Lūn Ngó͘-siōng_01
|
論偶像_01 |
| Bô Chù-bêng |
無注明 |
|
Lūn Ngó͘-siōng ê Siáu-ín
|
論偶像 ê 小引 |
|
Su-keng ū kóng, “ Chí-ū lâng sī chò bān-hāng mi̍h tē-it lêng-thong. ” Taⁿ só͘ kóng lêng-thong, m̄-hān-tiāⁿ in-ūi lán lâng ū sù-chi ngó͘-koan nā-tiāⁿ, sī kóng lán lâng ū éng-oán ê lêng-hûn, ū tì-hūi bat chin-lí, chin-lí sì-sòaⁿ tī bān-lūi, koh ha̍p tī chi̍t ê pún-goân. Lán lâng chhut-sì ū só͘-chāi lâi, sí-khì iú-só͘ kui; seⁿ sī tùi chō-hòa ê Chú Siōng-tè lâi, sí iā sī kui tī chō-hòa ê Chú Siōng-tè. Lâng ê seⁿ, sí, sī chit nn̄g hang ū pau- hâm bān hāng ê tō-lí, nā-sī Siōng-tè sī chò bān-hāng lí ê goân-thâu. Só͘-í nā ài bat chin-lí tio̍h bat Siōng-tè sī chò ú-tiū bān-mi̍h ê to̍k it Chin-sîn chò khí-thâu.
|
書經講：只有人是做萬項物第一靈通。今所講靈通 m̄ 限定因為咱人有四肢五官 nā-tiaⁿ，是講咱人有永遠ê靈魂，有智慧 bat 真理，真理四散 tī 萬類 koh 合 tī 一個本源。咱人出世有所在來，死去有所歸；生是對造化 ê主上帝來，死也是歸 tī 造化 ê主上帝。人ê生死是這兩項 ê 包含萬項 ê 道理，但是上帝是做萬項理 ê 源頭。所以若 ài bat 真理著 bat 上帝是造宇宙萬物 ê 獨一真神作起頭。 |
|
M̄-kú khó-sioh īⁿ-toan siâ-soat heng-khí, chiū chin-lí bia̍t-bô, chin, ké, sòa hô͘-hūn. Chhin-chhiūⁿ Sek, Tō, nn̄g-kàu hūn-loān chin-lí, tì-kàu hō͘ lâng m̄-bat Siōng-tè chò chhòng-chō thiⁿ-tē chō-hòa to̍k-it ê Chin-sîn, chiū lām-sám ká-thok tè-ông ê koân-le̍k, ēng kó͘-chá sí-lâng ê miâ-sèⁿ lâi hong-kim, gîn, chhâ, chio̍h, thô͘, chóa só͘ tiau-khek ê ngó͘-siōng chò sîn-pu̍t; ēng chhiàm-koân ê chun-hō lâi hong i chò sîn; hō͘ siū chō ê sió-khóa lâng, hōng hō͘ i kap Chin-sîn Siōng-tè saⁿ phit-phòe. Chha-biū ê tāng-chōe kàu ke̍k-tōa.
|
M̄-kú 可惜異端邪說興起，就真理滅無，真假續胡混。親像釋，道，二教混亂真理致到 hō͘ 人 m̄ bat 上帝做創造天地造化獨一 ê真神，就lām-sám假託帝王 ê權力用古早死人 ê 名姓來封金、銀、柴、石、土、紙所雕刻 ê 偶像做神佛；用僭懸 ê 尊號來封伊做神；hō͘ 受造 ê 小可人，奉hō͘ 伊kap真神上帝相匹配。差謬 ê 重罪到極大。 |
|
Lūn-kàu sè-chiūⁿ ê kun-ông si̍t-chāi bē-ē hong lâng chò sîn. Àn-chóaⁿ-iūⁿ leh? Chiah, hiān-kim thiⁿ-ē chū-chú ê kok, ū pah kok, chheng-chò tōa-kek ia̍h ū cha̍p-gōa kok; siat-sú ta̍k-ê kun-ông lóng-chóng hong-sîn, chiū sîn m̄-nā chi̍t ê sîn, sîn chē, kiám m̄ sī hō͘ ú-tiū hūn- loan mah?
|
論到世上 ê 君王實在bē會封人做神。Àn怎樣leh？Chiah 現今天下自主 ê國有百國，稱做大國亦有十外國；設使逐 ê 君王攏總封神就神 m̄-nā 一個神，神濟 kiám m̄ 是 hō͘ 宇宙混亂mah? |
|
Iū-koh tè-ông thang hong jîn-sîn koán i pún kok, bô koân thang hong jîn-sîn koán gōa-kok; ū koân thang hong jîn-sîn koán-hat pún-tāi, bô koân thang hong jîn-sîn koán āu-tāi; iū-koh tè-ông ê kok-tō͘ tú-tio̍h hong-thai chúi-chai, siōng-chhiáⁿ bô koân thang siat-hoat; boh kóng-kiò beh hong kó͘- chá ê sí-lâng khì thiⁿ-téng chò sîn, kiám ū chit tiâu ê chêng-lí mah? Bēng-chú ū kóng, “ Hông-tè ē kí-chiàn lâng hō͘ thiⁿ, bē thang kah thiⁿ hō͘ i thiⁿ-ē. ” Chiah ê ōe kiám bô chin bêng?
|
又koh 帝王thang封人神管伊本國，無權thang封人神管外國，有權thang封人神管轄本代；無權thang封人神管後代；又koh帝王 ê 國度tú著風颱水災，尚且無權thang設法；莫講叫beh 封古早 ê死人去天頂做神，kiám有這條 ê 情理mah?孟子有講，皇帝會舉薦人 hō͘ 天，bē thang 教天 hō͘ 伊天下。Chiah ê 話kiám無真明？ |
|
Lūn Bú-it-tè
|
論武一帝 |
|
Cha-khó Siong-tiâu Bú-it-tè khí-thâu chō ngó͘-siōng chò sîn; āu-lâi i hō͘ lûi phah sí in-ūi Chin-sîn Siōng-tè ēng lûi hêng-hoa̍t chò ngó͘-siōng ê lâng lâi kéng- kài āu sè-tāi. Khó-sioh bô hiáu-gō͘ ná kú ná siong-tiōng. Kàu tī Hàn-tiâu Bêng- tè ê sî hu̍t-hoat chiàⁿ ji̍p Tiong-kok, tùi án-ni ngó͘-siōng ê pháiⁿ hong-sio̍k ji̍t-ji̍t ná sēng. Bêng-tè chē ūi chiàⁿ 18 nî nā- tiāⁿ, āu-lâi sí-sit saⁿ-sòa kok-ūi bô kú- tn̂g. Sòng, Chê, Liông, Goân, Gūi, í-ē ta̍k tāi ná gâu kèng pu̍t, chóng-sī sè-tāi ná té. Chhin-chhiūⁿ Liông Bú-tè siá sin pài pu̍t chi̍t ji̍t chia̍h chi̍t tǹg, chí-ū chia̍h kóe-chí m̄-káⁿ chia̍h pa̍t mi̍h. Āu-lâi hō͘ Hâu Kéng só͘ pek gō-sí tī Tâi-siâⁿ, kok iā bia̍t-bô; kèng pu̍t bāng hok-khì hoán- tńg siū chai-hō lah ! Tùi Tiong-kok ū pu̍t í-āu tāi-tāi ná tōa heng-tōng kan-ko, ta̍k hāng ê chai-hō ná chē bô chi̍t sî pêng- an, che sī tùi pài pu̍t ná chio chai-hāi. Án-ni ngó͘-siōng m̄ thang hok-sāi che sī bêng. Chhin-chhiūⁿ Sèng-keng kóng, Hit hō ngó͘-siōng lâng ê chhiú só͘ tiau- khek ū chhùi bē kóng ōe, ū ba̍k-chiu bē khòaⁿ, ū hīⁿ-khang bē thiaⁿ, phīⁿ-khang bē chhoán-khùi, ū chhiú bē the̍h, ū kha bē kiâⁿ, ū nâ-âu bē thun (Si. 115: 4-7).
