng hō͘ tāi-ke thiaⁿ, sòa seh-siā. Kàu-hōe thiaⁿ-liáu sim-koaⁿ chiū siū kám-kek. Lé-pài soah, tī lō͘-tiong beh kiâⁿ ê sî kàu bâi-chòng ê só͘-chāi chèng hōe-iú gîm-si. Hit ē-po͘ thiⁿ-khì chin chheng, ge̍h tú-á chhut-lâi, bōng ê bīn-chêng khì-siōng chheng-siù, ta̍k hāng tú-hó lâi ha̍p Bo̍k-su-niû í-keng só͘ tit-tio̍h ê thian-hok. Beh an-chòng hit sî Eng-kok Bo̍k-su, I-seng, I-seng-niû í-ki̍p Ko͘-niû chiong i pêng-seng só͘ ài ê si lâi gîm. Hit siú si si̍t-chāi hó-thiaⁿ. Hō͘ hōe-iú thiaⁿ liáu siū-tio̍h kám-liām.
|
論伊葬儀式beh記真久。Tī 9號e晡4點鐘，眾會友對四位來聚集赴禮拜續送葬。台中kap別位ê 會友以及傳道師有來赴。台北ê劉牧師對嘉義轉來歇腳tī彰化。林牧師tut2?g無tī--leh,有人請劉牧師做主理禮拜。赴禮拜ê人真濟。禮拜煞梅牧師有講幾句就講起牧師娘臨終ê情形hō͘逐家聽，續說謝。教會聽了心肝就受感激。禮拜煞，tī路中beh行ê時到埋葬ê 所在眾會友吟詩。Hit e 晡天氣真清，月tú仔出來，墓ê面前氣象清秀，逐項tú好來合牧師娘ê 天國。Beh 安葬hit時英國牧師、醫生、醫生娘以及姑娘將伊平生所ài ê詩來吟。Hit首詩實在好聽。Hō͘會友聽了受著感念。 |
|
Taⁿ lán tāi-ke tha̍k chit phiⁿ tio̍h hoaⁿ-hí lâi o̍h Bo̍k-su-niû ê khoán-sit. I tùi sòe-hàn thiàⁿ Chú Iâ-so͘, kàu tióng-sêng ài chòe Chú ê kang. Tit-tio̍h ki-hōe chòe Chú ê chhe-ēng chiū hoaⁿ-hí lī-khui chó͘-ke chhin-chhek, lâi tiàm tī lán ê tiong-kan. Jio̍k-thé sui-bóng sî-sî chai thiàⁿ, bô hiâm kan-khó͘, hoán-tńg sī ài thé-thiap pa̍t lâng. Iū-koh tit-tio̍h Thiⁿ-pē ê kèng-tiàu, hit-sî i kam-goān lī-khui hoān kan ê só͘-chāi ài kap lán ê Chú Iâ-so͘ éng-oán khiā-khí.
|
Taⁿ咱逐家讀這篇著歡喜來學牧師娘ê款式。伊對細漢疼主耶穌，到長生ài做主ê工。得著機會做主ê差用，就歡喜離開祖家親戚來tiàm tī咱ê中間。肉体雖罔時時知痛，無嫌艱苦，反轉是ài体貼別人。又koh得著天父ê揀召，hit時伊甘願離開凡間ê 所在，aekap3咱ê主耶穌永遠企起。 |
|
Taⁿ lia̍t-ūi pêng-iú lán tāi-ke tio̍h kiû Thiⁿ-pē pang-chān lán lâi o̍h Mûi Bo̍k-su-niû ê khiân-sêng, iā tio̍h thòe Mûi Bo̍k-su kiû Thiⁿ-pē lâi àn-ùi i ê sim, ǹg-bāng i hoaⁿ-hí koh-chài tiàm tī lán ê tiong-kan ín-chhōa chōe-chōe lâng lâi ji̍p tī Siōng-tè Sèng-hōe, sī sim só͘ goān.
|
今列位朋友，咱逐家著求天父幫贊咱來學梅牧師娘ê虔誠，也著替梅牧師求天父來安慰伊ê心，向望伊歡喜koh 再tiàm tī咱ê中間，引chhōa 濟濟人來入tī上帝聖會，是心所願。 |
|
(Tâi-oân Kàu-hōe-pò tē 369 koàn,1915 nî 12 ge̍h)
|
(台灣教會報第369卷，1915年12月) |