|
查考商朝武一帝起頭造偶像做神；後來伊hō͘雷扑死因為真神上帝用雷刑罰做偶像ê人來警戒後世代。可惜無曉悟那久那siong重。到 tī 漢朝明帝 ê 時佛法正入中國，對án-ni 偶像ê歹風俗日日那盛。明帝坐位才18年nā-tiāⁿ，後來死失相續國位無久長。宋、齊、梁、元魏以下逐代那gâu敬佛，總是世代那短。親像梁武帝捨身拜佛一日食一頓，只有食果子 m̄ 敢食別物。後來 hō͘侯景所迫餓死tī台城，國也滅無；敬佛望福氣反轉受災禍--lah! 對中國有佛以後代代那大興動干戈，逐項ê災禍那濟無一時平安，這是對拜佛那招災害。Án-ni 偶像 m̄-thang服事che是明。親像聖經講：「Hit 號偶像人 ê 手所雕刻有嘴 bē 講話，有目珠 bē看，有耳空bē 聽，鼻空bē喘氣，有手bē 拿，有腳bē 行，有嚨喉 bē 吞 。」(詩115: 4-7) |
|
Khó-sioh kīn-lâi ê sè-tāi só͘ ho̍k-sāi sîn-pu̍t ngó͘-siōng, chhian kî pek koài ta̍k só͘-chāi ū kèng sîn-pu̍t i ê miâ sǹg bē liáu, ū-ê sī thong Tiong-kok só͘ kèng, ū-ê sī kok hú, chiu, koān, só͘ pài-ê. Chhin- chhiūⁿ Chheng-kok Iông-chiu siâⁿ chi̍t keng biō ū pu̍t siōng bān gōa sian; Ji̍t- pún ū chi̍t keng biō ū bu̍t 3,3333 sian ê pu̍t siōng.
|
可惜近代 ê世代所服事神佛偶像，千奇百怪逐所在有敬神佛伊 ê 名算 bē 了，有ê 是通中國所敬，有ê 是府、州、縣所拜ê。親像清國揚州城1間廟有佛像萬外仙；日本有一間廟有佛 3,3333 仙 ê佛像。 |
|
Chóng kóng put-kò ū hun nn̄g chióng. Chi̍t chióng sī ho̍k-sāi seng-sêng mi̍h chò sîn; chi̍t chióng sī kèng í-keng sí ê lâng chò sîn. Kèng seng-sêng ê mi̍h chiū-sī thiⁿ, tē, ji̍t, goe̍h, chheⁿ, san-chhoan, chúi, hóe, chit hō ê lūi. Pài í-keng sí ê lâng chò sîn, chhin-chhiūⁿ Sek-kia, Lí Ló-kun, Gio̍k-hông, Tiuⁿ Thian-su, Thian-hui chiū-sī Má-chó͘, Koan-im, Koan-tè, Thó͘- tē-kong, Sêng-hông, Bûn-chhiong, Khoe- seng, Lâu Chin-bú chiū-sī Siōng-tè-iâ, Khó͘ Chin-kun, Sam-koan tāi-tè, Ngó͘- ga̍k-tè, Àn-kong, Siau-kong, Châi-sîn, Chàu-kun, Mn̂g-sîn, Ngó͘-seng-ông, Lêng-ông, Ló͘ Pan-kong, Ngó͘-kok-sîn chiū-sī Lâu Béng chiong-kun, Sam- chheng, Pat-sian, Cha̍p peh lô-hàn, Kheⁿ- saⁿ-ko͘, Ông-iâ chiū-sī 360 chìn-sū, Lâu Chin-kun chiū-sī Lâu Hái, Sam-mâu chin-kun, Ông Goân-sòe, Tiuⁿ Ông-kong, Lûi-kong, Sat-bó tāi-ông, Giâm-lô-ông, Tē-chông-ông. Taⁿ lio̍h-á kóng chiah ê pu̍t ê lâi-le̍k tī ē-té.
|
總講不過有分兩種。一種是服事是生成物做神；一種是敬已經死ê 人做神。敬生成ê物就是天、地、日、月、星、山川、水、火這號 ê 類。拜已經死 ê 人做神，親像釋迦、李老君、玉皇、張天師、天妃就是媽祖、觀音、關帝、土地公、城隍、文昌、魁星、劉真武就是上帝爺、許真君、三官大帝、五嶽帝、晏公、蕭公、財神、灶君、門神、五牲王、龍王、魯班公、五榖神就是劉猛將軍、三清、八仙、十八羅漢、坑三姑、王爺就是 360 進士、劉真君就是劉海、三茅真君、王元帥、張王公、雷公、薩母大王、閻羅王、地藏王。今略仔講這 ê佛 ê 來歷 tī 下底。 |
|
Sek-kia Bô͘-nî.
|
釋迦牟尼 |
|
Sek-kàu ê khai-ki sī tùi Thian-tiok- kok (hiān-sî kiò-chò Ìn-tō͘). Thoân Sek- kàu ê lâng chiū-sī Sek-kia pu̍t, i sī Thian- tiok tiong-ng ê Ka-î-ōe kok (iā kiò-chò Mô͘-ka-tô kok) ê lâng, sī Chēng-hoàn-ông ê thài-chú, i ê lāu-bó sī Mô͘-iâ hu-jîn. Sek-kia sī sèⁿ, Bô͘-nî sī miâ. Sek-kia Bô͘-nî chhut-sì tī Tiong-kok Chiu Chiau- ông 24 nî, 4 goe̍h chhe peh ji̍t. Ū lâng kóng i chhut-sì sī tī Chiu Chong-ông 9 nî, iā ū kóng sī Chiu Siong-ông 24 nî; taⁿ m̄ chai sī tiāⁿ-tio̍h sím-mi̍h nî, in-ūi pài pu̍t ê kok kóng pu̍t ê seⁿ-ji̍t bô saⁿ-tâng, chóng-sī kàu taⁿ bô tàng khe-khó sio̍k-si̍t, put-kò khah chē thàn Chiu Chiau ông ê nî-kō.
|
釋教ê開基是對天竺國 (現時叫做印度)。傳釋教ê人就是釋迦佛，伊是天竺中央ê迦毗衛國 (也叫做摩揭陀國) ê人，是淨飯王ê太子，伊ê老母是摩耶夫人。釋迦是姓，牟尼是名。釋迦牟尼出世tī中國周昭王24 年，4月初八日。有人講伊出世是tī周莊王9年，也有講是周襄王24年；今m̄ 知是定著甚mi̍h年，因為拜佛ê各講佛ê生日無相同，總是到今無當稽考屬實，不過較濟趁周昭王ê年kō。 |
|
Chiàu Hu̍t-keng kóng, Sek-kia chhut- sì kàu 19 hòe ê sî-chūn chiū khì chhut- ke siu-hēng; 30 hòe chiū siu-hēng chiâⁿ, siu ha̍k-seng chē-chē lâng. Thàn i ê kàu chiū tio̍h thì-thâu khun chhùi- chhiu chhut-ke, tio̍h pun-chia̍h bô tùi- tiōng miâ-siaⁿ kap châi-lī, só͘-í hō-chò Sa-bûn. “Sa-bûn” hoan-e̍k chiū-sī thiaⁿ-kìⁿ, sī kóng pu̍t teh soat hoat hō͘ chèng lâng thiaⁿ. Koh chi̍t soeh kóng “Sa-bûn” chiū- sī soah, chû-pi; sī kóng soah chiah ê pháiⁿ-tāi lâi kiâⁿ chû-pi ê tek-hēng.
|
照佛經講，釋迦出世到 19 歲ê時陣去出家修行；30歲就修行成，收學生濟濟人。趁伊ê教就著剃頭 khun 嘴鬚出家，著分食無對重名聲kap財利，所以號做沙門。「沙門」翻譯就是聽見，是講佛teh說法hō͘眾人聽。Koh一說講「沙門」就是煞，慈悲；是講煞chiah ê歹代來行慈悲ê德行。 |
|
Sek-kia kàu Chiu Bo̍k ông 53 nî 2 goe̍h 15 ji̍t, jiám tio̍h pēⁿ sí tī siang-chhiū-ē; hióng-siū 79 hòe. I ê ha̍k-seng kóng i sī ji̍p Liap-phoân, in-ūi Sek-kàu ê hoat-tō͘ kóng sí--khì kiò-chò ji̍t Liap-phoân sêng hu̍t. Liap-phoân chiū-sī kui tī bô koh seⁿ sí ê só͘-chāi. Pu̍t sǹg chit só͘-chāi hō chò ke̍k-khoài-lo̍k. Hu̍t sí-āu i-ê ha̍k- seng miâ Kia-ia̍p O-lân chiap-sòa thoân i ê tō, tù pu̍t-keng chē-chē phiⁿ, chng pu̍t-siōng lâi ho̍k-sāi, chiū pu̍t-kàu piàn thoân tī Thian-tiok-kok.
|
釋迦到周穆王53年2月15日，染著病死tī雙樹下；享壽79歲。伊ê學生講伊是入涅盤，因為釋教ê法度講死去叫做入涅盤成佛。涅盤就是歸tī無koh生死ê所在。佛算這所在號做極快樂。佛死後伊ê學生名迦葉、阿難接續傳伊ê道，著佛經濟濟篇，裝佛像來服事，就佛教便傳tī天竺國。 |
|
Chiu tiâu Tiong-kok iáu-bōe ū pu̍t, kàu tī Hàn-tiâu Bêng-tè 5 nî, Bêng-tè mê-sî bāng-kìⁿ kim ê lâng poe ji̍p tī kim-loân- tiān. Chiū chit chân mn̄g i chèng tiâu- sîn; khó-sioh ū gōng jîn-sîn Pò͘ Gē kóng sī pu̍t hián-sèng Bêng-tè sìn i-ê ōe chiū chhe Chhòa Kim, Chîn Kéng, khì Thian- tiok-kok kiû pu̍t, tit-tio̍h pu̍t-keng 42 chiuⁿ kap Sek-kia ê pu̍t-siōng; sòa chhōa pu̍t ê ha̍k-seng Liap-mô͘-thêng, Tiok- hoat-lân lâi Tiong-kok Lo̍k-iông siâⁿ thoân pu̍t hoat, sòa hoan-e̍k pu̍t-keng. Che sī Tiong-kok ū pu̍t ê khí-thâu. Tùi án-ni pu̍t kàu chiām-chiām thong-hêng tī Tiong-kok ta̍k hú, chiu, koān, ta̍k ūi ū khí biō-ú lâi kèng pu̍t; chhiáⁿ hôe-siūⁿ lâi hoan-e̍k pu̍t-keng, kà lâng liām keng thoân-hoat. Kàu Liông Bú-tè, Tông Hiàn-chong it-hoat chhiong-sēng. Bú-tè siá sin kèng pu̍t, Hiàn-chong chhin-sin khì ngiâ pu̍t-kut kàu kiaⁿ-siâⁿ. Sī-tōa chò, sī-sè o̍h, koaⁿ-hú peh-sèⁿ lóng chhut- la̍t lâi kèng.
|
周朝中國 iáu-bōe有佛，到tī漢朝明帝5年，明帝暝時夢見金ê人飛入tī金鑾殿。就這層問伊眾朝臣；可惜有憨人臣傅毅講是佛顯聖，明帝信伊ê話就差蔡愔、秦景去天竺國求佛，得著佛經42章kap釋迦ê佛像；續chhōa佛ê學生迦葉摩勝、竺法蘭來中國洛陽城傳佛法，續翻譯佛經。這是中國有佛ê起頭。Tùi án-ni佛教漸漸通行tī中國逐府、州、縣，逐位有起廟宇來敬佛；請和尚來翻譯佛經，教人唸經傳法。到梁武帝，唐憲宗一發昌盛。武帝捨身敬佛，獻宗親身去迎佛骨到京城。序大做，序細學，官府百姓攏出力來敬。 |
|
Chóng-sī le̍k-tāi iā ū kng-bêng ê jîn-kun, chīn-tiong ê jîn-sîn lâi húi-hoāi pu̍t- sī pu̍t-biō. Tī Goân Gūi Khài-bú-tè chhut chhiàu hoan-hù iú-si chiong hôe-siūⁿ oa̍h tâi, pu̍t-siōng tio̍h ēng hóe sio. Tông Bú-chong húi pu̍t-biō 4600 gōa keng, hôe-siūⁿ lî-ko͘ 26,5000 lâng tio̍h pìⁿ chò peh-sèⁿ. Hō͘ Chiu Sè-chong húi pu̍t-biō 3 bān ūi, hoan-hù pu̍t-siōng tâng-ê, lóng tio̍h chù chò chîⁿ; nā m̄ thàn sí-chōe. Tiong-sîn chhin-chhiūⁿ Pò͘ Ek chàu hông-tè tio̍h tû hu̍t-hoat. Te̍k Jîn-kiat húi îm-sū. Hân Bûn-kong chó͘-chí ngiâ hu̍t-kut, chàu hông-tè tio̍h chiong hu̍t-kut kau iú-si hiat tī chúi hóe, éng choa̍t kin-pún. Khó-sioh Tông Hiàn-chong m̄ nā m̄ thiaⁿ, chiong Bûn-kong sòa kā i pián khì Tiô-chiu hú; chin-chiàⁿ thang thòng-hīn kàu ke̍k.
|
總是歷代也有光明ê人君，盡忠ê人臣來毀壞佛寺佛廟。Tī元魏太武帝出詔吩咐有司1將和尚活埋，佛像著用火燒。唐武宗廢佛廟44600外間，和尚尼姑26,5000人著變做百姓。後周世宗毀佛廟3萬位，吩咐佛像銅ê,攏著鑄做錢；nā m̄ 趁死罪。忠臣親像傅奕奏皇帝著除佛法。狄仁傑廢淫祀。韓文公阻止迎佛骨，奏皇帝著將佛骨交有司hiat tī水火，永絕根本。可惜唐憲宗mn7a m̄ 聽，將文公續kā伊貶去潮州府；真正thang痛恨到極。 |
|
Lūn Sek-kia siat-kàu ê tāi-ì, sī kóng kui tī khang bô, chēng, bia̍t tn̄g; kàu bóe ū In-kó ê pò-siúⁿ hêng-hoa̍t, khì sêng hu̍t; i só͘ káng-lūn--ê sī kóng thiⁿ-tē gōa, iáu ū thiⁿ-tē, bô chīn bô ke̍k, it sêng, it pāi, kóng-kiò chi̍t kiap; í-chêng ê thiⁿ- tē ū bô hān ê kiap-sò͘. Múi kiap ū pu̍t chhut-sì lâi kà-sī peh-sèⁿ. Sek-kia sī tē 7 pái chhui-sì ê pu̍t. Kàu tī chèng peh-sèⁿ ke̍k gû-chhún chiū bô pu̍t chhut-sì lâi kà-sī, lâng ê só͘ kiâⁿ lóng choan sī pháiⁿ laiú-laiú; chiū hòe-siū ke̍k té, kàu kúi pah chheng nî āu, lâng chiū beh chá-khí chhut-sì kàu ê-hng chiū sí-khì. Jiân-āu beh ū tōa hong-chai, tōa chúi-chai, lâi bia̍t oa̍h-mi̍h kàu lóng bô--khì; chiàⁿ koh seⁿ lâng-chéng, hit-sî chiū beh lóng pìⁿ láu-si̍t tiong-hō͘; che kiò chò chi̍t sió kiap-sò͘.
|
論釋迦設教ê大意，是講歸tī空無、淨、滅斷；到尾有因果ê報賞刑罰，去成佛；伊所講論--ê是講天地外，iáu有天地，無盡無極。一成、一敗，講叫一劫；以前ê天地有無限ê劫數。每劫有佛出世來教示百姓。釋迦是第7擺出世ê佛。到tī眾百姓極愚蠢就無佛出世來教示，人ê所行攏專是歹了了；就歲壽極短，到幾百千年後，人就beh早起出世到ê昏就死去。然後beh有大風災、大水災，來滅活物到攏無--去；才koh生人種，hit時就beh攏變老實忠厚；這叫做一小劫數。 |
|
Sek-kàu ia̍h kóng lâng sui ū sui ū seⁿ sí ê koh-iūⁿ, chóng-sī cheng-sîn éng bē bô khì. Nā tī seng-chêng siu-siān, kiâⁿ chû-sim, chia̍h chhài bô îm-hēng, bô thau-the̍h, bô thâi oa̍h mi̍h, bô lām-sám kóng ōe, bô ū chia̍h chiú, chit hō lâng sí liáu chiū khì Se-thian chēng-thó͘ sêng hu̍t.
|
釋教亦講人雖有生死ê各樣，總是精神永bē無--去。若tī生前修善、行慈心，食菜無淫行、無偷提、無thâi活物、無lām-sám講話、無有食酒，這號人死了就去西天淨土成佛。 |
|
Seⁿ-chêng nā chò pháiⁿ-tāi, sí-liáu chiū ji̍p tē-ge̍k, tē-ge̍k ū 138 só͘-chāi, khòaⁿ i ê chōe lâi siū hêng-hoa̍t. Chiàⁿ koh tau- thai, ū-ê seⁿ chò lâng, ū-ê chò khîm-siù thâng-thōa, hêng-hoa̍t chīn chiàⁿ koh chò lâng. Iā kóng hôe-siūⁿ ē kā lâng chhiau- tō͘, ēng chóa-chîⁿ, chò chiò, lóng ē kiong-kip sí-kúi ê iau-gō. Chhin-chhiūⁿ chit hō kóng bē liáu, chē-chē pe̍h-chha̍t, bô iáⁿ- chiah, chhut-chāi i ê ì-sù liap-chō.
|
生前若作歹代，死了就入地獄，地獄有138所在，看伊ê罪來受刑罰。才koh投胎，有ê生做人，有ê做禽獸蟲thōa1, 刑罰盡才koh做人。也講和尚會kā人超渡，用紙錢、做醮，攏會供給死鬼ê 枵餓。親像這號講bē了，濟濟白賊，無影跡，出在伊ê意思捏造。 |
|
Kèng pu̍t ê lâng kóng in ê pu̍t-chó͘ Sek-kia Bô͘-nî ū kóng thiⁿ-téng thiⁿ-ē sī i to̍k-it chun-kùi, chò thiⁿ kap lâng ê sian- siⁿ. Chit hō ōe sī tē it chhiàm-koân lām- sám. Pu̍t tī Chiu-tiâu chiàⁿ chhut-sí, ū seⁿ, ū sí, kap pêng-siông lâng saⁿ-tâng bô koh-iūⁿ, beh-thài ē hō͘ lâng hok-khì chai-hō leh? Lâng khì kèng pu̍t sī khang- khang bô lō͘-ēng. Che sī tāi-lio̍k nā-tiāⁿ. Nā ài pu̍t ê lâi-le̍k khah siông-sè tio̍h khòaⁿ Hàn, Liông, Gūi, Sûi, Tông, Sòng, Goân, Bêng, chiah ê tiâu-tē ê Sú-kì; kap Bûn-thong-khó, Iá he̍k-phian, Lân phûn- keng, Hoat-oán chu-lîm, Gio̍k-le̍k chhau- toān chiah ê chheh chiū thang khah siông-sè.
|
敬佛ê人講in ê佛祖釋迦牟尼有講天頂天下是伊獨一尊貴，做天kap人ê先生。這號話是第一僭權lām-sám。佛tī周朝才出世，有生、有死，kap平常人相同無各樣，beh-thài 會hō͘人福氣災禍leh?人去敬佛是空空無路用。這是大略nā-tiāⁿ。若 ài 佛ê來歷較詳細著看漢、梁、魏、隋、唐、宋、元、明 chiah ê朝代ê史記；kap文通考、野獲篇、南盆經、法苑珠林、玉曆抄傳chiah ê冊就thang 較詳細。 |
|
Lí Ló-kun
|
李老君 |
|
Khe-khó Sú-kì chiū chai Ló-kun sèⁿ Lí miâ kiò Ní, jū-miâ Pek-iông, chhut-sì tī Chiu-tiâu bóe, óa Chhun-chhiu ê sî-chūn; bat chò Sú-kì ê koaⁿ. In-ūi nî-lāu chiū kiò chò Ló-chú, Ló Tam; tāi-seng Khóng-chú ū 55 nî; i 90 hòe, Khóng- chú chiàⁿ 35 hòe. Tī Chiu Kèng-ông ê sî, Khóng-chú beh chiū-kīn Ló-chú lâi mn̄g kó͘-lé ê sū. Ló-chú ū tù Tō-tek-keng gō͘ chheng gōa kù; kî-tiong lóng bô kóng-khí tio̍h liān tan, hû-hoat, ap-chè iau- koài, phek-kok, [phek-kok ná-chia̍h ná- chió kàu lóng bián chia̍h, chiū sêng sian] chit hō ōe. Tō-kàu ê lâng, kha̍p-chi̍t-tio̍h chiū kóng in ê kàu-chó͘ sī Ló-chú. M̄-kú Ló-chú sui-jiân ū chò Tō-tek-keng, iáu- kú m̄ bat ū siat-kàu thoân-tō. Tùi Chîn, Hàn í-āu chiah ū hō chò Hong-sū, Sîn- sian, chóng-sī bô Tō-kàu. Sī āu-lâi ho͘N3- koài ê Hong-sū [Hong-sū sī Tek-tō ē kiâⁿ hoat-su̍t ê lâng] chioh Ló-chú ê miâ lâi siat Tō-kàu, ēng Ló-chú ê miâ hō͘ lâng khah beh chun-tiōng. Hiah ê Tō-sū chiū sui-piān chò Ló-kun ê toān, kóng Ló-chú sī chhut-sì tī Siong-tiâu Bú-it-tè ê sî-chūn; hoâi-īn tī lāu-bó ê pak-tó͘-lāi 82 nî, chiàⁿ peh-khui in lāu-bó ê iū-hia̍p-ē lâi chhut- sì. Tú-á chhut-sì thâu-mn̂g chhùi-chhiu lóng pe̍h, só͘-í chiah kiò-chò Ló-chú.
|
稽考史記就知老君姓李名叫耳，字名伯陽，出世tī周朝尾，倚春秋ê時陣；bat做史記ê官。因為年老就叫做老子、老聃；第先孔子有55年；伊90歲，孔子正35歲。Tī周敬王ê時，孔子beh就近老子來問古禮ê事。老子有著道德經5000外句；其中攏無講起著煉丹、符法、壓制妖怪、辟榖[辟榖那食那少到攏免食，就成仙]這號話。道教ê人，磕一著 就講in ê教祖是老子。m̄-kú老子雖然有做道德經，iáu-kú m̄ bat有設教傳道。Tùi秦、漢以後才有號做方士、神仙，總是無道教。是後來好怪ê方士 [方士是得道會行法術ê人]借老子ê名來設道教，用老子ê名hō͘人較beh尊重。Hiah ê道士就隨便做老君ê傳，講老子是出世tī商朝武一帝ê時陣；懷孕tī老母ê腹肚內82年，才迫開in老母ê右脅下來出世。Tú á出世頭毛嘴鬚攏白，所以才叫做老子。 |
|
Lūn Tiong-kok ê peh-sèⁿ kèng-pài Ló- chú sī tùi Hàn-tiâu khí-thâu; chiū-sī Hàn Hoân-tè 9 nî chhin-sin kèng-i, siat biō-ú hō͘ lâng khì chè, lū kàu pak Gūi Bú-tè ê sî, chiū ū Tō-sū Khó͘ Khiam-chi káu-chà kóng i ū tú-tio̍h Ló-chú bēng-lēng i tio̍h sòa-chiap Tiuⁿ Tō-lêng chò Thian-su; iā Ló-chú thoân-siū hō͘ i phek-ko khin-sin sêng Sian ê biāu-koat. Bú-tè hō͘ i phiàn- khì, chiū siat-li̍p Ló-chú chò Tō-kàu-chó͘, chiong Tiuⁿ Thian-su chò Tō-kàu ê tāi- chong. Thoân-kàu tī Tông-tiâu ê sî-chūn, Tō-kàu chiū chin heng-ōng tī Tiong-kok ta̍k ūi lóng ū. Chhin-chhiūⁿ Tông Hiân-chong kèng Ló-chú chīn sêng-sim; ia̍h chhut chiàu hoan-hù chèng peh-sèⁿ ta̍k ke tio̍h ū Ló-chú Tō- tek-keng chi̍t pún thang tha̍k thang liām. Khó-kàu ê sî, iú-si-koaⁿ tio̍h chiong Ló-chú Tō-tek-keng sòa mn̄g chi̍t nn̄g tiâu ê chheh-mn̄g. Sòng Chin-chong ke-hong Ló-chú chò Hiân-goân hông-tè thài-siōng Ló-kun.
|
論中國ê百姓敬拜老子是tùi漢朝起頭；就是漢桓帝9年親身敬伊，設廟宇hō͘人去祭，又到北魏武帝ê時，就有道士寇謙之狡詐講伊有tú著老子命令伊著續接張道陵做天師；也老子傳授hō͘伊辟穀輕身成仙ê妙訣。武帝hō͘伊騙去，就設立老子做道教祖，將張天師做道教ê大宗。傳道tī唐朝ê時陣，道教就真興旺tī中國逐位攏有。親像唐玄宗敬老子盡誠心；亦出詔吩咐眾百姓逐家著有老子道德經一本thang讀thang唸。考校ê時，有司官著將老子道德經續問一、二條ê策問。宋真宗加封老子做玄元皇帝太上老君。 |
|
Tō-kàu tek-chì ê sî, chiū khòaⁿ-khin Jû-kàu kóng, Khóng-chú sī goán sian-seⁿ ê ha̍k-seng. Tiōng-nî bat mn̄g lé tī goán sian-seⁿ Lí Ló-kun; ka-tī jīn-hūn sī hî chiáu m̄ bat kau-lêng. Iū-koh Tiōng-nî bōe ū thoat-lī sio̍k-chêng, in-ūi i bô o̍h sêng Sian ê tō-lí.
|
道教得志ê時，就看輕儒教講：「孔子是阮先生ê學生。仲尼bat問禮tī 阮先生李老君；家己認份是魚鳥 m̄ bat 蛟龍。」又koh仲尼沒有脫離俗情，因為伊無學成仙ê道理。 |
|
Tō-kàu ia̍h bat khòaⁿ-khin Sek-kàu kóng, Goán sian-siⁿ Ló-chú ê hoat-le̍k bû pian, ē chhian-piàn bān-hòa, lâi pang-chān bān lūi; i ê chong-chek bô tiāⁿ-tio̍h. Ló-chú bat khì sai-pêng ji̍p Liû-sa ê só͘-chāi kám-hòa Ô͘-cho̍k ê lâng sêng-hu̍t; in-ūi pu̍t-kok lâng goân-té sī ke̍k hiông-ok ài thâi lâng hāi oa̍h-mi̍h; só͘-í Chiu Chiau-ông 10 nî, Ló-chú hòa-sin khì Thian-tiok-kok Chēng-hoàn-ông ê hu-jîn Mô͘-iâ ê pak-tó͘ tâu-thai seⁿ chò pu̍t, chiū-sī Sek-kia, lâi hō͘ in hia ê lâng hòa- chò sûn-liông tiong-hō͘.
|
道教亦bat看輕釋教講：「阮先生老子ê法力無邊，會千變萬化，來幫贊萬類；伊ê蹤跡無定著。老子bat去西邊入流沙ê所在感化胡族ê人成佛；因為佛國人原底是極兇惡愛thâi人害活物；所以周昭王10年，老子化身去天竺國淨飯王ê婦人摩耶ê腹肚投胎生做佛，就是釋迦，來hō͘ in hia ê 人化做純良忠厚。 |
|
Sek-kàu ê lâng khòaⁿ in Tō-kàu chō bô-iáⁿ ōe kóng Sek-kia sī Ló-chú hòa-seⁿ, Sek-kàu chiū tōa m̄ kam-goān, chiū chō hi-sû tù chheh lâi kóng pu̍t sī chhut-sì tī Chiu Chiau-ông ê í-chêng, pí Ló-chú sī khah chá. Tùi án-ni Sek-kàu teh sǹg Sek-kia ê seⁿ-ji̍t chiàⁿ bô saⁿ-tâng. Sek- kàu ê lâng ia̍h ū kóng, Sek-kia Hu̍t tī Chiu Chiau-ông ê sè-tāi ū chhe pu̍t ê ha̍k-seng Mô͘-o kia-ia̍p lâi chhut-sì hō- chò Lí Ló-tam, lín Tō-kàu ê Ló-kun sī goán pu̍t-chó͘ ê ha̍k-seng-á lâi hòa-seⁿ.
|
釋教ê人看in道教造無影話講釋迦是老子化生，釋教就大m̄甘願，就造虛詞著冊來講佛是出世tī周昭王ê以前，比老子是較早。Tùi án-ni 釋教teh算釋迦ê生日才無相同。釋教ê人亦有講：釋迦佛tī周昭王ê世代有差佛ê學生摩阿迦葉來出世號做李老聃，lín道教ê老君是阮佛祖ê學生仔來化生。 |
|
Tō-kàu ê lâng ài hō͘ Ló-chú khah tōa pu̍t chó͘, chiū koh tù-chheh kóng, Goán Lí Ló-kun sī chhut-sì tī Siong-tiâu Bú- it-tè ê sî-chūn, m̄-sī tī Chiu-tiâu chiàⁿ chhut-sì.
|
道教ê人愛hō͘老子較大佛祖，就koh著冊講：阮李老君是出世tī商朝武一帝ê時陣，m̄是tī周朝正出世。 |
|
Khòaⁿ in Tō, Sek nn̄g kàu teh sio-chèⁿ tàu-iâⁿ, chiū it-hoat hián-bêng in ê ka-tī mâu-tún pe̍h-chha̍t hi-sû ê chha-biū.
|
看in道、釋二教teh相諍鬥贏，就越發顯明in ê家己矛盾白賊虛詞ê差謬。 |
|
Nā-sī tùi hông-tè kàu tī koaⁿ-hú peh- sèⁿ chin-chē lâng khì sìn-thàn, che sī àn- chóaⁿ-iūⁿ? In-ūi jîn-chêng ta̍k lâng bô m̄-ài-tit chia̍h tn̂g hòe-siū, tn̂g oa̍h bē sí, éng-éng bē lāu, kok ūi kú-tn̂g, hok-lo̍k bû-kiông-chīn.
|
但是tùi皇帝到tī官府百姓真濟人去信趁，這是àn chóaⁿ-iūⁿ？因為人情逐人無m̄ ài得食長歲壽、長活bē死、永永bē老、國位久長、福祿無窮盡。 |
|
Tō-sū khúi-khiat chhúi-to̍k jîn-chêng só͘ ài-ê, ká-thok Ló-chú lâi siat-kàu, kà lâng liān-tan siu-hēng, sêng Sian bē sí.
|
道士詭譎揣度人情所愛--ê,假託老子來設教，教人煉丹修行，成仙bē死。 |
|
Taⁿ lâi tāi-lio̍k kóng-khí Ló-chú Tō- kàu só͘ thoân ê tō-lí. (1) Tō-kàu ê chong phài m̄ nā chi̍t-iūⁿ. (2) Iàu-kín tio̍h chheng, chēng, bô chò sū-chēng. (3) Kàu bóe tek-tō ē poe, ē hòa, chò sîn-sian. (4) Beh chò Sian, tio̍h chāi seng-chēng siu-hēng, chhái sian-chháu, liān kim-tan, ēng hû-hoat thang tiàu pah-sîn, ēng kang bó hiàm kóaⁿ iau-siâ, bū hû-chúi i tāng-pēⁿ. Koh tio̍h liān thun-nōa, ūn iông-khì, hō͘ seng-khu khin-khin; lóng bô chia̍h gō͘-kak, chiū im-khì bô, choân- sin sī iông-khì liáu-liáu, piàn-ōaⁿ kut- thâu, hòa-chò tn̂g-oa̍h ê Sian, poe kàu Hiân-biāu ke̍k khoài-lo̍k ê só͘-chāi.
|
今來大略講起老子道教所傳ê道理。(1)道教ê宗派m̄但一樣 (2) 要緊著清、靜、無做事情。(3)到尾得道會飛、會化、做神仙(4) Beh做仙，著在生前修行、採仙草、鍊金丹、用符法thang召百神，用公母喊趕妖邪，霧符水醫重病。Koh著練吞涎、運陽氣，hō͘身軀輕輕；攏bô食五榖，就陰氣bô,全身是陽氣了了，變換骨頭，化做長活ê仙，飛到玄妙極快樂ê所在。 |
|
Kó͘-chá Hàn Bú-tè, Hàn Soan-tè, tok sìn Tō-kàu, chhut-la̍t kiû sêng-sian ê hoat-tō͘, kàu-bóe bōe chiâⁿ, chiū chhéⁿ- gō͘ kóng, Tō-kàu ê Hong-sū phín-phóng ū hoat-su̍t thang hō͘ lâng tn̂g-oa̍h bē sí sêng-sian, lóng sī khi-phiàn thiⁿ-ē lâng, beh thài ū sîn-sian leh? Put-kò sī tō-sū ēng káu-chà pō͘ lâi kiû miâ-siaⁿ, kiû châi- lī nā-tiāⁿ. Chhin-chhiūⁿ Tō-sū Tiuⁿ Tō-lêng, Lîm Lêng-sò͘ ha̍k-si̍p ti Ló-chú ê kàu chin chhim, nā-sī kàu soah-bóe in nn̄g lâng lóng sí, kap chèng lâng pêⁿ-pêⁿ chi̍t-iūⁿ. Thang chai lâng khì pài Ló-chú ji̍p i ê kàu sī khang-khang bô lī-ek.
|
古早漢武帝、漢宣帝，獨信道教，出力求成仙ê法道，到尾bōe成，就醒悟講：道教ê方士品phóng有法術thang hō͘人長活bē死成仙，攏是欺騙天下人，beh thài有神仙leh?不過是道士用狡詐步來求名聲、求財利nā-tiāⁿ。親像道士張道陵，林靈素學習tī老子ê教真深，但是到煞尾in二人攏死，kap眾人平平一樣。Thang知人去拜老子入伊ê教是空空無利益。 |
|
Gio̍k-hông.
|
玉皇 |
|
Tāi-khài Tō-kàu lóng-chóng ê Hong-sū sī lia̍h Gio̍k-hông chò chèng pah sîn-bêng ê thâu-náu. Chiàu Tō-sū in só͘ kóng lóng-chóng ê sîn-bêng nā beh chò sū m̄- káⁿ chū-chú, tio̍h pín Gio̍k-hông ê bēng- lēng; koh kóng Gio̍k-hông iā ū koân thang hong sîn-bêng khì koán tē-hng. Só͘-í sè-sio̍k chheng Gio̍k-hông sī Thiⁿ-kong; ēng chiaⁿ goe̍h chhe 9 ji̍t chò Thiⁿ- kong seⁿ lâi pài lâi hàu. Tiong-kok lâng tē-it tōa chhò sī sǹg Gio̍k-hông tē-it chì- chun, ē koán-hat thiⁿ-tē bān-mi̍h, ē chú- tiāⁿ seⁿ, sí, hō, hok ê koân-pèng. Hàiⁿ- ah! Án-ni tian-tò sī hui, lia̍h ké chò chin, kiám m̄ tio̍h thó͘-khùi, hoân-ló mah?
|
大概道教攏總ê方士是掠玉皇做眾百神明ê頭腦。照道士in所講攏總ê神明若beh做事m̄敢自主，著稟玉皇ê命令；koh講玉皇也有權thang封神明去管地方。所以世俗稱玉皇是天公；用正月初9日做天公生來拜來孝。中國人第一大錯是算玉皇第一至尊，會管轄天地萬物、會註定生、死、禍、福ê權柄。Hàiⁿ-ah!Án-ni顛倒是非、掠假做真，kiám m̄著吐氣、煩惱mah? |
|
Cha-khó Gio̍k-hông ê lí-le̍k, i sī sèⁿ Tiuⁿ miâ Gî; goân-che̍k sī Chin-tēng-hú Hêng-tông koān ê lâng; tī Hán-tiâu bóe ê sî chhut-sì.
|
查考玉皇ê履歷，伊是姓張名儀；原籍是真定府行桐縣ê人；tī漢朝尾ê時出世。 |
|
Tùi siàu-liân ê sî, Tiuⁿ Gî ha̍k-si̍p Ló- kun tō-kàu ê tō-hoat. Ún-ba̍t khì tòa Bú-tong-soaⁿ lâi chhái io̍h-chháu, liān sian-tan chò i-seng táⁿ-tia̍p lâng ê pēⁿ. Tō-kàu ê keng tián kóng Gio̍k-hông m̄-sī Tiong-kok lâng, sī Biāu-lo̍k kok ông ê thài-chú; m̄-kú bô pîn-kù, kan-ta khang- khang teh kóng.
|
Tùi少年ê時，張儀學習老君道教ê道法。穩密去tòa武當山來採藥草，鍊仙丹做醫生打tia̍p人ê病。道教ê經典講玉皇m̄是中國人，是妙樂國王ê太子；m̄-kú無憑據，kan-ta空空teh講。 |
|
Khe-khó Sòng Chin-chong ho͘N3 pu̍t ê sî, ū tāi-sîn Ông Khim-jio̍k, chhui-chhut hông-siōng ì-sù, ài sūn i ê ì-kiàn lâi hō͘ hông-tè it-tio̍h. Ông Khim-jio̍k chiū chia̍p-chia̍p ké-iàⁿ kóng thiⁿ-téng ū kàng-lo̍h Thian-su, chiū khì chàu hō͘ Chin- chong thiaⁿ. Sòng Chin-chong ta̍k pái thiaⁿ-liáu hoaⁿ-hí; tōa sió pah-koaⁿ chiū khì kā hông-tè hō-hí, thiám-mī lâi o-ló hông-tè kóng i gâu chiàu-kò͘ bān bîn, só͘-í thiⁿ kàng che hó ê tiāu-thâu; tùi án-ni Chin-chong it-hoat tiōng chiah ê Tō-sū. Tō-sū sūn-phāng chiū ká-thok kóng, Tiuⁿ Gî ha̍k-tō sêng sîn-sian, taⁿ tī Thian-kiong teh koán-lí bān sū-bū. Sòng Chin-chong siū in só͘ bê-he̍k. chiū hong Tiuⁿ Gî chò Gio̍k-hông tāi thian-tè. Kàu Sòng Hui-chong kèng khah ho͘N3 sîn-pu̍t, tiōng tō-sū Lîm Lêng-sò͘, kéng- tiàu Lêng-sò͘ ji̍p kiong-lāi káng-lūn tō- kàu. Hông-tè siū Lêng-sò͘ tō-sū só͘ bê; chiū koh hong Gio̍k-hông chò Gio̍k-hông siōng-tè, bāng Gio̍k-hông thang pó-hō͘ i ê kok-ūn kú-tn̂g. Nā-sī hong Gio̍k-hông liáu-āu bô lōa-kú, Hui-chong kap i ê ke-koàn lóng hō͘ Kim-kok lâng lia̍h khì, siū chē-chē lêng-jio̍k, sòa sí tī Ngó͘-kok siâⁿ. Hit sî i só͘ thek-hong ê Gio̍k-hông lóng bē lâi kiù i.
|
稽考宋真宗好佛ê時，有大臣王欽若，推出皇上意思，ài順伊ê意見來hō͘皇帝it著１。王欽若就捷捷假影講天頂有降落天師，就去奏hō͘真宗聽。宋真宗逐擺聽了歡喜；大小百官就去kā皇帝賀喜，諂媚來o-ló皇帝講伊gâu照顧萬民，所以天降這好ê兆頭；tùi án-ni真宗一發重chiah ê道士。道士順縫就假託講：張儀學道成神仙，今tī天宮teh管理萬事務。宋真宗受in所迷惑。就封張儀做玉皇大天帝。到宋徽宗更較好神佛，重道士林靈素，揀召靈素入宮內講論道教。皇帝受靈素道士所迷；就koh封玉皇做玉皇上帝，望玉皇thang保護伊ê國運久長。但是封玉皇了後無若久，徽宗kap伊ê家眷攏hō͘金國人掠去，受濟濟凌辱，續死tī五國城。Hit時伊所敕封ê玉皇攏bē來救伊。 |
|
Jî-chhiáⁿ Gio̍k-hông siū thek-hong chò sîn, chiàⁿ chha-put-to 8,9 pah nî kú nā- tiāⁿ, chheng gōa nî chêng bô Gio̍k-hông bô thiⁿ-kong, chiū hit-sî siáⁿ lâng teh koán-lí thiⁿ-tē? Iū-koh Hui-chong seⁿ, sí, i ka-tī bē chú-tiuⁿ, beh thài ū koân thang hong Gio̍k-hông chò sîn leh? Kèng thiⁿ-kong ê lâng ah ! Thài m̄ chhâ-khó, lâi khì-ké kui-chin ah?
|
而且玉皇受敕封做神，正差不多8、9 百年久nā-tiāⁿ，千外年前無玉皇無天公，就hit時siáⁿ人teh管理天地？又koh徽宗生、死，伊家己 bē主張，beh thài有權thang封玉皇做神leh?敬天公ê人ah!Thài m̄查考，來棄假歸真ah? |
|
Tiuⁿ Thian-su
|
張天師 |
|
Chiàu So͘-sîn-kì ū kóng Thian-su chiū- sī Tiuⁿ Tō-lêng, i sī Tiuⁿ Niû tē peh-tāi ê kiáⁿ-sun. Hàn Kong-bú 10--nî, Tō-lêng chhut-sì tī Chiat-kang Hâng-chiu-hú Lîm-an-koān ê Thian-bo̍k soaⁿ; ha̍k-si̍p Ló-chú ê tō-kàu, ún-ki tī Hô-lâm Pak- bông san; āu-lâi piàn-piàn kiâⁿ-iû tī tōa chhut-miâ ê soaⁿ; kiâⁿ kàu Kang-sai Kńg-sìn-hú ê Hûn-gím soaⁿ-tōng; chiū tiàm chit ê sian-tōng liān-tan 3 nî kú. Ū Chheⁿ-lêng Pe̍h-hó͘ ûi hit ê sian-tōng. Liān-tan chiâⁿ, Tō-lêng chiū chia̍h; hit sî í-keng 60 gōa hòe, chia̍h sian-tan chiū tò siàu-liân, ia̍h ū biāu-hoat ē thong sîn- bêng, ia̍h ē piàn-hòa, tû iau-siâ; āu-lâi tùi Sù-chhoan ê Pó-lêng-hú Hûn-thai- san chiūⁿ thiⁿ khì.
|
照《搜神記》有講天師就是張道陵，伊是張良第8代ê子孫。漢光武10年，道陵出世tī浙江杭州府臨安縣ê天目山；學習老子ê道教，隱居tī河南北邙山；後來遍遍行遊tī大出名ê山；行到江西廣信府ê雲錦山洞；就Tiàm這個仙洞煉丹3年久。有青龍白虎圍hit 個仙洞。煉丹成，道陵就食；hit時已經60外歲，食仙丹就倒少年，亦有妙法會通神明，亦會變化，除妖邪；後--來tùi四川ê寶陵府雲台山上天去。 |
|
Chóng-sī khòaⁿ Sîn-sian-toān, Siōng-iú- lio̍k, Kong-bo̍k chi̍p lám, Thong-kàm kong-bok2, Sū-bu̍t goân hōe chiah ê chheh lūn Tiuⁿ Thian-su ê kò͘-sū bô tâng.
|
總是看《神仙傳》、《上酉錄》、《綱目集覽》、《通鑑綱目》、《事物原繪》chiah ê冊論張天師ê故事無同。 |
|
Chhin-chhiūⁿ Sîn-sian-toān kì-chài Tiuⁿ Thian-su An-hui Phài kok lâng. Siu-liān sian-hoat; āu-lâi chhōa i ê ha̍k-seng khì Sù-chhoan, tù Tō-kàu ê keng-chheh, kiōng 24 phiⁿ. Tiuⁿ Tō-lêng chēng-chēng teh siūⁿ ê sî thiⁿ-téng lâng lo̍h-lâi, chē kúi-nā chheng tiuⁿ ê kim chhia, kòa lêng hó͘ teh thoa. Chiong chē-chē hoat-su̍t kau hō͘ Tiuⁿ Thian-su, hō͘ Thian-su ē kiò hong, ē khí-hûn lo̍h-hō͘, ē kā lâng i pah pēⁿ-chèng. Tùi án-ni chèng peh-sèⁿ sìn Tiuⁿ Tō-lêng tōa hoat-su̍t, thang liān-tan i-pēⁿ. Bô kú Tō-lêng chò hó-gia̍h lâng, chiū it-hoat liān-tan, kàu tek-tō chiū sêng sian poe chiūⁿ-thiⁿ. Khòaⁿ Siōng-iú-lo̍k kì kóng Thài-siòng ló-kun ū kàng-lîm tī Ho̍k-bêng soaⁿ kā Tiuⁿ Tō-lêng kóng, Sio̍k-chin ū 6 ê tōa kúi-ông hāi lâng put- chhián; lí tio̍h khì ap-chè hiah ê kúi. Ló-kun chiū sòa hō͘ Tō-lêng ê Biāu-hoat, ē chū-chi̍p 3,6000 ê sîn. Tùi án-ni Tō-lêng chiū khì Chhêng-sêng siu 8 pō͘ ê kúi- thâu, bia̍t 6 ê kúi-ông. Só͘-í hiān-sî ê Tō- sū teh kóaⁿ kúi, siu ok-soah, khí tāng- thó͘, sī thok Tiuⁿ Thian-su ê koân.
|
親像《神仙傳》記載張天師安徽沛國人。修鍊仙法；後來chhōa 伊ê學生去四川，著道教ê經冊，共24篇。張道陵靜靜teh想ê時天頂人落來，坐kúi-nā 千張ê金車，掛龍虎teh拖。將濟濟法術交hō͘張天師，hō͘天師會叫風、會起雲落雨、會kā人醫百病症。Tùi án-ni眾百姓信張道陵大法術，thang煉丹醫病。無久道陵做好額人，就一發煉丹，到得道就成仙飛上天。看《上酉錄》記講太上老君有降臨tī鶴鳴山kā張道陵講：蜀真有6個大鬼王害人不淺；你著去壓制hiah ê鬼。老君就續hō͘道陵ê妙法，會聚集3,6000 ê神。Tùi án-ni道陵就去青城收8部ê鬼頭、滅6個鬼王。所以現時ê道士teh管鬼、收惡煞、起動土是託張天師ê權。 |
|
Kong-bo̍k chi̍p-lám ū kí kóng Tiuⁿ Tō-lêng jū-miâ Hū-hàn, i ū chō chhut chē- chē hû-hoat siâ-su̍t lâi bê peh-sèⁿ; lâng nā chhiáⁿ i kiâⁿ hû-hoat, tio̍h chhut 5 táu bí hō͘ i; só͘-í tng-sî ê lâng kiò Thian-su hō-chò chhiúⁿ-bí chha̍t. I ê kiáⁿ-sun o̍h ê koat lâi thoân-siū i ê hû-hoat; le̍k-tāi ê hông-tè hō in chò Chin-jîn; in ka-tī chū-chheng hō-chò Kun-sun. Kàu Tông- tiâu Hiân-chong 7 nî chiū ū hong Tiuⁿ Tō-lêng chò Thian-su.
|
《綱目集覽》有記講張道陵字名扶漢，伊有造出濟濟符法邪術來迷百姓；人若請伊行符法，著出5斗米hō͘伊；所以當時人叫天師號做搶米賊。伊ê子孫學ê訣1來傳授伊ê符法；歷代ê皇帝號in做真人；in 家己自稱號做君孫。到唐朝玄宗7年就有封張道陵做天師。 |
|
Thong-kàm kong-bo̍k ū kì kóng, Goân Gūi Thài Bú-tè hō͘ tō-sū Khò͘ Khiam-chi só͘ bê-khì, chiū kā Tiuⁿ Thian-su khí tō- tiûⁿ, ēng cheng-seⁿ lâi chè hiàn.
|
《通鑑綱目》有記講：元魏太武帝hō͘道士寇謙之所迷--去，就kā張天師起道場，用精牲來祭獻。 |
|
Sū-bu̍t goân-hōe ū kóng Bêng Thài- chó͘ hoan-hù tio̍h tû-khì Thian-su nn̄g jī kiò Tiuⁿ Chin-jîn; kā chèng jîn-sîn kóng, Thian sī chì-chun thài ū sian-seⁿ leh? Chóng-sī chèng peh-sèⁿ iû-goân chheng i chò Tiuⁿ Thian-su bô kiò i chò Chin-jîn. Taⁿ sè-sio̍k teh kèng Tiuⁿ Thian-su ū kúi-nā hāng ê in-toaⁿ. (1) Phah-sǹg Tiuⁿ Thian-su hoat-le̍k ke̍k tōa, ē lia̍h iau- koài kóaⁿ siâ-kúi. (2) Chò Tō-sū-ka só͘ kóng Thian-su ê koân-lêng m̄-nā chi̍t-iūⁿ, ē chóng-koán thiⁿ-ē ê tō-sū. (3) Ia̍h koán-hat lóng-chóng siâ-mô͘ kúi-koài. (4) Ē thek-hong chèng Sîn-bêng hō͘ i ū koân. (5) Ē tiàu chèng thian-chiòng hō͘ i chhe-kah. (6) Tī im-kan ē hō͘ chiah ê sîn-kúi lut chit ko-seng. Che lóng sī Tō- kàu ê lâng liap-chō-è; kî-si̍t Tiuⁿ Thian-su sī pêng-siông ê lâng thài-thó ū chit hō ê koân? Siáⁿ-sū m̄ khòaⁿ Chu-chú ê kong-bo̍k teh hiâm i ê īⁿ-toan, lâi kín-kín chhíⁿ-gō͘ só͘ pài ê m̄-tio̍h.
|
《事物原繪》有講明太祖吩咐著除去天師二字叫張真人；kā眾人臣講：天是至尊thài有先生leh?總是眾百姓由猶原稱伊做張天師無叫伊做真人。今世俗teh敬張天師有幾若項ê因端。(1)扑算張天師法力極大，會掠妖怪趕邪鬼。(2)做道士家所講天師ê權能m̄但一樣，會總管天下ê道士。(3)亦管轄攏總邪魔鬼怪。(4)會敕封眾神明hō͘伊有權。(5)會召眾天將hō͘伊差駕 。(6) Tī 陰間會hō͘ chiah ê神鬼lut 職高陞。Che攏是道教ê人捏造--è;其實張天師是平常ê人thài-thó有這號ê權？啥事m̄看朱子ê綱目teh嫌伊ê 異端，來緊緊醒悟所拜ê m̄著。 |
